Skip to main content

Full text of "Breviarium ad usum insignis ecclesiae Sarum ..."

See other formats


'JW9**? 


im» 

SKiSfcl 


■ 


■        ■ 

m 

skrm 


Ef 


FROM   THE  LIBRARY  OF 
REV.   LOUIS    FITZGERALD    BENSON,  D.  D. 


KC-'_-__P 


BEQUEATHED   BY   HIM  TO 

THE   LIBRARY  OF 

PRINCETON  THEOLOGICAL  SEMINARY 





V.l 


KSB91 


■       _■_■ 
_-_-_-__■  I  >  K'M 

I H 

_._■ 

tw 

_^_H 


wmm 


357  Breviarium  Usum  Sarum  :  a  Reprint  of 

the   Folio   Edition,    by  Chevallon  and  Reg- 

nault,  Paris,  1531,    edited  by  F.  Proctor, 

M.A.,  and  Chr.  Wordsworth,  M.A.  :  Vol. 

1,  Kalendar  and  Temporale  ;  Vol.  2,  Psalter, 

&c.  ;  Vol.   3,  Sanctorale,  with  an  Introduc- 

tion,  List  of  Editions  from  the  Papers  of  H. 

Bradshaw,    and   Complete   Indexes  ;  3  vols, 

8vo,  rare,  £4  4s  1879-86 

The  only  complete  edition  published  since  1557. 

The  edition  of  the  Grkat  Breviary  here  reproduced 

is  that  of  1531,   the  aim  being  to  present  a  more 

legible  form,  i.e.,  without  the  perplexing  abbrevia- 

tions  of  the  original,  and  with  paragraphs  better 

deflned. 

An  introduction  of  130  pages,  contains  [besides  other 

interesting  information  as  to  the  Breviary  and  its 

contents]    Mr.    Bradshaw's    exhaustive    lista    of 

editions  and  copies  of    the   Breviary    and    allied 

liturgical  books. 


■ 


The  most  impoitant  article  in  this  month's 
Pall  Mall  Magazine  treats  of  the  most  recent 
discovery  by  Lord  Newton  of  a  much-worn 
copy  of  the  Samm  MissaL  One  side  of  the 
binding  was  missing,  and  apparently  the  title- 
page,  but  the  discoverer  readily  perceived  that 
it  was  a  Caxton  of  a  very  early  date.  After  exa- 
mining  it,  Mr  Pye,  of  the  British  Museum, 
wrote :  "  It  is  a  very  interesting  and  curious 
book,  and  is  of  an  earlier  date  than  any  Sarum 
Missal  in  the  Museum.  It  is  not,  however, 
printcd  by  Caxton,  .  .  .  but  at  his  expense,  bya 
French  printer  named  Guillaume  Maynyal,  at 
Paris,  in  1487."  The  volume,  now  carefully 
bound,  is  of  great  historical  value,  and  has 
bitherto  been  entirely  unknown  to  bibliographers. 
It  is  the  earliest  known  impression  of  the  Salis- 
bury  Missal  and  has  a  plain  colophon  dated 
December  4th,  1487,  which  is  about  five  years 
earlier  than  the  celebrated  Rouen  edition,  dated 
October,  1491,  hitherto  looked  upon  as  the 
editio  princeps.  It  also  gives  a  new  fact  in  the 
typographical  history  of  England's  prototypo- 
grapher,  William  Caxton,  having  been  printed 
•at  Paris  by  William  Maynyal,  to  whom  Caxton 
must  have  left  his  large  device,  which  appears 
prominently  at  the  end  of  the  volume.  That 
Caxton's  successors  employed  foreign  printers  to 
a.ssist  them  iswellknown;  but  it  was  not  sus- 
pected  until  now  that  Caxton  had  initiated  the 
-custom.  From  May,  1487,  the  date  of  "The 
Book  of  Good  Manners,"  to  May,  1489,  when 
Caxton  finished  the  "  Doctrine  of  Sapience,' 
nothing  is  known  to  have  been  issued  from  the 
press  at  Westminster.  Was  it  because  at  this 
time  Caxton  was  employed  abroad,  and  among 
-other  things  passed  through  the  press  this  very 
missal?     Among   other   very   readable   articles 


/ 


0* 


B  R  E  V  I  A  R  I  I 


AD   USUM    IXSIGXIS    ECCLESIAE 


S  A  R  U  M 


FASCICULUS    I. 


<£antabrtgtae 

TYPIS   ACADEMICIS    EXCUDEBANT 
C,    J.    CLAY    ET    FILIUS 


>? 


® 


OF 


'/, 


B  R  E  V  I  A  R  I  U  M 


1937 


Stf 


^ 


AD   USUM    INSIGNIS   ECCLESIAE 


SARUM 


FASCICULUS    I. 

IN   QUO  CONTINENTUR 

I.     KALENDARIUM, 

ET 

II.     ORDO  TEMPORALIS 

SIVE 

PROPRIUM    DE   TEMPORE 

TOTIUS   AXXI, 
UXA   CUM   ORDIXALI   SUO   QUOD   USITATO  VOCABULO  DICITUR 

PICA   SIVE   DIRECTORIUM   SACERDOTUM. 

JUXTA   EDITIOXEM    MAXIMAM 

PRO   CLAUDIO   CHEYALLON)        a.d.       jTX   ALMA  PARISIORUM 
ET  FRANCISCO   REGNAULT  /  MDXXXI.  [aCADEMIA  IMPRESSAM, 


?0  ~e*t*'r  '  *  y 


LABORE   AC   STUDIO 

FRANCISCI   PROCTER,   A.M. 


ET 


CHRISTOPHORI   WORDSWORTH,   A.M. 


TYPIS   ATOUE   IMPENSIS 

ALMAE    MATRIS    ACADEMIAE 

CANTABRIGIENSIS 

MDCCCLXXXII. 


Digitized  by  the  Internet  Archive 
in  2013 


http://archive.org/details/breviariu01cath 


PKEFACE. 

The  Fasciculus  here  presented  to  the  Reader  contains  two 
of  the  four  main  divisions  of  the  Breviary,  that  is  to  say,  the 
Kalendar  (Kalexdarium)  and  the  Proper  of  Seasons  (Tem- 
poeale).  It  has  been  already  explained  that  the  constant 
reference  to  the  Psalterium  and  Commune  Sanctorum  from  all 
other  parts  of  the  book  rendered  it  necessary  to  print  that 
portion  first. 

A  few  pages  of  Introduction,  briefly  describing  the  com- 
ponent  parts  of  the  Breviary  and  stating  the  characteristics 
of  this  edition,  will  be  found  at  the  beginning  of  the  Fasciculus 
which  contains  the  Psalterium  (with  the  Commune  Sanctorum 
and  other  miscellaneous  matter).  The  Editors  have  thought 
it  best  to  defer  their  main  Preface  or  Introduction  (promised 
in  the  preceding  Fasciculus)  till  the  completion  of  the  work, 
so  that  they  may  be  able  to  give  the  latest  results  which 
have  been  reached  in  this  branch  of  study. 

A  word  of  apology  is  due  for  the  appearance  of  a  few 
notes  which  were  introduced  with  the  idea  (adopted  for  a  time) 
of  making  the  present  to  some  small  extent  a  critical  edition. 

TV   •  AVTEM  •   DOMINE    :   MISERERE  •   NOSTRI  . 
DEO   •    GRATIAS. 

In  festo  Paschce, 

1882. 


a3 


CONSPECTUS   TOTIUS   BREVIAKIL 


IMPBIMIS 

CONTENTA  IN  HOC  FASCICULO  PRIMO. 

(I.)     KALENDABIUM,  &c. 

PAGE 

Titulus  editionis  anni  1531.    .         .          .         .         .  1 

Monitum  de  Kalendario           .....  2 

Kalendarium       ...                  ....  3 

Tabula  Festorum  Mobilium     .....  15 

Bota  Litterae  Dominicalis.     Ilota  Numeri  Aurei.     .  „ 

Pro  Septuagesima.     Claves  Festorum  Mobilium       .  16 

Noviluniorum  Canon.      ......  ,, 

Benedictiones  Matutinales         .....  17 

Bubricce   Generales   de   habitu    cantantium    Pesponsoria 
et  Lectiones  :  et  de  Festis  Expositionem  Evangelii 

non  habentibus  .......  19 

Orationes  de  SS.  Wolfado,  Kadegunde,  Modwenna  et 

Editha 20 

Index  brevis  Omciorum  quorundam  de  Psalterio.  „ 


(II.)     TEMPORALE, 


SIVE 


PROPRIUM   DE   TEMPORE. 


Pica.     Dominica  Pbima  Advextus* 

Memoriae         .... 

Preces    ..... 

Historia  [Esaiae]  'Aspiciens'  . 
Memoria,  Matutinae  et  Hora?  de  S.  Maria 

Acl  Horas  de  Adventu    . 

In  Agendis  Mortuorum  . 
Piiibricce  de  Yigiliis  Jfortuorum 

de  C  ommendatione  Animarum 

de  Officio  Mortuorum 

Per  Hebdomadam  i.  Adventus 
Preces 

Regula  de  C  ommemorationibus 
Servitium  Plenum  Beatae  Maiiae     . 

Pica.  Dominica  et  Hebdomacla  n.  Adventus 
Pica.  Dominica  et  Hebdomada  iii.  Adventus 
Eeria  iv.  vi.  et  Sabbatum  Quatuor  Temporum 
Pica.  Dominica  et  Hebdomada  iv.  Adventus 
Lectiones  per  Hebdomadam  .... 
Antiphonse  incipientes  per  0. 

In  Vigilia  Xativitatis  (sive  Natalis)  Domini 
De  Thurincatione  ..... 

Ix  Die  Nativitatis  Domixi.     (25.  Decembris) 
De  Prosis      ....... 

Stephani  protomartyris  (26.  Dec.)  . 
S.  Johannis  apostoli  et  evangelistse  (27.  Dec.) 
In  Die  SS.  Innocentium  (28.  Dec.) 
Thomse  archiepiscopi  et  martyris  (29.  Dec.) 

Sexta  die  a  Nativitate  Domini  (30.  Dec.) 
Dominica  infra  Octavas  Xativitatis  Domini     . 


COLUMN 

i 

viii 

xii 

xx 

xxxii 

xxxvii 

xlii 

xlv 

xlviii 

xlix 

li 

liv 

lxvii 
lxxii 

lxxix 
xcviii 

odv 
cxxix 
cxlvii 

cliv 

clvi 

clx\-ii 

clxxi 

clxxvi 

cxcvii 

ccxiv 

ccxxx 

ccxlv 

cclxi 

cclxv 


*  Locum  imaginum  majorum  in  exemplari  nostro  a.d.  1531  impressarnxn 
(fiuantum  ad  pp.  i.— mcccsc\"iii.  attinet)  per  litteras  majusculas  in  hoc  indice 
notavimus. 


8 


TEMPORALE,   SIVE 


Silvestri  papse  et  confessoris  (31.  Dec.) 
De  Versibus,  Nocturnis,  et  Memoriis 


COLUMN 

cclxix 
cclxxvi 


In  Die  Oirgumcisionis  Domini  (1.  Januarii) 

In  Octava  S.  Stephani  (2.  Jan.) 

In  Octava  S.  Johannis  (3.  Jan.) 

In  Octava  SS.  Innocentinm  (4.  Jan.) 

De  S.  Edwardo  rege  et  confessore  memoria,     (5.  Jan.) 

In  Yigilia  Epiphanise  (5.  Jan.) 

Medise  lectiones  de  S.  Thoma 

In  Die  Epiphani^e  (6.  Jan.) 

Per  Octavas   ..... 

Dominica  infra  Octavas  .. 

In  Octava  Epiphanise  (13.  Jan.) 
Hilarii  episcopi  et  confessoris  (13.  Jan.) 
Rubrica  de  Festis  ..... 

De  Historia  '  Domine  ne  in  ira ' 
S.  Felicis  episcopi  et  martyris  (14.  Jan.) 
Manri  abbatis  (15.  Jan.) 
Marcelli  papae  et  confessoris  (16.  Jan.)    . 
S.  Sulpicii  episcopi  et  confessoris  (17.  Jan.) 
S.  Priscse  virginis  et  martyris  (18.  Jan.) 


cclxxxiii 

ccxcv 

ccci 

cccv 

cccx 

cccix 

cccxvi 

cccxix 

cccxxxii 

cccxlv 

cccli 

cccliii 

cccliii 

ccclx 

ccdxiii 

ccclxvi 

ccclxxi 

ccclxxiii 

ccclxxv 


C[  Rvgula  cle  Historiis  inchoandis  ......  ccclxxvii 

Tabula  Historiarum       .......  ccclxxxiii 

Pica  de  Dominicis  (&c.)  post  Octavas  Epiphanice       .         .  ccclxxxiii 

Dominica  et  Hebdomada  i.  post  Oct.  Epiph.    .          .          .  cccciii 

Historia  [Pauli  Apostoli]  '  Domine  ne  in  ira'           .          .  ccccvii 

Dominica  et  Hebdomada  n.  post  Oct.  Epiph.  .          .          .  ccccxxxv 

Dominica  et  Hebdomada  iii.  post  Oct.  Epiph.          .          .  ccccxliv 

Dominica  et  Hebdomada  iv.  post  Oct.  Epiph.           .          .  cccclv 

Dominica  et  Hebdomada  v.  post  Oct.  Epiph.   .          .          .  cccclxiv 

Pica.     Dominica  in  Septuagesima  et  per  Ferias       .          .  cccclxxv 

Pica.     Dominica  in  Sexagesima  et  Hebdomada        .          .  dv 

Pica.     Dominica  in  Quinquagesima         ....  dxxxi 

Feria  iv.  Cinerum,  in  Capite  Jejunii         .          .          .  dliv 

Feria  v.  vi.  et  Sabbatum  in  Capite  Jejunii   .          .  dlviii 

Pica.     Dominica  et  Hebdomada  i.  Quadragesimae    .          .  dlxv 

€  De  vii  Psalmis  Poznitentialibus  et  xv.  Psalmis  Gra- 

duum  et  Letania           ......  dlxxxviii 

De  Collatione           .......  dxciii 

Pica.     Dominica  et  Hebcjomada  II.  Quadragesimse  .          .  dcxvii 

Pica.     Dominica  et  Hebdomada  iii.  Quadragesim»          .  dcxlv 


PROPRIUM   DE   TEMPORE. 


Pica.     Dominica  et  Hebdomada  iv.  Quadragesimse. 
Pica.     Dominica  et  Hebdomada  in  Passione   . 
Pica.     Dominica  in  Ramispalmarum 

Feria  ii. — iv.    Hebdomada?  Sanctse  post  Ramospal 
marum    ....... 


Feria  v.  ix  Oena  Domini    . 

Tenebrce.  Capitulum 

Feria  vi.  m  Parasceve 


dcclxxx 


Sabbato  in  Yigilia  Paschae  *    .  . 

Pica.     In  Die  Saxcto  Pasch.e     .... 
Ad  Fontes       ...... 

Ferise  post  Pascha.     Processio  ad  Crucitixnm    . 

Sabbato  in  Albis     ...... 

Pica.     Doniinica  in  Albis,  in  Octavis  Paschae 

Hebdomada  post  [Octavas]  Pasch.   . 

Plenum  Servitium  de  S.  Maria 
Pica.     Dominica  et  Hebdomada  n.  post  Pascha 
Pica.     Dominica  et  Hebdomada  iii.  post  Pascha     . 
Pica.     Dominica  et  Hebdomada  iv.  post  Pascha 
Pica.     Dominica  et  Hebdomada  v.  post  Pascha 

Feria  ii.  et  iii.  in  Pogationibus 

Feria  iv.  in  Yigilia  Ascensionis  Domini  . 
Ix  Die  Ascensionis  Domini         .... 

In  crastino  Ascensionis  ..... 

Sabbato  post  Ascensionem  Domini  . 
Pica.     Dominica  infra  Octavas  Ascensionis     . 

Ferias  i. — iv.  post  Dominicam  infra  Oct.  Ascensionis, 

In  Octava  Ascensionis    ..... 


Sabbato  in  Yigilia  Pentecostes 
Pica.     In  Die  Sancto  Pextecostes  et  Hebdomada 


Pica.     In  Die  (sive  Festo)  S.  Trixitatis 

Rubrica  de  Matutinis       ..... 
Ix  Festo  Corporis  Christi  .... 

'Pomanus  Pontifex  Urbanus  iv.'     . 
Feria  vi.  Sabbato  et  Dominica  infra  Oct.  Corporis  Christi 

Feria  ii. — v.  post  Dominicam  infra  Oct.  . 

In  Octava  Corporis  Cbristi      .... 
Pica.     DominicaB  I. — x.  post  Trinitatem 
Dominica  i.  post  Trinitatem.     Antiphonse  de  Cruce  et  de 

B.  Maria 
Historia  Pegum  '  Deus  omnium '    . 


COLUMN 

dclxxxi 
clccvii 
dccxlv 


dcclxii 

dcclxxiii 
ii,  dcclxxxiv 

dcclxxxvi 

dccxcv 

dccciii 

dcccxviii 

dcccxxiii 

dcccxlv 

dcccxlvii 

dccclxvii 

dccclxxviii 

dccclxxxiii 

dcccci 

dccccxvii 

dccccxxxiii 

dccccl 

dcccclvii 

dcccclix 

dcccclxvi 

dcccclxx 

dcccclxxi 

dcccclxxxvi 

dccccxcii 

dccccxciii 
dccccxcvii 

mxxix 

mxlvii 

mlxi 

mlxviii 

mlxxviii 

mxcii 

mxcviii 

mcix 

mclxviii 
mclxxiii 


Hic  inseruntur  in  Portiforiis  Gratice  in  Vigilia  Pascha. 


10  TEMPOKALE. 

COLUMN 

d  Rubrica  Magna  de  Dominicis  et  Festivitatibus  (sive  de 

Festis  in  Dominica  Occurrentibus)   ,  mclxxxv 

(  niclxxxii 
Lectiones  Feriales  pro  Hebdomada  i.  post  Trinitatem       .   -J  ? 

Lectiones  per  Dominicam  et  Hebdomadam  n.  post  Tri- 

nitatem .........  mccii 

Lectiones   per    Dominicam   et    Hebdomadam    iii.    post 

Trinitatem     ........  mccix 

Lectiones  per  Dominicam  et  Hebdomadam  iv.  post  Tri- 

nitatem  ........  mccxv 

Lectiones  per  Dominicam  et  Hebdomadam  v.   post  Tri- 

nitatem  ........  mccxxi 

Lectiones    per    Dominicam    et    Hebdomadam   vi.   post 

Trinitatem      ........         mccxxv 

Lectiones   per   Dominicam    et    Hebdomadam    vn.    post 

Trinitatem      ........         mccxxx 

Lectiones   per   Dominicam   et    Hebdomadam    viii.  post 

Trinitatem      ........       mccxxxv 

Lectiones  pro  Dominica  ix.  post  Trinitatem    .  .  .     mccxxxix 

Historia  Sapientiae  'In  principio'  .  .         .  .      mccxli,  mcclvii 

Pica.     Dominicse  I. — v.  post  v.  Kalendas  Augusti  .  .         mccxliii 

Lectiones  per  Dominicam  et  Hebdomadam  i.  post  v.  Kal. 

Aug.       .........  mcclvii 

Lectiones  per  Dominicam  et  Hebdomadam  n.  post  v.  Kal. 

Au£.      .........         mcclxiv 

Lectiones  per  Dominicam  et  Hebdomadam  iii.  post   v. 

Kal.  Aug mcclxvii 

Lectiones  per  Dominicam   et  Hebdomadam   iv.  post  v. 

Kal.  Aug mcclxx 

Lectiones  per  Dominicam  et  Hebdomadam  v.  post  v.  Kal. 

Aug * 

Historia  Job  'Si  bona'  .....         mcclxxii,  mcclxxx 
Pica.     Dominicse  i.  et  n.  post  v.  Kal.  Septembris  .  .      mcclxxiii 

Lectiones  per  Dominicam  et  Hebdomadam  I.  post  v.  Kal. 

Sept mcclxxix 

Lectiones  per  Dominicam  et    Hebdomadam  II.   post  v. 

Kal.  Sept mcclxxxvi 

Historia  Thobia?  '  Peto  Domine '    .  .  .  mccxci,  mccxcviii 

Pica.     Dominica  i.  et  n.  post  iii.  Idus  Septembris  .  .        mccxciii 

Lectiones  per  Dominicam  et  Hebdomadam  i.  po»t  iii.  Id. 

Sept mccxcviii 

Lectiones   per   Dominicam  et  Hebdomadam  n.  post  iii. 

Id.  Sept mccciv 

*  Lectiones  pro  quinta  etiam  bebdomada  in  Legendis  Sarum  a.d.  1518  (sicut 
et  in  Portiforiis)  ineptius  procurantur  ;  quas  supplet  liber  Ecclesiasticus  e  cap. 
xvi.  7 — 9,  et  vii.  3  usque  ad  viii.  13. 

Lectiones  inter  dominicas  et  hebdomadas  satis  prudens  non  distribuit  Che- 
vallonius,  qui  seepe  monet  ut  Lectiones  legantur  per  ordinem.  Distinctionem 
tamen  lectionum  antiquiorum  per  Dominicas  in  hoc  conspectu  saltem  per 
numeros  paginularum  nos  indicavimus. 


TEMPORALE.      EXPOSITIONES.      DEDICATIO.  11 

COLUKN 

Historia  Jndith  '  Adonay '.....  mcccx,  mcccxiv 
Pica.     Dominica  i.  post  xii.  Kalendas  Octobris        .  .  mcccxi 

Lectiones  post  xii.  Kal.  Octobris  .....  mcccxiv 
Historia  Machabeorum  '  Adaperiat.'        .  .        mcccxx,  mcccxxxvi 

Pica.     Dominica  I. — v.  post  v.  Kalendas  Octobris  .  .      mcccxxiii 

Lectiones  per  Dominicam  et  Hebdomadam  i.  post  v.  Kal. 

Oct.        .........    mcccxxxvi 

Lectiones   per   Dominicam   et  Hebdomadam  n.   post  v. 

Kal.  Oct.        ........       mcccxliii 

Lectiones  per  Dominicam   et  Hebdomadam   iii.  post  v. 

Kal.  Oct.         ........      mcccxlvii 

Lectiones  per  Dominicam  et  Hebdomadam  iv.  post  v.  Kal. 

Oct.        .........  mccclii 

Lectiones  per  Dominicam  et  Hebdomadam  v.  post  v.  Kal. 

Oct.        .........        mccclvii 

Historia  Ezechielis  '  Yidi  Dominum'       .  .         mccclxii,  mccclxxv 

Pica.  Dominicae  i. — iv.  post  v.  Kalendas  Novembris  .  mccclxv 
Lectiones  per  Dominicam  et  Hebdomadam  I.  post  v.  Kal. 

Nov.       .........      mccclxxv 

Lectiones  per  Dominicam   et  Hebdomadam  n.  post   v. 

Kal.  Nov.       .......  mccclxxxiii 

Lectiones  per  Dominicam  et  Hebdomadam  iii.  post  v. 

Kal.  Xov.       .......  mccclxxxvii 

Lectiones  per  Dominicam  et   Hebdomadam   iv.   post   v. 

Kal.  Xov.       ........        mcccxci 

Expositioxes  Evangeliorum  Domixicalium  cum  Ora- 
tionibus  et  Antiphonis  a  Dominica  i.  post  Trinitatem 
usque  ad  Adventum  Domini   .....      mcccxcix 

Ih  Dedicatioxe  Ecclesij:    ......     mccccxlix 

Infra  Octavas  Dedicationis  Ecclesise  .  .  .     mcccclxvi 

Dominica  infra  Octavas  ......   mcccclxxiv 

In  Octava  Dedicationis  Ecclesire      ....  mcccclxxxv 

Finis  Ojjiciorum  Dominicalium. 

FINIS    FASCICULI    I. 


12 
ITEM 

CONTENTA   IN   FASCICULO   SECUNDO. 

PSALTEKIUM   AD   USUM   SARUM* 

COLUMN 

Formulse  commimes :  ante  horas  oratio,  Pater,  Ave,  Credo. 

Ps.  Venite.     Invitatoria  per  annum .  .  .  .  1 — 4 

f[  DOMINICIS  DlEBUS  AD  MATUTINAS, 

Incipit  Psalterium. 

in  i.  Nocturno,  Ps.  i. — iii.,  vi. — xiv.          .          .          .  5 — 18 

in  ii.  Nocturno,  Ps.  xv. — xvii.          ....  17 — 24 

in  iii.  Nocturno,  Ps.  xviii. — xx.     Te  Deum       .          .  23—28 
Dominicis    diebus    [et    de    Sanctis]    ante    Laudes    et    in 
Laudibus.     Ps.  xcii.,  xcix.,  lxii.,  lxvi. 

Benedicite.      Ps.   cxlviii. — cl.      Benedictus.       Pro 

Pace,  Ps.  cxxii 28 — 36 

Ad  Primam.     Ps.  xxi. — xxv.,  liii.,    cxvii.   (xcii.),  cxviii. 
(1 — 32.)  [de  Sanctis,  Ps.  liii.  tantum]  Quicimque  vult, 

Preces,  Ps.  cxx 37 — 58 

Ad  Tertiam.     Ps.  cxviii.  (33—80) 57—62 

Ad  Sextam.     Ps.  cxviii.  (81—128) .         .         .         .         .  61—66 

Ad  Nonam.     Ps.  cxviii.  (129—176)         ....  65—69 

Feria  Secunda  ad  Matutinas.     Ps.  xxvi. — xxxvii    .         .  69 — 84 
Feria  Secunda  ad  Laudes.    Ps.  1.,  v.,  lxii.,  lxvi.,  Confitebor. 

cxlviii. — cl.,  Benedictus    ......  84 — 88 

Preces  Feriales.     Ps.  1.     MemoriaB  de  B.  Maria,  de 

Sanctis,  de  Cruce  89 — 95 
Feria  Tertia  ad  Matutinas.     Ps.  xxxviii. — xli.,  xliii. — 

xlix.,  li 95—109 

Feria  Tertia  ad  Laudes.     Ps.  1.,  xlii.,  lxii.,   lxvi.     Ego 

dixi.  cxlviii. — cl.,  Benedictus    .....  109 — 111 

*  Nota  quod  Psalmorum  numeri  secundum  usum  Sarum  ordinem  sequuntur 
latinum,  et  non  hebraicum  sive  biblicum  anglicanis  sevi  nostri  usitatiorem. 
Concordantiam  in  hoc  loco  protulimus. 

Ordo  latinus  Psalterii.  Ordo  anglicanus  hebraeorum. 

i.  ii.  usque  ad  viii.  similiter  i.  ii.  usque  ad  viii. 
ix.  1— 21  =  ix. 
ix.  22  =x. 
x.  xi.  xii.  &c.  usque  ad  cxii.  =  xi.  xii.  xiii. ...usque  ad  cxiii. 
cxiii.  1 — 9  =  cxiv. 
cxiii.  9  =  cxv. 

cxiv.  —  cxvi.  1 — 10. 
cxv.  =  cxvi.  10. 
cxvi.  cxvii. ...cxlv.  =cxvii.  cxviii. ...cxlvi. 
cxl  vi  .=cxlvii.  1 — 11. 
cxlvii.  =  cxlvii.  12. 
cxlviii.  cxlix.  cl.  similiter  cxlviii.  cxlix.  cl. 
^[  Tituli  de  Psalterio  et   Communi   in  hoc  conspectu   sic    notati   majori 
pictura  in  Breviario  Magno  sunt  ornati,  qualem  nos  (p.  489)  gratia  exempli 
ponendam  curavimus. 


PSALTERIUM   ET   VIGILLE  MORTUORUM.  13 

COLUMH 

Feria  Quarta  ad   Matutinas.     Ps.  lii. — lxi.,  lxiii.,  lxv., 

lxvii 111—126 

Feria  Quarta  ad  Laudes.     Ps.  1.,  lxiv.,  lxii.,  lxvi.,  Exul- 

tavit,  cxlviii. — cl.,  Benedictus.  ....   126 — 128 

Feria  Quinta  ad  Matutinas.  Ps.  lxviii. — lxxix  .  .  128 — 145 
Feria  Quinta  ad  Laudes.     Ps.  1.,  Ixxxix.,  lxii.,  lxvi.    Can- 

temus,  cxlviii. — cl.,  Benedictus.  .  .  .  .145 — 149 
Feria  Sexta  ad  Matutixas.     Ps.  lxxx. — lxxxviii.,  xciii., 

xcv.,xcvi.         ........   149 — 165 

Feria  Sexta  ad  Laudes.     Ps.  ].,  cxlii.,  Ixii.,  lxvi.     Doniine 

audivi  auditionem,  cxlviii.,  &c.  ....   165 — 169 

Sabbato  ad  Matutixas.     Ps.  xcvii. — cviii.        .  .         .   169 — 186 

Sabbato  ad  Laudes.     Ps.  1.,  xci.,  lxii.,  lxvi.,  Audite  cseli, 

cxlviii. — cl.,  Benedictus  .....   186 — 191 

Dominicis  Diebus  ad  Yesperas.     Ps.  cix. — cxiii.,  Magni- 

ficat 191—195 

Feria  Secunda  ad  Yesperas.     Ps.  cxiv. — cxvi.,  cxix.,  cxx., 

Magnificat 195—199 

Feria  Tertia  ad  Yesperas.  Ps.  cxxi. — cxxv.,  Magnificat  .  199 — 202 
Feria  Quarta  acl  Yesperas.  Ps.  cxxvi. — cxxx.,  Magnificat  202 — 204 
Feria  Quinta  ad  Yesperas.     Ps.  cxxxi.,  cxxxii.,  cxxxiv. — 

cxxxvi.,  Magnificat 204—209 

Feria  Sexta  ad  Yesperas.  Ps.  cxxxvii. — cxli.,  Magnificat  209 — 214 
Sabbato  ad  Yesperas.     Ps.  cxliii. — cxlvii.  .  .  .   215 — 221 

Ad  Yesperas.     Ps.  Magnificat.         .         .  .         .         .  221 

Ad  Completorium.     Ps.  iv.,  xxx.  1 — 6,  xc,  cxxxiii.,  Xunc 

dimittis 221—225 

Completoria  viginti  duo,  per  annum  ....   221 — 238 

Ad  Completorium,  Preces,  Ps.  1.       ....  238 — 241 

Pro  Pace  Ecclesia?,  Ps.  cxxii.    ......     241,242 

Septem  Psalmi  Pcenitentiales  (vi.,  xxxi.,   xxxvii.,   1.,  ci., 

cxxix.,  cxlii.) 242—249 

Litania?  feriales  per  Quadragesimam  ....   249 — 259 

Finit  Psalterium  secundum  usum  Sarum         .  260 

Tabula  Psalterii 261—268 

C  Officium  Mortuorum.     In  Yigiliis, 

Ad  vesperas  mortuorum.    Ps.  cxiv.,  cxix.,  cxx.,  cxxix., 

cxxxvii.,  Magnificat,  cxlv.     .....  271 — 274 

Ad  matutinas  mortuorum          .....  273 — 278 

in  i.  Nocturno.     Ps.  v. — vii.          ....  273 — 276 

in  ii.  Nocturno.     Ps.  xxii.,  xxiv.,  xxvi.           .          .  275 — 278 

in  iii.  Nocturno.     Ps.    xxxix. — xli.       .         .         .  277 — 280 

Ad  Laudes  in  officio  mortuorum.     Ps.  1.,  lxiv.,  lxii., 

Ego  dixi,  cxlviii. — cl.,  Benedictus          .         .         .  280—282 

Commendatio  Animarum.     Ps.  cxviii.,  cxxxviii.        .  282,  283 
Exjrficiunt  Yigilice  Mortuorum. 


14 


SERVITIUM   B.   MAM.E.      COMMUNE  SANCTORUM   ATQUE 
SANCTARUM   PROPRIUM  NON   HABENTIUM. 


Servitium  B.  Mari.e  in  Adventu,  et  per  annum 
Ad  vesperas  in  Adventu.    Ps.  cxxi. — cxxv.  (vel  cix. — cxi., 
cxxix.,  cxxxi.)  Magnificat  .... 

Memorise  de  S.  Spiritu  (de  Sancto  Ecclesise),  de  Reliquiis 
de  Omnibus  Sanctis  ..... 

Ad    Completorium.     Ps.    xii.,    xlii.,   cxxviii.,   cxxx. 
Nunc  dimittis        ...... 

Ad    Matutinas.     Ps.    viii.,  xviii.,   xxiii.,   xliv.,  xlv. 
lxxxvi.j  xcv. — xcvii.     ..... 

Ad  Horas  per  annum  (Don-plenum  servitium).     Ps 
liii.,    cxvi.,    cxvii. ;    cxix. — cxxi.;    cxxii. — cxxiv. 
cxxv. — cxxvii.       ...... 

Per  Adventum  [Omcium  Parvum,  sive]  servitium  in  Con 
ventu  quando  non  fit  plenum    .... 

Per  Adventum,  Plenum  Servitium  .... 

Post  Nativitatem  Domini,  servitium  in  Conventu     . 
Post  Oct.  Epyphanise,  Plenum  Servitium 
Post  Purificationem,  non  plenum  in  Conventu 
Post  Purificationem,  Plenum  Servitium    . 
Lectiones  plures  de  Commemorationibus  B.  Marise    . 
De  lectionibus  Commemorationis  B.    Marise  in  Tempore 
Paschali  ......... 

Finis  Servitii  beatce  Marice. 


COLUMN 

283—314 

283,  284 

284,  285 
285 

284, 288 

289,  290 

283—290 
291,292 
292—296 
296—301 
302—304 
304—314 
305—314 

314 


In  Commemoratione  S.  Thomse  archiepiscopi 
Translatio  S.  Ceddse  non-Sarum        .       .  . 
In  Commemoratione  S.  Ceddse 
In  Festo  Yconise  Salvatoris 
Officium  Prsesentationis  B.  Marise    . 
Gesta  de  Prsesentatione  B. 
Ad  missam  de  Prsesentatione 


M.  Virginis 


.  315—317 
.  317—319 
.  319—321 
.  321—329 
.  329—345 
.  345—349 
.  349—352 


Benedictio  Salis  et  Aquse 
Benedictio  Panis 


.  352—354 
354 


Commune  Sanctorum  Paschalis  Temporis       .         .         .  355 — 363 
Apostol.  vel  Evangelistse.     Ps.  xviii.,  xxxiii.,  xliv.; 
(yel  xlvi.,  lx.,  lxiii.;  vellxxiv.,  xcvi.,  xcviii.)  cix., 

cxii.,  cxv.,  cxxv.,  cxxxviii.    .....  355 — 359 

Unius  Martyris  vel  Confessoris         ....  360 — 362 

Plurimorum  Martyrum  vel  Confessorum   .          .          .  362,  363 
Hicfinit  Commune  Sa?ictorum  Tempore  Paschali. 

Yersus  de  Conclusione  Collectarum      .         .  363 


Commune  Sanctorum  reliqui  Temporis  . 

#1  In  Natali  Apostolorum  (Psalmi,  ut  supra) 

Unius  Martyris.    Ps.  i. — iii. ;  iv.,  v.,  viii.;  x. 

non  decollati 


.  364—459 

.  364—371 

xiv.,  xx.  371—395 

372,  380,  381,  383 


COMMUXE   RELIQUI   TEMPORIS.     BENEDICTIONES.     TABUL^.      15 


■390, 


COLUMN 

392—395 
390—392 


xiv. , 


.  395- 


402, 


409 
397 
403 
409 


Unius  Martyris  et  Pontificis     .  .         .  386 

Martyris  et  Pontificis  sive  Confessoris  Exulati 
Tn  ISTatali  Plurimorum  Martyrum.    Ps.  i.,  ii.,  x. 
xv.,  xxiii. ;  xxxii.,  xxxiii.,  lxxviii. 

„  „  et  Pontificum  . 

„  „  fratrum  . 

,,  ,,  proprium  habentiuni 

Unius  Confessoris  et  Pontificis.     Ps.  i. — iii. ;  iv. 
viii.;  xiv.,  xx.,  xxiii.     ..... 

Unius  Confessoris  et  Abbatis    .... 

Unius  Confessoris  cujuscunque 
Plurimorum  Confessorum.     Ps.  i.,  ii.,   iv. ;    v.,  : 
xv.;  xxiii.,  xxxii.,  lxxxiii.     .... 

Unius  Yirginis  et  Martyris.     Ps.  viii.,  xviii.,  xxiii. ; 

xliv.,  xlv.,  lxxxvi. ;  xcv. —  xcvii.     ....   440 — 450 

De  Yirgine  non  Martyre  .....    444,  450 — 456 

Plurimarum  Yirginum      ......   456 — 459 

Explicit  Commune  Sanctorum  et  Sanctarum.    Sequuntur 
Bexedictioxes  Matutixales         ....  429 — 462 


409—426 

426—430 

431 

431—440 


Tabula  de  Festorum  Divisioxe  (462- 
(  principale,        ..... 


•475: 


FESTUM 
DUPLEX 


FESTUM 
SIMPLEX 


majus, 

minus, 

inferius, 

Invita- 

torium 

triplex 


de  Sanctis 
cle  Octavis 


tt-J 


Invita- 
torium 
duplex 


Invita- 
torium 
simplex 


regimine 

Chori 


sme 

regimine 

Chori 


f  cle  Sancti 


de  Feriis 


462 
463 
463 
464 


cum  continuo  regimine  Chori,  465 

cum  regimine  in  Octava  Die,  466 

r  de  Sanctis  (ii.  vesperse),  .  466 

|  de  diebus  infra  Oct.,     .         .  467 

|  de  Commemorationibus,  .  467 

iprincipaliterprivileg.,  469 

majus  privilegiata,     .  470 

minus  privilegiata,    .  470 

inferius  privilegiata  .  471 

(deProcessione,ii.Ji^e/z/,?/<:6,&c.),  472 

~cleSancti4non.conJ.unctis>    •     *J2 
(conjunctis,  .  .     4v3 

de  conjunctisDuplicibus.     473 

(Inferioribus 

de  Octavis  -jmajoribus  et 

(     minoribus,  .      474 

sine  nocturno,        .          .  .474 

cum  nocturno,       .          .  .474 

principaliter  privilegiatis,  .      474 

majus  privilegiatis,        .  .474 

minus  privilegiatis,        .  .475 

inferius  privilegiatis,     .  .475 

Tabula  Picse.  sive  Ordinarii,  vel  Ordinationis  de  Tempore     475,  476 


16 


OFFICIA   EX   MISSALI. 


Praeparatio  ad  Missam     ...... 

Ordinarium  Missse  ....... 

Prsefationes  de  Trinitate,  de  S.  Spiritu,  de  S.  Cruce 
Prsefationes  de  S.  Maria,  de  Apostolis 
Prsefatio  communis  ...... 

C  Canon  Miss,e     ....... 

Preces  post  Missam  ...... 

#T  Missa  de  Trinitate1      ...... 

Missa  de  S.  Spiritu2         ...... 

Missa  de  Cruce3       ....... 

Missa  de  Quinque  Vulneribus4         .... 

C  Missa  quotidiana  de  B.  Maria      .... 


{[  Missa  pro  Defunctis  pro  corpore  prsesenti . 

ante  diem  sepulturse  . 

in  die  sepulturse 
In  Missa  quotidiana  pro  Defunctis   . 
In  Missa  in  die  Animarum 
Quando  ferialiter  dicitur  pro  Defunctis 
In  Amniversariis      .... 


COLUMN 

479,  480 
481—488 
486 
487 
488 
489—499 
500 

501—503 
503—506 
506—508 
508—514 
514—521 


Infra  trigintale 


.       526, 
522,  523,  526, 
.      522, 


In  die  trigintali        ....... 

In  Missa  pro  Episcopis  defunctis       .       522,  523,  524, 

In  Missa  pro  Fratribus  et  Sororibus 

In  Missa  pro  Benefactoribus     ..... 

In  Missa  pro  omnibus  fidelibus  defunctis  . 

f[  Missa  de  Apostolis      ...... 


Missa  de  uno  Martyre 
Missa  Plurimorum  Martyrum 
Missa  de  quocunque  Confessore 
Missa  de  S.  Rocho  . 
Missa  Unius  Yirginis 
Missa  de  Nomine  Jesu     . 
Orationes  pro  sterilitate   . 


521—528 

523,  528 

529 

524 

523,  525,  528 

527,  528,  529 

527,  528,  530 

526,  527,  528 

529 

525,  526,  530 

531 

531 

532 

533 

.  535—538 

.  538-540 

.  541—543 

.  543—545 

.  546—548 

.  548—553 

.  553, 554 


1  '  missa  votiva  die  Dominiea.'     (Missale  Sarum.) 

2  'missa  votiva  die  Mercurii,'  excepto  quod  in  Missali  sequentia  est  Veni 
Sancte  Spiritits,  Et  emitte  &c. 

3  'missa  votiva  die  Veneris,'  omissa  sequentia. 

4  '  missa  sive  officium  de  v  vulneribus,  a  S.  Bonifacio  papa,  nunciante  S. 
Raphaele  arehangelo,  conscriptum.' 

In  his  non  inveniuntur  Missa  De  Angelis,  et  Missa  Salunpopidi,  quaein  Missali 
intitulantur  Missse  Votivae  dierum  Lunae  et  Martis. 


17 


SEQTJUNTTJR 

CONTINENDA    IN    FASCICULO    III. 

(IV.)   PROPRIUM   SANCTORUM. 

SIVE 

SANCTORALE. 


*Ih  Yigilia  sancti  Andreas 
In  Natali  S.  Andreae  apostoli    . 


DIES 
MENSIS 

.     29 
.     30 


Festa  Mensis 

Dece 

MBRIS 

Depositio  S.  Osmundi  episcopi  et  confessoris 

S.  Nicolai  episcopi  et  confessoris 

In  Octava  S.  Andrese        ..... 

4 
6 

7 

IN   FESTO    CoNCEPTIONIS    BEAT.E    MARLE    VIEGINIS 

8 

Lucise  virginis  et  martyris          .... 

13 

In  Yigilia  Thonise  apostoli         .... 

Thomse  apostoli         ....... 

(Sequuntur  qucedam  in  Temporali,  pp.  clvi. — ( 

•cclxxvi.) 

20 
21 

Festa  Jaxuarii. 

Wulstani  episcopi  et  confessoris         ..... 

19 

Fabiani  et  Sebastiani  martyrum 

20 

Agnetis  virginis  et  martyris 

21 

Yincentii  levitse  et  martyris 

22 

In  Conversione  sancti  Pauli 

25 

De  sancto  Prsejecto  memoria 
Juliani  episcopi  et  confessoris    . 
Agnetis  (secundo) 
Batildis  reginse 

25 
27 
28 
30 

*  Litteris  majusculis  notavimus  eos  dies  quos  in  Breviario  Magno  a.d.  1531, 
per  insertionem  imaginis  grandioris  ligno  incisa?  ornavit  Chevallonius,  et  in 
Legendis  Sarum  a.d.  1518  Hopylius  similiter. 

S.  E.  i.  b 


18 


PROPKIUM   SANCTORUM. 


Festa  Februarii. 

Brigidse  virginis        ..... 

In  Purificatione  beat.e  Marije  virginis 

Blasii  episcopi  inartyris    .... 

Agatha?  virginis  et  martyris 

Vedasti  et  Amandi  episcoporum  et  confessorum 

Scholasticse  virginis 

Valentini  martyris    . 

Juliana^  virginis  et  martyris 

In  Cathedra  sancti  Petri  . 

Matthise  apostoli 


Festa  Martii. 

Davidis  episcopi  confessoris 

Ceddae  episcopi  confessoris 

Perpetuae  et  Felicitatis  martyrum 

Gregorii  papse  et  doctoris 

Edwardi  regis  et  martyris 

Cuthberti  episcopi  confessoris    . 

Benedicti  abbatis 

In  Annunciatione  BEATJ3  Mari^e  virginis 

[Besurrectio  Domini  vacat.] 


Festa  Aprilis. 

Richardi  episcopi  confessoris     . 
Ambrosii  episcopi  doctoris 
Tiburtii  et  Valeriani  [et  Maximi]  martyrum 
Alphegi  archiepiscopi  martyris 
Georgii  martyris       ..... 
Marci  evangelistse     ..... 
Yitalis  martyris        ..... 
(Erkenwaldi  episcopi  confessoris) 


Festa  Maii. 

Philippi  et  Jacobi  apostolorum  .... 

In  Inventione  sanctse  Crucis      ..... 
De  Alexandro  Eventio  et  Theodulio  martyribus  memoria 

*JOHANNIS    APOSTOLI    ANTE    PORTAM    LATINAM    . 

Johannis  de  Beverlaco      .         .         . 

Translatio  Nicolai  episcopi 

Gordiani  et  Epimachi  martyrum         .... 

Nerei  Achillei  et  Pancratii  martyrum 


Picturam  in  hoc  loco  non  habet  Lcgend.  a.d.  1518. 


PROPRIUM   SAXCTOROI. 


19 


*Dunstani  archiepiscopi  confessoris  . 

De  Potentiana  virgine  memoria 

Aldelmi  episcopi  confessoris      .... 

De  sancto  Urbano  papa  martyre  memoria  . 

Augustini  episcopi  confessoris  Anglorum  apostoli 

Germani  (parisiensis)  episcopi   .... 


Petronillse  virginis 


DIES 
MBN8IS 

19 

19 
25 
25 
26 
28 
31 


Festa  Junii. 


aschali   memoria 


Nicomedis  martyris  .... 

Marcellini  et  Petri  martyrum    . 
Bonifacii  episcopi  et  sociorum  ejus  martyrum 
Gildardi  et  Atedardi  episcoporum  confessorum 
Translatio  Edmundi  arcliiepiscopi  confessoris 
Primi   et  Feliciani  martyrum   (In  Tempore  P 

tantum)     ...... 

Barnabse  apostoli      ..... 

Basilidis  Cyrini  Naboris  et  Nazarii  martyrum 

Basilii  episcopi  confessoris 

Viti  Modesti  et  Crescentise  martyrum 

Translatio  Richardi  episcopi  confessoris 

Cirici  et  Julittse  martyrum 

f  Marci  et  Marcelliani  martyrum 

Gervasii  et  Protasii  martyrum 

Translatio  Edwardi  regis  martyris     . 

Albani  protomartyris  Anglorum 

Etheldredae  virginis  .... 

In  Yigilia  sancti  Johannis  baptistse    . 
In  Die  Xativitatis  sancti  Johannis  baptist?e 

Per  Octavas  S.  Johannis  baptistse. 
Johannis  et  Pauli  martyrum     . 

Dominica  infra  Octavas  S.  Johannis  bapt. 
Leonis  pap?e  confessoris    .... 

In  Vigilia  apostolorum  Petri  et  Pauli 
In  Die  apostolorum  Petri  et  Pauli     . 
In  Commemoratione  sancti  Pauli  apostoli  . 


Festa  Julii. 
In  Octava  sancti  Johannis  baptistse    ..... 

%  IX    FESTO    YlSITATIONia    BEAT.E    MaRLE    VIRGIXIS       . 

Die  quinta  infra  Octavas  Visitationis.    Octava  Apostolorum 
Translatio  sancti  Thomse  (ut  inferius  patebit)      .... 
Die  septimo  infra  Octavas  Visitationis        .... 
Dominica  infra  Octavas  Visitationis. 
Octava  Visitationis  beatse  Maripe         ..... 

*  Hic  incipit  Pars  Estivalis  in  Portiforiis. 

+  Hic  explicit  Pars  Hyemalis  in  Portiforiis. 

$  Imaginem  in  hoe  loco  non  habet  Legend.  1518. 


1 
2 

5 

8 
9 

9 
11 
12 
14 

15 
1G 
16 

18 
19 
20 
22 
23 
23 
24 

26 

28 
28 
29 
30 


1)2 


20 


PROPRIUM   SANCTORUM. 


Processi  et  Martiniani  rnartyrum*  .... 
De  sancto  Swithuno  memoria    ..... 

Dominica  infra  Octavas  Apostolorum  Petri  et  Pauli. 

Lectiones  per  Octavas  Apostolorum 
Translatio  et  Ordinatio  sancti  Martini  episcopi  . 

Octava  Apostolorum  ..... 

Translatio  Thomse  archiepiscopi  martyris  . 
^I  In  Festo  Keliquiarum  (Dominica  post  vii.  Jul.). 
Septem  Fratrum  martyrum        ..... 
Translatio  Benedicti  abbatis       ..... 
Translatio  Swithuni  et  sociorum  episcoporum  confessorum 
In  Translatione  sancti  Osmundi  episcopi  confessorisf  . 

In  Commemoratione  sancti  Osmundi  . 

Secunda  die  infra  Octavas  sancti  Osmundi  . 

Dominica  infra  Octavas  sancti  Osmundi. 

Sexta  die  infra  Octavas  sancti  Osmundi 

Septima  die  infra  Octavas  sancti  Osmundi 

In  Octava  Translationis  sancti  Osmundi 
Kenelmi  regis  martyris     ...... 

Arnulphi  episcopi  martyris        ..... 

Margaretse  virginis  martyris      ..... 

Praxedis  virginis      ....... 

Marise  Magdalense 

De  sancto  Wandragesillo  memoria  .... 
Apollinaris  episcopi  martyris  ..... 
Christinse  virginis  martyris         ..... 

Vigilia  Sancti  Jacobi  ..... 

Jacobi  apostoli  ....... 

De  Christophoro  et  Cucufato  martyribus  memoria 
£  Ann.ae  matris  Mari^:   ...... 

Septem  Dormientium  martyrum         .... 

Samsonis  episcopi  confessoris     ..... 

De  Panthaleone  memoria  ..... 

Felicis  Simplicii  Faustini  et  Beatricis  martyrum 

Abdon  et  Sennes  martyrum       .  . 

Germani  (autissiodorensis)  episcopi  confessoris  . 

Festa  Augusti. 

Ad  Vincula  sancti  Petri  apostoli 

De  sanctis  Machabeis  memoria 

Stephani  papaB  martyris    .... 

In     Inventione     sancti     Stephani     protomart)1 

martyrum  ..... 

Oswaldi  regis  martyris       .... 
In  Festo  beatse  Mariae  virginis  ad  Nives    . 


pies 

MENSIS 

.  2,9 
.       9 


ris    sociorumque 


10 
11 
15 
16 

17 

21 

22 
23 
17 
18 
20 
21 
22 
22 
23 
24 
24 
25 
25 
26 
27 
28 
28 
29 
30 
31 


*  Nulla  memoria  de  Sanctis  in  die  Jul.  2.  secundum  Sarum. 
f  Osmundi  Translatio,  non  Sarum  sed  Synodale  tantum. 
%  Picturam  non  habet  Brev.  1531.     Habet  Leg.  1518, 


PROPRIUM   SAXCTORUM. 


21 


In  Festo  Transfigurationis  Domini  nostri  Jesu  Christi 
De  Sixto  Felicissimo  et  Agapito  martjribus  memoria 
In  Festo  dulcissimi  Nominis  Jesu 
Donati  episcopi  niartyris  .... 

Per  Octavas  Xominis  Jesu. 

Yigilia  sancti  Laurentii 
Laurentii  martyris    ..... 

Sexta  die  infra  Octavas  Xoininis  Jesu 
Hippolyti  sociorumque  ejus  martyrum 

Dominica  infra  Octavas  Nominis  Jesu. 
Cyriaci  sociorumque  ejus  martyrum  . 
Bornani  martyris      ..... 
Tiburtii  martyris       ..... 

In  Octava  Nominis  Jesu    . 
Eusebii  presbyteri  confessoris    . 

In  Yigilia  Assumptionis    . 
In  Die  Assumptioxis  beat.e  Marle 

Per  Octavas  Assumptionis. 

Dominica  infra  Octavas  Assumptionis. 

De  Octava  Laurentii  memoria    . 
De  Agapito  martyre  memoria    .... 
De  Magno  martyre  memoria      .... 

Octava  Assumptionis         .... 
De  Timotheo  et  Syniphoriano  martyribus  memoria 
Timothei  et  Apollinaris  martyrum     . 

Yigilia  sancti  Bartholomei 
Bartholomei  apostoli         ..... 

De  Audoeno  episcopo  confessore  memoria 
Ruffi  martyris  ...... 

Augustini  episcopi  confessoris  atque  doctoris 
De  sancto  Hermete  memoria     .... 

In  Decollatione  beati  Johannis  baptistae    . 

De  Sabina  virgine  memoria       .... 

Felicis  et  Adaucti  martyrum     .... 

Cuthburgae  virginis  ...... 

Festa  Septembris. 

Egidii  abbatis 

Prisci  martyris  ...... 

Ordinatio  sancti  Gregorii  papa? .... 

Translatio  Cuthberti  episcopi  confessoris    . 
Bertini  abbatis  et  confessoris     .... 

In  Yigilia  Nativitatis  beatas  Mariae    . 
Xativitas  beat.e  Mari^         .... 

Per  Octavas  Nativitatis  beatae  Mariae. 

Dominica  infra  Octavas  Nativitatis  B.  Mariae. 
De  Gorgonio  martyre  memoria 
De  Proto  et  Jacintho  martvribus  memoria 


DIE3 
MENSIS 

6 
6 

7 
7 

9 
10 
12 
13 

8 
9 
11 
14 
14 
14 
15 


17 

18 
19 
22 
22 
23 
23 
24 
24 
27 
28 
28 
29 
29 
30 
31 


9 
11 


•>7 


PROPRIUM   SANCTORUM. 


*  In  Festo  Exaltationis  sanct^e  Crucis 

Cornelii  et  Symphoriani  martyrum  {inemoria  et  medicv  lectiones) 

In  Octava  Nativitatis  beatse  Marise 
De  Nicomede  memoria 
Edithas  virginis  .... 

Eufemise  Lucise  et  Geminiani  martyrum 
Lamberti  episcopi  martyris 

Vigilia  sancti  Matthei 
Matthei  apostoli  et  evangelistre 
De  sancto  Laudo  memoria 
Mauricii  sociorumque  ejus  martyrum 
Theclae  virginis         .... 
Firmini  episcopi  martyris 
Cypriani  martyris,  Justinse  virginis  martyris 
Cosmse  et  Damiani  fratrum  martyrum 
Michaelis  archangeli 
Hieronymi  presbyteri  confessoris  atque  doctoris 


DIES 

MENSIS 


Festa  Octobris. 

Remigii,  Germani,  Yedasti  et  Bavonis,  episcoporum  confessor 

De  Meloro  martyre  memoria 

f  Tliomse  herfordensis  episcopi  confessoris 

Leodegarii  episcopi  martyris 

Fidis  virginis  martyris 

Marci,  Marcelli,  et  Apulei  martyrum 

Dionysii,  Rustici,  et  Eleutherii  martyrum 

Gereonis  sociorumque  ejus  martyrum 

Nicasii,  Quirini,  et  Scuviculi  martyrum 

Translatio  Edwardi  regis  confessoris 

Callixti  papse  martyris 

Vulframni  episcopi  confessoris  . 

Michaelis  in  monte  tumba 

Translatio  Etheldredse  virginis . 

Lucse  evangelistse      .... 

De  sancto  Justo  memoria . 

Depositio  Frideswidse  virginis  . 

Undecim  milium  virginum  martyrum 

Romani  archiepiscopi  confessoris 

Crispini  et  Crispiniani  martyrum 

Johannis  de  Beverlaco  episcopi  confessoris 

Vigilia  apostolorum  Symonis  et  Judas 
Symonis  et  Judse  apostolorum  . 
Quintini  martyris      .... 

In  Vigilia  Omnium  Sanctorum  . 


*  Picturam  hic  non  habet  Leg.  1518. 

t  Thomre  herfordensis,  non  Sarum  scd  Synodalc  tanlum. 


PROPRIUM   SAXCTORUM. 


23 


Festa  Novembris. 

*  Ix  Festo  Ohnium  Saxctorum 

*In  Commemoratioxe  Aximarum  (Defunctorum) 
[Eustacliii  et  sociorum  ejus  martyrum] 
Winifridae  virginis  martyris 
Leonardi  abbatis  et  confessoris 
Quatuor  Coronatorum  Martyrum 
Theodori  martyris     ..... 
Martini  archiepiscopi  turonensis  confessoris 
De  sancto  Menna  memoria 

Per  Octavas  sancti  Martini. 
Bricii  episcopi  confessoris 
fTranslatio  Erkenwaldi  episcopi  confessoris 
Depositio  Erkenwaldi  episcopi  (in  mense  Aprili) 
Machuti  episcopi  confessoris      . 
Depositio  Edmundi  cantuariensis  archiepiscopi  et  confessor 
Hugonis  episcopi  confessoris 
Aniani  episcopi  confessoris 

Octava  sancti  Martini 
Edmundi  regis  martyris    .... 
Cecilise  virginis  martyris  .... 
Clementis  papse  martyris  .... 
De  sancta  Felicitate  virgine  et  martyre  memoria 
Grisogoni  martyris   ..... 
Katherinse  \irginis  martyris 
Lini  papse  martyris  ..... 
Saturnini  et  Sisinnii  martyrum 


is 


DIES 
MEXSIS 


1 

2 

2 
3 
6 
8 
9 
11 
11 

13 
U 

15 
16 
17 
17 
18 
20 
22 
23 
23 
24 
25 
26 
29 


*  Picturam  in  his  locis  non  habet.    Legend.  1518. 

f  Erkenwaldi  Translatio,  non  Saiiim  sed  Synodale  london. 


ACCENTUARIUM. 

Prologus. 

Breves  et  longse  [syllabse  vocabulorum  penultimse]. 


FINIS. 


2i 


CORREOTIONS 

FOB    THE 

KALENDAKIUM 

CAMBEIDGE,  1882. 

It  is  fair  to  the  Printer  and  to  ourselves  to  state  that  in  a  great  number  of 
instances  the  words  printed  in  our  tezt  which  are  noio  to  be  supplanted  by  these 
corrections,  are  not  absolute  blunders,  but  actual  readings  either  of  some  edition 
of  the  Sarum  Breviary  other  than  a.d.  1531,  or  of  the  works  of  the  Fathers,  which 
was  used  in  preparing  the  earlier  half  of  our  textfor  the  press. 

They  are  noted  here  simply  in  order  that  the  student  may  ascertain,  as  far  as 
possible,  the  exact  text  of  Chevallon  and  BegnauWs  edition. 

*  A  star  marks  an  error,  or  a  questionable  reading,  in  the  text  of 

A.D.    1531. 

Monitum  de  Kalendario,  Une  1.  As  I  find,  too  late  for  alteration, 
that  my  friends  are  perplexed  by  the  expression  '  nomina  cetera,'  I  may 
explain  here  that  I  meant  to  imply  '  nomina,  et  cetera.'  (Cf.  Munro  on 
Lucret.  n.  859.) 

Kalendarium.  In  the  memorial  hexameters  which  are  placed  at 
the  heading  of  the  months  the  following  readings  should  be  noted  : 

Mart.  *  Prima  mandentem  :  diripit :  quarta  bibentem.'  Chevallon. 
The  edition  of  the  Brev.  Sarum  a.d.  1516,  has  the  same  punctuation,  but 
reads  'madentem':  the  Portiforia  (a.d.  1519, 1543 — 4,  &c.)  read  'madentem  : 
disrumpit.' 

Decemb.  'et  anguis'  Chevallon ;  'ut  anguis'  Portiforia  (a.d.  1519, 
1543—4,  &c). 

And  at  the  foot  of  the  months  : 

Februar.     'neuma'...' Mercurii  et  Yeneris.'     Chevallon. 

Jun.  '  ordea.'  Chevallon.  For  the  last  line  the  Master  of  Clare  pro- 
poses  with  great  probability  to  read  '  Vellantur  :  caseus  fit,  et  emplastratio 
pomis.'  June  seems  early  for  picking  beans  but  the  verses  may  have  been 
written  originally,  as  Dr  Atkinson  suggests,  for  a  more  southerly  climate 
than  England.  '  Alvearia  castrare,  bienstocke  schneiden.  Pallad.  mense 
Junio  tit.  7.'     Basilii  Fabri  Sorani  Thesaurus  Eruditionis  Scholastica. 

'  Emplastratio,  insitionis  est  species,  die  impfung,  die  verbindung  des 
propfF=reises,  de  qua  integro  capite  prsecipit  Plinius  1.  xvii.  c  16  et 
Pallad.  1.  iii.  c.  17.'  ibid. 

August.  Place  '  Si  bona^  within  brackets.  Both  this  and  '  doctorem ' 
are  omitted  by  Chevallon.     Read  '  prohibet  quae  Julius.' 

Septemb.     Read  probably  '  Tunc  viciae  satio.' 

Novemb.     'Querit'  (i.e.  quserit).     Chevallon. 


CORRECTIONS 

FOR  THE 

TEMPOKALE 

CAMBRLDGE,  1882. 


COLUMN 

LlXE 

Eead 

vi. 

7 

perire 

xxii. 

3,  5 

maerens  :  a...sanitas.     Vulnus 

42 

Incensum  vestrum 

xxiv. 

38 

igitur  tetram 

*xxv. 

antepenult 

.  ligneam 

xxxi. 

ult. 

facite 

xxxii. 

35 

tunc  vesperce 

xxxiv. 

32 

Responsoriorum 

xxx  vii. 

6 

43. 

xliii. 

15 

resuscitati 

xliv. 

39 

Maria,  si 

41 

tino  tantum 

xliv. 

44 

Maria,  in 

liii. 

16 

scelestos 

lviii. 

18 

Verbum  Domini 

lxv. 

18 

et 

lxvi. 

26 

grandes  et  pulchrae  absque 

lxix. 

34 

Ant.     Te  jure. 

lxxiii. 

21 

angelus  Gabriel 

40 

voluit  Dominus 

lxxiv. 

24,  5 

omit  et  cogitabat...salutatio. 

32 

Solam  in  (in  Beclce  editione) . 

lxxv. 

29 

quia  (juxta 

lxxvi. 

25 

Sancti  in  quo 

33 

solet  et  a  corpore 

35 

omit  omnem 

lxxvii. 

5 

omit  anus 

*lxxvii. 

i 

ordini 

11 

illa  de  filiabus 

lxxvii. 

20 

quia  non  merito  sibi  (Chev.  cum  Leg.  1518} 

lxxxiv. 

13 

pistrino 

16 

constet 

lxxxvii. 

39 

quod  modo 

26 


CORRECTIONS  FOR  THE  TEMPORALE. 


COLUMN 

LlNE 

Read 

lxxxviii. 

22 

post 

*xc. 

33 

Responsoria  et  versus 

xci. 

29 

deferia  agitur 

xciii. 

ult. 

Quis  ibit  ex  vobis  ['Quis  ibit  nobis5  ed. 

Vulg\. 

ciii. 

6,7 

vocabulis,  unus 

civ. 

29 

tangit  sed  sola  resonat 

*cxi. 

16 

pythonibus 

*cxvi. 

14 

parentibus  primis, 

*cxvi. 

30 

exalta,  '  exulta '  Chev. 

37 

designentur 

cxvii. 

8 

qui  ad 

cxviii. 

6,7 

reddit 

"*cxxii. 

30,31 

indicium  vitce  revertentes 

cxxiv. 

19,20 

veneratione 

25 

libenter  quam  devote 

cxxviii. 

27 

In  adventu  igitur 

31 

omit  omnis 

38 

Judea 

47 

aqua 

cxxxvi. 

14 

terree  vestrae, 

23 

Christo  ? 

29 

Esaya  testimonium  Christo 

cxxxvii. 

37 

cognovit  Petrus 

cxxxviii. 

42 

in  prsesepe 

cxxxix. 

6 

sibi  conveniunt 

cxl. 

28 

Qui 

penult. 

gratiam  ut 

cxli. 

18 

testes,  tanta 

24 

respondebit 

32,33 

nos  ad  gentes 

cxliii. 

46 

latinum  transversis  sive  translatis 

cxliv. 

2 

esse  ipsa  veritate  :  ut  nichil 

cxlv. 

36 

dicit 

*cxlvi. 

27 

Philippenses 

*cliii. 

21 

ascendet 

*cliv. 

24 

ab 

*clx. 

33 

super  Canticum  dicetur 

clxiv. 

30 

et  nichil 

*clxvi. 

31 

interpolet 

clxix. 

13 

Ne  mentem 

*clxxi. 

37 

concinimus 

*clxxii. 

7 

omnibus  Festis 

clxxii. 

28 

procedens 

clxxvii. 

43 

omnium  cultibus 

clxxix. 

2 

jocunditate 

*cc. 

27 

repercutiens 

CORRECTIOXS  FOR  THE  TEMPORALE. 


27 


COLUMX 

LlXE 

Read 

ccvii. 

43 

et  Hieremiam 

*ccxvi. 

22 

fuit 

ccxvii. 

v.lt. 

bibentes 

*ccxxv. 

40 

Dei 

ccxl. 

40 

certamina 

ccxlvi. 

26 

salutarem 

ccl. 

34 

Judeis  oret 

ccliv. 

29 

consecuturam  Checallon  ciun  Legend.  1518. 

cclvi. 

22 

titulum  perpetuo 

*cclvii. 

14 

A  clamore 

cclxii. 

1 

oblitus  est 

cclxiii. 

8 

oriiit  autem 

13 

Apostolus  in  se  :  Xos  enim  (inquit) 

34 

gitur.     Tu  autem. 

cclxvi. 

5 

nativitas,  et 

31 

a  Patre 

32 

Patriarchis,  et  a 

cclxvii. 

2 

tantam 

cclxxiv. 

16 

omit  Deus 

21 

temporis  Yerbum  omit  stop 

cclxxxvii. 

14 

resurrexit 

36 

habebuntur 

cclxxxviii. 

antcpenult.  peccatiun  nesciebain 

*ccxci. 

40 

undam 

ccciii. 

31 

dimisit 

*cccxiv. 

35 

Emmanuel 

cccxxx. 

10 

item 

cccxxxiii. 

23 

Quantam 

cccxxxvi. 

25 

ut  cum  Dei 

cccxxxvii. 

4 

Judeorum  ?  Vidimus 

12 

detractas, 

cccxlv. 

38 

misereretur 

ccclii. 

39 

est  et  commutare 

ccclvi. 

14 

humillimus 

*ccclvii. 

44 

et  ccclviii.  39.     Ant.     Te  qui 

*ccclix. 

penult. 

imitemivr  et  intercessione  adjuvemur.     Per 

*ccclxiii. 

29 

sic  iterv.m 

ccclxix. 

24 

faciens 

*ccclxxvi. 

27 

Quadro.gesimam  Port.  1525-6,  1556  (sed  Quinqua- 
gesiinam  Chevallon  cum  Port.  1543-4). 

ccclxxxv. 

30 

Dominica  Quinta 

ccclxxxvii. 

in  initio  (xel  in  fine  ccclxxxvi.)  addendum, 

Feria  ii.  et  iii.  de  commemoratione,  et  memoria 

de  sanctis  [Sulpitio,  et  Prisca]. 

Dominica   Secunda,  tota   cantetur  historia.     lii 

Laudibus  omnes  antiphonse  dicuntur. 

28 


CORRECTIONS  FOR  THE  TEMPORALE. 


COLUMN 

LlNE 

*ccccxxxiv. 

33 

*ccccxl. 

22 

*ccccxlv. 

ult. 

cccclix. 

38 

*cccclxxxvii. 

20 

dxix. 

18 

dlxxxv. 

12 

dxciv. 

18 

dxcvii. 

20 

dci.  antepenult. 

dxcvi. 

4 

dciii. 

16 

*dclxiii. 

2l 

*mxxvi. 

1) 

dcclxxxvii. 


21 


Read 

ante  Laudes 

Ps.     Magnificat  (p.  221). 
transire 
obdormis 
Creatorem  suspiceret  (Legend.  1518 ;  Portif.  1556. 

Sed  cum  Chev.,  Port.  1525-6,  1543-4). 
diffinitionibus 


>  insert  '  Lectio  prima? 

bene  hinc  exit. 

opprobria,  cui  est 

These  Sermons  in  the  title  of  the  third  nocturn 
are  more  properly  styled  l0?nelia'  in  Legend. 
1518,  where  however  ten  of  the  Expositiones 
JEstivales  from  Bede  or  Augustine  are  headed 
1  SermoS 

(The  word  here  may  be  intended  for  '  Lameth.\ 
which  is  the  reading  of  Legend.  1518  both  here 
and  at  column  dccxcvii.  In  the  latter  place, 
however,  Chevallon  has  lLamech.'  unmistakeably. 
a.d.  1518,  tres  mediae 
venerabilis  Bedm  presby- 


*dccxcvii. 

36 

Nota  quod   in   Legend. 
lectiones  lde  sermone 
terV  designentur. 

dccccxlvii. 

1 

reserata*  est 

mxvi. 

37 

isto  tunc 

*mxxviii. 

3 

eos.     Alleluya. 

*mli. 

penult. 

mlii.  16          Kabbi 

mlxi. 

14 

sacrificabo 

*mlxi. 

17 

sunt 

*mlxiii. 

2 

'sic  ut  nos  visitas  sicut 

*mclxxxiii. 

10 

*mclxxxviii. 

10 

*mcxciv. 

9 

*mcxcv. 

2 

*mcxcix. 

3 

*mcxcix. 

6 

*mccvii. 

11 

mccxlviii. 

26 

Glaston 

Rectory, 

Le.nt, 

1882. 

te  colimus'  Portif.   1519. 

'Sic  tu  nos  visitas  sicut  te  colimus'  Portif  1556. 

'Sic  nos  tu    visita:    sicut  te   colimus'   Brev. 

Roman.  1508. 
venienti 

Et  ad  Magnificat  dicitur  Antipho- 
Alias  tamen 
et  alia  Festa 
et  super  Ps. 

singulis  [diebics]  Dominicis 
Azotios 
ferialia 


29 


CORRECTIOXS 


PSALTERIUM  &  COMMUNE  SANCTORUM 


CAMBBIDGE,  1879. 


Where  no  star  is  prefixed,  the  error  is  my  own.  *A  star  is  prefixed  in  all  in- 
stances  where  the  text  as  it  vras  printed  in  1879  represents  faithfully  a 
misprint  or  suspected  reading  in  the  original  of  1531.  (In  the  remainder 
of  the  work  we  are  attempting  to  note  Chevallon's  misprints  on  the  page 
whereon  each  occurs,  and  to  secure  a  more  accurate  revision  of  our 
sheets.) 

Eead 

x.  xi.  &c.  usque  ad  cxii.  =  xi.  xii.  xiii usque  ad  cxiii. 

=  cxlviii.  cxlix.  cl. 

Insert  xxxvii.  as  the  ihird  of  the  Septem  Psalmi. 

Ego  dixi,  cxlviii. — cl.,  Benedictus. 

Ps.  cxviii.,  cxxxviii. 

Ante  Horas  di[cenda]. 

In  sempiterna  secula 

fac  :  ex 

restitues  he- 

usque  ad 

Psalmv.s  xviij. 

ab  hoste  Redemptor 

ceciderunt  : 

seculum 

exaltavit 

pradicto  Capitulo 

Capitulum  :  [j.  ad\  Thessa.  v. 

Capitulum  :  Ad  Bphesios  iv. 

mea  et 

est  in 

dicent  :  Domine 

delictis 


Pagb 

Ll>"E 

xviii. 

11  (note) 

xviii. 

ult. 

xix. 

31 

xix. 

penv.lt . 

xix. 

ult. 

1 

(heading) 

6 

t 

10 

36 

17 

37 

19 

2 

23 

22 

24 

17 

25 

36 

26 

16 

32 

penult. 

34 

penult. 

64 

36 

*68 

16 

73 

9 

M 

44 

78 

45 

93 

C 

AGE 

LlNE 

101 

16 

102 

26 

111 

17 

120 

19 

127 

29 

129 

8 

131 

132 

138 

5 

144 

16 

*145 

27 

149 

36 

156 

35 

171 

13 

183 

4 

184 

30  CORRECTIONS   FOR   THE   PSALTERIUM,  &C. 

Read 

me  est  :  et 

tuis  :  in 

Nos  excitator 

ornit  the  line. 

A  Domine  ne  in  ira  usque 

exsolvebam 

In  some  copies  of  our  eclition  (1879),  the  7th  verse 
of  Ps.  Ixx.  l  In  te  confirmatus  sum  ex  utero  :  de 
ventre  matris  mese  tu  es  protector  meus.'  was 
omitted.     A  cancel  page  is  supplied. 

In  the  last  verse  of  Ps.  lxx.  read  tota  die. 

vestro  :  omnes 

tui  :  posside 

nos  :  et 

Nullis  ruamur  actibus. 

superbum  :  in 

Dominus  :  in 

(in  some  copies)  mare  in  navibus 

„  „  the  6th  verse  of  Ps.  cvii.  'Salvum 
fac  dextera  tua  et  exaudi  me  :  Deus  locutus  est 
a  sancto  suo'  was  omitted.  A  cancel  page  is 
supplied. 

omnes  fines  terrse 
antepenult.  et  arripuerint  judicium  manus  meoe 

clamavi 

custodiat 

Domine 

constituisti  me. 

In  sempiterna  secula 

et  per  Octavas 

tim  ut  vix  avdiatur 

Wlfranne 

In  the  Index  of  Psalms  the  several  sets  of  psalms 
under  initial  C.  commencing  respectively  with  the 
same  word,  viz.  Cantate,  Confitebor,  and  Confi- 
temini,  should  be  distinguished  (as  those  under 
the  initials  D.  and  I.  will  be  found  to  be)  as  i. 
ii.  &c,  or  'primu?n'  'secundu?n'>  &c, — in  the  order 
in  which  they  stand  in  the  list,  excepting  that 
Ps.  cxlix.  is  called  '  Cantate  Domino  UV  because 
it  occurs  near  the  end  of  the  Book  of  Psalms, 
though  early  in  the  liturgical  course. 

stilo 

Ps.  Exaltabo  [te  Domine]  (xxix.  p.  72). 

v.t  in pmbendatis 

arguet  in  sequitate 


187 

40, 

190 

am 

198 

6 

» 

24 

222 

36 

»> 

37 

225 

34 

228 

25 

239 

18 

257 

11 

262 

281 

27,28 

*284 

22 

290 

1 

CORRECTIOXS    FOR   THE   PSALTERIUM,  &C.  31 


Page 

LlXE 

Read 

291 

3 

f[  Quando  [a  new  section  commences]. 

)> 

4 

Adventum,  [omit  the  full  stop.] 

*306 

10 

redeinptoris 

*307 

5 

in  hominibus 

>> 

antepenu 

It.  genuisti  puerperio 

309 

26 

est  ut  quanta  sit 

313 

2 

ergo  auctor 

*321 

21 

Ant.     Synagogani  reprobans 

*330 

19 

Ant.    Tantilla  puellula 

333 

28 

generationi  ob 

*335 

10 

quendi  parcior, 

* 

13 

prece  pauperis 

336 

38 

velut  purificationem 

*338 

18 

(?)  et  tenuit  pro- 

340 

21 
23 

R.  7.     Archa  Dei  [in]  qua) 
Dei  [sancta]  reficitur          ) 

* 
>> 

39 

studiose  refera- 

* 
)> 

penult. 

a  Deo  promissiones 

*342 

3 

per  Lucam  vero  innuitur,  quia 

*343 

25 

in  laude  Mariae 

344 

25 

generationes  seculorum 

*S45 

1 

qua  cuncta  sunt  fragrantia 

*348 

45 

in  lanificio,  et 

357 

20,21 

ebdomadis  sequentibus. 

358 

9 

Ps.   Deus  Deus  {Ixii.  et  l.vvi.  p.  30). 

364 

3 

per  totum  aiuium,  extra 

?) 

7 

accipietis  regnum 

)) 

40 

Xec  lacerari 

*368 

4,11 

Portantes  facem 

371 

17 

quando  festum  sancti  Cle- 

372 

32 

suffert,  p.  383. 

*375 

3 

habentur.  A 

* 
)) 

30 

Ant.  Filii 

379 

35 

cogatur  alterum  eligere 

380 

32 

beatis  spiritibus 

381 

22 

diligamus  et  quos 

* 

25 

Evangelium.     Secundum  Matheum  xvi.  [24 — 28]. 

*382 

21 

quia  quiqui  ad 

386 

31 

proximos 

387 

10 

Vos  igitur 

391 

4 

Dat  illis  decem 

*393 

9 

et  virtus  vestra  et 

• 
)) 

46 

vel  initiarent.     Et 

*395 

22 

non  fugiant.     Derident 

)5 

31 

conservatio.     Tu 

Pagb 

LlNE 

404 

12 

>j 

16 

* 

)5 

43 

412 

18 

*413 

12 

419 

11 

422 

38,  39 

423 

13 

» 

25 

*425 

46 

427 

23 

436 

4 

438 

46 

449 

15 

•452 

48 

32  CORRECTIONS   FOR  THE   PSALTERIUM,  &c. 

Read 
quoniam  vestrum 
verbum  intenta 
Mox  ubi  spei 
suae  tenens  ubique 
suo  prseposuit  Dominus 
utrique  sexui  preedi- 
in  seterna  illa  patria 
sui  torporis 
melioris 
torpore 

fideliter  ingredi 
nescientem  rapit. 
eum  quem  contempsisse 
Ps.   Defecit 
nidoribus  ('  que   nolunt  audire :   quod  malum   est  ; 

quarum  talis  ab  illicitis  sacrificiorum  nitoribus1 

Legend.  1518). 
K454  1  'Sic  intellecturi '  Legend.   1518.     '  Succine  intellec- 

turi '  Chevallon. 
De  quo  in  alio  loco 
beatitudinis  seternee 
fiat  cum  Nocturno, 
Littera  F.     The   figure  7  belongs  without  question 

to  2F.,  and  not  to  3F.  where  Chevallon  placed  it.] 
496        25  Deus  solus  :  et  non  est  alius  prseter  te  ('et  praeter 

te  non  est  alius '  is  the  order  of  some  editions). 
supera,  demus 
altis  perfrui  mox  palaciis 
vulneraverunt  me,  et  con- 
ad  Missam  quotidianam 
sabbato.     fl[  Sequentia  dicitur  per 
f  quoniam  affectum  f,  or  some  such  alteration  of  Che- 

vallorfs  text,  is  demanded  by  the  sense. 
558         27  impetra  quam  non  meruimus. 

On  pp.  100,  118  (bis),  135,  142,  143,  158,  263,  268,  I  have  doubled  the 
p  in  repuli.  This  should  by  rights  have  been  noted  on  p.  xvi.  cf.  xiv., 
or  let  alone.  In  the  remainder  of  our  work  we  are  adhering  to  the  original 
spelling,  excepting  diphthongs  and  abbreviations,  and,  in  some  cases, 
j  and  u. 

Chr.  W. 

Glaston  Rectoey, 
Advent,  1881. 


455 

5 

}> 

20 

474 

20 

[*476 

502 

24 

5? 

28 

513 

34 

516 

30 

)> 

32 

554 

14 

5ma  permutat  fctebis  fjora  summis. 


c  Brebtarfum  geu  fcorarfum  liomtsti* 

cums    sfbe  rfooro  errlesfastfro  liesttr-- 

bitns  aii  ttsttm  fmtfgnfe  ec* 

tltiint  Mvtibntitnite,   nim  fntegro  or 

irmarto  suo,  proprfte 

£nfe  lorte   arrom- 

motrate  m 

serto 


C.  Ckevallon. 
1531 

S.B.  L  A 


KALENDAKIUM. 

Kalendario  Clievalloniano  (a.d.  1531)  nonnulla  nomina  cetera  addidi: 
quorum 

Qusedam  ex  ejusdem  Sanctorali  [uncinis]  includenda  curavi :  perpauca 
ex  aliis  Breviariis  tam  uncinos  circumiciendo  quam  annorum  numeros 
1519,  1526  (hoc  est  1525-6),  addendo  notavi. 

Plura  insuper  utteria  minuscuiis  mandavi  :  quse  pleraque  ex  Enchiridio 
Maskelliano  1530  deprompsi;  cetera  ex  Kalendariis  Missalium  1514, 
1521,  1533,  et  Orarii  1546  (Hendersono  partim,  viro  in  hoc  genere 
peritissimo  eidemque  benevolentissimo,  confisus),  commemoravi. 

Chr.  W. 

Sed  ne  hic  quidem  (Lector)  virum  mihi  conjunctissimum  Fra.  P., 
mendorum  meorum  quamvis  insontem,  otium  tamen  (vel  in  hac  minima 
operis  parte)  egisse  putes;  en  tibi  in  tempore  opportuno  nonnulla  ex 
kalendario  Breviarii  a.d.  1556  et  ex  margine  cujusdam  exemplaris  nostri 
a.d.  1531,  quse  illi  reddas  accepta. 


JANUARIUS 


Xlll 

ii 


xvui 
vii 


XV 

iv 


vi 

g 

9 

XIV 

b 

iii 

c 

Januarii. 
iv.  No. 

iii.  No. 

pridie  Xo. 

Nonis. 

viii.  Idus. 
vii.  Idus. 
vi.  Idus. 

v.  Idus. 

iv.  Idus. 
iii.  Idus. 
pridie  Idus. 
Idibus. 
xix.  Kalend. 
xviii.  Kal. 
xvii.  Kal. 
xvi.  Kal. 

xv.  Kal. 

xiv.  Kal. 
xiii.  Kal. 

xii.  Kal. 
xi.  Kal. 

x.  Kal. 

ix.  Kal. 
viii.  Kal. 

vii.  Kal. 
vi.  Kal. 

v.  Kal. 
iv.  Kal. 
iii.  Kal. 
pridie  Kal.   , 


Prima  dies  mensis  et  scptima  truncat  ut  ensis. 
Januarius  habet  dies  xxxi.     Luna  xxx. 

Circuncisio  'DoKmifestum  minus  duplex,  ix  lectianes.  [D.] 
Octa.  S.  Stephani.  invitatorium  duplex,  iii  lectiones  cum 

regimine  chori. 
Octa.  S.  Johannis.  invitatorium  duplex,  iii  lectiones  cum 

regimine  chori. 
Octa.   Innocentium.    invitatorium    duplex,    iii    lectiones 

cum  regimine  chori. 
Yigilia.     Oct.  S.  Thomae,  memoria  tantum.     S.  Edwardi 

[regis  et]  confessoris  memoria.      [Vigilia.] 
Epyphania  Donrxi:  duplex  festum  principale,  ix  lectiones. 
Felicis  et  Januarii.         Claves  Scptuagesimce. 
Luciaxi  presbyteri  Sociorumque  ejus  martyrum,  memoria 

tantum. 
JodocL     [Si  dies  dominicus  infra  Octavam  evenerit,  tunc  hac 

die  legetur  evangelium  Yidit  Johannes. ,  1519,  1526,] 
Pauli  primi  eremitae. 

Ignatii  presbyteri  et  martyris.        Sol  ill  Aquario. 
Arehadii  rnartyris. 

Octa.  Epyph.,  ix  lectiones.     Medias  lec'  de  S.  Htlario. 
Februarii.  S.FelicisPr.  et.  M.,  iii  lectiones.  [vesp'  S.  Mauri.] 
Mauri  abbatis  et  confessoris,  iii  lectiones. 
Marcelli  papae  et  martyris,  iii  lectiones. 
Sulpicii  episcopi  et  confessoris,  iii  lectiones.     [et  s.  Antonii., 

1514, 1521.] 

Prisoe  virginis  et  martyris,  iii  lectiones.     [Prima   lxx. 

1519,  1526.] 
Yulstani  episcopi  et  confessoris,  ix  lectionum. 
Fabiani  et  Sebastiaxi  r.iartyrum,  expositio  nulla,  ix  lec- 

tiones. 
Agxetis  virginis  et  martyris,  expositio  nulla,  ix  lectiones. 
Yixcextii  levitcB  et  martyris,  expositio  nulla,  ix  lectiones, 

et  AnastasiL 
S.  Emerentianae  virginis.       [Post  i.  lunam  post  Epyph.  compnita 

xdip.s* ,et  Sab.sequenti  claudetur  Alleluya.,  1519,  '26.] 
S.  Timothei  (1530,  1546). 
Conversio  Pauli,  ix  lectionum;  invitatorium  triplex.     Me- 

moria  de  S.  Prcejecto.  [!).] 
Policarpi  episcopi  et  martyris  (1530,  1546). 
Juliani  episcopi  et  confessoris.     Invitatorium  duplex,  iii 

lectiones  [cum  nocturno]. 
Agnetis  (secundo).  Invitatorium  duplex,  iii  lectiones.   Cla- 
Yalerii  episcopi.  [ves  Quadragesimce. 

Batildis  reginse  virginis  non  martvris,  iii  lectiones. 
Saturnini  et  Victoris  (1530).    Ignaci  (Douce  ms.  275.) 


10 

11 

12 
13 

11 
15 
16 
17 

18 

19 
20 

21 
22 

23 

21 
25 

26 

27 

28 
29 
30 
31 


Nox  habet  horas  xvi :  Dies  vero  viii. 

[Omnia  festa  trium  lectionum  quce  infra  Septuagesimam  contingunt  habent  invitatorium 
simplex;  et  matutince  cum  nocturno  dicuntur  usque  ad  iv.  Feriam  in  Capite  Jejunii.  In 
Quadragesima  vero  neque  servitium  fiat  de  tali  festo  neque  memoria  nisiadvesperas  et  matutinas 
de  S.  Maria  ante  memoriam  de  S.  Spiritu.,  1519, 1526,  1556.] 

Pocula  laeta  pius  amat  et  convivia  Janus. 

Mittatur  sanguis  :   lactuca  cicercla  serenda. 

Nasturci  et  semen  vitis  vetus  ablaqueanda. 

Lunaque  decrescens  :  bona  ligna  fabrilia  cedit. 

*  TIoc  est  Ipsum  diem  primum  numerando :  quando  aureus  numerus  fuerit  xix  vel  viii  a  craslino  die  computando. 

A2 


FEBRUARIUS. 


Aureus 
numerus. 

m& 

d 

Februarii. 

xi 

e 

iv.  No. 

xix 

f 

iii.  No. 

viii 

g 

pridie  No. 

9 

Nonis 

xvi 

b 

viii.  Idus. 

V 

c 

vii.  Idus. 

d 

vi.  Idus. 

xiii 

e 

v.  Idus. 

ii 

f 

iv.  Idus. 

g 

iii.  Idus. 

X 

3 

pridie  Idus. 

b 

Idibus. 

xviii 

c 

xvi.  Kalend. 

vii 

d 

xv.  Kal. 

e 

xiv.  Kal. 

XV 

f 

xiii.  Kal. 

iv 

& 

xii.  Kal. 

® 

xi.  Kal. 

xii 

b 

x.  Kal. 

i 

c 

ix.  Kal. 

d 

viii.  Kal. 

ix 

e 

vii.  Kal. 

f 

vi.  Kal. 

xvii 

R 

v.  Kal. 

vi 

9 

iv.  Kal. 

b 

iii.  Kal. 

xiv 

c 

pridie  Kal. 

Quarta  subit  mortem  :  prosternit  tertia  fortem. 

Februarius  babet  dies  xxviii.     Luna  xxix. 

Sed  quando  est  bissextus  :  tunc  babet  dies  xxix. 

Luna  xxix. 

Brigidse  virginis  non  martyris,  iii  lectiones. 

Purificatio    Beat;e    Mari^e   Virginis,  Majus  duplex,  ix 

lectiones  [nulla  memoria]. 
Blasii  episcopi  et  martyris,  Invitatorium  duplex,  iii  lec- 

tiones. 
Gilberti  confessoris. 

Agath^;  virginis  et  martyris,  expositio  nulla,  ix  lectiones. 
Vedasti  et  Amandi  episcoporum  et  confessorum,  ix  lec- 

tiones  ['iii  lectiones.',  1519,  1526]. 
Anguli  episcopi.     [Ubicumque  prima  luna  fuerit  post  festum 

S.Agathce  :  proxima  dominica  sequens  erit  domiiiicaxl., 

1519  '26.] 
Pauli  ep.,  Luci. 
Apolloniae. 

Scolasticae  virginis  non  martyris,  iii  lectiones. 
S.  Frideswidse  Translatio,  1521 ;  Euphrasiae  V.,  1530.     Sol  in  Piscibus. 
Eulaliae  V. 
Vulfrani  Ep.  et  Conf. 

Martii.     Valentini  martyris,  iii  lectiones. 
Faustini  et  Jovitae. 

JulianaB  virginis  et  mart.,  Invita.  duplex,  iii  lectiones. 
Policronii  Ep.  et  M.       [Annos    partiri    per   partes    quattuor 

cequas  Cum  poteris  Domini  :  bissextus  adesse  docetur., 

1519  '26.] 
Symeonis  Ep.  et  M. 
Sabini  et  Juliani  MM. 
Mildredae  V. 
i  Sexaginta  novem  MM.       [Ultima  Septuagesima.,  1519  '26.] 
Cathedra  S.  Petri,  Invitatorium  triplex,  ix  lectiones. 
Policarpi.        Vigilia  (1530,  1546). 
Mathi^e   apostoli,  festum  inferius   duplex,    ix   lectiones. 

Locus  bissexti.     Cum  bissextus  fuerit  :  festum  Mathia 

apostoli  fiat  quarto   die  a   Cathedra  S.   Petri,   et   f 

littera  bis  numeretur. 
Inventio  S.  Pauli. 
Alexandri  Ep. 
Augustini  Ep.  (1530, 1546). 
Oswaldi  Ep.  et  Conf. 


8 
9 

10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 


18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 


25 
26 

27 
28 


Nox  habet  horas  xiv :    Dies  vero  x. 

[1T  Si  festum  Purificationis  B.  Marice  infra  Septuagesimam  contigerit  :  semper  dicitur 
Sequentia  ad  missam  :  similiter  fiat  in  Annunciatione  ejusdem. 

11  Quodcunque  festum  novem  Lectionum  a  Capite  Jejunii  usque  ad  Passionem  Dornini  evenerit, 
licet  duplex  festum  fuerit,  fiat  semper  solennis  memoria  de  Jejunio  ad  utrasque  vesperas  :  et 
ad  matutinas ;  sed  non  ad  missam.  Nam  post  missam  de  Festo  dicitur  missa  de  Jejunio; 
utraque  ad principale  altare.     1519,  1526,  1556.] 

Post  Cineres,  Pneuma,  post  Crucem,  postque  Luciam 
Mercurii  [et]  Veneris  Sabbato  jejunia  rient. 

Februus  ad  febres  aptus  stomacbo  nocet  aegro. 

Cephalicam  patefac  :  gaudentque  propagine  vites. 

Fac  sepes  statuas  oliveta  rosaria  sparge, 

Consere  tunc  canabum  :  lentem  :  atque  trimestria  cuncta. 


MARTIUS. 


Aureus 

numerics. 

iii 

d 

e 

xi 

f 

g 

xix 

a 

viii 

b 

c 

xvi 

d 

V 

e 

f 

xiii 

g 

ii 

n 

b 

X 

c 

d 

xviii 

e 

vii 

f 

g 

XV 

a 

iv 

b 

c 

xii 

d 

i 

e 

f 

ix 

g 

a 

xvii 

b 

vi 

c 

d 

xiv 

e 

iii 

f 

m. 


Martii. 
vi.  No. 
v.  No. 


iv.  No. 
iii.  No. 
pridie  No. 
Nonis. 
viii.  Idus. 

vii.  Idus. 

vi.  Idus. 
v.  Idus. 

iv.  Idus. 

iii.  Idus. 
pridie  Idus. 
Idibus. 
xvii.  Kalen. 
xvi.  Kal. 
xv.  Kal. 
xiv.  Kal. 
xiii.  Kal. 

xii.  Kal. 
xi.  Kal. 
x.  Kal. 
ix.  Kal. 
viii.  Kal. 
vii.  Kal. 
vi.  Kal. 
v.  Kal. 
iv.  Kal. 
iii.  Kal. 
pridie  Kal. 


fPrimusf  mandentem  :  fdisrumpitf  :  quarta  bibentem. 

Martius  liabet  dies  xxxi.     Luua  xxx. 

Davidis  episcopi  et  confessoris,  ix  lectiones.  )  de  Communi, 
Cedd^e  episcopi  et  confessoris,  ix  lectiones.  )  Sarum. 
Maurini  et  Asterii.  [^f  Quodcunque  festum  novem  Lectionum 
infra  Pascha  evenerit,  nihil  fiat  de  festo,  nisi  duplex 
festum  fuerit  :  tunc  enim  totum  sei-vitium  fiet  de  festo, 
usque  ad  Cenam  Domini,  cum  neuma  Gloria  Patri  et 
Jesu  Christe.,  1519  '26.] 

Adriani  M. 
Phocae  et  Eusebii. 
Victoris  et  Victorini. 

Perpetu;e  et  Felicitatis  martyrum,  iii  lectiones. 
Depositio  S.  Felicis.     [Post  Martis  nonas  :  ubi  fit  nova  luna 

requiras, 
Quadraginta  Martyrum.     [Moxque  dies  Domini  tertia  Pascha 

fiet.,  1519  '26.] 
Agapae  V. 
Quirini  et  Candidi.     Claves  Paschce.     Sol  in  Ariete.     Equi- 

noctium. 
Gregorii  papce,  expositio  nulla.     Inferius  duplex,  ix  lec- 

tiones. 
Equinoctium  vernale. 
PetriM.     [Ultima  Quadragesimce,  1526.] 

Longini  M. 

Aprilis. 

S.  Patricii  1514, 1521.    Gertrudis  1530.     Introitus  Noe  in  archam. 

Edwardi  regis  et  martyris,  expositio  nulla,  ix  lectiones. 

Joseph  Sp.  B.  M.  (1530,  1546). 

Cuthberti  episcopi  et  confessoris,  expositio  nulla,  ix  lec- 

tiones. 
Benedicti  abbatis,  expositio  nulla,  ix  lectiones.     [xvi] 
Aphrodisii  Ep.        Primum  Pascha.  [v] 

Theodori  Ep.       Hic  Adam  creatur. 

Agapiti  M.  (Vigilia,  1546.)  [xiii] 

Annunciatio dominica,  festumminus  duplex,ix  lectiones.  [ii] 
Castoris  M. 

Kesurrectio  Domini,  festum  principale,  iii  lectiones.  [x] 
Dorothese  V. 

S.  Victorini.  [xviii] 

Quirini  M.  [vii] 

Adelmi  Ep.  et  Sabinse. 


10 
11 

12 

13 
14 
15 
16 
17 
18 
1',) 
20 

21 

22 
23 
24 

25 
26 
27 

28 
29 
80 
31 


Nox  habet  horas  xii :   Dies  vero  xii. 


[H  Respice  numerum  per  quem  currit  prima  ista  rubrica  in  hac  parte  istius  cartcs  :  et  in 
altera  parte  ejusdem  cartce  :  et  ubicunque  ille  numerus  invenitur,  in  Dominica  proxima  se- 
quente,  sine  dubio,  Dies  Paschce  celebrabitur.     1519,  1526.     In  1556  sic  se  habet ; — 

Si  vis  invenire  Pascha.  Attende  ad  rubricam  aureorum  numerorum  in  dextera  parte 
collocatam.  Et  nota  quod  ubicunque  in  ea  aureus  numerus  anni  currentis  invenitur :  sine 
dubio  in  Dominica  proxima  sequente  dies  Pascha  celebratur.] 

Martius  humorum  genitor  :  motorque  dolorum. 
Morbus  apes  vexat  :  culturam  postulat  hortus. 
Putanda?  vites  :  purgandaque  prata;    boves  tunc 
Compara ;   equas  maribus  subdas ;  cinerato  novellas. 


APRILIS. 


[xvii] 
[vi] 

[xiv] 
[iii] 


Denus  et  undenus  est  mortis  vulnere  plenus. 
Aprilis  habet  dies  xxx.    Luna  vero  xxix. 
Theodorge  V.  [xvl 

S.  Mariae  Egyptiacge.  U^l 

Eichardi  ep.  et  conf.,  ix  lect' [vesp'  S.  Ambrosii].  Pancratii. 
Ambrosii  :   cum  regimine  chori,  inferius   duplex,   ix  lec- 

tiones.  [xii] 

Martiani.     [^f  Nota  quod  si  aliquod  festum  vel  jejunium  in 

Ebdomada  Paschce  evenerit,  nihil  fiat  de  festo  vel  de 

jejunio  nec  post  nec  ante,  nisi  duplex  festum  fuerit  : 

tunc  enim  festum  differatur  usque  post  Octavas  Pas- 

chce  :  de  jejunio  vero  nihil  fiat  eo  anno.  [i] 

Sixti  papae  et  M.      Augustin.  Hieron.    Dedit  Do. 
Euphemia  V.  Gregor.  Ambros.    Ecce  Sacerdos.     [ix] 

Egesippi  et  sociorum.  1519,  1526.] 

Perpetui  Ep. 

Passio  SS.  Septem  Virginum. 
Sol  in  Tauro.    S.  Guthlaci  Conf. 

Julii  papae  et  Conf.  Sol  in  Thaui'0. 

Eupheniise  V. 
xviii.  Kalen.    Maii.  Tiburtii  et  Valeriani  [et  Maximi,  1519  '26]  martyrum, 

iii  lectiones.     [Invitatorium  duplex,  1519.] 
Oswaldi  archiep.  Claves  Rogationum.     [xi] 

IsidoriM.  (1530,  1546). 

Aniceti  papae  ct  M.  [xix] 

Eleutherii  et  Anthiaa.  [vin] 

Alphegi  archiepiscopi  et  martyris,  iii  lectiones,  [Invita- 

torium  duplex.,  1519  '26.] 
Victoris  papse  et  M. 
Simonis  Ep. 
Sotheris. 
Georgii  martyris,  festum  duplex  cum  regimine  chori,  iii 

lectiones. 
Wilfridi  Ep.  et  Conf. 
Marci  evangelistce,   inferius  duplex,  iii  lectiones  cum  re- 

gimine  chori.*     Letania  Major.     Ultimum  Pascha. 
Cleti  papas  et  M.  (1530  et  Donce  ms.  275.) 
Anastasii  papae  (1530, 1546). 

Vitalis  martyris,  cum  regimine  chori,  iii  lectiones. 

Petri  Medioianensis.      Egressio  Noe  de  archa.     ['  Translatio 

S.  Edmundi  regis  et  martyris   sinodale  cum  regimine 

chori,  iii.  lectiones  et  in  villa  de  Bury  majus  duplex' 

Eegula  m.s.  ex  Brev.  1531,  Coll.  D.  Joh.  Cant.] 

[lDepositio\  1521,]     Erkenwaldi    episcopi    et   confessoris 

[Synodale    London.],    inferius    duplex,  iii   lectiones. 

Quasre  servitium  hujus  festi  immediate  post  transla- 

tionem  ejusdem  non  Sarum.  (In  breviariis  1519, 1526 

non  commemoratur.) 

Nox  habet  horas  x:   Dies  vero  xiv. 
[Nota  quod  si  dominica  proxima  ante  Ascensionem  Domini  non  vacaverit  a  duplici  festo, 
vel  ab  octavis  cum  regimine  chori:   tunc  dicuntur  omnes  Antiphonce  super  Laudes.    Quando 
ultimo  fit  servitium  de  Dominica  ante  Ascensionem;  etiam  ad  processionem  ante  missam  dicilur 
antiphona  Sedit  angelus,  cum  suo  versu.     1519,  1526,  1556.] 

Aprilis  terras  aperit  :  porosque  relaxat  : 
Hinc  scabies  :  ventrem  solvas  minuasque  cruorem 
Quserere  opes  poteris  in  apricis  ponere  olivam, 
Nascuntur  vituli  :  sere  melohes  apiumque. 
*  ['Jejunium.'    1519.] 


Aureus 

numerus. 

g 

xi 

a 

b 

xix 

c 

viii 

d 

xvi 

e 

V 

f 

g 

xiii 

& 

ii 

b 

c 

x 

d 

e 

xviii 

f 

vii 

g 

n 

XV 

b 

iv 

c 

d 

xii 

e 

i 

f 

g 

ix 

a 

b 

xvii 

c 

vi 

d 

e 

xiv 

f 

iii 

g 

1 

Aprilis. 
iv.  No. 
iii.  No. 
pridie  No. 


Nonis. 


viii.  Idus. 
vii.  Idus. 
vi.  Idus. 
v.  Idus. 
iv.  Idus. 
iii.  Idus. 
pridie  Idus. 
Idibus. 


xvii.  Kal. 
xvi.  Kal. 
xv.  Kal. 
xiv.  Kal. 
xiii.  Kal. 

xii.  Kal. 
xi.  Kal. 
x.  Kal. 
ix.  Kal. 

viii.  Kal. 
vii.  Kal. 

vi.  Kal. 
v.  Kal. 
iv.  Kal. 
iii.  Kal. 


pridie  Kal. 


6 

7 

8 

9 

10 

11 

12 

13 

U 

15 
16 
17 
18 
19 

20 
21 

22 
23 

24 

25 

26 
27 

28 
29 


30 


%\% 


Maii. 

vi.  No. 
v.  No. 


iv.  No. 
iii.  No. 

pridie  No. 

Nonis. 

yiii.  Idus. 
vii.  Idus. 


VI. 


Idus. 


v.  Idus. 
iv.  Idus. 
iii.  Idus. 
pridie  Idus. 


Idibns. 
xvii.   Kalen. 
xvi.  Kal. 
xv.  Kal. 
xiv.  Kal. 


xiii.  Kal. 
xii.  Kal. 

xi.  Kal. 
x.  Kal. 
ix.  Kal. 
viii.  Kal. 


MAYUS. 

Tertius  occidit  :  et  septimus  ora  relidit. 
Mayus  habet  dies  xxxj.    Luna  xxx. 

Philippi  et  Jacobi,  inferius  duplex  cum  regimine  chori,  iii 

lectiones. 
Athanasii  Ep.  et  Conf.  (1530,  1546). 
Invextio  Crucis,  festum  minus  duplex  cum  regimine  chori, 

iii  lectiones  [Memoria  de  Alexandro  Eventio  et  Theo- 

dulio  MM.] 
Coronse  Spinece  Domini. 
Godardi  Archiep. 
Johannis  ante  Portam  Latinam,  cum  regimine  chori,  in- 

vitatorium  triplex,  iii  lectiones.    [vesp.  de  Jo.  Beverl.] 
Johannis    de    Beverlaco    :   iii  lectionum    [de    Communi 

Sarum]  cum  regimine  chori. 
Apparitio  S.  Michaelis. 
Translatio  S.  Nicholai  episcopi  :  cum  regimine  chori  non 

Sarum  [secundum  quosdam,  sed  sinodale  in  dyocesi. 

1519  '26].      Transl.  S.  Andreas  (Douce  ms.  275.) 
Gordiani  et  Epimachi  martyrum,   iii  lectiones   [Invita- 

torium  duplex.]     ('  Primum  Pentecoste?  z.  r.  l.) 
Anthonii  M.      Primum  Penthecoste. 
Nerei  et  Achilei  et  Pancratii  martyrum,  iii  lectionesf. 
Servatii  Conf.      Sol  in  Geminis. 
Bonifach  M.     Nota   quod  festum   Translationis    S.   Ceddae 

episcopi   semper    debet   celebrari  Dominica    i.   ante 

Ascensionem    Domini   :    trium    lectionum   cum  re- 

gimine  chori :  non  Sarum  [sed  synodale]. 
Isidori  M. 
Junii.     Brandinii. 

Translatio  S.  Bernardi.    (Barnardi,  1546.) 
Dioscori  M. 
Dunstani   archiepiscopi   et  confessoris,   iii  lectiones  cum 

regimine  chori,  expositio  nulla.  Memoria  de  S.  Poten- 

tiana,  V.  et  31.* 
Bernardini.    Ethelberti. 
[Obitus  regis  Henrici  a.d.   1471.     Littera  dominicali  F, 

tunc  iiri  feria  Bogationum,  1519  '26].     Helenae  Reginse. 
Julianae  V. 
Desiderii  M. 

Festum  S.  Salvatoris  (1514).    Translatio  S.  Francisci  (1530). 
Aldelrni    episcopi   et   confessoris,    ix    lectiones.     Medias 

lectiones  de  S.  Urbano.     [expositio  nulla.] 
[Incipit  JEstas  et  habet  dies  xci.     1519  '26.] 
Augustini  episcopi   et  confessoris,  Anglorum  apostoli,  ix 

lectiones,  inferius  duplex. 
Bedae  Pr.  (1530, 1546.) 

Germani  [Parisiensis]  episcopi  et  confessoris,  iii  lectiones. 
Coronis  M. 

Felicis  papaa.    HubertL 
Petronillffi  virginis  non  martyris,  iii  lectiones  cum  noc- 

turno  [cum  extra  Octavas    S.  Trinitatis  et  Corporis 

Christi  contigerit.]  J 

Nox  habet  horas  viii :   Dies  vero  xvi. 
[Nota  quod  dominica  prima  vacante  post  Octavas  Corporis  Christi,  vel  feria  prima,  inci- 
piatur  Liber  Regum:  quamvis  hystoria  inchoetur  cum  memoria  in  dominica  infra  Octavas;  et 
legantur  lectiones  per  ordinem.,  1519,  1526,  1556.] 

Mayus  amat  medicos  et  balnea  scindere  venas. 
Pinguis  ager  colitur  :  operitur  vitis  et  arbor. 
Tunc  augentur  apes  :  vituli  castrantur,  ovesque 
Tondentur  :  caseus  premitur  :  lateres  faciendi. 
*  Quando  festum  S.  Dunstani,  aut  S.  Aldelmi,  aut  S.  Augustini,  aut  S. 
ante  Penthecosten  evenerit;    fiant  tres  lectiones   cum  regimine  chori  : 
thecosten ;  fiant  ix  lectiones. 

t  ['Invitatorium  duplex.'    1519] 


vn. 


Kal. 


vi.  Kal. 
v.  Kal. 
iv.  Kal. 
iii.  Kal. 
pridie  Kal. 


Barnabre  apostoli, 
si  vero  post  Pen- 


JUNIUS. 


Junii. 
iv.  No. 

iii.  No. 
pridie  No. 
Nonis. 

viii.  IJus. 
vii.  Idus. 
vi.  Idus. 

v.  Idus. 


iv.  Idus. 
iii.  Idus. 
pridie  Idus. 

Idibus. 

xviii.  Kalen 
xvii.  Kal. 

xvi.  Kal. 

xv.  Kal. 
xiv.  Kal. 

xiii.  Kal. 

xii.  Kal. 

xi.  Kal. 
x.  Kal. 
ix.  Kal. 

viii.  Kal. 

vii.  Kal. 
vi.  Kal. 

v.  Kal. 
iv.  Kal. 

iii.  Kal. 

pridie  Kal. 


Denus  pallescit  :  quindenus  federa  nescit. 

Junius  habet  dies  xxx.     Luna  xxix. 

Nichomedis  martyris,  iii  lectiones. 

Marcellini   et  Petri  martyrum,   invitatorium  duplex,   iii 

lectiones. 
Erasmi  M. 
Petrocii  Conf. 
Bonifacii  episcopi,  sociorumque  ejus,  martyrum,   invita- 

torium  duplex,  iii  lectiones. 
Melonis  Archiep. 
Translatio  S.  Wulstanni. 
Medardi  et  Gildardi  episcoporum  et  confessorum,  iii  lec- 

tiones.      Wilhelmi  Archiep. 
Translatio  Edmundi   archiepiscopi  et  confessoris,  Invita- 

torium  triplex,  iii  lectiones  [ix  lectiones  :  memoria  et 

medice   lectiones  de  martyribus  Primo  et  Feliciano., 

1519,  1526]. 
Translatio  S.  Yvonis.  positio  nulla.] 

Barnab^  apostoli,  Invitatorium  triplex,  ix  lectiones.     [Ex- 
Basilidis,  Cirini,  Naboris,  Nazarii  martyrum,  invitatorium 

duplex,  iii  lectiones. 
Sol  in  Cancro.     [Ultima  Penthecostes.]     Solsticium  Esti- 

vale. 
Julii.     Basilii  episcopi  et  confessoris,  iii  lectiones. 
Viti  Modesti  et  Crescentiae   martyrum,  invitatorium  du- 

plex,  iii  lectiones. 
Translatio  S.  Richardi  episcopi  et  confessoris,  ix  lectiones 

[medice  lectiones  de  S.  Cirico  et  Julitta.,  1519  '26.] 

Botulphi  Conf. 

Marci  et  Marcelliani  martyrum,  invitatorium  duplex,  iii 

lectiones. 
Gervasii  et  Prothasii  martyrum,  invitatorium  duplex,  iii 

lectiones. 
Translatio  S.  Edwardi  regis  et  martyris,  ix  lectiones  [nisi 

factce  fuerint  in  Quadragesima.,  i519  '26.] 
Walburgae  V. 

Albani  [Angl. protho]  martyris,  expositio  nulla,  ix  lectiones. 
Etheldredae   virginis,    non    martyris,    iii    lectiones    cum 

nocturno.  Vigilia. 

Nativitas  S.  Johannis  Baptistce,  festum  minus  duplex,  ix 

lectiones. 
Translatio  S.  Eligii. 
Johannis  et  Pauli  martyrum,  invitatorium  duplex,  iii  lec- 

tiones.   [Si  Dominica  fuerit,  expositio  nulla.] 
S.  Crescentis. 
Leonis  papae  et  confessoris,  iii  lectiones,  cum  nocturno. 

Vigilia. 
Apostolorum  Petri  et  Pauli,  festum  minus  duplex,  ix 

lectiones.     [Vesperae  de  Apostolis.] 
Commemoratio  S.  Pauli,  invitatorium  triplcx,  ix  lectiones. 


Nox  habet  horas  vi :   Dies  vero  xviii. 

Post  Personas  tres :  librum  Eegum  dare  debes.     Deus  Omnium. 

[Petrus  cum  Paulo  :  Jacobus  cum  BarthoJomeo,   Thomas,   Andreas,  pariter  cum   Symone 
Judas,  Ut  jejunemus  nos  admonet  atque  Matheus.,  1519,  1526,  1556.] 

Fena  cadunt  Junio  :  tunc  messis  ad  /iordea  prima. 
Area  trituras  reparanda  est  plana  futurae. 
Fucos  pelle  :  et  apum  castres  alvearia  fabae 
Fellantur  caseus  sit  et  emplastratio  pomis. 


3tfL 


Julii. 


JULIUS. 

Tredecimus  mactat  Julii  :  denus  labefactat. 
Julius  habet  dies  xxxi.     Luna  xxx. 

invitatorium    duplex,  iii 


vi.  No. 


v.  No. 
iv.  No. 
iii.  No. 
pridie  No. 

Xonis. 


viii.  Idus. 
vii.  Idus. 


vi.  Idus. 


v.  Idus. 


iv.  Idus. 
iii.  Idus. 
pridie  Idus. 


Idibm 


xvii.  Kalen. 


xvi.  Kal. 


Octava    S.    Johannis   Baptistse, 

lectiones. 
Festum  Yisitationis   B.   Maria    Virginis,    majus  duplex 

[Sarum,  nulla  memoria],  ix  lectiones.     [SS.  Processi 

et  Martiniani.,  1521,  1526.  S.  SwithinL  1521.] 
Translatio  S.  Thomge  apostolL 

Traxslatio  [et  Ordinatio]  S.  Martixi  episcopi,  ixlectiones. 
Zoe,  v.  et  M.    [Mem.  et  med.  Vc.  de  Apostt.  m.  de  Visit.]. 
Octava  apostolorum  Petri  et  Pauli,  invitatorium  triplex, 

ix  lectiones  [de  Visitatione  memoria]. 
Translatio  Thom-E  archiepiscopi,  festum  minus  duplex,  ix 

lectiones.  Dominica  i.  post  festum  Thoma  :  celebratur 
Festum  Reliquiarum.    ix  lectiones. 
Depositio  S.  GrimbaldL 
Octava  S.  Mariae  virginis,  ix  lectiones,  invitatorium  triplex 

[mem.  Processi  et  Martiniani,et  Swythuni].  Cirilli,  Ep.  et  M. 
SS.  Septem  Fratrum  Martyrum,  invitatorium  duplex,  iii 

lectiones. 
Translatio  S.  Benedicti  abbatis,  ix  lectiones,  si  non  fuerint 

in  Quadragesima  [et  tunc  fiunt  iii  lectiones  et  invita- 

torium  duplex.,  1519  '20]. 
Xaboris  et  Felicis. 
PrivatL  M. 
Divisio   Apostolorum    (Medeldridae    V.  M.    Douce  ms.  275.)      Sol  in 

Leone.     Dies  caniculares. 
Translatio  Swithixi  Sociorumque    ejus    episcoporum    et 

confessorum,  ix  lectiones. 
Augusti.     Translatio  S.  Osmundi  episcopi  et  confessoris, 

non  Sarum  [Synodale  tantum],  ix  lectiones. 
Kenelmi  regis  et  martyris,  invitatorium  duplex,  iii  lec- 

tiones. 
Arnulphi  episcopi  et  martyris,  iii  lectiones. 
Rufinse  et  Justinae.  MM. 

Margaretje  virginis  et  martyris,  ix  lectiones. 
Praxedis  virginis  et  [l.  non]  martyris,  iii  lectiones. 
Marle    MactDalex.e,    invitatoruim    triplex,  ix  lectiones* 

[memoria  de  S.  Wandragesillo]. 
ApoHinaris  [episcopi  et]  martyris,  iii  lectiones. 
Christinae  virginis  et  martyris,  iii   lectiones,  cum  noc- 

turno.  Yigiiia. 

Jacoei  apostoli,   festum  inferius  duplex,   ix  lectiones,   [iii 

lectiones,  1519,  1520.]  [memoria    de   Christoforo   et 

Cucufato  MM.] 
Ann.e  matris  B.  Jlarice  Virginis,  invitatorium  triplex,  ix 

lectiones  [Memoria  de  vii  Dormientibus]. 
SS.  Septem  Dormientium  martyrum,  invitatorium  duplex, 

iii  lectiunes. 
Sansonis  episcopi  et  confessoris,  invitatorium  duplex,  iii 

lectiones.     [memoria  de  S.  Panthaleone,  Ep.] 
Felicis,  Simplicii,  Faustini  et  Beatricis  martyrum,  invita- 

torium  duplex,  iii  lectiones. 
Abdon  et   Sennes  martyrum,  invitatorium  duplex,  iii  lec- 

tiones. 
Germani  [autissiodorensis]  episcopi  et  confessoris.  invita-  |  31 

torium  simplex,  iii  lectiones.  \ 

Nox  habet  horas  viii :   Dies  vero  xvi. 

Et  post  Sampsonem  :  Sapientem  da  Salomonem.   In  principio. 

8i  Octava  Fisitationis  in  dominiea  eonitnget,  nihil  fiat  de  Octava  nisi  golennU  memoria  ad  utrasque vesperas et 
matutincu;  et  missa  de  Octava  Visitationu  dicitur  pro  missa  de  8.  Maria  in  capella  eum  versiculis  Spiritus  et  alme 
ci  Benedictus  Marite  Filius.,  1519,  15-^.  1556.] 

Julius  et  medicns  vitat  :  retinetque  cruorem. 
Mnaque  miscet  aquis  :  falci  resecatur  avena. 
Et  proscissa  prius  iteratur  terra  :  seraritur 
Cepullae  :  vaccas  juvat  et  suhinittere  thauris. 

*  [Expositio  uulla.] 


c 
d 
e 

f 
g 

xv.  Kal. 
xiv.  Kal. 
xiii.  Kal 
xii.  Kal. 
xi.  Kal. 

3 

b 

x.  Kal. 
ix.  Kal. 

Kal. 


vii.  Kal. 
vi.  Kal. 
v.  Kal. 
iv.  Kal. 
iii.  Kal. 
pridie  Kal. 


AUGUSTUS. 


Aureua 
numerus. 

viii 

c 

xvi 

d 

V 

e 

f 

xiii 

g 

ii 

3 

b 

X 

c 

a 

xviii 

e 

vii 

f 

XV 

g 
3 

IV 

b 

c 

xii 

d 

i 

e 

f 

ix 
xvii 

g 

n 

b 

vi 

c 

d 

xlv 

e 

iii 

f 

xi 
xix 

g 

n 

b 

0 

viii 

d 

e 

Augusti. 

iv.  No. 
iii.  No. 

pridie  No. 
Nonis. 

viii.  Idus. 


vii.  Idus. 

vi.  Idus. 

v.  Idus. 
iv.  Idus. 
iii.  Idus. 
pridie  Idus. 
Idibus. 

xix.  Ealen. 

xviii.  Kal. 

xvii.  Kal. 
xvi.  Kal. 

xv.  Kal. 
xiv.  Kal. 
xiii.  Kal. 
xii.  Kal. 
xi.  Kal. 

x.  Kal. 

ix.  Kal. 

viii.  Kal. 
vii.  Kal. 
vi.  Kal. 
v.  Kal. 

iv.  Kal. 

iii.  Kal. 

pridie  Kal. 


Prima  necat  fortem  :  perditque  secunda  cohortem. 
Augustus  habet  dies  xxxi.    Luna  xxx. 

Ad  Vincula  S.  Petbi,  invitatorium  triplex,  ix  lectiones. 

[SS.  Machabaeorum.] 
Stephani  papse  et  martyris,  invitatorium  duplex,  iiilectiones 
Inventio  S.  Stephani  prothomartyris  sociorumque  ejus,  ix 

lectiones.     [Expositio  nulla.] 
Justini,  presbyteri. 
Oswaldi  regis  et  martyris,  invitatorium   duplex,  iii    lec- 

tiones.     Marice  de  Nivibus. 
Traxsfiguratio  Domini  nostri  Jesu  Christi,  ix  lectionum, 

minus  duplex.     [Memoria  de  Sixto,  Felicissimo,   et 

Agapito  MM.] 
Festum  dulcissimi  Nominis  Jesu,  majus  duplex,  ix  lectiones 

[DonatiEp.,  1519,  1526;  1521]. 
Ciriaci  sociorumque  ejus  martyrum,  invitatorium  duplex, 

iii  lectiones. 
Romani  martyris,  iii  lectiones  cum  nocturno.    Yigilia. 
Laurentii  martyris,  invitatorium  triplex,  ix.  lectiones. 
Tiburtii  martyris,  invitatorium  duplex,  iii  lectiones. 
ciarae  V.  Sol  in  Virgine. 

Ipoliti  sociorumque  ejus  martyrum,  invitatorium  duplex,  iii 

lectiones.     [Si  Dominica  fuerit,  expositio  nulla.] 
Septembris.     Octava  Nominis  Jesu,  invitatorium  triplex, 

ix  lectiones.     Eusebii  presbyteri.  Vigilia. 

Assumptio  B.  Marice  virginis,festum  [majus  duplex  et\prin- 

cipale,  ix  lectiones. 
Rochi  (1530).    Arnulphi  Ep.  et  Conf.     [Douce  ms.  275.) 
Octava  S.  Laurentii  [memoria  tantum.,  1519,  1526]. 

[Eusebii  (1546). 
Agapiti  martyris.  Memoria. 

Magni  martyris.  Memoria. 

Ludovici  Ep.  et  Conf.  (1530).    Philiberti  Ab.,  et  Bernardi  (Douce  ms.  275). 
Bernardi  Conf. 
Octava  Assumptionis  B.  Mariae,  invitatorium  triplex,  ix 

lectiones,  [memoria  de  Timotheo  et  Symphoriano]. 
Thimotei  et  Apollmaris  martyrum,  iii  lectiones  cum  noc- 

turno.  Vigilia. 

Bartholomei  apostoli,  festum  inferius  duplex,  ix  lectiones, 

[Expositio  nulla.]     memoria  de  S.  Audoeno, 
Ludovici  regis  Franciae  (1530).     Genesii  (Douce  ms.  275). 
Severini. 

Kufli  martyris,  invitatorium  duplex,  iii  lectiones. 
Augustini  episcopi  [et  doctoris],  inferius  duplex,  ixlectiones, 

Hermetis  memoria  tantum. 
Decollatio  S.  Johannis  Baptistce,  invitatorium  triplex,  ix 

lectiones,  memoria  de  S.  Sabina. 
Felicis   et  Adaucti    martyrum,    invitatorium  duplex,  iii 

lectiones. 
Cuthburgae  virginis,  non  martyris,  invitatorium  duplex,  iii 

lectiones. 


Nox  habet  horas  x :   Dies  vero  xiv. 

Post  Augustinum  [doctorem]  Job  lege  justum.     Si  bona. 

Augustus  prohibetque  Julius  :  ac  Venus  absit 
Et  gula  :  tunc  napi  :  rape  radixque  serantur. 
Si  tibi  aquas  desunt  :  quaere  illas  arte  modoque. 
Insere  pira  citrum  tunc  pascua  flamma  perurat. 


SEPTEMBER. 


Aureus 

numerus 

XV  i 
V 

f 
g 

xiii 

b 

ii 

c 

d 

X 

e 
f 

xviii 
vii 

g 
b 

XV 

iv 

c 
d 

e 

xii 

f 

i 

g 

ix 

b 

c 

xvii 

d 

vi 

e 

f 

xiv 
iii 

g 
b 

xi 

c 

xix 

d 

e 

viii 

f 

g 

Septembris. 
iv.  Na 

iii.  No. 

pridie  No. 


Nonis. 
vhi.  Idus. 
vii.  Idus. 
vi.  Idus. 
v.  Idus. 
iv.  Idus. 
iii.  Idus. 
pridie  Idus. 
Idibus. 
xviii.  Kalen* 

xvii.  Kal. 

xvi.  Kal, 

xv.  Kal. 
xiv.  Kal. 

xiii.  Kal. 
xii.  Kal. 
xi.  KaL 

x.  Kal. 
ix.  Kal. 
viii.  Kal. 
vii.  Kal. 
vi.  Kal. 

v.  Kal. 

iv.  Kal. 
iii.  Kal. 
pridie  KaL 


Tertia  Septembris  et  denus  fert  mala  membris. 
September  habet  dies  xxx.   Luna  xxix. 

Egidii  abbatis,  ix  lectiones.    Medias  lectiones  de  S.  Prisco. 
Anthonini  M.  (Chrisostomi,  1516.) 

Obdinatio  S.  Gbegoeii  papEe,  si  de  eo  non  fit  in  Quadra- 

gesirna,  ix  lectiones,  non  Sarurn. 
Translatio  S.  Cuthberti  episcopi  et  confessoris,  ixlectiones, 

[nisi  factfe  fuerint  in  Quadragesima.,  1519  '26]. 
Bertini  abbatis  et  confessoris,  iii  lectiones  cum  nocturno. 
S.  Eugenti.  [Dies  caniculares  Jiniuntur.] 

Evurtii  Ep.  et  Conf.  [Yigilia.,   1519.] 

Nativitas  B.  Maei.i:,  festum  majus  duplex,  ix  lectiones. 
Gorgonii  martyris,  memoria  tantum. 

Silvii  Ep. 

SS.  Prothi  et  Jacincti  martyrum,  memoria  tantum. 
Martiniani  Ep.     Sol  in  Libra.     ^Equinoctium  [autiannale], 
Mauritii  Ep. 
Octobris.     Exaltatio  S.  Crucis,  festum  minus  duplex,  ix 

lectiones.*     [Memoria  de  Cornelio  et  Cypriano  MM.] 
Octava  Nativitatis  Marite,  invitatorium  triplex.     Memoria 

de  S.  Nichomede. 
Edithas  virginis  non  martyris,  ix  lectiones.     Mediae  lec- 

tiones  de  S.  Eufemia  [Lucirca  et  Geminiano].* 
Lambeeti  episcopi  et  martyris,  iii  lectiones. 
Yictoris  et  Coronse.     [Observa  mensis  noni  Jejunia  semper 

Post  Exaltatam  feria  auarta  Crucem.,  1519  '26.] 
Januarii  M. 

EustaehiL  Yigilia. 

Mathei  apostoli  et  evangelistcz,  festum  inferius  dupltx,  ix 

lectiones.     [Memoria  de  S.  Laudo.] 
Maurich  sociorumque  ejus  martyrum,  ix  lectiones.* 
Teclae  virginis  non  martyris,  ih  lectiones  cum  nocturno. 
Andochii,  M. 

Fhmini  episcopi  et  martyris,  hi  lectiones. 
Cipriani  et  Justina?  martyrum,  invitatorium   duplex,   ih 

lectiones. 
Cosmae  et  Damiani  [fratrum]  martyrum,  invitatorium  du- 

plex,  hi  lectiones. 
Exuperii  Ep.  Tigilia  (1546). 

Michaelis  archangeli,  festum  inferius  duplex,  ix  lectiones. 
Hieeonymi  presbyteri  et  doctoris,  festum  inferius  duplex, 

ix  lectiones. 


5 

6 

7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 


16 

17 
18 

19 
20 
21 

22 
23 

21 
25 
26 

27 

28 

29 
30 


Nox  habet  horas  xii  :  Dies  vero  xii. 

Thobiam  dictum  post  Prothum  et  Iacinctum.  Peto  Domine. 

Subjungas  Judith  :  post  Yigiliamque  Mathei.  Adonay. 

Post  sanctum  Cosmam  :  dabis  hystoriam  Machabei.  Adaperiat. 

September  fructus  maturos  carpit  :  et  uvas 

Colligit  :  et  mustum  :  morbos  gravat  :  et  pluvias  fert. 

Tunc  viciee  satior  formandaque  prata  noveha. 

Pisa  seras  :  sisamum  farrago  lupina  papaver. 

*  lExpositio  ntdla.~} 


Dominicaprima  Octobris  celebretur  festum  Dedicationis  Ecclesice\    (regulam.s. 

cir.  1536  in  Brev.  1531  Coll.  Exon. 

OCTOBER. 


3 


m**  nr  Tertius  et  denus:  est  sicut  mors  alienus. 

2^j*m/  October  habet  dies  xxxi.    Luna  vero  xxx. 

Octobris.  Eemigii  sociorumque  ejus  [Germani,  Vedasti,  et  Bavonis] 

episcoporum  et  confessorum,  ix  lectiones  [mediae  lec- 

tiones  de  S.  Meloro  martyrej. 
vi.  No.  Leodegarii    episcopi   et    rnartyris,    iii  lectiones.     Thomce 

herfordensis   episcopi   non  Sarum   [sed  synodale],    ix 

lectiones.     Mediae  lectiones  de  S.  Leodegario  Ep. 
V.  No.  Candidi,  M. 

iv.  No.  Francisci,  Conf. 

iii.  No.  Apollinaris,  M. 

pridie  No.        [Translatio  S.  Hugonis  ubi  celebratur]  Fidis  V.  et  M.,  iii. lec. 
Nonis.  Marci  Marcelli  et  Apuleii  niartyrum,  invitatorium  duplex, 

iii  lectiones. 
viii.  Idus.  Pelagiae,  V. 

vii.  Idus.  Dionysii  sociorumque  ejus  [Rustici  etEleutherii]  martyrum, 

ix  lectiones.     [Expositio  nulla.] 
vi.  Idus.  Gereonis  sociorumque  ejus  martyrum,  iii  lectiones. 

v.  Idus.  Nichasii    sociorumque    ejus    [Quirini  et    Scuviculi]   mar- 

tyrum,  iii  lectiones,  invitatorium  duplex. 

iv.  Idus.  Wilfridi,  Ep.  [Depositio]. 

iii.  Idus.  Translatio   S.  Edwakdi  regis  et  confessoris,  inferius  du- 

plex,  ix  lectiones.     [Expositio  nulla.] 
pridie  Idus.     Calixti  papae  et  martyris,  invitatorium  duplex,  iii  lectiones. 
Idibus.  Vulfranni  episcopi    et  confessoris  ix  lectiones.     Sol  in 

Scorpione. 
xvii.  Kalen.    Novembris.     Michaelis  in  Montc  Tumba,  invitatorium  tri- 

plex,  ix  lectiones.     [Expositio  nulla.] 
xvi.  Kal.  Translatio  S.  Etheldked^;  virg.  non  martyris,  ix  lectiones. 

xv.  Kal.  Luoe  evangelistae,  ix  lectionum,  inferius  duplex.    Memo- 

ria  de  S.  Justo  martyre. 
xiv.  Kal.  [Depositio]  Fredeswidas  virginis  non  martyris,  ix  lectiones. 

xiii.  Kal.  Austrebertae,  V. 

xii.  Kal.  Undecim  milium  virginum,  invitatorium  duplex,  iii  lec- 

tiones  ['  ix  lectiones.',  1526]. 
XI.  Kal.  Mariae  Salomse  (1530,  1546). 

x.  Kal.  Bomani   arcbiepiscopi  et    confessoris,    iii  lectiones  cum 

nocturno. 
ix.  Kal.  Maglorii  Ep.  et  Conf. 

viii.  Kal.  Ckispini  et  Crispiniani  martyrum,  ix  lectiones.     Mediaa 

lectiones  de  S.  Johanne  Beverlaco. 
vii.  Kal.  Evaristae  et  Amandi. 

vi.  Kal.  Florentii,  M.  Vigilia. 

v.  Kal.  AposTOLORini  Symonis  et  Jvdm,  festum  inferius  duplex,ix 

lectiones. 
iv.  Kal.  Narcissi  Ep.  et  M. 

iii.  Kal.  Germani  Capuani. 

pridie  Kal.       Quintini  martyris,  iii  lectiones  cum  nocturno.      Vigilia. 


Nox  habet  horas  xiv :   Dies  vero  x. 
Post  Judam  Symonem  :  subjungas  Ezechielem. 


Vidi  Doi 


Vina  dat  October  :  volucres  fugat ;    /jordea  linum 
Triticeam  et  palmam  sere,  et  ablaqueauda  novella. 
Pomaque  conserves  :  cole  praedia  :  compara  avenam. 
Atque  alimenta  quibus  tibi  opus  sit  tempore  brumae. 


NOVEMBER. 


Aurcus 

numerus. 

d 

xiii 

e 

ii 

f 

B 

X 

a 

b 

xviii 

c 

vii 

d 

e 

XV 

f 

iv 

g 

% 

xii 

b 

i 

c 

d 

ix 

e 

f 

xvii 

g 

vi 

a 

b 

xiv 

c 

iii 

d 

e 

xi 

f 

xix 

g 

a 

viii 

b 

c 

xvi 

d 

V 

1 

Novembris. 

iv.  No. 
iii.  No. 

pridie  No. 
Nonis. 
viii.  Idus. 
vii.  Idus. 
vi.  Idus. 

v.  Idus. 
iv.  Idus. 
iii.  Idus. 

pridie  Idus. 
Idibus. 

xviii.  Kalend. 

xvii.  Kal. 

xvi.  Kal. 

xv.  Kal. 

xiv.  Kal. 
xiii.  Kal. 
xii.  Kal. 
xi.  Kal. 
x.  Kal. 
ix.  Kal. 

viii.  Kal. 
vii.  Kal. 
vi.  Kal. 
v.  Kal. 
iv.  Kal. 
iii.  Kal. 

pridie  Kal. 


Scorpius  est  quintus  :  et  tertius  est  nece  cinctus. 
November  habet  dies  xxx ;  Luna  xxix. 

Festivitas  Omnium  Sanctorum:  festum  majus  duplex,  ix  1 

lectiones. 

Commemoratio  Animarum  ['  Defunctorum'],  ix  lectiones.  2 

Wenefredae  virgiuis  et  martyris,  ix  lectiones.     [Eustacliii.,  3 

1521.] 

Amantii  et  Yitalis.  4 

Leti  Presb.  et  Conf.                                                                            [D.]  5 

Leonardi  abbatis  et  confessoris,  ix  lectiones.  6 

Willibrordi  Arcbiep.  7 

Quatuor   Coronatorum    Martyrum,    invitatorium   duplex,  8 

iii  lectiones. 

Theodori  martyris,  iii  lectiones.  9 

Martini  papao.  10 

Martini  episcopi  et  confessoris,  ix  lectiones,  invitatorium  11 

triplex*     Memoria  de  sancto  Menna. 

Paterni  M.     (Menna. ,  1514.)                          Solin  Sagitario.  12 

Brictii  episcopi  et  confessoris,  invitatorium  duplex,  iii  lec-  13 

tiones. 

Decembris.     Translatio  Erkenwaldi  episcopi  et  confessoris,  14 

ix  lectionum,  non  Sarum  [sed  sinodale  London.] 

Machuti  episcopi   et    confessoris,  ix  lectiones.*     Medias  15 

lectiones  de  S.  Martino. 

[Depositio]   Edmundi  Cantuariensis  archiepiscopi['Ep.  et  16 

Conf.'],  invitatorium  triplex,  ix  lectiones* 

Hugonis  episcopi  et  confessoris,  ix  lectiones.*      [Memoria  17 

et  mediae  lectiones  de  S.  Aniano.] 

Octava  S.  Martini,  invitatorium  duplex,  iii  lectiones.  18 

Elizabeth  matris.  19 

Edmundi  regis  et  martyris,  ix  lectiones*  20 

Praesentatio  B.  Mariae.  21 

S.  C^cili^:  virginis  et  martyris,  ix  lectiones.  *  22 

Clementis  papce  et  martyris,  ix  lectiones.     [Memoria  de  23 

S.  Felicitate.]  [Incipit  hyems  :  et  habet  dies  xci.,  1519.] 

Grisogoni  martyris,  iii  lectiones.  24 

Katherin^  virginis  et  martyris,  ix  lectiones*  25 

Lini  papae  et  martyris,  iii  lectiones.  26 

Agricolse  et  Vitalis.    Abhinc  ubi  dominica  ibi  Adventus  Domini.  27 

Ruffi  martyris.  28 

Saturnini  et  Sisinnii  martyrum,  iii  lectiones  cum  nocturno.  29 

Vigilia. 

Andre;e  apostoli:  festum  inferius  duplex,  ix  lectiones.  30 


Nox  habet  horas  xvi :  Dies  vero  viii. 

Post  festum  Lini,  semper  erit  Adventus  Domini.     Aspiciens. 

Quaeris  habere  focos  ignesque  nivose  November 
Prata  nova  instituis  :  seris  allea  ponis  olivam. 
Castaneam  et  triticum  seris  :  est  generatio  ovina. 
Glans  legitur  :  faber  et  caedit  durantia  ligna 

*  [Expositio  ntilla.'] 


DECEMBER, 


Aureits 
xumerus. 

f 

xiii 

g 

ii 

<a 

X 

b 

c 

xviii 

d 

vii 

e 

f 

XV 

g 

iv 

a 

b 

xii 

c 

i 

d 

e 

ix 

f 

g 

xv ii 

£ 

vi 

b 

e 

xiv 

d 

iii 

e 

f 

xi 

g 

xix 

9 

b 

viii 

c 

d 

xvi 

e 

V 

f 

g 

xiii 

9 

Decembris. 
iv.  No. 
iii.  No. 
pridie  No. 
Nonis. 
viii.  Idus. 

vii.  Idus. 
vi.  Idus. 
v.  Idus. 
iv.  Idus. 
iii.  Idus. 
pridie  Idus. 
Idibus. 
xix.  Kalend, 
xviii.  Kal. 
xvii.  Kal. 
xvi.  Kal. 
xv.  Kal. 
xiv.  Kal. 
xiii.  Kal. 
xii.  Kal. 
xi.  Kal. 
x.  Kal. 
ix.  Kal. 
viii.  Kal. 

vii.  Kal. 
vi.  Kal. 
v.  Kal. 
iv.  Kal. 
iii.  Kal. 
pridie  Kal. 


Septimus  exanguis :  virosus  denus  ut  anguis. 
December  habet  dies  xxxi :   Luna  xxx. 

Eligii  Ep.  et  Conf. 

Libani. 

Barbarae  V. 

Depositio  S.  Osmundi  episcopi  et  confessoris,  ix  lectiones. 

Sabbse  abbatis. 

Nicolai  episcopi  et  confessoris,   invitatorium  triplex,  [ix 

lectiones.%     Prosa  dicitur  ad  matutinas]. 
Octava  S.  Andrere,  invitatorium  duplex,  iii  lectiones. 
Conceptio  B.  Marle  virginis,  minus  duplex,  ix  lectiones. 
Cypriani  abbatis. 
Eulaliae  V. 

Damasi  papae  et  confessoris. 

Pauii  Ep.  et  Conf.    Sol  in  Capricorno.     Solstitium  hyemale. 
Luci^;  virginis  et  martyris,  ix  lectiones.§ 
Januarii. 
Valerii  Ep.  et  Conf. 

Lazarii  Ep.  et  Conf. 

Gratiani  Ep. 

Venesiae  V. 

Juiii  M.  Vigilia. 

Thoivle  apostoli :  festum  inferius  duplex,  ix  lectiones.  § 

Triginta  martyrum. 

Victoriae  V. 

SS.  Quadraginta  Virginum.  Vigilia. 

Nativitas  Domini  nostri  Jesu  Christi :  festum  principale 

[duplex],  ix  lectiones.     [S.  Anastasiae,  1521.] 
Stephani  prothomartyris  :  minus  duplex,  ix  lectiones.  * 
Johannis  apost.  et  evangelistce,  minus  duplex,  ix  lectiones* 
SS.  Innocentium  martyrum,  minus  duplex,  ix  lectiones* 
Thomce  archiepiscopi  et  martyris,  minus  duplex,  ix  lectiones. 
Translatio  S.  Jacobi. 

Silvestri  papae  et  eonfessoris,  ix  lectiones.        [Vigilia.] 


Hic  incipit  0  Sapientia, 
nullce  deinceps  Jiant  preces  ad  vesperas. 


9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 

26 
27 
28 
29 
30 
31 


Nox  habet  horas  xviii :  Dies  vero  vi. 


Vultque  focum  assiduum  genialis  habere  December, 
Tum  piper  et  pernas :  sine  cura  Bachus  amicat. 
Frumenti  satio  est :  lactuca  serenda  :  ridicas. 
Et  palos  facias :  corbos  quoque  condi  echinnos. 

*  [Prosa  dicitur  ad  matutinas.] 
§  lExpositio  nulla.'] 


TABULA   FESTORUM  MOBILIUM. 

[Annus   habet  duodecim  menses ;   hebdomadas  quinquaginta  duo,  et  diem 
unum ;  et  habet  dies  tercentum  sexaginta  quinque,  et  horas  sex.  (1526.)] 


Rota  litterce  dominicalis. 


Rota  numeri  aurei. 


61  Ad  inveniendum  litteram  domi- 
nicalem  hanc  nota  regulam.  Ultra 
millenarios  et  ceutenarios  recipe  re- 
siduos  Domiui  incarnationis  annos 
et  incipe  numerare  1,  2,  3,  et  cetera 
immediate  post  crucem  usque  ad 
annum  currentem  :  vel  alias  quem- 
cunque  tibi  placentem.  Et  quam 
litteram  sub  isto  anno  invenies,  ean- 
dem  dominicam  non  dubites*.  Et 
durabit  ista  crux  centum  annos  sine 
variatione  [quam  ad  seculum  1801  — 
1900  accommodavi.  Et  nota  quod 
annus  ipse  1900  non  est  bissextilis. 
Et  mox  rota  erit  ^f.  c.  t).  c.  a,] 


€L  Ad  inveniendum  aureum  nume- 
rum.  Ultra  millenarios  et  centena- 
rios  accipe  residuos  Domini  incarna- 
tionis  annos  :  et  incipe  numerare 
post  crucem  1,  2,  3,  et  cetera,  et  fac 
pariformiter  sicut  cum  littera  domi- 
nicali  :  et  liabebis  immediate  aureum 
numerum  illius  anni.  Et  durabit 
ista  crux  etiam  centum  annos  sicut 
illa  in  littera  dominicali  [videlicet 
1801—1900.  Ipsius  anni  1900  au- 
reus  numerus  erit  1,  qui  fuit  etiam 
annorum  1501  et  1805.  Et  seculi  (si 
quod  erit)  vicesimi  rota  sic  decurret, 
*  2.  3.  4.] 
b 

Nota  istam  collectam  ad  inveniendam  Septuagesimam  et  per  consequens 
aliafesta  mobilia  perpetuis  temporibus. 

j  m  ij  iij  iv  ^  v  vj  vij  viij       _         ix  x 

Domine  Deus  infunde  nobis   dona   gratie    beati   apostoli   Jacobi   piis 

xj  xij         xiij  xiv  xv         xvj  xvij        xviij  xix 

meritis   reple  tuos   famulos   bonis   qui   subdis   colla   gentium. 


Nota  quod  quailibet  dictio  istius  collectce  tenet  unum  annum,  et  quot  sunt 
litterai  in  qualibet  dictione  :  tot  sunt  septimanaz  a  die  Dominica  sequente  diem 
Natalis  Domini  usque  ad  Septuagesimam.  Et  numerus  desuper  est  aureus 
numerus.  Cum  autem  perfeceris,  reincipe  Domine  Deus.  Et  hoc  anno  prce- 
senti  m.ccccc.xxxi.  aureus  numerus  est  xii,  sequenti  anno  erit  xiij,  et  sic 
consequenter. 

Et  nota  quod  inter  Septuagesimam  et  Diem  Paschse  sunt  novem  ebdo- 

*  Quas  si  mrica  occurrit  :  annum  communem  esse  intelliges.  Si  duplex  :  bis- 
sextilem.  Et  tunc  prior,  id  est  superior,  usque  ad  festum  Matthiae  apostoli  utilis  erit. 
Inferior  autem  ad  reliquam  anni  partem  accommodabitur  (ex  Brev.  a.d.  1525-6). 


TABULA    FESTORUM   MOBILIUM. 

mad?e ;  a  Pascha  ad  Ascensionem  simt  dies  qnadraginta  ;  et  nlterins  nsque 
ad  Penthecosten  dies  decem.  Et  ita  calculando  omnia  festa  unicuique 
patebunt  inspicienti. 

[Tabula  clavium  festorum  mobilium,  simulque  aurei  numeri  subjuncti :  revolutio 
cujus  est  post  annos  xix,  post  quos  cum  annis  tunc  currentibus  semper  ad  ejusdem 
regreditur  initiwn  (ex  editione  a.d.  1525-6  desumpta)  sequitur. 

Claves  festorum  mobilium. 

Claves    12        31        20        39        28         17        36        25        14        33        22        11 
Aur.  Nu.    5  6  7  8  9         10        11         12         13        14        15        16 

30        19        38        26         15         34        23       Claves  Festorum. 
17         18         19  1  2  3  4       Aureus  numerus. 

Simili  computo  ut  dictum  est  de  littera  dominicali  etiam  deprehendere  potes 
clavem  festorum  mobilium.  Nam  clavium  numero  priino,  qui  videlicet  est  12,  da 
annuml524;  sequenti  numero,  qui  est  31,  da  1525 ;  sicque  deinceps  semper  singulos 
numeros  clavium  accommoda  :  donec  perduceris  ad  numerum  anni  propositi.  Nam 
ubi  annus  tuus  propositus  sedem  invenit  :  illic  numerum  clavis  deprebendes.  Sub 
quo  continuo  aureus  numerus  pro  nova  luna  reperienda  valens  apparebit. 

Festorum  mobilium  canon. 

Festa  igitur  mobilia,  habita  clave  anni  currentis,  hoc  modo  inveniuntur.  Animad- 
verte  qnot  unitates  sunt  in  clave  anni  currentis:  deinde  tot  dies  numera  deorsum 
descendendo  a  loco  cujuslibet  clavis  in  Kalendario  notati.  Ubi  autem  numerus  ille 
terminatur,  ibi  dominica  proxima  tale  festum  peragetur.  In  anno  tamen  bissextili, 
si  Septuagesimam  aut  Quadragesimam  quaeris,  clavi  adde  unitatem;  et  si  Quadrige- 
sima  juxta  talem  computationem  in  xxiv.  die  Februarii,  vel  post,  inventa  fuerit,  ipsa 
per  unum  diem  retracta  erit  peragenda.] 

Noviluniorum  Canon. 

Novilunium,  sive  luna  nova,  singulis  mensibus  anni  sic  reperitur.  Ha- 
bito  aureo  numero  anni  tui,  ubicunque  ille  in  ordine  aurei  numeri  in  Kalen- 
dario  positi  tibi  occurrerit,  a  loco  illius  diei  juxta  positi,  sequentium 
verborum  syllabas  sursum  computa  :  ut  puta  In  ccelis  est  hic,  unicuique 
diei  accommodando  syllabam  unam ;  diesque  ille  supra  quem  syllaba  hic 
ceciderit  dies  est  novilunii  propositi  per  singulos  menses  anni. 

Carmina  docentia  per  novilunia  invenire  pascha. 

Post  regum  festa  qusere  novilunia  trina. 
Post  dominica  tertia,  sacrum  pascha  celebra. 

Alia  carmina  ad  idem. 

Post  veris  aequinoctium,  qusere  plenilunium. 
Et  dominica  proxima,  sacrum  celebra  pascha. 
Non  verius  invenies,  si  mille  legas  codices. 

[Alii  versus. 

Quique  bis  inde  dias  bis  septem  bis  decas  tetras 
Si  cadit  in  lucem  domini  numerabis  eandem 

(1525-6).] 


BENEDICTIONES   MATUTINALES. 

[Hasce  Benedictiones,  in  exernplari  nostro  a.d.  1531  impresso,  a  fronte  Kalendarii  posfc 
frontispicium  conlocatas,  in  hunc  locum  propter  spatii  exigentiam  concinna- 
vimus.] 


De  henedictionibus   dicendis 

ad  matutinas  per  totum 

annum. 

Quotienscunque  jiunt  ix  lectiones 
per  totum  annum  dicuntur  istce  sex 
Benedictiones  ad  Matutinas  prozter- 
quam  in  festis  Beatce  Marice  et  om- 
nium  Sanctorum ;  ei  in  festis  iii  lec- 
tionum  sine  expositione  Evangelii,  sive 
chorus  regitur  sive  non,  ei  in  Oct.  et 
infra  Oct.  et  in  feriis  Faschalis  tem- 
poris,  secundum  ordinem  Noctur- 
norum. 

In  Primo  Kocturno  dicuntur  istoe 
Benedictiones,  viz. 

Benedictione  perpetua  :  Benedi- 
cat  nos  Pater  seternus. 

Deus  Dei  Filius  :  Nos  benedicere 
et  adjuvare  dignetur. 

Spiritus  Sancti  gratia  Illuminet 
corda  et  corpora  nostra. 

In  Secundo  nocturno  dicuntur  hce 
Benedictiones. 

Omnipotens  Dominus  sua  gratia 
nos  benedicat. 

Christus  perpetuse  :  Det  nobis  gau- 
dia  vitse. 

Intus  et  exterius  nos  purget  Spi- 
ritus  almus. 

Quando  dicitur,  Evangelium  se- 
cundum  Mathseuin :  dicitur  ista  Bene- 
dictio, 

Evangelica  lectio  Sit  nobis  salus 
et  protectio. 

Quando  dicitur,  Evangelium  se- 
cundum  Marcum  :  dicitur  ista  Bene- 
dictio, 

Evangelicis  arcnis  muniat  nos  con- 
ditor  orbis. 

S.  B.   I. 


Quando  dicitur,  Evangelium  se- 
cundum  Lucam  :  dicitur  ista  Beiie- 
dictio, 

Per  evangelica  dicta  :  Deleantur 
nostra  delicta. 

Quando  dicitur,  Evangelium  se- 
cundumJohannem :  dicitur  istaBene- 
dictic, 

Fons  evangelii  :  Repleat  nos  dog- 
mate  cseli. 

Quando  expositio  evangelii  non 
habetur,  tunc  dicitur  ad  vii.  lectionem 
ista  Benedictio,  videlicet, 

Creator  omnium  rerum :  Benedicat 
nos  hic  et  in  sevuni. 

Ad  octavam  Lectionem  semper  di- 
citur  ista  Benedictio,  nisi  in  festis 
Beatce  Marice  et  omnium  Sanctorum. 

Divinum  auxilium  :  Maneat  sem- 
per  nobiscum. 

Quando  vero  dicitur  Expositio 
Evangelii  ad  primam  lectionem,  ista 
tunc  sit  secunda  Benedictio. 

Divinum  auxilium  :  Maneat  sem- 
pur  nobiscum. 

In  festis  vero  Sanctorum  sit  ista 
nona  Benedictio. 

Ad  societatem  civium  supernorum 
Perducat  nos  Bex  angelorurn. 

Et  semper  dicitur  Ilex  angelorum 
secundum  usum  ecclesice  Sarisburien- 
sis  quandocunque  dicitur  nisi  infes- 
tis  beatoz  Marioe. 

Similiter  infestis  iij  lectionum  cum 
Expositione  evangelii  sit  ista  tertia 
Benedictio.  Ad  societatem  civium 
supernorum. 

Quando  vero  ix  lectiones  fiunt  de 

Temporali  per  totum  annum,  nisi  a 

festo  Sancto2  Trinitatis  usque  ad  Ad- 

B 


BEXEDICTIONES  MATUTINALES. 


ventum  Domini^  sit  ista  nona  Bene- 
dictio, 

In  unitate  Sancti  Spiritus  :  Bene- 
dicat  nos  Pater  et  Filius. 

Dicatur  etiam  in  festo  Corporis 
Christi  et  in  Oct.  ejusdem,  in  festo 
Transfigurationis,  et  infesto  Nominis 
Jesu  et  in  Dominica  infra  Octavas 
et  in  Octava  ejusdem,  et  in  festo  Ex- 
altationis  S.  Crucis,  et  in  festo  De- 
dicationis  ecclesice  et  in  Dominica 
infra  Octavas,  et  in  Octava  ejusdem. 

Quando  vero  fiunt  iij  lectiones  de 
Temporali  cum  expositione  Evangelii^ 
tunc  sit  ista  iii.  Benedictio, 

In  unitate  Sancti  Spiritus. 

A  festo  Sanctce  Trinitatis  usque  ad 
Adventum  Domini,  in  Dominicis  die- 
bus  quando  de  Dominica  agitur,  sit 
ista  nona  Benedictio, 

In  charitate  perfecta  :  Confirmet 
nos  Trinitas  Sancta. 

In  omnibus  Feriis  per  annum  extra 
Tempus  Paschce  et  quando  expositio 
non  habetur,  dicantur  J103  tres  Bene- 
dictiones, 

Deus  misereatur  nostri :  Et  det 

nobis  pacem 
Virtus  Christi  :  Habitet  in  cor- 

dibus  nostris 
De  cselo  missus,  Doceat  nos  Spi^- 
ritus  almus. 

In  festis  et  in  commemorationibus 
Beatm  Marice  per  totum  annum  di- 
cantur  hoe  Benedictiones. 

In  Primo  Nocturno  videlicet, 
Alma  virgo  virginum  :  Inter- 
cede  pro  nobis  ad  Dominum 
Christus  Mariae  Filius  :  Sit  no- 

bis  clemens  et  propitius. 
Sancta  Dei  genitrix  :  Sit  nobis 
auxiliatrix. 
In  Secundo  Nocturno  dicuntur  hce 
tres  Benedictiones. 

Sanctse  Marise  merita  :  Nos  per- 
ducant  ad  regna  caelestia. 


Quse  peperit  Christum  :  Pro  no 

bis  postulet  ipsum. 
Stella    Maria    maris    Succurre 

piissima  nobis. 
In  Tertio  Nocturno  dicuntur  hce 
tres  Benedictiones, 

Per  Marise  merita  :  Prosit  nobis 

lectio  evangelica. 
Divina  solatia  :  Nobis  impetret 

virgo  Maria 
Ad  societatem  civium  superno- 

rum  :    Perducat  nos    regina 

C8elorum. 

Item  alice  Benedictiones  deS.  Maria 
cumfit  servitium  cle  ea  infra  Octavas 
tantum. 

In  Primo  Noctumo  dicuntur  hce 
tres  Benedictiones, 

Pura,    pudica,    pia    :    Miseris 

miserere  Maria 
Yirgo  parens  natum  :  Fac  nobis 

propitiatum. 
Nos  precibus  matris  :  Salvet  sa- 

pientia  Patris. 

In  Secundo  Nocturno  dicuntur  hce 
tres  Benedictiones, 

Yirgo  Deo  digna  :  Precantibus 

esto  benigna. 
Intercede  pia  :  Pro  nobis  virgo 

Maria 
Quse  peperit  norem  :  Det  nobis 

noris  odorem. 

In  Tertio  nocturno  dicuntur  hte 
tres  Benedictiones*, 

Conserva  famulos  :  Yirgo  Maria 

tuos. 
Sanctae  Mariae  precibus  :  Bene- 

dicat  nos  Pater  et  Filius. 
Filius  virginis  Marise  :  Det  no- 
bis  gaudia  vitae. 
In  festo  Omnium  Sanctomm  di- 
cantur  benedictiones  ut  infesto  ejus- 
dem  ante  lectiones  prcenotatce  sunt. 


Similiter  in  cotidianis  Matutinis  de  B.  Maria. 


RUBEICLE   GENERALES. 


Hce  sunt  dominicce  per  annum  in 
quibus  ultimum  7?.*  acl  matutinas  a 
duobus  cantabitur  in  Suppelliciis  ad 
gradum  chori,  Scilicet  omnibus  domi- 
nicis  ab  octava  Paschce  usque  ad  As- 
censionem  Domini  quando  de  clomi- 
nica  agitur  tantum :  et  dominica  infra 
Octavam  Ascensionis  Domini,  et  clo- 
minica  infra  ebdomadam  Nativitatis 
Domini,  et  dominica  infra  Octavam 
Epyphanice,  Visitationis,  Assump- 
tionis,  et  Nativitatis  Beatce  Marice, 
et  Dedicationis  Ecclesice,  Corporis 
Christi,  et  Nominis  Jesu. 

Hcec  sunt  festa  simpticia  cum  regi- 
mine  chori  :  in  quibus  ultimum  R. 
ad  matutinas  a  duobus  cantetur  in 
suppelliciis  ad  gradum  chori  :  scilicet, 
Sancti  Silvestri papce  :  et  etiam  in  om- 
nibus  festis  cum  regimine  chori  quce 
contingunt  infra  Octavam  Ascensio- 
nis  Domini,  Corporis  Christi,  Visita- 
tionis  Marice,  Nominis  Jesu,  et  infra 
Octavam  Dedicationis  Ecclesice. 

Hce  sunt  dominicce  per  annum  in 
quibus  R.  ad primas  Vesperas  a  cluo- 
bus  de  superiori  gradu  cantetur  in 
capis  sericis  ad  gradum  chori  :  Sci- 
licet  dominica  prima  Adventus  Do- 
uiini,  et  dominica  in  Passione  Do- 
mini,  dominica  ramis  palmarum,  et 
infesto  Sancti  Vincentii,  Sancti  Dio- 
?iisii,  et  Sancti  Clementis.  In  omnibus 
vero  aliis  festis  simplicibus  et  domi- 
nicisper  annum  dicitur  Responsorium 
acl  primas  Vesperas  si  Responsorium 
habeatur,  a  duobus  de  secunda  forma, 
loco  et  habitu  prcedictis. 

Hcec  sunt  festa  majora  duplicia  : 
in  quibus  tres  xdtimce  lectiones  in 
capis  sericis  legantur  in  pulpito  :  et 
fiat  processio  quacunque  clie  contige- 


rint  :  festa  Nativitatis,  et  Epyphanice 
Domini.  Primus  dies  Paschce.  Dies 
A  scensionis.  Primus  clies  Penthecostes. 
Festum  Sanctce  Trinitatis.  Festum 
cle  Corpore  Christi.  Festum  Reliquiar 
rum.  Festum  Purifcationis,  Visita- 
tionis,  Assumptionis,  et  Naticiiaiis 
B.  Marice.  Festum  Nominis  Jesu. 
Festum  Dedicationis  Ecclesice,  et  Fes- 
tum  loci.  Infesto  vero  Omnium  Sctnc- 
torum  tres  primce  lectiones  in  capis 
sericis  a  dignioribuspersonislegantur. 
Hcec  sunt  festa  ix  lectionum  quce 
non  habent  Expositiones  Evangelio- 
rum  ad  matutinas  secundum  usum 
Sarum:  scilicet  Sancti  Nicholai,  Lu- 
cice  Virginis,  Thomce Apostoli,Fohiani 
et  Sebastiani,  Agnetis  Virginis,  Sancti 
Vincentii  martyris,  Agathce  Yirginis, 
Gregomi  Papce,  Cuthberti  Episcopi, 
henedicti  Abbatis,  AldeJmi,  Barnabce 
Apostoli,  Albani  Martyris,  Johanms 
et  Pauli,  licet  dominica  fuerit,  Mar- 
garetce  Virginis^  Inventio  S.  Stephaui 
sociorumque  ejus,  licet  dominica  fu- 
erit,  Ypoliti  sociorumque  ejus,  licet  do- 
minica  fuerit,  Bartholomei  Apostoli, 
EgidiiAbbatis,nisi  quando  differtur  a 
dominica  in  secundam  feriam propter 
inchoationem  Hystorice.  Tunc  enim 
legatur  Evangelium  Kemo  accendit 
lucernam.  Excdtatio  Sanctce  Crucis. 
Edithce  Virginis.  Mauricii  sociorum- 
que  ejus,  Dionysii  sociorumque  ejus, 
Translatio  Sancti  Edwardi  Confes- 
soris,  Michaelis  in  Monte  Tumba, 
Martini  Episcopi,  Machuti  Episcopi, 
Edmundi  Archiepiscopi,  hujus  Evan- 
gelium  secl  non  Omeliam,  Hugonis 
Episcopi,  Edmundi  Regis  et  Martyris} 
Cecilice  Virginis  et  Martyris,  Sanctce 
Katherince  Virginis  et  Martyris. 


R.  id  est  Responsorium. 


ORATTONES. 


De  Sancto  Wolfado  Martyre. 

Oratio.  Deus  qui  beatum  Wolfa- 
dum  martyrem  tuum  ut  exaltaretur 
in  cselis  capite  minui  voluisti  in 
terris  :  concede  nos  qusesunius  ejus 
meritis  et  precibus  sic  in  hac  pere- 
grinatione  minui  :  ut  magnificemur 
in  patria  paradisi.  Per  Dominum 
nostrum. 

De  Sancta  Radegunde  virgine. 

Oratio.  Omnipotens  sempiterne 
Deus  largitor  probitatis  ac  remune- 
rator,  da  nobis  sancte  vivendi  affec- 
tum  et  concede  :  ut  qui  vitiorum  labe 
corrumpimur  :  beatissimse  ftmulse 
tuse  Padegundis  interventu  salve- 
mur.     Per. 


De  Sancta  Modwenna  virgine. 

Oratio.  Deus  qui  nos  beatse  Mod- 
wennse  virginis  tuse  annua  solennitate 
lretificas  :  concede  qusesumus  ut  ejus 
adjuvemur  meritis  :  cujus  castitatis 
irradiamur  exemplis.     Per. 

De  Sancta  Editha  virgine, 

Oratio.  Omnipotens  sempiterne 
Deus  qui  beatam  virginem  Editham 
regali  stemmate  sublimasti  :  atque 
Anglorum  genti  in  solennitate  ejus 
gloriosa  patrocinia  contulisti  :  con- 
cede  familiaa  tuse  propitius  ipsius 
meritis  a  peccatorum  nexibus  absolvi, 
et  sanctorum  coetibus  felieiter  ad- 
jungi.     Per  Dominum. 


Nota  de  his  quo3  sequuntur  quod  invenies  ea  hoc  eodem  ordine  quo  hic 
ordinantur  :  immediate  post  Psalterium  :  ante  Commune.    (Pp.  271 — 352.) 

Servitium  quotidianum  pro  Defunctis  271 

Servitium  quotidianum  beatce  Marios    ^83 

Commemoratio  sancti  Thomo3  martyris 315 

Translatio  sancti  Ceddce  Episcopi  :  et 317 

C ommemoratio  ejusdem  319 

Servitium  festi   Yconice  Salvatoris 321 

Prcesentatio  beatce  Marice  virginis 329 


(i-ii) 


In  nomine  Sanctce  et Individuee  Trinitatis.   Amen. 

INCIPIT   ORDO   BREYIARII 

SECUNDUM   MOREM   ET   CONSUETUDINEM 

ECCLESLE   SARUM   ANGLICAKZE : 

UNA   CUM   ORDINALI   SUO 

QUOD   USITATO   YOCABULO   DICITUR 

PICA,   SIYE   DIRECTORIUM   SACERDOTUM: 

ET    PRIMO, 

Dominica  Prima  Advextus. 

A.  Littera  domixicalis  A.  Tertia  die  Decembris  tota  cantetur  hystoria 
Aspiciens.  Secundse  vesperae  erunt  de  S.  Osmundo,  cum  pleno  servitio  in 
crastino;  et  solennis  memoria  de  octavis  [S.  Andreae],  et  de  dominica  et 
de  S.  Maria  cum  antiphona  Ave  Maria. 

Feria  ii.  de  S.  Osmundo  :  ix.  lectiones  :  omnia  de  Communi  unius  Con- 
fessoris  et  Pontificis.  ii."  vesperse  erunt  de  commemoratione  et  memoria  de 
Sancto,  de  octavis,  de  Adventu,  et  de  S.  Maria,  cum  antiphona  A  ve  Jfaria. 

Feria  iii.,  v.  et  Sabbato,  de  commemorationibus,  et  responsoria  ferialia 
prsetermittantur ;    et  missa  de  octava  S.  Andrese  dicitur  in  capitulo. 

B.  Littera  domixicalis  B.  Quinto  Calendas  Decembris  tota  cantetur 
hystoria  Aspiciens  et  memoria  de  S.  Maria. 

Feria  ii.,  vi.,  et  Sabbato  de  Commemorationibus. 

Feria  iii.  de  feria  et  nihil  de  rnartyribus  [Saturnino  et  Sisinnio]  nisi 
memoria  ad  vesperas  et  ad  matutinas  de  S.  Maria.     Missa  de  vigilia. 

Feria  iv.  de  Apostolo  [Andrea],  et  solennis  memoria  de  Adventu  et  de 
S.  Maria. 

Feria  v.  de  feria  cum  responsoriis  ferialibus,  et  memoria  de  octavis  et 
missa  de  iv.  feria. 

C.  Littera  domixicalis  C.  Quarto  Calendas  Decembris  tota  cantetur 
hystoria. 

Feria  iv.,  v.,  et  vi.  de  Commemorationibus. 

Feria  ii.  de  feria  et  nihil  de  sanctis  [Saturnino  et  Sisinnio]  nisi  memoria 
ad  vesperas  et  ad  matutinas  de  S.  Maria.     Missa  de  vigilia. 

Sabbato  de  S.  Osmundo  ix.  lectiones :  omnia  de  communi  unius  Con- 
fessoris  et  Pontificis,  et  memoria  de  octavis,  et  de  Adventu  et  de  S.  Maria. 

S.  B.  I.  a 


111  PICA  DE   DOMLNICA  I.   ADVENTUS.  iv 

D.  Littera  dominicalis  D.  Tertio  Calendas  Decembris  tota  cantetur 
hystoria.  Missa  de  vigilia  dicitur  in  capitulo  ;  et  nihil  de  sanctis  nisi  [me- 
moria]  ad  vesperas  et  ad  matutinas  de  S.  Maria.  Secundse  vesperse  erunt 
de  Apostolo  [Andrea],  et  solennis  memoria  de  dominica  et  de  S.  Maria 
cum  antiphona  Ave  Maria. 

Feria  iii.,  v.,  et  Sabbato  de  Commemorationibus. 
Feria  iv.  de  feria  cum  responsoriis  ferialibus. 

Feria  vi.  de  S.  Osmundo  :  ix.  lectiones :  omnia  de  Communi  unius  Con- 
fessoris  et  Pontificis  :  et  memoria  de  octavis  et  de  Adventu  et  de  S.  Maria. 

E.  Littera  dominicalis  E.  Pridie  Calendas  Decembris  tota  cantetur 
hystoria  et  solennis  memoria  de  S.  Maria ;  et  festum  Apostoli  differatur  in 
crastinum,  licet  festum  loci  fuerit.  Secundse  vesperse  erunt  de  Apostolo 
cum  oratione  Majestatem  [ex  Sanctorali],  et  memoria  de  dominica  et  de  S. 
Maria  solenniter,  cum  antiphona  Ave  Maria. 

Feria  ii.  de  [S.  Andrea]  Apostolo. 

Feria  iii.,  iv.,  et  vi.  de  Commemorationibus. 

Feria  v.  de  S.  Osmundo  :  ix.  lectiones  :  omnia  de  Communi. 

F.  Littera  dominicalis  F.  Prima  die  Decembris  tota  cantetur  hystoria  et 
ad  primas  vesperas  quse  erunt  de  dominica,  licet  festum  Apostoli  fuerit 
festum  loci,*  et  solennis  niemoria  de  Apostolo  [Andrea]  et  de  S.  Maria. 
Secundse  vesperse  in  dominica  erunt  de  commemoratione  et  memoria  de 
octavis  de  dominica  et  de  S.  Maria,  cum  antiphona  Ave  Maria. 

Feria  ii.,  iii.,  et  Sabbato  de  Commemorationibus  ;  nisi  ubi  festum  Apo- 
stoli  est  festum  loci :  quia  ibi,  licet  infra  octavas  non  fiat  de  eo  nisi  memoria 
in  Adventu,  tamen  in  octava  die  fiant  ix.  lectiones  cum  invitatorio  triplici 
et  Commemoratio  beatse  Marise  fiat  alia  feria,  viz.  hac  hebdomade  feria  v. 
prsecedenti. 

Feria  iv.  de  S.  Osmundo  :  omnia  de  Communi  unius  Confessoris  et  Pon- 
tificis. 

Feria  v.  de  feria,  cum  responsoriis  ferialibus  et  missa  de  iv.  feria.  Et 
missa  de  octavis  dicitur  in  capitulo  in  Sabbato. 

['Feria  vi.  de  S.  Nicholao,  invitatorium  triplex,  ix  lectiones.'  Direc- 
torium  a.d.  1495,  1501.] 

G.  Littera  domixicalis  G.  Secunda  die  Decembris  tota  cantetur  hystoria : 
memoria  de  Apostolo  et  de  S.  Maria.  Secundse  vesperae  in  dominica  erunt  de 
commemoratione  et  memoria  de  octavis  et  de  dominica  et  de  S.  Maria  cum 
antiphona  Ave  Maria. 

Feria  ii.,  iv.,  et  vi.  de  Commemorationibus. 

Feria  iii.  de  S.  Osmundo,  ix.  lectiones  :  omnia  de  Commimi  :  et  respon- 
soria  ferialia  praetermittantur. 

['  Feria  v.  de  S.  Nicholao :  invitatorium  triplex,  ix  lectiones  sine 
expositione ;  memoria  de  Adventu  et  de  S.  Maria. 

'Sabbato  festum  Conceptionis  B.  Mariae,  minus  duplex  :.et  fiat  processio 
ante  missam  sicut  in  Nativitate  ejusdem.  Ad  ii.  vesperas  hymnus  Ave 
maris  stella,  et  solennis  memoria  de  Adventu.'     Directorium  1495,  1501.] 

*  Cf.  Crede  Michi  (1495)  Cap.  'De  Contingeutibus  in  Dominicis  Adventus  Domini.' 


VI 


In  nomine  Sanctce  et  Individum  Trinitatis.  Amen. 

INCIPIT   ORDO   BREYIABII 

SECUNDUM   MOREM   ET   COXSUETUDINEM 

ECCLESI^E   SARUM   ANGLICAN^E. 


DOMINICA  PRIMA  AdVEXTUS. 


Ad  vesperas.  Super  psalmos  fe- 
riales 

Ant.    Benedictus. 

Ps.  Ipsum  (cxliii.  p.  215). 

Ant.   In  Eeternuni  (p.  218). 

Ps.  Exaltabo  (cxliv.  p.  21G). 

Ant.  Laudabo. 

Ps.  Lauda  anima  mea  (cxlv.  p. 
218). 

Ant.  Deo  nostro  (p.  219). 

Ps.  Laudate  Dominum,  quoniam 
bonus  (cxlvi.  p.  218). 

Ant.  Lauda  Hierusalem. 

Ps.    Tpsum  (cxlvii.  p.  219). 

Capitulum.    Esaice  ii.  [2]. 

Erit  in  novissimis  diebus  praepara- 
tus  mons  domus  Domini  in  verti- 
cem  montium  et  elevabitur  super 
colles  et  nuent  ad  eum  omnes  gen- 
tes.     Deo  gratias. 

R.  Ecce  dies  veniunt  dicit  Domi- 
nus  et  suscitabo  David  germen  jus- 
tum,  et  regnabit  rex  et  sapiens  erit 
et  faciet  judicium  et  justitiam  in 
terra.  Et  hoc  est  nomen  quod  voca- 
bunt  euin,  Dominus  justus  noster. 

V.  In  diebus  illis  salvabitur 
Juda  :  et  Israel  habitabit  confi- 
denter. 

Et  hoc  [<fcc.].     Gloria  [Patri]. 

Dominus  justus  noster. 

Hymnus. 

Conditor  alme  siderum  : 
yEterna  Lux  credentium, 
Christe  Bedemptor  omnium 
Exaudi  preces  supplicum. 


Qui,  condolens  interitu 
Mortis  periri  seculum : 
Salvasti  mundum  languidum  : 
Donans  reis  remedium. 

Vergente  mundi  vespere 
Uti  sponsus  de  thalamo 
Egressus  honestissima 
Yirginis  Matris  clausula. 

Cujus  forti  potentise 
Genu  curvantur  omnia 
Cselestia,  terrestria, 
Fatentur  nutu  subdita. 
Te  deprecamur  Agie, 
Yenture  Judex  seculi, 
Conserva  nos  in  tempore 
Hostis  a  telo  perfidi. 
Laus  honor  virtus  gloria 
Deo  Patri  et  Filio 
Sancto  simul  Paraclito 
In  sempiterna  secula.     Amen. 

V.    Rorate  cseli  desuper. 

S.  Et  nubespluant  justum  :  ape- 
riatur  terra  et  germinet  salvatorem. 

Eodem  moclo  respondeatur  ad  om- 
nes  versus  j>ost  hymnum  tam  ad  ma- 
tutinas  quam  ad  vesperas,  et  com- 
pletorium  per  totum  annum,  nisi  in 
tribus  feriis  ante  Pascha,  et  in  ser- 
vitio  mortuorum;  ita  tamen  quod 
in  tempore  paschali  finiantur  cum 
Alleluya  Et  sub  silentio. 

Ant.  Ecce  nomen  Domini  venit  de 
longinquo,  et  claritas  ejus  replet  or- 
bem  terrarum. 

Ps.    Magnincat  (p.  221). 


vu 


DOMINICA  I.   ADVENTUS,  AD   VESPERAS. 


Vlll 


Oratio.  Excita  qusesunius  Do- 
mine  potentiam  tuam  et  veni  :  ut  ab 
itnminentibus  peccatorum  nostrorum 
periculis  te  mereamur  protegente 
eripi :  te  liberante  salvari  terminomdo 
sic,  Qui  vivis  et  regnas  cum  Deo 
Patre,  &c. 

Cum  Dominus  vobiscum. 

Et  Benedicamus  Domino. 

Nulla  jiat  processio  ante  crucem 
hoc  sabbato  acl  vesperas,  nec  abhinc 
usque  acl  Dominicam  in  Albis,  et  tunc 
inchoetur. 

Hac  ipsa  die  nulla  fia,t  memoria 
nisi  de  Sancta  Maria.  Verumtamen 
si  festum  S.  Andrece  Apostoli  hoc 
Sabbato  prcecesserit,  vel  in  ipso  con- 
tigerit,  de  eo  fiet  memoria,  quce  prce- 
cedet  memoriam  beatce  Marice,  et  in 
ipso  die  et  quotidie  infra  Octavas  et 
in  Octava  :  et  tunc  Oratio  ejusdem  sic 
terminetur,  Per  Christum  Dominum. 

Et  sciendum  est  quod  quando  fit 
memoria  vel  processio  ad  vesperas  vel 
ad  matutinas  tunc  ad  omnes  Orationes 
post  primum  Benedicamus  quce  ter- 
minantur  Qui  vivis  et  regnas  cum 
Deo  Patre. ,  vel  sic  Qui  cum  Deo  Patre 
et  Spiritu  Sancto.,  vel  sic  Qui  vivis 
et  regnas  Deus  per.,  vel  sic  Qui  tecum 
vivit  et  regnat.,  semper  dicuntur 
usque  in  finem.  Tamen  Orationes 
quce  finiuntur  sic,  Dominum  nos- 
trum  Jesum  Cbristum  Filium  tuum. 
non  dicuntur  ulterius,  sed  statim  di- 
citur  Amen  a  choro,  et  postea  fiet 
processio  vel  memoria.  Cum  vero 
post  primum  Benedicamus  sequatur 
aliqua  memoria,  vel  processio  post 
aliquam  Orationem  quce  terminatur 
sic,  Per  Dominum  nostrum  Jesum, 
.  vel  sic,  Per  eundem  Dominum.,  tunc 
concluditur  sic,  Per  Christum  Domi- 
num.,  vel  sic,  Per  eundem  Christum. 
Similiter  fiat  per  omnia  post  illas 
orationes  quce  dicuntur  post  proces- 
sionem  ante  missam. 


Memoma  de  S.  Maria. 

Ant.  Ave  Maria  gratia  plena  Do- 
minus  tecum  :  benedicta  tu  in  muli- 
eribus.     Alleluya. 

Et  dicatur  hcec  prcedicta  Anti- 
phona  ad  Memoriam  de  S.  Maria 
usque  ad  vigiliam  Nativitatis  Do- 
mini  in  primis  vesperis  Sanctorum 
ix  lectionum  et  in  Sabbato.* 

Finita  Antiphona  dicatur  Versus 
Egredietur  virga  de  radice  Jesse. 

R.  Et  flos  de  radice  ejus  ascendet. 

Oratio.  Deus  qui  de  beatse  Marise 
semper  virginis  utero  verbum  tuum 
angelo  nuntiante  carnem  suscipere 
voluisti ;  prresta  supplicibus  tuis,  ut 
qui  vere  eam  Dei  genitricem  credi- 
mus,  ejus  apud  te  intercessionibus 
adjuvemur.  Per  eundem  Dominum 
nostrum  Jesum. 

Ilis  dictis  sine  intervallo  dicantur 
Vesperce  de  sancta  Maria  sine  nota  ut 
habetur  post  Commune  (p.  283)  in 
Ojficio  de  beata  Maria  tempore  Ad- 
ventus,  vel  hoc  modo. 

Super  psalmos  Antiphona.  Pro- 
phetse  prsedicaverunt  nasci  Salvato- 
rem  de  virgine  Maria. 

Ps.    Lsetatus  sum  (cxxi.  p.  199). 
Ad  te  levavi  (cxxii.). 
Nisi  quia  (cxxiii.  p.  200). 
Qui  confidunt  (cxxiv.). 
In  convertendo  (cxxv.  p.  201). 

Feria  autem  iii.  quando  prcedicti 
Psalmi  ad  Vesperas  de  die  dicantur; 
tunc  ad  Vesperas  de  S.  Maria  dicentur 
hi  Psalmi,  scilicet. 

Ps.    Dixit  Dominus  (cix.  p.  191). 
Confitebor  (cx.  p.  192). 
Beatus  vir  (cxi.  p.  193). 
De  profundis  (cxxix.  p.  203). 
Memento  (cxxxi.  p.  204). 

\Quod  observetur  in  omniferia  iij. 
per  totum  annum  quanclo  fit  de 
S.  Maria  commemoratio  in  Von- 
ventuA 


Michi. 


Similiter  ad  i.  Vesperas  Festi  Loci   et  quando    cantatur  primum  O.'     Crede 


IX 


DOMINICA  PPJMA  ADVEXTUS. 


Capitulum.  Esaice  v.  [vii.  14,  15]. 

Ecce  virgo  concipiet  et  pariet  fi- 
liuni  et  vocabitur  nomen  eius  Em- 
manuel  :  butyrum  et  mel  comedet, 
ut  sciat  reprobare  malum  et  eligere 
bonum.     Deo  gratias. 

Hymnus.    Ave  maris  stella.* 

V.  Diffusa  est  gratia  in  labiis  [tuis. 

R.  Propterea  benedixit  te  Deus 
in  seternum.] 

Ant.  Ne  timeas  Maria,  invenisti 
gratiam  apud  Dominum  :  ecce  con- 
cipies  et  paries  filium.     Alleluya. 

Ps.     Magnificat  (p.  221). 

Oratio.  Concede  nos  famulos  tuos, 
qusesumus  Domine  Deus  perpetua 
mentis  et  corporis  salute  gaudere, 
et  gloriosa  beatse  Marise  semper  vir- 
ginis  intercessione,  a  prsesenti  libe- 
rari  tristitia  :  et  seterna  perfrui  lseti- 
tia.  Quce  terminatur  sic,  Per  Chris- 
tum  Dominum  nostrum.  Chorus  re- 
spondeat,  Amen. 

Non  dicatur  Dominus  vobiscum. 
nec  Benedicamus  Domino. 

Sed  statim  dicitur 
Memoria  de  Sancto  Spiritu. 

Ant.  Yeni  Sancte  Spiritus  reple 
tuorum  corda  fidelium  et  tui  amoris 
in  eis  ignem  accende. 

V.  Emitte  Spiritum  tuum  et 
creabuntur. 

R.  Et  renovabis  faciem  fcerrae. 

Oratio.  Deus  qui  corda  fidelium 
Sancti  Spiritus  illustratione  docuisti 
da  nobis  in  eodem  spiritu  recta 
sapere  et  de  ejus  semper  consola- 
tione  gaudere.  Per  Christum  Domi- 
num  nostrum. 

Beinde  fiat  Memoria  de  Sancto 
in  cujus  honorem  dedicata  est  ecclesia 
ut  iti  prasbendis  vel  aliis  ecclesiis 
parochialibus.  Et  postea  de  Reli- 
quiis  secundum  antiquum  Ordinale. 


Ant.  Corpora  Sanctorum  in  pace 
sepulta  sunt,  et  vivent  nomina  eorum 
in  eternum. 

V.  Beati  qui  habitaut  in  domo 
tua  Domine. 

R.  In  secula  seculorum  lauda- 
bunt  te. 

Oratio.  Propitiare  qusesunius  Do- 
mine  nobis  famulis  tuis  per  Sancto- 
rum  tuorum  quorum  reliquise  in  pi-se- 
senti  continentur  ecclesia  merita  glo- 
riosa,  ut  eorum  pia  intercessione  ab 
omnibussemperprotegamuradversis. 
Per  Christum  Dominum  nostrum. 

Alia  oratio  ad  Matutinas  tantum. 

Oratio.  Prsesta,  quaesumus  omni- 
potens  Deus,  ut  Sanctorum  tuorum 
quorum  reliquiae  in  hac  continentur 
ecclesia  nos  protegant  merita,  qua- 
tenus  eorum  precibus  tranquilla  pace 
in  tua  jugiter  laude  lsetemur.  Per 
Christum  Dominum  nostrum. 

Memoria  fiat  de  Omxibus  Sanc- 
tis  semper  ad  vesperas  et  ad  ma- 
tutinas  de  S.  Maria :  quandocunque 
cJwrus  regitur.  In  aliis  vero  diebus 
fiat  memoria  de  eis  ad  vesperas  et  ad 
matutinas  de  die.  Quod  per  totum 
annum  observetur,  nisi  a  Capite  Je- 
junii  usque  ad  Cenam  Domini : 
tunc  enim  nulla  fit  memoria  de  festo 
loci,  nec  de  Omnibus  Sanctis  ad  ves- 
peras  nec  ad  matutinas  de  die.f 

Ant.  Ecce  Dominus  veniet,  et 
omnes  Sancti  ejus  cum  eo  :  et  erit 
in  die  illa  lux  magna  :  Alleluya. 

V.  Ecce  apparebit  Dominus  super 
nubem  candidam. 

R.  Et  cum  eo  sanctorum  milia, 

Oratio.  Conscientias  nostras,  quse- 
sumus  Domine,  visitando  purifica,  ut 
veniens  Dominus  noster  Jesus  Chris- 
tus  Filius  tuus  cum  omnibus  sanc- 
tis  paratam  sibi  in  nobis  inveniat 
mansionem.     Qui  tecum. 


*  Quceras  hymnum  in  Sanctorali  in  servitio  Annunciationis  B.  Maritz  virginis. 
t  '  Et  per  totara  hebdomadam  Pentecostes  non  dicitur  Memoria  de  S.  Spiritu  ad 
Yesperas  seu  Matutmas  de  S.  Maria.'     Crede  Michi  (1495). 


DOMINICA  I.   ADVENTUS,   AD   COMPLETORIUM. 


Xll 


Memoria  de  Pace. 

Ant.  Da  pacem  Domine  in  diebus 
nostris,  quia  non  est  alius  qui  pugnet 
pro  nobis  nisi  tu  Deus  noster. 

V.  Domine  fiat  pax  in  virtute  tua. 

R.  Et  abundantia  in  turribus  tuis. 

Hcec  oratio  sequens  dicatur  acl  ves- 
peras  tantum. 

Oratio.  Deus  a  quo  sancta  de- 
sideria,  recta  consilia,  et  justa  sunt 
opera,  da  servis  tuis  illam  quam 
mundus  dare  non  potest  pacem,  ut 
et  corda  nostra  mandatis  tuis  cledita, 
et  hostium  sublata  formidine  tem- 
pora  sint  tua  protectione  tranquilla. 

Quce  terminetur  sic  Per  Dominum 
nostrum  Jesum  [Christum  Filiuni 
tuum  :  Qui  tecum  vivit  et  regnat  in 
unitate  Spiritus  Sancti  Deus,  per 
omnia  secula  seculorum.     Amen.] 

Cum  Dominus  vobiscum.  [Et  cum 
spiritu  tuo.] 

et  Benedicamus  Domino.  [Deo 
gratias.] 

Alia  subsequens  dicatur  ad  Ma- 
tutinas  tantum. 

Oratio.  Deus  auctor  pacis  et 
amator,  quem  nosse  vivere,  cui  ser- 
vire  regnare  est,  protege  ab  omnibus 
impugnationibus  supplices  tuos  :  ut 
qui  in  defensione  tua  confidimus, 
nullius  hostilitatis  arma  timeamus. 
Per  Dominum. 

Dominus  vobiscum. 

Benedicamus  Domino. 

Ad  Completorium  de  Adventu, 

*  Hebclomadarius  incipiathoc  moclo. 

Converte  nos  Deus  salutaris 
noster. 

Chorus.  Et  averte  iram  tuam  a 
nobis. 

Sacerdos.  Deus  in  adjutorium. 
[p.  222]  ut  supra  ad  Vesperas. 


fUnus  clericus  deii.forma  incipiat, 

Ant.  Miserere  mihi  Domine,  et 
exaudi  orationem  meam. 

Ps.  Cum  invocarem  (iv.  p.  222). 
etf  intonetur  p>salmus  ab  aliquo  de 
superiori  gradu. 

Ps.  In  te  Domine  speravi.  i.  (xxx.) 
et  clicatur  usque  adversum  Odisti  ob- 
servantes  tantum  (p.  73,  cf.  223). 

Ps.  Qui  habitat  (xc). 

Ps.  Ecce  nunc  (cxxxiii.  p.  224). 

Hi  prcedicti  Pscdmi  dicantur  quo- 
tidie  acl  Completorium  per  totum 
annum,  cle  quocunque  fat  servitium, 
prceterquam  a  Cena  Domini  usque 
ad  octavam  Paschce;  et  dicuntur  sub 
una  voce  nullum  psalmum  exaltando 
in  choro,  ut  supra. 

Capitidum.  (Hieremice  xiv.)  Tu  in 
nobis  es  Domine,  et  nomen  sanctum 
tuum  invocatum  est  super  nos,  ne 
derelinquas  nos  Domine  Deus  noster. 

Chorus  respondeat.     Deo  gratias. 

Hymnus.  Te  lucis  ante  (p.  224). 

Hic  hymnus  dicatur  ad  Comple- 
torium  per  totum  annum,  nisi  in 
duplicibus  festis,  et  in  octavis  cum 
regimine  chori,  et  a  xl.  usque  in 
crastinum  S.  Trinitatis. 

V.  Custodi  nos  Domine. 

R.  Ut  pupillam  oculi,  sub  umbra 
alarum  tuarum  protege  nos. 

Ant.  Veni  Domine  visitare  nos  in 
pace :  ut  lsetemur  corain  te  corde 
perfecto. 

Ps.  Nunc  dimittis  (p.  225). 

Sequuntur  Preces. 

Kyri  eleyson  ter.  Christe  eleyson 
ter.     Kyri  eleyson  ter. 

Pater  noster.  Et  ne  nos.  Sed 
libera. 

In  pace  in  idipsum :  Dormiam  et 
requiescam. 

Credo  in  Deum. 


*  '  Post  Pater  noster  et  Ave  Maria'  (1525—6). 

t  Excerpta  (ut  videtur)  haec  sunt  ex  tractatu  S.  Osmundi  De  Officiis  Ecclesiasticis 
Sarum,  cap.  xxvii.  (Rock's  Church  of  our  Fathers,  iv.  append.  p.  20).  Legit  tarnen 
' Primus  clcricus.^ 


xni 


DOMIXICA   PRIMA   ADVENTU3,    PRECES. 


XIV 


Carnis  resuiTectionem.     Et  vitam 
a)ternarn.     Amen. 

Benedicamus    Patrem    et    Filium 
cum  Sancto  Spiritu. 
Laudemus    et   superexaltemus    eum 
in  secula. 
Benedictus  es  Domine  in   firma- 
mento  caeli. 
Et  laudabilis,  et  gloriosus,  et  super- 
exaltatus  in  secula. 
Benedicat    et   custodiat   nos    om- 
nipotens    et    misericors    Domi- 
nus. 
Chorus  respondeat.     Amen. 
Excellentior  persona,  scilicet  Sacer- 
dos  dicat. 

Confiteor  Deo,  beatte  Marise,  om- 
nibus  sanctis, 
vertens    se    ad    chorum,    et    vobis : 

peccavi  nimis, 
Cogitatione,  locutione,  et  opere :  mea 

culpa. 
Respiciens  ad  altare,  Precor  sanctam 

Mariam  et  omnes  sanctos  Dei, 
respiciens  ad  chorum,  et  vos  orare 
pro  me. 
Chorus  respondeat  ad  eum, 
Misereatur      vestri       omnipotens 
Deus  :     et    dimittat    vobis    omnia 
peccata  vestra  :  liberet  vos  ab  omni 
malo :    conservet    et    confirmet    in 
bono  :  et  ad  vitam  perducat  aeternam. 
Postea  ad  altare  concerso,  Confiteor 
ut  supra. 

Deinde  dicat  sacerdos  ad  chorum 
conversus  hoc  modo. 
Misereatur  vestri,  &c. 
Deinde  dicat  sacerdos. 
Absolutionem  et  remissionem  om- 
nium  peccatorum  nostrorum,  spatium 
veraepcenitentiae,  emendationem  vitse, 
gratiani    et     consolationem     Sancti 
Spiritus  :  tribuat  nobis  omnipotens 
et  misericors  Dominus.     Amen. 

Tam  ad  primam  quam  ad  com- 
pletorium  per  totum  annum  quando 
Confiteor  dicitur, 

Deinde  dicat  sacerdos  executor 
qfficii. 

Deus  tu  conversus  vivificabis  nos. 


Et  plebs  tua  lsetabitur  in  te. 

Ostende  nobis  Domine  miscricor- 
diam  tuam. 
'  Et  salntare  tuum  da  nobis. 

Dignare  Domine  nocte  ista 
Sine  peccato  nos  custodire. 
Miserere  nostri  Doiuine. 
Miserere  nostri. 

Eiat    misericordia     tua     Domine 
super  nos. 
Quemadmodum  speravimus  in  te. 
Domine  Deus  virtutum  converte 
nos 
Et    ostende   faciem   tuam,    et  salvi 
erimus. 
Domine  exaudi  [orationem  meam]. 
Et  clamor  [meus  ad  te  veniat]. 
Dominusvobiscum.  Et  cum  spiritu 

tuo. 
Oratio.  Illumina  quresumus  Do- 
mine  Deus  tenebras  nostras :  et 
totius  noctis  insidias  tu  a  nobis  re- 
pelle  propicius.  Per  Dominum  nos- 
trum. 

Hce  preces  prcedictce  dicantur  su- 
pradicto  modo  per  totum  annum  ad 
C ompletorium,  tam  in  festis  dvplici- 
bus  quam  simj)Iicibus.  Et  in  feriis, 
nisi  a  Cena  Domini  usque  octavam 
Paschce :  ita  tamen  quod  in  omnibus 
feriis  per  Adventum;  et  a  Domine 
ne  in  ira,  usque  ad  Cenam  Domini; 
et  a  Deus  omnium,  usque  ad  Adven- 
tum  Domini;  quando  deferiaagitur, 
j)ost  Versum  Eiat  misericordia,  sta- 
tim  sequitar, 

V.  Exaudi  Domine  vocem  meam 
qua  clamavi  ad  te.  Miserere  mei  et 
exaudi  me. 

Ps.  Miserere  (l.  p.  245),  totus 
Psalmus  dicitur  cum  Gloria,  et  Sicut 
erat.  sine  nota.  Et  tunc  omnia  fiant 
in  prostratione  ab  inceptione  primi 
Kyrieleyson  usque  post  orationem, 
et  Confiteor,  Misereatur,  et  Absolu- 
tionem;  ita  tamen  quod  immediate 
post  Pscdmum  erigat  se  sacerdos  sic 
dicendo  cum  nota  Versum, 
Exurge  Domine,  adjuva  nos. 
Et  Chorus  respondeat, 


XV 


DOMINICA  PRIMA  ADVENTUS. 


XVI 


Et  libera  nos  propter  nomen  tuum. 

Domine  Deus  virtutum  converte 
nos. 
Et   ostende   faciem    tuam   et   salvi 
erimus. 

Domine  exaudi.    Et  clamor. 

Dominus  vobiscum.     Oremus. 

Illumina,  qusesumus,  [Domine 
Deus,  tenebras  nostras :  et  totius 
noctis  insidias  tu  a  nobis  repelle 
propicius.     Per  Dominum.] 

Dominus  vobiscum. 

Benedicamus  Domino.  Deo  gra- 
tias. 

Sub  eodem  tono  dicantur  etfinian- 
tur  orationes  ad  omnes  horas,  scilicet 
ad  primam,  tertiam,  sextam,  et 
nonam,  et  ad  Completorium  per 
totum  annum,  nisi  a  Cena  Domini 
usque  ad  Completorium  in  Vigilia 
Pascliaz,  et  nisi  in  die  Animarum. 

Hcec  oratio  prcedicta  cum  capitulo 
prcedicto  et  V.  Custodi  nos,  dicatur 
per  totum  annum  ad  Completorium 
nisi  a  Cena  Domini  usque  ad  Octa- 
vam  Paschce:  Antiphona  vero  super 
Psalmos,  scilicet  Miserere  per  totum 
Adventum  dicatur :  et  a  crastino 
Octavce  Epiphanice  usque  ad  xl.,  et 
a  dominica  Passionis  Domini  usque 
ad  Cenam  Domini  :  et  a  crastino 
festi  Sanctce  Trinitatis  usque  ad  Ad- 
ventum  Domini  dicatur :  nisi  in 
festis  et  per  octavas  B.  Marice :  et 
nisi  infesto  Reliquiarum  et  Omniuin 
Sanctorum. 

Hoc  prcedictum  completorium  non 
mutatur  in  toto  Adventu:  nisi  infes- 
tis  duplicibus  quce  infra  Adventum 
eveniant.  Tunc  enim  mutetur  Hym- 
nus  solummodo,  et  dicatur  Hymnus 
Salvator  mundi  (p.  256). 

Omni  die  per  annum  post  Comple- 
torium  de  die,  etpost  matutinas  de  die, 
et  matutinas  de  Sancta  Maria,  prai- 
terquam  in  festis  duplicibus,  et  per 
Octavas  Assumptionis  et  Nativitatis 
B.  Marice,  et  dedicationis  Ecclesice, 
et  in  die  Animarum,  et  in  vigilia  Na- 
tcdis  Domini,  et  abhinc  usque  ad  in- 


ceptionem  Hystorice  Domine  ne  in  ira, 
et  a  Cena  Domini  usque  ad  incep- 
tionem  Hystorice  Deus  omnium,  dica- 
tur  pro  Pace  Ecclesi^e  cum  genu- 
flectione  :  scilicet,  Ps.  Ad  te  levavi 
(cxxii.  p.  36)  cum  Gloria,  sed  sine 
nota.     Finito  Pscdmo  sequitur 

Kyri  eleyson.  Christe  eleyson. 
Kyri  eleyson.     Pater  noster. 

Et  ne  nos. 
Sed  libera. 

Exsurge  Domine  adjuva  nos. 
Et  libera  nos  propter  nomen  tuum. 

Domine  Deus  virtutum  converte 
nos. 

Et    ostende    faciem   tuam   et   salvi 
erimus. 

Domine  exaudi.     Et  clamor. 

Dominus  vobiscum.     Et  cum. 

Deinde  dicat  sacerdos  executor  of- 
ficii  in  audientia,  sed  sine  nota, 
Oremus. 

Ecclesiaa  tuse  qusesumus  Domine 
preces  placatus  admitte  :  ut  de- 
structis  adversitatibus  et  erroribus 
universis,  secura  tibi  serviat  liber- 
tate  :  et  pacem  tuam  nostris  concede 
temporibus.  Per  Christum  Domi- 
num. 

His  dictis  surgat  sacerdos  et  omnes 
clerici  a  prostratione  osculantes  for- 
mulas. 

Ad  Completorium  de  Sancta  Mcc- 
ria,  quod  extra  chorum  dicitur.  Su- 
per  Psalmos, 

Ant.     Beata  es  Maria,   quse   cre- 
didisti  :  perficientur  in  te  quae  dicta 
sunt  tibi  a  Domino  :  Alleluya. 
Ps.    Usque  quo  (xii.  p.  15). 

Judica  me  Deus  (xlii.  p.  109). 
Ssepe  expugnaverunt  (cxxviii. 
p.  203). 

Domine  non  est  (cxxx.  p.  204). 

Capitulum.      (Ecclesiastici    xxiv. 

15.)      Sicut  cynamomum  et   balsa- 

mum  aromatizans  odorem  dedi :  quasi 

myrrha  electa  dedi  suavitatem  odoris. 

Hymnus.    Virgo  singularis. ) 

"Vitam  prsesta.      >  \\ 
Sit  laus.  ) 


XVII 


DOMIXICA  PRIMA  ADVEXTUS. 


xvm 


V.  Elegit  eam  Deus,  [et  praeelegit 
eam. 

R.  Et  habitare  eam  facit  in  ta- 
bernaculo  suo.] 

Ant.  Ecce  ancilla  Domini  :  fiat 
mihi  secundum  verbum  tuum. 

Ps.    Nunc  dimittis  (p.  225). 

Oratio.  Gratiani  tuam,  qusesumus 
Domine,  mentibus  nostris  infunde; 
ut  qui  angelo  nunciante  Christi  Filii 
toii  incarnationem  cognovimus,  per 
passionem  ejus  et  crucem  ad  resur- 
rectionis  gloriam  perducamur.  Quce 
finitur  sic.  Per  eundem  Dominum 
nostrum  Jesuni  Christum  Filium 
tuum,  Qui  tecum. 

Dominus  vobiscum. 

Benedicamus  Domino. 

Hcec  Oratio  dicitur  ad  simplex 
Completorium  cl-e  jS.  Maria  per  Ad- 
ventum  tantum.  Sciendum  est  quod 
per  totum  Adventum  ad  simplex  Com- 
pletorium  dicantur  de  S.  Jlaria  An- 
tiphonce  et  Psalmi  prcedicti,  curn  prce- 
dictis  {Japitidis,  Hymno,  et  Versibus 
ut  supra. 

Ad  Matutinas  de  Adventu. 

Dicat  Sacerdos  Pater  noster.  Avc 
Maria, 

Postea  sacerdos  incipiat  servitium 
hoc  modo. 

Domine  labia  mea  aperies. 

Chorus  respondeat.  Et  os  meum 
annuntiabit  laudem  tuam. 

Sacerdos   statim.     Deus  in  adju- 
torium  meum  intende. 
Domine  ad  adjuvandum  me  festina. 

Gloria. 
*Officium  principalis  Rectoris  est  in 
primis  Invitatorium  qucerere  a  Can- 
tore,  et  canturn  Psalmi  Yenite. 

*Deinde  cum  Socio  suo  Rectore  chori 
in  cappis  sericis  acl  gradum  chori 
simul  incipiant  Invitatorium  Ecce, 
Chorus  prosequatur  sic,  venit  rex. 

Occurramus  obviam  Salvatori  nos- 
tro. 


Rectores  dicant  simul  totum  Pscd- 
mum  Yenite  [xciv.  p.  2],  nullum 
versum  exaltando. 

Post  primum,  t  tertium,  +  et  quin- 
tum  versum  Psalmi,  re*petatur  totum 
Invitatorium  a  Choro. 

Et  post  iii.  versum  a  Cantore  vel 
Succentore  reincipiatur  Invitatorium 
vocem  exaltando,  et  percantetur  a 
Choro.  Post  secundum  vero  et  quar- 
tum  et  sextum  versum  Psalmi  repetat 
chorus  Occurramus,  &c. 

Deinde  reincipiatur  Invitatorium 
a  Rectore  et  percantetur  a  Choro. 

Hic  ordo  observetur  per  totum  an- 
num  de  Invitatoriis  cum  suis  Psalmis 
dicendis,  nisi  a  Passione  Domini  us- 
que  ad  diem  Paschce :  ita  tamen  quod 
infestis  duplicibus  primo  percantetur 
Invitatorium  a  Rectoribus  chori  qui 
dicturi  sunt  pscdmum  Yenite,  et  pos- 
tea  repetatur  a  Choro, 

Hymnus. 

Yerbum  supernum  prodicns, 
A  Patre  olim  exiens  : 
Qui  natus  orbi  subvenis 
Cursu  declivi  temporis. 

Illumina  nunc  pectora 
Tuoque  amore  concrema : 
Audito  et  prseconio 
Sint  pulsa  tandem  lubrica  ; 

Judexque  cum  post  aderis 
Rimari  facta  pectoris 
Peddens  vicem  pro  abditis 
Justisque  regnum  pro  bonis, 

Non  demum  artemur  malis 
Pro  qualitate  criminis  : 
Sed  cum  beatis  compotes 
Simus  perennes  cselibes. 

Laus  honor  virtus  gloria 
Deo  Patri  et  Filio, 
Sancto  simul  Paraclito 
In  sempiterna  secula.     Amen. 
Istce  tres  antiphonce  sequentes  inci- 
piantur  in  secundaforma. 


Excerpta  ex  Osmundi  De  Officiis  Sarum,  c.ap.  sxiii. 


XIX 


DOMINICA  I.   ADVENTUS.      'ASPICIENS.' 


XX 


.    In  primo  Nocturno. 

Ant.    Non  auferetur  sceptrum  de 
Juda,  et  dux  de  femore  ejus,  donec 
veniat  qui  mittendus  est. 
Ps.    Beatus  vir  (i.  p.  5). 

Quare  fremuerunt  (ii.  p.  7). 
Domine  quid  multiplicati. 
Domine  ne  in  furore.    i.  (vi. 
p.  9). 
Et  dicantur  sub  una  voce  et  sub 
uno  Gloria  Patri,  nullum  psalmum 
exaltando.     Et  notandum,  quod  per 
totum  annum  quandocunque  plures 
psalmi  habentur  sub  uno  Gloria  ad 
noctumum  vel  ad  horas,  nidlus  eorum 
debet  exaltari  antequam  perveniatur 
ad  illum  versum  Gloria  Patri. 

Ant.  Erit  ipse  expectatio  gentium, 
lavabitque  vino  stolam  suam,  et  san- 
guine  uvse  pallium  suum. 

Ps.  Domine  Deus  meus  (vii.  p.  1 0). 
Domine    Deus    noster    (viii. 

P.  ii). 

Confitebor  (ix.  p.  1 2). 

In  Domino  confido  (x.  p.  1 4). 
sub  una  voce  sub  uno  Gloria  Patri, 
nullum  psalmum  exaltando. 

Ant.    Pulchriores  sunt  oculi  ejus 

vino,  et  dentes  ejus  lacte  candidiores. 

Ps.    Salvum  me  fac.  i.  (xi.  p.  15). 

Usquequo  (xii.  p.  15). 

Dixit  insipiens,  i.  (xiii.  p.  16). 

Domine  quis  habitabit  (xiv. 

sub  una  voce,  sicut  prmdicti  psalmi 
dicebantur. 

V.  Ex  Sion  species  decoris  ejus, 
R.  Deus  noster  manifeste  veniet. 
Deinde  dicitur  Pater  noster  et 
Ave  Maria  a  toto  choro  privatim. 
Et  notandum  est,  quod  nunquam 
in  ecclesia  Sarisburiensi  incipitur 
Pater  noster  nec  Credo  a  sacerdote 
executore  ojficii  in  audientia  ad  ali- 
quod  servitium,  nisi  ad  Missam  tan- 
tum,  ubi  totaliter  in  audientia  di- 
cantur  vel  cantentur.  Et  postea  dicat 
Sacerdos  in  audientia.    Et   ne   nos 


inducas  in  tentationem.  Chorus  re- 
spondeat,  Sed  libera  nos  a  malo. 

Glericus  lector  dicat.  Jube  Domine 
benedicere. 

Sacerdos.  Benedictione  perpetua 
benedicat  nos  Pater  seternus.  Chorus 
respondeat,  Amen. 

Et  sciendum  est  quod  omnes  Bene- 
dictiones  ad  matutinas  p>er  totum  an- 
num  modesta  voce  dicantur  a  sacer- 
dote,  interim  sedente,  nisi  tantum  ad 
primam,  quartam,  et  septimam  lec- 
tiones.  Tamen  in  clie  Natalis  Domini 
tres  ultimm  benedictiones  stando  di- 
cantur. 

Hac  die  incipiatur  Esaias,  et  legar- 
tur  per  totum  Adventum,  quando  de 
temporali  agitur,  nisi  in  secundo  et 
tertio  nocturnis  dominicis  diebus  :  et 
nisi  in  iv.  et  vi.  feria  et  Sabbato  Qua- 
tuor  Temporum. 

Clericus  primam  lectionem  legat 
hoc  modo. 

Lectio  prima.     Esaiae  i.  1 — 4. 

Yisio  Esaire  filii  Amos  quam  vi- 
dit  super  Judam  et  Hierusalem,  in 
diebus  Oziae,  Joatham,  Achaz  et 
Ezechiae  regum  Juda.  Audite  cseli, 
et  auribus  percipe  terra,  quoniam 
Dominus  locutus  est,  Filios  euutrivi 
et  exaltavi  :  ipsi  autem  spreverunt 
me.  Cognovit  bos  possessorem  suum, 
et  asinus  prsesepe  domini  sui.  Israel 
autem  me  non  cognovit,  et  populus 
meus  non  intellexit.  Vse  genti  pec- 
catrici,  populo  gravi  iniquitate,  se- 
mini  nequam,  filiis  sceleratis  :  dereli- 
querunt  Dominum,  blasphemaverunt 
sanctumlsrael,abalienati  sunt  retror- 
sum. 

Hsec  dicit  Dominus  Deus,  con- 
vertimini  ad  me,  et  salvi  eritis. 

Sic  finiantur  omnes  lectiones  de 
Prophetia  per  totum  annum  ad  Matu- 
tinas  :  nisi  in  vigilia  Mortuorum,  et 
in  tribus  noctibus  ante  Pascha.  Ee- 
liquai  vero  lectiones  finiantur  cum 
Tu  autem  Domine  miserere  nostri, 
quotidie  per  annum  :  nisi  solummodo 


XXI 


DOMINICA  PRIMA  ADVENTUS. 


XXll 


in  vigilia  Mortuorum,  et  in  die  Ani- 
marum,  et  etiam  in  tribus  noctibus 
ante  Pascha  :  quce  terminentur  ut 
patet  in  lectionibus. 

Finita  lectione  non  respondeat  cho- 
rus  Deo  gratias.  Sed  statim  absque 
intervallo  Responsorium  incipiatur  : 
quod  per  totum  annum  observetur. 

*IIac  die  primum  R.  incipiatur  a 
tribus  pueris  in  suppelliciis  ad  gra- 
dum  chori  conversis  ad  altare,  et  per- 
cantetur  a  choro;  videlicet  duo  pueri 
ex  parte  chori,  cum  tertio  puero  ex  op~ 
posito,  in  medio  eorum  stante  simul 
incipiant. 

R.  1.  Aspiciens  a  longe  ecce  vi- 
deo  Dei  potentiam  venientem,  et 
nebulani  totarn  terram  tegentem.  Ite 
obviam  ei,  et  dicite,  Nuntia  nobis, 
si  tu  es  ipse.  Qui  regnaturus  es, 
In  populo  Israel. 

*Solus  puer  ebdomadarius  ex  parte 
Chori  stans  dicat  primum  Versum. 

V.  Quique  terrigense  et  filii  homi- 
num,  simul  in  unum  dives  et  pauper. 

Chorus.     Ite  obviam. 

Omnes  repetitiones  dicantur  usque 
adjinem  Responsorii, 

Secundus  puer  ex  parte  Cantoris 
in  medio  stans  solus  dicat  secundum 

Versum.  Qui  regis  Israel  intende ; 
qui  deducis  velut  ovem  Joseph. 

Chorus.     Nuntia. 

Tertius  puer  ex  parte  Chori  solus 
dicat  tertium 

V.  Excita  Domine  potentiam 
tuam  et  veni  :  ut  salvos  facias  nos. 

Chorus.     Qui  regnaturus  es. 

Deinde  hi  tres  pueri  simul  dicant 
Gloria  Patri. 

Chorus.     In  populo. 

Chorus  vero  ab  inceptione  Gloria 
Patri  stare  tenetur  usque  ad  incep- 
tionem  secundce  lectionis. 

Item  omnes  tres  pueri  reinzipiant 
Responsorium  Aspiciens.  Et  per- 
cantetur  a  choro. 

Lectio  ii.     \Isai.  i.  5 — 9.]     Super 


quo  percutiam  vos  ultra,  addentes 
pra^varicationem  ?  Omne  caput  lan- 
guidum  et  omne  cor  mcerens.  A 
planta  pedis  usque  ad  verticem  non 
est  in  eo  sanitas,  vulnus  et  livor  et 
plaga  tumens,  non  est  circumligata 
nec  curata  medicamine  neque  fota 
oleo.  Terra  vestra  deserta,civitates  ves- 
trre  succensse  igni  :  regionem  vestram 
coram  vobis  alieni  devorant  et  deso- 
labitur  sicut  in  vastitate  hostili.  Et 
derelinquetur  filia  Syon  ut  umbracu- 
lum  in  vinea,  et  sicut  tugurium  in 
cucumerario,  sicut  civitas  quse  vasta- 
tur.  Nisi  Dominus  exercituum  reli- 
quisset  nobis  semen,  quasi  Sodoma 
fuissemus  et  quasi  Gomorra  similes 
essemus. 

Hsec  dicit  Dominus  Deus ;  con- 
vertimini  ad  me  :  et  salvi  eritis. 

Responsorium  2.  Aspiciebam  in 
visu  noctis,  et  ecce  in  nubibus  ceeli 
filius  hominis  venit.  Et  datum  est 
ei  regnum  et  honor  :  et  omnis  popu- 
lus,  tribus  et  linguse  servient  ei. 

V.  Potestas  ejus  potestas  seterna 
quae  non  auferetur,  et  regnum  ejus 
quod  non  corrumpetur.     Et  datum. 

Lectio  iii.  \Isai.  i.  10 — 15.]  Au- 
dite  verbum  Domini  principes  So- 
domorum,  percipite  auribus  legem 
Dei  vestri  populus  Gomorrae.  Quo 
mihi  multitudinem  victimarum  ves- 
trarum  dicit  Dominus  ?  Plenus  sum. 
Holocausta  arietum  et  adipem  pin- 
guium,  et  sanguinem  vitulorum  et 
agnorum  et  hircorum  nolui.  Cum 
veniretis  ante  conspectum  meum 
quis  qusesivit  hsec  de  manibus  ves- 
tris,  ut  ambularetis  in  atriis  meis? 
Ne  offeratis  ultra  sacrificium  frus- 
tra.  Incensum  abominatio  est  mihi. 
Neomeniam  et  sabbatum  et  festivi- 
tates  alias  non  feram,  iniqui  sunt 
ccetus  vestri  :  calendas  vestras  et 
solennitates  vestras  odivit  anima 
mea  :  facta  sunt  Mihi  molesta.  Labo- 
ravi  sustinens.     Et  cum  extenderitis 


Excerpta  ex  tractatu  Osmuncii  De  Officiis,  cap.  xxviii. 


XXlll 


DOMINICA  PRIMA  ADVENTUS. 


XXIV 


rnanus  vestras  avertam  oculos  meos 
a  vobis  :  et  cum  multiplicaveritis 
orationem  non  exaudiam  :  manus 
enim  vestrse  sanguine  plense  simt. 
Hsec  dicit  Dominus  [Deus,  converti- 
mini  ad  Me  :  et  salvi  eritis]. 

R.  3.  Missus  est  Gabriel  angelus 
ad  Mariam  virginem  desponsatam 
Joseph,  nuntians  ei  verbum,  et  ex- 
pavescit  virgo  de  lumine  :  ne  timeas 
Maria,  invenisti  gratiam  apud  Do- 
minum,  ecce  concipies  et  paries  :  Et 
vocabitur  Altissimi  filius. 

V.  Dabit  ei  Dominus  Deus  se- 
dem  David  patris  eius,  et  regnabit 
in  domo  Jacob  in  seternum.  Et  vo- 
cabitur.  Gloria  Patri.  Et  voca- 
bitur. 

In  secundo  Nocturno. 

Ant.  Bethleem,  non  es  minima 
in  principibus  Juda,  ex  te  enim  exiet 
dux  qui  regat  populum  meum  Israel : 
ipse  enim  salvum  faciet  populum 
suum  a  peccatis  eorum. 

Ps.     Conserva  me  (xv.  p.  17). 

Ant.  Ecce  virgo  concipiet  et  pa- 
riet  filium  :  et  vocabitur  nomen  ejus 
Emmanuel. 

Ps.     Exaudi  Domine  (xvi.  p.  19). 

Ant.  Orietur  in  diebus  ejus  jus- 
titia  et  abundantia  pacis  :  et  adora- 
bunt  eum  omnes  reges,  omnes  gentes 
servient  ei. 

Ps.     Diligam  te  (xvii.  p.  20). 

V.  Egredietur  virga  de  radice 
Jesse. 

R.    Et  flos  de  radice  ejus  ascendet. 

Tres  medice  lectiones  de  sermone 
beati  Maximi  episcopi  :  et  legantur 
sine  titulo,  sed  cum  Jube  Domine  in- 
cipiantur,  et  cum  Tu  autem  finiantur. 

Lectio  quarta. 

Igitur  quoniam  post  tempus  spi- 
ritualibus  epulis  reficere  nos  debe- 
mus,  videamus  quid  evangelica  lec- 
tio  prosequatur.  Ait  enim  Domi- 
nus,  (sicut  audivimus)  de  adventus 
sui  tempore  :  Sicut  fulgur  corus- 
cans  de  sub  caelo,  ita  erit  adventus 


filii  hominis.  Et  Uddidit  in  conse- 
quentibus  :  In  illa  nocte  erunt  duo 
in  lecto  uno  :  .unus  assumetur,  et 
unus  relinquetur  :  duse  molentes  in 
pistrino  :  una  assumetur,  et  una 
relinquetur.  Movet  fortasse  vos, 
fratres,  cur  Dominus  adventum  suum 
indicans,  noctis  se  tempore  ostend- 
erit  adventurum,  cum  utique  ad- 
ventus  ejus  magna  cum  claritate  diei 
magno  cum  tremore  et  timore  sus- 
cipi  deberet  a  cunctis. 
Tu  autem. 

Responsorium  4.  Ave  Maria,  gra- 
tia  plena  :  Dominus  tecum.  Spiritus 
sanctus  superveniet  in  te,  et  virtus 
Altissimi  obumbrabit  tibi.  Quod 
enim  ex  te  nascetur  Sanctum  :  voca- 
bitur  filius  Dei. 

V.  Quomodo  fiet  istud,  quoniam 
virum  non  cognosco?  Et  respon- 
dens  angelus  dixit  ei :  Spiritus  sanu- 
tus.  Quando  dicitur  Gloria  Patri, 
repetatur  Quod  enim. 
Lectio  quinta. 

Erequenter  audivimus  sacris  lite- 
ris  prsedicatum  prius  quam  Domi- 
nus  Jesus  Christus  adveniat  anti- 
christum  regnaturum.  Qui  ita  te- 
nebras  humano  generi  suse  pravita- 
tis  infundet,  ut  lucem  veritatis  nenio 
pame  perspiciat,  et  caligine  propria 
operiens  mentes  hominum  csecita- 
tem  quandam  spiritualibus  oculis 
exhibebit.  Nec  mirum  si  diabolus 
emittat  iniquitatis  tenebras,  cum 
ipse  sit  nox  omnium  peccatorum. 
Ad  hujus  igitur  noctis  tetram  cali- 
ginem  depellendam  velut  fulgor 
quoddam  Christus  adveniet.  Et  si- 
cut  lucente  die  nox  subvertitur, 
ita  coruscante  Salvatore  anti-chris- 
tus  effugabitur.  Nec  ulterius  pote- 
rit  disseminare  iniquitatis  suae  tene- 
bras,  cum  lumen  veritatis  efFulserit. 
Quod  autem  ait,  In  illa  nocte  erunt 
duo  in  lecto  uno,  unus  assumetur, 
et  unus  relinquetur  :  hic  jam  resur- 
rectionis  meritum  demonstratur, 
quod  pro  qualitate  vivendi  sit  gra- 


XXV 


DOMIXICA   PRIMA   ADVEXTUS. 


XXVl 


tia  resurgendi.  Ac  tantam  in  sin- 
gulis  quibusque  resurrectionis  esse 
distantiam,  ut  duobus  etiam  pariter 
dormientibus  et  una  sede  quiescenti- 
bus,  sequalis  non  possit  esse  assump- 
tio.  Quamvis  enim  eodem  consortii 
lectulo  teneantur,  pro  meritis  tamen 
alter  eorum  rapietur  iu  cselum, 
alter  relinquetur  in  terris.  Lectus 
enim  quidam  noster  communis  est 
terra3  hujus  araplissimum  solum  :  in 
quo  corpora  nostra  deposita  tutis- 
sima  sede  requiescunt.  In  hoc  au- 
tem  lectulo  ille  mollius  dormit,  quis- 
quis  durius  in  hac  vita  sese  gesserit. 
Tu  autem. 

R.  5.  Suscipe  verbum  virgo  Maria 
quod  tibi  a  Domino  per  angelum 
transmissum  est  :  concipies  per  au- 
rem,  Deum  paries  et  hominem  :  con- 
cipies  et  paries  Deum  pariter  et  Ho- 
minem.  Ut  benedicta  dicaris  inter 
omnes  mulieres. 

V.  Paries  quidem  filium  ;  sed  vir- 
ginitatis  non  patieris  detrimentum  : 
efficieris  gravida,  et  eris  mater,  sem- 
per  intacta.     Ut  benedicta. 

Lectio  sexta. 

Possumus  etiam  ipsa  membra  nos- 
tra  lectulos  nostros  proprios  nun- 
cupare,  in  quibus  animaa  nostrae  ve- 
luti  in  quodam  stratu  suavissime 
demorantur.  Quod  quidem  sanctum 
prophetam  sensisse  arbitror,  cum  di- 
cit :  Universum  stratum  ejus  versasti 
in  infirmitate  ejus.  Beatus  est  enim 
ille,  cujus  stratum  Dominus  in  ip- 
sius  intirmitate  convertit  :  ut  qui 
fuerat  paulo  ante  iracundus  et  adulter 
et  petulans,  et  cunctorum  scelerum 
infirmitatibus  plenus,  assuetum  cor- 
pus  ejus  malo  versans  Dominus,  tiat 
castus  humilis  et  modestus.  De  quo 
stratu  spiritualiter  ad  paraliticum 
dictum  est  a  Domino  :  Surge  :  tolle 
grabatum  tuum,  et  ambula.  Xon  enim 
tam  in  eo  admirationis  aliquod  erat, 
ut  confracti  lectuli  ligneum  cratem 
portaret  paraliticus,  quam  ut  reso- 
luti   corporis  membra  et    debilitate 


confracti  velut  animse  suse  necessa- 
rium  lectulum  paraliticus  ipse  gesta- 
ret  :  et  coram  positis  Judseis  pro- 
priis  abiret  pedibus,  qui  manibus 
allatus  fuerat  alienis.  In  hoc  plane 
(sicut  dixi),  completa  est  Prophetica 
illa  sententia  :  Yersasti  stratum  ejus 
in  infirniitate  ejus,  ut  versa  vice 
portaret  lectum  in  quo  fuerat  paulo 
ante  portatus.  Et  anima  illius  quae 
prius  vasculo  corporis  ferebatur,  pos- 
tea  corpus  suum  ipsa  utilius  circuni- 
ferret.  Potest  etiam  accipi  quod 
ait  :  Erunt.duo  in  lecto  uno  :  Unus 
assumetur,  scilicet  Christianorum 
plebs  ;  et  unus  relinquetur,  populus 
Judseorum.  Qui  velut  uno  lectulo, 
hoc  est  una  mandatorum  lege  tenen- 
tur,  et  velut  simili  resurrectionis 
spe  gloriantur.  Tunc  igitur  Chris- 
tianorum  beatus  populus  assumetur 
in  gloriam.  Judaeorum  autem  exe- 
crabilis  Conventus  relinquetur  in 
terra.     Tu  autem. 

R.  6.  Salvatorem  expectamus  Do- 
minum  Jesum  Christum  :  Qui  refor- 
mabit  corpus  humilitatis  nostrae. 
Configuratum  corpori  claritatis  suse. 

V.  Sobrie  et  juste  et  pie  vivamus 
in  hoc  seculo;  expectantes  beatam 
spem  et  Adventum  gloria?  magni  Dei. 
Qui  reformabit.  Gloria  Patri.  Con- 
figuratum. 

In  tertio  Nocturno. 

Ant.  Xox  prsecessit,  dies  autem 
f  appropinquabit  f  :  abjiciamus  ergo 
opera  tenebrarura,  et  induamur  ar- 
ma  lucis. 

Ps.    Caeli  enarrant  (xviii.  p.  23). 

Aat.  Hora  est  jam  nos  de  somno 
surgere,  et  aperti  sunt  oculi  nostii 
surgere  ad  Christum ;  quia  lux  vera 
est  f  f ul^ens  in  caelo  f . 

Ps.  Exaudiat  te  Dominus  (xix. 
p.  25). 

Ant.  Gaudete  in  Domino  semper: 
modestia  vestra  nota  sit  omnibus 
hominibus  :  Dominus  prope  est  : 
nihil    solliciti    sitis;    sed    in   omni 


XXVll 


DOMINICA  PRIMA  ADVENTUS. 


XXVlll 


oratione  petitiones  vestrse  innotes- 
cant  apud  Deum. 

Ps.    Domine  in  virtute  (xx.  p.  26). 

V.  Egredietur  Dominus  de  loco 
sancto  suo. 

R.  Veniet,  ut  salvet  populum 
suum  fa  peccatis  eorumf. 

Non  dicatur  ulterius. 

Ilce  prcedictce  Antiphonce  in  noctur- 
nis  hujus  Dominicce  cum  suis  Pscdmis 
dicantur  omnibus  Dominicis  per  totum 
Adventum. 

Lectio  septimade  Exposiiione  Evan- 
gelii  hoc  modo  incipiatur :  post  ccc- 
ceptam  benedictionem  cum 

Jube  Domine  benedicere. 

Et  sequatur  sic. 

Lectio  sancti  evangelii  secundum 
Matthseum  xxi. 

Non  dicatur  Gloria  tibi  Domine. 

Lectio  septima  (Matt.  xxi.  1). 

In  illo  tempore.  Cum  appropin- 
quasset  Jesus  Hierosolymis,  et  ve- 
nisset  Betphage  ad  montem  Oliveti, 
tunc  misit  duos  discipulos,  dicens 
eis  :  Ite  in  castellum  quod  con- 
tra  vos  est;  et  statim  invenietis 
asinam  alligatam  et  pullum  cum  ea. 
Solvite,  et  adducite  mihi.  Et  reliqua. 

Finitis  verbis  Evangelii  :  dicat 
lector  titulum  cle  omelia  sub  eodem 
tono  quo  et  lectio  dicebatur  :  ita  quod 
non  dicatur,  de  eadem  lectione,  per 
totum  annum  quando  de  temporali 
agitur,  scilicet  in  fine,  sed  hoc  modo 
hac  die: 

Omelia  ex  diversis  tractatibus. 
quod   per   totum  annum   observetur 
secundum  Sarum  :  ut  post  Evangelia 
suis  locis  intitidantur. 

Betphage,  domus  buccse  sive  do- 
mus  maxillarum  interpretatur ;  qui 
sacerdotum  viculus  erat,  et  confes- 
sionis  portabat  typum.  Et  erat  situs 
in  monte  Oliveti,  ubi  lumen  scientise, 
ubi  laborum  et  dolorum  requies  est. 
Tunc  misit  duos  discipulos  suos. 
Non  immerito  possunt  duo  discipuli 
ad  exhibenda  Domino  animalia  des- 


tinati  duo  prsedicatorum  ordines 
unus  videlicet  in  gentes,  alter  in  cir- 
cumcisionem  directus  intelligi.  Qui 
recte  duo  mittuntur,  sive  propter 
scientiam  veritatis  et  operationis 
munditiam,  sive  propter  geniinse 
dilectionis,  Dei  videlicet  et  proximi, 
sacramentum  toto  orbe  praedicandum. 

R.  7.  Audite  verbum  Domini 
gentes,  et  annuntiate  illud  in  finibus 
teme,  et  in  insulis  quse  procul  sunt 
dicite,  Salvator  noster  adveniet. 

V.  Annuntiate  et  auditum  facite, 
loquimini  et  clamate.  Salvator  nos- 
ter  adveniet. 

Lectio  octava. 

Ite  in  castellum  quod  contra  vos 
est.  Contra  enim  apostolos  erat,  nec 
j  ugum  doctrinarum  volebat  accipere. 
Missi  igitur  isti  discipuli  doctores 
significant,  quos  ut  indocta  ac  bar- 
bara  totius  orbis  loca  quasi  contra 
positi  castelli  mcenia  evangelizando 
penetrarent  destinavit.  Et  statim  in- 
venietis  asinam  alligatam  et  pullum 
cum  ea.  Solvite  :  et  adducite  mihi. 
Introeuntes  mundum  prsedicatores 
sancti  invenerunt  populum  nationum 
perfidiae  vinculis  irretitum.  Funi- 
culis  enim  peccatorum  suoram  unus- 
quisque  constrictus  erat.  Nec  solum 
nationum,  verum  etiam  Judseorum. 
Omnes  enim  peccaverunt,  et  egent 
gloria  Dei.  Asina  quippe  quae  sub- 
jugalis  fuit  et  edomita  synagogam 
quse  jugum  legis  traxerat,  pullus 
asinse  lascivus  et  liber  populum 
nationum  significat.  Super  quem 
nullus  adhuc  hominum  sedit ;  quia 
nemo  rationabilium  doctorum  fre- 
num  correctionis,  quod  vel  linguam 
cohiberet  a  malo  vel  in  artam  vitae 
viam  ire  cogeret;  nemo  indumenta 
salutis,  quibus  spiritualiter  calefieret, 
populo  gentilium  utilia  suadendo  con- 
tulerat.  Sederet  namque  super  illum 
homo,  si  aliquis  ratione  utens  ejus 
stultitiam  deprimendo  corrigeret.  Tu 
autem  Domine. 


XXIX 


DOMIXICA  PMMA  ADVENTUS.     R.   FEPJALIA. 


XXX 


R.  8.  Ecce  virgo  concipiet  et 
pariet  filium,  dicit  Dominus :  Et 
vocabitur  nomen  ejus  Adinirabilis 
Deus  fortis. 

V.  Super  solium  David  et  super 
regnum  ejus  sedebit  in  aeternum.  Et 
vocabitur. 

Lectio  ix. 

Et  si  quis  vobis  aliquid  dixerit, 
dicite  quia  Dominus  his  opus  habet, 
et  confestim  dimittet  eos.  In  Luca 
scriptum  est,  quia  dixerunt  domini 
ejus  ad  illos  :  Quid  solvitis  pullum1? 
Et  aperte  satis  :  Multos  quippe 
habebat  dominos  :  qui  non  uni  dog- 
mati  et  superstitioni  deditus,  sed 
pro  libito  immundorum  spirituum, 
ad  varios  diversosque  miser  aptaba- 
tur  errores ;  ad  simulacra  muta 
prout  ducebatur  incedens.  Hoc  au- 
tem  totum  factum  est,  ut  impleretur 
quod  dictum  est  per  prophetam  di- 
centem  :  Dicite  filise  Syon  :  Ecce 
rex  tuus  venit  tibi  mansuetus,  se- 
dens  super  asinam  et  pullum  filium 
subjugalis.  Hoc  in  Zacharia  scrip- 
tum  est.  Filiam  Syon  hystorialiter 
Hierusalem  totam,  vel  Syon  quse  in 
arcem  posita  erat  dicit.  Spiritua- 
liter  vero  sanctam  ecclesiam  signi- 
ficat  ad  quam  Christus  venire  dig- 
natus  est.  Quod  dixit,  Rex  tuus,  ac 
si  dicat;  non  extraneus,  non  alie- 
nigena,  sed  proprius.  Mansuetus, 
id  est,  non  ferox  et  immitis,  ut 
ceteri.  Ipse  enim  de  se  ait,  Discite  a 
me  :  quia  mitis  sum  et  humilis  corde. 

R.  9.  Laetentur  cseli  et  exultet 
terra  :  jubilate  montes  laudem  : 
quia  Dominus  noster  veniet,  Et 
pauperum  suorum  miserebitur. 

V.  Orietur  in  diebus  ejus  justitia 
et  abundantia  pacis.  Et  pauperum. 
Gloria.     Et  pauperum. 

Xon  dicatur  Te  Deum  per  totum 
Adventum,  de  quocunque  jit  servi- 
tium ;  secl  nonum  Responsorium  re- 
incipiatur ;  et  hoc  fiat  in  Dominicis 
et   in  fiestis    ix    lectionum    tantum. 


Kon  dicatur  etiam  per  totum  annum 
Te  Deum  laudamus  in  vigiliis,  nec 
in  Quatuor  temporibus,  nisi  in  Vigilia 
Epiphanice  quando  in  Dominica  con- 
tigerit,  et  prceterquam  in  quatuor  tem- 
poribus  ebdomadce  Penthecostes. 

Hcec  Responsoria  quce  sequuntur 
dicuntur  Ferialia  quia  in  fieriis  per 
ebdomadam  dicantur,  ut  postea  doce- 
bitur. 

R.  Obsecro  Domine.  V.  A  solis 
ortu. 

R.  Alieni.  V.  Ego  veniam.  Nam. 
Gloria.    Et  colles. 

Finito  ultimo  Responsorio  dicat 
JSacerdos,  loco  nec  Imbitu  mutato,  hunc 
versum. 

Ante  Laudes. 

V.  Emitte  agnum,  Domine,  domi- 
natorem  teme. 

R.  De  petra  deserti  ad  montem 
filise  Syon. 

Sacerdos  dicat,  Deus  in  adjutorium 
meum  intende.     ut  supra  (p.  xvii.). 

In   Laudibus. 

Ant.  1.  In  illa  die  stillabunt 
montes  dulcedinem  et  colles  fluent 
lac  et  mel.      Alleluya. 

Ps.  Dominus  regnavit  (xcii.  p. 
29). 

Ant.  2.  Jocundare,  filia  Syon ; 
exulta  satis,  filia  Hierusalem.  Allc- 
luya. 

Ps.     Jubilate  Deo,  omnis  terra. 

Ant.  3.  Ecce,  Dominus  veniet,  et 
omnes  Sancti  ejus  cum  eo ;  et  erit 
in  die  illa  lux  magna.    Alleluya. 

Ps.    Deus  Deus  meus  (Ixii.  p.  30), 

et  Ps.  Deus  misereatur.  sub  uno 
Gloria  Patri  dicantur :  quod  etiam 
per  totum  annum  observetur,  quando 
Gloria  Patri  clicitur. 

■  Ant.  4.  Onmes  sitientes,  venite 
ad  aquas  :  quserite  Dominum  dum 
inveniri  potest.     Alleluya. 

Ps.    Benedicite  omnia. 

Et  dicatur  sine  Gloria  Patri  per 
totum  annum,  quandocunque  dicitur. 


XXXI 


DOMINICA  I.   ADVENTUS.      DE   S.   MAKIA. 


XXXll 


Ant.  5.  Ecce  veniet  proplieta 
magnus  ;  et  ipse  renovabit  Hieru- 
salem.     Alleluya. 

Ps.    Laudate  Dominum  de  cselis. 

Ps.    Cantate. 

et  Ps.  Laudate  Dominum  in  Sanc- 
tis  (cxlviii — cl.  pp.  32,  33), 

sub  uno  Gloria  Patri  dicantur  in 
Laudibus  per  totum  annum  quando 
Gloria  Patri  dicitur. 

Hi  Psalmi  prcedicti  dicantur  in 
Laudibus  omnibus  Dominicis  per 
annum,  prceterquam  a  lxx.  usque  ad 
passionem  tantum.  Dicantur  etiam 
in  omnibus  festis  Sanctorum  tam  iii 
quam  ix  lectionum  per  totum  an- 
num,  et  non  inferiis,  nisi  in  tempore 
paschali. 

Gapitulum.    (Rom.  xiii.) 

Hora  est  jam  nos  de  somno  sur- 
gere  :  nunc  enim  propior  est  nostra 
salus  quam  cum  credidimus. 

Chorus  respondeat.     Deo  gratias. 

Hymnus. 
Vox  clara  ecce  intonat. 
Obscura  quseque  increpat : 
Pellantur  eminus  somnia, 
Ab  sethere  Christus  promicat, 

Mens  jam  resurgat  torpida, 
Quae  sorde  extat  saucia  : 
Sydus  refulget  jam  novum, 
Ut  tollat  omne  noxium. 

Et  sursum  Agnus  mittitur 
Laxare  gratis  debitum  : 
Omnes  j;>ro  indulgentia 
Vocem  demus  cum  lacrimis. 

Secundo  ut  cum  fulserit 
Mundumque  horror  cinxerit : 
Non  pro  reatu  puniat 
Sed  pius  nos  tunc  protegat. 

Laus  honor  virtus  gloria 
Deo  Patri  et  Filio  : 
Sancto  simul  Paraclito, 
In  sempiterna  secula.     Amen. 

V.    Vox  clamantis  in  deserto. 
R.     Parate  viam  Domini  :  rectas 
facit  semitas  Dei  nostri. 


Iste  Versus  et  ceteri  versiculi  prce- 
dicti,  scilicet  de  nocturnis,  dicantur 
per  totum  Adventum  suis  locis, 
quando  de  temporali  agitur. 

Ant.  Spiritus  Sanctus  in  te  de- 
scendet,  Maria  :  ne  timeas,  habens  in 
utero  Filium  Dei.     Alleluya. 

Ps.    Benedictus  (p.  35). 

Oratio.  Excita  qusesumus  Domine 
potentiam.     ut  supra  (p.  vii.). 


Memoria  de  Sancta  Maria. 

Ant.  Missus  est  Gabriel  angelus 
ad  Mariam  virginem  desponsatam 
Joseph. 

V.  Egredietur  virga  de  radice 
Jesse. 

R.    Et  flos  de  radice  ejus  ascendet. 

Oratio.  Deus,  qui  de  beatse  Marise. 

Hcec  Antiphona  dicatur  ad  me- 
moriam  de  S.  Maria  ad  Matutinas 
in  festo  ix  lectionum  per  Adventum 
et  in  Commemoratione. 

Deinde  dicantur  Matutince  de  S. 
Marid,  sine  nota  statim  post  ves- 
peras  et  Matutinas  de  die,  quando  in 
choro  dicuntur. 

In  Adventu,  quando  aliquod  fes- 
tum  ix  lectionum  inSabbato  contigerit, 
ibi  celebretur,  et  secundce  vesperce 
erunt  de  Dominica,  et  solennis  rne- 
moria  de  festo,  nisi  duplex  festum 
fuerit;  tunc  enim  erunt  vesperce  de 
festo,  et  solennis  memoria  de  Do- 
ininica  sequenti  :  nisi  in  primo  Sab- 
bato  Adventus  Domini;  tunc  enim 
vesperce  erunt  de  Dominica}  quod- 
cunque  festum  fuerit. 

Si  vero  aliquod  festum  ix  lectionum 
in  aliqua  Dominica  per  Adventum 
contigerit,  semper  differatur  in  crasti- 
num,  licet  duplex  festum  fuerit.  Et 
quando  differtur  in  crastinum,  vel  in 
eadem  feria  festum  contigerit,  tunc 
enim  in  Dominica  erunt  vesperce 
de  festo,  et  solennis  memoria  de 
Dominica,  quce  prcecedet  memoriam 
beatce  Marice. 


XXXlll 


AD   MATUTIXAS   DE   S.    MARIA. 


XXXIV 


Et  sciendum  est  quod  de  quocun- 
que  festo  fit  servitiurn  infra  Adven- 
tum,  semper  fit  solennis  memoria  de 
Adventu  et  de  S.  Maria.  De  festis 
autem  iij  lectionum  in  Adventu 
niliil  fiat  nisi  de  Octavis  S.  An- 
dreo3,  nec  etiam  memoria  fiat  se- 
cundum  usum  Sarum. 

Notandum  est  ;  si  festum  S.  An- 
dreo3  in  Dominica  prima  Adventus 
Domhii  contigerit,  semper  differatur 
in  crastinum,  licet  ecclesia  dedicata 
ftcerit  in  honore  sancti  Andrece.  Re- 
siduum  istius  rubricw  scilicet  sancti 
Andreoz  require  infesto  ejusdem. 

Ad  matutixas  de  S.  Mabia  per 
totum  Adventum,  quando  non  rit 
plenum  sercitiu.m  de  ea,  hoc  modo 
fiat  servitium.  Invitatorium.  Ave 
Maria,  gratia  plena,  Dorainus  tecum. 

Ps.     Yenite  (p.  2). 

Et  dicetur  in  secunda  forma  ab 
aliquo  clerico  ex  parte  chori  :  quod 
per  totum  annum  observetur,  quando 
non  fit  plenum  servitium  de  ea. 

Hymnus.     Quem  terra  (p.  286). 

Dominica  et  ij.feria. 

Ant.  Benedicta  tu  in  mulieribus, 
et  benedictus  fructus  ventris  tui. 

Ps.     Domine  Deus  noster. 

Ps.     Cseli  enarrant  (xviii.  p.  23). 

Ps.    Domini  est  terra. 

V.  Specie  tua  et  pulchritudine  tua. 

R.  Intende,  prospere  procede,  et 
regna. 

Feria  iij. 

Ant.  Specie  tua  et  pulchritudine 
tua  :  intende,  prospere  procede,  et 
regna. 

Ps.  Eructavit  cor  meum  (xliv. 
p.  101). 

Ps.  Deus  noster  refugium  (xlv. 
p.  103). 

Ps.  Fundamenta  ejus  (Ixxxvi. 
j,  154). 


V.    Diffusa  est  gratia  in  labiis  tuis. 
R.    Propterea  benedixit  te  Deus 
in  seternum. 

Feria,  iiij. 

Ant.  Gaude  Maria  virgo  :  cunc- 
tas  hsereses  sola  interemisti  in  uni- 
verso  mundo. 

Ps.  Cantate  Domino.  i.  (xcv. 
p.  161). 

Ps.     Dominus  regnavit ;  exultet. 

Ps.     Cantate.    ii.    (xcvii.  p.   169). 

V.  Specie  tua  et  pulchritudine 
tua. 

Feria  v.  vj.  et  Sabbato,  quando 

nonfit  plenum  servitium  de  S.  Maria, 
idem  ordo  Antiphonarum  et  pscdmo- 
rum  et  versicalorum  servetur  qui  in 
proscedentibus  feriis. 

Sciendum  est  autem  quod  quando 
servitium  de  Sancta  Maria  propter 
aliquod  festum  prcetermittitur  de 
choro,  nihihminus  ordo  ferialis  in 
Antiphonis,  Psalmis,  et  Versibus  ser- 
vabitur  in  sequenti  feria  in  conventu, 
quod  per  totum  annum  generaliter 
observetur.  Nam  quotidie  per  totum 
annum  sive  in  choro  sive  extra  chorum 
vesperce  et  matutincE  de  S.  Maria  di- 
cantur*.  Quod  per  totum  annum  ge- 
neraliter  observetur.  Omnes  lectiones 
in  secunda  farma  legantur,  versus 
quoque  Responsorumab  eisdern  lectori- 
bus  dicantur  :  ita  tamen  qv.od  prima 
et  tertia  lectiones  ex  una  p>arte  chori 
legantur,  et  secunda  ex  altera  parte 
chori  :  quocl  per  totum  annum  ob- 
servetur  in  quotidianis  matutinis  de 
S.  Maria. 

Lectio  i.     Isai.  xi.  (4). 

Egredietur  virga  de  radice  Jesse 
et  nos  de  radice  eius  ascendet.  Et 
requiescet  super  eum  Spiritus  Do- 
mini,  spiritus  sapientiae  et  intellec- 
tus,  spiritus  consilii  et  fortitudinis, 


Alulti  libri  tenent  contrarium,  et  false. '     Credc  Michi  [149 


05). 


S.  B.    I. 


XXXV 


IN   ADVENTU   AD   HORAS   DE   B.    MARIA. 


XXXVI 


spiritus  scientise  et  pietatis.  Et  re- 
plebit  eum  spiritus  timoris  Domini. 

Quce  terminetur  sic,  Hsec  dicit. 
Similiter  ij.  et  iij.  lectiones. 

Resp.  Missus  est  Gabriel.  ut 
supra  tertium  (p.  xxiii.). 

Lectio  ii.     Isai.  xi.  (3 — 5). 

Non  secundum  visionem  oculorum 
jndicabit  neque  secundum  auditum 
anrium  arguet  sed  judicabit  in  justi- 
tia  pauperes,  et  arguet  in  sequitate 
pro  niansuetis  terrae  :  et  percutiet 
terram  virga  oris  sui  et  spiritu  labi- 
orum  suorum  interficiet  impium.  Et 
erit  justitia  cingulum  lumborum  ejus 
et  fides  cinctorium  renum  ejus.  Haec 
dicit  Dominus  Deus,  Convertimini 
ad  me  :  et  salvi  eritis. 

R.  AveMaria.  Ctsupra  (p.  xxiv.). 

Lectio  iii.     Isai  vii.  (10 — 15). 

Locutns  est  Dominus  ad  Achaz, 
dicens  :  Pete  tibi  signum  a  Doinino 
Deo  tuo  in  profundum  inferni  sive 
in  excelsum  supra.  Et  dixit  Achaz  : 
Non  petam,  et  non  tentabo  Domi- 
num.  Et  dixit  :  Audite  ergo  domus 
David  :  Numquid  parum  vobis  est 
molestos  esse  hominibus  quia  mo- 
lesti  estis  et  Deo  meo?  hoc  dabit 
Dominus  ipse  vobis  signum  :  Ecce 
virgo  concipiet  et  pariet  Filium  efc 
vocabitur  nomen  ejus  Emmanuel. 
Butyrum  et  mel  comedet  ufc  sciat 
reprobare  malum  et  eligere  bonum. 
Hsec  dicit. 

R.  Suscipe  verbum.  Vt  supra 
quintum  (p.  xxv.). 

Et  dicantur  istce  lectiones  cum 
prcedictis  Responsoriis  cle  S.  Maria 
quotidie  per  Adventum,  nisi  quanclo 
dicitur  plenum  servitium  de  ea. 

Non  dicatur  Te  Deum  per  totum 
Adventum. 

Ante  Laudes,  V.  Sancta  Dei  geni- 
trix. 

Iste  versus  dicatur  ante  Laudes 
per  totum  annum,  quando  non  fit 
plenum  servitium  de  S.  Maria. 


In  Laudibus  hcec  sola  antiphona. 

Prophetae  prsedicaverunt  nasci  sal- 
vatorem  de  virgine  Maria. 

Rs.     Dominus  regnavit. 

Et  ceteri  Rsalmi  consueti  (p.  29). 

Capitulum.     Ecce  virgo. 

Hymnus.  0  gioriosa  femina.  \ex 
Sanetorali.] 

V.     Elegifc  eam  Deus. 

Ant.  Spiritus  Sanctus  in  te  de- 
scendet  Maria,  ne  timeas  habens  in 
utero  Filium  Dei,  alleluya. 

Ps.     Benedictus  (p.  35). 

Oratio.     Concede  nos  (p.  284). 

Quce  terminetur  sic.  Per  Christum 
Dominum  nostrum. 

sicut  ad  Vesperas  supra  dictum  est. 

Etfiat  memoria  de  Sancto  Spiritu, 
et  de  Sancto  Ecclesim,  et  de  Reliquiis, 
et  de  omnibus  Sanctis,  et  de  Race  itt 
supra  ad  vesperas. 

Quotidieper  totum  annum  dicuntur 
Vesperce  et  Matutince  de  S.  Maria  in 
choro :  nisi  infestis  duplicibus,  et  nisi 
in  Vigilia  natalis  Domini:  et  abhinc 
usque  ad  Octavam  S.  Stephani,  et 
nisi  in  vigilia  Epiphanice;  et  a  Cena 
Domini  usque  in  crastinum  octavce 
Raschce,  et  per  ebdomadam  Renthe- 
costes,  et  per  octavam  Dedicationis 
Ecclesice.  Et  nisi  quando  fit  memoria 
de  S.  Maria  ad  Vesperas  de  die  cum 
Antiphona  Sub  tuam. 

Ceterce  Horce,  scilicet  prima,  tertia, 
sexta,  et  nona,  et  etiam  Completorium 
non  dicuntur  in  choro. 

Quandocumque  dicuntur  matutince 
cle  S.  Maria  ferialiter  in  choro,  tunc 
dicuntur  horce  ejusdem,  viz.  Rrima, 
iii.  vi.  et  ix.  ante  inchoationem  Missce 
B.  Marice,  in  capella  ejusdem  ab 
executore  illius  Missce  cum  aliis  vi- 
cariis  qui  ibi  tenentur  interesse. 

Acl  Primam  et  acl  omnes  alias 
Horas  per  totum  annum,  quando  non 
fit  plenum  servitium  de  S.  Maria, 
dicatur  hic  Hymnus:  Memento  salu- 
tis.  Maria  plena.  Gloria  tibi  Do- 
mine  (p.  559). 


xxxvn 


AD    HORAS   DE    BEATA   MARIA. 


XXXVlll 


Ant.     Prophetse  prasdicaverunt. 

Psalmi.     Deus  in  nomine  (liii.  p. 
42). 
Laudate  Dominum  om- 

nes  (cxvi.  p.  197). 
Contiteruini  (cxvii.  p.  42). 

Capitidum.      [Isa.  xi.  1,  2.] 

Egredietur  virga  de  radice  Jesse, 
et  flos  de  radice  ejus  ascendet;  et 
requiescet  super  eum  Spiritus  Do- 
niini. 

R.  Ave  Maria,  gratia  plena, 
Dominus  tecum. 

Iterum.  Ave  Maria,  gratia  plena, 
Dominus  tecum. 

V.  Benedicta  tu,  in  mulieribus, 
et  benedictus  fructus  ventris  tui. 
Dominus  tecum. 

Gloria  Patri,  et  Filio  et  Spiritui 
Sancto. 

Ave  Maria,  gratia  plena,  Dominus 
tecum. 

Hic  ordo  servetur  in  Iiesponsoriis 
dicendis  od  omnes  horas. 

V.  Diffusa  est  gratia  in  labiis  tuis. 

Oratio.  Deus  qui  de  beatse  Marise 
(p.  viii.  vel  p.  289).  quce  terminetur 
sic  ad  omnes  horas,  prceterquam  ad 
nonam, 

Per  eundem  Christum  Dominum 
nostrum.     Amen. 

Sine  Dominus  vobiscum. 

Et  finietur  cum  Benedicamus 
Domino. 

Jtt.     Deo  gratias. 

Ad  Nonam  sic  concluditur  infine. 
Per  eundem  Dominum  nostrum  Je- 
sum  Christum  filium  tuum,  &c. 
Dominus  vobiscum  cum  Benedi- 
camus  Domino. 


Capitulum.     [Isa.  xi.  3,  4.] 

Non  secundum  visionem  oculorum 
judicabit,  neque  secundum  auditum 
aurium  arguet;  sed  judicabit  iu  jus- 
titia  pauperes,  et  arguet  in  sequitate 
pro  mansuetis  terrse. 

R.  Diffusa  est  gratia  in  labiis 
tuis. 

V.  Propterea  benedixit  te  Deus 
in  seternum.  ln  labiis  tuis.  Gloria. 
Diffusa. 

V.     Specie  tua. 

Oratio  ut  supra. 

Ad  Sextam. 

Ant.  Angelus  Domini  nuntiavit 
Marise,  et  coucepit  de  Spiritu  Sancto. 
Alleluya. 

Psalmi.     Ad  te  levavi  (cxxii.  p. 
199). 
ISTisi  quia  (cxxiii.  p.  200). 
Qui  confidunt  (cxxic). 

Capitulum.     [Isa.  xi.  4,  5.] 

Et  percutiet  terram  virga  oris  sui, 
et  spiritu  labiorurn  suorum  interfi- 
ciet  impium;  et  erit  justitia  cingulum 
lumborum  ejus,  et  fides  ciuctorium 
reuum  ejus. 

R.  Specie  tua,  et  pulchritudine 
tua. 

V.  Intende,  prospere  procede,  et 
regna. 

Et  pulchritudine  tua.  Gloria  Pa- 
tri.     Specie  tua. 

V.  Adjuvabit  [eam  Deus  vultu 
suo. 

R.  Deus  in  medio  ejus :  non  com- 
movebitur. 

Oratio.      Deus  qui.   p.  viii.] 


Ad  Tertiam. 

Ant.  Missus  est  Gabriel  angelus 
ad  Mariam  virginein  desponsatam 
Josepb. 

Psalmi.  Ad  Dominum  cum  tri- 
bularer  (cxix.  p.  197). 

Levavi  (cxx.  p.  198). 
Lretatus  (cxxi.  p.  199). 


Ad  Nonam. 

Ant.  Ave  Maria,  gratia  plena, 
Dominus  tecum :  benedicta  tu  in 
mulieribus :  Alleluya. 

Ps.  In  convertendo  (cxxv.  p. 
201). 

Ps.  Nisi  Dominus  (cxxvi.  p. 
202;. 


XXXIX 


DOMINICA   I.   ADVENTUS.      AD   HORAS. 


xl 


Ps.     Beati  omnes  (cxxvii.). 

Hi  psalmi  prcedicti  dicantur  super 
horas  B.  Marice  per  totum  annum, 
quando  non  jit  plenum  servitium 
de  ea. 

Capitulum.     \Isa.  vii.  10 — 12.] 

Locutus  est  Dominus  ad  Achaz, 
dicens:  Pete  tibi  signum  a  Domino 
Deo  tuo  in  profundum  inferni,  sive 
in  excelsum  supra.  Et  dixit  Achaz : 
non  petam,  et  non  tentabo  Dominum. 

P.  Adjuvabit  eam  Deus  vultu 
suo. 

V.  Deus  in  medio  ejus :  non  com- 
movebitur. 

Deus  vultu  suo.  Gloria.  Adju- 
vabit. 

V.     Elegit  eam. 

Istce  Horce  dicantur  supradicto 
modo  quotidie  per  totum  Adventum, 
quando  non  fit  plenum  servitium  de 
sancta  Maria. 

Ad  Primam  de  Adventu  Domini. 

Hymnus.     Jam  lucis  orto  (p.  37). 

Ant.     In  illa  die  (p.  xxx.). 

Ps.  Deus,  Deus  meus  (xxi.  p. 
37). 

Ps.     Dominus  regit.     Gloria. 

Ps.  Domini  est  terra  (xxiii.  p. 
40). 

Ps.     Ad  te  Domine  levavi.  Gloria. 

Ps.     Judica  me  (xxv.  p.  41). 

Ps.     Deus  in  nomine  tuo.   Gloria. 

Ps.  Confitemini  iiii  (cxvii.  p. 
43). 

Ps.     Beati  immaculati.     Gloria. 

Ps.     Retribue.      Gloria. 

Hi  prcedicti  Psalmi  ad  Primam 
dicantur  supradicto  modo  omnibus 
Dominicis  diebus  per  totum  Adven- 
tum,  et  a  Doniine  ne  in  ira  usque  ad 
Pascha,  et  a  Deus  omnium  usque  ad 
Adventum,  quando  de  Dominica  agi- 
tur:  ita  tamen  quod  a  LXX.  usque  ad 
Pascha  dicatur, 

Ps.  Dominus  regnavit,  decorem. 
loco  Psalmi  Confitemini  Domino. 

Quandocumque  dicitur  Ps.  Deus, 
Deus  meus  respice  cum  reliquis  Psal- 


inis  ad  Primam,  dicitur  super  hunc 
Ps.  Quicunque  vult  hcec  Antiphona, 
Te  Deum  Patrem. 

In  ceteris  autem  dominicis  diebus 
simplicibus  totius  anni,  et  in  omnibus 
festis  semiduplicibus,  tam  ix  lectionum 
quam  iii  cum  regimine  chori,  et  in 
Octavis,  et  infra  Octavas,  quando 
chorus  regitur,  et  in  Commemoratione 
beatce  Marice  et  festi  loci:  nisi  in  his 
festis  quce  contingunt  infra  Octavam 
S.  Trinitatis  dicatur  hcec  Antiphona 
Te  jure  laudant,  super  psalmum  Qui- 
cunque. 

In  omnibus  festis  duplicibus  per 
annum  extra  ebdomadam  Paschce,  et 
extra  ebdomadam  S.  Trinitatis,  dici- 
tur  hcec  Antiphona  Gratias  tibi  Deus, 
gratias  tibi,  vera  una  Trinitas,  una 
et  summa  Deitas,  sancta  et  una 
Unitas.     super  Ps.  Quicunque. 

In  omnibus  feriis  quando  deferia 
agitur  per  totum  annum,  et  infestis 
iii  lectionum  sine  regimine  chori,  et 
in  Octavis  et  infra  Octavas  in  quibus 
chorus  non  regitur,  et  in  vigiliis,  et 
in  Quatuor  Temporibus  extra  ebdo- 
madam  Penthecostes  et  ebdomadam 
S.  Trinitatis  dicitur  hcec  Antiphona, 
Gloria  tibi  Trinitas,  sequalis  una  Dei- 
tas,  et  ante  omnia  secula  et  nunc  et 
in  perpetuum.  super  Ps.  Quicunque. 

Capitulum.     Pegi  secnlorum. 

Require  Capitidum,  "fPegulasf  ei 
Preces  post  Ps.  Quicunque.  in  Psal- 
terio,  ut  ibi  notatum  est  (p.  49). 

Ad  Tertiam. 

Hymnus.  Nunc  sancte  nobis  ut 
in  Psalterio  (p.  57). 

Ant.  Jocuudare,  filia  Sion;  exulta 
satis,  filia  Hierusalem.     Alleluya. 

Ps.     Legem  pone  (cxviii.  p.  57). 

Ps.     Memor  esto. 

Ps.     Bonitatem  fecisti. 

Capitulum.     Horaestjam. 

Clericus  dicat  Responsorium.  "Veni 
ad  liberandum  nos,  Domine  Deus 
virtutum.    Chorus  idem  repetat. 

Clericus  dicat  Versum} 


xli 


AD   NONAM.      IN   AGENDIS   MORTUORUM. 


xlii 


Et  ostende  facieni  tuam,  et  salvi 
erimus. 

Chorus.     Domine  Deus  virtutum. 

Clericus.     Gloria  Patri. 

Chorus.  Yeni  ad  liberandum  nos, 
Domine  Deus  virtutum. 

Clericus  dicat  Versum, 

Timebunt  gentes  nomen  tuum, 
Domine. 

Chorus  respondeat  sub  eodem  tono, 

Et  omnesreges  temegloriam  tuam. 

Hic  ordo  servetur  in  omnibus  Re- 
sponsoriis  cum  suis  Versibus  super 
Horis  dicendis  per  totum  annum 
extra  xl.,  prceterquam  in  Dominicis 
lxx.  et  lx.  et  l. 

Deinde  dicat  sacerdos  Orationem 
cum  Dominus  vobiscum.      Oremus. 

Excita,  qusesumus,  Domine  (p. 
vii.). 

Hcec  Oratio  dicatur  ad  omnes 
Horas  hujus  diei,  et  etiam  totius 
ebdomadoz,  quando  de  temporali 
agitur.  Hoc  autem  per  totum 
annum  generaliter  observetur,  sive  de 
temporali,  sive  de  aliquo  Sancto  fiat 
servitium,  quod  semper  Oratio  quce 
dicitur  ad  Matutinas  dicitur  ad  iii. 
vi.  et  ix.,  et  ad  secundas  Vesperas, 
prosterquam  in  iiij.  et  vi.  feriis,  et  in 
sabbato  Quatuor  temporum  Adventus 
Domini,  et  in  vi.  die  a  Nativitate 
Domini,  et  in  ii.  feria  in  Rogationi- 
bus,  et  nisi  in  iiij.  feria  in  Capite 
jejunii  usque  ad  Octavam  Paschos : 
nam  tunc  ad  Vesperas  semper  vari- 
antur  Orationes,  nisi  in  Dominicis 
xl.  Similiter  fiat  in  festo  Dedica- 
tionis  Ecclesiw,  et  in  octava  die  ejus- 
dem,  ad  secundas  Vesperas. 

Ad  Sextam. 

Hymnus.     Rector  potens.     ut  in 
Psalterio  notatur  (p.  61). 
Ant.     Ecce  Dominus. 
Ps.     Defecit  (cxviii.  p.  61). 
Ps.     Quomodo. 
Ps.     Iniquos. 

Capitulum.     [Rom.  xiii.  12.] 
Nox  prsecessit,  dies  autew  appro- 


pinquabit :  abjiciamus  ergo  opera 
tenebrarum,  et  induamur  arma  lucis. 

R.  Ostende  nobis,  Domine,  Mi- 
sericordiam  tuam. 

V.  Et  salutare  tuum  da  nobis. 
Misericordiam.  Gloria  Patri.  Os- 
tende. 

V.  Memento  nostri,  Domine,  in 
beneplacito  populi  tui. 

R.     Yisita  nos  in  salutari  tuo. 

Ad  Nonam. 

Hymnus.  Rerum  Deus.  ut  in 
Psalterio  notatur  (p.  65). 

[Ant.     Ecce  veniet.] 

Ps.  Mirabilia  testimonia  (cxviii. 
p.  65). 

Ps.     Clamavi. 

Ps.     Principes. 

Capitulum.     [Rom.  xiii.  13,  14.] 

Sicut  in  die  honeste  ambulemus: 
non  in  comessationibus  et  ebrietati- 
bus,  non  in  cubilibus  et  impudicitiis, 
non  in  contentione  et  semulatione: 
sed  induimini  Dominum  Jesum 
Christum. 

R.  Super  te  Hierusalem,  Orietur 
Dominus.     Super. 

V.  Et  gloria  ejus  in  te  videbitur. 
Orietur  Dominus.      [Gloria  Patri.] 

V.  Domine  Deus  virtutum,  con- 
verte  nos. 

R.  Et  ostende  faciem  tuam,  et 
salvi  erimus. 

Omni  die  per  annum,  excepta  die 
Parasceves,  post  missam,  in  ultimo 
recessu  ante  prandium,  in  statione 
puerorum,  dicitur  Ps.  De  profundis 
pro  omnibus  fidelibus  defunctis,  sine 
nota  et  sine  Gloria  Patri,  cum  Kyrie 
eleyson.  Christe  eleyson.  Kyrie  eley- 
son.  Pater  noster.  Et  ne  nos  indu- 
cas  in  tentationem.  R.  Sed  libera 
nos  a  malo. 

Requiem  seternaru  dona  eis  Do- 
mine. 

R.     Et  lux  perpetua  luceat  eis. 
A  porta  inferi. 

R.     Erue  Domine  animas  eorum. 
Credo  videre  bona  Domini. 


xliii 


DOMINICA  I.   ADVENTUS.      VIGILLffl   MORTUORUM. 


xliv 


E.     In  terra  viventinm. 

JVon  dicitur  Requiescanfc  in  pace 
clnte  Orationem  pro  mortuis  secundum 
usum  Sarum,  sed  post  Orationemy 
loco  Benedicamus  Domino,  dicitur. 

Dominus  vobiscum.  Et  cum  spi- 
ritu  tuo.     Oremus. 

Absolve,  qucesumus,  Domine,  ani- 
mas  famulorum  tuorum  pontificuin, 
sacerdotum,  parentum,  benefactorum 
nostrorum,  et  omnium  fidelium  de- 
functorum,  ab  omni  vinculo  delic- 
torum ;  ut  in  resurrectionis  gloria 
inter  sanctos  et  electos  tuos  resusci- 
tatae  respirent.  Per  Christum  Do- 
minum  nostrum.     Amen. 

Itequiescant  in  pace.    Amen. 

Ad  ii.  Vesperas. 

Ant.  Sede  a  dextris  meis,  dixit 
Dominus  Domino  meo. 

Ps.   Dixit  Dominus  (cix.  p.  191). 

Ant.  Fidelia  omnia  mandata  ejus, 
confirmata  in  seculum  seculi. 

Ps.  Confitebor  (cx.  p.  192). 

Ant.  In  mandatis  ejus  volet  ni- 
mis. 

Ps.     Beatus  vir  (cxi.  p.  193). 

Ant.  Sit  nomen  Domiui  benedic- 
tum  in  secula. 

Ps.   Laudate  pueri  (cxii.  p.  193). 

Ant.  Nos  qui  vivimus  benedici- 
mus  Domino. 

Ps.     In  exitu  (cxiii.  p.  194). 

Hce  prcedictce  Antiphonce  cum  suis 
Pscdmis  dicantur  omnibus  Dominicis 
per  Adventum,  et  a  Domine  ne  in 
ira,  usque  ad  Dominicam  in  Rcimis 
Palmarum,  et  in  ipsa  Dominica,  et  a 
Deus  omnium,  usque  ad  Adventum 
Domini,  quaudo  de  Dominica  agitur. 

Capitulum.    Hora  est  (p.  xxxi.). 

Clericus  de  secunda  forma  inci- 
jjiat  hoc  Responsorium  Tu  exurgens, 
Domine,  et  percantetur  a  Choro, 
Misereberis  Syon. 

Clericus,  V.  Quia  tempus  miser- 
endi  ejus,  qaia  venit  tempus. 

Chorus.     Misereberis  Syon. 

Clericus.     Gloria  Patri. 


Chorus.  Tu  exurgens,  Domine, 
misereberis  Syon. 

Hoc  R.  dicatur  quotidie  ad  Ves- 
peras  per  totum  Adventum  supra- 
dicto  modo  usque  ad  O  Sapientia 
quando  de  temporali  agitur,  prczter- 
quam  in  sabbatis  :  ita  quod  in  feriis 
dicitur  ab  uno  solo  puero  in  prima 
formi,,  loco  nec  habitu  mutato,  sicut 
in  Dominicis  ab  uno  clerico  de  se- 
cunda  forma. 

Hymnus.     Conditor  alme. 

V.     Rorate. 

Ant.  Ne  timeas,  Maria,  invenisti 
gratiam  apud  Dominum  ;  ecce  con- 
cipies  et  paries  filium.     Alleluya. 

Ps.     Magnificat  (p.  221). 

Oratio.  Excita,  quaesumus,  Do- 
mine  (p.  vii.). 

Memoria  cle  S.  Maria. 

Ant.  Beata  es,  Maria,  quse  cre- 
didisti  ;  quoniam  perficientur  in  te 
qu?e  dicta  sunt  tibi  a  Domino.  Al- 
leluya. 

V.     Egredietur  virga  de  radice. 

Oratio.  Deus,  qui  de  beatse  Ma- 
rise  (p.  viii.). 

Hic  ordo  Memoriarum  de  S.  Maria 
ad  i.  Vesperas  et  ad  Matutinas  et  ad 
ii.  Vesperas  hujus  Dominicce  servetur 
per  totum  Adventum  in  Dominicis  et 
in  festis  ix  lectionum.  Etiarn  in 
Commemoratione  festi  loci  ad  Matu- 
tinas  et  ad  primas  Vesperas  tantum 
ubi  Ecclesia  non  est  de  Sancta  Maria : 
nisi  quando  Antiphona.  Beata  es, 
Maria.  super  Ps.  Magnificat  dicitur  : 
tunc  ad  Memoriam  de  S.  Maria  dice- 
tur  Ant.  Ne  timeas,  Maria.  Si  afesto 
cum  regimine  chori  vacaverit  in  cras- 
tinum  tantum  :  vel  nisi  quando  Ant. 
O  Sapientia  in  clie  Dominica  incipi- 
enda  sit  :  tunc  enim  dicetur  Ant. 
Ave  Maria.  In  utrisque  Vesperis 
ipsius  Dominicae  ad  Memoriam  de 
S.  Maria. 

Deinde  dicuntur  Vesperce  de  S. 
Maria  supradicto  modo  :  et  postea 
dicuntur  Vigilioe  mortuorwm,  scilicet 


xlv 


RUBRICA   DE   OFFICIO    MORTUORUM. 


xlvi 


Placebo,  Ant.  Dirige,  usque  ad  Lau- 
des  tantum,  et  cetera  [pp.  271 — 282]. 
Dicantur  autem  Vigilice  mortuo- 
ru.m  quotidie  cum  missa  in  crastino 
in  capitulo,  nisi  in  primis  Vesperis 
festorum  ix  lectionum  usque  ad  Vigil. 
Nativ.  Domini  :  et  a  crastino  Octa- 
varum  Epyphanice  usque  ad  iii. 
feriam  ante  Pascha  :  et  in  ipsa 
tertiaferia  fiant  Vigilice  mortuorum 
cum  ix  lectionibus  in  conventu,  et 
cum  missa  in  crastino  nisi  aliquod 
festum  duplex  impedierit,  vel  in 
ipsa  iiij.feria  contigerit ;  et  tunc  fiat 
prcedictum  servitium  in  aliqua  die 
prcecedenti  ipsius  ebdomadce  quce  ad 
hoc  vacaverit,  videlicet  in  Dominica 
vel  in  ii.  feria,  et  sic  compleatur  ser- 
vitium  mortuorum  usque  ad  Octavam 
Paschce,  nisi  corpus  prcesens  fore  con- 
tigerit.  Post  Octavas  vero  Paschce 
non  fit  servitium  mortuorum  in  con- 
ventu,  nisi  corpus  prcesens  affuerit, 
vel  dies  anniversarius  vel  tricenncdis 
contigerit,  usque  in  crastinum  S.  Tri- 
nitatis.  In  crastino  autem  S.  Trini- 
tatis,  et  ab  hinc,  fiant  quoticlie  Vi- 
gilice  Mortuorum  usque  ad  Adventum 
Domini :  nisi  per  Octavas,  et  in  Oc- 
tavis  Corporis  Christi,  Visitationis, 
Assumptionis,  Nativitatis  B.  Jlarice, 
Dedicationis  Ecclesice  et  Nominis 
Jesu. 

*Canonico  enim  defuncto  statutum 
est  triginta  dierum  in  conventu  obse- 
quium  fieri,  et  triginta  nscdteria  se- 
paratim  unumquemque  [celebrare] 
presbyterorum — reliquos  vero  cujus- 
cunque  ordinis  sint  separatim — vi- 
ginti  pscdteria  cantare  :  et  ab  uno 
quoque  in  ebdomada  sua  privatim 
ejus  anniversaria  celebrari*. 

Impediuntur  autem  debitce  Vigilice 
mortuorum  per  totum  annum  per 
festa  duplicia  inprimis  et  ii.  Vesperis, 
et  in  Octava  die  Epyphanice  et  cdia- 
rum  Octavarum  quando  dicitur  Hym- 
nus  Salvator  mimdi  Domine  (p.  226), 


nisi  corpus  prcesens  affuerit :  in  om- 
nibus  etiam  aliis  festis  ix  lectionum 
et  infestis  iii  lectionum  et  in  Octavis 
in  quibus  chorus  regitur,  et  in  diebus 
Dominicis  in  primis  Vesperis  tan- 
tum:  similiter  fiat  in  Commemora- 
tione  B.  Jlarice  etfesti  loci. 

Fiant  autem  Vigilice  Jlortuorum 
cum  ix  Psalmis  et  ix  Antiphonis  et  ix 
lectionibusquandocuaque  corpusadest 
prcesens,  vel  quando  dies  anniver- 
sarius  vel  dies  tricenncdis  contigerit, 
nisi  in  tempore  paschcdi.  In  paschali 
vero  tempore  dicuntur  iii  Pscdmi  et 
tres  lectiones  cum  tribus  Antiphonis 
super  Pscdmos  ante  lectiones,  qucdis- 
cunque  nocturnus  dicitur,  et  omnes 
A  idiphonce  cum  suis  Pscdmis  ad 
Vesperas  scilicet  Placebo,  et  Anti- 
phonce  super  Pscdmos  in  Laudibus 
dicantur. 

Et  sciendum  est  quocl  quando- 
cunque  Antiphona  sequitur  imrnedi- 
ate  Ps.  Dilexi.  tunc  non  dicetur 
ultimus  versus  ejusdem  Pscdmi,  quia 
idem  est  cum  Antipjhona  Placebo. 

Post  Octavas  vero  Paschce  in  qua- 
cunque  feria  inchoetur  Ojficium  mor- 
tuorum,  incipiatur  aprimo  nocturno, 
et  compleantur  duo  sequentesNocturni 
in  eadem  ebdomada,  si  fieri  potest: 
sive  autem  fieri  pjossit,  sivenon,  dein- 
ceps  non  servetur  ordo  nocturnorum, 
sed feriarum  in  hoc  tempore  sicut  in 
cdiis  temporibus  observetur :  ita  tamen 
quod  quandocunque  fit  servitium  pro 
corpore  prcesenti  cujuscunque  fuerit 
et  in  anniversariis,  et  tricenncdibus 
episcoporum  in  prcedicto  tempore, 
semper  dicuntur  Antiphorwe,  Psalmi, 
Versus,  Lectiones,  et  duo  Responsoria 
cle  primo  Noctumo. 

Sciendum  est  autem  quocl  in  tem- 
pore  Paschcdi  semper  erit  tertium 
liesponsorium  Libera  me  Domine  cle 
morte.  cum  h is  trib us  Versibus,  scilicett 
Dies  illa  V.  Quid  ergo  miserrimus. 
V.    ISTuuc,  Christe,  te  petimus.     Et 


Excerptum  ex  Osmuudi  tractatu  De  OJiciis  Sarum,  cap.  x. 


xlvii        DE  OFFICIO  MORTUORUM.     COMMENDATIO   ANIMARUM.        xlviii 


quandocunque  dicitur  hoc  prcedictum 
Respo?isorium  Libera  me  [p.  279] 
semper  reincipiatur  ab  illis  Clericis 
qui  versum  Responsorii  cantaverint. 

Quandocunque  corpus  adest  pro3- 
sens,  et  in  anniversariis  ;  et  tricenna- 
libus  episcoporum  et  quatuor  persona- 
rum  principalium,  scilicet,  decani, 
cantoris,  cancellarii,  et  thesaurarii,  et 
in  die  Animarum,  post  ultimam  rein- 
ceptionem  Dum  veneris ;  in  anniver- 
sariis  episcoporum,  et  quandocunque 
corpus  adest  prcesens,  et  in  die  ani- 
marum,  iii.  vi.  et  ix.  Responsoria  de- 
bent  repeti  ab  illis  clericis  qui  Versum 
Responsorii  cantaverint. 

In  quotidianis  Obsequiis  Mortuo- 
rum,  videlicet  quando  corpus  non  est 
prcesens,  vel  dies  anniversarius  vel 
tricennalis  non  habentur,  tunc  jiunt 
Vigilice  mortuorum  cum  iii  lectionibus 
tantum  et  ix  Psalmis,  et  una  sola  Ant. 
super  omnes  Pscdmos,  ad  Vesperas, 
quce  erit  Placebo.  et  cum  hac  Ant. 
Dirige.  super  omnes  Psalmos  ante 
lectiones:  et  tunc  semper  ante  lectiones 
dicitur  iste  Versus,  Complaceat  tibi, 
Domine,  ut  eruas  me.  R.  Domine, 
ad  aclj  uvandum  me  respice.  Omnes 
lectiones  in  secunda  forma  legantur, 
Versus  quoque  Respo?isoriorum  ab 
eisdem  lectoribus  dicantur :  ita  quod 
p?'ima  et  iii.  lectio?ies  ex  parte  chori 
legantur,  et  ii.  lectio  ex  altera  parte 
chori.  Ad  Laudes  ve?°o  hcec  sola  Ant. 
super  Psalmos  dicitur,  scilicet  Exul- 
tabunt  Domino  ossa  humiliata.  Et 
hcec  omnia  sine  nota  dica?itur  statim 
post  Vesperas  de  die  et  de  /S.  Maria, 
ante  Completorium  de  die. 

I?i  lectionibus  vero  lege?idis  et  Re- 
sponsoriis  dicendis  ordo  feria?*um 
servetur,  viz.  die  Dominica  et  feria, 
iiij.  lectiones  et  Responsoria  de  i. 
Nocturno  :  et  ii.  et  v.  feria  lectiones  et 
Responso?*ia  de  ii.  Noct. :  et  iii.  et 
vi.feria  lectiones  et  Responsoria  de  iii. 
Nocturno  :  ita  ta?nen  quod  semper  in 
iii.  et  vi.  feria  sit  iii.  R.  Libera  me 
Domine  de  viis  inferni  (p.  280). 


In  quotidianis  Obsequiis  Mortuo- 
rum  cum  ix  Psalmis  et  iii  lectionibus 
Responsorium  nunquam  repetatur. 

Nota?idum  vero  quod  quandocun- 
que  corpus  adest  prcesens,  vel  dies 
anniversarius  vel  dies  tricennalis  con- 
tigerit,  per  totum  a?mum,  dicitur 
Comme?idatio  animarum  cum  nota 
statim  post  Prima?n  a?ite  Missam  Ca- 
pituli  pro  defmctis.  Super  Psalmos 
Antipho?ia  a  quodam  clerico  de  su- 
2)erio?'i  gradu  i?icipiatur  hoc  modo. 

Itequiem  seteruam  dona  eis  Do- 
mine  :  et  lux  perpetua  luceat  eis. 

Ps.  Beati  immaculati  (cxviii.  p. 
44).  usque  ad  Ps.  Ad  Dominuui 
cum  tribularer. 

Finitis  Psahnis  sine  Gloria  Patii. 
tota  A?it.  repetatur:  qua  dicta  se- 
quatur 

Kyrie  eleyson.  Christe  eleyson. 
Kyrie  eleyson. 

Deinde  dicitur  Pater  noster  si?ie 
pronuntiatio?ie     Et  ne  nos. 

Et postea  dicitur  Ps.  Domine  pro- 
basti  (cxxviii.  p.  210).     si?ie  ?wta. 

Finito  Psahno  sine  Gloria  Patri. 
statim  incipiatur  Missa  in  Capitulo. 

Officium  Pequiem  seternarn. 

Quandocunque  enim  dicitur  Com- 
?nendatio,  se?nper  dicitur  sede?ido  su- 
pradicto  moclo  usque  ad  Ant.  dicen- 
dam  super  Psalmos.  Quando  vero 
sigillatim  extra  conventum  dicitur 
commendatio,  tunc  immediate  post 
Ps.  Domine  probasti.  dicitur  V.  Ke- 
quiem  seternam.  V.  A  porta  inferi. 
V.  Credo  videre  bona  Domini. 

Dominus  vobiscum.  Et  cum  spi- 
ritu  tuo.      Oremus. 

Tibi  Domine  commendamus  ani- 
mas  famulorum  famularumque  tua- 
rum,  et  omnium  iidelium  defuncto- 
rum,  ut  defuncti  seculo  tibi  vivant : 
et  quse  per  fragilitatem  mundanae 
conversatiouis  peccata  admiserunt, 
tu  venia  misericordissimse  pietatis 
absterge.  Per  Christum  Dominum 
nostrum.  Amen.  Kequiescant  in 
pace.     Amen. 


xlix 


DE   OFFICIO   MORTUORUM. 


1 


Nunquam  enim  dicitur  alia  Com- 
mendatio  in  ecclesiaSarum  sive  corpus 
sit  prossens  sive  non,  quam  ista  prce- 
dictaCommendatio  :  etsemper  dicatur 
sedendo  usque  ad  Antiphonam. 

A  die  Animarum  usque  ad  iii.  fe- 
riam  ante  Pascha  dicitur  Placebo.  et 
Dirige.  usque  ad  Laudes  tantum  post 
Vesperas  diei  et  de  S.  Maria.  Post 
Matutinas  vero  de  die  et  de  S.  Maria 
dicuntur  Laudes  mortuorum.  Quan- 
docunque  enim  dicitur  servitium  mor- 
tuorum  in  conventu  nisi  eorpus  prce- 
sens  fuerit  :  vel  quando  dicitur  pro 
episcopis  :  et  nisi  in  die  Animarum  : 
semper  dicatur  Placebo  sedendo  usque 
ad  Antiphonam  super  Psalmum.  Si- 
militer  in  Laudibus.  Ad  Dirige  vero 
per  totum  tempus  sedet  chorus  :  nisi 
dum  Antiphona  super  Psalmos  ante 
Lectiones  dicatur  quousque  incipiatur 
Lectio  :  ita  tamen  quod  Lectiones,  Ver- 
sus  et  Responsoria  stando  dicantur 
vel  legantur  ab  illis  clericis  scilicet  qui 
dicturi  sunt  tantum.  Chorus  vero  in- 
terim  sedet.  In  repetitione  autem  noni 
R.  post  ultimum  versum  stet  chorus 
usque  ad  primam  Antiphonam  super 
Laudes  incipiendam.  Prostratus  de- 
bet  esse  chorus  in  omniferia,  quando 
deferia  agitur,  extra  tempus  Paschoz: 
et  in  vigiliis  mortuorum  iii  lectionum; 
Ad  Placebo,  ex  quo  dicitur  Kyrie 
eleyson,  donec  tdtima  oratio  dicatur; 
et  ad  Dirige  similiter,  dum  Pater 
noster  dicitur  ante  Lectiones,  Post 
Psalmum  Benedictus  eodem  modo 
quo  post  Ps.  Magnificat  ad  Placebo. 

Quandocunque  corpus  adest  prce- 
sens,  et  quando  fit  servitium  pro  epis- 
copis,  omnes  clerici  stare  tenentur  ad 
Placabo,  per  totum  tempus  :  Ad  Di- 
rige  vero,  ut  in  alio  tempore.  Ad 
Laudes  similiter,  per  totum  tempus; 
nisi  ab  inceptione  Psalmi  Te  decet, 
usque  ad  Versum  ante  Ps.  Benedictus. 
In  Vigiliis  quoque  Mortuorum  iii  lec- 


tionum  extra  tempus  Paschce,  omnes 
Versus  dicantur  a  sacerdote  executore 
officii,  loco  nec  habitu  mutato*.  In 
anniversariis  et  tricennalibus  episco- 
porum  ecclesioz  Sarum,  totum  ser- 
vitium  discurrat  more  duplicis  festi 
scilicet  S.  Johannis  Baptistce  :  habitus 
tamen  hic  non  mutatur  legendo  nec 
cantando/  Nidlum  etiam  Pesponso- 
rium  a  tribus  cantatur,  nisi  nonum. 
Tertium  quoque  vi.  et  ix.  Responsoria 
repetantur  a  Glericis  qui  Versum  Re- 
sponsorii  secundi  cantaverunt. 

Lectiones  vero  non  in  pidpito,  sed 
ad  gradum  chori  super  lectrinum  le- 
gantur.  Executor  tamen  ojficii  in 
orationibus  dicendis  locum  non  mutet 
nec  habitum.  Omnes  etiam  Versus  di- 
cantur  et  respondeantur  sub  eodemtono 
quo  in  tribus  noctibus  ante  Pascha. 

In  omnibus  aliis  anniversariis  et 
tricennalibus  prima  Antiphona  super 
primum  Psalmum  ad  Placebo,  in  su- 
periori  gradu  inchoetur.  Ceteroz  An- 
tiphono3  in  secundaforma  discurrant 
per  ordinem,  excepta  Antiphona  super 
Ps.  Magnificat,  et  i.  Antiphona  super 
primum  Ps.  ad  Dirige,  et  prima  Anti- 
phona  super  Laudes,  et  Antiphona  su- 
per  Ps.  Benedictus,  quce  in  superiori 
gradu  discurrant. 

Sex  primo3  Lectiones  in  secunda 
forma  legantur,  loco  nec  habitu  mu- 
tato  suorum  quoque  Versus  Resp>onso- 
riorum  ab  eisdem  lectoribus  cantentur. 

Septima  Lectio  cum  suo  Versu 
Responsorii  et  sic  deinceps,  in  su- 
periori  gradu  supra  dicto  modo  dis- 
currant;  ita  tamen  quod  nonum  Re- 
sponsorium  a  duobus  de  superiori 
gradu  cantetur  ad  gradum  chori,  ha- 
bitu  non  mutato,  cum  suis  tribus  Ver- 
sibus.  Omnes  vero  Versus  ab  aliquo 
sacerdote  in  superiori  gradu  dicantur 
sub  eodem  tono  quo  in  tribus  noctibus 
ante  Pascha  :  loco  nec  habitu  mutato  : 
vel  ab  executore  ojficii.  Et  respondeat 
chorus  supradicto  modo. 


Excerptum  ex  Osuiundi  De  Officiis,  cap.  cv. 


]i 


HEBDOMADA   PIUMA   ADVENTUS. 


lii 


Quando  vero  fit  servitium  pro  cor- 
pore  prcesenti,  non  pro  uno  canonico, 
omnes  Antiphonoz  in  superiori  gradu 
secundaforma  discurrant.  Tres  pri- 
mce  Lectiones  cum  suis  Responsoriis 
in  secunda  forma,  quarta  et  deinceps 
in  superiori  gradu.  Singula  Respon- 
soria  a  duobus  cantentur  :  et  Versus 
eorundem  ad  caput  corporis  defuncti 
ad  orientem  conversis,  habitu  non  mu- 
tato.  Ultimum  vero  Responsorium  a 
tribus  cantalur,  loco  et  habitu  prce- 
clictis.  Singidi  Versus  a  duobus  pueris 
ibidem  dicuntur:  habitu  non  mutato, 
sub  eodem  tono  quo  in  tribus  noctibus 
ante  Pascha  :  sicut  jam  scepe  ante 
dictum  est. 

Et  sciendum  est  quod  in  obsequiis 
pro  corpore  prcesenti  non  incensatur 
corpus  ad  Ps.  Magnificat,  vel  ad  Ps. 
Benedictus,  nisi  fuerit  corpus  regis, 
episcopi,  ducis,  comitis,  vel  baronis, 
sed  quando  ad  ecclesiam  deportatur 
corpus  :  tunc  ad  portam  introitus 
cimiterii  aqua  benedicta  aspergatur  ; 
ei  postea  incensetur*.  Si  vero  corpus 
cano?iici  cujuscunque  fuerit,  eoclem 
modo  fit  servitium,  quo  in  anniver- 
sariis  episcoporum  ejusdem  loci  vel 
ejusdem  ecclesios. 

Feria  ii.     primce  hebdoma- 
dce  Adventns  Domini. 
Ad  Matutinas. 

Invitatorium.  Regem  venturum. 
Dominum  :  Venite  adoremus. 

Ps.     Venite. 

Hoc  hwitatorium  dicitur  quotidie 
in  feriis,  usque  ad  Vigiliam  JSfativi- 
tatis  Domini,  nisi  in  iv.  et  vi.  feriis 
et  Sabbato  Quatuor  temporum 

llymnus.  Verbum  supernum  p. 
xviii. 

Super  Nocturnum  Antiphona  Do- 
minus  defensor. 

Ps.  Dominus  illuminatio  (p.  69). 
ct  cetene  Antiplwnce  et  Pscdmi  sicut 
in  Psalterio  per  ordinem  notaniur. 

*  Excerptum  ex  tractatu  S.  Osmundi  de 


Sciendum  est  quod  omni  die  Do- 
minica  per  annum,  quando  de  Do- 
minica  agitur,  et  in  qualibet  fevia, 
sive  de  feria  agitur,  sive  de  festo  iii 
lectionum  sine  Ps.  Te  Deum.  ad 
Matutinas  semper  dicitur  Nocturnus 
excepto  Paschali  tempore  et  excepta 
octava  die  S.  Andreaz  Apostoli;  et  ex- 
ceptis  siyigidis  C ommemorationibus 
B.  Marice,  et  festi  loci  per  totum 
annum;  et  excepta  die  Dominica 
infra  Natale  Domini. 

V.     Ex  Syon  species  decoris  ejus. 

R.     Deus  noster  manifeste  veniet. 

Legenda  ii.  quce  si  hac  die  non  le- 
gatur,  legatur  quandocunque  proximo 
dicatur  de  feria  vel  de  dominica,  et 
sic  deinceps  per  ordinem  sine  saltu. 

Lectio  i.     (Isai.  i.  16 — 20.) 

Lavamini  mundi  estote,  auferte 
malum  cogitationum  vestrarum  ab 
oculis  meis  :  quiescite  agere  perverse. 
Discite  benefacere  :  quaerite  judi- 
cium,  subvenite  oppresso.  Judicate 
pupillo,  defendite  viduam.  Et  ve- 
nite  et  arguite  Me,  dicit  Dominus  : 
si  fuerint  peccata  vestra  ut  coccinum, 
quasi  nix  dealbabuntur ;  et  si  fuerint 
rubra  quasi  vermiculus  :  velut  lana 
alba  erunt.  Si  volueritis  et  audieritis 
me  bona  teme  comedetis.  Quod  si 
nolueritis  et  Me  ad  iracundiam  pro- 
vocaveritis  :  gladius  devorabit  vos 
quia  os  Domini  locutum  est.  Hsec 
dicit  [Dominus  Deus,  Convertimini 
ad  Me  :  et  salvi  eritis.] 

R.     Aspiciebam.  ii.  (p.  xxii.). 

Lectio  ii.  (Isai.  i.  21 — 26.) 
Quomodo  facta  est  meretrix  civitas 
fidelis  plena  judicii?  Justitia  ha- 
bitavit  in  ea,  nunc  autem  liomi- 
cidae  :  argentum  tuum  versum  est 
in  scoriam  :  vinum  tuum  mixtum  est 
aqua.  Principes  tui  infideles  socii 
furum  :  omnes  diligunt  munera,  se- 
quuntur  retributiones.  Pupillo  non 
judicant   :   et  causa  viduse  non  in- 

Officils  Ecclesiasticis  Sarum,  cap.  cv. 


liii 


FERIA    II.    IIEBDOMAD.E    I.    ADVEXTUS.      PRECES. 


liv 


greditur  ad  eos.  Propter  lioc  ait 
Dominus  Deus  exercituum  fortis  Is- 
rael  :  heu  consolabor  super  hostibus 
meis  et  vindicabor  de  inimicis  meis. 
Et  convertam  manum  meam  a  te  et 
excoquam  ad  purum  scoriam  tuam  et 
auferam  omne  stannum  tuum.  Et 
restituam  judices  tuos  ut  fuerunt 
prius  :  et  consiliarios  tuos  sicut  anti- 
quitus.  Post  haec  vocaberis  civitas 
Justicia?,  urbs  fidelis.  Ha?c  dicit. 
M.     Missus  est.  iii.  (p.  xxiii.). 

Lectio  iii.      [Isai.  i.  27 — 31.] 

Sion  in  judicio  redimetur,  et  re- 
ducent  eam  in  justitia.  Et  conteret 
sceleratos  et  peccatores  simul  :  et  qui 
dereliquerunt  Dominurn  consumen- 
tur.  Confundentur  enim  ab  idolis 
quibus  sacrificaverunt;  et  erubescetis 
super  hortis  quos  elegeratis.  Cum 
fueritis  quasi  quercus  defiuentibus 
foliis,  et  velut  hortus  absque  aqua. 
Et  erit  fortitudo  vestra  ut  favilla 
stuppse;  et  opus  vestrum  quasi  scin- 
tilla.  Et  succendetur  utrumque  si- 
mul,  et  non  erit  qui  extinguat.  Hsec 
dicit  Dominus.  [p.  xxiv. 

Pesponsorium.     Ave  Maria.  iiii. 

Siveroin  secunda  feria,  vel  in  iii., 
festum  ix  lectionum  contigerit,  etforte 
in  tertia  feria  vel  quarta  servitium  sit 
agendum,  semper  Besponsoria  primi 
Nocturniprimo  loco  cantentur  fleinde 
secundi  et  tertii,  nisi  specialiter  distin- 
guantur  :  quod  etiam  generaliter  ob- 
sercetur  per  toturn  annum. 

Ante  Laudes  Versus.  Emitte  ag- 
num  Domine  (p.  xxx.). 

et  dicitur  iste  Versus  ante  Lcmdes 
qvotidie  usque  ad  vigiliam  Xaticitatis 
qaando  de  Temporali  agitur. 

Ix  Laudibus. 

Ant.     Miserere  mei  Deus. 

Ps.  Mi&erere.  ut  in  Psalterio  suo 
loco  notantur  (p.  85). 

Capitidum.      [Hieremice  xxiii.  5.] 

Ecce  dies  veniunt,  dicit  Dominus 
et  suscitabo  David  germen  justutn; 


et  regnabit  rex;  et  sapiens  erit;  et 
faciet  judicium  et  justitiam  in  terra. 

llgmnus.    Yox  clara  (p.  xxxi.). 
V.     Vox  clamantis  [in  deserto. 

R.  Parate  viam  Domini  :  rectas 
facite  semitas  Dei  nostri.] 

Ant.  Angelus  Domini  nuntiavit 
Marise  :  et  concepit  de  Spiritu  Sancto. 
Alleluya. 

Ps.     Benedictus  (p.  35). 

Finita  Antiphona  ]?ost  Psahnum 
Benedictus.  statim  dicuntur  Pkecks 
cum  prostratione  hoc  modo  : 

Kyrie  eleyson.  ter.  Christe  eley- 
son  ter.     Kyrie  eleyson  ter. 

Pater  noster. 

Et  dicantur  sub  eodem  tono  quo  ad 
Completorium  :  similiter  et  cetera 
quce  sequuntur  usque  a.d  Dominus  vo- 
biscum  ante  Orationem  hoc  modo. 

Pater  noster.  Etnenos.  Sed  libera. 

Ego  dixi,  Domine  miserere  mei. 
Sana  animam  meam,  quiapeccavi  tibi. 

Convertere  Domine  usquequo. 
Et    deprecabilis    esto    super    servos 
tuos. 

Fiat  misercordia  tua  Domine  super 
nos. 
Quemadmodum  speravimus  in  te. 

Sacerdotes  tui  induantur  justitiam. 
Et  sancti  tui  exultent. 

Domine,  salvum  fac  regem. 
Et  exaudi  nos  in  die  quo  invocaveri- 
mus  te. 

Salvos  fac  servos  tuos  et  ancillas 
tuas. 
Deus  meus,  sperantes  in  te. 

Salvum   fac   populum   tuum,   Do- 
mine  :  etbenedichereditati  tuse. 
Et  rege  eos  et  extolle  illos  usque  in 
reternum. 

Domine  fiat  pax  in  virtnte  tua. 
Et  abundantia  in  turribus  tuis. 

Oremus  pro  fidelibus  defuuctis. 

Requiem  seternam  dona  eis  Dominc  : 

et  lux  perpetua  luceat  eis. 

Exaudi  Domine  vocem  meam  qua 
clamavi  ad  te. 
Miserere  mei  et  exaudi  me. 

Ps.     Miserere  mei  Deus. 


Iv 


FERIA   II.    HEBDOMAD.E   I.   ADVENTUS. 


lvi 


Totus  Psalmus  dicatur  sine  nota 
cum  Gloria  Patri  et  Sicut  erat. 

Finito  Psalmo  solus  Sacerdos  se 
erigat,  et  ad  gradum  chori  accedat,  ad 
Matutinas  et  ad  Vesperas  tantum, 
sic  dicendo  Versum, 

Exurge  Domine,  adjuva  nos. 
Et  libera  nos  propter  nomen  tuum. 

Domine  Deus  virtutum,  converte 
nos. 
Et   ostende   faciem   tuam,   et   salvi 
erimus. 

Domine  exaudi  orationem  meam. 
Et  clamor  meus  ad  te  veniat. 

Dominus  vobiscum. 
Et  cum  spiritu  tuo. 

Oremus.  Excita  qusesumus  (p. 
vii.). 

Hce  Preces  prcedictce  dicantur  su- 
pradicto  modo  ad  Matutinas  et  ad  iii. 
vi.  et  ix.  et  ad  Vesperas  in  omnibus 
feriis  per  Adventum,  et  a  Domine  ne 
in  ira,  usque  ad  Cenam  Domini,  et  a 
Deus  omnium,  usque  ad  Adventum 
Domini,  quando  deferia  agitur ;  nisi 
ad  Matutinas  in  iiii.  et  vi.  feria  et 
sabbato  iiii.  temporum  Adventus 
Domini  nisi  ad  primum  O.  et  sic 
cleinceps  ad  Vesperas  ad  omnem  O. 
ita  tamen  quod  ad  omnes  horas  scili- 
cet  ad  I.  iii.  vi.  et  ix.  dicantur  etfini- 
antur  per  omnia  sub  eodem  tono  quo 
ad  Gompletorium  supradictum  est. 

Oratio.  Excita  qusesumus  (p.  vii.). 

Ad  Priniam  vero  dicitur  Versus 
Exurge  Domine,  adjuva.  et  ceteri 
Versus  sequentes  ut  supra  ad  Comple- 
torium,  usque  ad  Orationem  Excita 
qusesumus.  Sacerdote  vero  sic  di- 
cente,  Qui  vivis  et  regnas.  tunc 
surgant  omnes  clerici  a  prostratione 
osculando  formulas. 

Memoria  de  S.  Maria. 

Ant.  Spiritus  Sanctus  in  te  de- 
scendit,  Maria  :  ne  timeas  habens  in 
utero  Filium  Dei.     Alleluya. 

V.     Egredietur  virga  (p.  viii.). 

Oratio.     Deus  qui  de  Beatse. 


Memoria  de  Omnibus  Sanctis. 

Ant.  Ecce  Dominus  veniet,  et 
omnes  Sancti  ejus  cum  eo  :  et  erit  in 
die  illa  lux  magna.     Alleluya. 

V.  Ecce  apparebit  Dominus  (p. 
x.). 

Oratio.     Conscientias  nostras. 

Ad  Primam. 

Antiphona.  Yeni  et  libera  nos, 
Deus  noster. 

Ps.     Deus  in  nomine  (p.  42). 

Ps.     Beati  immaculati. 

Ps.     Retribue. 

Ant.     Gioria  tibi  Trinitas. 

Ps.     Quicunque  (p.  46). 

Cetera  omnia  quce  ad  Primam 
pertinent,  ut  Dominica  prcecedente 
supra  dictum  est,  sunt  exequenda, 
cum  Psalmo  Miserere.  et  Versu  se- 
quente  ut  supra  dictum  est. 

Ad  Tertiam. 

Ant.  Tuam  Domine  excita  poten- 
tiam  :  et  veni  ad  salvandum  nos.  Ps. 
Legem  pone. 

Capitulum.  (Hebrceorumx.  37.)  Qui 
venturus  est  veniet,  et  non  tarda- 
bit  :  jam  non  erit  timor  in  finibus 
nostris,  quoniam  ipse  est  salvator 
noster. 

R.  et  V.  ad  omnes  horas  dicuntur 
sicut  in  Dominica  prcecedenti.  Oratio 
ut  supra  in  Dominica. 

Ad  Sextam.  Ant.  In  tuo  adventu 
erue  nos  Domine. 

Ps.     Defecit  (p.  61). 

Capitulum.  (Esaice  xiv.)  Prope  est 
ut  veniat  tempus  ejus,  et  dies  ejus 
non  elongabuntur  :  miserebitur  Do- 
miuus  Jacob,  et  Israel  salvabitur. 

Ad  Nonam. 

Ant.  Yeni  Domine  et  noli  tar- 
dare,  relaxa  facinora  plebi  tuse  Israel. 

Ps.     Mirabilia. 

Capitulum.  (Esaice  ii.  3.)  Yenite 
ascendamus  ad  montem  Domini,  et 
ad  domum  Dei  Jacob,  et  docebit  nos 


lvii 


FERIA   III.   HEBDOMHXffl   I.  ADVENTUS. 


lvfii 


vias  suas,  et  ambulabimus  in  seuiitis 
ejus  :  quia  de  Syon  exibit  lex  et 
verbum  Domini  de  Hierusalem. 

Istce  Horce  dicantur  supradicto  mo- 
do  quotidie  usque  ad  Vigiliam  Nati- 
vitatis  Domini  :  quando  deferiaagi- 
tur  :  cum  orationibus  dominicalibus. 

Ad  Yesperas. 

Ant.     Inclinavit  (p.  197). 

Ps.     Dilexi  (cxiv.  p.  196). 

Alice  Antiphonce  ut  in  Psalterio 
notantur. 

Capitulum,  [Hierem.  xxiii.  6] 

In  diebus  illis  salvabitur  Juda,  et 
Israel  habitabit  confidenter  :  et  hoc 
est  nomen  quod  vocabunt  eum  Do- 
minus  justus  noster.      [Deo  gratias.] 

Hoc  Capitulum  dicitur  quotidie  ad 
Vesperas  per  Adventum,  nisi  in  sab- 
batis  et  in  Dominicis  etfestis  et  Com- 
memorationibus. 

R.     Tu  exurgens. 

Hyranus.    Conditor  (p.  v.). 

V.     Rorate  cseli. 

Ant.  Hierusalem  respice  ad  orien- 
tem  :  et  vide.     Alleluya. 

Ps.     Magnificat. 

Preces  et  Orationes  ut  supra  ad 
Jlatutinas. 

Jlemoria  Beatje  Mabls. 

Ant.  Ne  timeas  Maria  :  invenisti 
gratiam  apud  Dominum  :  ecce  con- 
cipies  et  paries  filium.     Alleluya. 

V.     Egredietur  virga. 

Oratio.     Deus  qui  de  (p.  viii.). 

Memoria  Omnium  Sanctorum. 

Ant.  Ecce  Dominus  veniet  (p.  x.). 

V.     Ecce  apparebit. 

Oratio.     Conscientias. 

Hic  ordo  Jlemoriarum,  scilicet  de 
S.  Afaria  et  de  omnibus  Sanctis  ob- 
servetur  quotidie  ad  Vesperas  et  ad 
Jlatutinas  usque  ad  Vigiliarn  Xatcdis 
Domini,  quando  de  feria  agitur;  et 
etiam  in  Octavis  S.  Andrece,  nisi 
quando  Antiphona  Ave  Maria  dici- 
tur  ad  primum  0  :  et  tunc  nullajit 
memoria  de  omnibus  Sanctis. 


Supradictus  ordo  Capitulorum, 
Hymnorum,  Pesponsoriorum  et  Versi- 
cidorum  ad  Vesperas  et  ad  Jlatutinas 
et  ad  alias  Horas  hujus  ferice  servetur 
quotidie  usque  ad  Vigiliam  Natalis 
Domini,  quando  deferia  agitur. 

Feria  iii. 

Super  nocturnum  Ant.  Ut  non  de- 
linquam  (p.  98). 

Ps.     Dixi  custodiam. 

Ceterce  Antiphonce  ut  in  Psalterio 
notantur. 

V.  Egredietur  virga  de  radice 
[Jesse. 

B.   Et  flos  de  radice  ej  us  ascendet.  ] 

Lectio  i.     [Fsai.  ii.  1 — 4.J 

Yerbum  quod  vidit  Esayas  filius 
Amos  super  Judam  et  Hierusalem. 
Et  erit  in  novissimis  diebus  prsepa- 
ratus  mons  domus  Domini  in  vertice 
montium;  et  elevabitur  super  illos. 
Et  fluent  ad  eum  omnes  gentes ;  et 
ibunt  ad  eum  populi  multi,  et  dicent : 
Yenite  ascendamus  ad  montem  Do- 
mini,  et  ad  domum  Dei  Jacob;  et 
docebit  nos  vias  suas,  et  ambulabimus 
in  semitis  ejus.  Quia  de  Syon  exibit 
lex,  et  verbum  Domini  de  Hieru- 
salem.  Et  judicabit  gentes,  et  arguet 
populos  multos.  Ec  connabunt  gla- 
dios  suos  in  vomeres,  et  lanceas  suas 
in  falces.  ISon  levabit  gens  contra 
gentem  gladium  :  nec  exercebuntur 
ultra  ad  praelium.  Hasc  dicit  Do- 
minus  Deus;  Convertimini  ad  me  : 
et  salvi  eritis.  [p.  xxv. 

Eesponsorium.  Suscipe  verbum.  v. 

Lectio  ii.     [Isai.  ii.  5 — 9.] 

Domus  Jacob  venite,  et  ambn- 
lemus  in  lumine  Dei  nostri.  Proje- 
cisti  enim  populum  tuum,  domum 
Jacob  ;  quia  repleti  sunt  ut  olim,  et 
augures  habuerunt  ut  Philistiim,  et 
pueris  alienis  adhoeserunt.  Repleta 
est  terra  argento  et  auro;  et  non  est 
finis  thesaurorum  ejus.  Et  repleta 
est  terra  ejus  equis,  et  innumerabilcs 


lix 


HEBDOMADA   PRIMA   ADVENTUS. 


lx 


quadrigae  ejus.  Et  repleta  est  terra 
ejus  idolis  :  opus  manuum  suarum 
adoraverunt,  quod  fecerunt  digiti 
eorura  :  et  ineurvavit  se  homo,  et 
humiliatus  est  vir  :  ne  ergo  dimittas 
eis.     Ha3c  dicit. 

R.     Salvatorem.  vi.  (p.  xxvi.). 

Zectio  iii.     \Isa.  ii.  10 — 16.] 

Ingredere  in  petram,  et  abscondere 
in  fossa  humo  a  facie  timoris  Do- 
mini  :  et  a  gloria  majestatis  ejus. 
Oculi  sublimis  hominis  humiliati 
sunt,  et  incurvabitur  altitudo  vi- 
rorum.  Exaltabitur  autem  Dominus 
solus  in  die  illa ;  quia  dies  Domini 
exercituum  super  omnem  superbum 
et  excelsum,  et  super  omnera  arro- 
gantem,  et  humiliabitur,  et  super 
omnes  cedros  Libani  sublimes  et 
erectas ;  et  super  omnes  quercus 
Basam,  et  super  omnes  montes  ex- 
celsos,  et  super  omnes  colles  elevatos, 
et  super  onmeni  turrim  excelsam,  et 
super  onmem  murum  munitum,  et 
super  omnes  naves  Tharsis,  et  super 
omne  quod  visu  pulchrum  est.  Hsec 
dicit  Dominus. 

E.     Audite.  vii.  (p.  xxviii.) 

In  Laudibus.    (Cf.  p.  xxx.) 

A  nt.  Secundum  magnam  miseri- 
cordiam  tuam  (p.  109). 

Ps.     Miserere. 

et  ceterce  Antiphonce  cum  suis 
Psalmis  ut  in  Psalterio  notantur. 

Capitulum.     Ecce  dies. 

Ilymnus.     Vox  clara  (p.  xxxi.). 

V.     Vox  clamantis. 

Ant.  Leva  Hierusalem  oculos,  et 
vide  potentiam  regis  :  ecce  Salvator 
venit  solvere  te  a  vinculo. 

Ps.     Benedictus. 


Ant. 


Ad  Vespeeas. 
In  domum  Domini. 


Ceterce  Antiphonce  cum  suis  Psal- 
mis  sicut  in  Psalt&rio  notantur  (p. 
199). 


Capitulum.     In  diebus  illis. 

R.     Tu  exurgens. 

llymnus.      Conditor  (p.  v.). 

V.     Borate  cseli  desuper. 

Ant.  Quserite  Dominum  dum  in- 
veuiri  potest  :  invocate  eum  dum 
prope  est.     Alleluya. 

Ps.     Magnificat  (p.  221). 

Oratio  ut  supra. 

Feria  iiii. 

Ant.     Avertet  (p.  114). 

Ps.     Dixit  insipiens. 

Et  ceterce  Antiphonce  ut  in  Psalterio 
notantur. 

V.  Egredietur  Dominus  de  loco 
Sancto  suo. 

Lec.tio  i.  [Isai.  ii.  17 — 22.] 
Et  incurvabitur  sublimitas  homi- 
num  :  et  humiliabitur  altitudo  viro- 
rum.  Et  elevabitur  Dominus  solus 
in  die  illa  :  et  idola  penitus  con- 
terentur.  Et  introibunt  in  spelun- 
cas  petrarum,  et  in  voragines  terrse ; 
a  facie  formidinis  Domini,  et  gloria 
majestatis  ejus,  cum  surrexerit  per- 
cutere  terram.  In  die  illa  proiciet 
homo  idola  argenti  sui,  et  simulacra 
auri  sui  quse  fecerat  sibi  :  ut  adora- 
ret  talpas  et  vespertiliones.  Et  in- 
gredietur  petraruni  fissuras.  Et  in 
cavernas  saxorum,  a  facie  formidinis 
Domini  et  a  gloria  majestatis  ejus  : 
cum  surrexerit  percutere  terram. 
Quiescite  ergo  ab  honiine,  cuj  us  Spiri- 
tus  in  naribus  ejus  est,  quia  excelsus 
reputatus  est  ipse.  Hsec  [dicit]. 
R.   [1.]  Ecce  virgo.  ut  siwra,  viii. 

Lectio  ii.    [Esai.  iii.  1 — 5.] 

Ecce  enim  dominator  Dominus 
exercituum  auferet  ab  Hierusalem  et 
a  Juda  validum  et  fortem,  omne  ro- 
bur  panis  et  omne  robur  aquse;  for- 
tem,  et  virum  bellatorem,  judicem,  et 
prophetam,  et  ariolum,  et  senem  ; 
principem  super  quinquaginta,  et 
honorabilem  vultu,  et  consiliarium, 
et  sapientem  de  architectis,  et  pru- 


lxi 


FERIA    IV.    HEBD.    I.   ADVEXTUS. 


lxii 


Gloria  [Patri,  et  Filio,  et  Spiritui 
Sancto.]  Et  colles  [iluent  lac  et  mel  : 
dicit  Doniinus.] 

Et  si  aliquod  festum  Sanctorum 
in  aliqua  prccdictarumferiarum  con- 
tigerit  und.e  fieri  deheat  servitium,  seu 
aliqua  Commemoratio* fiacta  fiuerit  in 
eisdem,  deinceps  non  servetur  ordofieri- 
a.rurn  in  lectionihus  legendis  et  in  Ver- 
sibus et  responsoriis  cantandis  infieriis 
subsequentibus ;  sed servetur  ordo  Ver- 
suum  et  responsoriorum  et  lectionum, 
ita  tamen  quod  Responsoria  ferialia 
non  oiiiittantur  :  et  sempersi  totfierice 
vacaverint  per  ebdornadam  quod  Re- 
sponsoria  de  iii.  Noct.  historice  Do- 
minicalis  per  ebdomadam  cantentur, 
tu.nc  ibi  clicanturResponsoriaferialia. 
Si  vero  tres  fierice  per  unam  ehdoma- 
dam  non  vacaverint,  tu.nc  in  ii.  Xoc- 
turno  quando  deferia  agitur,  vel  in  i. 
Xocturno  cum  ibi  nisi  una  solaferia 
per  ebdomadam  acl  hoc  vacaverit,  di- 
cantur,  Responsoria  ferialia  :  quod 
per  totum  annum  observetur,  quando 
Responsoria  de  hystoria  Dominicali 
per  ebdomadam  cantantur  tantum. 
Tamen  per  uEstatemnon  dicitur  nisi 
unum  solum  Responsorium  feriale 
per  ebdomadam  quand.o  historia  du- 
ratura  fiaerit  :  si  vero  duratura  non 
fiuerit,  ornnia  Responsoria  ferialia,  si 
necessefuerit,  in  una  fieria  ad  Jfatu- 
tinas  dicantur. 

Et  notandum  est  quod  Responsoria 
fieria.lia  non  dicuntur  donec  omnia 
Responsoria  hystorice  dorniniccdis  d.i- 
cantur  :  quod  per  totum  annum  ob- 
servetur. 

In  Laudibus.    (Cf.  p.  xxx.) 

Ant.     Amplius  lava  me  (p.  12G). 
Ps.     Miserere. 

et  ceterce  Antiphonce  ut  in  Psalterio 
notantur. 

Capitulum.     Ecce  dies. 
Hymnus.      Yox  clara  (p.  xxxi.). 

*  '  memoria '  Ordinale  Sarum  apud  Defensorium  Directorii  (148^,  1495)  in  Cap.  'Quod 
Lectiones  de  Temporali  debent  legi  secundum  ordinem,  et  non  secundum  titulationem 
feriarum.' 


dentem  eloquii  mystici.  Et  dabo 
pueros  principes  eorum,  et  effeminati 
dominabuntur  eis.  Et  corruet  po- 
pulus,  vir  ad  virum,  et  unusquisque 
ad  proximum  suum  :  tumultuabitur 
puer  contra  senem,  et  ignobilis  con- 
tra  nobilem.     Haec  dicit  Dominus. 

R.  2.  Obsecro  mitte  Dominum 
quem  missums  es  :  vide  afflictionem 
populi  tui.  Sicut  locutus  es,  veni  et 
libera  nos. 

V.  A  solis  ortu  et  occasu,  ab 
aquilone  et  mari.     Sicut. 

Lectio  iii.     [Isa.  iii.  G — 12.] 

Apprehendet  enim  vir  fratrem 
suum  domesticum  patris  sui :  et  dicet, 
Yestimentum  tibi  est,  princeps  esto 
noster,  ruina  autem  hsec  sub  manu 
tua.  Respondebit  in  die  illa,  dicens  : 
K" on  sum  medicus,  et  in  domo  mea 
non  est  panis,  neque  vestimentum  : 
nolite  constituere  me  principem  po- 
puli.  Kuit  enim  Hierusalem  et  Juda 
concidit  :  quia  lingua  eorum  et  adin- 
ventiones  eorum  contra  Dominum, 
ut  provocarent  oculos  majestatis 
ejus.  Agnitio  vultus  eorum  respon- 
debit  eis  :  et  peccatum  suum  quasi 
Sodoma  praedicaverunt,  nec  abs- 
conderunt.  Vae  animae  eorum  :  quo- 
niam  reddita  sunt  eis  mala.  Dicite 
justo  quoniam  bene  :  quoniam  fruc- 
tum  adinventionum  suarum  comedet. 
Vse  impio  in  malum  :  retributio  enim 
manuum  ejus  fiet  ei.  Populum  meum 
exactores  sui  spoliaverunt  :  et  muli- 
eres  dominatse  sunt  eis.    Haec  [dicit.] 

R.  3.  Alieni  non  transibunt  per 
Hierusalem  amplius.  Xam  in  illa  die 
stillabunt  montes  dulcedinem.  Etcol- 
les  fluent  lac  et  mel  :  dicit  Dominus. 

Y.  Ego  veniam,  dicit  Dominus, 
et  sanabo  contritiones  populi  mei, 
dicit  Dominus.  Xam  [in  illa  die  stilla- 
bunt  montes  dulcedinem.  Et  colles 
nuent   lac   et  mel  :  dicit  Doniinus.] 


lxiii 


FERIA   V.   HEBD.    I.   ADVENTUS. 


Ixiv 


V.     Vox  clamantis. 

Ant.  De  Syon  exibit  lex,  et  ver- 
bum  Donrini  de  Hierusalem.  Alle- 
luya. 

Ps.     Benedictus. 

Ad  Vesperas. 

Antiphona.     Beatus  vir. 

Ps.     Nisi  Dominus  sedificaverit. 

ut  in  Psalterio  notantur  (p.  202). 

Capitidum.     In  diebus  illis. 

R.     Tu  exurgens. 

Hymnus.     Conditor  (p.  v.). 

V.     Borate. 

Ant.  Veniet  fortior  me  post  me, 
cujus  non  sum  dignus  solvere  corri- 
giamcalceamentorum  ejus.  [Alleluia.J 

Ps.     Magnificat. 

Feria  v. 

Super  Nocturnum  Antiphona.  Do- 
mine  Deus. 

Ps.     Salvum  me  fac  (p.  128). 

Et  ceterce  Antiphonoe  ut  in  Psal- 
terio  notantur. 

Versus  et  Responsoria  quw  iit 
ij.  feria  per  ordinem  dicuntur,  rti 
supra  clictum  est. 

Lectio  i.  [Esa.  iii.  12 — 17.] 
Popule  meus,  qui  beatum  te  dicunt, 
ipsi  te  decipiunt,  et  viam  gressuum 
tuorum  dissipant.  Stat  ad  judican- 
dum  Dominus;  et  stat  ad  judicandos 
populos.  Dominus  ad  judicium  ve- 
niet  cum  senibus  populi  sui,  et  prin- 
cipibus  ejus.  Vos  enim  depasti  estis 
vineam  meam:  et  rapina  pauperis 
in  domo  vestra.  Quare  atteritis 
populum  meum,  et  facies  pauperum 
commolitis,  et  confunditis  dicit  Do- 
minus  Deus  exercituum  1  Et  dixit 
Dominus,  Pro  eo  quod  elevatse  sunt 
filise  Syon,  et  ambulaverunt  extento 
collo  et  nutibus  oculorum  ibant,  et 
plaudebant,  et  ambulabant,  et  pedi- 
bus  suis  compositogradu  incedebant, 
decalvabitDominusverticem  filiarum 
Syon;     et    crinem    earum    nudabit. 


Hsec  dicit  Dominus  [Deus;  Conver- 
timini  ad  me  :  et  salvi  eritisj. 

Lectio  ij.     [Isai.  iii.  18 — 26.] 

In  die  illa  auferet  Dominus  orna- 
mentum  calceamentorum,  et  lunulas, 
et  torques,  et  monilia,  et  armillas,  et 
mitras,  et  discriminalia,  et  perisce- 
lides,  et  murenulas,  et  olfactoriola,  et 
inaures,  et  annulos,  et  gemmas  in 
fronte  pendentes,  et  mutatoria,  et  pal- 
liola,  et  linteamina,  et  acus,  et  specula, 
et  sindones,  et  vittas,  et  tAeristra.  Et 
erit  pro  suavi  odore  foetor,  et  pro 
zona  funiculus,  et  pro  crispanti  crine 
calvitium,  et  pro  fascia  pectorali  cili- 
cium.  Pulcherrimi  quoque  viri  tui 
gladio  cadent,  et  fortes  tui  in  prselio. 
Et  mcerebunt  atque  lugebunt  portae 
ejus,  et  desolata  in  terra  sedebit. 
Hsec  dicit. 

Lectio  iij.     [Esaios  iv.  1 — 3.] 

Apprehendent  septem  mulieres  vi- 
rum  unum  in  illa  die,  dicentes  :  Pa- 
nem  nostrum  comedemus  et  vesti- 
mentis  nostris  operiemur  :  tantum- 
modo  invocetur  nomen  tuum  super 
nos;  aufer  opprobrium  nostrum.  In 
die  illa  erit  germen  Domini  in  nia£- 
nificentia  et  gloria  :  et  fructus  terrae 
sublimis,  et  exultatio  his  qui  salvati 
fuerint  de  Israel.  Et  erit,  Omnis  qui 
relictus  fuerit  in  Syon  et  residuus  in 
Hierusalem,  sanctus  vocabitur,  omnis 
qui  scriptus  est  in  vita  in  Hierusalem. 
Hsec  dicit  Dominus. 

In  Laudibus. 

Ant.     Tibi  soli  peccavi  (p.  145). 

Ps.      Miserere. 

Et  ceterce  Antiphonce  ut  in  Psal- 
terio  notantur. 

Gapitulum  Hymnus  Versus  ut  su- 
pra  in  ii.  feria. 

Ant.  Benedicta  tu  in  mulieribus, 
et  beuedictus  fructus  ventris  tui. 
Alleluia. 

Ps.     Benedictus  (p.  35). 


lxv 


FERIA   VI.    HEBD.    I.   ADVENTUS. 


lxvi 


Ad  Yesperas. 

Ant.     Et  omnis  niansuetudinis. 

Ps.     Memento  (cxxxi.  p.  204-). 

et  alice  Antiphonce  ut  in  Pscdterio 
notantur. 

Capitulum  R.  Hymnus,  et  V.  ut 
supra  in  ii.  feria. 

Ant.  Expectabo  Dominum  Salva- 
torem  meum,  et  prsestolabor  eum 
dum  prope  est.     Alleluya. 


Ps. 


Magnificat. 


Fevia  vi. 

Super  Nocturxum  Ant.  Exultate 
Deo. 

Ps.     Ipsum  (lxxx.  p.  149). 

et  ceterce  Antiphonce  ut  in  Psal- 
terio  notantur. 

Yersus  ut  Pesponsoria  per  ordinem 
dicantur,  ut  supra  dictum  est. 

Lectio  i.  [Esai.  iv.  4 — 6.] 
Si  abluerit  Dominus  sordem  filia- 
rum  Syon,  et  sanguinem  Hierusalem 
laverit  de  medio  ejus,  in  spiritu 
judicii  et  spiritu  ardoris.  Et  creabit 
Dominus  super  omnem  locum  montis 
Syon  et  ubi  invocatus  est,  nubem  per 
diem,  et  fiimum  et  splendorem  ignis 
flammantis  in  nocte  :  super  omnem 
enim  gloriam  protectio,  et.taberna- 
culum  erit  in  umbraculum  diei  ab 
sestu;  et  in  securitatem  et  abscon- 
sionem  a  turbine  et  a  pluvia.  Hsec 
dicit  [Dominus  Deus  :  Convertimini 
ad  me,  et  salvi  eritis]. 

Lectio  ii.     [Tsai.  v.  1 — 6.] 

Cantabo  dilecto  meo  canticum  pa- 
truelis  mei  vinese  suse.  Vinea  facta 
est  dilecto  meo  in  cornu  filio  olei. 
Et  sepivit  eam,  et  lapides  elegit  ex 
illa  :  et  plantavit  vineam  electam,  et 
sedificavit  turrim  in  medio  ejus,  et 
torcular  extruxit  in  ea.  Et  ex- 
pectavit  ut  faceret  uvas  :  et  fecit  la- 
bruscas.  JSunc  ergo  habitatores 
Hierusalem  et  viri  Juda,  judicate 
iuter  me  et  vineam  meam.  Quid 
S.  B.  I. 


est  quod  ultra  debui  facere  vinese 
nieae,  et  non  feci  ei?  An  quod  ex- 
pectavi,  ut  faceret  uvas,  et  fecit  la- 
bruscas?  Et  nunc  ostendam  vobis 
quid  ego  faciam  vinese  mese.  Aufe- 
ram  sepem  ejus,  et  erit  in  direp- 
tionem.  Diruam  maceriam  ejus,  et 
erit  in  conculcationem ;  et  ponam 
eam  desertam.  Non  putabitur,  neque 
fodietur.  Et  ascendent  super  eam 
vepres  et  spinse  :  et  nubibus  man- 
dabo  ne  pluant  super  eam  imbrem. 
Hsec  dicit. 

Lectio  iii.  \_Iscd.  v.  7 — 10.] 
Yinea  enim  Domini  exercituum 
Domus  Israel  est  et  viri  Juda  germeu 
ejus  delectabile.  Et  expectavi  ut 
faceret  judicium,  et  ecce  iniquitas ;  et 
justitiam,  et  ecce  clamor.  Yse  qui 
conjungitis  domum  ad  domum:  et 
agrum  agro  copulatis,  usque  ad  ter- 
minum  loci.  Xunquid  habitabitis 
soli  vos  in  medio  terrse  ?  In  auribus 
meis  sunt  hsec,  dicit  Dominus  exer- 
cituum  :  nisi  domus  multse  desertse 
fuerint,  grandes,  pulchrse,  et  absque 
habitatore.  Decem  enim  jugera  vi- 
nearum  facient  lagunculam  unam, 
et  triginta  modii  sementis  facient 
modios  tres.     Hasc  dicit. 

In  Laudibus. 

Ant.     Spiritu  principali  (p.  165). 

Ps.     Miserere. 

Et  alice  Antiphonce  ut  in  Psalterio 
notantur. 

Capitulum,  Hymnus  et  Versus  ut 
supra. 

Ant.  Ecce  veniet  Deus  et  Homo 
de  domo  David  :  sedere  in  throno. 
Alleluya.      Ps.  Benedictus. 

Ad  Vesperas  quando  nonjitPlenum 
servitium  de  S.  Maria  nec  de  aliquo 
Sancto,  ut  in  Vigiliis  et  iiii  tempo- 
ribus,  et  etiam  per  totam  xl.,  super 
Psalmos  Antijjhona.  In  conspectu 
(P.  210). 

Ps.  Confitebor.  Et  ceterce  Anti- 
phonoe  ut  in  Psalterio  notantur. 

c 


lxvii 


SABBATO  :   DE   COMMEMORATIONE. 


Ixviii 


Capitulum.  R.  Hymnus  et  V.  ut 
decet  \ut  supra  feria  w.]. 

Ad  Vesperas  quce  erunt  de  S.  Maria, 
vel  festo  ix  lectionum,  jiat  Meinoria 
de  Adventu  cum  hac  Antiphona.  Ex 
iEgypto  vocaviFilium  meum  :  veniet 
ut  salvet  populum  suum.  Ps.  Mag- 
nificat.     Oratio  ut  supra. 

SabbatO,  quando  non  fit  plenum 
servitium  de  S.  Maria  nec  de  aliquo 
festo  ix  lectionum,  ut  in  vigiliis  et  in 
iiii  temporibus,  et  etiamper  totam  xl., 
super  Nocturnum  Ant.  Quia  mira- 
bilia.     Ps.   Cantate.  ii. 

Et  alio3  Antiphonce  ut  in  Psalterio 
notantur. 

In  Laudibus. 

Ant.     Benigne  fac  (p.  186). 

Ps.     Miserere. 

Et  ceterce  Antiphonce  quce  sequun- 
tur  ut  in  Psalterio. 

Capitulum,  Hymnus,  V.,  ut  decet. 

Ant.    Syon  noli  timere  :  ecce  Deus 
veniet.     Alleluya. 
fPs.     Benedictus  (p.  35).t 

V.     Yox  clamantis  (p.  xxxi.). 

Oratio.  Excita  quaesunius  Do- 
mine  (p.  vii.). 

Supradictus  ordo  Antiphonarum 
et  Psalmorum  in  Nocturno  ad  Matu- 
tinas  et  ad  Vesperas  servetur  per 
totum  annum  in  feriis,  sive  de  feria 
agitur,  sive  de  festo  iii  lectionum  sine 
Psalmo  Te  Deum,  excepto  Paschali 
tempore  et  excepta  octava  die  S.  An- 
drece,  et  singulis  Commemorationibus 
beatce  Marice  et  Sancti  loci.  Servetur 
et  prcedictus  ordo  in  Laudibus  tantum 
in  omnibus  feriis  per  annum  quando 
de  feria  agitur  in  Laudibus,  nisi  in 
tertia  ebdomada  Adventus  Domini, 
et  in  prima  ebdomada  ante  Pascha, 
et  nisi  in  Vigilia  Nativitatis  Domini, 
et  in  tempore  Paschali. 

Sciendum  est  quodpertotumannum 
soletfieri  Plenum  servitium  in  Choro 


de  festo  loci  semel ,  in  qualibet  ebdo- 
mada,  ubi  convenientius  possit  cele- 
brari,  ut  in  collegiis  prcebendatis,  et 
in  ecclesiis  parrochialibus,  ubicunque 
etiam  sit  ecclesia  dedicata  in  honore 
alicujus  alterius  Sancti  quam  de 
S.  Maria.  Quod  minus  plene  con- 
tinetur  in  Ordinalibus  Sarum,  cum 
ecclesia  cathedralis  Sarum  in  honore 
B.  Marice  sit  dedicata. 

Impeditur  autem  ista  prcedicta 
Commemoratio  illis  de  causis  quibus 
commemoratio  B.  Marice  impeditur 
(ut  inferius  patebit)  cum  sit  ejusdem 
dignitatis,  scilicet  cum  regimine  chori ; 
etfiat  prcedictum  servitium  de  propria 
hystoria  si  habeatur  :  sin  autem  de 
Communi  ut  sic. 

Ad  Vesperas,  super  Psalmosferiahs 
illa  sola  Antiphona  quce  intitidatur 
in  festo  ejusdem  super  Psalmos  ad  i. 
Vesperas.  Ita  tamen  quodsifestum  v 
habeat  Antiphonas  inpropria  hystoria 
super  Psalmos  ad  primas  Vesperas 
tunc  habeat  hic  i.  Antiphonam  super 
Psalmos  feriales.  Et  cetera  sicut  in 
festo  ejusdem  prceter  P.  quod  non 
dicetur. 

Tamen  si  illud  festum  habeat  Vi- 
giliam,  non  dicitur  Oratio  de  Vigilia, 
sed  Oratio  de  die  dicitur.  Excepto  quod 
ubi  fit  Commemoratio  de  S.  Johanne 
Bapt.  dicitur  Oratio  de  vigilia,  quia 
Oratio  de  die  non  convenit  commemo- 
rationi  :  et  sic  de  consimilibus. 

Ubi  etiamfit  Commemoratio  deApo- 
stolis  Petro  et  Paulo,  Oratio  quce  est  in 
Octava  die  eorundem  dicatur  ;etquan- 
do  fit  Commemoratio  omnium  Sanc- 
torum,  tunc  ad  i.  Vesperas  super  Psal- 
mos  feriales  dicitur  ista  Antiphona 
Sancti  Dei  omnes*.  et  cetera  omnia 
ut  supra,  cum  ista  Oratione,  Concede, 
qusesumus,  omnipotens  Deus. 

Nulla  fit  memoria  nisi  quando  in 
aliquo  festo  iii  lectionum  vel  infra 
octavas  sine  regimine  chori  celebretur  : 
tunc  fiet  Memoria   de  festo  sive  de 


Hoc  est,  Anliphona  de  primis  Vesperis  fest.i  Omnium  Sanctorum.     Vel  p.  94. 


lxx;x 


DE   COMMEMORATIONIBUS. 


XX 


tctava.  Tamen  infra  Adventumfiat 
memoria  de  Adventu  et  de  S.  Maria. 
r(Similiter  a  CircuncisioneDominifiat 
Memoria  de  S.  Maria  usque  ad  Puri- 
ficationem  B.  Marice,  nisi  in  die 
Epyphanice.  Et  ab  Octavis  Paschce 
usque  ad  Ascensionem  Domini  fiat 
Memoria  de  Resurrectione,  de  quo- 
cunque  fit  servitium,  nisi  in  ln- 
ventione  sanctce  crucis,  ut  inferius 
patebit.) 

'  Ad  Matutinas  omnia  fiant  sicut  in 
festo  ejusdem  cum  ix  Antiphonis  et 
ix  Psalmis  et  primo  Versu  cumprimis 
iii  lectionibus  et  iii  primis  Responso- 
riis,  et  Versu  de  die  ante  Laudes. 

In  Laudibus  una  sola  Antiphona 
super  omnes  Psalmos,  etc. 

Ita  tamen  quod  in  toto  tempore 
Paschali  dicatur  sola  prima  Anti- 
phona  cum  tribus  primis  Pscdmis,  et 
tribus  primis  lectionibus  et  tribus  pri- 
mis  Responsoriis,  quce  terminentur 
cum  Alleluya. 

Ante  Laudes  vero  Versus  sicut  in 
prima  die.  In  Laudibus  ea  sola  An- 
tiphona,  quce  dicitur  primo  in  Lau- 
dibus  in  festo  ejusdem,  dicitur  hic 
super  omnes  Psalmos. 

Cetera  omnia  ad  Matutinas  et  ad 
omnes  Horas,  sicut  in  festo  ejusdem 
annotatum  est  expleantur  cum  hac 
Antiphona  semper  extra  Octavas  S. 
Trinitatis.  Te  jure  super  Ps.  Qui- 
cunque. 

Si  vero  festum  liabeat  Octavam, 
omnia  fiant  sicut  infra  Octavas  an- 
notatum  est,  cumprcedicta  Antiphona 
super  Psalmos  feriales  ad  Vesperas, 
et  cum  prcedicta  Antiphona  super 
Ps.  Quicunque. 

Sciendum  est  etiam  quod  in  singulis 
ebdomadis  per  Adventum,  nisi  in 
tertia  ebdomada,  fiat  Plenum  servi- 
tium  de  B.  Maria  semel  in  Conventu. 
In  quarta  etiam  ebdomada  si  dies 
natalis  Domini  iii.feriam  excesserit ; 
tunc  in  aliquaferia  prcecedenti  ipsius 
ebdomad<e  fiat  prcedictum  servitium  ; 


similiter  ab  Octavis  Epyphanice  usqne 
ad  quinquagesimam,    et    ab   Octavis 
Paschce  usque   ad  Ascensionem  Do- 
mini ;  et  a  festo  S.  Trinitatis  usqve 
ad  Adventum   Domini.     Et   hoc  in 
Sahbato,  nisi  tale  festum  intercurrat 
vel  impedierit  unde  ix   lectiones,  vel 
iii  lectiones  cum  regimine  chori,  fieri 
t  debeant,  vel  unde  Responsoria  i^ro- 
pria  vel  proprice  Laudes  habeantur, 
vel  jejunium  iiii  temporum,  vel   Vi- 
gilice   Sanctorum   sive    de   temporcdi 
impedierint.    Vel  si  festa  sanctorum 
Johannis    et    Pauli,    Ypoliti    socio- 
rumque   ejus,  vel  Bricii  in   sabbato 
contigerit,  servitium  de   eis  dicatur. 
Cum  autem  in  ipsis  sabbatis  propter 
hcec  prcedicta  impedimenta  servilium 
de  S.  Mariafieri  non  poterit,  tunc  in 
aliquaferia  ipsius  ebdomadce  ubi  con- 
venientius  possit  celebrari  celebretur 
semper  sine  aliqua  memoria,  nisi  cum 
fueritfestum  vel  octava  alicujus  sancti 
iii    lectionum   sine    regimine    chori, 
quod  in  ipsa  die  contigerit,  tunc  enim 
fiat  Memoria  de  octava  vel  de  festo 
tantum.    Nulla  enimfiat  memoria  de 
cruce  neque  de  sancto  loci,  nec  de  om- 
nibus  sanctis  :  tamen  per  Adventum 
fiat  Memoria  de  Adventu,  sed  non  de 
omnibus  sanctis.     Et  etiam  in  tem- 
pore  Paschalifiat  Memoria  de  Resur- 
rectione,  sed  non  de  cruce  nec  cle  om- 
nibus  sanctis.     Fiat  autem  prcedictum 
servitium  in  iii.  feria  in  Quinqua- 
gesima    si    a  festo   vacaverit.      Sin 
autem,  fiat  tunc  in   ii.  feria  prcece- 
denti.     Fiat  autem  prcedictum  servi- 
tium  de  S.  Maria  in  iii.  feria  in  Ro- 
gationibus,  et  in  vi.  feria,  scilicct  in 
crastino  Octavce  Ascensionis  Domini, 
nisi   aliquod  festwm   cum    regimine 
chori  ibidem  contigerit.    Tamen  quan- 
docunque  festum  iii  lectionum  in  iii. 
feria   in    Quinquagesima    contigerit, 
et  in  ii.  feria  a  festo  vacaverit  :  tunc 
fiat  plenum  servitium  de  S.  Maria  in 
ipsa  ii,  feria.     Tamen  sciendum  est 
quod  si  aliquod  festum  cicm  regimine 
chori  in  aliqua  ebdomada  celebrotur, 

C  2 


lxxi 


SERVITIUM   PLENUM   B.   MARI^E. 


hviii 


et  in  crastinum  plenum  servitium  de 
S.  Maria  jieri  debeat,  tunc  in  ipso 
festo,  sive  Dominica  fuerit  sive  non, 
erint  Vesperce  de  S.  Maria,  et  solen- 
nis  memoria  de  festo,  vel  de  Domi- 
nica,  nisi  duplex  festum  fuerit,  vel 
festum  unde  suas  primas  Vesper- 
as  habere  non  poterit ;  et  nisi  in 
Octavis  Epiphanice,  Ascensionis  Do- 
mini,  Corporis  Christi  et  Dedicationis 
Ecclesice  ;  tunc  enimfiat  tantum  Me- 
moria  soleunis  de  S.  Maria  cum  hac 
Antiphona  :  Sub  tuam  protectionem 
confugimus,  ubi  infirmi  acceperunt 
virtutem  :  et  propterhoc  tibi  psalli- 
mus,  Dei  genitrix  Virgo.  fPs.  Mag- 
nificat  (p.  221).t 

Per  Adventum  vero  cum  hoc 
Versu,  Esredietur  virga.  . 

Oratio.  Deus  qui  de  Beatse  (p. 
viii.). 

Ab  Octava  Epiphanioa  usque  ad 
Purificationem,  cum  hoc  Versu,  Sanc- 
ta  Dei  genitrix. 

Oratio.     Deus  qui  salutis. 

In  alio  vero  tempore  anni  cum  hoc 
Versu  Sancta  Dei  genitrix. 

Oratio.  Concede  nos  [famulos  tuos, 
qusesumus,  Domine  Deus,  perpetua 
mentis  et  corporis  salute  gaudere ;  et 
gloriosa  B.  Marise  semper  virginis 
intercessione  a  prsesenti  liberari  tris- 
titia  et  seterna  perfrui  laetitia.  Per 
Christum  Dominum  nostrum.] 

Quotienscunque  enim  fit  memoria 
de  S.  Maria  cum  hac  Antiphona, 
scilicet  Sub  tuam.  non  dicantur 
Vesperoz  de  ea  in  choro  licet  duplex 
festum  nonfuerit.  A  lioz  vero  Vesperce 
non  erunt  de  commemoratione  B. 
Marice. 

Nulla  enim  C ommemoratio  totius 
anni  suas  habeat  secundas  Vesperas, 
nec  etiam  Memoriam  loco  secundarum 
Vesperarum. 

In  Festis  vero  B.  Marice  Virginis 
nullafit  Memoria  de  C ommemoratione 
ejusdem  quando  fit  in  crastino. 

Quando  vero  fit  plenum  servitium 
cle  S.  Maria,  per  totum  Adventum,  ad 


Vesperas  super  Psalmos  hcec  sola  Aio- 
tiphona,  Prophetse  prsedicaverunt:- 
Psalmi  feriales.  Capitidum,  Ecce' 
virgo  (p.  ix.). 

Servitium  Plenum  beat^e  MARIjE. 

Non  dicitur  Responsorium  in  Com- 
memoratione  B.  Marice. 

Ilymnus.    Ave  maris  stella  (p.  ix.). 

V.  Egredietur  virga  [de  radice 
Jesse. 

R.    Et  flos  de  radice  ejus  ascendet.] 

Ant.     Ne  timeas. 

Ps.     Magnificat. 

Oratio.  Deus  qui  de  beatae  (p.  viii.). 

RequireAntiphonam,  et  Capitulum, 
et  Orationem,  ut  supra  in  Dominica 
i.  Adventus  Domini  ad  Vesperas  de 
S.  Maria. 

Memoria  de  aliquo  Sancto  fiat  si 
habeatur,  et  postea  de  Adventu. 

Completorium  de  Adventu  non  mu- 
tatur,  nisi  quod  infine  Hymni  dicitur: 

Gloria  tibi,  Domine, 

Qui  natus  es  de  Virgine; 

Cum  Patre  et  sancto  Spiritu. 

In  sempiterna  secula.     Amen. 

Ad  Matutinas. 

Invitatorium.  In  honore  beatissimge 
Marise  virginis  :  Jubilemus  Domino. 

Ps.     Venite. 

Hymnus.  Quem  terra,  pontus 
(p.  286). 

Ant.  Benedicta  tu  in  mulieribus, 
et  benedictus  fructus  ventris  tui. 

Ps.     Domine  Dominus  noster. 

Ant.  Sicut  mirra  electa  odorem 
dedistisuavitatis,  sancta  Dei  genitrix. 

Ps.     Cseli  enarrant  (xviii.  p.  23). 

Ant.  Speciosa  facta  es,  et  suavis 
in  deliciis  tuis,  sancta  Dei  genitrix. 

Ps.     Domini  est  terra. 

Ant.  Specie  tua  et  pulchritudine 
tua  :  intende,  prospere  procede  et 
regna. 

Ps.     Eructavit  (xliv.  p.  101). 

Ant.  Adjuvabit  eara  Deus  vultu 
suo  :  Deus  in  medio  ejus;  non  com- 
movebitur. 


lxxiii 


SERVITIUM  PLENUM   B.   MARIiE. 


;XX1V 


Ps.     Deus  noster  refugium. 

Ant.  Sicut  lsetantium  omnium 
nostrum  habitatio  est  in  te,  sancta 
Dei  genitrix. 

Ps.  Fundamenta  (Ixxxvi.  p.  154). 

Ant.  Gaude  Maria  virgo  :  cunctas 
hsereses  sola  interemisti  in  universo 
mundo. 

Ps.     Cantate.  *  (xcv.  p.  164). 

Ant.  Dignare  me  laudare  te.  Vir- 
go  sacrata  :  da  mihi  virtutem  contra 
hostes  tuos. 

Ps.     Donrinus  regnavit ;  exultet. 

Ant.     Rorate. 

Ps.     Cantate.  ii  (xcvii.  p.  169). 

Versus.  Egredietur  virga  de  radice 
Jesse. 

Lectio  prima.  Beda  super  Lucam 
libro  i.  capite  3.  [=  Op.  Tom.  5,  col. 
221.] 

Missus  est  Gabriel  angelus  a  Deo 
in  civitatem  Galilseae  cui  nomen  Na- 
zareth,  ad  virginem  desponsatam  viro 
cui  nomen  erat  Joseph,  de  domo  Da- 
vid  ;  et  nomen  virginis  Maria.  Ad 
Mariam  ergo  virginem  Gabriel  mit- 
titur;  qui  Dei  fortitudo  nominatur. 
Illum  quippe  nuntiare  veniebat  qui 
ad  debellandas  aerias  potestates  hu- 
milis  apparere  dignatus  est.  De  quo 
per  Psalmistam  dicitur  :  Dominus 
fortis  et  potens  :  Dominus  potens  in 
prselio.  Et  rursus  :  Dominus  virtu- 
tum,  ipse  est  Rex  glorise.  Per  Dei 
ergo  fortitudinem  nuntiandus  erat 
qui,  virtutum  Dominus,  fortis  et  po- 
tens  in  prselio  contra  aerias  potestates 
ad  bella  veniebat.  Multas  ob  causas 
non  de  simplici  virgine,  sed  de 
desponsata  Dominus  voluit  nasci. 
Primo  videlicet,  ut  per  generationem 
Joseph,  cujus  cognata  Maria  erat, 
Marise  quoque  nosceretur  origo.  Ne- 
que  enim  mos  est  Sacrse  Scripturae 
genealogiam  feminarum  texere.  Nam 
et  de  utroque  intelligi  potest  quod 
dicitur  :  de  domo  David.  Deinde  ne 
velut  adultera  lapidaretur  a  Judseis, 
malens  aliquos  de  ortu  suo  quam  de 
pudore  dubitare  parentis;   simul  et 


virginibus  impudicis  occasionem  tol- 
lens,  ne  matrem  quoque  Salvatoris 
dicerent  falsis  suspicionibus  infama- 
tam.  Tertio,  ut  in  ^Egyptum  iens 
et  inde  rediens  haberet  viri  solatium, 
trui  integerrimoe  virginitatis  custos 
pariter  ac  testis  existeret.  Quarto, 
ne  partus  ejus  diabolo  pateret,  et  ne 
quasi  eum  de  virgine  natum  cog- 
nosceret,  et  forsitan  quasi  ceteris  ho- 
minibus  eminentiorem  morti  tradere 
timeret.  Maria  autem  hebraice  Stella 
maris;  Syriace,  vero,  Domina  voca- 
tur,  et  merito,  quia  totius  mundi  Do- 
minum,  et  lucern  seculis  meruit  gene- 
rare  perennem.  Et  ingressus  angelus 
ad  eam  dixit  :  Ave  gratia  plena,  Do- 
minus  tecum  :  benedicta  tu  in  mulie- 
ribus.  Bene  gratia  plena  vocatur, 
qii3e  nimirum  gratiam  quam  nulla 
alia  meruerat  assequitur,  ut  ipsum 
vklelicet  gratise  concipiat  et  generet 
auctorem.  Quoe  cum  audisset,  tur- 
bata  est  in  sermone  ejus,  et  cogitabat 
qualis  esset  ista  salutatio.  Disce 
virginem  moribus,  disce  virginem 
verecundia,  disce  virginem  oraculo, 
disce  mysterio.  Trepidare  virginum 
est,  et  ad  omnes  viri  ingressus  pavere, 
[omnes  viri  affatus  vereri.  Discant 
mulieres  propositum  pudoris  imitari. 
Sola  in  penetralibus,  quam  nemo 
virorum  videret,  solus  angelus  re- 
perit,  sola  sine  comite,  sola  sine  teste, 
ne  quo  degeneri  depravaretur  affectu, 
ab  angelo  salutatur.]  Disce,  verbo- 
rum  virgo  vitare  lasciviam.  Et  Maria 
etiam  salutationem  angeli  verebatur. 
Erat  tamen  cogitans,  inquit,  qualis 
esset  hsec  salutatio.  Et  ideo  cum 
verecundia  illud  faciebat,  quia  pave- 
bat  :  cum  prudentia,  quia  benedic- 
tionis  novam  formulam  mirabatur, 
quse  nusquam  lecta  est,  nunquam 
ante  comperta. 

R.     Missus  est.    iii.  de  Dominica 
prima  Adventus  (p.  xxiii.). 

Lectio  Secunda.     [Beda,   ut   sup. 
col.  224.] 

Ne  timeas  Maria.      Quia  saluta- 


Lx: 


SERVITIUM  PLENUM  B.   MARI^E. 


lxxvi 


tione  insolita,  utpote  quae  ei  ser- 
vabatur,  viderat  turbatain,  quasi 
familiarius  notam  vocans  ex  nomine, 
ne  timere  debeat  jubet.  Et  quia 
gratia  plenam  vocaverat,  eandem 
gratiam  et  astruit  plenius,  et  uberius 
explicat,  dicens  :  Ecce  concipies  in 
utero,  et  paries  filium,  et  vocabis 
nomen  ejus  Jesum.  Jesus  Salvator, 
interpretatur  siVe  Salutaris.  Cujus 
sacramentum  nominis  alloquens  Jo- 
seph  Angelus  exposuit.  Ipse  enim 
(inquieus),  salvum  faciet  populum 
suum  a  peccatis  eorum.  Non  ait, 
populum  Israel,  sed  populum  suum, 
lioc  est,  in  unitatem  fidei  ex  praeputio 
et  circumcisione  vocatum,  quibus  ex 
diversa  parte  congregatis  fieret  unum 
ovile  et  unus  pastor.  Hic  erit 
magnus  et  filius  Altissimi  vocabitur^ 
Et  dabit  illi  Dominus  Deus  sedem 
David  patris  ejus;  et  regnabit  in 
domo  Jacob  in  seternum,  et  regni 
ejus  non  erit  finis.  Non  autem  ideo 
futuri  temporis  verbis  Jesus  magnus 
extiturus  Filius  Altissirni  vocandus, 
sceptrum  David  accepturus,  et  in 
donio  Jacob  regnaturus  asseritur 
(quia  juxta  quod  hseretici  sapiunt 
atque  a  veritate  desipiunt),  Christus 
ante  Mariam  non  iiierit,  sed  quia 
honio  assumptus  in  Domino,  clarifi- 
catus  est  ea  claritate  quam  verbum 
Dei  habuit  prius  quam  mundus  esset 
apud  Patrem,  hoc  est,  ut  idem  filii 
nomen  eandem  Christi  personam, 
homo  cum  Deo  pleuus  gratia  et  veri- 
tate  sortiretur.  Quod  eundem  ipsum 
patrem  habere  David,  quem  filium 
Altissimi  vocari  pronuntiat,  in  dua- 
bus  utique  naturis  unam  Christi  per- 
sonam  demonstrat.  Accepit  autem 
sedem  David,  ut  nimirum  geutem, 
cui  David  quondam  et  filii  ejus  tem- 
poralis  gubernacula  regni  praebue- 
runt,  ipse  perpetuum  vocaret  ad 
regnum,  quod  eis  paratum  est  ab 
origine     mundi.       Domum     autem 


Jacob  totam  Ecclesiam  dicit,  quse 
vel  de  bona  radice  nata,  vel  cum 
oleaster  esset,  merito  tamen  fidei  in 
bonam  inserta  est  olivam.  Quo- 
modo  fiet  istud  quoniam  virum  non 
cognosco  1  Propositum  suse  mentis 
reverenter  exponit,  vitam  videlicet 
virginalem  se  ducere  decrevisse.  Quse 
quia  prima  feminarum  tantse  se  vir- 
tuti  mancipare  curavit,  jure  singulari 
prse  ceteris  feminis  beatitudine  me- 
ruit  excellere. 

R.  Ave  Maria.  iiii.  (p.  xxiv.). 
Lectio  tertia..  [Beda,  col.  225.] 
Quomodo,  inquit,  fiet  istud;  quo- 
niam  virum  non  cognosco  1  Non  ait, 
uude  hoc  sciam?  sed,  quomodo  fiet,  in- 
quit,  [quoniam  virum  non  cognosco?] 
Ordinem  videlicet  obsequii  cui  sub- 
datur  inquirens,  non  autem  signum 
cui  credat  flagitans.  Spiritus  sanctus 
superveniet  in  te,  et  virtus  Altissimi 
obumbrabit  tibi.  Non  virili,  inquit, 
a  Domino  cognosceris  semine,  sed 
Spiritus  Sancti,  quo  impleberis,  opere 
concipies.  Eritin  te  quidemconceptio. 
Libido  non  erit.  Concupiscentise  non 
erit  sestus,  [ubi]  umbram  faciet  Spiri- 
tus  sanctus.  Verum  in  eo  quod  ait, 
Et  virtus  Altissimi  obumbrabit  tibi, 
potest  etiam  incarnati  Salvatoris 
utraque  natura  designari.  Umbra 
quippe  a  lumine  solet  a  corpore 
formari.  Beata  itaque  virgo*,  quia 
quasi  purus  homo  omnem  plenitudi- 
nem  divinitatis  capere  corporaliter 
nequibat,  virtus  eiAltissimi  obum- 
brabat,  id  est  incorporea  lux  divini- 
tatis  corpus  in  ea  suscepit  humani- 
tatis.  Ideoque  quod  nascetur  ex  te 
sanctum  vocabitur  Filius  Dei.  Ad 
distinctionem  nostrse  sanctitatis,  sin- 
gulariter  sanctus  nasciturus  asse- 
ritur.  Nos  quippe  et  si  sancti  efii- 
cimur,  non  tamen  nascimur,  quia 
ipsa  naturse  corruptibilis  conditione 
constringimur.  Et  ecce  Elizabeth 
cognata  tua  et  ipsa  concepit  filium  in 


*  Beatae  itaque  virgiui.     Beda,  col.  225. 


Ixxvn 


SERVITIUM   PLEXUM  B.  MARUE. 


lxxviii 


senectute  sua.  Et  hic  mensis  sextus 
est  ilii  qua?  vocatur  sterilis,  quia  non 
es.t  inipossibile  apud  Deum  omne  ver- 
bum.  Ke  se  parere  virgo  [posse]  diffi- 
dat,  accipit  exemplnm  sterilis  anuspa- 
riturae,ut  discat  Deoomnia  possibilia, 
etiamquseordinenatursevidenturesse 
contraria.  Si  quem  vero  scire  juvat 
quomodo  B.  Marise  cognatam  dicant 
Elizabeth,  cum  hsec  de  domo  David, 
iila  filiabus  Aaron  originem  duxerit, 
animadvertat  proavorum  liberis  invi- 
cem  nuptui  traditis  utramque  tri- 
bum  potuisse  contingere.  Ecce  ancilla 
Domini,  tiat  mihi  secundum  verbum 
tuum.  Quanta  cum  devotione  humi- 
litas,  quEe  et  angeli  promissum  qptat 
impleri,  et  se  ipsam  quse  mater  eligi- 
tur  nuncupat  ancillam ;  apertissime 
insinuans  quam  nil  sibi  meriti  ven- 
dicet  [in  eo  quod  Domini  jussis  ob- 
secundet.]  Fiat  (inquit)  sine  viri 
semine  conceptio  in  virgine,  nascatur 
de  Spiritu  Sancto  integra  carne  sanc- 
tum,  quod  nascetur  de  homine  matre 
sine  homine  patre,  vocetur  Filius 
Dei.     Tu  autem  Domine  miserere. 

R.    Suscipe  verbum.  v.  (p.  xxv.). 

Xon  repetatur  tertium  Respon- 
sorium  in  C  ommemoratione  Beatce 
Afarice,  nec  de  festo  loci ;  quoal  per 
totum  Annum  et  a  Septuagesima 
usque  ad  Pascha  observetur. 

V.  Ora  pro  nobis,  sancta  Dei 
genitrix. 

[R.  Ut  digni  efficiamur  promis- 
sionibus  Christi.] 

Iste  Versus  dicitur  ante  Laudes, 
quando  fit  plenum  servitium  de  S. 
Mariaper  totum  annum. 

Ix  Laudibus. 

Ha?c  sola  Antipliona  Prophetse 
praedicaverunt  (p.  288). 

Ps.  Dominus  regnavit  (xcii.  p. 
164). 

Capitulum.     Ecce  virgo. 


Hymnus.     O  gloriosa*. 
V.     Elegit. 

Ant.  Spiritus  sanctus  (p.  xxxi.). 
Ps.     Benedictus. 
Oratio.     Deus  qui  de  B.  Marise. 
Memoriafiat  sicut  supradictum  est 
ad  Yespjeras. 

Ad  Primam. 

Ant.  Prophetse  prsedicaverunt 
(p.   xxxvi.). 

Ps.     Deus  in  nomine  (p.  42). 

Ps.     Beati  immaculati. 

Ps.     Ptetribue. 

Ant.  Te  jure  [laudant,  Te  adoran t, 
Te  glorificant  omnes  creaturse  tuse,  0 
beata  Trinitas.] 

Ps.     Quicunque. 

Capitulum.     Regi  seculorum. 

E.     Jesu  Christe  (p.  50). 
et  dicitur  cum  cantu  dominicali. 

V.     Qui  de  virgine. 

•    Ad  Tertiam. 

Ant.     Missus  est  (p.  290). 
Ps.     Legem  pone  mihi  (p.  57). 
[et  ceteri.~\ 

Capitulum.     Ecce  virgo  concipiet. 

R.     Diftusa. 

V.     Specie  tua. 

Oratio.    Deus  qui  de  Beatse  Marise. 

Ad  Sextam. 

Ant.  Angelus  Domini(p.  xxxviii.). 

Ps.     Defecit  (p.  61). 
[et  ceteri.] 

Capitulum.  Egredietur  virga  (p. 
289). 

R.     Specie  tua. 

V.     Adjuvabit. 

[Oratio  ut  supra.] 

Ad  Nonam. 

Ant.     Ave  Maria  (p.  xxxviii.). 
Ps.     Mirabilia  (p.  65). 
[et  ceteri.] 


'  0  gloriosa  femina'  hymnus  est  in  Laudibus  in  f.esto  Annunciationis  B.  Mariae. 


lxxix  DOMINICA  SECUNDA  ADVENTUS.  lxxx 

Capitulum.     Non    secundum  vi-          Require  omnia  hcec  ad  Matutinas. 

sionem  (p.  xxxviii.).  Ceterce   Antiphonce   et   Capitulum 

R.     Adjuvabit  eam.  ad  Commemorationem  beatos  Marice 

V.     Elegit.  in  prima   Dominica  Adventus  Do- 

Oratio  ut  supra.  mini. 


PlCA   DE    DOMINICA   SECUNDA   ADVENTUS. 

A.  Littera  dominicalis  A.  Tota  cantetur  hystoria.  Secundse  vespene 
erunt  de  commemoratione  et  memoria  de  dominica  et  de  S.  Maria  cum 
hac  antipliona  Ave  Maria  (p.  viii.). 

Feria  ii.,  iii.,  et  Sabbato  de  commemorationibus. 

Feria  v.  de  feria,  Responsoria  de  primo  nocturno,  et  missa  de  iv.  feria. 
Feria  vi.  dicuntur  responsoria  de  [ii.]  nocturno  cum  responsorio  feriali; 
et  epistola  et  evangelium  ejusdem  feriae. 

B.  Littera  dominicalis  B.  Tota  cantetur  hystoria  et  memoria  de  octava 
et  de  S.  Maria.  Festum  S.  Osmundi  differatur  in  crastinum.  Vesperae  in 
dominica  erunt  de  festo. 

Feria  ii.  de  S.  Osmundo  :  omnia  de  Communi  unius  Confessoris  et 
Pontificis. 

Feria  iv.,  vi.,  et  Sabbato  de  commemorationibus  et  missa  de  octava 
[S..  Andrese]  dicitur  in  capitulo.     Besponsorium  feriale  praetermittatur. 

C.  Littera  dominicalis  C.  Tota  cantetur  hystoria.  Ad  primas  vesperas, 
quse  erunt  de  dominica,  fiat  memoria  de  S.  Osmundo,  de  octava,  et  de 
S.  Maria.  Ad  secundas  vesperas,  quse  erunt  de  S.  Nicolao,  memoria  de 
dominica,  de  octava,  et  de  S.  Maria  cum  antiphona  Ave  Maria. 

Feria  v.,  vi.,  et  Sabbato  de  commemorationibus  et  responsorium  feriale 
praetermittatur. 

D.  Littera  dominica'lis  D.  Totum  de  dominica,  et  festum  S.  Nicolai 
differatur  in  crastintim  nisi  fuerit  festum  loci. 

Feria  ii.  de  S.  Nicolao,  et  memoria  de  octava  [S.  Andrese]  et  de  S.  Maria 
cum  missa  de  octava  in  capitulo. 

Feria  v.,  vi.  et  Sabbato  de  commemorationibus. 

Feria  iv.  dicitur  responsorium  feriale  cum  missa  ejusdem  ferise. 

Ubi  festum  Apostoli  [Andrea?]  est  festum  loci,  differatur  festum  S.  Nicolai 
ad  iv.  feriam. 

E.  Littera  dominicalis  E.  De  servitio  dominicali.  Ad  primas  vesperas, 
qua3  erunt  de  dominica,  fit  solennis  memoria  de  S.  Nicolao,  de  octava,  et  de 
S.  Maria,  et  missa  de  octava  dicitur  in  capitulo.  Secundse  vesperse  erunt 
de  Conceptione  B.  Mariae,  et  solennis  memoria  de  dominica  tantum. 

Feria  ii.   de    Conceptione.      Ad  secundas    vesperas   memoria   de    Com- 
memoratione  et  de  Adventu  Domini  solenniter. 
Feria  iii.,  iv.,  et  v.  de  commemorationibus. 
Feria  vi.dicitur  responsorium  feriale.  Epistola  et  evangeliumejusdem  feriae. 


lxxxi 


DOMINICA  SECUNDA   ADVENTUS. 


lxxxii 


G. 


Littera  dominicalis  F.  Totum  de  dominica.  Festum  Conceptionis 
differatur  in  crastinum*.  Secunda3  vesperse  erunt  de  Conceptione  et  solennis 
memoria  de  dominica  tantum. 

Feria  ii.  de  Conceptione  et  Solennis  memoria  de  Adventu  tantum.  Ad 
secundas  vesperas  de  Conceptione  fiat  solennis  memoria  de  commemoratione 
et  de  Adventu. 

Feria  iii.,  v.,  et  Sabbato  de  commemorationibus. 

Feria  iv.  dicitur  responsorium  feriale  et  missa  ejusdem  ferise. 

Littera  dominicalis  G.  De  servitio  dominicali.  Ad  primas  vesperas, 
quse  erunt  de  festo,  fiat  solennis  memoria  de  dominica  tantum.  Secundse 
vesperse  erunt  de  dominica  et  memoria  de  Commemoratione  et-de  S.  Maria 
cum  antiphona.     Ne  timeas  (p.  lvii.). 

Feria  ii,  iii.,  et  Sabbato  de  Commemorationibus. 

Feria  iv.  -de  feria  :  responsorium  de  i.  nocturno. 

Feria  vi.  de  feria  cum  responsorio  feriali.  Epistola  et  evangelium  ejusdem 
feriae. 


DOMINICA   SECUNDA   ADVENTUS   DOMLNI. 


Ad  Vesperas. 
Ant.     .Benedictus  [p.  216]. 
Ps.   Ipsum  ut  supra  in  prcecedenti 
sabbato  notatum  est. 

Capitulum.     [Isa.  iv.  2.] 

In  die  illa  erit  germen  Domini  in 
magnificentia  et  gloria ;  et  fructus 
terrae  sublimis  :  et  exultatio  his  qui 
salvati  fuerint  de  Israel. 

i?»     Docebit  nos.  viii.  p.  lxxxviii. 

Hymnus.     Conditor  (p.  v.). 

V.     Korate  cseli. 

Ant.  Orietur  sicut  sol  Salvator 
mundi  :  et  descendet  in  uterum  vir- 
ginis  sicut  imber  super  gramen. 
Alleluia.     Ps.    Magnificat  (p.  221). 

Oratio.  Excita,  Domine,  corda 
nostra  ad  prseparandas  unigeniti  tui 
vias  :  ut  per  ejus  adventum  purifi- 
catis  tibi  mentibus  servire  mereamur. 
Qui  tecum. 

Memoria  beatce  Marice  ut  supra. 

Ad  Matutinas. 
Invitatorium.     Kex  noster  adve- 


niet  Christus  :  Quem  Johannes  prse- 
dicavit  Agnum  esse  venturum. 

Ps.     Venite. 

Hymnus,Antiphonce,  Psalmi,  et  Ver- 
sus  ut  in  prima  Dominica  Adventus. 

Lectio  i.  Legenda  7.  Lect.  legatur 
per  Adventum  Esaice  v.  [11 — 14.] 

Vse  qui  consurgitis  mane  ad  ebrie- 
tatem  sectandam,  et  potandum  usque 
ad  vesperam,  ut  vino  sestuetis.  Ci- 
thara,  et  lyra,  et  tympanum,  et  tibia, 
et  vinum,  in  conviviis  vestris  :  et 
opus  Domini  non  respicitis,  nec  opera 
manuum  ejus  consideratis.  Prop- 
terea  captivus  ductus  est  populus 
meus,  quia  non  habuit  scientiam  :  et 
nobiles  ejus  interierunt  fame  :  et  mul- 
titudo  ejus  siti  exaruit.  Propterea 
dilatavit  infernus  animam  suam,  et 
aperuit  os  suum  absque  ullo  termino  : 
et  descendent  fortes  ejus,  et  populus 
ejus,  et  sublimes  gloriosique  ejus  ad 
eum.     Hsec  dicit  Dominus. 

R.  1.  Hierusalem  cito  veniet  salus 
tua,  quare  mcerore  consumeris  1  nun- 


*  'Quodcunque  festum  in  ii.  Dominica,  iii.  vel  iv.  Adventus  Domini  contigerit, 
differatur  in  crastinum.  Nisi  sit  festum  Dedicationis  vel  Festum  Loci.  Ista  duo  festa 
non  debent  differri  nisi  quando  contingunt  in  prima  Dominica  Adventus,  vel  in  Domi- 
nica  in  Passione  Domini  et  Palmarum,  etDominica  in  Albis,  vel  in  Dominica  S.  Trini- 
tatis,  vel  in  Dominica  Reliquiarum.'     Crede  Michi,  1495. 


lxxxiii 


DOMINICA  SECUNDA  ADVENTUS. 


lxxxiv. 


quid  consiliarius  non  est  tibi,  quia 
innovavit«te  dolor?  Salvabo  te  et 
liberabo  te;  noli  timere. 

V.  Israel  si  me  audieris,  non  erit 
in  te  Deus  recens  :  neque  adorabis 
Deum  alienum  :  ego  sum  Dominus. 
Salvabo  te. 

Lectio  secunda.     \Isa.  v.  15—17.] 

Et  incurvabitur  homo,  et  humilia- 
bitur  vir  :  et  oculi  sublimium  depri- 
mentur.  Et  exaltabitur  Dominus 
exercituum  in  judicio  :  et  Deus 
Sanctus  sanctificabitur  in  justitia. 
Et  pascentur  agni  juxta  ordinem 
suum ;  et  deserta  in  ubertatem  versa 
advense  comedent.     Hsec  dicit  D. 

7?.  2.  Ecce  Dominus  veniet,  et 
oranes  sancti  ejus  cum  eo,  et  erit  in 
die  illa  lux  magna,  et  exibunt  de 
Hierusalem  sicut  aqua  munda.  Et 
regnabit  Dominus  in  seternum  super 
omnes  gentes. 

V.  Ecce  Dominus  in  virtute  ve- 
niet,  et  regnum  in  manu  ejus,  et  po- 
testas  et  imperium.     [Et  regnabit.] 

Leciio  iii.     [Isa.  v.  18 — 20.] 

Vse  qui  trahitis  iniquitatem  in 
funiculis  vanitatis  :  et  quasi  vinculum 
plaustri  peccatum.  Qui  dicitis,  Fes- 
tinet  et  cito  veniat  opus  ejus  ut  vi- 
deamus  :  et  appropiet  et  veniat  con- 
silium  Sancti  Israel :  et  sciemus  illud. 
Vse  qui  dicitis  bonum  malum,  et 
malum  bonum;  ponentes  tenebras 
lucem,  et  lucem  tenebras ;  ponentes 
amariim  in  dulce,  et  dulce  in  amarum. 
Hsec  dicit  Dominus. 

B.  3.  CivitasHierusalem,noliflere, 
quoniam  doluit  Dominus  super  te. 
Et  auferet  a  te  omnem  tribulationem. 

V.  Ecce  in  fortitudine  veniet  :  et 
brachium  ejus  dominabitur.  Et 
auferet.     Gloria  Patri.     Et  auferet. 

In  secundo  Noclumo  fiant  medias 
Lecliones  de  sermone  B.  Maximi  epis- 
copi. 


Lectio  quarta.  [Maximi  Homilia 
secunda  de  eodem  Adventu  pp.  193, 
194].     (Amb.  Sermone  29.) 

Superiore  Dominica  capitulum  e- 
vangelicum  disserentes,  partemquan- 
dam  ex  illo  perstrinximus  :  superest 
ut  sequentia  decurramus.  Descrip- 
simus  enim  quid  esset  quod  ait  Do- 
minus.  Iu  illa  nocte  erunt  duo  in 
lecto  uno  :  et  reliqua.  Nunc  ergo 
videamus  quod  reliquum  est.  Dicit 
enim  eadem  divina  sententia  :  Erunt 
duse  molentes  in  pristino,  una  assu- 
metur  et  una  relinquetur.  Primum 
igitur  considerandum  est  quomodo 
constat  molentis  ofBcium.  Deinde 
quoe  sunt  duse  quae  molere  dicuntur. 
Tertio  quid  pistrinum  sit ;  quisve 
molitionis  effectus.  Nulli  dubium 
est  quod  molere  non  aliter  constat, 
nisi  duobus  lapidibus  apparatis  et 
convenientibus  sibi,  ut  alteri  ex  his 
magnitudo  alterius  imponatur  :  et 
illum  quidem  lapidem,  qui  prior 
solo  sternitur,  essepigrum  et  tardum, 
et  pene  (ut  ita  dixerim)  otiosum,  ac 
nisi  superioris  participatione  lapidis 
oneraretur,  forsitan  necessarius  non 
videretur.  Ita  dum  iJle  operatur, 
etiam  iste  utilis  invenitur.  Ille 
autem,  id  est,  superior  lapis  tanta 
velocitate  operis  circumfertur,  ut 
fallens  oculos  in  ipsa  celeritate  stare 
credatur,  et  putetur  immobilis  esse, 
dum  currat.  Qui  quanto  violentius 
actus  fuerit,  tanto  opus  perfectius 
consummatur.  Ita  ergo  prior  lapis 
stat,  jacet,  et  pene  nihil  prodest  : 
ille  vero  alter  quae  inferuntur  cuncta 
suscipit,  quoe  veniunt  universa  com- 
plectitur  :  et  per  cavernulas  quas- 
dam  uterque  quod  operetur  acquirit. 
Qui  molit  autem  hoc  habere  videtur 
omcii,  ut  pervigili  cura  granorum 
asperitateconfracta,ex  intimis  eorum 
occultisque  visceribus  similaginem 
medullamque  producat  :  et  sordium 
levitate  discussa,  in  apertum  profert 
omne  quod  purum  est,  ex  quo  mun- 


Ixxxv 


DOMINICA  SECUNDA  ADVENTUS. 


lxxxvi 


dissimum  panem  confieiens  gratiam 
Domini  consequatur.  Tu  autem  Do- 
mine  [miserere  nostri]. 

R.  4.  Ecce  Dominus  veniet- :  pro- 
tector  noster  sanctus  Israel  :  Coro- 
nam  regni  habens  in  capite  ejus. 

V.  Et  dominabitur  a  mari  usque 
ad  mare  :  et  a  flumine  usque  ad  ter- 
minos  orbis  terrarum.     Coronam. 


Lectio  quinta. 

IIos  igitur  duos  molares  lapides 
duo  esse  arbitror  testamenta  :  hoc 
est,  legem  Moysi  et  Evangelium  Do- 
mini.  Quae  ita  sunt  disposita,  vel 
parata,  ut  sibi  testamentum  utrum- 
que  conveniat  :  sicut  ait  Salvator, 
Non  veni  legem  solvere,  sed  adim- 
plere.  Et  ad  vicem  molarum  aliud 
prius  solo  positum,  aliud  insuper 
collocatum,  hoc  est,  legem  primum 
hominibus  constitutam,  deinde  ad 
perfectum  Evangelium.  Quae  lex 
velut  inferioris  molse  saxum  ita  erat 
pigra  et  tarda  et  penitus  otiosa,  ut 
quicquid  operando  acceperat,  id  omne 
perdiderit  :  dicente  de  Judseis  pro- 
pheta  :  Omnes  declinaverunt,  simul 
inutiles  facti  sunt,  non  est  qui  faciat 
bonum,  non  est  usque  ad  unum. 
Ergo  nisi  Evangelium  superpositum 
fuisset,  adhuc  lex  veluti  tarda  et 
gravis  jaceret  in  terra  Judaica,  et 
unius  provincise  cooperiretur  an- 
gustiis.  Nisi  Evangelium,  inquam, 
datum  esset,  lex  necessaria  omnino 
non  esset.  Hoc  autem  lex  opera- 
batur  sine  Evangelio,  quod  uno  saxo 
fieri  potest.  Confringere  poterat, 
non  prodesse  :  sicut  ait  beatus  Apo- 
stolus  :  Lex  autem  iram  operatur, 
gratiam  vero  non  praestat.  Tu  au- 
tem  Domine  miserere  nostri. 

R.  5.  Sicut  mater  consolatur  filios 
suos,  ita  consolabor  vos,  dicit  Do- 
minus,  et  de  Hierusalem  civitate 
quam  elegi  veniet  vobis  auxilium. 
Et  videbitis,  et  gaudebit  cor  vestrum. 

V.     Dabo  in  Sion  salutem,  et  in 


Hierusalem  gloriam  meam.    Et  vide- 
bitis. 

Lectio  sexta.  [Maximi  Homil.  ut 
supra  p.  194.] 

Stante  ergo  lege,  Evangelium  da- 
tum  est,  quod  Veteri  superpositum 
Testamento  utrumque  condecorat : 
ac  tanta  velocitate  operis  circum- 
fertur,  .ut  volubilitate  sui  seculum 
omne  circumeat,  hoc  est,  inferna 
visitet,  cselestia  penetret,  terrena  col- 
lustret.  Quod  Evangelium  tanquam 
superior  mola  cunctos  credentes  sus- 
cipit,  omnes  advenientes  accipit,  et 
veluti  per  quasdam  cavernulas  prse- 
ceptorum  ad  interiora  transmittit : 
ut  ibi  hinc  inde  duorum  Testamen- 
torum  salutaribus  mandatis  gentili- 
tatis  asperitate  molita,  producat 
omne  quod  purum  est.  Quam  simi- 
litudinem  Testamentorum  Ezechie- 
lem  prophetam  arbitror  perstrinxisse, 
cum  dicit  rotam  in  medio  rotae  esse 
connexam.  Harum  igitur  molarum 
operatione,  id  est,  Novi  ac  Yeteris 
Testamenti  hoc  agit  saucta  Ecclesia 
cura  pervigili,  ut  peccatorum  asperi- 
tate  discussa,  ex  occultis  cogita- 
tionibus  medullam  mundi  cordis  eli- 
ciat,  et  cselestibus  mandatis  mundata 
ex  intimis  spiritalia  alimenta  pro- 
ducat.  De  quibus  alimentis  Paulus 
Apostolus  ait :  Lac  vobis  potum  dedi, 
n on  escam.  Et  iterum  :  Perfecto- 
rum  autem  est  solida  esca,  qui  propter 
habitum  sensus  exercitatos  habent  : 
et  reliqua.  Ac  spiritum  nostrum 
omni  humanitate  purificans  velut 
similaginem  Deo  ofterre  contendit, 
sicut  David  sanctus  ait  :  Sacrificium 
Deo  spiritus  contribulatus.  Tanta 
autem  velocitate  circumfertur  Evan- 
gelium,  ut  non  nisi  sapientes  cursum 
ejus  intelligant,  quem  beatus  Paulus 
intelligens  ait  :  Ut  sermo  Dei  currat 
et  clarificetur  in  nobis.  Tu  autem 
Domine. 

R.  6.  Hierusalemplantabisvineam 
in  montibus  tuis  et  exultabis,  quia 


lxxxvii 


DOMINICA  SECUNDA  ADVENTUS. 


lxxxviii 


dies  Domini  veniet.  Surge  Syon, 
convertere  ad  Deum  tuum  :  gaude 
et  lsetare  Jacob.  Quia  de  medio 
gentiura  Salvator  tuus  veniet. 

V.  Exulta  satis  filia  Syon  :  jubila 
filia  Hierusalem.  Quia  de.  Gloria 
Patri  et  Filio.     Salvator. 

In  tertio  Noctuvno  EvangeUum 
secundum  Lucam  xxi.  25. 

In  illo  tempore,  Dixit  Jesus  dis- 
cipulis  suis.  Erunt  signa  in  sole,  et 
luna,  et  stellis;  et  in  terris  pressura 
gentium;  prse  confusione  sonitus 
maris  et  fluctuum,  arescentibus  ho- 
minibus  prse  timore  et  expecfcatione 
quse  supervenient  universo  orbi.  Et 
reliqua. 

Omelia  beati  Gregorii  papce 

Lectio  vii.  [In  Evangelia,  Lib.  1. 
Homil.  1.  Greg.  Op.  Tom.  i.  col. 
1436.]  §  1. 

Dominus  ac  Redemptor  noster 
paratos  nos  invenire  desiderans  se- 
nescentem  mundum  quae  mala  se- 
quantur  denuntiat,  ut  nos  ab  ejus 
amore  compescat.  Appropinquante 
ejus  terminum  quantse  fpercussionesf 
proeveniant  innotescit  :  ut  si  Deum 
metuere  in  tranquillitate  nolumus, 
saltem  vicinum  ejus  judicium  vel  per- 
cussionibus  attriti  timeamus.  Huic 
etenim  lectioni  sancti  Evangelii, 
quam  modo  vestra  fraternitas  audi- 
vit,  paulo  'superius  Dominus  prse- 
misit,  dicens  :  Exurget  gens  contra 
gentem,  et  regnum  adversus  regnumj 
et  erunt  terrsemotus  magni  per  loca, 
et  pestilentiae,  et  fames.  Et  qui- 
busdam  interpositis,  hoc  modo  quod 
audistis  adjunxit  :  Erunfc  signa  in 
sole,  et  luna,  et  stellis,  et  in  terris 
pressura  gentium,  prse  confusione 
sonitus  maris  et  fluctuum.  Tu  autem. 

R.  7.  Egredietur  Dominus  de  Sa- 
maria  ad  portam  quse  respicit  ad 
orientem  :  et  veniet  in  Bethleem  am- 
bulans  super  aquas  redemptionis 
Judae.  Tunc  salvus  erit  omnis  homo, 
quia  ecce  veniet. 


V.  Et  prseparabitur  in  miseri- 
cordia  solium  ejus  :  et  sedebit  super 
illud  judicans  in  aaquitate.     Tunc. 

Lectio  octava.    [Gregor.  ubi  s.  §  1.] 

Ex  his  profecto  omnibus  alia  jam 
facta  cernimus,  alia  in  proximo  ven- 
tura  formidamus.  Nam  gentem  super 
gentem  exurgere,  earumque  pressu- 
ram  terris  insistere,  plus  jam  in  nos- 
trisftribulationibusf  cernimus,quara 
in  codicibus  legimus.  Quod  terrae- 
motus  urbes  innumeras  subruat,  ex 
aliis  mundi  partibus  scitis  quam  fre- 
quenter  inde  audivimus.  Pestilen- 
tias  :  sine  cessatione  patimur.  Signa 
vero  in  sole,  et  luna,  et  stellis,  adhuc 
aperte  minime  videmus  :  sed  quia  et 
hsec  non  longe  sint,  ex  ipsa  jam  aeris 
immutatione  colligimus.  Quamvis 
priusquam  Italia  gentili  gladio  fe- 
rienda  traderetur,  igneas  in  cselo 
acies  vidimus,  ipsumque  qui  postque 
ea  fusus  est  humani  generis  sangui- 
nem  coruscantem.  Confusio  autem 
maris  et  fluctuum  necdum  nova  esfc 
exorta.  Sed  cum  multa  jam  prse- 
nuntiata  completa  sint,  dubium  non 
est,  quin  sequantur  etiam  pauca  quse 
restant :  quia  sequentium  rerum  cer- 
titudo  est  prseteritarum  exhibitio. 

R.  8.  Docebit  nos  Dominus  vias 
suas  :  et  ambulabimus  in  semitis 
ejus.  Quia  de  Syon  exibit  lex  :  et 
verbum  Domini  de  Hierusalem. 

V.  Venite,  ascendamus  ad  mon- 
tem  Domini  :  et  ad  ddmum  Dei 
Jacob.     Quia  de. 

Lectio  nona.  [Gregor.  1.  1.  ut  sup. 
§2.]' 

Hsec  nos,fratres  [carissimi],  idcirco 
diximus,  ut  ad  cautelse  studium  ves- 
trse  mentes  evigilent  :  ne  securitate 
torpeant,  ne  ignorantia  languescant, 
sed  semper  eas  et  timor  sollicitet,  et 
in  bono  opere  sollicitudo  confirmet, 
pensantes  hoc  quod  Redemptoris  nos- 
tri  voce  subjungitur  :  Arescentibus 
hominibus  prse   timore  et  expecta- 


lxxxix 


DOMINICA   SECUNDA  ADYENTUS. 


XO 


tione,  quse  supervenient  universo 
orbi.  Nam  virtutes  cselorum  move- 
buntur.  Quid  enim  Doniinus  virtutes 
caelorum,  nisi  Angelos,  Archangelos, 
Thronos,  Dominationes,  Principatus, 
et  Potestates  appellat  1  quae  in  adven- 
tu  districti  judicis  nostris  tunc  oculis 
visibiliter  apparebunt,  ut  districte 
tunc  a  nobis  exigant,  hoc  quod  nos 
modo  invisibilis  conditor  sequanimi- 
ter  portat.  Ubi  et  subditur  :  Et  tunc 
videbunt  filium  hominis  venientem 
in  nubibus  in  potestate  magna  et  ma- 
jestate.  Ac  si  aperte  diceretur  :  In 
potestate  et  majestate  visuri  sunt, 
quem  in  humilitate  positum  audire 
noluerunt  :  ut  virtutem  ejus  tanto 
tunc  districtius  sentiant,  quanto 
nunc  cervicem  cordis  ad  ejus  patien- 
tiam  non  inclinant.     Tu  autem. 

R.  9.  Rex  noster  adveniet  Chris- 
tus.  Quem  Johannes  prsedicavit 
Agnum  esse  venturum. 

Y.  Ecce  agnus  Dei  \  ecce  qui  tollit 
peccata  mundi.  Quem  Johannes. 
Gloria.     Quem. 

Responsorium  Feriale.  Leva  Hie- 
rusalem  oculos  et  vide  potentiam 
Begis,  Ecce  Salvator  venit  solvere 
te  a  vinculo. 

Versus.  De  Syon  exibit  lex  :  et 
verbum  Domini  de  Hierusalem. 
Ecce.    Gloria.    Ecce. 

Yersus.     Emitte  Agnum. 

In  Laudibus. 

Ant.  Ecce  in  nubibus  caeli  Do- 
minus  veniet  cum  potestate  magna. 
Alleluya. 

Ps.     Dominus  regnavit  (p.  29). 

Ant.  Urbs  fortitudinis  nostrae 
Syon;  Salvator  ponetur  in  ea  murus 
et  antemurale,  aperite  portas;  quia 
nobiscum  Deus.     Alleluya. 

Ps.     Jubilate. 

Ant.  Ecce  apparebit  Dominus,  et 
non  mentietur  :  si  moram  fecerit, 
expecta  eum  :  quia  veniet  et  non 
tardabit.     Alleluya. 

Ps.     Deus,  Deus  meus. 


Ant.  Montes  et  colles  cantabunt 
coram  Deo  laudem,  et  omnia  ligna 
silvarum  plaudent  manibus ;  quo- 
niam  veniet  Dominus  dominator  in 
regnum  seternum.  Alleluya.  Alleluya. 

Ps.     Benedicite  (p.  31). 

Ant.  Ecce  Dominus  noster  cum 
virtute  veniet,  ut  illuminet  oculos 
servorum  suorum.     Alleluya. 

Ps.     Laudate  Dominum  (p.  32). 

Capitulum.     [Rom.  xv.  4.] 

Qusecunque  enim  scripta  sunt,  ad 
nostram  doctrinam  scripta  sunt  :  ut 
per  patientiamet  consolationemscrip- 
turarum  spem  habeamus. 

Htjmnus.     Yox  clara  (p.  xxxi.). 

Y.     Vox  clamantis. 

Ant.  Super  solium  David,  et  super 
regnum  ejus  sedebit  in  aeternum. 
Alleluia. 

Ps.     Benedictus  (p.  35). 

Oratio.     Excita,  Domine. 

Memoria  de  S.  Maria  ut  supra. 

Ad  Primam. 

Ant.     Ecce  in  nubibus. 
Ps.     Deus,    Deus   meus,    respice 
(P.  37). 

Ad  Tertiam. 

Ant.     Urbs  fortitudinis. 

Ps.     Legem  pone  (p.  57). 

Capitulum.  Qusecunque  enim 
scripta.  ut  supra. 

Resjjonsoria  versus  sicut  in  prima 
Dominica  Adventus  Domini  ad 
onines  Horas  dicuntur. 

Ad  Sextam. 

Ant.     Ecce  apparebit. 
Ps.  Defecit  (p.  61). 

Capitulum.     [Rom.  xv.  5,  6.] 

Deus  autem  patientiae  et  solatii 
det  vobis  id  ipsum  sapere  in  alteru- 
trum  secundum  Jesum  Christum  ;  ut 
unanimes  uno  ore  honorificetis  Deum 
etPatrem  Domini  nostri  JesuChristi. 


XCl 


FERIA   SECUNDA   HEBDOMAD^  II.   ADVENTUS. 


XCll 


Ad  Nonam. 
Ant.  Ecce  Dominus. 
Ps.     Mirabilia  (p.  65). 

Capitulum.     [Rom.  xv.  13.] 
Deus  autem  spei  repleat  vos  onnii 
gaudio  et  pace  in  credendo  :  ut  abun- 
detis  in  spe  et  virtute  Spiritus  sancti. 

Ad  Vesperas. 

Ant.     Sede  a  dextris. 

Ps.     Dixit  Dominus  (p.  191). 

Capitulum.  Qusecuiique  enim 
scripta.   [ut  supra.~\ 

R.     Tu  exurgens. 

Hymnus.     Conditor  (p.  v.). 

V.     Rorate. 

Ant.  Beata  es  Maria  quse  credi- 
disti;  quoniam  perficientur  in  te 
quse  dicta  sunt  tibi  a  Domino.  Al- 
leluia. 

Ps.     Magnificat  (p.  221). 

Oratio.     Excita  Domine  corda. 

Memoria  de  S.  Maria. 

Ant.     Ne  timeas. 

Cum  vero  fuerint  Vesperce  de  all- 
quo  sancto  vel  Commemoratio  kac  die, 
tunc  ad  Memoriam  de  S.Mariadicatur 
Antiphona  Ave  Maria. 

Quotidie  per  hebdomadam,  quan- 
do  deferia  hcec  agitur,  dicanturversus 
et  Responsoria  per  ordinem  Noctur- 
norum  Dominicalis  Historice,  ita 
tamen  quod  Responsoria  ferialia  non 
omittantur. 

Feria  ii. 

Ad  Matutinas. 

Lectioi.  Legenda8.  Isa.v.  [21 — 23.] 

Vae  qui  sapientes  estis  in  oculis 
vestris,  et  coram  vobismetipsis  pru- 
dentes.  Vse  qui  potentes  estis  ad 
bibendum  vinum,  et  viri  fortes  ad 
miscendam  ebrietatem.  Qui  justi- 
ficatis  impium  pro  muneribus,  et 
justitiam  justi  aufertis  ab  eo.  Haec 
dicit. 


Lectio  ii.     [Isa.  v.  24,  25.] 

Propter  hoc  sicut  devorat  stipulam 
lingua  ignis,  et  calor  flammge  exurit, 
sic  radix  eorum  quasi  favilla  erit,  et 
germen  eonrm  ut  pulvis  ascendet. 
Abjecerunt  enim  legem  Domini  exer- 
cituum  :  et  eloquium  Sancti  Israel 
blasphemaverunt.  Ideo  iratus  est 
furor  Domini  in  populo  suo,  et 
extendit  manum  suam  super  eum, 
et  percussit  eum.  Et  conturbati 
sunt  moutes,  et  facta  sunt  morticina 
eorum  quasi  stercus  in  medio  platea- 
rum.  In  omnibus  his  non  est  aversus 
furor  ejus;  sed  adhuc  manus  ejus 
extenta.     Haac  dicit  Dominus. 

Lectio  iii.     [Isa.  v.  26—30.] 

Et  elevabit  Dominus  signum  in 
nationibus  procul  et  sibilabit  ad  euui 
de  finibus  terrse  :  et  ecce  festinus 
velociter  veniet.  Non  est  deficiens 
neque  laborans  in  eo  :  non  dormi- 
tabit  neque  dormiet,  neque  solvetur 
cingulum  renum  ejus,  nec  rumpetur 
corrigia  calceamenti  ejus.  Sagittse 
ejus  acuta}  et  omnes  arcus  ejus  ex- 
tenti.  Ungulse  equorum  ejus  ut 
silex,  et  rotse  ejus  quasi  impetus 
tempestatis.  Rugitus  ejus  ut  leonis, 
rugiet  ut  catuli  leonum  :  et  frendet, 
et  tenebit  praedani  :  et  amplexabitur, 
et  non  erit  qui  eruat.  Et  sonabit 
super  eum  in  die  illa  sicut  sonitus 
maris  :  aspiciemus  in  terram,  et  ecce 
tenebrse  tribulationis,  et  lux  obtene- 
brata  est  in  caligine  ejus.    Haec  dicit. 

Ant.  De  caelo  veniet  dominator 
Dominus;  et  in  manu  ejus  honor  et 
imperium. 

Ps.     Benedictus  (p.  35). 

Ad  Vesperas. 

Ant.  Ecceveniet  dominator  terrae  : 
et  ipse  auferet  jugum  captivitatis 
nostrse. 

Ps.     Magnificat  (p.  221). 


XClll 


FERIIS    III..    IV.    ET    V.    HEBDOMAD.E   II.    ADVENTUS. 


XCIV 


Feria  iii 

Lectio  prima.  Legenda  9.  Isa. 
vi.  [1—3.] 

In  anno,  quo  mortuus  est  rex 
Ozias,  vidi  Dominuni  sedentem  super 
solium  excelsuni  et  elevatum  :  et  ea 
quae  sub  ipso  erant,  replebant  tem- 
plum.  Seraphin  stabant  super  illud  : 
sex  alse  uni,  et  sex  alse  alteri  :  dua- 
bus  velabant  faciem  ejus,  et  dua- 
bus  velabant  pedes  ejus,  et  duabus 
volabant.  Et  clamabant  alter  ad 
alterum,  et  dicebant  :  Sanctus,  sanc- 
tus,  sanctus,  Dominus  Deus  exerci- 
tuum,  plena  est  omnis  terra  gloria 
ejus.     Hasc. 

Lectio  ii.  [Isa.  vi.  4,  5.] 
Et  commota  sunt  superliminaria 
cardinum  a  voce  clamantis,  et  domus 
impleta  est  fumo.  Et  dixi  :  Yse  niihi, 
quia  tacui,  quia  vir  pollutus  labiis 
ego  sum,  et  in  medio  populi  polluta 
labia  habentis  ego  habito,  et  regem 
Dominum  exercituum  vidi  oculis 
meis.    Hsec. 

Lectio  iii.      [Isa.  vi.  6,  7]. 

Et  volavit  ad  me  unus  de  seraphin, 
et  in  manu  ejus  calculus,  quem  for- 
cipe  tulerat  de  altari.  Et  tetigit  os 
meum,  et  dixit  :  Ecce  tetigit  hoc 
labia  tua,  et  auferetur  iniquitas  tua, 
et  peccatum  tuum  mundabitur.  Hsec. 

Ant.  Super  te,  Hierusalem,  orie- 
tur  Dominus  :  et  gloria  ejus  in  te 
videbitur. 

Ps.     Benedictus  (p.  35). 

Ad  Yesperas. 

Ant.  Yox  clamantis  in  deserto  : 
Parate  viam  Domini  :  rectas  facite 
semitas  Dei  nostri. 

Ps.     Magnificat  (p.  221). 

Feria  iiii. 

Lectio  i.    Isa.  vi.  [8,  9.]    Legenda  10. 

Et  audivi  vocem  Domini  dicentis  : 

Quem  mittam  %  et  quis  ibit  ex  nobis  ] 


Et  dixi  :  Ecce  ego,  mitte  me.  Et 
dixit  :  Yade,  et  dices  populo  huic  : 
Audite  audientes,  et  nolite  intelli- 
gere  :  et  videte  visionem,  et  nolite 
cognoscere.     Haec  dicit. 

Lectio  ii.  \_Isa.  vi.  10 — 13.] 
Excoeca  cor  populi  hujus,  et  aures 
ejus  aggrava  :  et  oculos  ejus  claude  : 
neforte  videat  oculis  suis,  et  auribus 
suis  audiat,  et  corde  suo  intelligat 
et  convertatur,  et  sanem  eum.  Et 
dixi  :  Usquequo  Domine  ?  et  dixit  : 
Donec  desolentur  civitates  ab^que 
habitatore,  et  domus  sine  homine,  et 
terra  relinquetur  deserta.  Et  longe 
faciet  Dominus  homines,  et  multipli- 
cabitur  quse  derelicta  fuerat  in  medio 
teme.  Et  adhuc  in  ea  decimatio,  et 
convertetur,  et  erit  in  ostensionem 
sicut  therebintus,  et  sicut  quercus, 
quse  expandit  ramos  suos  :  semen 
sanctum  erit  id,  quod  steterit  in  ea. 

Lectio  iii.     [Isa.  vii.  1,  2.] 

Et  factum  est  in  diebus  Achaz 
filii  Joathan,  filii  Oziae  regis  Juda, 
ascendit  Kasin  rex  Syrise,  et  Phacee 
filius  Rornelise  rex  Israel,  in  Hieru- 
salem,  ad  praeliandum  contra  eam  : 
et  non  potuerunt  debellare  eam.  Et 
nuntiaverunt  domui  David,  dicentes  : 
Pequievit  Syria  super  Effraim,  et 
commotum  est  cor  ejus,  et  cor  populi 
ejus,  sicut  moventur  ligna  silvarum 
a  facie  venti.     Haec  dicit. 

Ant.  Ecce  mitto  angelum  meum 
qui  prseparabitviam  tuam  antefaciem 
tuam. 

Ps.     Benedictus  (p.  35). 
Ad  Yesperas. 

Ant.  Syon  renovaberis  et  videbis 
justum  tuum  qui  venturus  est  in  te. 

Ps.     Magnificat  (p.  221). 

Feria  quinta. 

Lectio  prima.     Esa.  vii.  [3 — 6.]  Le- 
.  genda  11. 
Et  dixitDominusad  Esaiam  :Egre- 
dere  in  occursum  Achaz  tu,  et  qui 


xcv 


FERIIS   V.    ET   VI.    HEBDOMADiE   II.    ADVENTUS. 


XCVl 


derelictus  est  Jasub  filius  tuus,  ad 
extremum  aquseductus  piscinse  supe- 
rioris  in  via  Agri  fullonis.  Et  dices 
ad  eum  :  Yide  ut  sileas  :  noli  timere, 
et  cor  tuum  ne  formidet  a  duabus 
caudis  titionum  fumigantium  isto- 
rum  in  ira  furoris  Rasin  regis  Syrise, 
et  filii  Romelise  :  eo  quod  consilium 
inierit  contra  te  Syria  in  malum  et 
Effraim,  et  iilius  Romeliaa,  dicentes  : 
Ascendamus  ad  Judam/et  suscitemus 
eum,  et  avellamus  eum  ad  nos,  et  po- 
namus  regem  in  medio  ejus  filium 
Thabeel.     Hsec  dicit. 

Lectio  ii.     [Isa.  vii.  7 — 9.] 

Haec  dicit  Dominus  Deus  :  Noh 
stabit,  et  non  erit  istud  :  sed  caput 
Syrise  Damascus,  et  caput  Damasci 
Kasin  :  et  adhuc  sexaginta  et  quin- 
que  anni,  et  desinet  Effraim  esse 
populus  :  et  caput  Effraim  Samaria, 
et  caput  Samarise  filius  Romelise. 
Si  non  credideritis,  non  permanebitis. 
Hsec  dicit  Dominus  Deus. 

Lectio  tertia.     [Isa.  vii.  10 — 16.] 

Et  adjecitDominus  loqui  ad  Achaz 
dicens  :  Pete  tibi  signum  Domino, 
Deo-  tuo  in  profuudum  inferni,  sive 
in  excelsum  supra.  Et  dixit  Achaz  : 
Non  petam,  et  non  tentabo  Domi- 
num.  Et  dixit  :  Audite  ergo  domus 
David,  Numquid  parum  vobis  est, 
molestos  esse  hominibus,  quia  mo- 
lesti  estis  et  Deo  meo  ?  Propter  hoc 
dabit  Dominus  ipse  vobis  signum. 
Ecce  virgo  concipiet,  et  pariet  filium, 
et  vocabitur  nomen  ejus  Emmanuel. 
Butyrum  et  mel  comedet,  ut  sciat  re- 
probare  malum,  et  eligere  bonum. 
Quia  antequam  sciat  puer  reprobare  . 
malum,  et  eligere  bonum,  derelin- 
quetur  terra,  quam  tu  detestaris  a 
facie  duorum  regum  suorum.     Ha3c. 

Ant.  Tu  es  qui  venturus  es  Do- 
mine,  quem  expectamus  ut  salvum 
facias  populum  tuum. 

Fs.     Benedictus  (p.  35). 


Ad  Yesperas. 

Ant.  Qui  post  me  venit  ante  me 
factus  est  :  cujus  non  sum  dignus 
calceamenta  solvere. 

Ps.     Magnificat  (p.  221). 


Feria 


VI. 


Lectio  prima.  Isa.  vii.  [17 — 19.] 
Legenda  12. 

Adducet  Dominus  super  te,  et  su- 
per  populum  tuum,  et  super  domum 
patris  tui,  dies  qui  non  venerunt  a 
diebus  separationis  Effraim  a  Juda 
cum  rege  Assyriorum.  Et  erit  in 
die  illa  sibilabit  Dominus  muscaB 
quse  est  in  extremofluminum  ^gy  pti, 
et  api  qua3  est  in  terra  Assur.  Et 
venient,  et  requiescent  omnes  in  tor- 
rentibus  vallium,  et  in  cavernis  pe- 
trarum,  et  in  omnibus  frutectis,  et  in 
universis  foraminibus.     Hsec  dicit. 

Lectio  secunda.  [Isa.  vii.  20 — 22.] 
In  die  illa  radet  Dominus  in  nova- 
cula  conducta,  in  his  qui  trans  flumen 
sunt,  in  rege  Assiriorum  caput  et 
pilos  pedum,  et  barbam  universam. 
Et  erit  in  die  illa  nutriet  homo 
vaccam  boum,  et  duas  oves,  et-prsB 
ubertate  lactis  comedet  butyrum  : 
butyrum  enim  et  mel  manducabit 
omnis  qui  relictus  fuerit  in  medio 
terrae. 

Lectio  iii.    [Isa.  vii.  23 — 25.] 

Et  erit  in  die  illa;  Omnis  locus 
ubi  fuerint  mille  vites,  mille  argen- 
teis,  fct  in  spinas  et  in  vepres  erunt. 
Cum  sagittis  et  arcu  ingredientur 
illuc,  vepres  enim  et  spinse  erunt  in 
universa  terra.  Et  omnes  montes 
qui  in  sarculo  sarrientur.  Non  veniet 
illuc  terror  spinarum  et  veprium  :  et 
erit  in  pascua  bovis,  et  in  conculca- 
tionem  pecoris.     Haec  dicit. 

Ant.  Dicite,  pusillanimes  conforta- 
mini  :  ecce  Dominus  Deus  vester 
veniet. 

Ps.  Benedictus  (p.  35). 


XCVli  DOMINICA   TERTIA   ADVENTUS.  XCVIU 

Ad  Vesperas.  Sahbato. 

Ant.     Cantate  Domino  canticum  Ant.   Levabit  Dominus  signum  in 

novum  :  laus  ejus  in  extremis  teriae.      nationibus  :  et  congregabit  dispersos 
Ps.  Magnificat  (p.  221).  Israel.     Ps.   Benedictus  (p.  215). 

V.  Vox  clamantis  (p.  xxxi.). 
Oratio  ut  supra. 

[PlCA    DE    DOMINICA    TERTIA   ADVENTUS.] 

Littera  domixicalis  A.  De  servitio  dominicali.  Ad  primas  vos- 
peras.  R.  Qui  venturus  :  super  psalmum  Magnificat  antiphona  0  sapientia  : 
et  in  hac  hebdomada  nullae  fiant  commemorationes. 

Feria  ii.  et.  iii.  dicuntur  responsoria  de  dominica  per  ordinem. 

Feria  iv.  nichil  de  vigilia  nisi  tantum  memoria  ad  missam  dejejunio; — 
et  in  iii.  feria  dicitur  missa  Salus  populi. 

Littera  domixicalis  B.  Tota  cantetur  hystoria  et  in  hac  hebdomada 
nullse  fiant  commemorationes. 

Feria  ii.  et  v.  responsoria  de  hystoria  dominicali  per  ordinem  dicuntur; 
et  missa  Salus  populi  dicitur  in  ii.  feria  :  missa  dominicalis  in  v.  feria. 

Littera  dominicalis  C.  Totum  servitium  de  dominica.  Secund?e 
vesperse  erunt  de  S.  Lucia  :  et  solennis  memoria  de  dominica  et  S.  Maria. 

Feria  iii.  et  v.  dicuntur  responsoria  de  hystoria  dominicali  et  in  hao 
hebdomada  nullae  fiant  commemorationes.  Missa  Salus  populi  dicitur  in 
iii.  feria.  Feria  v.  ad  vesperas  E.  Festina  :  Antiphona  super  psalmum 
Magnincat  0  sapientia. 

Littera  domintcalis  D.  Totum  servitium  de  dominica  et  festum 
S.  Lucise  difleratur  in  crastinum.  Secunda^  vesperae  in  dominica  erunt 
de  S.  Lucia,  et  solennis  memoria  de  dominica  et  de  S.  Maria.  In  hac 
hebdomada  nulla3  fiant  commemorationes. 

Feria  iii.  et  iv.  dicuntur  versus  et  responsoria  de  hystoria  dominicali 
per  ordinem.     Missa  Salus  populi  dicitur  in  iii.  feria. 

Feria  iv.  dicuntur  versus  de  ii.  nocturno  et  responsoria  propria.  Ad 
secundas  vesperas  R.  Festina  :  super  psalmum  Magnificat,  0  sapientia  :  — 
et  in  v.  feria  dicitur  missa  dominicalis.    . 

Littera  domixicalis  E.  De  servitio  dominicali  :  et  in  hac  hebdomacla 
nullae  fiant  commemorationes. 

Feria  ii.  missa  dominicalis. 

Feria  iii.  missa  Salus  populi.  Feria  iii.  ad  vesperas  R.  Festina  :  Anti- 
phona  super  psalmum  Magnificat  0  sapientia  :  et  in  Sabbato  nichil  de 
vigiJia  [S.  Thonise]  nisimemoria  ad  missam  de  jejunio  [QuattuorTemporum]. 

Littera  dominicalis  F.  De  servitio  dominicali  et  in  hac  hebdomada 
nullas  fiunt  commemorationes. 

Feria  ii.  dicitur  missa  dominicalis.  Ad  secundas  vesperas  R.  Festina  : 
Antiphona  super  psalmum  Magnificat  0  sapientia.  £t  in  iii.  feria  dicitur 
missa  Salus  populi. 

In  v.  feria  dicitur  missa  dominicalis, 
.     Et  in  vi.  fcria  nichil  fiet  de  vigilia  nisi  tantum  memoria  ad  missam  de 
jejunio. 

S.  B.   I.  d 


XCIX 


DOMINICA  TERTIA  ADVENTUS. 


G. 


Sabbato  de  S.  Thoma.  Ad  altam  missam  memoria  de  S.  Maria  et  de 
omnibus  sanctis.  Missa  de  jejunio  dicitur  post  missam  de  festo,  utraque 
ad  principale  altare.  Vesperse  in  Sabbato  erunt  de  Apostolo,  et  solennis 
memoria  de  S.  Maria.     Antiphona  Beata  es  (p.  xliv.). 

Littera  dominicalis  G.  Totum  servitium  de  dominica.  Ad  secundas 
vesperas  R.  Festina  :  Antiphona  super  psalmum  Magnificat  0  sapientia  : 
et  memoria  de  S.  Maria  :  Antiphona  Ave  Maria  (p.  xxxviii.).  In  hac 
hebdomada  nullse  fiant  commemorationes. 

Eeria  ii.  missa  dominicalis. 

Eeria  iii.  missa  Salus  populi. 

Feria  iv.  propria  responsoria.     Missa  quatuor  temporum. 

Feria  v.  de  feria.  R.  Ex  Syon.  Besponsoria  de  iii.  nocturno.  Missa 
de  vigilia  S.  Thomae. 

Feria  vi.  de  S.  Thoma.  Ad  matutinas  memoria  de  Adventu.  Anti- 
phona  Nolite  (p.  clvi.).     Oratio  Excita  qucesumus.     Post  tertiam  dicitur 


Missa  de  S.  Thoma   [Oratio    dominicalis,    scilicet 


Aurem   tuam.], 
Post    sextam 


memoria    de    S.    Maria    et-  de   omnibus    Sanctis. 
missa  de  jejunio.     Utraque  ad  summum  altare. 

Sabbato  de  feria  V.  Egredietur,  cum  propriis  responsoriis. 


et  fiat 
dicitur 


DOMINICA   TERTIA   [ADVENTUS   DOMINI]. 


Ad  Vesperas. 

Ant.  Benedictus.  Ps.  Ipsum 
(p.  215). 

Capitulum.     Genes.  xlix.  [10]. 

Non  auferetur  sceptrum  de  Juda, 
et  dux  de  femore  ejus,  donec  veniat 
qui  mittendus  est;  et  ipse  erit  ex- 
pectatio  gentium. 

R.  Qui  venturus.  iii.  p.  ciL 

Hymnus.    Conditor  (p.  v.). 

V.  Rorate. 

Ant.  Ante  me  non  est  formatus 
Deus,  et  post  me  non  erit ;  quia 
mihi  curvabitur  omne  genu  et  con- 
fitebitur  omnis  lingua. 

Fs.    Magnificat  (p.  221). 

Ante  primas  vesperas  hujus  Domi- 
nico3  non  potest  incipi  0  sapientia. 

Oratio.  Aurem  tuam,  qusesumus 
Domine,  precibus  nostris  accommo- 
da  :  et  mentis  nostrse  tenebras  gratia 
tuaa  visitationis  illustra.  Qui  vivis 
et  regnas  cum  Deo. 

Memoria  beato3  Mariai,  ut  supra. 


Ad  Matutinas. 

Tnvitatorium.  Ecce  jam  venit 
plenitudo  temporis,  in  quo  misit 
Deus  Filium  suum  :  factum  de  vir- 
gine,  factum  sub  lege  :  Venite  adure- 
mus. 

Fs.    Venite. 

In  omnibus  Invitatoriis  habentibus 
istam  clausulam  Venite  adoremus,  ibi 
semper  erit  repetitio  Invitatorii. 

Hymnus,  Antiphonce,  Psalmi,  Ver- 
sus,  per  ordinem,  sicut  in  prima  Do- 
minica  Adventus  Domini. 

Lectio  prima.   Esa.  viii.  [1 — 4.] 
Legenda   13.      Lectiones  legantur 
per  ordinem,  ut  supra  feria  ii.,  Do- 
minica  1.  Adventus. 

Et  dixit  Dominus  ad  me  :  sume 
tibi  librum  grandem,  et  scribe  in  eo 
stilo  hominis  :  Velociter  spolia  de- 
trahe ;  cito  pra^dare.  Et  adhibui 
mihi  testes  fideles,  Uriam  sacerdo- 
tem,  et  Zachariam,  filium  Barachise. 


01 


DOMIXICA   TERTIA   ADVENTUS. 


Cll 


Et  accessi  ad  proplietissam,  et  con- 
cepit,  et  peperit  filium.  Et  dixit  Do- 
minus  ad  me  :  voca  nomen  ejus  :  acce- 
lera,  spolia  detrahe;  festina  prsedari; 
quia  antequam  sciat  puer  vocare  pa- 
trem  suum  et  matrem  suam,  auferetur 
fortitudo  Damasci,  et  spolia  Samarise, 
coram  rege  Assyriorum.    Hsec  dicit. 

R.  1.  Ecce  apparebit  Dominus 
super  nubem  candidam,  et  cum  eo 
sanctorum  milia  :  habens  in  vesti- 
mento  et  in  femore  suo  scriptum  : 
Rex  regum  et  dominus  dominantium. 

V.  Apparebit  in  finem,  et  non  men- 
tietur :  simoram  fecerit,  expecta  eum ; 
quia  veniens  veniet.     Rex  Regum. 


Lectic 


[*> 


sa.  vin.  d 


■10. 


Et  adjecit  Dominus  loqui  ad  me 
adhuc,  dicens  :  Pro  eo  quod  abjecit 
populus  iste  aquas  Syloe,  quse  vadunt 
cum  silentio,  et  assumpsit  magis 
Rasin,  et  filium  Romelise  ;  Propter 
hoc  ecce  Dominus  adducet  super  eos 
aquas  fluminis  fortes  et  multas,  regem 
Assyriorum,  et  omnem  gloriam  ejus  ; 
et  ascendet  super  omnes  rivos  ejus, 
et  fiuet  super  universas  ripas  ejus ; 
et  ibit  per  Judam,  inundans,  et 
transiens  usque  ad  collum  veniet. 
Et  erit  extensio  alarum  ejus,  implens 
latitudinem  terrse  tuse,  o  Emmanuel. 
Congregamini,  populi,  et  vincimini  ; 
et  audite,  universae  procul  terrae  : 
Confortarniiii,  et  vincimini;  accingite 
vos,  et  vincimini.  Inite  consilium, 
et  dissipabitur.  Loquimini  verbum, 
et  non  fiet,  quia  nobiscum  Deus. 
Haec. 

R.  2.  Bethleem  civitasDeisummi, 
ex  te  exiet  dominator  Israel  :  et 
egressus  ejus  sicut  a  principio  dierum 
seternitatis  :  et  magniticabitur  in 
medio  universas  terrse.  Et  pax  erit 
in  terra  nostra  dum  venerit. 

V.  Loquetur  pacem  gentibus  :  et 
potestas  ejus  a  mari  usque  ad  mare. 
Et  pax  erit. 


Lectio  tertia.     [Isa.  viii.  11 — 17.] 

Haec  enim  ait  Dominus  ad  me, 
Sicut  in  forti  manu  erudivit  me,  ne 
iretn  in  via  populi  hujus,  dicens  : 
Non  dicatis  Conjuratio;  omnia  enim 
quae  loquitur  populus  iste,  conjuratio 
est.  Et  timorem  ejus  ne  timeatis, 
neque  paveatis ;  Dominum  exerci- 
tuuni  ipsum  sanctificate ;  ipse  pavor 
ve.ster,  et  ipse  terror  vester ;  et  erit 
vobis  in  sanctificationem;  in  lapidem 
autem  offensionis,  et  in  petrani  scan- 
dali,  duabus  domibus  Israel ;  in  la- 
queumet  in  ruinam  habitantibusHie- 
rusalem.  Et  offendent  ex  eis  plurimi, 
et  cadent,  et  conterentur,  et  irretien- 
tur,  et  capientur.  Liga  testimonium, 
signa  legem  in  discipulis  meis.  Et 
exspectabo  Dominum  qui  abscondit 
faciem  suam  a  domo  Jacob,  et  prse- 
stolabor  eum.     Haec. 

R.  3.  Qui  venturus  est  veniet,  et 
non  tardabit ;  jam  non  erit  timor  in 
finibus  nostris.  Quoniam  ipse  est 
Salvator  noster. 

V.  Deponet  omnes  iniquitates  nos- 
tras,  et  projiciet  a  nobis  omnia  pec- 
cata  nostra.  Quoniam.  Gloria.  Quo- 
niam. 

In  ii.  Nocturno  fiant  medice  lec- 
tiones  de  sermone  beati  Augustini 
episcopi  de  Unitate  Trinitatis  et  de 
Iucarnatione  Domini. 

Lectio  iiii.  De  Sermone  B.  A  ugus- 
tini  30  de  Tempore  :  [Sermo  245,  in 
Appendice  Op.  Tom.  v.  col.  2982,  ed. 
yost.  Benedict.,  Paris.~\ 

Legimus  sanctum  Moysen  populo 
Dei  praeeepta  dantem,  ubi  dixit, 
Audi,  Israel ;  Dominus  Deus  tuus, 
Deus  unus  est.  Xon  potest  esse 
major  :  non  potest  esse  minor.  Xon 
potest  numerari,  dicente  propheta 
David,  Magnus  Dominus,  et  magna 
virtus  ejus;  et  sapientiae  ejus  non 
est  numerus.  Optime  nostis  ista, 
fratres  carissimi,  qui  corde  fortiter 
tenetis  Catholicam  veritatem. 

d2 


Clll 


DOMINICA   TERTIA   ADVENTUS. 


CIV 


Audite  tamen  breviter  quod  adju- 
vante  Domino  proposui  explanan- 
dum.  Deus  unus  est  Pater:  Deus 
unus  est  Filius:  Deus  unus  est  Spi- 
ritus  Sanctus.  Non  tres  Dii,  sed 
unus'  est  Deus.  Tres  in  vocabulis, 
sed  unus  in  deitate  substantioe.  Sed 
dicit  mihi  haereticus,  Ergo  si  unum 
sunt,  omnes  sunt  incarnati.  Non. 
Ad  solum  Christum  pertinet  caro. 
Nempe  aliud  est  anjma,  aliud  est 
ratio  :  et  tamen  in  anima  est  ratio, 
et  una  est  anima  :  sed  aliud  anima 
agit,  aliud  ratio. 

Anima  vivit,  ratio  sapit;  et  ad 
animam  pertinet  vita,  et  ad  rationem 
pertinet  sapientia.  Et  cum  unum 
sint,  anima  sola  suscipit  vitam,  ratio 
sola  suscipit  sapientiam  :  et  tamen 
nec  anima  sine  ratione,  nec  ratio 
sine  anima.  Sic  Pater  et  Filius 
licet  unum  sint,  et  unus  Deus  sit, 
ad  Christum  solum  pertinet  caro; 
sicut  ad  solam  rationem  pertinet  sa- 
pientia,  licet  non  recedat  ab  anima. 

Ecce  aliud.  In  sole  calor  et 
splendor  in  uno  radio  sunt  :  sed 
calor  exsiccat,  splendor  illuminat; 
aliud  suscipit  calor,  aliud  splendor. 
Et  licet  calor  et  splendor  ab  invicem 
non  queant  separari,  suscipit  splen- 
dor  illuminationem,  non  fervorem; 
suscipit  calor  fervorem,  non  illumi- 
nationem.  Aliud  simul,  aliud  sin- 
gulariter  agunt;  et  tamen  ab  invicem 
non  separantur.  Sic  et  Filius  sus- 
cepit  carnem;  et  non  deseruit  Pa- 
trem,  nec  se  divisit  a  Patre.  Sus- 
cepit,  inquam,  Filius  carnem  in  pro- 
prietate  :  sed  tamen  et  Pater  et 
Spiritussanctus  non  defuit  majestate. 
In  divinitate  sequalitas,  in  carne 
sola  Filii  proprietas  :  non  autem  Pa- 
tris  ab  eo  aut  Spiritus  sancti  recessit 
aliquando  divinitas.  Cum  ergo  una 
sit  deitas,  una  divinitas,  implevit 
quidem  carnem  Christi  Pater  et 
Spiritus  Sanctus;  sed  majestate,  non 
susceptione.  Vis  scire  quia  cum  eo 
erat  [et  Paterl  non  sum,  inquit  Do- 


minus  Christus,  solus;  sed  Pater 
mecum  est.  Audi  et  de  Spiritu 
Sancto,  quia  cum  eo  erat  :]  Evange- 
lista  refert  quia  Jesus  plenus  Spiritu 
Sancto  regressus  est  ab  Jordane. 
Ecce  quomodo  solus  Jesus  Christus 
suscepit  carnem;  et  tamen  et  Pater 
et  Spiritus  Sanctus  non  defuit  nia- 
jestate.  Si  caelum  et  terram  implet 
Pater,  implet  [et]  Spiritiis  Sanctus  : 
carnem  Christi  deserere  non  potue- 
runt,  quando  in  divinitatis  unitate 
manserunt.     Tu  autem. 

E.  4.  ^Egypte  noli  nere,  quia  do- 
minator  tuus  veniet  tibi  :  ante  cujus 
conspectttm  .  movebuntur  abyssi  : 
Liberare  populum  suum  de  nianu 
potentiae. 

V.  Ecce  veniet  Dominus  Deus 
exercituum  :  Deus  tuus  in  potestate 
magna.     Liberare. 

Lectio  quinta. 
[Augustin.  §  2,  3.  col.  2983,  2984.] 

Adhuc  citharam  respice.  Ut 
musicum  melos  tonis  dulcibus  red- 
dat,  tria  pariter  adesse  videntur, 
ars,  manus,  et  chorda  :  et  tamen 
[unus  sonus  auditnr  :]  ars  dictat, 
mantts  tangit,  resonat  chorda[.  Tria 
pariter  operantur  :  sed  sola  chorda 
personat]  quod  auditttr  :  nec  ars,  nec 
manus  sonum  reddunt,  sed  ea  cum 
chorda  pariter  operantur.  Sic  nec 
Pater  nec  Spiritus  Sanctus  suscepe- 
runt  carnem ;  et  tamen  cum  Filio 
pariter  operautur.  Sonttm  sola  chor- 
da  excutit ;  carnem  solus  Christus 
accepit.  Operatio  in  tribus  con- 
stat  :  sed  qttomodo  pertinet  ad  solam 
chordam  soni  redditio,  sic  ad  Chris- 
tum  solttm  pertinet  carnis  humanae 
susceptio. 

E  contra  Judsens,  Contra  naturam, 
(inqttit,)  parere  virgo  Maria  non  po- 
tuit  :  et  detestandus  Manichaeus,  Si 
caro  erat,  virgo  esse  non  potuit ;  si  vir- 
go  peperit,  fantasma  fuit.  [Utrisque 
respondendtts  est.]  Proferam  de  his- 
toria  VeterisTestamenti necessarium 


cv 


DOMIXICA   TERTIA   ADYENTUS. 


CVl 


exemplum  contra  Judaeum,quod  modo 
sonuit  in  auribus  vestris  [manifestis- 
simam  veritatem.]  Doniinus  Moysi 
Sancto  praecepit,  de  singulis  tribubus 
virgas  afferri.  Allatse  sunt  cluodecim 
virgae,  inter  quas  etiam  una  erat  quse 
Aaronfueratsacerdotis:etpo.-ita3sunt 
a  Sancto  Moyse  in  taberuaculo  testi- 
monii.  Yirga  autein  Aaron  post  alte- 
rum  diem  invenitur  subito  produxis&e 
rlores,  et  frondes,  et  peperisse  nuces. 
Delectat  lioc  mysterium  cum  chari- 
tate  vestra  contra  perfidiam  Judai- 
cam  commiscere,  ubi  maxime  figura 
intervenit  sacramenti.  Yirga  enim 
prottdit  quod  ante  non  habuit,  non 
radicata  plantatione,  non  defossa 
sarculo,  non  animata  succo,  non 
fecundata  seminario  :  et  tamen  cum 
illi  deessent  universa  jura  nattme, 
protulit  virga  quod  nec  semine  f  sur- 
gere  potuit,  nec  radice.  Virga  ergo 
potuit  contra  naturam  nuces  edu- 
cere  :  virgo  non  potuit  contra  naturae 
jura  Dei  Filium  generare?  Dicat 
igitur  mihi  Judseus  incredulus,  quem- 
admodum  arida  virga  fioruit  et 
fronduit  et  nuces  protulit;  et  ego 
dicam  illi  quemadmodum  virgo  con- 
ceperit  et  pepererit.  Sed  profecto 
Judaeus  non  cdnceptum  poterit  vir- 
gse  explicare,  nec  virginis  partum. 
Yeniat  ad  ecclesiam,  exponatur  illi; 
ut  cognoscat  verum  ordinem  officii 
naturalis.  Yirgo  peregit  tempora 
pariendi;  virga  autem  non  habuit 
tempora  germinandi.  [Yirgo  habuit 
tempora  pariendi;  virga  autem  alio 
die  quod  natura  non  habuitprotulit.] 
Illa  enim  decursis  novem  mensibus 
peperit;  virga  autem  alio  die  quod 
natura  non  habuit  germinavit.  Tu 
autem. 

R.  5.  Prepe  est  ut  veniat  tempus 
ejus;  et  dies  ejus  non  elongabuntur. 
AHserebitur  Dominus  Jacob,  et  Is- 
rael  salvabitur. 

V.  Qui  venturus  est  veniet  et 
non  tardabit  :  jam  non  erit  timor  in 
finibusnostris.  Miserebitur  Dominus. 


Lectlo  sexta. 
[Augustin.  §  3,  4,  5  col.  2984,  2985.] 
Contra  naturam  (inquit  Judseus) 
virgo  parere  non  potuit.  Deus 
enim  qui  in  Numeris  mirabile  con- 
tra  naturam  signum  ostendit,  ut 
asina  loqueretur,  ipse  mirabilius 
facere  voLuit,  ut  Christus  de  virgine 
nasceretur.  Audiat  et  versutus  ille 
Alanichaeus  aliud  sacramentum.  Solis 
radius  specular  penetrat,  et  solidita- 
tem  ejus  insensibili  subtilitate  per- 
transit  :  et  talis  videtur  intrinsecus, 
qualis  [extat]  extrinsecus.  Itaque, 
fratres,  nec  cum  ingreclitur  violat, 
nec  cum  egreditur  dissipat;  quia  ad 
ingressum  et  egressum  ejus  specular 
integrum  perseverat.  Specular  ergo 
non  rumpit  radius  solis  :  integritatem 
virginis  ingressus  aut  egressus  num- 
quid  vitiare  poterat  deitatis?  Sedquid 
ulterius  immoramur?  Audiat  Chris- 
tianus  quod  non  vult  audire  Judasus 
aut  Manichseus;  ut  iste  proficiat 
in  fide  redemptus,  et  ille  deficiat 
induratus.  Yirga  illa,  unde  agelia- 
nms,  Aaron  virgo  Maria,  fuit,  qua3 
nobis  Christum  verum  sacerdotem 
concepit  et  peperit;  de  quo  David 
cecinit  dicens,  Tu  es  sacerdos  in 
seternum  secundum  ordinem  Melchi- 
sedech;  Superiori  namque  versu  jam 
dixerat,  Yirgam  virtutis  tuse  emittet 
Dominus  ex  Syon.  Et  Esaias  pro- 
pheta  apertius  Sanctam  Mariam 
designat,  dicens  :  Exiet  virga  •  de 
radice  Jesse,  et  flos  de  radice  ejus 
ascendet,  et  requiescet  super  eum 
spiritus  Domini,  spiritus  sapientiae  et 
intellectus.  Quod  ergo  hsec  virga 
nuces  produxit,  imago  Dominici 
corporis  fuit.  iSTux  enim  trinam 
habet  in  suo  corpore  unionem  sub- 
stantioe,  corium,  testam  et  nucleum. 
In  corio  caro,  in  testa  ossa,  in  nucleo 
interior  anima  comparatur.  In  corio 
nucis  carnem  significat  Salva- 
toris,  quae  habuit  in  se  asperitatem 
vel  amaritudinem  passionis.     In  nu- 


CVll 


DOMINICA   TERTIA   ADVENTUS. 


CVlll 


cleo  interiorem  declarat  dulcedinem 
deitatis,  quse  tribuit  pastum,  et 
luminis  subministrat  officium.  In 
testa,  lignumt  inserens  crucis,  quse 
non  discrevit  id  quod  foris  et  intus 
fuit,  sed  quse  terrena  et  cielestia 
fuerant  mediatoris  ligni  interposi- 
tione  sociavit,  dicente  Apostolo, 
Quoniam  ipse  per  sanguinem  crucis 
suae  pacificavit  omnia,  quae  in  caelis 
sunt  et  quse  in  terris. 

R.  6.  Descendet  Dominus  sicut 
pluvia  in  vellus.  Orietur  in  diebus 
ejus  justitia,  Et  abundantia  pacis. 

V.  Et  adorabunt  eum  omnes 
reges  :  omnes  gentes  servient  ei. 
Orietur.     Gloria.     Et  abundantia. 

In     iii.     Nocturno,     Secundum 
Mattheum  xi. 

In  illo  tempore,  Cum  audisset  Jo- 
annes  in  vinculis  opera  Christi, 
mittens  duos  de  discipulis  suis  ait 
illi.  Tu  es  qui  venturus  es,  an 
alium  expectamus  1     Et  reliqua. 

Ilomelia  beati  Gregorii  papcz 

\In  Evangelia,  Lib.  1.  Hom.  vi. 
Op.  Tom.  I.  col.  1452.]   Sexta. 

Quaerendum  nobis  est,  fratres  cha- 
rissimi,  Johannes  propheta  et  plus 
quam  propheta,  qui  venientem  ad 
Jordanis  baptisma  Dominum  osten- 
dit,  dicens,  Ecce  agnus  Dei  :  ecce  qui 
tollit  peccata  mundi ;  qui  et  humi- 
litatem  suam  et  divinitatis  ejus  poten- 
tiam  considerans,  dicit  Qui  est  de 
terra  de  terra  loquitur  :  qui  autem  de 
cselo  venit  super  omnes  est  :  cur  in 
carcere  positus  mittens  discipulos 
requirit,  Tu  es  qui  venturus  es,  an 
alium  expectamus?  Tamquam  si 
ignoret  quem  ostenderat;  et  an  ipse 
sit  nesciat,  quem  ipsum  esse  prophe- 
tando,  baptizando,  ostendendo  cla- 
maverat.  Sed  hsec  quaestio  citius 
solvitur,  si  rei  gestse  tempus  et  ordo 
pensetur.    Tu  autem  Domine. 

R.    7.    Veni,  Domine,  et  noli  tar- 


dare :  relaxa  f acinora  plebi  tuse.     Et 
revoca  dispersos  in  terram  suam. 

V.  Excita  Domine  potentiam 
tuam  et  veni,  ut  salvos  facias  nos. 
Et  revoca. 

Lectio  octava. 

Ad  Jordanis  enim  fluenta  positus 
[Johannes],  quia  ipse  Redemptor 
mundi  esset  asseruit  :  missus  vero 
in  carcerem,  an  ipse  veniat  requirit. 
Non  quia  ipsum  esse  mundi  Re- 
demptorem  dubitet  :  sed  quserit  ut 
sciat  si  is  qui  per  se  in  mundum 
venerat,  per  se  etiam  ad  inferni 
claustra  descendat.  Quem  enim 
prsecurrens  mundo  nuntiaverat,  hunc 
moriendo  ad  inferos  praecurrebat. 
Ait  ergo,  Tu  es  qui  venturus  es,  an 
alium  expectamus?  Ac  si  aperte 
dicat,  Si  pro  hominibus  nasci  dig- 
natus  es,  an  etiam  pro  hominibus 
mori  digneris  insinua  :  ut  qui  nati- 
vitatis  tuse  prsecursor  extiti,  mortis 
etiam  prsecursor  fiara,  et  venturum 
inferno  te  nuntiem,quem  jam  venisse 
mundo  enuntiavi.  Tu  autem.  Do- 
mine  miserere  nostri. 

R.  8.  Erumpant  montes  jocundi- 
tatem  :  et  colles  justitiam.  Quia  lux 
mundi  Dominus  cum  potentia  venit. 

V.  Leva  Hierusalem  oculos,  et 
vide  potentiam  regis.     Quia  lux. 

Lectio  nona. 

Unde  et  inquisitus  Dominus  enu- 
meratis  potentise  suae  miraculis  :  de 
mortis  suae  protinus  humilitate  re- 
spondit  dicens.  Caeci  vident,  claudi 
ambulant,  leprosi  mundantur.  Sur- 
di  audiunt,  mortui  resurgunt,  pau- 
peres  evangelizantur.  Et  beatus  qui 
non  f uerit  scandalizatus  in  me.  •  Visis 
tot  signis  tantisque  miraculis  non 
scandalizari  quisque  potuit,  sed  ad- 
mirari.  Quid  est  ergo  dicere,  Beatus 
qui  non  fuerit  scandalizatus  in  me, 
nisi  aperta  voce  abjectionem  mortis 
suse  humilitatemque  signare?  Ac 
si    patenter    dicat,     Mira    quidem 


cix 


HEBDOMADA  TERTIA  ADVENTUS. 


CX 


facio  :  sed  abjecta  perpeti  non  de- 
digno.     Tu  autem  Domine  miserere. 

P.  9.  Ecce  raclix  Jesse  ascendet 
in  salutem  populorum  :  ipsum  gentes 
deprecabuntur.  Et  erit  nomen  ejus 
gloriosum. 

V.  Et  erit  justitia  cingulum  lum- 
borum  ejus  .:  et  fides  cinctorium 
renum  ejus.   Et  erit.  Gloria.  Et  erit. 

Versus.     Emitte  agnum. 

In  Laudibus. 

Ant.  Veniet  Dominus  et  non 
tardabit,  et  illuminabit  abscondita 
tenebrarum  :  et  manifestabit  se  ad 
omnes  gentes.     Alleluia. 

Ps.     Dominus  regnavit  (p.  29). 

Ant.  Hierusalem,  gaude  gaudio 
magno,  quia  veniet  tibi  Salvator. 
Alleluia. 

Ps.     Jubilate  Deo. 

Ant.  Dabo  in  Syon  salutem,  et 
in  Hierusalem  gloriam  meam.  Al- 
leluya. 

Ps.     Deus  Deus  meus  (p.  30). 

Ant.  Montes  et  omnes  colles 
humiliabuntur;  et  erunt  prava  in 
directa,  et  aspera  in  vias  planas  : 
veni  Domine,  et  noli  tardare.  Al- 
leluya. 

Ps.     Benedicite  omnia. 

Ant.  Juste  et  pie  vivamus,  ex- 
pectantes  beatam  spem  et  adventum 
Domini. 

Ps.     Laudate  Dominum. 

Capitulum.     1  Cor.  iv.  [1,  2.] 

Sic  nos  existimet  homo  ut  minis- 
tros  Christi,  et  dispensatores  ministe- 
riorum  Dei  :  hic  jam  quaeritur  inter 
dispensatores  ut  fidelis  quis  invenia- 
tur. 

Hymnus.     Yox  clara  (p.  xxxi.). 

V.     Yox  clamantis. 

Ant.  Johannes  autem  cum  au- 
disset  in  vinculis  opera  Christi,  mit- 
tens  duos  de  discipulis  suis  ait  illi  : 
Tu  es  qui  venturus  es,  an  alium 
expectamus? 


Ps.     Benedictus  (p.  35). 
Oratio.     Aurem  tuam. 
Memoria  de  S.  Ifaria,  ut  supra. 

Ad  Primam. 

Ant.     Yeniet  Dominus. 

Ps.     Deus  Deus  nieus  respice. 

Ad  Tertiam. 

Ant.     Hierusalem. 

Ps.     Legem  pone  (p.  57). 

Capitulum.     Sic  nos  existimet. 

Pesponsoria  et  Yersus  slcut  in 
prima  Dominica  Adventus  Domini 
ad  omnes  Horas  dicuntur. 

Ad  Sextam. 

Ant.     Dabo  in  Syon. 
Ps.     Lefecit. 

Capitulum.     1  Cor.  iv.  [3.] 

Mihi  autem  pro  minimo  est  ut  a 
vobis  judicer,  aut  ab  humano  die  : 
sed  neque  me  ipsum  judico. 

Ad  Nonam. 

Ant.     Juste  et  pie. 
Ps.     Mirabilia  (p.  65). 

Capitulum.  [1  Cor.  iv.  5.] 
Nolite  ante  tempus  judicare,  quo- 
adusque  veniat  Dominus ;  qui  et 
illuminabit  abscondita  tenebrarum, 
et  manifestabit  consilia  cordium  : 
et  tunc  laus  erit  uuicuique  a  Deo. 

Ad  Yesperas. 

Ant.     Sede  a  dextris  meis. 

Ps.     Dixit  Dominus  (p.  191). 

Capitulum.     Sic  nos  existimet. 

P.     Tu  exurgens. 

Post  inceptionem  O  sapientia  dici- 
tur  R.  Festina,  ne  tardaveris.  quod 
reperies  ante  dictam  Antiphonam. 

Hymnus.     Conditor  (p.  v). 

V.     Rorate  cseli. 

Ant.  Ite,  dicite  Johanni,  Caeci 
vident,  surdi  audiunt  :  claudi  ambu- 
lant,  leprosi  mundantur. 


CXl 


IIEBDOMADA   TERTIA   ADVENTUS. 


CXll 


Ps.     Magnificat  (p.  221). 
Vel  Ant.    O  sapientia.     Ps.    Mag- 
nificat. 

Oratio.     Aurem  tuam. 

Memoria  de  S.  Maria. 

Feria  ii.  iii.  et  v.  dicantur  Versus 
et  Responsoria  secundum  ordinem- 
nocturnorum  Historiai  Dominicalis. 

Feria  ii. 

Lectio  prima.  Esaiai  viii.  (18 — 22.) 
Leyenda  14. 

Ecce  ego  et  pueri  mei  quos  dedit 
mihi  Dominus  in  signum,  et  in  por- 
tentum  Israel  a  Domino  exercituum 
qui  habitat  in  monte  Syon.  Et  cum 
dixerintad  vos  :  Quseritea  phitonibus 
et  a  divinis  qui  stridunt  in  incanta- 
tionibus  suis :  Numquid  non  populus 
a  Deo  suo  requiret  visionem  pro  vivis 
ac  mortuis?  Ad  legem  magis  et  ad 
testimonium.  Quod  si  non  dixerint 
juxta  verbum  hoc,  non  erit  eis  ma- 
tutina  lux.  Et  transibit  per  eam, 
corruet,  et  esuriet.  Et  cum  esurierit, 
irascetur,  et  maledicet  regi  suo,  et 
Deo  suo.  Et  suspiciet  sursum,  et  [ad] 
terram  intuebitur;  et  ecce  tribulatio 
et  tenebrse,  et  dissolutio  et  angustia, 
et  caligo  persequens,  et  non  poterit 
avolare  de  angustia  sua.     Ha^c  dicit. 

Lectio  secunda.     Esaiai  ix.  (1 — 5.) 

Primo  tempore  alleviata  est  terra 
Zabulon,  et  terra  Nepthali  :  et  no- 
vissimo  aggravata  est  via  maris  trans 
Jordanem  Gralilsese  gentium.  Popu- 
lus,  qui  ambulabat  in  tenebris,  vidit 
lucem  magnam.  Habitantibus  in  re- 
gione  umbrse  mortis,  lux  orta  est  eis. 
Multiplicasti  gentem,  et  non  mag- 
nificasti  lsetitiam.  Lcetabuntur  co- 
ram  te,  sicut  qui  lsetantur  in  messe, 
sicut  exsultant  victores  capta  prseda, 
quando  dividunt  spolia.  Jugum 
enim  oneris  ejus,  et  virgam  hu- 
meri  ejus,  et  sceptrum  exactoris  ejus 
superasti,  sicut  in  die  Madian.    Quia 


omnis  violenta  prcedatio  cu.m  tu- 
multu  :  et  vestimentum  mistum  san- 
guine,  erit  in  combustionem,  et  cibus 
ignis.     Hsec. 

Lectio  iii.  [Esaio?  ix.  6,  7.] 
Parvulus  enim  natus  est  nobis, 
et  filius  datus  est  nobis,  et  factus  est 
principatus  super  humerum  ejus  :  et 
vocabitur  nomen  ejus,  Admirabilis, 
Consiliarius,  Deus  Eortis,  Pater  fu- 
turi  seculi,  Princeps  pacis.  Multi- 
plicabitur  ejus  imperium,  et  pacis 
non  erit  finis.  Super  solium  David, 
et  super  regnum  ejus  sedebit  :  ut 
confirmet  illud,  et  corroboret  in  ju- 
dicio  et  justitia,  amodo  et  usque  in 
sempiternum  :  zelus  Domini  exer- 
cituum  faciet  hoc.  Hsec  dicit  Do- 
minus. 

In  Laudibus. 

Ant.  Ecce  veniet  Dominus  prin- 
ceps  regum  terrre  :  beati  qui  parajbi 
sunt  occurrere  illi. 

Ps.     Miserere  mei,  p.  85. 

Ant.  Dum  venerit  filius  hominis, 
putas  inveniet  fidem  super  terram. 

Ps.     Yerba  mea  auribus,  p.  86. 

Ant.  Ecce  jam  veniet  plenitudo 
temporis,  in  quo  misit  Deus  Eilium 
suum  in  terris. 

Ps.     Deus  Deus  meus. 

Ant.  Haurietis  aquas  in  gaudio 
de  fontibus  Salvatoris. 

Ps.     Oonfitebor,  iiii.  p.  87. 

A  nt.  Egredietur  Dominus  de  loco 
sancto  suo  :  veniet  ut  salvet  populum 
suum. 

Ps.     Laudate. 

Capitulum.     Ecce  dies  (p.  liii.). 

Hymnus.     Vox  clara  (p.  xxxi.). 

V.     Yox  clamantis  (p.  xxxi.). 

Ant.  Egredietur  virga  de  radice 
Jesse :  et  replebitur  omnis  terragloria 
Domini  :  et  videbit  omnis  caro  salu- 
tare  Dei. 

Ps.     Benedictus,  p.  35. 

Oratio  dominicalis  dicitur. 


CXlll 


FERIA   IV.    QCATUOR   TEMPORUM. 


CXIV 


Ad  Yesperas. 

Ant.  Elevare,  elevare  :  consurge 
Hierusalem  :  solve  vincla  colli  tui, 
captiva  filia  Syon. 

Ps.     Magnificat  (p.  221). 

vel  Antiphona  O. 
Oratio  dominicalis. 

Feria  iii. 

Lectio  prima.      Esaice  ix.  (8 — 11.) 
Legenda  15. 

Yerbum  misit  Doininus  in  Jacob, 
et  cecidit  in  Israel.  Et  sciet  omnis 
populus  Effrairu,  et  habitantes  Sa- 
mariam,  in  superbia  et  magnitudine 
cordis  dicentes,  Lateres  ceciderunt, 
sed  quadris  lapidibus  sedificabimus. 
Sycomoros  succiderunt,  sed  cedros 
immutabimus.  Et  elevabit  Dominus 
liostes  Rasin  super  eum,  et  inimicos 
ejus  in  tumultum  vertet.  Hrec  dicit 
Doniinus. 

Lectio  ii.     [Isat  ix.  12,  13.] 

Siriam  ab  oriente,  et  Pliilistliiim 
ab  occidente  :  et  devorabunt  Israel 
toto  ore.  In  omnibus  liis  non  est 
aversus  furor  ejus,  sed  adliuc  manus 
ejus  extenta.  Et  populus  non  est  re- 
versus  ad  percutientem  se,  et  Domi- 
num  exercituum  non  exquisierunt. 
Hsec  dicit  Dominus,  convertimini  ad 
Me,  et  salvi  eritis. 

Lectio  tertia.  [Isa.  ix.  14 — 17.] 
Et  disperdet  Dominus  ab  Israel 
caput  :  et  caudam,  incurvantem  et 
refrenantem,  die.  uria.  Longsevus  et 
honorabilis,  ipse  est  caput  :  et  pro- 
pheta  docens  mendacium,  ipse  est 
cauda.  Et  erunt,  qui  beatificant  po- 
pulum  istum,  seducentes  :  et  qui  bea- 
tificantur,  praecipitati ;  propter  hoc 
super  adolescentulis  ejus  non  lseta- 
bitur  Dominus  :  et  pupillorum  ejus 
et  viduarum  non  miserebitur  :  quia 
omnis  ipocrita  est  et  nequam,  et 
universum  os  locutum  est  stultitiam. 
In  omnibus  his  non  est  aversus  furor 


ejus,  sed  adhuc  manus  ejus  extenta. 
Hsec  dicit  Dominus. 

Ix  Laudibus. 

Ant.  Ecce  Dominus  nnster  cum 
virtute  veniet  :  etipse  conteret jugum 
captivitatis  nostrse. 

Ps.     Miserere,  p.  107. 

A  nt.  Emitte  agnum,  Domine,  do- 
minatorem  terrae  :  de  petra  deserti  ad 
montem  filise  Syon. 

Ps.     Judica  me  Deus,  p.  109. 

Ant.  Ut  cognoscamus,  Domine, 
in  terra  viam  tuam,  in  omnibus 
gentibus  salu  are  tuum. 

Ps.     Deus  Deus  meus,  p.  30. 

A  nt.  Da  mercedem,  Domine,  sus- 
tinentibus  te :  ut  prophetse  tui  fideles 
inveniantur. 

Ps.     Ego  dixi,  p.  110. 

A  nt.  Lex  per  Moysen  data  est  : 
gratia  et  veritas  per  Jesum  Christum 
facta  est. 

Ps.     Laudate  Dominum. 

Capitulum.     Ecce  dies  (p.  liii.). 

Hymnus.     Yox  clara  (p.  xxxi.). 
V.     Yox  clamantis  (p.  xxxi.). 

Ant.  Tu  Bethleem  terra  Juda 
non  eris  minima  :  ex  te  enim  exiet 
dux  qui  regat  populum  meum  Israel. 

Ps.     Benedictus  [p.  35]. 

Ad  Yesperas. 

Ant.  Erumpant  montes  jocundi- 
tatem  et  colles  justitiam  :  quia  lux 
mundi  Dominus  cum  potentia  venit. 

Ps.     Magnificat. 

vel  Antiphona  O.     Ps.  Magnificat. 

EERTA  IV.  QUATUOR  TEMPORUM. 

InvitatoriuTru.  Prope  est  jam  Do- 
minus  :  Yenite  adoremus. 

Ps.     Yenite  [p.  2]. 

IIoc  Invitatorium  didtur  hac  die, 
et  in  vi.feria  et  in  sabbato  sequenti. 

llymnus.  Yerbum  supernum  pro- 
diens  (p.  xviii.). 

•Super  Xocturnum  Ardiphona.  A- 
vertet  Dominus.  Ps.  Dixit  insipiens 
(p.  112). 


cxv 


FERIA  IV.     QUATUOR  TEMPORUM. 


CXVl 


Versus  dicuntur  per  ordinem  de 
Dominica. 

Deinde  procedat  Dyaconus  cum 
subdiacono,  cdbis  vestiti,  spimdam  id 
est  palmam  de  terra  sanctafactam  in 
manu  portans  cum  thuribulariis  et 
ceroferariis  in  simili  habitu,  sine 
cruce,  [et\  incenset  cdtare  :  et  sic  jwo- 
cedat  per  medium  chori  in  pulpitum 
ad  pronuntiandum  Expositionem  E- 
vangelii  :  et  legatur  super  lectrinum, 
ubi  lectiones  leguntur  :  ceroferariis 
diacono  assistentibus,  uno  a  dextris 
et  alio  a  sinistris.  Habebit  autem 
diaconus  amictum  album  et  tenebit 
palmam  prcedictam  in  manu  sua  dwm 
Lectionem  legat.  Subdiaconus  autem 
textum  teneat  retro  ipsum  dyaconum 
stans  juxta  thuribidarios.  In  illa 
hora  non  prosternant  se  clerici  in 
choro,  videlicet  post  versum  dum  dica- 
tur  Pater  noster,  propter  pronuncia- ' 
tionem  Evangelii  ;  nec  etiam  in  Sexta 
feria,  nec  in  Sabbato. 

Evangelium   secundum   Lucam   i. 
(26,  27). 

In  illo  tempore,  missus  est  angelus 
Gabriel  a  Deo  in  civitatein  Galilaeae 
cui  nomen  Nazareth:  ad  virginem 
desponsatam  viro  cui  nomen  erat 
Joseph,  de  domo  David;  et  nomen 
virginis  Maria.     Et  reliqua. 

Omelia  venerabilis  Bedae  presbiteri. 

\Homilio3  Hyemales  de  Sanctis. 
In  Festo  Annuntiationis.  Op.  Tom. 
vii.  col.  335.]  23.  lib.  2. 

Exordium  nostrse  redemptionis, 
fratres  charissimi,  hodierna  nobis 
Sancti  Evangelii  lectio  commendat ; 
quse  angelum  de  cselis  a  Deo  missum 
narrat  ad  virginem,  ut  novam  in 
carne  nativitatem  Filii  Dei  prsedi- 
caret;  per  quam  nos  abjecta  vetus- 
tate  noxia  renovari,  atque  inter 
filios  Dei  computari  possimus.  Ut 
ergo  ad  proinissse  salutis  mereamur 
dona  pertingere,  primordium  ejus  in- 
tenta  curemus  cordis  aure  percipere. 


Missus  est,  inquit,  angelus  Gabriel 
a  Deo  in  civitatem  Galilsese  cui  no- 
men  Nazareth,  ad  virginem  despon- 
satam  viro  cui  homen  erat  Joseph. 
Aptum  profecto  humanse  restaura- 
tionis  principium  fuit,.ut  angelus  a 
Deo  mitteretur  ad  virginem  partu 
"  consecrandam  divino ;  quia  prima 
perditionis  humanse  fuit  causa  :  cum 
serpens  a  dyabolo  mittebatur  ad  mu- 
lierem  spiritu  superbise  decipiendam. 
Immo  ipse  in  serpente  dyabolus  veni- 
ebat ;  qui  genus  humanum  deceptis 
primis  parentibus  immortalitatis 
gioria  nudaret.  Quia  ergo  mors 
intravit  per  feminam,  apte  redit  et 
vita  per  feminam.  Illa  a  dyabolo 
seducta  per  serpentem  viro  gustum 
necis  obtulit ;  hsec  edocta  a  Deo  per 
angelum  mundo  auctorem  salutis 
edidit.  Tu  autem.  Domine  mise- 
rere  nostri. 

B.  1.  Clama  in  fortitudine,  qui  an- 
nuntias  pacem  in  Hierusalem.  Dic 
civitatibus  Judse  et  habitatoribus 
Sion,  Ecce  Deus  noster  quem  ex- 
pectabamus  adveniet. 

V.  Super  montem  excelsum  as- 
cende,  tu  qui  evangelizas  Syon  : 
exwlta  in  fortitudine  vocem  tuam. 
Dic  civitatibus. 

Lectio  secunda.  \_Beda,  ut  supra, 
col.  335.] 

Missus  est  ergo  angelus  Gabriel 
a  Deo.  Raro  autem  legimus,  quia 
apparentes  hominibus  angeli  desig- 
nantur  ex  nomine.  Verum  quotiens- 
cunque  fit,  ideo  utique  fit,  ut  etiam 
nomine  ipso  quod  ministraturi  ve- 
niant  insinuent.  Gabriel  namque 
Eortitudo  Dei  dicitur.  Et  merito  tali 
nomine  prsefulget,  qui  nascituro  in 
carne  Deo  testimonium  perhibet.  De 
quo  propheta  in  Psalmo,  Dominus,  in- 
quit,  fortis  et  potens,  Dominus  potens 
in  prselio. '  Illo  nimirum  prselio,  quo 
potestates  aereas  debellare,  et  ab 
earum  tyrannide  mundum  veniebat 
eripere.     Ad  virginem  desponsatam 


CXVll 


FERIA   IV.     QUATUOR  TEMPORUM. 


CXVlll 


viro,  cui  nomen  erat  Joseph ;  de  domo 
David  et  nomen  virginis  Maria.  Quod 
dicitur  de  domo  David:  non  tantum 
ad  Joseph,  sed  etiam  pertinet  ad 
Mariam.  Legis  namque  erat  prsecep- 
tum,  ut  de  sua  quisque  tribu  ac 
familia  duceret  uxorem  ;  Apostolo 
quoque  attestante,  quia  ad  Thimo- 
theum  scribens  ait :  Menior  esto 
igitur  Jesum  Christum  resurrex- 
isse  a  mortuis,  ex  semine  David  se- 
cundum  Evangelium  meum.  Ideo 
enim  veraciter  ex  semine  David 
ortus  est  Dominus,  quia  incorrupta 
ejus  genitrix  veram  de  stirpe  Da- 
vid  originem  duxit.  Tu  autem  Do- 
mine. 

R.  2.  Orietur  stella  ex  Jacob :  et 
exurget  homo  de  Israel,  et  confrin- 
get  oinnes  duces  alienigenarum.  "Et 
erit  omnis  terra  possessio  ejus. 

V.     Et    adorabunt    eum     omnes 
ges  terrae; 
ei.     Et  erit. 

Lectio  tertia.  \_Beda,  ut  supra, 
col.  335,  336.] 

Cur  autem  ipse  Dominus  non  de 
simplici  virgine,  sed  de  desponsata 
'  viroconcipi  et  nascivoluerit,  plurimse 
a  patribus  rationabiles  causse  profe- 
runtur.  Equibus  permaxima  fprimaf 
est,  ne  velut  stupri  rea  damnaretur, 
si  virum  non  habens  filium  procrea- 
ret.  Deinde  ut  in  his  etiam,  quae 
domestica  cura  naturaliter  exigebat, 
puerpera  solatio  sustentaretur  virili. 
Oportebat  ergo  beatam  Mariam  ha- 
bere  virum,  qui  et  testis  integritatis 
ejus  certissimus,  et  nati  ex  ea  Domi- 
ni  ac  Salvatoris  nostri  esset  nutricius 
fidelissimus;  quique  et  pro  parvulo 
secundum  legem  hostias  ad  templum 
deferret,  et  eum  instante  persecu- 
tionis  articulo  in  yEgyptum  cum 
matre  ferret  ac  referret,  aliaque  illi 
perplura,  quse  assumptse  humanitatis 
fragilitas  poscebat,  necessaria  minis- 
traret.  iSec  multum  obfuit,  si  quis 
illum  ad  teinpus  ejus  filium  credidit, 


cum  prsedicantibus  apostolis  post 
ascensionem  ejus  cunctis  palam  cre- 
dentibus  quod  de  virgine  natus  esset, 
patuerit.  JS"ec  praBtereundum  quod 
beata  Dei  genitrix  meritis  prsecipuis 
etiam  nomine  tenus  testimonium  red- 
didit.  Interpretatur  enim  Stella  ma- 
ris.  Et  ipsa  quasi  sidus  eximium 
inter  fluctus  seculi  labentis  gratia 
privilegii  specialis  refulsit. 

Ingressus  autem  angelus  ad  eam 
dixit :  Ave  gratia  plena,  Dominus 
tecum,  benedicta  tu  in  mulieribus. 
Qua3  salutatio  quantum  humanse  con- 
suetudini  inaudita,  tantum  est  beatse 
Marise  dignitati  congrua.  Yere  et- 
enim  gratia  plena  erat,  cui  divino 
munere  collocatum  est,  ut  prima  inter 
feminas  gloriosissinium  Deo  virgini- 
tatis  munus  offerret.  Unde  [de]  jure 
angelico  aspectu  simul  et  affatu 
meruit  perfrui,  quae  angelicam  studu- 
it  vitam  imitari.  Vere  gratia  erat 
plena,  cui  ipsum,  per  quem  gratia  et 
veritas  facta  est,  Jesum  Christum 
generare  donatum  est.  Tu  autem 
Domine  miserere  nostri. 

R.  3.  Egredietur  Dominus,  et  prae- 
liabitur  contra  gentes.  Et  stabunt 
pedes  ejus  super  montes  olivarum. 
Ad  orientem. 

V.  Et  elevabitur  super  omnes 
colles  :  et  fluent  ad  eum  omnes 
gentes.  Et  stabunt.  Gloria.  Ad 
orientem. 

V.  Emitte  agnum,  p.  xxx. 


Ix  Laudibus. 

Ant.  Rorate  cseli  desuper;  et 
nubes  pluant  justum  :  aperiatur  ter- 
ra,  et  germinet  Salvatorem. 

Ps.     Miserere,  p.  85. 

Ant.  Prophetse  prsedicaverunt 
nasci  Salvatorem  de  virgine  Maria. 

Ps.     Te  decet,  p.  121. 

Ant.  Spiritus  Domini  super  me  ; 
evangelizare  pauperibus  misit  me. 

Ps.     Deus  Deus,  p.  30. 

Ant.     Ecce   veniet    Dominus,    ut 


CXIX 


FERIA   V.     HEBDOM.    III.     ADVENTUS. 


CXX 


sedeat  cum  principibus  et  soliuru 
glorise  teneat. 

Ps.     Exultavit,  p.  126. 

Ant.  Annuntiate  populis  et  di- 
cite  :  Ecce  Deus  salvator  noster  ve- 
niet. 

Ps.     Laudate,  p.  31. 

Capitulum.     Ecce  dies  veniunt. 

Ilymnus.     Vox  clara  (p.  xxxi.). 

V.     Vox  clamantis  (p.  xxxi.). 

Ant.  Missus  est  angelus  Gabriel 
ad  Mariam  virginem  desponsatam 
Joseph. 

Ps.     Benedictus  [p.  35]. 

Non  dicantur  preces  ad  has  Matu- 
tinas,  nec  in  Sextaferia,  nec  in  Sab- 
bato:  tamen  ad  omnes  alias  Horas 
dicantur preces  cum  prostratione  more 
solito. 

Oratio.  Prsesta,  quresumus,  omni- 
potens  Deus,  ut  redemptionis  nostrae 
ventura  solennitas  et  prsesentis  vitce 
nobis  subsidia  conferat,  et  aetemre 
beatitudinis  prsemia  largiatur.  Per 
eundem  Dominum. 

Ha?c  oratio  dicitur  ad  has  Matuti- 
nas  tantum. 

Ad  omnes  alias  Horas  dicatur  ora- 
tio  Dominicalis. 

Memoria  de  S.  Maria. 

Ant.  Spiritus  sanctus  (p.  xxxvi.). 

et  de  omnibus  Sanctis  ut  in  aliis 
feriis. 

Matutinaz  de  S.  Maria  dicantur  in 
Conventu,  ut  supra  dictum  est. 

Ad  Vesperas. 

Ant.  Quomodo  fiet  istud,  angele 
Dei?  quia  virum  in  concipiendo 
non  pertuli  :  Audi  Maria  virgo 
Christi,  Spiritus  sanctus  superve- 
niet  in  te,  et  virtus  Altissimi  obum- 
brabit  tibi. 

Ps.     Magnificat  (p.  221). 

Vel  Antiphona  O.  Ps.  Magni- 
iicat. 

Feria  v. 

Ad  Matutinas  Invitatorium.     Pe- 


Ps.     Venite  (p.  2). 

Hymnus.  Verbum  supernum,  p. 
xviii.  •     • 

Antiphonce  et  Psalmi  de  nocturno 
illius  feriai :  versus,  lectiones  et  Re- 
sponsoria  per  ordinem  dicuntur. 

Lectio  prima.  Esa.  ix.  [18 — 21.] 
Legenda  1G. 

Succensa  est  enim  quasi  ignis  im- 
pietas,  veprem  in  spinam  vorabit.  Et 
siicceiidetur  in  densitate  saltus,-  et 
couvolvetur  in  superbia  f umi.  In  ira 
Domini  exercituum  conturbata  est 
terra,  et  erit  populus  quasi  esca  ignis. 
Vir  fratri  suo  non  parcet :  et  declin- 
abit  ad  dexteram,  et  esuriet :  et  come- 
det  ad  sinistram,  et  non  saturabitur  : 
unusquisque.carnembrachii  sui  vora- 
bifc  :  Manasses  EfTraim,  et  EfTraim 
Manassem ;  simul  ipsi  contra  Judafn. 
In  omnibus  his  non  est  aversus 
furorejus,  sed  adhuc  manus  ejus  ex- 
tenta.     Hsec  dicit  Dominus. 

Lectio  secunda.  [Isa.  x.  1 — 4.] 
Vse  qui  condunt  leges  iniquas  :  et 
scribentes  injustitiam  scripserunt : 
ut  opprimerent  in  judicio  pauperes 
et  vim  facerent  causse  humilium 
populi  mei :  ut  essent  viduse  prseda 
eorum,  et  pupillos  diriperent.  Quid 
facietis  in  die  visitationis,  et  calami- 
tatis  de  longe  venientis  1  Ad  cujus 
confugietis  auxilium  1  et  ubi  dere- 
liuquetis  gloriam  vestram,*ne  incur- 
vemini  sub  vinculo,  et  cum  interfec- 
tiscadatis?  Super  omnibus  his  non 
est  aversus  furor  ejus  :  sed  adhuc 
manus  ejus  extenta.  Haec  dicit 
Dominus.    Oonvertimini  ad  me,  et. 

Lectio  iii.     [Isai.  x.  5 — 9.] 

Vae  Assur.  Virga  furoris  mei  et 
baculus  ipse  est,  in  manu  fejusf  in- 
dignatio  mea.  Ad  gentem  fallacem 
mittam  eum,  et  contra  populum  fu- 
roris  mei  mandabo  illi,  ut  auferat 
spolia,  et  diripiat  prasdam,  et  ponat 
illum  in  conculcationem  quasi  lutum 
platearum.    Ipse  autem  non  sic  arbi- 


CXXl 


FERIA   VI.     HEBDOM.    III.     ADVENTUS. 


cxxn 


trabitur,  et  cor  ejus  non  ita  ?esti- 
mabit :  sed  ad  conterendum  erit  cor 
ejus,  et  ad  internecionem  gentium 
non  paucarum.  Dicit  enim,  Num- 
quid  non  principes  mei  simul  reges 
sunt  ?  Numquid  non  ut  Carcamis,  sic 
Calanno  :  et  ut  Arphat,  sic  Emath  ? 
Numquid  non  [ut]  Damascus,  sic 
Samaria?     Haac  dicit  Dominus. 

Ix  Laudibus. 

Ant.  De  Syon  veniet  omnipo- 
tens  Dominus,  ut  salvum  faciat  popu- 
lum  suum. 

Ps.     Miserere,  p.  107. 

Ant.  Convertere,  Domine,  ali- 
quantulum  :  et  ne  tardes  venire  ad 
servos  tuos. 

Ps.     Domine  refugium,  p.  145. 

Ant.  De  Syon  veniet  qui  regua- 
turus  est  Domitms  :  Erunianuel  mag- 
num  nomen  ejus. 

Ps.     Deus  Deus,  p.  30. 

Ant.  Ecce  Deus  noster,  et  hono- 
rabo  eum ;  Deus  patris  mei,  et  exal- 
tabo  eum. 

Ps.     Cantemus,  p.  147. 

Ant.  Dominus  legifer  noster, 
Dominus  rex  noster  :  ipse  veniet  et 
salvabit  nos. 

Ps.     Laudate,  p.  32. 

Capitulum.     Ecce  dies  (p.  liii.). 

Hymnus.     Yox  clara,  p.  xxxi. 

V.     Vox  clamantis  (p.  xxxi.). 

Ant.  Yigilate  animo  :  in  proximo 
est  Dominus  Deus  noster. 

Ps.     Benedictus. 

Oratio  cloniinicalis. 

Ad  Yesperas. 

Ant.  Lsetamini  cum  Hierusalem, 
et  exultate  in-ea,  omnes  qui  diligitis 
eam  in  seternum. 

Ps.     Magnificat. 

Vel AntiphonaO.    Ps.  Magnificat. 

Feria  vi. 

Invit.     Prope  est  jam  Dominus  : 
Yenite  adoremus. 
Ps.     Yenite  (p.  2). 


Ilymnus.  Yerbum  supernum  (p. 
xviii.). 

Antiphonce  et  Pscdmi  cle  Nocturno 
illius  ferice.  Versus  per  ordinem  di~ 
cantur. 

Evangelium  secundum  Lucam  i. 
(39,  40). 

In  illo  tempore,  Exurgens  Maria 
abiit  in  montana  cum  festinatione  in 
civitatem  Juda,  et  intravit  in  domum 
Zachariae,  et  salutavit  Helizabeth.  Et 
reliqua. 

Omelia  venerabilis  Beclce  presbiteri. 

[Homilice  cestivales  de  Sanctis,  uIn 
solennitate  Deiparce  V.  Jlarice,  quan- 
do  salutavit  Elizabetli."  Op.  Torn. 
vn.  col.  101.]    24  tib.  2. 

Lectio  quam  audivimus  sancti 
evangelii  et  redemptionis  nostrse  no- 
bis  semper  veceranda  primordia  pne- 
dicat,  et  salutaria  [nobis]  semper  imi- 
tandse  humilitatis  remedia  commen- 
dat.  Nam  quia  peste  superbise  at- 
tactum  genus  humanuni  perierat, 
decebat  ut  medicamentum  humilita- 
tis  quo  sanaretur,  prima  mox  in- 
cipientis  sulutis  tempora  prsetende- 
reiit.  Et  quia  per  temeritatem 
seductaB  mulieris  mors  in  mundum 
introierat :  congruum  fuit  ut  ad  ini- 
cium  vitae  revertentis  mulieres  de- 
votse  humilitatis  invicem  ac  pietatis 
sese  pnevenirent  obsequiis.  Prior 
ergo  nobis  beata  Dei  genitrix  ad 
sublimitatem  patrue  ca^lestis  iter  os- 
tendit  humilitatis ;  uon  minus  reli- 
gionis  quam  castitatis  exemplo  vene- 
kibilis.  Siquidem  gloria  virginei  et 
intemerati  corporis,  qualis  sit  vita 
superna3  civitatis  ad  quam  suspiramus 
insinuat;  ubi  neque  nubent  nequc 
nubentur;  sed  sunt  sicut  augeli  Dei 
in  ca?lo.  Ac  virtute  mentis  eximia, 
qua  ad  hanc  pertingere  debeamus 
indicat.     Tu. 

P.  1.  Praecursor  pro  nobis  ingredi- 
tur  agnus  sine  raacula  :  secuiidum 
ordinem  Melchisedech,  Pontifex  fac- 


CXXlll 


FERIA   VI.     HEBDOM.    III.    ADVE^TUS. 


CXXIV 


tus  est   in  seternum  et  in  seculum 
seculi. 

V.  Ipse  est  rex  justitise,  cujus 
generatio  non  habet  finem.  Pon- 
tifex  factus. 

Lectio  secunda.  [Becla,  ut  supra, 
col.  101]. 

Nam  sicutpraecedente  sanctiEvan- 
gelii  lectione  cognovimus,  postquam 
angelicavisitatione  et  allocutione  me- 
ruit  sublimari,  postquam  se  cselesti 
onustandam  partu  didicit,  nequa- 
quam  se  de  donis  cselestibus  quasi  a 
se  haec  essent  extulit :  sed  ut  magis 
magisque  donis  esset  apta  divinis,  in 
custodia  humilitatis  gressum  mentis 
fixit,  ita  evangelizanti  sibi  Arch- 
angelo  respondens :  Ecce  ancilla 
Domini,  fiat  mihi  secundum  verbum 
tuum.  Ut  vero  ex  hodierna  lectione 
audivimus  :  eandem  quam  angelo 
exhibuerat  humilitatem,  hominibus 
quoque  curavit  exhibere,  et  quod 
majoris  est  virtutis,  hoc  etiam  mino- 
ribus.  Quis  enim  nesciat  virginem 
Deo  consecratam  muliere  viro  dedita 
gradum  habere  potiorem  1  Quis  du- 
bitet  matrem  regis  aetemi  jure  matri 
militis  esse  praeferendam  ?  Attamen 
ipsa  memor  scrijDturse  prsecipientis  : 
Quanto  magnus  es,  humilia  te  in  om- 
nibus  :  mox  ut  angelus  qui  loqueba- 
tur  ei  ad  cselestia  rediit,  surgit,  ac 
montana  conscendit,  gestansque  in 
utero  Deum  servorum  Dei  habita- 
cula  petit,  ac  requirit  alloquia.  Efc 
apte  post  visiouem  angeli  in  montana 
subiit,  quse  gustata  suavitate  super- 
norum  civium  humilitatis  se  gressi- 
bus  ad  virtutum  alta  transtulit. 

R.  2.  ModovenietdominatorDo- 
minus.  Et  nomen  ejus  Emmanuel 
vocabitur. 

V.  Orietur  in  diebus  ejus  justitia 
et  abundantia  pacis.     Et  nomen. 

Lectio  iii.  [Beda,  ut  supra  col. 
101,  102.] 

Intrat  ergo  domum  Zachariae,  at- 


queHelizabeth,  quam  servuni  ac  pne- 
cursorem  Domini  parituram  noverat, 
salutat.  Non  quasi  dubia  de  oraculo 
quod  acceperat,  sed  ut  congratula- 
tura  de  dono,  quod  conservam  acce- 
pisse  didicerat  :  non  ut  verbum 
angeli  mulieris  attestatione  probaret, 
sed  ut  mulieri  provectse  aetatis  virgo 
juvencula  ministerium  sedula  impen- 
deret.  Ut  audivit  autem  salutationem 
Mariae  Helizabeth,  exultavit  infans 
in  utero  ejus,  et  repleta  est  Spiritu 
Sancto  Helizabeth.  Aperiente  os  ad 
salutandum  beata  Maria,  repleta  est 
mox  Spiritu  Sancto  Elizabeth,  re- 
pletus  est  et  Joannes;  atque  uno 
eodemque  Spiritu  ambo  edocti,  illa 
salutantem  quse  esset  agnovit,  et  ut 
matrem  Domini  sui  debita  cum  be- 
nedictione  venerata  est,  ille  ipsum 
Dominum  f  quif  utero  virginis  por- 
taretur  intellexit;  et  quia  lingua 
necdum  valuit,  animo  exultante 
salutavit,  omciumque  suse  prsecur- 
sionis,  quam  devote,  quam  libenter 
juvenis  esset  impleturus,  et  antequam 
nasceretur,  adveniente  Domino,  qui- 
bus  valebat  indiciis  intimavit.  Ade- 
rat  namque  tempus  quo  impleretur 
angeli  sermo  quem  dixerat,  quia- 
Spiritu  Sancto  replebitur  adhuc  ex 
utero  matris  suse.  Eepleta  est  ergo 
Spiritu  Sancto  Helizabeth,  et  excla- 
mavit  voce  magna.  Recte  voce  mag- 
na,  quia  magna  Dei  dona  cognovit  : 
recte  voce  magna,  quia  illum  quem 
ubique  prsesentern  noverat  etiam 
corporaliter  adesse  sentiebat.  Magna 
etenim  voce :  non  tam  clamosa,  quam 
devota  intelligendum  est. 

R.  3.  Videbunt  gentes  justum 
tuum,  et  cuncti  reges  inclitum 
tuum.  Et  vocabitur  tibi  nomen 
novum  quod  os  Domini  nominavit. 

V.  Et  eris  corona  gloriae  in 
manu  Domini,  et  dyadema  regni  in 
manu  Dei  tui.  Et  vocabitur.  Gloria. 
Et  vocabitur. 

V.     Emitte  agnum,  p.  xxx. 


cxxv 


SABBATO   QUATUOR  TEMPORUM. 


CXXVl 


In  Laudibus. 

Ant.  Constantes  estote  :  videbi- 
tis  auxilium  Domini  super  vos. 

Ps.     Miserere,  p.  85. 

Ant.  Ad  te,  Domine,  levavi 
animam  meam  :  veni  et  eripe  me, 
Domine  :  ad  te  confugi. 

Ps.     Domine,  exaudi.  ii.  p.  165. 

Ant.  Yeni,  Domine,  et  noli  tar- 
dare  :  relaxa  facinora  plebi  tuse 
Israel. 

Ps.     Deus  Deus  meus,  p.  30. 

Ant.  Deus  a  Libano  veniet;  et 
splendor  ejus  sicut  lumen  erit. 

Ps.     Domine,  audivi,  p.  166. 

Ant.  Ego  autem  ad  Dominum 
aspiciam,  et  expectabo  Deum  salva- 
torem  meum. 

Ps.     Laudate  Dominum,  p.  32. 

Capitulum.     Ecce  dies,  p.  liii. 

Hymnus.     Yox  clara  (p.  xxxi). 

V.     Yox  clamantis  (p.  xxxi.). 

Ant.  Ex  quo  facta  est  vox  salu- 
tationis  tuse  in  auribus  meis  :  exulta- 
vit  in  gaudio  infans  in  utero  meo. 
Alleluya. 

Ps.     Benedictus,  p.  35. 

Oratio.  Excita,  quaesumus,  Do- 
mine,  potentiam  tuam  et  veni;  ut 
hi  qui  in  tua  pietate  confidunt  ab 
omni  citius  adversitate  liberentur. 
Qui  vivis  et  regnas. 

Hcec  oratio  dicatur  ad  has  matu- 
tinas  tantum :  ad  alias  Horas  dicatuf 
oratio  dominicalis. 

Ad  Yesperas. 

Antiphona  0.  Ps.  Magnificat. 
Oratio  dominicalis.  Post  has  Ves- 
peras  hujus  ferice  non  potest  incipi 
Anliphoua  O  sapientia. 

Sabhato. 

Invitatorium.  Prope  est  (p.  cxxi.). 
Ps.     Yenite,  p.  2. 
Hymnus.     Yerbum  supernum,  p. 
xviii. 

Antiphonce  Psalmiferiales  et  Ver- 
siculi  per  ordinem  dicantur. 


Secundum  Lucam  iii.  (1,  2.) 

Anno  quintodecimo  imperii  Tybe- 
rii  Csesaris,  procurante  Poncio  Py- 
lato  Judseam,  tetrarcha  autem  Ga- 
lilaeoe  Herode,  Philippo  autem  fratre 
ejus  tetrarcha  Iturasse  et  Trachoni- 
tidis  regionis,  et  Lisania  Abilinse 
tetrarcha,  sub  principibus  sacerdo- 
tum  Anna  et  Caypha;  factum  est 
verbum  Domini  super  Johannein 
Zacharise  filium  in  deserto.  Et 
reliqua. 

Omelia  beati  Gregorii  Papce. 

[In  Evangelia,  Lib.  i.  Homilia  xx. 
Op.  Tom.  i.  col.  15,  16.]   20.  4. 

Redemptoris  praecursor  quo  tem- 
pore  verbum  prsedicationis  acceperit, 
memorato  Romanse  reipublicse  prin- 
cipe  et  Judaeae  regibus  designatur, 
cum  dicitur  :  Anno  quintodecimo 
imperii  Tyberii  Csesaris,  procurante 
Poncio  Pylato  Judseam,  tetrarcha  au- 
tem  Galilseee  Herode,  Philippo  autem 
fratre  ejus  tetrarcha  Itursese  et  Tra- 
chonitidis  regionis,  et  Lysania  Abili- 
nse  tetrarcha,  sub  principibus  sacer- 
dotum  Anna  et  Caypha;  factum  est 
verbum  Domini  super  Johannem 
Zacbariae  filium  in  deserto.  Quia 
enim  illum  prsedicare  veniebat,  qui 
et  ex  Judsea  quosdam,  et  multos  ex 
gentibus  redempturus  erat,  per  regem 
gentium  et  principes  Judaeorum  pra3- 
dicationis  ejus  tempora  designantur. 
Quia  autem  gentilitas  colligenda 
erat,  et  Judsea  pro  culpa  periidise 
dispergenda,  ipsa  quoque  descriptio 
terreni  principatus  ostendit ;  quo- 
niam  et  in  Romana  republica  unus 
[princeps]  praefuisse  describitur,  et 
in  Judaese  regno  per  quartam  partem 
plurimi  principabantur.  Yoce  ete- 
nim  Redemptoris  nostri  dicitur  : 
Omne  regnum  in  seipsum  divisum 
desolabitur.     Tu  autem. 

R.  \.  Emitte  agnum,  Domine,  do- 
minatorem  terrae.  De  petra  deserti 
ad  montem  filiae  Syou. 


CXXVll 


SABBATO   QUATUOR   TEMPORUM. 


CXXVlll 


V.  Rorate  cseli  desuper :  et  nubes 
pluant  justuni  :  aperiatur  terra,  et 
gerrninet  Salvatorem.     De  petra. 

Lectio  secunda.  [S.  Gregori  ut 
supra  col.  1516,  1517.] 

Liquet  ergo  quod  ad  finem  regni 
Judsea  pervenerat,  quse  tot  regibus 
divisa  subjacebat.  Apte  quoque  non 
solum  quibus  sub  regibus,  sed  etiam 
quibus  sacerdotibus  actum  sit  de- 
monstratur;  ut  quia  illum  Johannes 
Baptista  praedicaret,  qui  simul  rex 
et  sacerdos  existeret,  Lucas  Evange- 
lista  praedicationis  ejus  tempora  per 
regnum  et  sacerdotium  designavit. 
Et  venit  in  omnem  regionem  Jor- 
danis,  prsedicans  baptismum  pceni- 
tentise  in  remissionem  peccatorum. 
Cunctis  legentibus  liquet,  quiaJo- 
liannes  baptismum  pcenitentise  non 
solum  prsedicavit,  verum  etiam  qui- 
busdam  dedit  :  sed  tamen  baptisinum 
suum  in  remissionem  peccatorum 
dare  non  potuit.  Remissio  etenim 
peccatorum  in  solo  nobis  Christi  bap- 
tismate  tribuitur.  Notandum  itaque 
quod  dicitur  :  Prsedicans  baptismum 
pcenitentiae  in  remissionem  peccato- 
rum  :  Quoniam  baptismum  quod  pec- 
cata  -soiveret,  quia  dare  non  pote- 
rat,  prsedicabat;  ut  sicut  incarnatum 
Verbum  Patris  prsecurrebat  verbo 
praedicationis,  ita  baptismum  pceni- 
tentise,  quo  peccata  solvuntur,  prse- 
curreret  suo  baptismate  quo  peccata 
solvi  non  possunt  :  Et  quia  ejus 
sermo  prsecurrebat  prsesentiam  Re- 
demptoris,  ipsum  quoque  ejus  bap- 
tisma  prsecedendo  fieret  unibra  verij 
tatis.  Sequitur  :  Sicut  scriptum  est 
in  libro  sermonum  Esaise  prophetae : 
Vox  clamantis  in  deserto,  Parate 
viam  Domini,  rectas  facite  semitas 
ejus.     Tu  autem. 

R.  2.  Germinaverunt  campi  here- 
mi  germen  odoris  Israel.  Quia  ecce 
Deus  noster  cum  virtute  veniet.  Et 
splendor  cjus  cum  eo. 


V.  Ex  Syon  species  decoris  ejus; 
Deus  noster  mauifeste  veniet.  Et 
splendor. 

Lectio  iii.  [S.  Gregorius  ubi  supra 
§  3.  col.  1517,  1518.] 

Iclem  vero  Johannes  Baptista  re- 
quisitus  qujs  esset,  respondit  :  Ego 
vox  clamantis-  in  deserto.  Qui 
sicut  ante  per  nos  dictum  est,  ideo 
vox  a  propheta  vocatus  est,  quia 
Verbum  prseibat.  Quid  autem  cla- 
maret,  aperitur  cum  subditur  :  Pa- 
rate  viam  Domini,  rectas  facite  semi- 
tas  ejus.  Omnisqui  fidem  rectam  et 
bona  opera  praeclicat,  quid  aliud 
quam  venienti  Domino  ad  corda 
audientium  viam  paraf?  ut  haec  vis 
gratiae  penetret,  ut  lumen  veritatis 
illustret,  ut  rectas  Deo  semitas  fa- 
ciat,  dum  mundas  in  animo  cogita- 
tiones  per  sermonem  bonae  praedica- 
tionis  format.  Omnis  vallis  imple- 
bitur,  et  omnis  mons  et  collis  humi- 
liabitur.  Quid  hoc  loco  valUum 
nomine  nisi  huinilesl  quid  montium 
et  collium  nisi  superbi  homines  de- 
signantur'?  In  adventu  ergo  Re- 
demptoris  valles.  impletse,  montes 
vero  et  colles  humiliati  sunt;  quia 
juxta  ejus  vocem,  Omnis  qui  se 
exaltat  humiliabitur;  et  omnis  qui 
se  humiliat  exaltabitur.  Vallis  ete- 
nini  impleta  crescit,  mons  autem  et 
collis  humiliatus  decrescit.  Quia  ni- 
mirum  in  fide  mediatoris  Dei  et 
hominum,  hominis  Christi  Jesu,  et 
gentilitas  plenitudinem  gratise  acce- 
pit,  et  Judsese  per  errorem  perfidise 
hoc  unde  tumebat,  perdidit.  Omnis 
enim  vallis  implebitur;  quia  corda 
humilium  sacrae  doctrinse  eloquio 
virtutum  gratia  replebuntur,  juxta 
hoc  quod  scriptum  est:  Qui  emittit 
fontes  in  convallibus.  Et  incle 
rursum  dicitur:  Et  convalles  abun- 
dabunt  frumento.  A  montibus 
namque  aquse  dilabitur;  quia  super- 
bas  mentes  veritatis  doctrina  deserit. 
Sed  fontes  in  convallibus  surgunt; 


CXXIX 


DOMINICA   QUARTA  ADVENTUS. 


CXXX 


quia  mentes  humilium  verbum  prre- 
dicationis  accipiunt.  Jam  videmus, 
jam  convalles  frumento  abundare 
conspicimus:  quia  illorum  ora  pabulo 
veritatis  impleta  sunt,  qui  mites  ac 
simplices  huic  mundo  despicabiles 
esse  videbantur.   Tu  autem  Domine. 

R.  3.  Radix  Jesse  qui  exurget  ju- 
dicare  gentes  :  in  eum  gentes  spera- 
bunt.  Et  erit  nomen  ejus  benedic- 
tum  In  secula. 

V.  Super  quem  continebunt  re- 
ges  os  suum  :  ipsum  gentes  depreca- 
buntur.    Et  erit.  Gloria.    In  secula. 

Versus.     Emitte,  p.  xxx. 

In  Laudibus. 

Ant.  Yeniet  Dominus  in  potes- 
tate  magna  :  et  videbit  eum  oninis 
caro,  et  salvabit  nos. 

Ps.     Miserere,  p.  107. 

Ant.  Intuemini  quantus  sit  glo- 
riosus  iste,  qui  ingreditur  ad  salvan- 
dos  populos. 

Ps.    Bonum  est  confiteri,  p.  186. 

Ant.  Yeniet  iterum  angelus  tuus, 
et  docebit  nos  vias  tuas,  Domine. 

Ps.     Deus  Deus  meus,  p.  30. 

Ant.  Expectetur  sicut  pluvia  e- 
loquium  Domini  :  et  descendet  sicut 
ros  super  nos  Deus  noster. 


P 


Ps.     Audite  cseli,  p.  187. 

Ant.  Paratus  "esto  Israel  in  oc- 
cursum  Doniini ;  quoniam  venit. 

Ps.     Laudate  Dominum  de  cselis, 

32. 

Capitulum.     Ecce  dies  (p.  liii.). 

Hijmnus.     Yox  clara  (p.  xxxi). 

V.     Yox  clamantis  (p.  xxxi.). 

Ant.  Omnis  vallis  implebitur,  et 
omnis  mons  et  collis  humiliabitur ; 
et  videbit  omnis  caro  salutare  Dei. 

Ps.     Benedictus  (p.  35). 

Oratio.  Deus,  qui  conspicis  quia 
ex  nostra  pravitate  affligimur  :  con- 
cede  propitius,  ut  ex  tua  visitatione 
consolemur.  Qui  vivis  et  regnas 
cum  Deo  Patre  in  unitate. 

Hcec  oratio  dicitur  ad  has  Matu- 
tinas  tantum.  Ad  omnes  alias  Horas 
dicatur  oratio  dominicalis. 

Sed  si  aliquod  festum  ix  lectionum 
in  aliqua  prcedictarum  feriarum 
istius  hebdomadce  contigerit,  nihilo- 
minus  ordo  feriarum  de  Laudibus, 
et  Antiphonarum  super  Benedictus 
et  Magnificat  servabitur  in  sequenti 
feria  :  et  tunc  Antiphonce  super 
Laudes,  et  propria  Responsoria  illius 
feria3,  scilicet  quando  festum  con- 
tigerit,  in  illo  anno  non  dicuntur. 
Versus  tamen  ante  lectiones  per  or- 
dinem  dicantur. 


PlCA    DE    DOMINICA    QUARTA   ADVENTUS. 


Littera  domixicalis  A.  Totum  servitium  de  dominica  usque  ad 
versum  iertii  noctumi  [exclusive]  :  deinde  totum  servitium  de  vigilia. 
Invitatorium  [de  Yigilia  Nativitatis  Domini]  Hoclie  scietis  (p.  clvi.).  Ad 
matutinas  memoria  de  Dominica  cum  missa  dominicali  in  capitulo,  cum 
Prima  et  Horis  sicut  notatum  est  in  Yigilia  absque  psalmo  Deus,  Deus 
meus  respice  [et  iv.  proxime  sequentibus]. 

Dominica  infra  octavas,  de  S.  Silvestro ;  et  merHpe  lectiones  de  Nativi- 
tate  cum  Yersibus  et  responsoriis  de  secundo  nocturno. 

Dominica  infra  octavas  Epvphaniae,  de  servitio  octavarum  et  memoria 
de  martyribus  [Luciano  et  sociis]. 

S.B.    I.  e 


CXXXl  DOMINICA  QUARTA  ADVENTUS.  CXXxii 

B.  Littera  dominicalis  B.     Totum  servitium  de  doniinica. 
Feria  ii.,  v.  et  vi.  de  Commemorationibus. 

Feria  iii.  de  feria  :  missa  de  Vigilia  S.  Thomse. 
Dominica  sequente  de  Nativitate  Christi. 

Sabbato  de  S.  Silvestro  :  mediae  lectiones  de  Nativitate  Christi  cum 
Versibus  et  Responsoriis  de  secundo  nocturno. 

C.  Littera  dominicalis  C.  Totum  servitium  de  Dominica.  Ad  primas 
Yesperas  R.  Non  auferetur  (p.  cxxxv.). 

Eeria  ii.  de  feria  usque  ad  missam,  quae  erit  de  Vigilia  [S.  Thomae 
Apostoli],  Responsoria  hystorise  dominicalis. 

Feria  iii.  de  [S.  Thoma]  Apostolo.  Ad  secundas  Vesperas  solennis  memo- 
ria  festi  loci,  de  Adventu  et  de  S.  Maria  cum  antiphona  Beata  es  (p.  xvi.). 

Feria  iv.  et  v.  de  Commemoratione. 

Feria  vi.  totum  servitium  de  Vigilia  Nativitatis. 

D.  Littera  dominicalis  D.  Totum  servitium  de  Dominica :  nihil  de 
Vigilia  nisi  memoria  tantum  ad  altam  missam.  Secundse  Vesperae  erunt 
de  S.  Thoma  [apostolo],  et  solennis  memoria  de  dominica  et  S.  Maria. 

Feria  iii.  et  iv.  de  commemoratione. 
Feria  v.  de  Vigilia  [ISTativitatis  Domini]. 
Dominica  infra  octavas  de  S.  Johanne. 

E.  Littera  dominicalis  E.  Totum  servitium  de  dominica;  et  festum 
[S.  Thomse]  differatur  in  crastinum,  nisi  fuerit  festum  loci :  et  secundse 
Vesperse  erunt  de  Apostolo,  et  solennis  memoria  de  dominica  et  de  S.  Maria. 
Ad  secundas  Vesperas  de  Apostolo-  fiat  solennis  memoria  de  S.  Maria  cum 
antiphona  Sub  tuam  (p.  lxxi.).     Deinde  solennis  memoria  de  Adventu. 

Eeria  iii.  de  S.  Maria. 
E.         Littera  dominicalis  F.     De  servitio  dominicali.     Ad  primas  Vesperas 
quse  erunt  de  Apostolo  fiat  memoria  de  Dominica  et  de  S.  Maria  solenniter 
cum    antiphona  Beata   es.     Vesperse  in  dominica    erunt  de    Dominica  et 
memoria  de  S.  Maria  cum  antiphona  Sub  tuam  (p.  lxxi.). 

Feria  ii.  de  S.  Maria. 

Dominica  infra  octavas  Nativitatis  Domini,  de  S.  Thoma  [martyre]. 

Dominica  in  Vigilia  Epyphanise  totum  servitium  de  Vigilia  et  mediaB 
lectiones  de  S.  Thoma.     [In  Laudibus  una  Antiphona.] 
G.         Littera  dominicalis  G.     De  servitio  dominicali. 

Dominica  infra  octavas  Nativitatis  Domini,  de  Nativitate  Domini. 
Vesperse  erunt  de  S.  Silvestro  cum  memoriis  ordine  suo. 

Feria  ii.  de  S.  Silvestro  :  mediae  lectiones  de  Nativitate.  Versus  et 
Besponsoria  de  primo  nocturno.  [Vesperse  erunt  de  Circuncisione  Domini, 
sine  ulla  memoria.J 

Dominica  prima  post  Circumcisionem  dicitur  de  Epyphania  Domini. 

Feria  iv.  [ad  Matutinas]  legatur  Expositio  Evangelii,  scilicet  de  dominica 
infra  octavas. 


CXXXlll 


DOMINICA   QUARTA   ADVENTUS. 


cxxxiv 


DOMINICA   QUARTA   ADVENTUS   DOMINI. 


Ad  Vesperas. 
Ant.     Benedictus. 
Psalmus.     Ipsum,  p.  215. 

Capitulum.     Esa.  xxviii.  [16]. 

Ecce  ego  mittam  in  fundamentis 
Syon  [lapidem  :]  lapidem  probatum, 
angularein,  pretiosum.in  fundamento 
fundatum  :  qui  crediderit  in  eum 
non  confundetur. 

R.     Kon  auferetur  (p.  cxxxv.). 

Hymnus.     Conditor  (p.  v.). 

V.     Rorate  (p.  vi.). 

Ant.     O. 

Ps.     Magnificat. 

Gratio.  Excita,  qusesumus,  Do- 
mine,  potentiam  tuam,  et  veni,  et 
magna  nobis  virtute  succurre ;  ut 
per  auxilium  gratiae  tuae  quod  pec- 
cata  nostra  prsepediunt,  indulgentia 
tuse  propitiationis  acceleret.  Qui 
vivis. 

Memoria  de  S.  Maria. 

Ad  Matutixas. 

Invit.  Prsestolantes  Redempto- 
rem,  levate  capita  vestra  :  quoniam 
prope  est  redemptio  vestra. 

Ps.     Venite,  p.  2. 

Hymnus,  Antiphonoz,  Psalmi  et 
Versus  per  ordinem,  ut  in  i.  Domi- 
nica  Adventus  Domini. 

Lectioi.  Esaicex.  (10 — 15).  Legan- 
tur  hos  lectiones  per  ordinem,  ut  supra 
patet  feria  2.  dominica  1.  Adventus. 

Quomodo  invenit  manus  mea 
regna  ydoli,  sic  et  simulachra  eorum 
de  Hierusalem,  et  de  Samaria.  Kum- 
quid  non  sicut  feci  Samarise  et  ydolis 
ejus,  sic  faciam  Hierusalem,  et  simu- 
lachris  ejus?  Et  erit  :  Cum  im- 
pleverit  Dominus  cuncta  opera  sua 
in  monte  Syon  et  in  Hierusalem,  visi- 
tabo  super  fructum  magnitici  cordis 
regis  Assur,  et  super  gloriam  altitu- 
dinis  oculorum  ejus.  Dixit  enim  : 
In  fortitudine  manus  meae  feci,  et  in 


sapientia  mea  intellexi  :  et  abstuli 
terminos  populorum,  et  principes 
eorum  deprsedatus  sum  :  et  detraxi 
quasi  potens  in  sublimi  residentes. 
Et  invenit  quasi  nidum  manus  mea 
foititudinem  populorum.  Et  sicut 
colliguntur  ova,  quoe  derelicta  sunt, 
sic  universam  terram  e^o  conoresavi  ; 
et  non  fuit  qui  moveret  pennam,  et 
aperiret  os,  et  ganniret.  Numquid 
gloriabitur  securis  contra  eum,  qui 
secat  in  ea?  Aut  exaltabitur  serra 
contra  eum,  a  quo  trahitur1?  Quo- 
modo  si  elevetur  virga  contra  le- 
vantem  se,  et  exaltetur  baculus,  qui 
utique  lignum  est.    Hsec  dicit. 

P.  1.  Canite  tuba  in  Syon  :  vocate 
gentes  :  annuntiate  populis,  et  dicite, 
Ecce  Deus  Salvator  noster  adveniet. 

V.  Annuntiate  in  finibus  terrse 
et  in  f  omnibus  f  quse  procul  sunt  di- 
cite.     Ecce. 

Lectio  secunda.     [Esa.  x.  16 — 21.] 

Propter  hoc  mittet  dominator  Do- 
minus  exercituum  in  pinguibus  ejus 
tenuitatem  :  et  subtus  gloria  ejus 
succensa  ardebit  quasi  combustio 
ignis :  et  erit  lumen  Israel  in  ignem  : 
et  Sanctus  ejus  in  flamma.  Et  suc- 
cendetur,  et  devorabitur  spina  ejus, 
et  vepres  in  die  una:  et  gloria  sal- 
tus  ejus,  et  carmeli  ejus,  ab  anima 
usque  ad  carnem  consumetur.  Et  erit 
terrore  profugus :  et  reliquioe  ligni 
saltus  ejus  prae  paucitate  numera- 
buntur,  et  puer  scribet  eos.  Et  erit 
In  illa  die  :  non  adjiciet  residuum 
Israel,  et  hi  qui  fugerint  de  domo 
Jacob,  inniti  super  eo  qui  percutit 
eos  :  sed  innitetur  super  Dominum 
sanctum  Israel.  In  veritate  reli- 
quise  convertentur :  reliquia?,  in- 
quam,  Jacob  ad  Deum  fortem. 

R.  2.  Octavadecima  die  decimi 
mensis  jejunabitis,  dicit  Dominus, 
et  mittam  vobis  Salvatorem  et  pro- 
pugnatorem  pro  vobis ;  qui  vos  prse- 


cxxxv 


DOMINICA  QUARTA  ADVENTUS. 


CXXXVl 


cedat,  et  introducat  In  terram  quam 
juravi  patribus  vestris. 

V.  Ego  enim  sum  Dominus  Deus 
vester,  qui  eduxi  vos  de  terra  Egypti. 
In  terram. 

Lectio  iii.     [Isa.  x.  22 — 29.] 

Si  enim  fuerit  populus  tuus  Israel 
quasi  arena  maris  :  reliquise  con- 
vertentur  ex  eo.  Consummatio  ab- 
breviata  inundabit  justitiam.  Con- 
summationem  enim  et  abbrevia- 
tionem  Dominus  Deus  exercituum 
faciet  in  medio  omnis  terrse.  Propter 
hoc,  hsec  dicit  Dominus  Deus  exer- 
cituum  :  Noli  timere  populus  meus 
habitator  Syon,  ab  Assur.  In  virga 
percutiet  te,  et  baculum  suum  levabit 
super  te  in  via  zEgypti.  Adhuc  enim 
paululum  modicumque,  et  consumma- 
bitur  indignatio  mea :  et  f  uror  meus 
supra  scelus  eorum.  Et  suscitabit 
super  eum  Dominus  exercituum  fla- 
gellum  juxta  plagam  Madian  in  petra 
Oreb,  et  virgam  suam  super  mare, 
et  levabit  eam  in  via  iEgypti.  Et 
erit,  In  die  illa  :  auferetur  onus  ejus 
de  humero  tuo,  et  jugum  ejus  de 
collo  tuo,  et  computrescet  jugum  a 
facie  olei.  Yeniet  in  Aioth,  transibit 
in  Magron  :  apud  Magmas  com- 
mendabit  vasa  sua.  Transierunt 
cursim  Gabaa :  sedes  nostra.  Hrec 
dicit  Dominus. 

R.  3.  Non  auferetur  sceptrum  de 
Juda  et  dux  de  femore  ejus ;  donec 
veniat  qui  mittendus  est.  Et  ipse 
erit  expectatio  gentium. 

V.  Pulchriores  sunt  oculi  ejus 
vino,  et  dentes  ejus  lacte  candidiores. 
Et  Ipse.     Gloria.     Et  ipse. 

In  Secundo  Noctumo  fiant  medice, 
lectiones  de  sermone  beati  Augustini 
episcopi.  [Sermo  de  Si/mbolo,  in  Ap- 
pend.  Op.  Tom.  viii.  Capp.  xi.  xn. 
col.  1558,  1559  ed.  post.  Benedict. 
Paris.  1837.J  iv.  de  Tempore,Cap.  n. 

Lectio  iiii. 
Vos,  inquam  convenio,  O  Judau, 


qui  usque  in  hodiernum  diem  ne- 
gastis  Filium  Dei.  Nonne  vox  ves- 
tra  illa  est,  quando  eum  videbatis 
miracula  facientem,  atque  tentantes 
dicebatis,  Quousque  animas  nostras 
suspendis  ?  Si  tu  es  Christus  :  dic 
nobis  palam  %  Ille  autem  ad  con- 
siderationem  miraculorum  vos  mitte- 
bat  dicens,  Opera  qiue  ego  facio  :  ipsa 
testimonium  perhibent  de  me  :  ut 
Christo  testimonium  dicerent  non 
verba  sed  facta.  Yos  autem  non  ag- 
noscentes  Salvatorem,  qui  opera- 
batur  salutem  in  medio  terrse,  adji- 
cientes  in  malo  aistis,  Tu  de  teipso 
testimoniumdicis :  testimoniumtuum 
non  est  verum.  Sed  ad  hsec  ille  quid 
vobis  responderit  advertere  noluis- 
tis.  Nonne  scriptum  est  in  lege 
vestra,  quod  duorum  hominum  testi- 
monium  verum  sit  1  Prrevaricatores 
leois,  intenclite  leQ-em.     Testimonium 

o       '  o 

quaeritis  de  Christo.  In  lege  vestra 
scriptum  est,  quod  duorum  hominum 
testimonium  verum  sit.  Procedant 
ex  lege  non  tantum  duo,  sed  etiam 
plures  testes  Christi,  ut  convincant 
auditores  legis  nec  factores.  Dic, 
Esaya,  testimonium  de  Christo.  Ecce, 
inquit,  virgo  in  utero  concipiet,  et 
pariet  filium,  et  vocabitur  nomen  ejus 
Emmanuel,  quod  est  interpretatum, 
Nobiscum  Deus.  Accedat  et  alius 
testis.  Dic  et  tu,  Hieremia,  testi- 
monium  Christo.  Hic  est,  inquit, 
Deus  noster,  et  non  «stimabitur  alius 
absque  illo,  qui  invenit  omnem  viam 
scienti»,  et  dedit  eam  Jacob  puero 
suo,  et  Israel  dilecto  sibi.  Post  haec  in 
terris  visus  est :  et  cum  hominibus 
conversatus  est.  Ecce  duo  testes 
idonei  ex  lege  vestra,  ex  quorum 
testimonio  non  sunt  compuncta 
corda  vestra.  Sed  alii  atque  alii  ex 
lege  Christi  testes  introducantur,  ut 
frontes  durissimse  inimicorum  con- 
terantur.  Yeniat  et  ille  Daniel 
sanctus,  juvenis  quidem  setate,  senior 
vero  scientia  ac  mansuetudine,  et 
convincat  omnes  falsos  testes.    Sicut 


CXXXVll 


DOMINICA  QUARTA   ADYEXTUS. 


CX  XX  VI 11 


convicit  seniores  impudicos,  ita  suo 
testimonio  Cliristi  conterat  inimicos. 
Dic,  sancte  Daniel,  dic  de  Christo 
quod  nosti.  Cum  venerit,  inquit, 
Sanctus  sanctorum,  cessabit  unctio 
vestra.  Quare  illo  praesente  cui  in- 
sultantes  dicebatis,  Tu  de  te  testi- 
monium  dicis,  testimonium  tuum  non 
est  verum,  cessavit  unctio  vestra,  nisi 
quia  ipse  est  qui  venerat  Sanctus  sanc- 
torum  ?  Sed  si  (sicut  vos  dicitis)  non- 
dum  venit,  sed  expectatur  ut  veniat 
Sanctus  sanctorum,  demonstrate  unc- 
tionem  :  si  autem  (quod  est  verum) 
cessavit  unctio  vestra,  agnoscite 
venisse  Sanctum  sanctorum.  Ipse 
est  enim  et  lapis  ille  abscissus  de 
monte  sine  manibus  concidentium, 
id  est,  Christus  natus  de  virgine  sine 
manibus  complectentium  :  qui  tan- 
tum  crevit,  ut  mons  magnus  fieret, 
et  impleret  universam  faciem  terra?. 
De  quo  monte  dicit  propheta,  Yenite, 
ascendamus  in  montem  Domini.  Et 
de  quo  David  dicit,  AEons  Dei  mons 
uber  :  ut  quid  suspicamini  montes  in- 
caseatos,  montem  in  quo  placuit  Deo 
habitare  in  ipso  1  Cum  enim  ipse 
Dominus  Christus  discipulos  suos 
interrogaret,  quem  eum  dicerent  esse 
homines  Filium  hominis,  responde- 
runt  :  Alii  Heliam,  alii  Hieremiam, 
[alii  Johannem  Baptistam,]  aut  u- 
num  ex  prophetis.  Et  ille  :  Ut  quid 
suspicamini  montes  incaseatos,  mon- 
tem  in  quo  placuit  Deo  habitare  in 
eo?  Hunc  agnovit  Petrus  dicens, 
Tu  es  Christus  Filius  Dei.  Agnovit 
montem,  et  ascendit  in  montem  : 
testimonium  dixit  Yeritati,  et  di- 
lectus  est  a  Yeritate.  Supra  petram 
fundatus  est  Petrus,  ut  mortem  sus- 
ciperet  ilkim  amando  :  quem  ter  ne- 
gaverat  timendo.     Tu  autem. 

B.  4.  Me  oportet  minui,  illum 
autem  crescere.  Qui  post  me  venit, 
ante  me  factus  est :  cujus  non  sum 
dignus  corrigiam  calceamenti  solvere. 

V.  Hoc  est  testimonium  quod 
perhibuit  Johannes.     Qui  post  me. 


Lectio  v. 
Dic  et  tu,  Moyses  legislator,  dux 
populi  Tsrael,  testimonium  Christo. 
Prophetam  vobis  suscitabit  Deus  de 
fratribus  vestris.  Omnis  anima  quse 
non  audierit  prophetam  illum:  ex- 
terminabitur  de  populo  suo.  Pro- 
phetam  autem  dictum  esse  Christum, 
ipsum  audi  in  Evangelio.  Xon 
est,  inquit,  propheta  sine  honore,  nisi 
in  patria  sua,  Accedat  autem  David 
sanctus,  testis  fidelis,  ex  cujus  se- 
mine  processit  ipse,  cui  lex  et  pro- 
phetas  testimonium  dicunt ;  dicat  et 
ipse  de  Christo.  Adorabunt  (inquit) 
eum  omnes  reges  terrae :  omnes  gentes 
servient  illi.  Cui  servient  ?  Dic,  cui 
serviunt  1  Yis  audire  cui  ]  Dixit 
Dominus  Domino  meo,  Sede  ad  dex- 
teram  meam,  donec  ponam  inimi- 
cos  tuos  :  scabellum  pedum  tuorum. 
Et  expressius  atque  nominatim : 
Quare  (inquit)  tumultuataB  sunt  gen- 
tes,  et  populi  meditati  sunt  inania  1 
Astiterunt  reges  terrse,  et  principes 
convenerunt  in  unum  :  adversus  Do- 
minum  etadversusChristumejus.  Ac- 
cedat  et  alius  testis.  Dic  et  tu,  Aba- 
cuch  propheta,  testimonium  Christo. 
Domine  (inquit)  audivi  auditum  tu- 
um.  et  timui  :  consideravi  opera  tua, 
et  expavi.  Quaa  opera  Dei  iste  mi- 
ratus  expavit?  Numquid  fabricam 
mundi  iste  miratus  expavit  1  Absit : 
Sed  audi  ad  quid  expavit.  In  medio, 
(inquit)  duum  animalium  cognosceris. 
Qpera  tua  Deus  Yerbum  caro  fac- 
tum  est,  In  medio  duum  animalium 
cognosceris.  Qui,  quousque  descen- 
disti  1  Expavescere  me  fecisti ;  quia 
Yerbum  per  quod  facta  sunt  omnia, 
in  pra?sepio  jacuisti.  Agnovit  bos 
possessoreru  suuni,  et  asinus  praesepe 
domini  sui.  In  medio  duum  anima- 
lium  cognosceris.  Quid  est,  In  me- 
dio  duum  animalium  cognosceris ; 
nisi  aut  in  medio  duorum  Testamen- 
torum,  aut  in  medio  duorum  latro- 
num,  aut  in  medio  Moysi  et  Helia3 
cum  eo  in  monte  sermocinantium  i 


CXXXIX 


DOMINICA   QUARTA   ADVENTUS. 


cxl 


Ambulavit,  inquit,  verbum,  et  exivit 
in  campis.  Yerbum  caro  factum  est, 
et  habitavit  in  nobis.  Hoc  et  Hiere- 
mias  ait  :  Post  hsec  in  terris  visus  est, 
et  cum  hominibus  conversatus  est. 
Ecce  quemadmodum  conveniunt  sibi 
testes  veritatis  :  ecce  quemadmodum 
convincunt  filios  falsitatis.  Tuautem. 

R.  5.  Ecce  jam  venit  plenitudo 
temporis,  in  quo  misit  Deus  Filium 
suum  in  terris  :  factum  de  virgine, 
factum  sub  lege.  Ut  eos  qui  sub  lege 
erant  redimeret. 

V.  Propter  nimiam  charitatem 
suam  qua  dilexit  nos  Deus,  Filium 
suum  misit  in  terris,  in  similitudinem 
carnis  peccati.     Ut  eos. 

Lectio  sexta.  [S.  Augustin.  ut 
supra  §§  xiii.,  xiv.,  xv.,  xvi.  col. 
1560—1563.] 

Sufficiunt  vobis  ista,  O  Jud?ei,  an 
adhuc  ad  vestram  confusionem,  ex 
lege  et  ex  gente  vestra,  alios  intro- 
ducemus  testes :  ut  illi  testimonium 
perhibeant,  cui  perdita  mente  insul- 
tantes  dicebatis,  Tu  de  teipso  testi- 
monium  perhibes,  testimonium  tuum 
non  est  verum  1  Quod  si  velim  ex 
lege  et  ex  prophetis  omnia  quse  de 
Christo  sunt  dicta  colligere,  facilius 
me  tempus  quam  copia  deserit. 
Verumtamen  senem  illum  ex  gente 
vestra  natum,  sed  in  errore  vestro 
non  relictum,  Symeonem  sanctum  in 
medium  introducam  :  qui  meruit  te- 
neri  decrepitus  in  hac  luce  quousque 
videret  veram  lucem.  Quem  quidem 
jam  setas  compellebat  ire :  sed  ex- 
pectabat  suscipere,  quem  sciebat  ve- 
nire.  Cum  iste  senex  admonitus 
esset  a  Spiritu  sancto,  quod  non  ante 
moreretur  quam  videret  Christum 
Dei  natum :  quem  cognoscensperrexit 
ad  templum.  Ubi  eum  vero  portari 
matris  manibus  vidit,  et  divinam 
infantiam  pia  senectus  agnovit:  tulit 
infantem  in  manibus  suis.  Ille  qui- 
dem  Christum  [infantem]  ferebat, 
sed  Christus  sencm  regebat.   Regcbat 


qui  portabatur :  ne  ille  ante  promis- 
sum  a  corpore  solveretur.  Quid  ta- 
men  dixerit,  quem  confessus  fuerit, 
advertite  inimici,  non  Christi,  sed 
vestri.  Benedicens  Deum  exclama- 
vit  senex  ille,  et  dixit :  Nunc  dimittis, 
Domine,  servum  tuum  secundum  ver- 
bum  tuum  in  pace;  Quia  viderunt 
oculi  mei  salutare  tuum.  Illi  etiam 
parentes  Johannis,  Zacharias  et  He- 
lizabeth,  juvenes  steriles,  in  senecta 
fecundi,  dicant  etiam  ipsi  testimo- 
nium  Christo.  Dicant  de  Christo 
quid  sentiant,  et  testem  idoneum 
Christo  nutriant.  Aiunt  enim  suo 
parvulo  nato :  Tu,  puer,  propheta 
Altissimi  vocaberis :  prseibis  enim 
ante  faciem  Domini  parare  vias  ejus. 
Ipsique  matri  et  virgini  Helizabeth 
ait :  Unde  mihi  hoc,  ut  veniat  mater 
Domini  mei  ad  me  1  Ecce  enim  ut 
f acta  est  vox  salutationis  tuse  in  auri- 
bus  meis,  exsultavit  in  gaudio  infans 
in  utero  meo.  Intelligens  enim  Jo- 
hannes  matrem  Domini  sui  venisse 
ad  matrem  suam,  inter  ipsas  angus- 
tias  uteri  adhuc  positus,  motu  salu- 
tavit,  quem  voce  non  poterat.  Quid 
postea  ipse  Johannes  prsecursor  et 
amicus  humilis  et  fidelissimus  ser- 
vus,  testis  idoneus  effectus,  tanto 
major  in  natis  mulierum,  quanto 
aestimabatur  esse  quod  non  erat1? 
Christum  enim  eum  esse  Juclsei  cre- 
debant :  sed  ille  non  se  esse  clama- 
bat,  dicens  :  Quem  me  suspicamini 
esse,  non  sum  ego.  Sed  ecce  venit  post 
me,  [de]  cujus  pedibus  non  sum  [ego] 
dignus  solvere  corrisnani  calceamenti 
ejus.  O  fidelis  testis,  et  amice  veri 
Sponsi,  quantum  te  humiliasses  si 
ad  corrigiam  calceamenti  ejus  solven- 
dam  dignum  te  esse  dixisses?  Sed 
dum  ad  hoc  non  te  dignum  dicis, 
Judaeis  falsis  testibus  contradicis. 
Et  hrec  a  te  dicta  sunt  antequam 
Christum  videres.  Qui  cum  ad  te  ipse 
venit  excelsus  et  humilis  implendae 
dispensationis  suye  gratia  ut  a  te  bap- 
tizaretur  qui  nullum  habebat  omni- 


cxli 


DOMINICA   QUARTA   ADVENTUS. 


cxlii 


no  peccatum :  quid  responderis,  quem 
cognoveris,  quale  testimonium  pro- 
tuleris, audiant  inimici qui  audire  vo- 
lunt :  Ecce  (inquit)  Agnus  Dei,  qui 
tollit  peccata  inundi.  Et  adjecit  : 
Tu  ad  me  venis  baptizari :  et  ego  a 
te  debeo  baptizari.  Agnovit  servus 
Doniinurn  :  agnovit  vinculis  originalis 
peccati  obligatus  ab  omni  nexu  pec- 
cati  liberum:  agnovit  praeco  judicem, 
agnovit  creatura  Creatorem,  agnovit 
paranimphus  Sponsum.  Xam  et  h?ec 
vox  Johannis  est :  Qui  habet  spon- 
sam  sponsus  est.  Amicus  autem 
sponsi  stat  et  audit  eum,  et  gaudio 
gaudet  propter  vocem  sponsi. 

Sufficiunt  vobis  ista,  O  Judsei; 
sufficiunt  vobis  tanti  testes,  testimo- 
nia  ex  lege  vestra,  et  ex  gente  vestra  ? 
An  adhuc  f  impudentia  nimiaf  aude- 
bitis  dicere,  quod  alterius  gentis  vel 
nationis  homines  Christo  deberent 
testimonium  perhibere  ?  Sed  si  hoc 
dicitis,  respondet  quidem  ille  vobis, 
Kon  sum  missus,  nisi  ad  oves  quse 
perierunt  domus  Israel.  Sed  sicut 
vos  in  Actibus  Apostolorum  increpat 
Paulus,  Yobis  primum  oportuerat  an- 
nuntiare  verbum  Dei,  sed  quia  repu- 
listisillud,necvos  dignosvitse  aeternse 
judicastis,  ecce  (inquit)  convertimur 
ad  gentes.  Demonstremus  etiam  nos, 
ex  gentibus  testimonium  Christo 
fuisse  prolatum ;  quoniam  veritas 
non  tacuit  clamando  etiam  per  lin- 
guas  inimicorum  suorum,  Nonne 
quando  poeta  ille  facundissimus  in- 
ter  sua  carmina, 

Jam  nova  progenies  caelo  demittitur  alto, 

dicebat,  Christo  testimonium  perhi- 
bebaf?  In  dubium  hoc  veniat,  nisi 
alios  ex  gentibus  idoneos  testes  plu- 
raque  dicentes  in  medium  introdu- 
cam.  Illum  regem,  qui  vestram  su- 
perbiam  captivando  perdomuit,  Ka- 
buchodonosor,  regem  scilicet  Babi- 
lonis  non  prastermittam.  Dic,  Xa- 
buchodonosor,  quid  in  fornace,  quo 
tres    viros    justos     injuste     miseris, 


[vidisti]  dic,  dic  quid  tibi  fuerit  reve- 
latum  ?  Xonne  tres  viros  (inquit) 
misimus  in  fornacem  ligatos  ?  Et 
aiunt  ei :  Vere  rex.  Ecce,  inquit,  ego 
video  quattuor  viros  solutos  deam- 
bulantes  in  medio  ignis,  et  corruptio 
nulla  est  in  eis,  et  aspectus  quarti 
similis  est  Filio  Dei.  O  alienigena, 
unde  tibi  hoc  ?  Quis  tibi  annuntia- 
vit  Filium  Dei  ?  quse  lex,  quis  pro- 
pheta  annuntiavit  tibi  Filium  Dei  ? 
Xondum  quidem  nascitur  mundo,  et 
similitudo  nascentis  a  te  cognoscitur. 
Unde  tibi  hoc  ?  Quis  tibi  istud  an- 
nuntiavit,  nisi  quia  sic  te  divinus 
ignis  intus  illuminavit,  ut  cum  illic 
apud  te  captivi  tenerentur  inimici 
Judsei,  sic  diceres  testimonium  Filio 
Dei?  Sedquia  in  ore  duorumveltrium 
testium  stat  omne  verbum,  sicut  ipse 
Dominus  vestram  contumaciam  con- 
futans,  In  lege  (inquit)  vestra  scrip- 
tum  est,  quod  duorum  hominum  tes- 
timonium  verum  sit :  etiam  ex  genti- 
bus  tertius  testis  introducatur,  ut 
testimonium  veritatis  ex  omni  parte 
roboretur.  Quid  Sibilia  vaticinando 
etiam  de  Christo  clamaverit,  in  me- 
dium  proferamus,  ut  ex  uno  lapide 
utrorumque  frontes  percutiantur,  Ju- 
daeorum  scilicet  ac  Paganorum,  atque 
suo  gladio,  sicut  G-olias,  Christi  omnes 
percutiantur  inimici :  Audite  quid 
dixerit : 

[1]     Judicii  signum  :  tellus  sudore 
madescet. 

[H]    E  caelo  rex  adveniet  per  secla 
futurus. 

[2]    Scilicet  in  carne  prsesens  :  ut 
judicet  orbem. 

[0]    Unde  Deuin  cernent,  incre- 
dulus  atque  fidelis, 

[Y]     Celsum  cum  sanctis  sevi  jam 
termino  in  ipso. 

[5]     Sic   animse  cum    carne  ade- 
runt,  quas  judicet  ipse. 

[X]    Cum  jacet  incultus  densis  in 
vepribus  orbis. 

[P]  Rejicient  simulacra  viri,  cunc- 
tam  quoque  gasam. 


cxliii 


DOMINICA   QUAHTA   ADVENTUS. 


cxliv 


[E]  Exuret  terram :  ignis  pon- 
tuinque,  polumque 

[1]  Inquirens  tetri  portas  effrin- 
get  Averni. 

[2]  Sanctorum  sed  enim  cunc- 
tae  lux  libera  carni       ['etenim'  Chev.] 

[T]  Tradetur  :  sontes  seterna^e 
flamma  cremabit.  ['fontes'  Chev.] 

[O]  Occultos  actus  retegens  :  tunc 
quisque  loquetur 

[2]  Secreta,  atque  Deus  reserabit 
pectora  luci. 

[0]  Tunc  erit  et  luctus,  stride- 
bunt  dentibus  omnes. 

[E]  Eripitur  solis  jubar  :  et  cho- 
rus  interit  astris. 

[O]  Yolvetur  caelum  :  lunaris 
splendor  obibit. 

[Y]  Dejiciet  colles,  valles  extollet 
ab  imo. 

[Y]  Non  erit  in  rebus  hominum, 
sublime,  vel  altum. 

[1]  Jam  sequantur  campis  mon- 
tes  et  cserula  ponti. 

[0]  Omnia  cessabunt :  tellus  con- 
fracta  peribit. 

[2]  Sic  pariter  fontes  torrentur, 
fluminaque  igni. 

[2]  Sed  tuba  tunc  sonitum  tris- 
tem  demittet  ab  alto 

['Et  tubarum'  Chev.] 

[O]  Orbe  gemens  facinus  mise- 
rum  variosque  labores, 

[T]  Tartareumque  chaos  monstra- 
bit  terra  dehiscens, 

[H]  Et  coram  hic  Domino  reges 
sistentur  ad  unum. 

[P]  Recidet  e  cselo  ignisque  et 
sulphuris  amnis.  ['Decidet'  Chev.] 

Hsec  de  Christi  nativitate,  pas- 
sione,  et  resurrectione,  atque  secundo 
ejus  adventu  ita  dicta  sunt,  ut  si 
quis  in  grseco  capita  horum  versuum 
discernere  voluerit,  inveniet  iesvs  • 

CHRISTVS  •  YOS  •  THAV  •  S0THER.    Quod 

et  in  latinum  translatis  eisdem  versi- 
bus  apparet,  prreter  quod  grsecarum 
litterarum  proprietas  non  adeo  po- 
tuit  observari . . . 

Credo  jam  vos,  0  inimici  Judsei, 


tantis  testibus  ita  obrutos  confuta- 
tosque,  ut  nihil  ultra  repugnare,  nihil 
quserere  debeatis. 

R.  6.  Virgo  Israel,  revertere  in  ci- 
vitates  tuas  :  usquequo  dolens  aver- 
teris?  generabis  Dominum  Salvato- 
rem  oblationem  novam  in  terra.  Am- 
bulabunt  homines  in  salvationem. 

V.  In  charitate  perpetua  dilexi 
te  :  ideo  attraxi  te  miserans.  Ambu- 
labunt.  Gloria.  Ambulabunt.  ['In 
salvationem.'    Chev.~\ 

In  iii.   Nocturno. 

Secundum  Johannem  i. 

In  illo  tempore,  miserunt  Judsei 
ab  Hierosolymis  sacerdotes  et  Levi- 
tas  ad  Johannem,  ut  interrogarent 
eum,  Tu  quis  es  1  Et  confessus  est, 
et  non  negavit.  Et  confessus  est  quia 
non  sum  ego  Christus.     Et  reliqua. 

Omelia  beati  Gregorii  Papos. 
Leclio  vii. 

Ex  hujus  nobis  lectionis  verbis, 
f  ratres  carissimi,  Johannis  humilitas 
commendatur  :  qui  dum  tantse  vir- 
tutis  esset  ut  Christus  credi  potuis- 
set:  elegit  solide  subsistere  in  se,  ne 
humana  opinione  raperetur  inaniter 
super  se.  Nam  confessus  est,  et  non 
negavit  :  et  confessus  est,  quia  non 
sum  ego  Christus.  Sed  quia  dixit, 
Non  sum,  negavit  plane  quod  non 
erat ;  secl  non  negavit  quod  erat  :  ut 
veritatem  loquens  ejus  membrum 
fieret,  cujus  sibi  nomen  fallaciter  non 
usurparet. 

Responsorium  7.  Juravi,  dicit 
Dominus,  ut  ultra  jam  non  irascar 
super  terram  :  montes  enim  et  colles 
suscipient  j  ustitiam  meam.  Et  testa- 
mentum  pacis  erit  in  Hierusalem. 

V.  Juxta  est  salus  mea  ut  veniat, 
et  justitia  mea  ut  reveletur.  Et 
testamentum. 

Lectio  Octava. 
Dum  ergo  non  vult  appetere  no- 


cxlv 


DOIONICA   QUARTA   ADVENTUS. 


cxlvi 


men  Christi,  factus  est  membrum 
Christi.  Quia  dum  iiifirmitateni 
suam  studuit  humiliter  agnoscere, 
illius  celsitudinem  meruit  veraciter 
obtinere.  Sed  cum  ex  lectione  alia 
Redemptoris  nostri  sententia  ad 
mentem  reducitur,  ex  hujus  nobis 
lectionis  verbis  qu&stio  valde  im- 
plexa  generatur.  Alio  quippe  in 
loco  inquisitus  a  discipulis  Dominus 
de  adventu  Heliae,  respondit  :  Helias 
jam  venit,  et  non  cognoverunt  eum 
sed  fecerunt  in  eo  qusecumque  volue- 
runt.  Et  si  vultis  scire,  Johannes 
ipse  est  Helias. 

P.  8.  Intuemini  quantus  sit  iste 
qui  ingreditur  ad  salvandas  gentes  ! 
ipse  est  rex  justitise.  Cujus  gene- 
ratio  non  habet  finem. 

V.  Et  dominabitur  a  mari  usque 
ad  mare.     Cujus. 

Lectio  ix. 

Requisitus  autem  Johannes  dicit  : 
Kon  sum  Helias.  Quid  est  hoc, 
fratres  carissimi ;  quia  quod  veritas 
afiirmat,  hoc  propheta  veritatis  ne- 
gat?  Yalde  namque  inter  se  diversa 
sunt  Ipse  est,  et  Non  sum.  Quo- 
modo  ergo  propheta  veritatis  est,  si 
ejusdem  veritatis  sermonibus  con- 
cors  non  est  1  Sed  si  subtiliter  ve- 
ritas  ista  requiratur,  hoc  quod  inter 
se  contrarium  sonuit,  quomodo  con- 
trarium  non  sit  invenietur.  Ad  Za- 
chariam  namque  de  Johannis  pro- 
missione  angelus  dixit  :  Ipse  prae- 
cedet  ante  illum  in  spiritu  et  virtute 
Heliee.  Qui  idcirco  venturus  in 
spiritu  et  virtute  Heliae  dicitur,  quia 
sicut  Helias  secundura  Domini  ad- 
ventum  prseveniet,  ita  Johannes 
prsevenit  primum.  Sicut  ille  pra> 
cursor  venturus  est  judicis,  ita  iste 
prsecursor  factus  est  redemptoris. 

R.  9.  Montes  Israel,  ramos  vestros 
expandite,  et  florete,  et  fructus  facite. 
Prope  est  ut  veniat  dies  Domini. 

V.  Rorate  ceeli  desuper,  et  nubes 
pluant  justum  :  aperiatur  terra,  et 


germinet  Salvatorem.  Prope.  Gloria. 
Prope. 

V.     Emitte  agnum  (p.  xxx.). 

Ix  Laudibus. 

Ant.  Canite  tuba  in  Syon  :  quia 
prope  est  dies  Domini  :  ecce  veniet  ad 
salvandum  nos.    Alleluia.    Alleluia. 

Ps.     Dominus  regnavit,  p.  29. 

Ant.  Ecce  veniet  desideratus 
cunctis  gentibus :  et  replebitur  gloria 
domus  Domini.     Alleluya. 

Ps.     Jubilate,  p.  29. 

Ant.  Erunt  prava  in  directa,  et 
aspera  in  vias  planas  :  veni  Domine 
et  noli  tardare.     Alleluya. 

Ps.     Deus  Deus  meus,  p.  30. 

Ant.  Dominus  veniet,  occurrite 
illi  dicentes,  Magnum  principium, 
et  regni  ejus  non  erit  finis  :  Deus 
fortis,  dominator,  princeps  pacis. 
Alleluya.     Alleluya. 

Ps.     Benedicite,  p.  31. 

Ant.  Omnipotens  sermo  tuus, 
Domine,  a  regalibus  sedibus  veniet. 
Alleluya. 

Ps.     Laudate  Dominum  de  cselis. 

Capitulum.  PhUippensis  iv.  [4,  5.] 

Gaudete  in  Domino  semper  : 
iterum  dico,  gaudete  :  modestia  ves- 
tra  nota  sit  omnibus  hominibus  :  Do- 
minus  prope  est. 

ILjmrtus.     Yox  clara  (p.  xxxi.). 

V.     Vox  clamantis. 

Aat.  Ego  vox  clamantis  in  de- 
serto  :  dirigite  viam  Domini  :  sicut 
dixit  Esaias  propheta. 

Ps.     Benedictus  (p.  35). 

Oratio.     Excita  (p.  cxxxiii.). 

Memoria  de  S.  Maria. 

Ad  Primaii. 

Ant.     Canite  tuba. 
Ps.     Deus    Deus    meus    respice, 
p.  37. 

Ad  Tertiam. 

Ant.     Ecce  veniet. 

Ps.     Legem  pone,  p.  57. 


cxlvii 


FEMA  II.   HERDOMAD.E   IV.   ADVENTUS. 


cxlviii 


Capitulum.     Gaudete  in  Domino. 

Responsoria  et  Versus  sicut  in 
prima  Dominica  Adventus  Domini 
ad  omnes  Horas  dicuntur. 

Ad  Sextam. 
Ant.     Erunt  prava  (p.  cxlvi.). 
Ps.     Defecit,  p.  61. 

Capitulum.     [Philip.  iv.  6.] 
Nihil  solliciti  sitis ;  sed  in  omni 
oratione  et  obsecratione  cum  gratia- 
rum   actione   petitiones   vestrse    in- 
notescant  apud  Deum. 

Ad  Nonam. 
A  nt.  Omnipotens  sermo  (p.  cxlvi.). 
Ps.     Mirabilia,  p.  65. 

Capitulum.     [Philippensis  iv.  7.] 
Pax  Dei,  quse  exsuperat  omnem 
sensum,  custodiat  corda  et  corpora 
vestra,  et  intelligentias  vestras. 

Ad  Vesperas. 

Ant.     Sede  a  dextris. 

Ps.     Dixit  Dominus,  p.  191. 

Capitulum.     Gaudete  in  Domino. 

R.  Eestina,  ne  tardaveris.  Quosre 
hoc  Responsorium  ad  O.  (p.  cliv.). 

Hymnus.     Conditor  (p.  v.). 

V.     Eorate  cseli  (p.  vi.). 

Antiphona.   O. 

Ps.     Magnificat  (p.  221). 

Oratio.  Excita,  quaesumus  (p. 
cxxxiii.). 

Memoria  de  S.  Maria,  ut  supra. 

Quotidie  per  hebdomadam,  usque 
ad  Vigiliam  Natalis  Domini,  dican- 
tur  Versus  et  Responsoria  secundum 
ordinem  Nocturnorum  Dominicalis 
historice,  quando  de  Feria  agitur. 

Feria  ii. 

Lectio  prima.     (Esai.  x.)  29 — 34. 

Obstupuit  Rama :  Gabaa  Saulis 
fugit.  Hinni  voce  tua  filia  Gallim : 
attende  Laisa  paupercula  Anathot. 
Migravit  Medemena :  habitatores 
Gabin  confortamini.  Adhuc  dies 
est    ut   in    Nobe    stetur.     Agitabit 


manum  suam  super  montem  filise 
Syon :  et  collem  Hierusalem.  Ecce 
dominator  dominus  exercituum  con- 
fringet  lagunculam  in  terrore  et  ex- 
celsi  statura  succidentur :  et  sub- 
limes  humiliabuntur :  et  subverten- 
tur  condensa  saltus  ejus  ferro:  et 
Libanus  cum  excelsis  cadet.  Hsec 
dicit  Dominus  [Deus,  Convertimini 
ad  me  et  salvi  eritis.] 

Lectio  ii.     \Isa.  xi.  1 — 4.] 

Et  egredietur  virga  de  radice 
Jesse:  et  nos  de  radice  ejus  ascendet. 
Et  requiescet  super  eum  spiritus  Do- 
mini,  spiritus  sapientise  et  intellec- 
tus,  spiritus  consilii  et  fortitudinis, 
spiritus  scientise  et  pietatis :  et  reple- 
bit  eum  spiritus  timoris  Domini. 
Non  secundum  visionem  oculorum 
judicabit,  neque  secundum  auditum 
aurium  arguet:  sed  judicabit  in  jus- 
titia  pauperes  :  et  arguet  in  sequi- 
tate  pro  mansuetis  terrse.  Heec 
dicit  Dominus. 

Lectio  iii.    \Isa.  xi.  4 — 9.] 

Percutiet  terram  virga  oris  sui  : 
et  spiritu  labiorum  suorum  interfi- 
ciet  impium.  Et  erit  justitia  cingu- 
lum  lumborum  ejus:  et  fides  cincto- 
rium  renum  ejus.  Habitabit  lupus 
cum  agno :  et  pardus  cum  hsedo  ac- 
cubabit.  Vitulus  et  leo  et  ovis 
simul  morabuntur :  et  puer  parvulus 
minabit  eos:  Yitulus  et  ursus  pas- 
centur :  simul  requiescent  catuli 
eorum:  et  leo  quasi  bos  comedet 
paleas.  Et  delectabitur  infans  ab 
ubere  super  foramina  aspidis :  et  in 
caverna  reguli  qui  ablactatus  fuerit 
manum  suam  mittet.  Non  noce- 
bunt  neque  occident  in  universo 
monte  sancto  meo :  quia  repleta  est 
terra  scientia  Domini:  sicut  aquae 
maris  operientis. 

Ant.  Dicit  Dominus,  poenitentiam 
agite :  appropinquabit  enim  regnum 
cselorum.  Alleluya.  Ps.  Benedic- 
tus  (p.  35). 


cxlix 


FERIA    III.  ET   IV.    HEBDOMAD.E    IV.    ADVEXTUS. 


cl 


Ad  Vesperas. 
Ant.  O.    Ps.  Magnificat  (p.  221). 

Feria  iii. 

Lectio  prima.  Esaiae  xi.  (10,  11.) 
In  clie  illa  radix  Jesse  qui  stat  in 
signum  populorum :  ipsum  gentes 
deprecabuntur :  et  erit  sepulchrum 
ejus  gloriosum.  Et  erit  In  die  illa, 
adjiciet  Dominus  secundo  manum 
suam  ad  possidendum  residuum  po- 
puli  sui  quod  relinquetur  ab  Assy- 
riis  et  ab  Egypto  et  a  Phetros,  et  ab 
Ethiopia,  et  ab  Elam,  et  a  Sennaar, 
et  ab  Emath,  et  ab  insulis  maris. 
Hsec  dicit. 

Lectio  secunda.    [Isa.  xi.  12 — 14.] 

Et  elevabit  signum  in  nationes, 
et  congregabit  profugos  Israel,  et 
dispersos  Juda  colliget,  a  quattuor 
plagis  terrse.  Et  auferetur  scelus 
Effraim:  et  hostes  Juda  peribunt. 
Effraim  non  aemulabitur  Judam  :  et 
Judas  non  pugnabit  contta  Effraim. 
Et  volabunt  in  humeros  Philistiim 
per  mare:  simul  prsedabuntur  filios 
orientis.  Idumea  et  Moab  pr?ecep- 
tum  manus  eorum:  et  filii  Amon 
obedientes  erunt.      Hsec  dicit. 

Lectio  iii.  \Isa.  xi.  15 — xii.  6.] 
Et  desolabit  Dominus  linguam 
maris  Egypti:  et  levabit  manum 
suam  super  flumen  in  fortitudine 
spiritus  sui,  et  percutiet  eum  in  sep- 
tem  rivis :  ita  ut  transeant  per  eum 
calciati.  Et  erit  via  residuo  populo 
meo  qui  relinquetur  ab  Assyriis 
sicut  fuit  Israeli  in  clie  illa  qua  as- 
cendit  de  terra  Egypti.  Et  dices  in 
illa  die,  Confitebor  tibi,  Domine, 
quoniam  iratus  es  mihi:  conversus 
est  furor  tuus  et  consolatus  es  me. 
Ecce  Deus  salvator  meus,  fiduciali- 
ter  agam  et  non  timebo.  Quia  for- 
titudo  mea  et  laus  mea  Dominus: 
et  factus  est  mihi  in  salutem.  Hau- 
rietis  aquas  in  gaudio  de  fontibus 
salvatoris :  et  dicetis  in  illa  die,  Con- 
fitemini  Domino  et  invocate  nomen 


ejus.  Notas  facite  in  populis  adin- 
ventiones  ejus :  mementote  quoniam 
excelsum  est  nomen  ejus.  Cantate 
Domino  quoniam  magnifice  fecit: 
annuntiate  hoc  in  universa  terra. 
Exulta  et  lauda  habitatio  Syon: 
quia  magnus  in  medio  tui  sanctus 
Israel. 

Ant.  Consurge,  consurge,  in- 
duere  fortitudinem  brachii  Domini 

Ps.  Benedictus  (p.  35). 

Ad  Yesperas. 
Ant.  0.     Ps.   Magnificat  (p.  221). 

Si  vigilia  Sancti  Thomce  apostoli 
in  dominica,  vel  in  iiii.  feria,  vel  in 
vi.  vel  in  sabhato  Quattuor  temporum 
evenerit,  nihil  fiat  de  vigilia,  nisi 
tantum  memoria  ad  missam:  sed  in 
quacunque  alia  feria  contigerit,  fiat 
Missa  de  Yigdia. 

Si  festum  Sancii  Thomce  apostoli 
in  vi.  feria,  vel  in  sabbato  Quattuor 
temporum  evenerit,  nihil  ad  Matu- 
tinas  de  jejunio  fiat  nisi  tantum 
memoria:  sed  post  Tertiam  dicitur 
missa  de  Apostolo.  Post  Sextam 
vero  Missafiat  solennis  de  Jejunio : 
utraque  ad  principale  altare  in  choro 
post  Nonam. 

Si  festum  Sancti  Thomce  apostoli 
in  Dominica  evenerit,  differa&ur  in 
crastinum,  ut  inferius  patebit  in  loco 
suo. 

Feria  iv. 

Lectio  i.     [Isa.  xiii.  1 — 8.] 

Onus  Babylonis  quod  vidit  Esaias 
filius  Amos.  Super  montem  caligi- 
nosum  levate  signum  et  exaltate 
vocem :  levate  manum,  et  ingredian- 
tur  portas  duces.  Ego  mandavi 
sanctificatis  meis :  et  vocavi  fortes 
meos  in  ira  mea :  exultantes  in  glo- 
ria  mea.  Vox  multitudinis  in  mon- 
tibus  quasi  populorum  f requentium : 
vox  sonitus  regum  et  gentium  con- 
gregatarum.  Dominus  exercituum 
pnecepit  militise  belli  venientibus  de 
terra    procul.      A    summitate    cseli 


cli 


FERIA  V.   HEBDOMAD.E  IV.  ADVENTUS. 


clii 


Dorninus  et  vasa  furoris  ejus:  ut 
disperdat  omnem  terram.  Ululate 
quia  prope  est  dies  Doniini:  quasi 
vastitas  a  Domino  veniet.  Propter 
hoc  omnes  manus  dissolventur :  et 
omne  cor  hominis  tabescet  et  conte- 
retur,  torsiones  et  dolores  tenebunt, 
quasi  parturientes  dolebunt.  Unus- 
quisque  ad  proximum  suum  stupe- 
bit:  facies  combustae  vultus  eorum. 
Haec  [dicit  Dominus  Deus,  Con- 
vertimini  ad  me  et  salvi  eritis]. 

Lectio  ii.     \Tsa.  xiii.  9 — 11.] 

Ecce  dies  Domini  veniet  crude- 
lis  et  indignationis  plenus,  et  irse 
furorisque :  ad  ponendam  terram 
in  solitudinem,  et  peccatores  ejus 
conterendos  de  ea:  quoniam  stellae 
caali  et  splendor  earum  non  expan- 
dent  lumen  suum.  Obtenebratus 
est  sol  in  ortu  suo:  et  luna  non 
splendebit  in  lumine  suo.  Et  visi- 
tabo  super  orbis  mala :  et  contra  im- 
pios  iniquitatem  eorum.  Et  requi- 
escere  faciam  superbiam  infidelium  : 
et  arrogantiarn  fortium  liumiliabo. 
Hsec. 

Lectio  iii.      [Isa.  xiii.  12 — 16.] 

Pretiosior  erit  vir  auro:  et  bomo 
mundo  obrizo.  Super  hoc  cselum 
turbabo :  et  movebitur  terra  de  loco 
suo  propter  indignationem  Domini 
exercituum,  et  propter  diem  ira3  fu- 
roris  ejus.  Et  erit  quasi  damula 
fugiens  et  quasi  ovis:  et  non  erit 
qui  congreget.  Unusquisque  ad 
proximum  suum  convertetur :  et  sin- 
guli  ad  terram  suam  fugient.  Om- 
nis  qui  inventus  fuerit  occidetur :  et 
omnis  qui  supervenerit  cadet  in  gla- 
dio.  Infantes  eorum  allidentur  in 
oculis  eorum :  diripientur  domus 
eorum,  et  uxores  eorum  violabuntur. 
Hsec  dicit  Dominus  Deus. 

Ant.  Ponent  Domino  gloriam : 
et  laudem  ejus  in  insulis  nuntiabunt : 
quia  ipse  veniet,  et  non  tardabit. 

Ps.  Benedictus  (p.  35). 


Ad  Yesperas. 

Ant.   O.     Ps.  Magnificat. 

Feria  quinta  et  duabus  feriis  se- 
quentibus  versiculi  et  Responsoria 
eodem  ordine  dicantur  quo  in  iii. 
feria  prcecedente. 

Lectio  i.     [Isa.  xiii.  17 — 19.] 

Ecce  ego  suscitabo  super  eos  Me- 
dos  qui  argentum  non  quserant  nec 
aurum  velint:  sed  sagittis  parvulos 
interficiant,  et  lactantibus  uteris 
non  misereantur,  et  super  filios  non 
parcat  oculus  eorum.  Et  erit  Baby- 
lon  illa  civitas  gloriosa  in  regnis  in- 
clita  in  superbia  Chaldeorum  sicut 
subvertit  Dominus  Sodomam  et  Go- 
morram.     Hsec. 

Lectio  ii.     [Isa.  xiii.  20 — 22.] 

Non  habitabitur  usque  in  finem : 
et  non  fundabitur  usque  ad  genera- 
tionem  et  generationem.  Nec  ponet 
ibi  tentoria  Arabs,  nec  pastores  re- 
quiescent  ibi :  sed  requiescent  ibi 
bestise  :  et  replebuntur  domus  eorum 
draconibus  :  et  habitabunt  ibi  stru- 
tiones :  et  pilosi  saltabunt  ibi.  Et 
respondebunt  ibi  ululse  in  sedibus 
ejus :  et  sirenae  in  delubris  volup- 
tatis. 

Lectio  tertia.  \Isa.  xiv.  1 — 4.] 
Prope  est  ut  veniat  tempus  ejus : 
et  dies  ejus  non  elongabuntur.  Mi- 
serebitur  enim  Dominus  Jacob :  et 
eliget  adhuc  de  Israel :  et  requiescere 
eos  faciet  super  humum  suarn.  Ad- 
jungetur  advena  ad  eos,  et  adhaerebit 
domui  Jacob  :  tenebunt  eos  populi 
et  adducent  eos  in  locum  suum.  Et 
possidebit  eos  domus  Israel  super 
terram  Domini  in  servos  et  ancillas. 
Et  erunt  capientes  eos  qui  se  cepe- 
rant :  et  subjicient  exactores  suos. 
Et  erit,  In  die  illa  cum  requiem 
dederit  tibi  Deus  a  labore  tuo,  et  a 
concussione  tua,  et  a  servitute  dura 
qua  ante  servisti :  sumes  parabolam 
istam    contra   reireui    Babilonis,    et 


cliii 


HEBDOMADA   IV.   ADVEXTUS.       'O   SAPIEXTIA.' 


cl 


IV 


clices.  Quomodo  cessavit  exactor : 
quievit  tributurn  ?     Haec  dicit. 

Ant.  Consolamini,  consolamini, 
popule  meus,  dicit  Dominus  Deus 
noster. 

Ps.     Benedictus. 

Ad  Yesperas. 
Ant.   0.    Ps.  Magnificat  (p.  221). 

Feria  vi. 

Lectio  i.     [Isa.  xiv.  5 — 8.] 

Contrivit  Dominus  baculum  im- 
piorum,  virgam  dominantium  cse- 
dentem  populos  in  ■  indignatione 
plaga  insanabili ;  subjicientem  in 
furore  gentes  :  persequenteni  crude- 
liter.  Conquievit  et  siluit  omnis 
terra,  gavisa  est  et  exultavit :  abietes 
quoque  laetatse  sunt  super  te,  et  cedri 
Libani.     Ha?c. 

Lectio  ii.     [Isa.  xiv.  8 — 10.] 

Ex  quo  dormisti  non  ascendent 
qui  succidat  nos.  Infernus  subter  te 
conturbatus  est  :  in  occursum  ad- 
ventus  tui  suscitavit  tibi  gvgantes. 
Omnes  principes  terrse  surrexerunt 
de  soliis  suis  :  omnes  principes  na- 
tionum :  universi  respondebunt,  et 
dicent  tibi,  Et  tu  vulneratus  es  si- 
cut  et  nos  :  nostri  similis  effectus  es. 

Lectio  iii.     [Isa.  xiv.  11 — 15.] 

Detracta  est  ad  inferos  superbia 
tua  :  concidit  cadaver  tuum.  Subter 
te  sternetur  tinea  :  et  operimentum 
tuum  erunt  vermes.  Quomodo  ce- 
cidisti  de  cselo,  Lucifer :  qui  mane 
oriebaris  ]  Corruisti  in  terram  qui 
vulnerabas  gentes :  qui  dicebas  fn 
corde  tuo  :  In  cselum  conscendam, 
super  astra  Dei  exaltabo  solium 
meum  :  sedebo  in  monte  testamenti, 
in  lateribus  aquilonis  ascendam  super 
altitudinem  nubium,  similis  ero  Al- 
tissimo.  Yerumtamen  ad  infernum 
detraheris  in  profundum  laci.    Hsec. 

Ant.    Dies  Domini  sicut  fur  veniet 


in  nocte  :  ita  et  vos  estote  parati 
quia  qua  hora  non  putatis  nlius  ho- 
minis  veniet. 

Ps.     Benedictus. 

Ad  Yesperas. 

Ant.  O.     Ps.  Alamificat. 

Notandum  est  quod  ab  incepfione 
antiphonce  O  Sapientia  usque  ad  Vi- 
giliam  Natalis  Domini  in  ferialibus 
diebus,  quando  de  feria  agitur,  qua- 
tuor  Antiphonce  super  Psalmos  hinc 
•  inde  inter  Pueros  discwrrard  :  quinia 
Ardiphona  ab  aliquo  Clerico  de  se- 
cunda  forma  incipiatu  r. 

Septimo  decimo  Kalendas  Januarii 
semper  incipietar  Antiphona  O  Sapi- 
entia,  et  hoc  sequens  Besponsorium 
Festina,  ne  tardaveris,  semper  dicitur 
ad  Vesperas  ab  aliquo  Clerico  de  se- 
cundaforma  ad  initium  hujus  Anti- 
phonce  O,  nisi  forte  in  Sabbato  in- 
choetur  :  tunc  enim  dicatur  Respon- 
sorium  de  historia  Dominicali,  vide- 
licet  R.  Qui  venturus.  Et  postea  de 
aliquoPuero  ex parteChori pro  volun- 
tate  rectoris  dicatur  quotidie  ad  Ves- 
peras  quando  de  Adventu  agitur, 
usque  ad  Vigiliam  Xatcdis  Domini, 
rni$i  in  sabbato  quartce  Dominicce. 

R.  Festina,  ne  tardaveris,  Do- 
mine  :  Et  libera  populum  tuum. 

V.  Yeni,  Domine,  et  noli  tar- 
dare  :  relaxa  facinora  plebi  tuse..  Et. 
Gloria.  Iterum  a  Choro  reincipitur 
Responsorium  Festina. 

Hymnus.     Conditor  (p.  v.). 

V.     Rorate  caeli  (p.  vi.). 

Excellentior  persona  quce  in  choro 
pyrcesens  fuerit  incipiat  Antiphonam. 

Ant.  1.  O  Sapientia,  quae  ex  ore 
Altissimi  prodiisti,  attingens  a  fine 
usque  ad  finem,  fortiter  :  suaviter 
disponensque  omnia  :  veni  ad  docen- 
dum  nos  viam  prudentise. 

Ps.     Magnincat. 

Nullce  deinceps  fiant  preces  neque 
prostrationes  ad  Vesperas.  Sed  ad 
Completorium    et    acl    omnes    cdias 


clv 


ANTIPHONtE   0. — IN    VIGILIA    NATIVITATIS   DOMINI. 


clvi 


Iloras  jiant  Freces  cum  prostra- 
tionibus  more  solito. 

Memoria  de  sancta  Maria  ad  istud 
primum  O,  dicitur  Ant.  Ave  Maria. 
Ad  alias  vero  Vesperas,  quando  cle 
feria  agitur,  dicitur  ad  Memoriam 
de  sancta  Maria  Ant.  Ne  tirneas, 
usque  ad  vigiliam  Natcdis  Domini, 
nisiforte  in  eaclem  Dominica primum 
O.  incipiatur ;  tunc  enim  ad  me- 
moriam  de  sancta  Maria  dicatur 
Ant.  Beata  es  Maria. 

Ad  istud  primum  O.  nidla  fiat 
Memoria  de  Omnibus  Sanctis ;  sed 
abhinc  fiant  Memorice  de  Sancta 
Maria  et  de  Omnibus  Sanctis,  sicut 
in  aliis  feriis,  usque  ad  vigiliam 
Natalis  Domini,  tam  ad  Yesperas 
quam  ad  Matutinas. 

Istce  Antiphonce  sequentes  pro  vo- 
luntate  Cantoris  singulce  in  diversis 
Vesperis  incipiantur  ab  excellentior- 
ibus  personis  post  illum  qui  Anti- 
phonam  ad  primum  O  incepit,  gra- 
datim  per  singulas  personas  descen- 
clendo,  usque  ad  Vigiliam  Natalis 
Domini. 

Ant.  2.  0  Aclonay,  et  dux  domus 
Israel,  qui  Moysi  in  igne  flammse 
rubi  apparuisti,  et  in  Syna  legem 
dedisti  :  veni  ad  redimendum  nos  in 
brachio  extento. 

Ps.     Magnificat. 

Ant.  3.  O  radix  Jesse  qui  stas  in 
signum  populorum,  super  quem 
continebunt  reges  os  suum,  quem 
gentes  deprecabuntur  :  veni  ad  libe- 
randum  nos,  jam  noli  tardare. 

Ps.     Magnificat. 

Ant.  4.  O  clavis  David,  et  scep- 
trum  domus  Israel,  qui  aperis  et 
nemo  claudit,  claudis  et  nemo  aperit : 
veni  et  educ  vinctum  de  domo  car- 
ceris,  sedentem  in  tenebris  et  um- 
bra  mortis. 

Ps.     Magnificat. 

Ant.  5.  O  oriens  splendor  lucis 
seternae  et  sol  justitiae  :  veni  et  illu- 
mina  sedentem  in  tenebris  et  umbra 
mortis. 


Ps.     Magnificat. 

Ant.  6.  O  rex  gentium  et  deside- 
ratus  earum  :  lapisque  angularis  qui 
facis  utraque  unum  :  veni,  salva  ho- 
minem  quem  de  limo  formasti. 

Ps.     Magnificat. 

Ant.  7.  O  Emmanuel,  Rex  et 
Legifer  noster,  expectatio  gentium  et 
salvator  earum  :  veni  ad  salvandum 
nos,  Domine  Deus  noster. 

Ps.     Magnificat. 

Ant.  8.  O  virgo  virginum,  quo- 
modo  fiet  istud  :  quia  nec  primam 
similem  visa  :  es  nec  habere  sequen- 
tem.  Filise  Hierusalem,  quid  me 
admiramini?  .  divinum  est  myste- 
rium  hoc  quod  cernitis. 

Ps.      Magnificat. 

Ant.  9.  O  Thoma  Didime,  per 
Christum  quem  meruisti  tangere,  te 
precibus  rogamus  altisonis  :  succurre 
nobis  miseris,  ne  damnemur  cum 
impiis  in  adventu  judicis. 

Ps.     Magnificat. 

Hcec  sola  Ant.  O  Thoma  Didime 
dicitur  ad  utrasque  Vesperas  de  sancto 
Thoma  apostolo  super  Ps.  Magnificat. 

Memoria  de  Adventu  in  die  sancti 
Thomce  apostoli. 

Ad  Matutinas. 

Ant.  Nolite  timere  :  quinta  enim 
die  veniet  ad  nos  Dominus  Deus 
noster. 

Quando  autemfestumsancti  Thomce 
apostoli  dlffertur  in  secundam  feriam, 
tunc  eo  anno  hcec  Ant.  Nolite  timere 
omuino  prcetermittatur,  et  Antiphona 
ferialis,  scilicet  Dicit  Dominus,  ad 
Memoriam  de  Adventu  clicatur. 

In  Vigilia  Natalis  Domini. 
Ad  Matutinas. 

Invitatorium.  Hodie  scietis,  quia 
veniet  Dominus  :  Et  mane  videbitis 
gloriam  ejus. 

Ps.     Venite. 

Hoc  invitatorium  dicatur  a  solo 
clerico  de  secunda  forma,  nisi  Do- 
minica  evenerit. 


clvii 


IN   VIGILIA   NATIVITATIS   DOMINI. 


clviii 


Hymnus.  Verbuni  supernum  (p. 
xviii.). 

Super  Xocturnum  Antiphonce  et 
Psalmi  illius  fericB. 

V.     Constantes  estote. 

R.  Videbitis  auxilium  Domini 
super  vos. 

Lectio  Sancti  Evangelii  secundwm 
Mattheum  i.  18. 

In  illo  tempore.  Cum  esset  de- 
sponsata  mater  Jesu  Maria  Joseph, 
antequam  convenirent,  inventa  est 
in  utero  habens  de  Spiritu  sancto. 
Et  reliqua. 

Omelia  Origenis. 

Quae  fuit  necessitas  ut  desponsata 
esset  mater  Jesu  Maria  Joseph  :  nisi 
propter  ea  quatenus  hoc  sacra- 
mentum  diabolo  celaretur,  et  ille 
malignus  fraudis  commenta  adversus 
desponsatam  virginem  nulla  penitus 
invenisset  ?  Yel  ideo  fuit  despon- 
sata  Joseph  :  ut  nato  infanti  vel  ipsi 
Marise  curam  videretur  gerere  Jo- 
seph  :  sive  in  Egyptum  iens  vel  inde 
denuo  rediens.  Ideo  fuit  despon- 
sata  Joseph  :  non  tamen  in  concupi- 
scentia  juncta.  Mater,  inquit,  ejus. 
Mater  imniaculata,  mater  incorrupta, 
mater  intacta.  Mater  ejus.  Cujus 
ejus  ?  Mater  Dei  unigeniti  domini 
et  regis  omnium  :  plasmatoris  et  crea- 
toris  cunctorum.  Illius  qui  in  ex- 
celsis  est  sine  matre  ;  et  in  terris  est 
sine  patre.  Ipsius  qui  in  cselis  se- 
cundum  deitatera  in  sinu  est  Patris; 
et  in  terris  secundum  corporis  suscep- 
tionem  in  sinu  est  matris.  O  magnaa 
admirationis  gratia  !  O  inenarrabilis 
suavitas  !  0  ineffabile  magnumque 
sacramentum.  Ipsa  eademque  virgo, 
ipsa  et  mater  Doniini,  ipsa  genitrix, 
ipsa  ejus  ancilla,  et  plasmatio  ejus, 
ipsa  quse  genuit. 

R.  1.  Sanctificamini  hodie,  et 
estote  parati,  quia  die  crastina  vide- 
bitis,  Majestatem  Dei  in  vobis. 

V.  Hodie  scietis  quia  veniet  Do- 
minus  :  et  mane  videbitis.  Majes- 
tatem. 


Lectio  ii. 

Quis  unquam  ista  audivit,  quis 
vidit  talia  ?  Quis  hoc  excogitare 
potuit,  ut  virgo  mater  esset,  intacta 
generaret,  quse  et  virgo  permansit  et 
genuit  ?  Sicut  enim  quondam  rubus 
comburi  videbatur,  et  ignis  eum  non 
tangebat ;  et  sicut  tres  pueri  in  ca- 
mino  inclusi  habebantur,  et  tamen 
eos  non  hedebat  incendium,  nec  odor 
fumi  erat  in  eis  :  vel  quemadmodum 
Danieli  intra  lacum  leonum  incluso, 
claustris  non  apertis  allatum  est  ei 
prandium  ab  Abacuch  :  ita  et  hsec 
saucta  virgo  genuit  Dominum,  sed 
intacta  permansit.  Mater  effecta  est; 
sed  virginitatem  non  amisit.  Genuit 
infantem ;  et  (ut  dictum  est)  virgo  per- 
mansit.  Virgo  ergo  genuit  :  et  virgo 
permansit.  Mater  iilii  facta  est,  et  cas- 
titatis  sigillum  non  perdidit.  Quare  1 
Quia  non  homo  iste  tantum  qui  vide- 
batur  :  sed  unigenitus  erat  Deus  qui 
in  carnem  advenerat.  Nec  subito 
carnaliter  genitus  est,  sed  perfecta 
Deitas  in  corpore  venit.  Integer 
ergo  et  indivisus  Deus  in  humano 
advenit  vel  genitus  est  corpore  :  qui- 
que  Deus  et  Dominus  figuram  servi 
suscepit.  ISTon  enim  pars  unigeniti 
venit  in  corpore  :  nec  seipsum  divisit, 
ut  dimidius  esset  apud  Patrem,  et  di- 
raidius  esset  in  virgine;  sed  totus 
apud  Patrem,  et  totus  in  virgine. 
Totus  in  sinu  Patris,  et  totus  in 
humano  corpore.  Non  relinquens 
superna,  venit  quserere  terrena.  Quae 
in  c?elis  sunt  conservans ;  et  quse  in 
terris  sunt  salvans.  Ubique  omnipo- 
tens,  inscissus,  indivisus,  hic  sanctus 
unigenitus  Deus. 

R.  2.  Constantes  estote,  videbitis 
auxilium  Doraini  super  vos  :  Judrea 
et  Hierusalem  nolite  timere.  Cras 
egredieraini,  et  Dominus  erit  vo- 
biscum. 

V.  Vos  qui  in  pulvere  estis :  ex- 
pergiscimini  et  laudate,  ecce  Domi- 
nus  veniet  cum  salute.     Cras. 


clix 


IN   VIGILIA  NATIVITATIS  DOMINI. 


clx 


Lectio  iii. 

Si  enim  hoc  verbum  humanum  et 
corporale  immissum  in  auribus  pluri- 
morum  non  dividitur  per  singulos :  ut 
pars  in  alio,  et  pars  sit  iterum  in  alio, 
sed  in  omnibus  integrum  et  plenum 
habetur,  ut  in  unoquoque  totum  sit : 
quauto  magis  Verbum  Dei  unigenitus 
ubique  totus  est,  et  in  caelo  et  in 
terra,  et  apud  Patrem  et  in  virgine. 
Et  non  dividitur  (ut  dictum  est)  ne- 
que  scinditur,  neque  in  partes  effi- 
citur  :  sed  totus  totum  tenet,  totum 
implet,  totum  illustrat  et  possidet. 
Hujus  itaque  unigeniti  Dei  dicitur 
luec  mater  virgo  Maria  :  digna  digni, 
immaculata  sancti,  una  unius,  unica 
unici.  Nec  enim  alter  unigenitus 
super  terram  venit,  aut  alia  virgo 
unigenitum  genuit.  In  his  omnibus 
qu?e  dicta  sunt,  desponsata  legitur 
mater  ejus  Maria.  Et  ait :  Inventa 
est  in  utero  habens.  Cui  inventa, 
aut  a  quo  inventa  est  ?  Primo  ab 
angelis  custodientibus  eam,  prote- 
gentibus  eam,  conservantibus  eam  : 
vel  ejus  beatissimam  animam  ad  ho- 
norem  illius  qui  ab  ipsa  generandus 
erat.  Dehinc  inventa  non  incon- 
grue  putabatur  ab  ipso  beato  Joseph 
sancto  et  justo;  qui  pene  licentia 
maritali  licet  eam  non  contingeret, 
futurae  tamen  ut  putabatur  uxoris 
omnia  noverat.  Joseph  autem  vir 
ejus  (inquit)  cum  esset  homo  justus, 
et  nollet  eam  traducere.  Virum  ap- 
pellavit,  contra  Judeorum  pravi- 
tatem,  ut  adversus  virginem  non 
•ssevirent.  Propterea  et  desponsata 
fuit  ipsi  Joseph,  ut  supra  dictum  est. 
Si  enim  non  fuisset  desponsata  Jo- 
seph,  omnium  bonorum  incredibiles 
et  inimici  Judei  lapidibus  eam  occi- 
dissent.  Ideo  virum  ejus  hic  eum 
Evangelista  appellavit. 

P.  3.  De  illa  ocsulta  habitatione 
sua  egressus  est  Filius  Dei  :  descendit 
visitare  et  consolari  omnes.  Qui 
eum  de  toto  corcle  desiderabant. 


V.  Ex  Syon  species  ejus  :  Deus 
noster  nianifeste  veniet.  Visitare. 
Gloria  Patri.     Qui  eum  de. 

Non  dicitur  Te  Deum. 

Versus.  Crastina  die  delebitur 
iniquitas  terrse. 

R.  Et  regnabit  super  nos  salvator 
mundi. 

In  Laudibus. 

Antiphona.  Judea  et  Hierusalem, 
nolite  timere,  cras  egrediemini,  et 
Dominus  erit  vobiscum.  Ps.  Mise- 
rere,  p.  85,  et  ceteri  Psalmi  illius 
ferice,  et  si  Dominica  fuerit,  tunc 
dicatur  Ps.  Dominus  regnavit,  p.  29, 
sicut  in  aliis  Dominicis  prcecedentibus. 

Ant.  Hodie  scietis  quia  veniet 
Dominus  :  et  mane  videbitis  gloriam 
ejus. 

Ant.  Crastina  die  delebitur  ini- 
quitas  terrse  :  et  regnabit  super  nos 
salvator  mundi. 

Ant.  Propter  Syon  non  tacebo  : 
donec  egrediatur  ut  splendor  justus 
ejus. 

Si  Vigilia  Nativitatis  Domini  in 
Sabbato  contigerit,  non  dicitur  Ant. 
Propter  Syon  super  Canticum,  sed 
Ant.  Expectetur  cum  Psalmo  Audite 
cseli,  et  in  illo  anno  omnino  praiter- 
mittatur  Ant.  Propter  Syon  :  sed  qua- 
cunque  alia  feria  contigerit,  Ant. 
Propter  Syon  super  Gantica  dicetur. 

Ant.  Expectetur  sicut  pluvia  elo- 
quium  Domini  :  et  descendet  super 
nos  sicut  ros  Deus  noster. 

Ps.  Audite  cseli  {Deuteronomii 
xxxii.  1 — 43,  p.  187). 

A  nt.  Crastina  die  erit  vobis  salus  : 
dicit  Dominus  Deus  exercituum. 

Ps.  Laudate  [cxlviii.  usque  ad 
cl.  sub  uno  Gloria  Patri,  p.  32]. 

Gapitulum.  Esai.  Ixii.  1. 
Propter  Syon  non  tacebo,  et  prop- 
ter  Hierusalem  non  quiescam  :  donec 
egrediatur  ut  splendor  justus  ejus  : 
et  salvator  ejus  ut  lampas  accenda- 
tur. 


cixi 


IX   VIGILIA   NATIVITATIS   DOMIXI. 


clxii 


Hymnus.     Yox  clara  (p.  xxxi.). 

V.  Hoclie  scietis  quia  veniet 
Dominus. 

R.  Et  mane  videbitis  gloriam  ejus. 

A  nt.  Cum  esset  desponsata  mater 
Jesu  Maria  Josepli  :  antequam  con- 
venirent,  inventa  est  in  utero  habens, 
quod  enim  in  ea  natum  est  de  Spiritu 
Sancto  est.     Alleluya. 

Ps.     Benedictus  (p.  35). 

Oratio. 

Deus,  qui  nos  redemptionis  nostraB 
annua  expectatione  lsetincas  :  prsesta 
ut  unigenitum  tuum,  quem  redemp- 
torem  laeti  suscipimus,  venientem 
quoque  judicem  securi  videamus, 
Doniinum  nostrum  Jesum  Christum, 
Filium  tuum  >  Qui  tecum  vivit  et 
regnat. 

Dominus  vobiscum. 

Puer  hebclomadarius  dicat  Benedi- 
camus  Domino. 

Hcec  irrcecedens  Oratio  dicatur  cid 
Matutinas  et  acl  cdias  Horas  hujus 
diei,  et  etiam  ad  primas  Vesperas. 

Non  dicantur  Preces,  nec  jiat  c/enu- 
jiectio  acl  has  Matutinas,  nec  ad  cdias 
Iloras  diei. 

Non  dicantur  Matutince  de  sancta 
Maria  hac  die  in  Conventu,  nec  ab 
ldnc  usque  acl  Octavas  sancti  Ste- 
phani. 

NuUa  jit  Memoria  acl  has  Matu- 
tinas,  si  Domi nica fuerit,  nisi  tantum 
de  Omnibus  Sanctis,  scilicet  Ant. 
Ecce  Dominus  veniet.  V.  Ecce 
apparebit  Dominus.  Oratio,  Con- 
scientias  (p.  90). 

Non  dicitur  Ps.  Ad  te  levavi  ad 
has  Matutinas,  nec  ab  hinc  usque  ad 
inceptionem  Hystorioe  Domine,  ne 
in  ira. 

Ad  Pkimam. 
Ant.  Judea  et  Hierusalem,  _/?.  clx. 
Pscdmi.  Deus  in  nomine  (liii.  p.  42). 
Beati  immaculati  (cxviii. 

•1—16,  p.  44). 
Betribue  (cxviii.  17 — 32, 
p.  45).     Gloria. 
S.B.    I. 


Ant.     Gloria  tibi  Trinitas,  p.  49. 

Ps.     Quicunque,  p.  46. 

Cap.     Domine,  miserere. 

P.     Jesu  Cliriste  cum  Alleluya.  • 

V.  Qui  sedes.  Et  dicatur  cum 
Alleluya  quotidie  infra  Octavas,  us- 
que  ad  Octavas  Epyphanice,  et  inipsis 
Octavis :  et  iste  Versus  Qui  sedes  hac 
clie  tantum  dicitur. 

Hoc  etiam  generaliter  fit  per  totum 
annum,  quod  quotienscunque  cii- 
cuntur  Responsoria  super  Iloram 
cum  Alleluya,  R.  Jesu  Cliriste  clebet 
prcecedere  cum  Alleluya. 

Preces,  et  cetera  quce  ad  Primam 
pertinent,  absque  prostratione  com- 
pleantur. 

Si  non  fuerit  Dominica,  dicafur 
cantus  fericdis,  et  in  Yigilia  Epy- 
pltanice,  super  11.  Jesu  Christe. 

Si  hcec  Vigilia  in  Dominica  even- 
erit,  hoc  modo  dicetur  Prima. 

Supsr  Hymnum  Jam  lucis  dicetur 
idem  cantus  qui  in  Dominica  prce- 
cedente. 

Ant.    Judea  et  Hierusalem,  p.  clx. 

Ps.     Deus  in  nomine  {liii.  p.  42). 

Ant.     Te  jure,  p.  49. 

Ps.     Quicunque,  p.  46. 

Cap.     Begi  seculorum,  p.  49. 

R.     Jesu  Christe  cum  Alleluya. 
Cetera  ut  supra. 

Ad  omnes  Horas  dicantur  cantus 
fericdes  super  Hymnum,  si  Dominica 
uonfuerit. 

Ad  Tertiam. 

Antiphona  super  Psalmum  incipi- 
atur  ab  cdiquo  clerico  de  secunda 
forma  ex  parte  chori,  et  ita  ceterce 
Antiphonce  ad  ceteras  Horas  cliscur- 
rant  per  ordinem. 

Ant.     Hodie  scietis,  p.  clx. 

Ps.  Legem  pone  (cxviii.  33 — 48, 
p.  57). 

Cap.     Propter  Syon,  p.  clx. 

Responsorium  dicatur  in  secunda 
forma  a  clerico  proximo  illi  qui  Anti- 
phonam  incepit :  et  ad  ceteras  Horas 
dicantur Responsoria  in  eademforma. 

f 


clxiu 


IX   VIGILTA   NATIVITATIS   DOMTXI. 


cl 


XIV 


R.  Constantes  estote.  Alleluya. 
Alleluya. 

V.  Videbitis  auxilium  Domini  : 
super  vos.  Alleluya.  Gloria.  Con- 
stantes. 

V.     Crastina  clie  erit  vobis  salus. 

R.  Dicit  Dominus  Deus  exer- 
cituum.     sine  Alleluya. 

Sciendum  est  quod  omnia  Respon- 
soria  versuum*  sine  Alleluya  dican- 
tur  per  totum  annum  extra  tempus 
Paschce,  nisi  post  Versum  Verbum 
caro,  et  post  Versum  Dominus  reg- 
navit  (p.  34). 

Oratio.  Deus  qui  nos  redemp- 
tionis  (p.  clxi.). 

Ad  Sextam. 

Ant.     Crastina  die,  p.  clx. 
Ps.     Defecit  in  salutare    (cxviii. 
81—96,  p.  61). 

Capitulum.     Esai.  Ixii.  2. 

Videbunt  gentes  justum  tuum  :  et 
cimcti  reges  inclitum  tuum  :  et  voca- 
bitur  tibi  nomen  novum  quod  os 
Domini  nominavit. 

R.  Crastina  die  erit  vobis  salus. 
Alleluya.     Alleluya. 

V.  Dicit  Dominus  Deus  exerci- 
tuum.     Alleluya.     Alleluya. 

V.  Hodie  scietis  quia  veniet  Do- 
minus. 

R.   Et  mane  videbitis  gloriam  ejus. 

Oratio  ut  supra. 

Ad  ISTonam. 

Ant.     Crastina,  p.  clx. 
Ps.     Mirabilia  (cxviii.  129—144, 
p.  Q5). 

Capitulum.     Esai.  Ixii.  4. 

Non  vocaberis  ultra  Derelicta,  et 
terra  tua  non  vocabitur  amplius  De- 
solata  :  sed  vocaberis  Voluntas  mea 
in  ea,  et  terra  tua  inliabitabitur. 

R.  '  Hodie  scietis  quia  veniet  Do- 
minus.     Alleluya.     Alleluya. 


V.  Et  mane  videbitis  gloriam 
ejus.     Alleluya. 

V.     Constantes  estote. 

R.  Videbitis  auxilium  Domini 
super  vos. 

Si  hcec  Vigilia  Nativitatis  Domini 
in  Sabbato  contigerit,jejunia  Quattuor  - 
temporum  non  in  ipsa  ebdomada  sed 
in  prcecedenti  erunt.  Si  autem  hcec 
Vigilia  in  Dominica  evenerit,  totum 
Servitium  fiat  de  Dominica  usque  ad 
Versum  tertii  Noctumi,  qui  erit  Con- 
stantes,  ante  pronunciationem  Evan- 
gelii,  prceter  Invitatorium  quod  erit 
de  Vigilia,  scilicet  Hodie  scietis. 
Deinde  vero  totum  cle  Vigilia  dicatur, 
et  post  primam  Collectam,  quce  erit  de 
Vigilia,  post  Psalmuyi  Benedictus, 
fiat  Memoria  cle  Dominica  tantum, 
sed  nulla  Memoria  d?,  sancta  Maria, 
nec  etiam  Matutince  de  ea  dicantur 
in  conventu,  neque  Memoria  de  Om- 
nibus  Sanctis.  Invitatorium  tantum 
erit  de  Vigilia,  scilicet  Hodie  scietis. 

Ad  Primam  Ant.  Judea  et  Hieru- 
salem,  p.  clx. 

Antiphonce,  Capitida,  Versus,  Re- 
sponsoria  et  Collectce  super  omnes 
Iloras  cle  Vigilia  erunt,  cum  Oratione 
de  Vigilia  prcedicta,  ea  nihil  de  Do- 
minica. 

Missa  vero  dominicalis  in  Capitulo 
post  Primam,  ante  Tertiam,  et  ante 
Processionem  dicatur.  Et  Missa  de 
Vigilia  dicatur  post  Sextam  in  choro 
ad  autenticum  cdtare,  cum  Alleluya. 
V.  Crastina.   Sequentia  Jubilcmus. 


InVigiliaNativitatisDomini. 

Ad  primas  Vesperas. 

Ant.  Rex  pacificus  magnificatus 
est  :  cujus  vultum  desiderat  universa 
terra. 

Ps.     Laudate  pueri  (cxii.  p.  193). 

llac  die  Episcopus  vel  Decanus  An- 
tiphonam  incipiat,  excettqntior  persona, 


'  omnes  Itesponsiones  Versiculorum.''     Portif.  1525 — 6. 


clxv 


IX    VIGILTA    NATIVITATIS   DOMIXI. 


clxvi 


alterius  partis  chori  post  illum  qui 
exequitur  Officium  illius  cliei :  secunda 
ab  alio  excellentiore  incipiatur:  et  ita 
discurrent  singulce  AutipJtonce  per- 
sonarum  dignitate. 

Secunda  Ant.  Magnificatus  est 
rex  pacificus  super  omnes  reges  uni- 
versae  terra?. 

Ps.  Laudate  Dominum  omnes 
(cxvi.  p.  197). 

Ant.  Scitote  quia  prope  est  reg- 
num  Dei  :  amen  dico  vobis  quia  non 
tardabit. 

Ps.     Lauda  anima  (cxlv.  p.  218). 

Ant.  Levate  capita  vestra  :  ecce 
appropinquabit  redemptio  vestra. 

Ps.  Laudate  Dorninum  quoniam 
bonus  (cxlvi.  p.  218). 

Ant.  Completi  sunt  dies  Mariae  : 
ut  pareret  filium  suum  primogenitum. 

Ps.  Lauda  Hierusalem  (cxlvii.  p. 
219). 

Et  sciendum  est  quod  quando- 
cunque  in  duplici  festo  ad  primas 
Vesperas  quinque  Antiphonce  di- 
cv.utur  super  Psalmos,  dicantur  prce- 
dicti  quinque  Psalmi  ad  easdem 
Vesperas  :  nisi  in  C  ircuncisione  Bo- 
mini,  et  Epyphania,  et  Purificatione, 
et  infesto  Corporis  Christi. 

Episcopus  in  capa  serica  dicat 
CapituJ.um,  loco  non  muta.to.  Epis- 
copo  absente  Decanus,  vel  cdiquis  a.lius 
locum  ejus  tenens,  loco  nechabitu  mu- 
tato,  dicat  Capitulum. 

Capitulum.     Esai.  ix.  2. 

Populus  gentium  qui  ambulabat  in 
tenebris  vidit  lucem  magnam  :  habi- 
tantibus  in  regione  uuibrse  mortis 
lux  orta  est  eis. 

Cantor  et  alice,  d.uce  persona3  pro 
dispositione  illius  cantoris  cantent  ad 
gradum  chori  in  capis  sericis, 

R.  Judsea  et  Hierusalem  nolite 
timere.  Cras  egrediemini.  Et  Do- 
minus  erit  vobiscum. 

V.  Constantes  estote  :  videbitis 
auxilium  Domini  super  vos.  Cras. 
Gloria.     Et. 


Duo  rectores  ex  parte  chori  simv.l 
incipiant  Hymnu.m  a  cautore  primo 
quasitum. 

Hymnus. 

Yeni  redemptor  gentium, 
Ostende  partum  virginiss, 
Miretur  omne  seculum  : 
Talis  decet  partus  Deum. 

Xon  ex  virili  semine 
■  Sed  mystico  spiramine 
Verbum  Dei  factum  caro. 
•Fructusque  ventris  floruit. 

Alvus  tumescit  virginis, 
Claustra  pudoris  permanent, 
Vexilla  virtutum  micant, 
Versatur  in  templo  Deus. 

Procedens  e  tlialamo  suo, 
Pudoris  aula  regia, 
Greminse  gygas  substantiae  : 
Alacris  ut  currat  viam. 

Egressus  ejus  a  Patre, 
Pegressus  ejus  ad  Patrem, 
Excursus  usque  ad  inferos, 
Becursus  ad  sedem  Dei. 

iEqualis  seterno  Patri 
Carnis  trophaeo  accingere, 
Infirma  nostri  corporis 
Virtute  firmans  perpetim. 

Pra?sepe  jam  fulget  tuum, 
Lumenque  nox  spirat  novum  : 
Quod  nulla  nbx  interpollat : 
Fideque  jugi  luceat. 

Deo  Patri  sit  sfloria, 

Ejusque  soli  Filio  : 

Cum  Spiritu  paraclito, 

Et  nunc  et  in  perpetuum.    Amen. 

Du.m  Hymnvs  cantatur,  duopueri 
qui  serviunt  J.e  tkuribulis,  duas  capas 
deferant  de  serico  priitcipali  sacer- 
doti,  quarum  aJ.teram  a.lteri  sa.cerdoti 
pro  vohcntate  iransmittat  ad  ihurifi- 
candum  altare. 

In  fine  prcedicti  Hymni  dicatur 
versus  Deo  Patri.  Xon  dicitur  infine 
hvjvs  IFymui,   Gloria  tibi   Domine, 

f2 


clxvii 


ANT.    SUPER   MAGXIFICAT.    \   DE   THURIFICATIONE. 


clxviii 


nec  acl  C  ompleiorium,  sed  dicitur 
versus  Deo  Patri  sit  gloria. 

Duo  pueri  in  superpeUiciis  ad 
gradum  chori  dicant  V,  Tanquam 
sponsus.  Ii.  Dominus  procedens 
de  tlialamo  suo.     sine  Alleluia. 

Antiphdham  super  Ps.  Magnifi- 
cat  excellentior  persona  exparte  chori 
incipiat.  Et  si  Episcopus  prcesens 
fuerit,  Cantor  ipsam  antiphonam  ei 
injungat. 

Ant.  Dum  ortus  fuerit  sol  de 
cselo,  videbitis  regem  regum  proce- 
dentem  a  Patre  :  tanquam  sponsus 
de  thalamo  suo. 

Ps.     Magnificat  (p.  221). 

Tota  cantetur  antiphona,  antequam 
intonetur  Psalmus  Magnificat. 

Ilcec  suht  festa  majora  duplicia 
in  quibus  acl  primas  vesperas  tan- 
tum  Antiplwna  super  Psalmum  Mag- 
nificat  totcc  cantabitur  ante  Pscdmi 
intonationem  :  et  omnia  altaria 
ecclesice  circa  presbiterium  incen- 
sabuntur  dum  Ps.  Magnificat  can- 
tatur,  et  ad  singulos  Nocturnos  acl 
Matutinas  principale  cdtare  et  chorus 
sernper  ad  mediam  Lectionem  Noc- 
turni  :  et  in  clie  semperfiat  Processio, 
quocunque  Festo  contigerit  :  scilicet, 
Primus  dies  Natalis  Domini  :  Dies 
Epyphanke  :  Dies  Purificationis 
becctce  Marice  :  Primus  dies  Paschce  : 
Dies  Ascensionis  Domini  :  Primus 
dies  Penthecostes  :  Festum  sanctce 
Trinitatis  :  Festum  Corporis  Christi  : 
Festum  Reliquiarum  :  Festum  As- 
sumptionis,  et  Nativitatis  beatce  Ma- 
rice. :  Festum  Dedicationis  ecclesice  : 
Festum  Omnium  Sanctorum  :  et 
Festum  loci. 

Post  inchoationem  Antiphonce  pro- 
cedat  executcrr  Ojjicii  cum  aliquo 
■Sacerdote  post  illum  excellentiore  ad 
thurificandum  altaria  duobus  thuri- 
bulis,  de  quorum  uno  ministrabit 
puer  ebdomadarius,  de  reliquo  vero 
alius  puer  pro  dispositione  Sacrista- 
rum.     Si  Episcopus  fuerit  prcesens, 


Sacerdos  secundarius  cum  Capellano 
episcopi  ipsum  Episcopum  in  sua  sede 
incenset.  Deincle  p>rocedant  ad  thu- 
rificandum  cetera  altaria  circa  pres- 
bytcrium.  Excellentior  Sacerdos  ex- 
eat  per  ostium  presbiterii  septentrio- 
ncde,  cum  uno  Ceroferario  et '  uno 
thuribulo,  Sacrista  in  manu-sua  vir- 
gam  gestante  et  eos  prcccedente,  primo 
ad  cdtare  sanCti  Martini,  deinde-ad 
cdtare  sanctce  Catherince,  et  post  ad 
altare  Apostolorum,  ultimo  ad  altare 
sanctce  Trinitatis,  quocl  dicitur  Salve. 
Secundarius  per  ostium  presbyterii 
australe  prcedicto  modo  exeat  cum 
ministris  suis,  primo  acl  altare  sancti 
Nicolai,  cleinde  acl  altare  sanctce 
Marice  Magdalence,  ultimo  ad  altare 
sancti  Stephani.  Quibus  thurificatis 
ambo  conveniant  acl  ostium  presby- 
terii  ex  parte  australi,  et  ibiclem  ex- 
cellentior  Sacerdos  thus  in  utroque 
thuribulo  imponat,  et  sic  intrent  et 
thurificent  episcopum  in  sua  sede. 
Deincle  thurificent  superiorem  ante 
gradum  chori  :  Ebdomadario  consti- 
tuto  ad  Orationem  dicendam  solus 
Episcopusnon  mutet  Orationem,  Deus, 
qui  nos  redemptionis,  ut  supra  ad 
Matutinas,  et  terminetur  ut  ibidem  : 
dicatur  Dominus  vobiscum  :  a  duo- 
bus  Clericis  cle  secundaforma  dicitur 
Benedicamus  Domino,  sine  Alleluya. 

Et  sciendum  est  quod  in  omnibus 
Vigiliis  Sanctorum,  sive  sint  de  Tem- 
porcdi,  sive  de  Sanctis,  semper  ad 
primas  Tesperas  dicitur  Oratio  ■  de 
Vigilia,  nisi  Festum  differatur,  et 
nisi  in  Vigilia  sancti  Thomce  Apos- 
toli,  sancti  Jctcobi,  et  sancti  Bartho- 
lomei.  Quando  vero  Festum  differ- 
tur,  tunc  in  Vigiliis  prcedictorum 
Apostolorum  Oratio  de  Die  dicatur 
ad  primas  Vesperas. 

Ad  Completorium,  unus  de  su- 
periori  gradu  incipiat  Antiphonam, 
Estote  parati  similes  honrinibus  ex- 
pectantibus  dominum  suum  quando 
revertatur  a  nuptiis. 


clxix 


IN   VIGILIA   NATIVITATIS   DOMINI. 


clxx 


Ps.    Cum  invocarem  (iiii.  p.  222): 
et  ceteri  Psalmi  consueti. 
Cap.     Tu  iu  nobis  (p.  224), 

Hymnus. 

Salvator  mundi  Domine, 
Qui  nos  salvasti  hodie, 
In  hac  nocte  nos  protege: 
Et  salva  omni  tempore. 

Adesto  nunc  propicius, 
•    Et  parce  supplicantibus: 
Tu  dele  nostra  crimina, 
Tu  tenebras  illumina. 

Dementem  somnus  opprimat, 
Nec  hostis  nos  surripiat, 
Xec  ullis  caro,  petimus, 
Commaculetur  sordibus. 

Te  reformator  sensuum, 
Votis  precamur  cordium, 
Ut  puri  castis  mentibiu 
Surgamus  a  cubilibus. 

Deo  Patri  sit  gloria. 

Quceritur  utrum  dicatur  alius 
cantus  in  clioro  Sarum.  Super  Hym- 
num  Salvator  mundi.  quam  iste  can- 
tus  suhsequens?  Pespondetur  quod 
non  :  nisi  in  tribus  diebus  in  hebdo- 
mada  natcdis  iJomini  :  videlicet,  in 
die  sancti  Stephani,  sancti  Johannis, 
et  sanctorum  Innocentium,  qui  sunt 
extra  regulam  :  in  quibus  omnis 
Cantus  cujuscunque  Hymni  potest 
variari  pro  voluntate  incipientis 
propter  tres  solemnitates  ibidem  cele- 
bratas,  et  ab  antiquo  permissas ;  sci- 
licet,  levitarum,  puerorum,  et  sacer- 
dotum  [cf.  pp.  clxxvii.,  ccix.]. 

Hic  Hymnus,  scilicet  Salvator,  di- 
citur  ad  Completorium  quotidie, 
v.sque  ad  Octavas  Epyphanice,  et  in 
ipsis  Octavis,  et  in  omnibus  festis 
duplicibus  ab  Octavis  Hpyphanice 
usqy.e  ad  primam  Bominicam  Qua- 
dragesirnce  :  et  in  omnibus  festis  du- 
plicibus  a  Penthecoste  usque  ad  Vigi- 
liam  Xatalis  JJomini.  JJicetur  etiam 
in  vigilia  Penthecostes,  et  per  ipsius 
ebdomadam,    scilicet    in    quinta    et 


sexta  feria  et  sabbato  :  et  quotidie 
per  Octavas,  et  in  Octavis  Assump- 
tionis  et  Nativitatis  beatce  Jfarice,  et 
per  Octavas  Dedicationis  Ecclesice, 
sive  de  Octavis fiat  servitium,  vel  de 
aliofesto  novem  leciiouum;  nisi  Be- 
dicatio  alicvjus  ecclesice  in  Quadra- 
gesima  contigerit,  vel  in  Paschcdi 
tempore. 

Quidam  Puer  ex  parte  chori,  loco 
nec  habitu  muta.to,  clica.t  V.  Custodi 
nos  Domine  (p.  225). 

Unus  de  excellentioribus  per*oids 
ex  parte  chori  pro  dispositione  Becto- 
ris  incipiat  Antiphonam. 

Ant.  Yigilate  omnes  et  orate  : 
nescitis  enim  cpiando  tempus  sit. 
Yigilate  ergo,  nescitis  enim  quanclo 
dominus  domus  veniet.  Sero  :  an 
media  nocte  :  an  gallicantu  :  an 
mane.  Ne  cum  venerit  repente 
inveniat  vos  dormientes. 

Ps.     Nnnc  dimittis  (p.  225). 
Preces,  et  cetera  quce  ad  Comple- 
torium  pjertinent  sunt  exequenda. 

Xotandum  quocl  omnes  Clerici  de 
superiori  gradu  et  de  secunda  forma 
ad  omnes  Vesperas  principales  per 
annum  stare  tenentur  in  choro  con- 
tinue  :  nisi  dum  versus  Pesponsorii 
canitur,  quanclo  Pesponsorium  habe- 
tur,  et  dicitur  acl  gradum  chori.  Acl 
Completorium  omnes  indijferenter 
Clerici  per  totam  illom  Horam  stare 
tenentur,  sicut  acl  Jlatutinas  per 
totum  tempus,  nisi  dum  legyuntur 
Lectiones,  et  Pesponsoria  cum  suis 
versibus  cantantur.  Ad  Primam  et 
acl  ccteras  Horas  omnes  uniformiter 
stare  tenentur. 

Hac  die  tam  ad  utrasque  Vesperas 
quam  ad  Jlatutinas  scribantur  quat- 
tuor  Pectores  qui  erunt  d.e  superiori 
gradu  :  videlicet  in  clie  Xativitatis 
Domini  et  in  cluobus  diebus  sequen- 
tibus;  in  die  Epyphcmice ;  et  in  die 
Paschce;  et  in  secunda  feria ;  in  As- 
sumptione  beatce  Jlarice;  et  in  die 
Dedicationis.  In  reliquis  diebus  erunt 
Secundarii  de  secunda  forma. 


clxxi 


IX   DIE   XATIVITATIS   DOMIXI. 


clxxii 


IN   DIE   NATIVITATIS   DOMINI. 


In  clie  Xaticitatis  ad  Matutinas 
omnes  Rectores  chori  simul  incipiant 
Invitatorium,  et  cantent  antequam  a 
Choro  repetatur  :  et  hoc  generaliter 
per  totum  annum  observetur ;  quod 
in  omni  cluplici  festo  primo  percan- 
tetur  Invitatorium  ab  his  qui  dicturi 
sunt  Psalmum  Venite.  A  toto  Choro 
percantetur, 

Invitatorium.  Christus  natus  est 
uobis.     Venite  adoremus. 

Ps.     Venite  (p.  2). 

Ilymnus. 

Christe  redemptor  omnium  : 
Ex  Patre  Patris  unice, 
Solus  ante  principium 
Natus  ineffabiliter. 

Tu  lumen,  tu  splendor  Patris, 
Tu  spes  perennis  omuium  : 
Intende  quas  fundunt  preces 
Tui  per  orbem  famuli. 

Memeirto  salutis  auctor, 
Quod  nostri  quondam  corpuris 
Ex  illibata  virgine 
Nascendo  formam  sumpseris. 

Hic  prsesens  testatur  dies 
Currens  per  anni  circulum, 
Quod  solus  a  sede  Patris 
Mundi  salus  adveneris. 

Hunc  cpelum,  terra,  hunc  mare, 
Hunc  omne  quod  in  eis  est : 
Auctorem  adventus  tui 
Laudat  exultans  cantico. 

Nos  quoque  qui  sancto  tuo 
Redempti  sumus  sanguiue  : 
Ob  diem  natalis  tui 
Hymnum  novum  concinnimus. 

Gloria  tibi  Domine, 
Qui  natus  es  de  virgine, 
Cum  Patre  et  sancto  Spiritu, 
In  sempiterna  secnla.     Amen. 

Hic  primum  dicetur  Gloria  tibi 
Domine.     Ilic  etiam  versus  dicatur 


in  fine  omnium  Hymnorum  ejusdem 
metri  usque  in  crastinum  Purifica- 
tionis,  prceterquam  in  festo  Epypha- 
nice  et  per  Octavas,  et  nisi  in  Hymno 
Deus  creator  omnium.  Dicetur  etiam 
infine  omnium  Hymnorum  ejusdem 
metri,  et  in  omnibus  feriis,  et  per 
Octavas  beatce  Marice  virginis,  et  in 
C ommemorationibus  beatceMarice  vir- 
ginis,  ejusdem  metri  per  totum  an- 
num.  Et  in  festo  Corporis  Christi, 
et  per  Octavas,  et  in  Octavis,  quando 
de*ipsis  Octavis  fit  servitium,  nisi  in 
Hymno  Verbum  supernum. 

Principalis  Rector  et  suus  collate- 
ralis  in  cluplici  festo  simul  Hymnum 
incipiant,  et  Psalmos  intonent.  Et 
Secundarius  cum  suo  collaterali  ex 
sua  parte  eodem  modo  se  gerant. 
Antiphonce  super Psalmoseodem  modo 
hinc  inde  discurrant :  sicut  adprimas 
Vesperas. 

In  primo  Nocturno. 

A  nt.  Dominus  dixit  ad  me,  Filius 
meus  es  tu  :  ego  hodie  genui  te. 

Ps.     Quare  fremuerunt  (ii.  p.  7). 

Ant.  Tanquam  sponsus  Dominus 
precedens  de  thalamo  suo. 

Ps.     Cseli  enarrant  (xviii.  p.  23). 

Ant.  Diffusa  est  gratia  in  labiis 
tuis,  propterea  benedixit  te  Deus  in 
seternum. 

Ps.     Eructavit  (xliiii.  p.  101). 

Singuli  versus  a  duobus  Pueris  ad 
graclum  chori  in  superpelliciis  di- 
cantur. 

Versus.     Tanquam  sponsus. 

Respcoisorium.  Dominus  proce- 
dens  de  thalamo  suo.    sine  Alleluia. 

Sex  primoB  Lectiones  in  superpel- 
liciis  legantur  :  ita  ut  primam  et 
secundam  Lectiones  duo  Canonici  de 
secunda  forma  legant;  tertiam  Ca- 
nonicus  de  superiori  gradu:  ita  ut 
per  dignitatem  personarum  Lectiones 


clxxiii 


IX   DIE   NATIVITATIS   DOMINI. 


clx: 


gradatim  ascendant,   v.t   excellentior 
persona  extremam  Lectionem  legat. 

Simili  quoque  mod.o  cantores  Re- 
sponsoriorum  ordinentur,  scilicet  v.t 
eorum  quoque  ita  Jiat  ascensus  :  ut 
tres  excelleutiores  qui  non  legerint 
uUimum  Responsorium  cantent.  Pri- 
mum  et  secundum  Responsoria  a 
duobus  de  secunda  forma  cantentur. 
Cetera  Responsoria  in  superiorigradu 
dicuntur  :  ita  quod  sextum  Respon- 
sorium,  etnonum  a  tribus  cantentur. 
Singula  Responsoria  .  in  supeUiciis 
ad  gradum  chori  cantentur. 

Lectores  et  cantores  ad  Yesperas,  et 
ad  Jlatutinas,  et  ad  JLissam,  post- 
quo.m  legerint  et  cantaverint,  coram 
Episcopo  ad  benedictionem  se  hu- 
milient. 

Tres  primcE  Lectiones  de  Prophetia 
Esaice  legcintur. 

Lectio  priiiia.    Esai.  ix.  (1 — 8). 

Primo  tempore  alleviata  est  terra 
Zabulon  et  terra  Xeptalim,  et  novis- 
simo  aggravata  est  via  maris,  traus 
Jordanem,  Galilaeae  gentium.  Po- 
pulus  qui  ambulabat  in  tenebris 
vidit  lucem  magnam.  Habitanti- 
bus  in  regione  umbrce  mortis  :  lux 
orta  est  eis.  Multiplicasti  gentem  : 
non  magnificasti  ketitiam.  Laeta- 
buntur  coram  te,  sicut  qui  lsetantur 
in  messe  :  sicut  exultant  victores 
capta  praeda,  quando  dividunt  spolia. 
Jugum  enim  oneris  ejus,  et  virgam 
liumeri  ejus,  et  sceptrum  exactoris 
ejus  superasti  :  sicut  in  die  Madian. 
Quia  omnis  violenta  praedatio  cum 
tumultu  :  et  vestimentum  mixtum 
sanguine,  erit  in  combustionem  et 
cibus  ignis.  Parvulus  enim  natus 
est  nobis  :  et  filius  datus  est  nobis. 
Et  factus  est  principatus  super  hu- 
merum  ejus  :  et  vocabitur  nomen 
ejus  Admirabilis,  consiliarius,  Deus 
fortis,  pater  futuri  seculi,  princeps 
pacis.  Multiplicabitur  ejus  impe- 
rium  :  et  pacis  non  erit  finis.  Super 
solium  David  et  super  regnum  ejus 
sedebit  :  ut  confirmet  illud  et  corro- 


boret  in  judicio  et  justitia,  aniodo 
et  usque  in  sempiternum  :  zelus  Do- 
mini  exercituum  faciet  hoc.  Yer- 
bum  misit  Dominus  in  Jacob,  et 
cecidit  in  Israel.  Hsec  dicit  Domi- 
nus  Deus,  convertimini  ad  me  :  et 
salvi  eritis. 

Sic  dicatur  in  fine  harum  trium 
Lectionum. 

Xon  dicitur  Qui  hodierna  die  de 
virgine  nasci  dignatus  est,  secundum 
usum  Sarum. 

Dvx)  Clerici  de  secunda  forma  in 
superpeUiciis  pariter  stantes  simul 
incipiant  hoc  R.  ad  gradum  chori 
Hodie  nobis  caelorum.  Deinde  a 
gradu  statim  recedant  ad  stallum 
suum. 

R.  1.  Hodie  nobis  cselorum  rex  de 
virgine  nasci  dignatus  est :  ut  homi- 
nem  perditum  ad  cselestia  regna  re- 
vocaret  :  gaudet  exercitus  angelo- 
rum.  Quia  salus  seterna  humano 
generi  apparuit. 

Iste  Versus  subsequens  cantetur  a 
quinque  Pueris  in  superpelliciis  et 
amictis  albis  capitibus  velatis,  cereos- 
que  accensos  singulis  deferentibus  in 
loco  eminenti,  scilicet  vltra  magnum 
aUare  .-  ad  chorum  conversi  cantent 
similiter  hunc  Yersum. 

Y.  Gloria  in  excelsis  Deo  :  et  in 
terra  pax  hominibus  bonae  volunta- 
tis.      Quia. 

Lectio  ii.     Esai.  xL  1 — 11. 

Consolamini,  consolamini,  popule 
meus,  dicit  Deus  vester.  Loquimini 
ad  cor  Hierusalem  et  advocate  eam ; 
quoniam  completa  est  malitia  ejus, 
dimissa  est  iniquitas  illius.  Suscepit 
de  manu  Domini  duplicia  pro  omni- 
bus  peccatis  suis.  Yox  clamantis 
in  deserto,  Parate  viam  Domini  : 
rectas  facite  in  solitudine  semitas 
Dei  nostri  Omnis  vallis  exaltabi- 
tur,  et  omnis  mons  et  collis  humilia- 
bitur,  et  erunt  prava  in  directa,  et 
aspera  in  vias  planas.  Et  revelabi- 
tur  gloria  Domini,  et  videbit  omnis 


clxxv 


IN  DIE  NATIVITATIS   DOMINI.    •  DE  PEOSIS. 


clxx) 


caro  pariter  quod  os  Domini  locutum 
est.  Yox  dicentis,  Clama.  Et  dixi, 
Quid  clamabo  1  Omnis  caro  fenum  : 
et  omnis  gloria  ejus  quasi  flos  agri, 
Exsiccatum  est  fenum,  et  cecidit 
flos  :  verbum  autem  Domini  manet 
in  aeternum.  Super  montem  excel- 
sum  ascende  tu  qui  evangelizas 
Syon  :  exalta  in  fortitudine  vocem 
tuam  qui  evangelizas  Hierusalem. 
Exalta,  noli  timere.  Dic  civitati- 
bus  Judse,  Ecce  Deus  vester.  Ecce 
Dominus  Deus  in  f ortitudine  veniet  : 
et  brachium  ejus  dominabitur.  Ecce 
merces  ejus  cum  eo  :  et  opus  illius 
coram  illo.  Sicut  pastor  gregem 
suum  pascet  :  in  .brachio  suo  con- 
gregabit  agnos,  et  in  sinu  suo  leva- 
bit,  fetas  ipse  portabit.     H?ec. 

Sciendum  est  autem  qiiod  in  sin- 
gulis  Noctumis,  in  secunda,  quinta 
et  octava  lcctionibus,  .  incensatur 
altare  ab  aliquo  Sacerdote  in  capa 
serica,  ex  utraque  parte  chori  vicis- 
sim  assumpto.  Chorus  vero  ab  uno 
solo  Puero  incensatur. 

R.  2.  Hodie  nobis  cle  caelo  pax 
vera  descendit.  Hodie  per  totum 
mundum  melliflui  facti  sunt  cseli. 

V.  Hodie  illuxit  dies  redemp- 
tionis  novse  reparationis  antiquoe  : 
felicitatis  seternse.     Hodie. 

Leciio  iii.     Esai.  lii.  1  — 10. 

Consurge,  consurge,  induere  forti- 
tudine  tua  Syon,  induere  vestimentis 
glorice  tuse  Hierusalem  civitas  sancti : 
quia  non  adjiciet  ultra  ut  pertran- 
seat  per  te  incircuncisus  et  immun- 
dus.  Excutere  de  pulvere,  consurge 
sede  Hierusalem,  solve  vincla  colli 
tui  captiva  filia  Syon.  Quia  haec 
dicit  Dominus.  Gratis  venumdati 
estis  :  et  sine  argento  redimemini. 
Quia  hsec  dicit  Dominus  Deus.  In 
Egyptum  descendit  populus  meus  in 
principioj  ut  colonus  esset  ibi  :  et 
Assur  absque  ulla  causa  calumniatus 
est  eum.  Et  nunc  quid  mihi  est, 
hsec  dicit   Dominus?     Quoniam  ab- 


latus  est  populus  meus  gratis.  Do- 
minatores  ejus  inique  agunt,  dicit 
Dominus  :  et  jugiter  tota  die  nomen 
meum  blasphematur.  Propter  hoc 
sciet  populus  meus  nomen  meum  in 
die  illa  :  quia  ego  ipse  qui  loquebar 
ecce  assum.  Quam  pulchri  super 
montes  pedes  annuntiantis  et  praedi- 
cantis  pacem  :  annuntiantis  bonum, 
prsedicantis  salutem  :  dicentis,  Syon, 
Hegnabit  Deus  tuus.  Yox  specula- 
torum  tuorum.  Levaverunt-  vocem, 
simul  laudabunt  :  quia  oculo  ad 
oculum  videbunt,  cum  converterit 
Dominus  Syon.  Gaudete  et  laudate 
simul  deserta  Hierusalem  :  quia  con- 
solatus  est  Dominus  populum  suum, 
redemit  Hierusalem.  Paravit  Do- 
minus  brachium  sanctum  suum  in 
oculis  omnium  gentium  :  et  vide- 
bunt  omnes  fines  terrse  salutare  Dei 
nostri. 

R.  3.  Descendit  de  cselis  missus 
ab  arce  Patris,  introivit  per  aurem 
virginis  in  regionem  nostram  indutus 
stola  purpurea.  Et  exivit  per  au- 
ream  portam.  Lux  et  decus  uni- 
versre  fabricse  mundi. 

V.  Tanquam  sponsus  Dominus 
procedens  de  thalamo  suo.  Et  exivit. 
Gloria.     Lux  et. 

JJcec  Prosa,  scilicet.  Felix  Maria, 
et  duce  sequentes  non  cantentur  ad 
Matutinas,.sed  ad  Processionem  hujus 
diei  :  ut  in  eadem  processione  ordina- 
tum  est. 

Et  nota  quod  sunt  aliqua  festa 
ubi  Proso3  notantur,  de  quibus  al- 
taria  habentur  in  Ecclesia  Sarum: 
ideo  Prosai  dicantur  ad  Processionem 
ad  Vesperas,  et  non  ad  Matutinas, 
suis  locis  :  videlicet;  In  hebdomada 
Nativitatis  Domini  :  in  die  sancti 
Andrece  ad  secundas  Vesperas  :  in 
festo  sancti  Nicolai  ad  ^irimas  Ves- 
peras,  et  ad  Matutinas  cum  novem 
Jiesjjonsoriis  ;  in  Inventione  sanctce 
Crucis  ad  secundas  Vesperas.  Nun- 
quam  enim  dicitur  Prosa  ad  Matu- 
tinas  per  totum  annum,  sed  ad  Ves- 


clxxvii 


IN   DIE  NATIVITATIS   DOMINI. 


clxxviii 


peras,  et  ad  Processionem,  excepto 
die  sancti  Stephani,  cujus  servitium 
Committitur  voluntati  Diaconorum; 
et  excepto  die  sancti  Johannis,  cujus 
servitium  committitur  voluntati  Sa- 
cerdotum;  et  excepto  die  sanctorum 
Innocentium,  cujus  servitium  com- 
mittitur  voluntati  Puerorum ;  et 
excepto  die  sancti  Nicolai,  quando 
dicitur  Prosa  Sospitati  ad  Matutinas. 

In  secundo  Nocturno. 

Ant.  Suscepimus  Deus  misericor- 
diam  tuam  :  in  medio  templi  tui. 

Ps.  Magnus  Dominus  (xlvii.  p. 
104). 

Ant.  Orietur  in  diebus  Domini 
abundantia  pacis,  et  dominabitur. 

Ps.    Deus  judicium  (Ixxi.  p.  132). 

Ant.  Veritas  de  terra  orta  est  : 
et  justitia  de  caelo  prospexit. 

Ps.  Benedixisti  Domine  (Ixxxiiii. 
p.  152). 

Ant.     Ipse  invocavit  me. 

R.  Pater  meus  es  tu,  sine  Alle- 
luya. 

Sermo  beati  Ysidori  episcopi  de 
Nativitate  Domini. 

Lectio  quarta. 

Natalis  Domini  dies  ea  de  causa  a 
patribus  votivse  solennitatis  insti- 
tutus  est :  quia  in  eo  Cliristus  pro 
redemptione  mundi  nasci  corporali- 
ter  voluit,  prodiens  ex  matris  utero 
qui  erat  in  Patris  imperio.  Cujus 
susceptaB  carnis  causa  hsec  est.  Post- 
quam  enim  invidia  diaboli  parens 
ille  primus  spe  seductus  inani  cecidit, 
confestim  exul  et  perditus,  in  omni 
genere  suo  radicem  malitise  et  peccati 
traduxit.  Crescebatque  in  maluui 
vehementius  onme  genus  mortalium, 
diffusis  ubique  sceleribus,  et  quod 
est  nequius,  omnibus  cultibus  ido- 
lorum.  .  V^olens  ergo  Deus  termi- 
nare  peccatum,  consuluit  verbo, 
lege,  prophetis,  signis,  plagis,  pro- 
digiis.      Sed    cum    nec   sic    quidem 


errores  suos  admonitus  agnosceret 
mundus,  misit  Deus  Pilium  suum  ut 
carnem  indueret,  et  hominibus  ap- 
pareret,  et  peccatores  sanaret.  Qui 
ideo  in  homine  venit,  quia  per  seip- 
sum  ab  hominibus  cognosci  non  po- 
tuit,  Ut  autem  videretur,  Yerbum 
caro  factum  est ;  assumendo  carnem, 
non  mutatum  in  carnem.  Assump- 
sit  enim  humanitatem,  non  amisit 
divinitatem.  Ita  idem  Deus  et 
idem  homo  in  natura  Dei  sequalis 
Patri;  in  natura  hominis  factus  est 
mortalis  in  nobis  :  pro  nobis  :  de 
nobis  :  manens  quod  erat,  suscipiens 
quod  non  erat,  ut  liberaret  quod 
fecerat.  Haec  est  ergo  Dominica^ 
Nativitatis  magna  solennitas  :  hsec 
est  diei  hujus  nova  et  gloriosa  festi- 
vitas  :  adventus  Dei  factus  ad  ho- 
mines.  Itaque  dies  iste,  pro  eo  quod 
in  eo  Christus  natus  est,  Natalis 
dicitur.  Quemque  ideo  observare 
per  revolutum  anni  circulum  festiva 
solennitate  debemus,  ut  in  memo- 
riam  revocetur  quod  natus  est 
Christus  :  qui  cum  Deo  Patre  et 
Spiritu  Sancto  vivit  et  regnat  Deus 
'per  omnia  secula  seculorum.  Amen. 
Tu  autem  Domine  miserere  nostri. 

Sic  terminetur  ista  Lectio,  et  omnes 
Lectiones  sequentes. 

R.  4.  Quem  vidistis  pastores  di- 
cite  :  annunciate  nobis  in  terris  quis 
apparuit.  Natum  vidimus  in  choro 
angelorum  salvatorem  Dominum. 

V.  Secundum  quod  dictum  est 
nobis  ab  angelo  de  puero  isto  :  inve- 
nimus  infantem  pannis  involutum 
et  posituminprresepio  in  medio  duum 
animalium.     Natum. 

Per  ebdomadam  V.  •  Dicite  quid- 
nam  vidistis  :  et  annunciate  Christi 
nativitatem.     Naturu. 

Et  dicatur  p*er  ebdomadam,  sive  de 
dominica  fuerit,  sive  non. 

■Lectiones  v.  et  vi.  legantur  de  Ser- 
mone  beati  Leouis  papoz  de  Nativitate 
Domiai.     [Serm.  n.  xxi.  Op.  p.  13.] 


clxxix 


IN   DIE  NATIVITATIS   DOMINI. 


clxxx 


Exultemus  in  Domino,  dilectis- 
simi,  et  spiritali  jucunditate  lsete- 
mur,  quia  illuxit  nobis  dies  redemp- 
tionis  novse,  reparationis  antiqme, 
felicitatis  seternse.  Keparatur  enim 
nobis  salutis  nostrse  annua  revolu- 
tione  sacramentum,  ab  initio  pro- 
missum,  in  fine  redditum,  sine  fine 
mansurum.  In  quo  dignum  est  nos 
sursum  erectis  cordibus  divinum 
adorare  mysterium ;  ut  quod  magno 
Dei  munere  agitur,  magnis  Ecclesise 
gaudiis  celebretur.  Deus  enim  om- 
nipotens  et  clemens,  cujus  natura 
bonitas,  cujus  voluntas  potentia,  cu- 
jus  ojms  misericordia,  statim  ut  nos 
diabolica  malignitas  veneno  suoe 
mortificavit  invidise,  praeparata  reno- 
vandis  mortalibus  pietatis  suse  reme- 
dia  inter  ipsa  mundi  primordia  prse- 
signavit  :  denuntians  serpenti  futu- 
rum  Semen  mulieris,  quod  noxii 
capitis  elationem  sua  virtute  conte- 
reret  :  Christum  scilicet  in  carne 
Deum  hominemque  significans,  qui 
natus  ex  virgine  violatorem  humanse 
propaginis  incorrupta  nativitate 
damnaret.  Nam  quia  gloriabatur 
diabolus,  hominem  sua  fraude  decep- ' 
tum  divinis  caruisse  muneribus,  et 
immortalitatis  dote  nudatum  diram- 
que  mortis  subiisse  sententiam,  se- 
que  in  malis  suis  quoddam  de  pra> 
varicatoris  consortio  invenisse  sola- 
tium;  Deum  quoque  juste,  severita- 
tis  exigente  ratione,  erga  hominem 
quem  tanto  honore  condiderat  anti- 
quam  mutasse  sententiam  :  opus  fuit, 
dilectissimi,  secreta  dispensatioue 
consilii,  ut  incommutabilis  Deus 
(cujus  voluntas  non  potest  sua  benig- 
nitate  privari)  primam  pietatis  suae 
dispensationem  sacramento  occul- 
tiore  compleret  :  et  homo  diabolicse 
iniquitatis  versutia  actus  in  culpam  : 
contra  Dei  propositum  non  periret. 
Tu  autem  Domine  miserere  nostri. 

*  Sic  legimus  In  Operibus  Leonis  Magni 
tamen  scribitur,   "  — quos  ad  maudata  Dei 
illuxcrat." 


JR.  5.  O  magnum  mysterium  et 
admirabile  sacramentum  :  ut  ani- 
malia  viderent  Dominum  natunf. 
Jacentem  in  prsesepio.  Beata  virgo 
cujus  viscera  meruerunt  portare 
Dominum  Jesum  Christum. 

V.  Domine,  audivi  auditum  tuum 
et  timui  :  consideravi  opera  tua  et 
expavi  :  in  medio  duum  animalium. 
Jacentem. 

Lectlo  vi. 

Ingreditur  ergo  hujus  mundi  in- 
fima  Filius  Dei,  de  cselesti  sede 
descendens,  et  a  paterna  gloria  non 
recedens,  novo  ordine,  nova  nati- 
vitate  generatus.  Novo  ordine,  quia 
invisibilis  in  suis  visibilis  est  factus 
in  nostris.  Incomprehensibilis  vo- 
luit  comprehendi.  Ante  tempora 
manens  esse  ccepit  ex  tempore.  Uni- 
versitatis  Dominus  servilem  formam 
obumbrata  majestatis  suse  dignitate 
suscepit.  Impassibilis  Deus  non 
dedignatus  est  homo  esse  passibilis  : 
et  immortalis,  mortis  legibus  subja- 
cere.  ISova  autem  nativitate  gene- 
ratus  :.  quia  inviolata  virginitas  con- 
cupiscentiam  nescivit;  substantiam 
ministravit.  As$umpta  est  de  matre 
Domini  natura  non  culpa  :  creata 
est  forma  servi  sine  conditione  ser- 
vili.  Et  novus  homo  sic  contempe- 
ratus  est  veteri,  ut  et  veritatem 
susciperet  generis,  et  vitium  exclu- 
deret  vetustatis.  Yerax  namque 
misericordia  Dei,  cum  ad  reparan- 
dum  humanum  genus  ineffabiliter 
ei  multa  suppeterent,  hanc  potissi- 
nium  consulendi  elegit  viam,  qua  ad 
destmenduni  opus  diaboli  non  vir- 
tute  uteretur  potenti?e,  sed  ratione 
justitiae.  Nam.  superbia  hostis  an- 
tiqui  non  immerito  sibi  in  omnes 
homines  jus  tyrannicum  vendicabat, 
nec  indebito  dominatu  premebat, 
quos    *a    mandato    Dei  spontaneos 

cditis  Parisiis  a.d.  1671.     In  Breviario 

spontaneos  m  obseciuium  suae  voluutatis 


clxxxi 


IX   DIE   XATIVITATIS   DOMIXI. 


clxxxii 


in  obsequium  sua?  voluntatis  illex- 
erat.  Non  itaque  juste  amitteret 
originalem  liumani  generis  servitu- 
tem,  nisi  de  eo  quod  subjaceret  vin- 
ceretur.     Tu  autem. 

P.  6.  Te  laudant  angeli,  sancta 
Dei  genitrix  :  quse  virum  non  cog- 
novisti,  et  Doininum  in  tuo  utero 
bajulasti  :  concepisti  per  aurem  Do- 
minum  nostrum.  -  Ut  benedicta  di- 
caris  inter  omnes  mulieres. 

V.  Ipsum  genuisti  et  in  prsesepe 
posuisti  :  quem  adorat  multitudo 
angelorttm.  Ut  benedicta.  Gloria. 
Ut  benedicta. 

Iste  Versus  dicitur  in  fericdibus 
diebus  per  ebdomadam  cum  cantu 
feriali ;  et  quandocunque  dicitur, 
nisi  ad  Itas  Matutinas  tantum,  Ip- 
sum  genuisti  super  hunc  Versum, 
Gloria  Patri. 

In  tertio  Xocturno. 

Ant.  Ipse  invocavit  me,  Alle- 
luya:  Pater  meus  es  tu.     Alleluya. 

Ps.  Mi sericordias  ( Ixxxviii.  p.  1 5  6) . 

Ant.  Lsetentur  creli,  et  exultet 
terra  ante  faciem  Domini  quoniam 
venit. 

Fs.  xcv.     Cantate  i.  (p.  164). 

Ant.  Xotttm  fecit  Dominus.  Al- 
lelttya :  salutare  suum.     Alleluya. 

Ps.  xcvii.     Cantate  ii.  (p.  169). 

V.     Verbum  caro  factum  est. 

P.  Et  habitavit  in  nobis.  Alle- 
luya. 

Tres  ultimce  Lectiones  legantur  in 
capis  sericis. 

Hcec  sunt  festa  per  annum  in 
quibus  septima,  octava  et  nona  Lec- 
tiones  in  capis  sericis  leguntur  :  sci- 
licet,  dies  Xatalis  Domini,  Epipha- 
nia  Domini,  in  festo  Purificationis 
beatce  Marice,  in  festo  sanctce  Trini- 
tatis,  et  festo  Corporis  Cltristi,  in 
festo  Assumjrtionis  et  Nalivitatis 
beatce  Marice,  in  festo  Reliquiarum, 
et  in  festo  Dedicationis  ecclesice;  et 
tres  primai  Lectiones  in  die  Omnium 
Sanctorum    ;   item   omnes  Lectioned 


in  die  Paschce,  et  in  die  Ascensionis, 
et  in  die  Penthecostes. 

Secundum  Lv.cam,  ii  1 — 3. 

In  illo  tempore.  Exiit  edictum 
a  Csesare  Augusto,  ut  describeretur 
universus  orbis.  Hrec  descriptio 
prima  :  facta  est  a  prseside  Syriae 
Ciryno.  Et  ibant  omnes  ut  profi- 
terentur  singuli  in  suam  civitatem. 
Et  reliqua. 

Omelia  beati  Gregorii  papce. 

[In  Evangelia,  Lib.  i.  Homilia 
viii.  Op.  Tom.  i.  col.  1460,  1461.] 

Quia,  largiente  Domino,  Missarum 
solenniater  hodie  celebraturi  sumus, 
loqui  diu  de  Evangelica  lectione  non 
possttmus.  Sed  nos  aliquid  vel  bre- 
viter  dicere  Redemptoris  nostri  na- 
tivitas  ipsa  compellit.  Quid  est 
qttod  nascituro  Domino  mundus 
describitur,  nisi  hoc  quod  aperte 
monstratur,  quia  ille  veniebat  in 
carne,  qui  electos  suos  ascriberet  in 
ceternitate?  Quod  contra  de  reprobis 
per  prophetam  dicitttr  :  Deleantur 
de  libro  viventittm,  et  cttm  jttstis  non 
scribantttr.  Qui  bene  etiam  in 
Bethleemnascitur;  Bethleem  quippe 
Domus  panis  interpretatur.  Ipse 
namque  est  qui  ait  :  Ego  sum  panis 
vivus,  qui  de  caalo  descendi.  Loctts 
ergo  in  quo  Domintts  nascitur  Domus 
panis  ante  vocattts  est  :  quia  futttrum 
profecto  erat,  ut  ille  ibi  per  mate- 
riam  carnis  appareret,  qui  electorttm 
mentes  interna  satietate  [' societate' 
Chev.~\  reficeret.  Qtti  non  in  paren- 
tum  domo,  sed  in  via  nascitur  :  ut 
profecto  ostenderet,  qttia  per  httma- 
nitatem  qttam  assttmserat  qttasi  iir 
alieno  nascebatur.  Alienum  videlicet 
non  secundum  potestatem  dico,  sed 
secundttm  natttram.  Xam  de  potes- 
tate  ejus  scriptum  est  :  In  propria 
venit.  In  natttra  etenim  sua  aute 
tempora  nattts  est,  in  nostra  venit 
ex  tempore.  Qui  ergo  seternus  per- 
manens  temporalis  apparuit,  profecto 
alienum  est  ubi  descendit.  Et  quia 
per  prophetam  dicitur  :  Omnis  caro 


clxxxiii 


IN   DIE  NATIVITATIS   DOMINl. 


clxxxiv 


fenuni;  factus  homo  fenum  nostrum 
vertit  in  frumentum,  qui  de  semet- 
ipso  ait  :  Nisi  granum  frumenti 
cadens  in  terram  mortuum  fuerit, 
ipsum  solum  manet.  Unde  et  natus 
in  prsssepio  reclinatur,  ut  fideles 
omnes,  videlicet  et  sancta  animalia, 
carnis  siue  frumento  reficeret,  ne  ab 
seterno  intelligentioe  pabulo  jejuna 
remanerent.     Tu  autem. 

R.  7.  Beata  Dei  genitrix  Maria 
cujus  viscera  intacta  permanent. 
Hodie  genuit  salvatorem  seculi. 

V.  Beata  quse  credidit :  quoniam 
perfecta  sunt  omnia  quae  dicta  sunt 
ei  a  Domino.     Hodie. 

Lectio  sancti  Evangelii  secundum 
Lucamii.  15. 

In  illo  tempore.  Pastores  loque- 
bantur  ad  invicem  :  Transeamus 
usque  Betlileem,  et  videamus  hoc 
verbiim,  quod  factum  est,  quod  fecit 
Dominus  et  ostendit  nobis.  Et  re- 
liqua. 

Omelia  venerabilis  Bedce  presbyteri. 
[InAurora  Natalis  Domini,  Op.  Tom. 
vn.  col.  303.] 

Nato  in  Bethleem  Domino  Sal- 
vatore  (sicut  sacra  Evangelii  testatur 
historia)  pastoribus  qui  in  regione 
eadem  erant  vigilantes  et  custodi- 
entes  vigilias  noctis  super  gregem 
suum,  angelus  Domini  magna  cum 
luce  apparuit,  exortumque  mundo 
solem  justitias  non  solum  cselestis 
voce  sermonis,  verum  etiam  claritate 
divinse  lucis  astruxit.  Nusquani 
enim  in  tota  veteris  Testameiiti  serie 
repperimus  angelos,  qui  tam  sedulo 
apparuere  patribus,  cum  luce  appa- 
ruisse  :  sed  hoc  privilegium  recte 
hodierno  tempori  servatum  est, 
quando  Exortum  est  in  tenebris  ln- 
men  rectis  corde,  misericors  et  mise- 
rator  Dominus.  Verum  ne  parva 
unius  angeli  videretur  auctoiitas, 
postquam  unus  sacramentum  novse 
nativitatis  edocuit,  statim  multitndo 
caelestium  agminum,  quas  gloriam 
Deo  caneret  pacemque  simul  homi- 


nibus  prsedicaret,  afiuit;  aperte  de- 
monstrans,  quia  per  hanc  nativitatem 
homines  ad  pacem  unius  fidei,  spei 
et  dilectionis,  atque  ad  gloriam  di- 
vinse  landationis  essent  convertendi. 
Significant  autem  mystice  pastores 
isti  gregum,  doctores  quosque  ac  rec- 
tores  fidelium  animarum.  Nox, 
cujus  vigilias  custodiebant  super 
gregem  suum,  pericula  tentationum 
indicat,  a  quibus  se  suosque  subjec- 
tos  omnes  qui  perfecte  vigilant  cus- 
todire  non  desistunt.  Et  bene  nato 
Domino  pastores  super  gregem  vigi- 
lant.  Ille  etenhn  natus  est  qui 
dicit  :  Ego  sum  pastor  bonus  :  bonus 
pastor  animam  suam  dat  pro  ovibus 
suis.  Sed  et  tempus  imminebat,  quo 
idem  pastor  summe  bonus,  missis  in 
mundum  pastoribus,  oves  suas  qiue 
longe  lateque  dispersse  errabant,  ad 
semper  virentia  crelestis  vitse  pascua 
revocaret.  Quarum  summo  pastori 
prrecepit  :  Si  diligis  (inquit)  me  pasce 
oves  meas.  Quod  aperiens  ait  :  Con- 
firma  fratres  tuos.      Tu. 

i?.  8.  Beata  viscera  Marise  virginis 
quse  portaverunt  aaterni  Patris  Fi- 
lium  :  et  beata  ubera  quse  te  lacta- 
verunt  Christum  Dominum.  Quia' 
hodie  pro  salute  mundi  de  virgine 
nasci  dignatus  es. 

V.  Dies  sanctificatus  illuxit  no- 
bis,  venite  gentes  et  adorate  Domi- 
num.     Quia  hodie. 

Initium  Sancti  Evangelii  secun- 
dum  Johanjiem  i.      \Joh.  i.  1 — 3.] 

In  principio  erat  Yerbum,  et  Yer- 
bum  erat  apud  Deum,  et  Deus  erat 
Yerbum.  Hoc  erat  in  principio 
apud  Deum.  Omnia  per  ipsum 
facta  sunt ;  et  sine  ipso  factum  est 
niliil.     Et  reliqua. 

Omelia  venerabilis  Bedaipresbyteri. 
\_Ad  summam  missam  in  die  Natalis 
Domini.     Op.  Tom.  vii.  col.  305.] 

Quia  temporalem  mediatoris  Dei 
et  hominum  hominis  Jesu  Christi 
nativitatem,  quse  hodierna  die  facta 


est,  sanctorum   verbis    E' 


ilisti 


c.xxx1 


IN   DIE   NATIVITATIS   DOMIXI.     EVANGELIOI. 


CJXXXVl 


rum,  Matthrei  videlicet  et  Lucre, 
manifestatam  cognovimus,  libetetiam 
de  Yerbi,  id  est,  divinitatis  ejus 
teternitate,  in  qua  Patri  manet 
semper  a?qualis,beati  Johannis  Evan- 
gelistse  dicta  scrutari,  qui  singulari 
privilegio  meruit  castitatis,  ut  ceteris 
altius  divinitatis  ipsius  caperet,  si- 
mulque  patefaceret  arcanum.  ISTeque 
enim  frustra  in  cena  supra  pectus 
Domini  Jesu  recubuisse  perhibetur, 
sed  per  hoc  typice  docetur  quia 
caelestis  haustum  sapientise  ceteris 
excellentius  de  sanctissimo  ejusdem 
pectoris  fonte  potaverit.  TJnde  et 
merito  infigura  quattuor  animalium 
aquilse  volanti  comparatur.  Cunctis 
quippe  avibus  aquila  celsius  volare, 
cunctis  animantibus  clarius  solis 
radiis  infigere  consuevit  obtuitus.  Et 
ceteri  Evangelistae  quasi  in  terra 
ambulant  cum  Domino,  qui  tem- 
poralem  ejus  generationem  pariter 
et  temporalia  facta  surncienter  ex- 
ponentes,  pauca  cle  divinitate  dixe- 
runt  :  hic  autem  quasi  ad  cselum 
volat  cum  Domino,  qui  perpauca  de 
temporalibus  ejus  actis  edisserens 
seternam  divinitatis  ejus  potentiam, 
per  quem  omnia  f  acta  sunt,  sublimius 
mente  volando  et  limpidius  etiam 
speculando  cognovit,  ac  nobis  cog- 
noscendam  scribendo  contradidit. 
Ergo  alii  Evangelistre  Christum  ex 
tempore  natum  describunt,  Johannes 
in  principio  eundem  fuisse  testatur, 
dicens:  In  principio  erat  Yerbum. 
Alii  inter  homines  eum  subito  appa- 
ruisse  commemorant,  ille  ipsum 
apud  Deum  semper  fuisse  declarat, 
dicens :  Et  Yerbuni  erat  apud  Deum. 
Alii  eum  verum  hominem,  ille  ve- 
rum  confirmat  esse  Deum,  dicens: 
Et  Deus  erat  Yerbum.  Alii  homi- 
nem  euni  apud  homines  temporaliter 
conversatum,  ille  Deum  apud  Deum 
in  principio  manentem  ostendit,  di- 
cens:  Hoc  erat  in  principio  apud 
Deum.  Alii  magnalia,  quae  in  ho- 
mine  gessit,   perhibent  ;   ille,   quod 


omnem  creaturam  visibilem  et  in- 
visibilem  per  ipsum  Deus  Pater 
fecerit,  docet  dicens  :  Omnia  per 
ipsum  facta  sunt,  et  sine  ipso  factum 
est  nihil.     Tu  autem. 

11.  9.  Yerbum  caro  factum  est  et 
habitavit  in  nobis.  Cujus  gloriam 
vidimus  quasi  unigeniti  a  Patre. 
Plenum  gratise  et  veritatis. 

V.  In  principio  erat  Yerbum  : 
et  Yerbum  erat  apud  Deum,  et  Deus 
erat  Yerbum.  Cujus.  Gioria.  Ple- 
num. 

Dum  istucl  vltimum  Responsorium 
cum  suoVersu  e^Gloria  Patri  canitur, 
procedat  Dyaconus,  cum  Suhdiacono, 
et  Thuribulario,  et  Ceroferario,  et  Ac- 
colito  crucem  ferente,  omnibus  solenni 
apparatu  indutis,  ad  thurincandum 
altare  :  et  accepta  benedictione  ab 
executore  Officii  per  medium  chori  acl 
pulpitum  accedat  ad  caniandum 
Evangelium  sequens. 

Dominus  vobiscum.  E't  cum  spi- 
ritu  tuo. 

Initium  Sancti  Evangelii  secun- 
clum  Jfattheum,  i.  1 — 16. 

Gloria  tibi  Domine. 

Liber  generationis  Jesu  Christi 
filii  David  :  filii  Abraham.  Abra- 
ham  genuit  Isaac.  Isaac  autem 
genuit  Jacob.  Jacob  autem  genuit 
Judam  et  fratres  ejus.  Judas  autem 
genuit  Phares  et  Zaram  de  Thamar. 
Phares  autem  genuit  Esron.  Esron 
autem  genuit  Aram.  Aram  autem 
genuit  Aminadab.  Aminadab  autem 
genuit  Naason.  IS"aason  autem  ge- 
nuit  Salmon.  Salmon  autem  genuit 
Booz  de  Raab.  Booz  autem  genuit 
Obeth  ex  Buth.  Obeth  autem  ge- 
nuit  Jesse.  Jesse  autem  genuit 
David  regem.  David  autem  rex 
genuit  Salomonem  ex  ea  qu?e  fuit 
Urise.  Salomon  autem  genuit  Bo- 
boam.  Koboam  autem  genuit  Abiam. 
Abia  autem  genuit  Azam.  A^a  au- 
tem  genuit  Josaphat.  Josaphat  au- 
tem  genuit  Joram.  Joram  autem 
genuit  Oziam.     Ozias  autem  genuit 


elxxxvii 


IN    DIE   NATIVITATTS   DOMINI. 


clxxxviii 


Joatliam.  Joatliam  autem  genuit 
Achaz.  Achaz  autem  genuit  Eze- 
chiam.  Ezechias  autem  genuit  Ma- 
nassen.  Manasses  autem  genuit 
Amon.  Amon  autem  genuit  Jo- 
siam.  Josias  autem  genuit  Jecho- 
niam  et  fratres  ejus,  in  transmigra- 
tione  Babilonis.  Et  post  transmigra- 
tionem  Babylonis  Jechonias  genuit 
Salathiel.  Salathiel  autem  genuit 
Zorobabel.  Zorobabel  autem  genuit 
Abiud.  Abiud  autem  genuit  Elia- 
chim.  Eliachim  autem  genuit  Azor. 
Azor  autem  genuit  Sadoch.  Sadoch 
autem  genuit  Achim.  Achim  autem 
genuit  Eliud.  Eliud  autem  genuit 
Eleazar.  Eleazar  autem  genuit  Ma- 
than.  Mathan  autem  genuit  Jacob. 
Jacob  autem  .genuit  Joseph  virum 
Maria3.  De  qua  natus  est  Jesus  qui 
vocatur  Christus. 

Finito  Evangelio  incipiat  Sacerdos 
executor  officii  in  cappa  serica  in 
stallo  suo,  loco  non  mutato,  Ps.  Te 
Deum  alta  voce,  et  postea  cum  suo 
sacerdote  secundario  Thuribulario,  in 
ipsius  thuribulum  ab  ipso  principa- 
liore  incenso  imposito  ad  gradum 
chori,  altare  incenset  in  prcedicto. 
Cetera  tamen  altaria  non  incen- 
sentur. 

Sciendum  est  quod  quandocunque 
prmsens  fuerit  Episcopus,  ab  eo  super 
thus,a  sacerdote  vel  diacono  in  thuri- 
bulum  imponendum,  fiat  benedictio, 
loco  non  mutato. 

Notandum  est  quod  per  totum  an- 
num  dicitur  ad  Matutinas  Te  Deum 
extra  Adventum  :  et  a  Septuagesima 
usque  ad  Pascha,  nisi  in  feriis 
quando  de  feria  agitur  :  et  nisi  in 
festis  trium  Lectionum  quw  fiunt  in 
Vigiliis  et  in  Quattuor  temporibus  : 
et  exceptis  quibusdam  festis  trium 
Lectionum,  his  scilicet  :  in  Mayo, 
sanctce  Petronillm  virginis,    quando 


post  Octavas  Trinitatis  et  Corporis 
Christi  contigerit  :  in  mense  Sep- 
tembris,  sancti  Bertini  abbatis  :  eodem 
mense,  sanctce  Teclce  virginis  :  in 
mense  Octobris,  sancti  llomani  epis- 
copi  et  confessoris. 

Quo  finito,  quattuor  Rectores  chorit 
scilicet  duo  de  superiori  gradu,  et  duo 
de  secunda  forma,  incipiant  Missam 
hoc  modo. 

Officium.     Dixit  Dominus. 

Et  post  Missam  statim  principalis 
Sacerdos  dicat  ante  Laudes  hunc 
Versum  coram  cdtari. 

V.      Verbum  caro  factum  est. 

R.  Et  habitavit  in  nobis.  cum 
AUeluya"*'. 

Item  ibidem  sacerdos  dicat  Deus 
in  adjutorium,  antequam  recedat  ab 
altari. 

Si  vero  sacerdos  executor  officii  non 
cdebraverit,  tunc  dicat  omnia  prai- 
dicta  in  choro,  videlicet  in  stallo 
suo. 

Si  Episcopus  fuerit  praisens,  dicat 
omnia  prcedicta  in  sede  sua. 

In  Laudibus,  Antiphonaz  in  su- 
periori  gradu  discurrant  per  ordi- 
nem  in  ceteris  Antiphonis  primis 
inceptis  ejt  non  completis. 

Ad  Laudes. 

In  Laudibus  Ant.  Quem  vidistis 
pastores  dicite  :  annuntiate  nobis  in 
terris  quis  apparuit  :  Natum  vidi- 
mus  in  choro  angelorum  salvatorem 
Dominum.     Alleluya,  Alleluya. 

Ps.  Dominus  regnavit  (xcii.  p. 
29). 

Ant.  Genuit  puerpera  regem, 
cui  nomen  seternum,  et  gaudium 
matris  habens  cum  virginitatis  ho- 
nore  :  nec  primam  similem  visa  est, 
nec  habere  sequentem.     Alleluya. 

Ps.     Jubilate  (xcix.  p.  29). 


*  'In  Kesponsionibus...Versiculorum  quorumcunque  extra  tempus  Paschae  non 
dicitur  Alleluya,  nisi  ad  Verbum  caro,  et  nisi  ad  Dominus  regnavit  in  Dominicis.'  (Gf. 
p.  34)  Crede  Michi. 


clxxxix 


IX   DIE  XATIVITATIS   DOMIXI. 


CXC 


Ant.  Angelus  ad  pastores  ait ; 
Annuntio  vobis  gaudiuin  magnum  : 
quia  natus  est  vobis  hodie  Salvator 
ruundi.     Alleluya. 

Ps.     Deus  Deus  (Ixii.  p.  30). 

Ant.  Facta  est  cum  angelo  mul- 
titudo  cselestis  exercitus  laudantium, 
et  dicentium  :  Gloria  in  excelsis  Deo : 
et  in  terra  pax  hominibus  bonse  vo- 
luntatis.     Alleluya. 

Ps.  Benedicite  (Daniel  iii.  p.  31). 

Ant.  Parvulus  filius  hodie  natus 
est  nobis,  et  vocabitur  Deus  fortis. 
Alleluya.     Alleluya. 

Ps.     Laudate  (cxlviii. — cl.  p.  33). 

Capitulum,  et  cetera  omnia  quce 
ad  Matutinas  pertinent,  eodem  modo 
expleantur  quo  ad  Vesperas,  excepto 
quod  ad  Laudes  non  incensatur  nisi 
principale  altare. 

Capitidum.     Tit.  ii.  11,  12. 

Apparuit  gratia  Dei  salvatoris 
nostri  omuibus  hominibus,  erudiens 
nos,  ut  abnegantes  impietatem,  et 
secularia  desideria,  sobrie  et  juste 
et  pie  vivamus  in  hoc  seculo.  Deo 
gratias. 

llymnus. 

A  solis  ortus  cardine, 
Et  usque  terrse  limitem  : 
Christum  canamus  principem 
Natum  Maria  virgine. 

Beatus  auctor  seculi 
Servile  corpus  induit : 
Ut  carne  carnem  liberans  : 
Ne  perderet  quos  condidit. 

Castse  parentis  viscera, 
Cselestis  intrat  gratia  : 
Yenter  puellse  bajulat 
Secreta  quae  non  noverat. 

Domus  pudici  pectoris 
Ternplum  repente  fit  Dei  : 
Intacta  nesciens  virum 
Yerbo  concepit  fuium. 

Enixa  est  puerpera 
Quem  Gabriel  prsedixerat  : 


Quem  matris  alvo  gestiens 
Clausus  Johannes  senserat. 

Feno  jacere  pertulit  : 
Prsssepe  non  abhorruit  : 
Parvoque  lacte  pastus  est, 
Per  quem  nec  ales  esurit. 

Gaudet  chorus  cselestium, 
Et  angeli  canunt  Deo  : 
Palamque  nt  pastoribus 
Pastor,  creator  omnium. 

Gloria  tibi  Domine 

Qui  natus  es  de  virgine  [p.  clxxi.]. 

V.  Benedictus  qui  venit  in  no- 
mine  Domini. 

R.  Deus  Dominus  et  illuxit 
nobis. 

Ant.  Gloria  in  excelsis  Deo  : 
et  in  terra  pax  hominibus  bonse 
voluntatis.     Alleluya.     Alleluya. 

Ps.     Benedictus  (p.  35). 

Oratio.  Concede,  qusesumus,'om- 
nipotens  Deus  :  ut  nos  unigeniti  tui 
nova  per  carnem  nativitas  liberet : 
quos  sub  peccati  jugo  vetnsta  ser- 
vitus  tenet. 

Quce  sic  terminetur,  Per  eundem 
Dominum  nostrum  Jesum  Christum 
Filium  tuum  :  qui  tecum  [vivit  et 
regnat  in  unitate  Spiritus  Sancti 
Deus  per  omnia  secula  seculorum*  j. 

Duo  Clerici  de  superiori  gradu  in 
superpellicus  cantent  sinud  hoc 
Benedicamus  Domino  ad  has  Ma- 
tatinas  tantum,  scilicet. 

Yerbum  Patris   hodie 

Processit  ex  virgine : 

Yenit  nos  redimere, 

Et  cselesti  patrire 

Yoluit  nos  reducere  : 

Yirtutes  angelicse 
Cum  canore  jubilo 
Grates  reddant  Domino. 

Alii  duo  Clerici  de  superiori  gradu 
in  consimili  habitu  ex  utraque  parte 
assumpti  respondeant : 


Falsi  libri  habent  Per  eundem.'    Crede  Micki,  1195. 


CXCl 


IN   DIE   NATIVITATIS   DOMINI. 


CXCll 


Befulgens  pastoribus 

Nunciavit  angelus 

Pacem  pacis  nuncius  : 

Tu  pastor  tegregie       fecclesire' 

Pacem  nobis  tribue  : 

Filios  et  instrue 

Bedemptori  clebitas 

Jubilando  gratias. 

Deinde  fiat  Memoria  de  sancta 
Maria  ad  consummationem  totius 
mysterii  Incamationis. 

Ant.  Ecce  completa  sunt  omnia 
quse  dicta  sunt  per  angelum  de 
virgine  Maria. 

V.     Post  partum. 

Oratio. 

Deus,  qui  salutis  seternse  beatse 
Marise  virginitate  fecunda  humano 
generi  prsemia  prsestitisti :  tribue, 
quresumus,  ut  ipsam  pro  nobis  inter- 
cedere  sentiamus,  per  quam  me- 
ruimus  auctorem  vita3  suscipere : 
Dominum  nostrum  Jesum  Christum 
Eilium  tuum.     Qui  tecum  vivit. 

Dominus  vobiscum. 

Duo  Pueri  in  superpelliciis  dicant 
Benedicamus  Domino.  sine  Alle- 
luya. 

Et  notandum  est  quod  nunquam 
per  totum  annum  dicitur  Benedi- 
camus  Domiiio  cum  Alleluya  nisi 
in  Paschali  tempore*. 

His  peractis  cum  summo  mane 
duo  Rectores  de  secunda  forma  in- 
cipiant  Missam. 

OJjicium.     Lux  fulgebit. 

Ad  Primam. 

Ilymnus.     Jam  lucis,  p.  37. 
Antiphona  super  Psalmos   in  su- 
periori  gradu  incipiatur. 

Ant.     Quem  vidistis,  p.  lxxxviii. 
Psalmi.     Deus    in   nomine    (liii. 
p.  42). 


Beati  immaculati  (cxviii. 

1— 1G,    p.  44). 
B-etribue    (cxviii.    17 — 
•     32,  p.  45). 
Antiphona   super   Psalmum  Qui- 
cunque   a   secundo   excellentiore  in- 
cipiatur. 

Ant.     Gratias  tibi  (p.  xci.). 

Ps.      Quicunque  (p.  46). 

Capitulum.  Begi  seculorum  im- 
mortali  (p.  49). 

Ab  aliquo  Clerico  de  secundaforma, 
pro  voluntate  secundi  Pectoris,  loco 
nec  habitu  mutato,  dicatur. 

R.  Jesu  Christe.  cum  Alle- 
luya. 

V.  Qui  de  virgine  diguatus  es 
nasci.  Miserere  nobis.  Gloria.  Je- 
su  Christe. 

V.     Exurge  Domine. 

II ic  etiam  Versus  Qui  de  virgine 
dicitur  quotidie  usque  iri  crastinum 
Purificationis  beatce  Marice  :  nisi  in 
die  Epiphanice,  et  per  Octavas  ejus- 
dem,  et  etiam  in  Octava.  Dicetur 
etiam  idem  Versus  in  omnibus  festis, 
et  per  Octavas  beatce  Marice,  et  in 
C ommemorationibus  ejusdem  per  -to- 
tum  annum ;  et  in  festo  Corporis 
Christi,  et.per .Octavas,.et  in  Octava, 
quanclo  de  ijjsis  Octavis  fit  ser- 
vitium* 

V.     Exurge  Domine. 

Preces,  et  cetera  quce  ad  Primam 
pertinent,  expleantur. 

Ilcec  regida  genercditer  observetur, 
quod  semper  R.  Jesu  Christe  ab  uno 
solo  Puero  vel  Clerico  dicatur,  loco 
nec  habitiu  mutato. 

Ad  Tertiam. 

Ilymnus.     Nunc  sancte,  p.  57. 
Super  Psalmos  in  superiori  gradu 
incipiatur  Antiphona. 


*  '  In  festis  Duplicibus,  et  quando  Invitatoriuni  est  triplex,  tunc  unum  Benedicamus 
tantum.  Et  in  tribus  diebus  Nativitatis  Domini,  qui  sunt  extra  regulam.  Et  etiam  in 
Die  Epiphaniae,  tunc  dicitur  Benedicamus  [cum  Alleluia  ad  utrasque  Vesperas  et  ad 
Matutinas  (Graduale)]  cum  cantu  V.  Balaam,  qui  est  septimus  versus  Sequentias  illius 
diei.'     Crede  Michi,  1495. 


CXClll 


IN   DIE   NATIVITATIS   DOMINI. 


CXCIV 


Ant.     Genuit,  p.  clxxxviii. 

Ps.  Legem  pone  (cxviii.  33 — 48, 
p.  57). 

Cap.  Apparuit  gratia  Dei,  p. 
clxxxix. 

Responsorium  in  secunda  forma 
dicitur.  Idem  ordo  in  ceteris  Horis 
servetur. 

R.  Verbum  caro  factura  est. 
AUeluya.     Alleluya. 

V.  Et  habitavit  in  nobis.  Alle- 
luya.    Gloria.    Yerbum. 

V.     Ipse  invocavit  me. 

Chorus  respondeat,  Pater  meus  es 
tu.  sine  Alleluya. 

Quod  per  totum  annum  observetur 
extra  tempus  Paschoz,  nisi  prius  post 
Versum  istum  Verbum  caro,  ut  su- 
pra  dictum  est. 

Oratio.  Concede,  qusesumus,  p. 
295. 

Ad  Sextam. 

Hymnus.     Rector  potens,  p.  61. 

Ant.     Angelus,  p.  xxxviii. 

Ps.      Defecit     (cxviii.      81 — 96, 

p-  61>-. 

Capitulum.     Ad  Titum  iii.  4,  5. 

Apparuit  benignitas  et  humanitas 
salvatoris  nostri  Dei,  non  ex  operi- 
bus  justitise  quae  fecimus  nos  :  sed 
secundum  suam  magnam  misericor- 
diam  salvos  nos  fecit. 

R.  Ipse  invocavit  me.  Alle- 
luya.     Alleluya. 

V.     Pater  meus  es  tu.    Alleluya. 

V.  Notum  fecit  Dominus  Salu- 
tare  suum.  sine  Alleluya. 

Oratio  ut  supra. 

Ad  Nonam. 

Hymnus.     Rerum  Deus,  p.  65. 

Ant.     Parvulus  (p.  clxxxix). 

Ps.  Mirabilia  (cxviii.  129 — 144, 
p.  65).  ^ 

Capitulum.     Heb.  i.  1,  2. 

Multiphariam  multisque  modis 
olim  Deus  loquens  patribus  in  pro- 

S.  B.    I. 


phetis  :  novissime  diebus  istis  lo- 
cutus  est  nobis  in  Filio. 

R.  Notum  fecit  Dominus.  Alle- 
luya.     Alleluya. 

V.  Salutare  suum.  Alleluya. 
Alleluya.    Gloria.    Notum. 

V.  Benedictus  qui  venit  in  no- 
mine  Domini. 

R.  Deus  Dominus,  et  illuxit  no- 
bis.  sine  Alleluya. 

Oratio  ut  supra. 

Ad  secundas  Vesperas. 

Ant.  Tecum  principium  in  die 
virtutis  tuse,  in  splendoribus  sanc- 
torum,  ex  utero  ante  luciferum 
genui  te. 

Ps.     Dixit  Dominus  (cix.  p.  191). 

Ant.  Redemptionem  misit  Do- 
minus  populo  suo :  mandavit  in  seter- 
num  testamentum  suum. 

Ps.     Confitebor  (cx.  p.  192). 

Ant.  Exortum  est  in  tenebris 
lumen  rectis  corde  :  misericors,  et 
raiserator,  et  justus  Dominus. 

Ps.     Beatus  vir  (cxi.  p.  193). 

Ant.  Apud  Dominum  misericor- 
dia,  et  copiosa  apud  eum  redemptio. 

Ps.  De  profundis  (cxxix.  p. 
203). 

Ant.  De  fructu  ventris  tui  ponam 
super  sedem  tuam. 

Ps.     Memento  (cxxxi.  p.  204). 

H03  pro3dicto3  Antiphonai  cum  suis 
Psalmis  dicuntur  quotidie  ad  Vesperas 
usque  ad  Octavas  Epiphanice,  et  in 
i])sis  Octavis. 

Cap.     Multiphariam, 

R.     Verbum  caro. 

Hymnus.  A  solis  ortus,  p  clxxxix. 

V.     Benedictus. 

Ant.  Hodie  Christus  natus  est  : 
hodie  Salvator  apparuit  :  hodie  in 
terra  canunt  angeli,  lsetantur  arch- 
angeli,  hodie  exultant  justi,  di- 
centes  :  Gloria  in  excelsis  Deo ; 
AUeluya. 

Ps.     Magnificat. 

Oratio.  Concede  qusesumus,  p. 
cxc. 


0 


cxcv 


IN    DIE   NATIVITATIS   DOMINI.      ANTIPIION.-E. 


CXCVl 


Finita  hac  Oratione  cum  Bene- 
dicamus  a  duobus  Clericis  de  secunda 
forma  in  suppelliciis,  conveniant 
omnes  Diaconi  in  capis  sericis  por- 
tantes  cereos  ardentes  in  manibus  :  et 
sic  eat  Processio  per  medium  chori  ad 
altare  sancti  Stephani,  cantantes  Re- 
sponsorium,  quodam  Dyacono  in- 
cipiente. 

R.     Sancte  Dei  preciose,  protho- 
martyr  Stephane, 
Qui    virtute    cliaritatis    cir- 

cumfultus  undique  : 
Dominum  pro  inimico  exor- 

asti  populo. 
Funde  preces  pro  devoto  tibi 
nunc  collegio. 
Tres  Dyaconi  dicant  versum, 

Ut  tuo  propiciatus  interventu 

Dominus 
Nos  purgatos  a  peccatis  jun- 

gat  caeli  civibus. 
Funde. 
Ornnes  Diaconi  simul  cantent  Pro- 
sam    videlicet,    Te    mundi    climata 
Prothomartir  laudant  omnia. 

Chorus  respondeat  caidum  Prosce 
in  cantu  Versus  prozcedentis  super 
litteram  A,  post  unumquemque  Ver- 
sum. 

V.  Qui  primus  ad  martirii  glo- 
riosa  currens  bravia. 

V.     Hodie  sacra  plenus  gratia. 
V.     Domini  sequeris  vestigia. 
V.     Quem  videre. 
V.     Meruisti. 
V.     Patris  in  gloria. 
V.     Ut  pelleres   lapidantum  cri- 
mina  supplicans  de  venia.     Funde 
preces.      Gloria  Patri.      Funde. 

Xon  dicetur  Gloria  ad  hanc  Pro- 
cessionem,  sed  dum  Prosa  canitur, 
Sacerdos  thurificet  altare,  deinde  ima- 
ginem  sancti  Stephani  :  et  postea 
Sdcerdos  dicat  modesta  voce,  Gloria 
et  honore. 

Oratio.  Da  nobis,  quresumus, 
Domiue,  imitari    quod    coliums,    ut 


discamus  et  inimicos  diligere  :  quia 
ejus  natalicia  celebramus,  qui  novit 
etiam  pro  persecutoribus  exorare 
Dominum  nostrum  Jesum  Christum 
Filium  tuum.      Qui  tecum  vivit. 

In  redeundo  dicatur  aliquod  Re- 
sponsorium  de  sancta  Maria  :  scilicet, 
Solem  justiciaB  :  vel  Stirps  Jesse  :* 
vel  Ad  nutum :  vel  aliqua  Antiphona 
de  sancta  Jlaria  :  cum  hoc  Versu, 
Speciosus  forma  prae  filiis  hominum. 
R.  Diffusa  est  gratia  in  labiis  tuis. 
Non  ulterius  dicatur. 

Oratio.     Deus  qui  salutis,  p.  cxci. 

Ab  hac  die  usque  ad Purijicationem 
semper  ad  memoriam  beataz  Jlarioz 
dicatur  adJIutatinas  V.  Post  partum  : 
et  ad  Vesperas  V.  Speciosus  forma 
tantum  :  nisi  quandojit  Memoria  de 
commemoratione  ejusdem  ad  Vesperas 
alicujus  Sancti  cum  hac  Ant.  Sub 
tuam  protectionem  :  tunc  enim  dice- 
tur  V.  Sancta  Dei  genitrix  :  et  sem- 
per  cum  Oratione  Deus  qui  salutis. 

Ubi  non  fit  processio  de  sancto 
Stephano,  dicetur  ad  Jlemoriam  ejus- 
dem  Ant.  Tu  principatum  tenes  in 
choro  martyrum  similis  angelo  qui 
pro  te  lapidantibus  Deum  deprecatus 
es  :  beate  Stephane,  intercede  pro 
nobis  ad  Dominum. 

V.     Gloria  et  honore. 

Oratio.  Da  nobis,  quaesumus,  ut 
supra. 

Et  tunc  nulla  fiat  Jlemoria  de 
sancta  Jlaria  ad  Matutinas  usque  in 
crastinum  Circuncisionis ;  nec  etiam 
ad  Vesperas,  nisi  ubifit  Processio. 

H03  sequentes  Antiphonm  dicantur 
quotidie  ad  Jlemoriam  de  Nativitate 
Domini  ad  Vesperas,  et  ad  Matutinas, 
per  ordinem  per  totas  Octavast  cum 
repetitione  earundem. 

Ant.  Virgo  hodie  fldelis,  etsi 
Verbum  genuit  incarnatum,  virgo 
mansit  et  post  partum  :  quam  lau- 
dantes  omnes  dicimus,  Benedicta  tu 
in  mulieribus. 


In  cxemplari  in  bibliotheca  CoU.  Exoniensis  Oxon.  dclentur  verba  'Stirps  Jesse.5 


CXCVll 


STEPHANI    PROTHOMARTYRTS. 


CXCVlll 


Ant.  Lux  orta  est  super  nos  : 
quia  hodie  natus  est  Salvator.  Al- 
leluya. 

Ant.  Hodie  intacta  virgo  Deum 
nobis  genuit  teneris  indutum  mem- 
bris,  quem  lactare  meruit  :  omnes 
ipsum  adoremus  qui  venit  salvare 
nos. 

Ant.  Gaudeamus  omnes  fideles, 
Salvatornoster  natus  est  in  mundum, 
hodie  processit  proles  magniiici  gene- 
ris  :  et  perseveravit  pudor  virgini- 
tatis. 

Ant.  Nesciens  mater  virgo  virum 
peperit  sine  dolore  Salvatorem  secu- 
lorum,  ipsum  regem  angelorum,  sula 
virgo  lactabat  ubera  de  cselo  plena. 

Ant.  Yirgo  verbo  concepit,  virgo 
permansit  :  virgo  peperit  Regem  om- 
nium  regum. 

Ant.  Beatus  venter  qui  te  porta- 
vit,  Christe  :  et  beata  ubera  quse  te 
lactaverunt  Dominum  et  Salvatorem 
mundi.     Alleluya. 

Ant.  Yirgo  Dei  genitrix,  quem 
totus  non  capit  orbis  In  tua  se  clausit 
viscera  factus  homo  :  vera  fides  geniti 
purgavit  crimina  mundi,  Et  tibi  vir- 
ginitas  inviolata  manet. 


Ant.  Pastores  dicite  quidnam 
vidistis,  et  annunciate  Christi  nati- 
vitatem  :  Infantem  vidimus  pannis 
involutum,  et  choros  angelorum  lau- 
dantes  Salvatorem. 


A])  COMPLETORIUM. 

Ant.  Natus  est  nobis  hodie  Sal- 
vator,  qui  est  Christus  Dominus,  in 
civitate  David. 

Ps.     Cum  invocarem  (iiii.  p.  222). 

Cap.     Tu  in  nobis. 

Hymnus.     Salvator,  p.  clxviii. 

V.     Custodi  nos  Domine. 

Ant.  Alleluya.  Yerbum  caro 
factum  est.  Alleluya  :  et  habitavit 
in  nobis.     Alleluya.     Alleluya. 

Ps.     Nunc  dimittis. 

Preces  et  Oratio  ut  supra. 

Hoc  C ompletorium  non  mutatur 
usque  acl  Circumcisionem  Domini. 
Antiphona  vero  super  Psalmum  Nunc 
dimittis  dicitur  usque  ad  Vigiliam 
Ep>ipha7iiai.  Et  a  prima  die  Nativi- 
tatis  Domini  regendus  est  chorus  in 
capis  sericis  usque  ad  Yeterem  ho- 
minem  :  excepta  Vigilia  Epipkanice, 
quaado  extra  Dominicam  contigerit. 


IN   DIE   SANCTI   STEPHANI. 


Ad  Matutinas. 

Invitatorium.  Christum  natum 
qui  beatum  hodie  coronavit  Stepha- 
num.     Yenite  adoremus. 

Ps.     Yenite. 

Hymnus.     Martyr  Dei,  p.  372. 

In  primo  Nocturno. 

Ant.  Beatus  Stephanus  jugi  legis 
Dei  meditatione  roboratus  :  tanquam 
lignum  fructiferum  secus  salutarium 
aquarum  plantatum  decursus  fruc- 
tum  martyrii  in  tempore  suo  dedit 
primus. 


Ps.     Beatus  vir  (i.  p.  5). 

Ant.  Constitutus  a  Deo  prsedi- 
cator  prseceptorum  ejus  in  timore 
sancto  illi  servire  studuit  :  officioque 
fideliter  peracto  in  monte  sancto  ejus 
ascendere  dignus  fuit. 

Ps.     Quare    fremuerunt     (ii.     p. 

7)- 

Ant.  In  tribulatione  lapidum  se 
prementium  positus  milia  populi 
se  circundantis  non  timuit  :  quia 
susceptorem  suum  Jesum,  ut  eum 
salvum  faceret,  exurgere  in  caslo 
vidit. 

Ps.  Domine  quid  multiplicati  (iii. 
p.  7). 

V.     Gloria  et  honore. 

5-2 


CXCIX 


STEPHANI    PROTHOMARTYRIS. 


CC 


Lectio  i.  [Ex  sermone  iv.  beati 
Fulgentii  episcopi*.] 

Heri  celebravimus  temporalem 
sempiterni  E-egis  nostri  natalem ; 
hodie  celebramus  triumphalem  mi- 
litis  passionem  :  heri  enim  Kex 
noster  trabea  carnis  indutus  de  aula 
virginalis  uteri  egrediens  visitare 
dignatus  est  mundum ;  hodie  miles 
de  tabernaculo  corporis  exiens,  tri- 
umphator  migravit  ad  cselum.  Ille, 
sempiternse  deitatis  majestate  ser- 
vata,  servile  cinctorium  carnis  as- 
sumens  in  hujus  seculi  campum 
pugnaturus  intravit  :  iste,  depositis 
corruptibilibus  corporis  indumentis, 
ad  cseli  palatium  perenniter  regna- 
turus  ascendit.  Ille  descendit  carne 
velatus ;  iste  ascendit  sanguine  lau- 
reatus  :  ascendit  iste,  lapidantibus 
Judaeis,  quia  ille  descendit  lsetanti- 
bus  angelis.  Gloria  in  excelsis  Deo, 
heri  exultantes  sancti  angeli  canta- 
verunt  :  hodie  Stephanum  lsetantes 
in  suum  consortium  susceperunt. 
Heri  Dominus  exivit  de  utero  vir- 
ginis  :  hodie  miles  egressus  est  de 
ergastulo  carnis.  Heri  Christus  pro 
nobis  pannis  est  involutus  :  hodie 
Stephanus  stola  est  ab  eo  immortali- 
tatis  indutus.  Heri  prsesepis  an- 
gustia  Christum  portavit  infantem  ; 
hodie  immensitas  cseli  suscepit  Ste- 
phanum  triumphantem. 

R.  1.  Hesterna  die  Dominus 
natus  est  in  terris  :  ut  Stephanus 
nasceretur  in  cselis  :  ingressus  est 
Dominus  mundum  Ut  Stephanus 
ingrederetur  in  cselum. 

V.  Heri  enim  rex  noster  trabea 
carnis  indutus  de  aula  uteri  virgi- 
nalis  egrediens  :  visitare  dignatus 
est  mundum.     Ut  Stephanus. 

Lectio  secunda. 

Solus  descendit  Dominus,  ut  mul- 

tos    elevaret.      Humiliavit  se    Rex 

noster,    ut   suos    milites    exaltaret. 

Qui  enim  corpori  suo  virginis  prse- 

*  Fulgentii  Sermo  de  S.  Stephano,  ad 


paravit  uterum,  ipse  martyri  suo 
aperire  dignatus  est  ceelum.  Domi- 
nus  Jesus  Christus  angustias  intrare 
non  dedignatus  est  uteri  :  ut  animam 
Stephani  latitudo  susciperet  cseli. 
Necessarium  tamen  nobis  est,  fra- 
tres,  agnoscere,  quibus  armis  prse- 
cinctus  Stephanus  sseviciam  Judseo- 
rum  potuit  superare,  ut  ita  meruisset 
feliciter  triumphare  ;  neque  enim 
parvi  pendenda  sunt,  talis  virtus, 
talisque  triumphus.  Haud  vero  vi- 
libus  armis  potuit  prsemuniri,  qui  a 
multis  non  potuit  superari.  Invictse 
namque  in  eo  enituit  insigne  virtutis 
indicium,  quse  nec  frementium  sse- 
viciam  formidavit,  nec  lapidantium 
ictibus  devicta  succubuit  :  usque 
adeo  enim  inter  frementes  permansit 
imperterritus,  et  inter  lapidantium 
erat  cruciamenta  securus,  ut  incredu- 
litatem  Judseorum  fidenter  argueret, 
et  benignus  pro  lapidantibus  exora- 
ret.  Quod  ergo  est  tam  magnum 
atque  insuperabile  genus  armorum, 
quo  munitus  ssevientes  argueret,  la- 
pidantes  non  repercutientes  sed  pa- 
tiens  superaret,  insuper  et  occisus 
aulam  caelestis  regni  vivus  et  coro- 
natus  intraret?  proculdubio  muni- 
mine  regio  septus  nullatenus  est  ab 
adversariis  superatus  :  quoniam  Rex 
noster,  cum  sit  altissimus,  pro  nobis 
humilis  venit,  sed  inanis  venire  non 
potuit. 

R.2.  Videbant  omnes  Stephanum 
qui  erant  in  consilio.  Et  intueban- 
tur  vultum  ejus  tanquam  vultum 
angeli  stantis  inter  illos. 

V.  Stephanus  autem  plenus  gra- 
tia  et  fortitudine  :  faciebat  prodigia 
et  signa  magna  in  populo.  Et  in- 
tuebantur. 

Lectio  iii. 

Magnum  quippe  donativum  suis 
militibus  attulit,  quo  eos  non  solum 
copiose  ditavit,  sed  etiam  ad  certan- 
dum  invictissime  conf ortavit ;  attulit 
namque  donum  charitatis,  quo  per 

calcem  Operum  Leonis  Magni,  p.  527. 


CCl 


STEPHANI    PROTHOMARTYRIS. 


CCll 


duceret  homines  ad  consortium  dei- 
tatis.  Quod  ergo  attulit,  erogavit, 
nec  sibi  aliquid  minuit,  sed  mirabi- 
liter  et  suorum  fidelium  pauperiem 
ditavit,  et  indeficientibus  thesauris 
plenus  ipse  permansit.  Charitas 
er«o  quae  ad  terram  de  cselo  deposuit 
Christum,  ipsa  Stephanum  de  terris 
elevavit  ad  caelum,  Charitas  quee 
praecessit  in  Pege,  ipsa  subsequenter 
refulsit  in  milite.  O  admiranda 
ubique  potentia  Salvatoris.  O  prse- 
dicanda  indesinenter  gratia  Ee- 
demptoris.  Ostendit  in  matre  vir- 
ginitatis  seternae  miraculum  ;  de- 
monstravit  in  martyre  invictse  chari- 
tatis  indicium.  Integritas  quippe 
intemerata  permansit  in  virgine  :  di- 
lectionis  virtus  invicta  perseveravit 
in  martyre.  Et  sicut  in  matre  Do- 
mini  non  potuit  virginitas  violari, 
sic  in  martyris  mente  non  potuit 
Christi  charitas  tanto  ssevientiuin 
agmine  superari.  Stephanus  ergo, 
ut  nominis  sui  Coronam  meruisset 
accipere,  charitatem  pro  armis  habe- 
bat,  et  per  ipsam  ubique  vincebat. 
Per  charitatem  Dei  saevientibus  Ju- 
dseis  non  cessit  :  per  charitatem 
proximi  pro  lapidantibus  intercessit. 
Per  charitatem  arguebat  errantes  ut 
corrigerentur  :  per  charitatem  pro 
lapidantibus  orabat  ne  punirentur. 
Charitatis  virtute  subnixus  vicit 
Saulum  crudeliter  ssevientem,  et 
quem  habuit  in  terra  persecutorem, 
in  cselo  meruit  habere  consortem. 
Ipsa  sancta  et  inclefessa  charitas  de- 
siderabat  orando  acquirere  :  quos 
nequivit  moriendo  convertere. 

P.  3.  Impetum  fecerunt  un- 
animes  in  eum,  et  ejecerunt  eum 
extra  civitatem,  Invocantem  et 
dicentem,  Domine  accijje  spiritum 
meum. 

V.  Stephanus  Dei  gratia  plenus 
erat,  in  plebe  multa  signa  faciebat  : 
caelos  apertos  aspiciebat,  Jesum  stan- 
tem  videbat  a  dextris  Dei  et  dicebat. 
Domine. 


V.  Gloria  Deo  Patri  summo, 
ejusque  soli  sibi  regi  nato  :  ac  utri- 
usque  Spiritui  Sancto  :  sicut  erat 
primo,  et  nunc,  et  semper,  et  in 
secula.      Amen.      Domine. 

Alius  versus  in  Octava  clie,  si  Do- 
ininica  fuerit  tantum. 

V.  Et  testes  deposuerunt  vesti- 
menta  sua  secus  pedes  adolescentis 
qui  vocabatur  Saulus  :  et  lapidabant 
Stephanum.  Invocantem.  Gloria. 
Domine. 

In  secundo  Nocturno. 

Ant.  Lumine  vultus  tui,  Domine, 
insignitus  prothomartyr  Stephanus 
sacrificium  justicise  seipsum  tibi  sa- 
crificavit  :  ideoque  in  lseticia  cordis 
in  pace  obdormiens  requiescit. 

Ps.     Cum  invocarem  (iii.  p.  8). 

Ant.  Benedictionis  tuae,  Domine, 
munere  justificatus,  et  scuto  tuae 
protectionis  in  passione  munitus,  no- 
minis  sui  Coronam  Stephanus  a  te 
percipere  meruit. 

Ps.     Yerba  (v.  p.  8). 

Ant.  O  quam  admirabile  est  no- 
men  tuum,  Domine  Deus  noster  : 
pro  quo  beatus  Stephanus  passus, 
gloria  et  honore  a  te  est  coronatus, 
et  super  caelos  dono  tuse  magnificen- 
tia3  exaltatus. 

Ps.  Domine,  Dominus  noster 
(viii.  p.  11). 

V.  Posuisti,  Domine,  super  caput 
ejus. 

Lectio  iiii. 

Neque  enim,  fratres,  existimandus 
est  Stephanus  tunc  iuimicos  dilexisse 
cum  pro  eis  oraret,  et  non  tunc  multo 
magis  dilexisse  cum  eorum  incredu- 
litatem  arguendo  corriperet.  Absit 
hoc  ab  anima  martyris  ad  cseli  pala- 
tium  festinantis  :  ipsa  enim  charitas 
sancta  firmam  servavit  in  oratione 
patientiam,  quse  rigidam  tenuit  in 
correptione  censuram.  Et  ideo  in 
oratione  audiri  meruit  Jenitas,  quia 


CClll 


STEPHANI   PROTHOMARTYRIS. 


CCIV 


sine  charitate  non  fuit  in  correptione 
severitas;  ac  per  hoc,  sive  orando, 
sive  corripiendo,  charitatem  beatus 
Stephanus  reservavit,  quia  utrobi- 
que  salutem  errantium  cogitavit.  Et 
indicio  sanctse  orationis  ostendit,  in- 
crepationem  illam  non  fuisse  odii: 
sed  amoris.  Hoc  autem  faciens  et 
prsesentibus  charitatem  beatus  mar- 
tyr  exhibuit  :  et  utile  nimis  exem- 
plum  posteris  dereliquit.  Deroon- 
stravit  enim  geminam  ecclesiasticae 
dispensationis  industriam,  ut  ad 
corrigendum  cujuslibet  peccantis  er- 
rorem,  et  non  desit  in  ore  correptio, 
et  ad  Deum  pro  eo  supplex  effun- 
datur  oratio,  ut  qui  malum  facit  per 
increpationem  de  malis  operibus 
confundatur,  et  per  orationem  apud 
Domiuurn  adjuvetur.  Ac  sic  ipsa 
charitas  et  in  ore  justitiam  sonet, 
ut  errantem  corrigat,  et  in  corde 
patientiam  servet,  ut  pro  errante 
orationem  puro  affectu  dilectionis 
effundat :  qui  enim  errantem  non 
corripuerit  de  negligentia  judicatur, 
qui  autem  pro  eo  non  oraverit  de 
pernicie  condemnatur. 

R.  4.  Impii  super  justum  jactu- 
ram  fecerunt,  ut  eum  morti  traderent. 
At  ille  gaudens  suscepit  lapides  ut 
mereretur  accipere  coronam  glorise. 

V.     Hebrseorum     gens      perhda,  . 
morte    Christi    sanguinea,    in     Ste- 
phanum    malivola    perfecerunt  con- 
silia,     quem     occiderunt     nequiter 
l&pidando  crudeliter.     At  ille. 

Alius  versus  in  Octava  die,  si 
Dominica  fuerit  tantum. 

V.  Continuerunt  aures  suas  et 
impetum  fecerunt  unanimiter  in 
eum.     At  ille. 

Lectio  v. 
Quocirca,  fratres,  si  quando  ali- 
quis  pro  animse  salute  corripitur, 
non  aspernanter  accipiat  monita 
charitatis,  nec  prsesentem  tristitiam 
suae  voluntatis  attendat ;  sed  con- 
sideret  quae  lucra  utilitatis  acquirat. 


Idcirco  enim  arguitur,  ut  a  pravis 
operibus  corrigatur ;  nec  cum  videt 
correptionem  aliqua  verborum  aus- 
teritate    fervere,   existimet  in  corde 
charitatem  frigescere.      Sic  enim  vi- 
gilet    in  ore  correptio,  ut  in  corde 
non  dormitet  oratio.     Ac  per  hoc  in 
utroque    peccanti    consulte    prospi- 
citur,   ut   dum    homo    correptus  de 
peccato  confunditur,  et  a  malis  operi- 
bus  separetur,  et  per  orationem  Deo 
miserante  salvetur.     Nam  et  sancta 
Scriptura  dicit  :  Quoniam  quem  di- 
ligit  Dominus  corripit :  flagellat  au- 
tem    omnem    filium    quem    recipit. 
Christi    ergo  charitate    compulsi  et 
bonos  hortamur  ut  in  bono  perma- 
neant,  et    malos   compellimus  ut    a 
malo  discedant.    Praesertirn  quoniam 
in    istis    duobus    sanctis    geminum 
nobis   monstratur  salutis  indicium  : 
ut  si  quis  bonus  est,  imitetur  perse- 
verentiam   charitatis  in    Stephano ; 
qui   autem  malus    est,  sectetur   ex- 
emplum  conversionis  in  Paulo  :  et 
qui  bonus  est,  sequitatem  usque  in 
iinem  teneat ;  qui  autem  malus  est, 
quantocius    a  sua   perversitate    dis- 
cedat.     Nec   bonum  hominem  prse- 
sumptio  justitise  faciat  negligentem, 
nec   malum   iniquitas   faciat  despe- 
rantem.      Sed    ille    bonum    fortiter 
teneat :  iste  malum  celeriter  deserat. 
Bonus  timeat  ne  cadat :    malus  co- 
netur  ut  surgat. 

E.  5.  Lapidabant  Stephanum  in- 
vocantem  et  dicentem,  Domine  Je- 
su  Christe  accipe  Spiritum  meum, 
et  ne  statuas  illis  hoc  peccatum. 

V.  Positis  autem  genibus  beatus 
Stephanus  orabat  dicens.  Domine 
Jesu. 

Lectio  sexta. 

Quisquis  ergo  malus  est,  cum 
Paulo  prosternatur  in  malo,  ut  cum 
eo  erigatur  in  bono  :  quoniam  et 
ille  cecidit  malus,  et  surrexit  bo- 
nus  :  prostratus  est  iniquus,  et  erec- 
tus  est  justus   :  cecidit  saevissimus 


ccv 


STEPHAXI    PROTHOMARTYRIS. 


CCVl 


persecutor,  et  surrexit  veridicus  prae- 
dicator  :  cadeus  lumen  corporis  im- 
]  ius  perdidit,  surgens  lumen  cordis 
justificatus  accepit.      Conjunctus  est 
itaque  Stephano,  factus  ovis  ex  lupo. 
Et  ecce  nunc  Paulus  cum  Stephano 
lsetatur,  cum  Stephano  Christi  clari- 
tate  perfruitur,  cum  Stephano  exul- 
tat,    cum    Stephano    regnat.      Quo 
emm  praecessit   Stephanus,  trucida- 
tus  lapidibus  Pauli,  illuc  secutus  est 
Paulus  adjutus  orationibus  Stephani. 
Quam    vera   vita,   fratres    mei,   ubi 
non  Paulus   de    Stephaui   occisione 
confunditur,  sed  Stephanus  de  Pauli 
consortio    gratulatur,  quoniam  cha- 
ritas  in  utroque  laetatur.      Charitas 
quippe    in    Stephano  superavit    s?e- 
viciam  Judaeorum  :  charitas  in  Paulo 
cooperuit  multitudinem  peccatorum  : 
charitas  in  utroque  regnum  pariter 
meruit  possidere  caelorum.    Charitas 
est  igitur  omnium  fons  et  origo  bo- 
norum,  munimen  egregium,  via  quse 
ducit  ad  cselum.     In  charitate  qui 
ambulat,    nec    errare    poterit,    nec 
timere.     Ipsa  dirigit,  ipsa  protegit, 
ipsa    perducit.      Quocirca,    fratres, 
quoniam  scalam  charitatis  constituit 
Christus,  per  quam  ad  cselum  omnis 
possit  conscendere  Christianus,  pu- 
ram    charitatem    fortiter     retinete, 
ipsam  vobis  invicem  exhibete,  et  in 
ea  proficieudo  conscendite.    Insistite 
operibus  bonis,  ut  ad  prsemia  seterna 
pervenire     possitis,     adjuti     gratia 
Christi  Domini  Salvatoris. 

R.  6.  Lapides  torrentes  illi  dulces 
fuerunt.  Ipsum  sequuntur  omnes 
aniniae  jttstse. 

V.  Mortem  enim  quam  Salvator 
dignatus  est  pro  omnibus  pati :  hanc 
ille  primus  reddidit  Salvatori.  Ip- 
sum.    Gloria  Patri.   Ipsum. 

Tn  tertio  Nocturno. 

Ant.  In  Domino  Deo  suo  con- 
fisus  fortis  athleta  Stephanus  lapi- 
dum    fortiter  sustinuit    ictua    :     et 


idcirco  ad  montem  virtutum  trans- 
migravit  victoriosus. 

Ps.  In  Domino  confido  (x.  p. 
14). 

Ant.  Sine  macula  beatus  Sfe- 
phanus  ingressus  est,  Domine,  in 
tabernaculum  tuum  :  et  quia  ope- 
ratus  est  justiciam,  reqttiescet  in 
monte  sancto  tuo. 

Ps.  Domine,  quis  habitabit  (xiiii. 
p.  17). 

Ant.  Domine,  virtus  et  lseticia 
rectorum,  quoniam  tu  prsevenisti 
dilectum  tibi  Stephanum  dono  gra- 
tuitse  benedictionis  :  te  primum  se- 
cutus  est  morte  gloriosse  passionis, 
unde  cum  corona  martyrii  dedisti  ei 
vitam  in  seculum  s.eculi. 

Ps.  Domine,  in  virtute  (xx. 
p.  26). 

V.  Justus  ut  palma  florebit. 
Non  dicitur  ulterius. 

R.  Sicut  cedrus  Libani  multi- 
plicabitur. 

Lectio  sancti  Evangelii  secundum 
Mattheum  xxiii.  3-1 — 39. 

In  illo  tempore.  Dicebat  Jesus 
turbis  Judeorum  et  principibus  sa- 
cerdotum.  Ecce  ego  mitto  ad  vos 
prophetas,  et  sapientes,  et  scribas  : 
et  ex  illis  occidetis  et  crucifigetis,  et 
ex  illis  flagellabitis  in  synagogis 
vestris,  et  persequemini  de  civitate 
in  civitatem.     Et  reliqtta. 

Omelia  venerabilis  Bedo2  presby- 
teri. 

Sancti  Evangelii  lectio  narrat 
superius  qualiter  Dominus,  incre- 
dulitatem  Judeorum  redarguens,  os- 
tenderit  illos  horaicidarum  esse  filios, 
illorum  videlicet  qui  sanctos  pro- 
phetas  occiderant  :  ipsos  quoque  si- 
milia  et  etiam  pejora  facturos  de- 
nunciavit,  dicens,  Et  vos  implete 
mensui^am  patrum  vestrorum.  Ac 
si  dixisset,  Quod  illis  defuit,  vos 
implere  cupitis  :  quia  illi  persecuti 
sunt  membra,  vos  caput  persequi- 
mini.  Illi  occiderunt  prophetas, 
vos  autem  ipsum  Doniinum,  qui  ab 


ccvn 


STEPHANI    PROTHOMARTYPJS. 


CCVlll 


eis  prcedicatus  est  interficere  cogi- 
: ..: t&  Deinde  annexuit  quae  in  prae- 
senti  lectione  dicuntur  :  in  quibus 
o^tendit  unuin  Deum  fuisse  Testa- 
menti  Yeteris  et  Xovi,  dum  dicit, 
Ecce  ego  mitto  ad  vos  prophetas.  et 
sapientes.  et  scrihas.  Quod  tale  est 
ac  si  diceret,  Ego  qui  quondam 
misi  ad  vos  prophetas,  et  sapientes, 
et  scribas,  idem  ipse  et  nunc  mitto 
prophetas.  et  sapientes,  et  scribas. 
Fuerunt  enim  in  veteri  testamento 
prophetae,  et  sapientes.  et  scribae  : 
fuerunt  et  in  novo.  In  veteri  tes- 
tamento  fuerunt  prophetae,  Esaias, 
Hieremias,  et  plures  alii.  In  novo 
autem  Agaburn,  et  quatuor  filias 
Philippi  legimus  prophetasse.  Et 
omnis  qui  in  ecclesia  Dei  futuras 
pcenas  reproborum,  et  praemia  jus- 
torum  praedicat,  prophetiam  nun- 
ciat.  et  Propheta  dici  potest.  Sa- 
pientes  vero  in  veteri  testamento 
fuerunt  Aloyses  et  Salomon  et  alii : 
in  novo  autem  sancti  apostoli. 
Scribas  quoque  fuerunt  in  veteri  tes- 
tamento,  sicut  Esdras  et  Neemias, 
et  in  novo  sancti  evangelista?,  qui 
dicta  vel  facta  Domini  nobis  scripta 
reliquerunt. 

B.  7.  Intuens  in  caelum  beatus 
Stephanus  vidit  gloriam  Dei,  et 
ait,  Ecce  video  caelos  apertos,  et 
Filium  hominis  stantem  a  dextris 
virtutis  Dei. 

V.  Cumque  aspiceret  beatus  Ste- 
phanus  in  ca?lum  :  vidit  gloriam 
Dei,  et  ait,  Ecce  video. 

Lectio  vUL 

Sed  sicut  patres  infidelium  Ju- 
deorum  priores  prophetas  ad  se 
missos  occiderunt,  ut  Esaiam  quem 
secuerunt,  ut  Hieremiam  quem  lapi- 
daverunt  :  ita  et  isti  post  passionem 
Domini,  perfidiam  suorum  patrum 
seqi;  bee  -  toe  pra?dicatores  ad 
suam  correptionem  destinatos  di- 
versis  pccnis  et  mortibus  affecerunt. 


Petrum  enim  et  Andream  cruci- 
fixerunt,  Paulum  et  Jacobum  occi- 
derunt  :  et  beatum  prothomartvrem 
Stephanum,  cujus  hodie  festum  diem 
recolimus,  lapidaverunt.  Post  in- 
fusionem  autem  Spiritus  Sancti, 
cum  Domini  resurrectionem  saucti 
apostoli  prsedicarent,  et  populum 
docerent,  et  plures  ex  eis  bapti- 
zarent :  cognoscentes  haec  principes 
sacerdotum,  et  indignantes,  addux- 
erunt  eos  in  suum  consilium.  Et 
flagellatis  eis  comminantes  denun- 
ciaverunt  ne  loquerentur  in  nomine 
Domini  Jesu  :  quando  ibant  gau- 
dentes  a  conspectu  consilii,  quoniam 
digni  habiti  erant  pro  nomine  Jesu 
contumeliam  pati.  Persecuti  quoque 
eos  de  civitate  in  civitatem  fuerunt : 
quando  expellentes  eos  a  Judea  ad 
gentium  dispersionem  transire  fe- 
cerunt.  Eequirendum  autem  ab  eis 
omnem  justorum  sanguinem  dicit 
Dominus,  a  sanguine  Abel  justi 
usque  ad  sanguinem  Zachariaa  lilii 
Barachiaa.  De  Abel  quod  justus 
fuerit,  tam  ex  veteri  testamento,  ubi 
ejus  munera  Deo  accepta  fuisse  me- 
morantur,  quam  ex  verbis  Domini 
in  hoc  loco  approbatur  :  Zacharias 
autem  iste  a  Joas  rege  eo  quod 
frequenter  ab  eo  pro  lege  Domini 
argueretur,  interfectus  fuisse  inter 
templum  et  altare  incensi,  quod  a 
Salomone  in  porticu  constructum 
fuerat,  in  Reguni  libro  legitur :  et 
pro  nomine  Joiadae  patris  ejus  Ba- 
rachias  scriptum  habetur. 

K.  8.  Patefacta?  sunt  janua?  ca?li 
Christi  martyri  beato  Stephano.  Qui 
in  numero  sanctorum  inventus  est 
primus  :  et  ideo  triumphat  in  caelo 
coronatus. 

V.  Vidit  beatus  Stephanus  caelos 
apertos  :  vidit,  et  introivit.  Qui  in 
numero. 

Lectio  ix. 

Omnium  er^o  beatorum  martyrum 
Dominus  mentionem    faciens,   Abel 


CCIX 


STEPHANl    PROTHOMARTYRIS. 


ccx 


et  Zachariam  tantum  commemorare 

voluit  :  ut  per  Abel  innocentem  a 

fratre  in  agro  interfectum,  simplices 

et  seculares  fideles,  per  Zachariam 

vero  pontificem,   propter    annuncia- 

tionem   et  veritatis  testimonium  in 

templo  lapidatum,  doctores  et  magis- 

tri  ecclesbe  designarentur.      Qaorum 

sanguis    ab    eorum    generatione   re- 

quirendus  esse    perhibetur,  ut  quia 

malorum    generationi   per  imitatio- 

nem  se  sociaverunt,  cum  eis  in  ju- 

dicio  puniantur.      Sicut  et   qui   bo- 

norum  generationi  digne  vivendo  se 

participes  faciunt,  in  electorum  sorte 

remunerari    merebuntur.       Plangit 

autem  Doniinus  Hierusalem  civita- 

tem  pietatis  affectu  :  non  lapidibus 

et    sediiiciis,    sed    habitatoribus    lo- 

quens  :  sicut  et  alibi,  quando  videns 

civitatem  flevit  super  illam.      Kepe- 

titio  autem  nominis  confirmatio  est 

locutionis.     Cum  autem  omnia  quae- 

cunque  voluit   Doniinus   fecerit   in 

caelo  et  terra,  quaerendum  est,  quo- 

modo  dicat  se   voluisse   congregare 

filios  Hierusalem.et  non  congregasse. 

Quod    tale    est    ac    si   diceret,    Ego 

volui  :  sed  tu  noluisti.     Ego  ad  eru- 

ditionem  tuam  prophetas  misi  :  sed 

tu  ex  illis  alium  occidisti.  alium  la- 

pidasti.     Ego  ex  te  incarnatus  in  te 

apparui  :  tu  autem  maliciosa  volun- 

tate  contra  me  saevire  non  timuisti. 

Congrne  autem  se  gallinae  compara- 

vit,  propter  mysterium  videlicet  suae 

pas-ionis,  vel  nostrae  restaurationis. 

Gallina  enim  avis  est  mansuetissima, 

quae  quando  pullos  enutrit,  totam  se 

hispidam  reddit,  alas   demittit,  vo- 

cem  raucam  emittit  :  et  pro  amore 

vel    salute   pullorum    morti    se    au- 

dacter  objicit,     Quod  videlicet  Do- 

minus  in  mysterio  nostrae   redemp- 

tionis  implevit  :  quando  pro  humani 

generis  salute   incarnatus,  mitis    et 

mansuetus  inter  homines  apparuit. 

Alas  deposuit :  quando  ad  nostram 

eruditionem    duo  testamenta    desti- 

navit.     Et  quasi  totum  se  hispidum 


reddidit,  quando  in  passione  (sicut 
propheta  dicit)  non  habere  speciem 
vel  decorem  visus  fuit.  Yocem  rau- 
cara  emisit,  quando  in  cruce  positus, 
Deus  meus,  Deus  meus,  ut  quid  me 
dereliquisti,  ad  Patrem  claniavit.  Et 
morti  se  pro  salute  pullorum  tradidit, 
quando  ut  humanum  genus  ab  seterna 
morte  liberaret,  et  inventorem  mortis 
diabolum  superaret,  carnis  mortem 
suscepit. 

R.  Sancte  Dei  preciose,  ut  supra 
ad processionemj  et  dicatur  cum  swa 
Prosa,  et  cum  Gloria  Patri  ab  omni- 
bus  Lyaconis,  scilicet  in  ecclesia  Sa- 
rurn.  propter  solennitatem  dyacono- 
rum.  Alibi  vero,  ut  in  Ecclesiis  Paro- 
chialibus,  dicatur  solummodo  in 
processione  ad  Vesperas  :  v.hi  vero 
nonfuit  processio  facta  ad  Vesperas, 
turvc  dicitur  }«ec  Prosa  ad  Matutinas 
suo  loco  in  statiom  puerorum  in  sup- 
peUicii*. 

SimiUter  fiat  de  sancto  Johanne, 
et  de  Innocentihus. 

Ante  Laudes  V.     Ora  pro  nobis. 

In  Laudibus. 

Ant.  Lapidaverunt  Stephanum, 
et  ipse  invocabat  Domrnum,  dicens  : 
Ne  statuas  illis  hoc  peccatum. 

Ps.  Dominus  regnavit  decorem 
(xcii.  p.  29). 

Ant.  Lapides  torrentes  illi  dulces 
fuerunt  :  ipsum  sequuntur  omnes 
animae  jus:a?. 

Ps.     Jubilate  (xcic.  p.  29). 

Ant.  Adhaesit  anima  mea  post 
te,  quia  caro  mea  lapidata  est  pro  te, 
Deus  meus. 

Ps.     Deus  Deus  (Ixii.  p.  30). 

Ant.  Stephanus  vidit  caelos  aper- 
tos,  vidit  et  introivit  :  beatus  homo, 
cui  caeli  patebunt. 

Ps.  Benedicite  omnia  (Laniel 
iii.  p.  31). 

Ant.  Ecce  video  caelos  apertos, 
et  Jesum  stantem  a  dextris  Dei. 

Ps.     Laudate  Dominum.  p.  32. 

Copiiuhan.     Actuum  vi.  8. 


CCXl 


STEPHANI    PROTIIOMARTYRIS. 


CCXU 


Stephanus  plenus  gratia  et  forti- 
tudine  :  faciebat  prodigia  et  signa 
magna  in  populo.     Deo  gratias. 

Hymnus. 

Sancte  Dei  preciose  prothomartyr 

Stephane, 
Qui  virtute  charitatis  circunfultus 

undique  : 
Dominum   pro    inimico    exorasti 

populo. 

Funde  preces  pro  devoto  tibi  nunc 

collegio  : 
Ut  tuo  propiciatus  interventu  Do- 

minus, 
Nos    purgatos    a    peccatis  jungat 

cseli  civibus. 

Gloria    et   honor    Deo    usquequo 

altissimo, 
Una  Patri  Filioque  inclito  Para- 

clito, 
Cui  laus  est  et  potestas  per  seterna 

secula.     Amen. 

Versus.     Justus  germinabit. 

Ant.  Impii  super  justum  jactu- 
ram  fecerunt,  ut  eum  morti  trade- 
rent  :  at  ille  gaudens  suscepit  la- 
pides,  ut  mereretur  accipere  coronam 
glorise.     Alleluya. 

Ps.     Benedictus,  p.  35. 

Oratio.  Da  nobis,  qusesumus,  p. 
cxcv. 

Memoria  de  Nativitate. 

Ant.     Virgo  hodie  (p.  cxcv.). 
V.     Benedictus  qui  venif. 
Oratio.     Concede,  qusesumus,  om- 
nipotens  Deus  (p.  cxc). 

Ad  Primam. 

Ant.     Lapidaverunt. 

Ps.     Deus  in  nomme  (liii.  p.  42). 

Ad  Tertiam. 

Ant.     Lapides  torrentes. 
Ps.     Legem  pone  (cxviii.  33 — 48, 
p.  57). 

Cap.     Stephanus  plenus  gratia. 


R.  Gloria  et  honore.  cum  Alie- 
luya.      Gloria  Patri. 

Gloria  et  honore. 

V.  Posuisti  Domine  sine  Alle- 
luya. 

Oratio  ut  supra. 

Et  dicuntur  Responsoria  super 
Horas  cum  Alleluya  quotidie,  usque 
ad  Octavas  Epyphauice,  et  in  ipais 
Octavis. 

Ad  Sextam. 

Ant.     Adhsesit. 

Ps.     Defecit  (cxviii.    81 — 96,   p. 

61>- 

Capitulum.    Actuum  vii.  55. 

Cum  autem  esset  Stephanus  plenus 
Spiritu  Sancto,  intendens  in  cseluni 
vidit  gloriam  Dei,  et  Jesum  stantem 
a  dextris  Dei,  et  ait  :  ecce  video 
coelos  apertos,  et  Filium  hominis 
stantem  a  dextris  virtutis  Dei. 

R.     Posuisti  cum  Alleluya. 

V.     Coronam. 

V.     Justus  ut  palma. 

Oratio  ut  supra. 

Ad  Nonam. 

Ant.     Ecce  video  (p.  ccix.). 

Ps.  Mirabilia  (cxviii.  129 — 144, 
p.  65). 

Capitulum.     Actuum  vii.  59. 

Positis  autem  genibus  beatus  Ste- 
phanus  clamabat  voce  magna,  dicens, 
Domine,  ne  statuas  illis  hoc  pecca- 
tum  :  et  cum  hoc  dixisset,  obdormi- 
vit  in  Domino. 

R.  Justus  ut  palma  cum  Alle- 
luya. 

V.  Sicut  cedrus.  Alleluya.  Glo- 
ria. 

V.     Justus  germinabit. 

R.     Et  florebit  sine  Allelu^^a. 

Oratio  ut  supra. 

OmnesHoro3  dicantur  anteMissam 
istis  tribus  diebus. 

Ad  Vesperas. 

Ant.    Tecum  principium. 

Ps.      Dixit  Dominus  (cix.  p.  191). 


CCXlll 


STEPHANI:    DE  JOHANNE  APOSTOLO. 


CCXIV 


Cap.     Stepharms  plenus. 

R.     Impetum  fecerunt. 

Hoc  Responsorium  a  solo  Dyacono 
incipiatur  ad  gradum  chori  in  capa 
serica  :  et  suus  Versus  ab  omnibus 
Dyaconis  cantetur  in  supelliciis  ad 
modum  Prosrn  in  statione  puerorum. 

V.     Gloria  Deo. 

Hymnus.  Sancte  Dei  preciose,  p. 
ccxi. 

V.     Jnstus  germinabit. 

Ant.  Patefactse  sunt  januse  cseli 
Christi  martyri  beato  Stephano  : 
qui  in  numero  sanctorum  inventus 
est  prinius,  et  ideo  triumphat  in 
cselis  coronatus.      Alleluya. 

Ps.     Magnificat. 

Oratio.  Da  nobis,  qusesumus,  p. 
cxcv. 


Memoria  de  Nativitate. 

Ant.  Lux  orta  est  super  nos, 
quia  hodie  natus  est  Salvator. 
Alleluya. 

V.     Verbum  caro. 

Oratio.  Concede,  qusesumus,  p. 
cxc. 

Tunc  conveniant  omnes  Sacerdotes 
in  capis  sericis  cum  cereis  ardentibus, 
et  sic  eat  processio  ad  altare  Aposto- 
lorum  per  medium  chori,  caniando 
Responsorium,  Cantore  sic  incipi- 
ente. 

R.  9.  In  medio  ecclesise  aperuit 
os  ejus.  Et  implevit  eum  Dominus 
spiritu  sapientise  et  intellectus. 

Tres  Sacerdotes  dicant. 

V.  Misit  Dominus  manum  suam, 
et  tetigit  os  meum.     Et  implevit. 


Et  omnes  Sacerdotes  simul  dicant 
Prosam, 

Nascitur  ex  patre  Zebedeo  :  matre 
Maria. 

Chorus  ad  unumquemque  Versum 
respondeat  A,  cum  cantu  Versus  praz- 
dicti. 

V.  Et  volat  ante  alios  :  in 
Domini  theologia. 

V.     Nomine  reque  Dei  gratia. 

V.     Asiana  vicit  gymnasia. 

V.     Vas  pcenale. 

V.     Jus  letale. 

V.     Pathmos  exilia. 

V.  Vocatur  Christi  praesentia 
senex  ad  convivia.     Et  implevit. 

JVon  dicatur  Gloria  Patri  ad  hanc 
Prosam  :  sed  dum  Prosa  canitur, 
thurijicet  Sacerdos  altare,  deinde 
imaginem  sancti  Johannis,  et  postea 
dicat  sacerdos  modesta  voce  Versum. 
Valde  honorandus  est  beatus  Jo- 
hannes. 

R.  Qui  supra  pectus  Domini  in 
cena  recubuit. 

Oratio. 

Ecclesiam  tuam,  qusesumus,  Do- 
mine,  benignus  illustra  :  ut  beati 
Johannis  Apostoli  tui  et  Evangelistse 
illuminata  doctrinis  ad  dona  per- 
veniat  sempiterna.     Per  Dominum. 

In  reditu,  de  sancta  Maria. 

TJbi  non  Jit  processio  de  sancto 
Johanne,  tunc  jiet  in  primis  de  eo 
Memoria,  ante  Memoriam  de  Nati- 
vitate,  cum  Jiac  Antiphona  :  Valde 
honorandus  est  beatus  Johannes  qui 
supra  pectus  Domini  in  cena  recu- 
buit. 

V.  In  omnem  terram.  Oratio. 
Ecclesiam  tuam.      Ut  supra. 


ccxv 


JOHANNIS   APOSTOLI. 


CCXVl 


m   DIE   S.   JOHANNIS   APOSTOLI. 


Ad  Matutinas. 

Invitatorium. 

Adoremus  regem  apostolorum. 
Qui  privilegio  amoris  Jobannem 
dilexit  apostolum. 

Ps.     Venite. 

Hymnus. 

Bina  cselestis  aulse  luminaria, 
Jacobe  necnon  Johannes  theologe: 
Poscite  nobis  veniam  rogantibus 
Quam    venit    Christus   gratis   dare 
miseris. 

Annue  Christe  (p.  364). 

Et  dicatur  in  hoc  Hymno. 

Per  horum  tibi  chara  merita  (cf. 
p.  364). 


In  primo  Nocturno. 

Ant.  Johannes  Apostolus  et 
Evangelista  virgo  est  electus  a 
Domino,  atque  inter  ceteros  magis 
dilectus. 

Ps.     C?eli  enarrant  (xviii.  p.  23). 

Ant.  Supra  pectus  Domini  Jesu 
recumbens  :  evangelii  fiuenta  de 
ipso  sacro  Dominici  pectoris  fonte 
potavit. 

Ps.  Benedicam  Dominum  (xxxiii. 
p.  77). 

Ant.  Quasi  unus  de  paradisi 
fluminibus  Evangelista  Johannes 
verbi  Dei  gratiam  in  toto  terrarum 
orbe  diffudit. 

Ps.  Eructavit  cor  meum  (xliiii. 
p.  101). 

V.     In  omnem  terram. 

Lectio  ]?rima. 

Johannes  Apostolus  efc  Evange- 
lista,  filius  Zebedei,  frater  Jacobi, 
virgo  est  dilectus  a  Domino,  atque 
inter  ceteros  magis  dilectus.  Qui 
etiam  super  pectus  magistri  recum- 


bens  Evangelii  sui  fluenta  de  ipso 
sacro  Dominici  pectoris  fonte  po- 
tavit  :  et  quasi  unus  de  paradisi 
fluminibus  verbi  Dei  gratiam  in  toto 
terrarum  orbe  diffudit.  Quique  in 
loco  Christi  Christo  jubente  succes- 
sit  :  dum  suscipiens  matrem  magistri 
discipulus  post  Christum  alter  quo- 
dammodo  derelictus  est  filius.  Hic 
dum  Evangelium  Christi  in  Asia 
prsedicaret,  a  Domiciano  Csesare  in 
Pathmos  insula  metallo  relegatur. 
Ubi  etiam  positus  Apocalypsim 
scripsit.  Interfecto  autem  a  senatu 
Domiciano,  Johannes  exilio  resolu- 
tus  recessit  Ephesim  :  ibique  ob 
haereticorum  refutandas  versutias, 
efflagitatus  ab  Asise  episcopis,  Evan- 
gelium  novissimus  edidit.  Hujus 
autem  electi  discipuli  Domini  inter 
alias  virtutes  magnitudo  signorum 
hsec  fecit.  Mutavit  in  aurum  silves- 
tres  froudium  virgas,  litoreaque  saxa 
in  gemmas.  Item  fragmina  gem- 
marum  in  propriam  reformavit  na- 
turam.  Tu  autem  Domine  miserere 
nostri. 

R.  1.  Valde  honorandus  est  beatus 
Johannes,  qui  supra  pectus  Domini 
in  cena  recubuit.  Cui  Christus  in 
cruce  matrem  virginem  virgini  com- 
mendavit. 

V.  Virgo  est  electus  a  Domino 
atque  inter  ceteros  magis  dilectus. 
Cui. 

Lectio  secunda. 

Viduam  quoque  precatu  populi 
suscitavit  :  et  redivivum  juvenis 
corpus  remeante  anima  reparavit. 
Cum  autem  omnis  civitas  Ephesiorum 
et  omnes  provincise  Asise  Johannem 
excolerent  et  prsedicarent,  cultores 
idolorum  excitantes  seditionem,  tra- 
hebant  Johannem  ad  templum 
DyanaB,  ut  ei  foeditatem  sacrificiorum 


CCXVll 


JOHANNIS   APOSTOLI. 


CCXVlll 


offerret.  Tunc  beatus  Johannes  ait, 
Ducam  vos  ad  ecclesiam  Domini 
nostri  Jesu  Christi,  et  invocantes 
nomen  Dyanae  vestrae  si  feceritis 
cadere  ecclesiam  ejus,  consentiam 
vobis.  Sin  autem,  ego  invocans 
nomen  Domini  mei,  faciam  cadere 
templum  hoc,  et  comminui  idolum 
vestrum.  Quod  cum  factum  fuerit, 
justum  erit  ut  relicta  superstitione 
vestra  ad  Deum  meum  converta- 
mini.  Huic  ergo  diffinitioni  pars 
maxima  consensum  praebuit.  Beatus 
itaque  Johannes  monuit  populum  ut 
a  templo  longe  se  faceret  :  deinde 
coram  omnibus  dixit,  Domine  Jesu 
Christe,  obsecro  corruat  hoc  tem- 
plum  cum  omnibus  idolis  quae  co- 
luntur  in  eo,  ita  ut  nullam  in 
hominibus  lsesionem  faciat  :  et  sciat 
omnis  haec  turba,  quia  hoc  idolum 
Dyanae  daemonium  est,  et  non  Deus. 
Ad  hanc  vocem  Apostoli  omnia 
idola  cum  templo  corruerunt,  et 
effecta  sunt  pulvis.  Hoc  viso,  con- 
versi  sunt  plurimi  ad  fidem  Christi. 
Tu  autem  Domine  miserere  nostri. 

R.  2.  Hic  est  discipulus  qui  testi- 
monium  perhibet  de  his  et  scripsit 
haec.  Et  scimus  quia  verum  est 
testimonium  ejus. 

V.  Qui  contestatus  est  Verbum 
Dei,  et  testimonium  Jesu  Christi  in 
his  quoecunque  vidit.  Et  scimus 
quia. 

Lectio  tertia. 

Aristodimus  autem  pontifex  ido- 
lorum  excitavit  seditionem  in  populo. 
Tunc  beatus  Johannes  ait,  Dic, 
Aristodime,  quid  faciam  ut  tollam 
indignationem  ab  animo  tuo?  Cui 
Aristodimus,  Si  vis  (ait)  ut  credam 
Deo  tuo,  dabo  tibi  venenum;  quod 
dum  biberis,  si  mortuus  non  fueris, 
apparebit  verum  esse  Deum  tuum. 
Cui  Apostolus  ait,  Venenum  si 
michi  dederis,  Dei  mei  invocato 
nomine,  non  poterit  mihi  nocere. 
Ait  Aristodimus,  Yide  prius  liben- 


tes  et  statim  morientes.  Cui  beatus 
Johannes,  Paratus  (inquit)  tantum 
esto  credere  in  Deum  meum,  dum 
me  videris  post  veneni  poculum 
sanum.  Perrexit  itaque  Aristodi- 
mus  ad  proconsulem,  et  petiit  ab  eo 
duos  viros  qui  pro  suis  sceleribus 
erant  occidendi.  Et  statuens  eos  in 
medio  populi  fecit  eos  venenum 
bibere.  Qui  mox  ut  biberunt,  spi- 
ritum  exAalaverunt.  Tunc  dixit 
Aristodimus  ad  Apostolum,  Becede, 
Johannes,  ab  ista  doctrina,  qua  a 
deorum  cultura  revocasti  populum  : 
aut  bibe,  ut  ostendas  omnipotentem 
esse  Deum  tuum.  Tunc  beatus  Jo- 
hannes  intrepidus  accepit  calicem, 
et  signaculum  crucis  in  eo  faciens, 
dixit,  Deus  meus  et  Pater  Domini 
nostri  Jesu  Christi,  cujus  verbo  caeli 
firmati  sunt,  cui  omnis  creatura 
deservit,  et  omnis  potestas  subjecta 
est  :  tu  extingue  hoc  letiferum  virus, 
et  da  omnibus  his  cor  ut  magnitu- 
dinem  tuam  intelligant.  Post  hsec 
armavit  seipsum  signo  crucis,  et 
bibit  totum  quod  erat  in  calice,  et 
dixit,  Peto  ut  propter  quos  bibi 
convertantur  ad  te,  Domine :  et  salu- 
tem  quse  apud  te  est  illuminante  te 
mereantur.  Attendens  autem  po- 
pulus  Johannem  per  tres  horas  nulla 
signa  palloris  habentem,  clamave- 
runt  dicentes  :  Unus  Deus  verus  est, 
quem  colit  Johannes.     Tu. 

E.  3.  Iste  est  Johannes  qui  supra 
pectus  Domini  in  cena  recubuit. 
Beatus  Apostolus,  cui  revelata  sunt 
secreta  caelestia. 

Versus. 

Johannes  is  theologus  quem  de^ 

briavit  Spiritus : 
Aquila  volans  cselitus  palam  fecit 

mortalibus, 
Christus    Mariae    filius   quod   sit 

Verbum  Dei  Deus. 
Beatus   Apostolus,    cui    [revelata 

sunt  secreta  caelestia]. 
Gloria  sit  altissimo 


CCXIX 


JOHANNIS   APOSTOLI. 


CCXX 


Genitori  ingenito, 

Ingenitique  genito, 

Et  Flamini  Paraclito. 

Beatus. 

Alius  Versus  in  Octava  dle,  si 
Dominica  fuerit  tantum. 

Vakle  lionorandus  est  beatus  Jo- 
hannes  :  qui  supra  pectus  Domini 
in  eena  recubuit. 

Beatus  Apostolus.  Gloria  PatrL 
Beatus. 

In  secundo  Nocturno, 

Ant.  In  ferventis  olei  dolium 
missus  Johannes  Apostolus  :  divina 
se  protegente  gratia  ilkesus  exivit. 

Ps.     Omnes  gentes  (xlvi.  p.  103). 

Ant.  Propter  insuperabilem  evan- 
gelizandi  constantiam  exilio  rele- 
gatus  :  divinaB  visionis  et  allocuti- 
onis  meruit  crebra  consolatione  rele- 
vari. 

Ps.  Exaudi  Deus  deprecationem 
(Ix.  p.  119). 

Ant.  Occurrit  beato  Jolianni  ab 
exilio  revertenti  omnis  populus 
virorum  ac  mulierum  clamantium 
et  dicentium  :  Benedictus  qui  venit 
in  nomine  Domini. 

Ps.  Exaudi  Deus  orationem 
meam  (Ixiii.  p.  121). 

V.     Constitues  eos  principes. 

Lectio  quarta. 

Conversus  autem  Aristodimus  ad 
Apostolum  :  dixit,  Emundabinir 
mens  mea  ab  omni  dubietate,  si  istos 
qui  hoc  veneno  mortui  sunt  in 
nomine  Dei  tui  excitaveris.  Tol- 
lens  ergo  Johannes  tunicam  suam 
dedit  eam  Aristodimo,  et  dixit  : 
Vade  et  mitte  hanc  tunicam  super 
corpora  defunctorum;  et  dices  ita, 
Apostolus  Domini  nostri  Jesu 
Christi  rnisit  me  ad  vos,  ut  in 
nomine  ejus  exurgatis  :  ut  cognos- 
cant  omnes  quia  vita  et  mors  famu- 
lantur   Domino   meo   Jesu   Christo. 


Quod  cum  fecisset  Aristodimus,  et 
vidisset  eos  exurgere  :  adorans 
Johannem  festinus  perrexit  ad  pro- 
consulem.  Et  cum  narrasset  ei  quae 
faeta  fuerant,  venientes  ambo  pros- 
traverunt  se  coram  Apostolo  indul- 
gentiam  flagitantes.  Quos  ille  sus- 
eipiens  cum  gratiarnm  actione  ob- 
tulit  Deo.  Uuius  autem  ebdomada? 
expleto  jejimio,  baptizavit  eos.  Post 
hiec  confringentes  omnia  simulachra 
fabricaverunt  ecelesiam  in  nomine 
Dei  et  sancti  Johannis  :  in  qua 
idem  sanctus  Johannes  assumptus 
est,  ut  sequens  sermo  declarabit. 
Cum  esset  beatus  Johannes  annorum 
nonagintanovem,  apparuit  ei  Domi- 
nus  Jesus  Christus  cum  discipulis 
suis,  et  ait  ei  :  Veni  dilecte  meus 
ad  me,  quia  tempus  est  ut  epuleris 
in  convivio  meo  cum  fratribus  tuis. 
Tu  autem  Domine  miserere  nostri. 

R.  4.  In  illa  die  suscipiam  te  ser- 
vum  meum,  et  ponam  te  sicut  sigua- 
culum  in  conspectu  meo.  Quoniam 
ego  elegi  te,  dicit  Dominus. 

V.  Esto  fidelis  usque  ad  mortem, 
et  dabo  tibi  coronam  vitae.  Quoniam 
ego  elegi. 

Lectio  quinta. 

Surgens  autem  Johannes  cepit  ire. 
Dixit  autem  ei  Dominus  :  Dominica 
die  resurrectionis  rnese,  quae  post 
quinque  dies  futura  est,  venies  ad 
me.  Et  cum  hoc  dixisset,  caelo 
receptus  est.  Veniente  itaque  die 
Dominica  convenit  ad  Johannem 
universa  multitudo  in  supradictam 
ecclesiam.  A  primo  autem  pullorum 
cantu  agens  Apostolus  rnysteria 
Dei  :  allocutus  est  omnem  populum 
usque  ad  horam  diei  tertiam,  dicens  : 
Fratres  et  conservi  mei,  coheredes 
et  participes  regni  Dei,  cognoscite 
virtutes  Domini  nostri  Jesu  Christi, 
et  quanta  prodigia  et  charismata 
per  doctrinam  meam  Deus  vobis 
praestitit.     Perseverate  ergo  in  ejus 


CCXXl 


JOHANNIS   APOSTOLI. 


CCXXll 


niandatis.  Me  enim  jam  Dominus 
de  hoc  mundo  vocare  dignatur. 
Post  haec  jussit  beatus  Johannes 
Apostolus  juxta  altare  fossarn  fieri  : 
in  quam  descendens  expandit  manus 
suas  ad  Deum,  et  dixit,  Invitatus 
ad  convivium  tuum  venio  gratias 
ngens,  quia  me  dignatus  es,  Domine 
Jesu  Christe,  ad  tuas  epulas  invi- 
tare,  sciens  quod  ex  toto  corde  meo 
desiderabam  te.  Vidi  faciem  tuam, 
et  quasi  de  sepultura  suscitatus  sum. 
Odor  tuus  concupiscentias  in  me 
excitavit  seternas.  Vox  tua  plena 
suavitate  melliliua,  et  allocutio  tua 
incomparabilis.  Ad  te  venire  sem- 
per  optavi  :  sed  tu  dixisti  mihi, 
expecta  ut  populurn  liberes  creditu- 
ruin  mihi.     Tu  autem. 

R.  5.  Ecce  puer  meus  quem  elegi, 
dicit  Dominus,  electus  nieus.  Com- 
placuit  michi  in  illo  anima  mea. 

V.  Dedi  spirituni  meum  super 
eum  :  judicium  gentibus  proferre. 
Complacuit. 

Lectio  sexta. 

Et  tu  custodisti  corpus  meum  ab 
omni  pollutione,  et  animam  meam 
semper  illuminasti :  et  non  dereli- 
quisti  me,  cum  irem  in  exilium  et 
redirem.  Et  posuisti  in  ore  meo 
verbum  veritatis  tuae,  et  scripsi  ea 
quse  oculis  meis  vidi,  et  verba  quse 
ex  ore  tuo  audivi.  Et  nunc,  Do- 
mine,  commendo  tibi  filios  quos  ec- 
clesia  tua  vera  mater  tibi  per  aquam 
et  Spiritum  sanctum  regeneravit. 
Dixit  quoque  beatus  Johannes, 
Suscipe  me,  Domine,  ut  cum  fratri- 
bus  meis  sim,  cum  quibus  veniens 
invitasti  me.  Aperi  mihi  pulsanti 
januam  vitse  :  et  principes  tene- 
brarum  non  occurrant  michi.  Xon  ve- 
niat  michi  pes  superbise  :et  manus  ex- 
tranea  a  te  non  contingatme.  Suscipe 
ergo  me  secundum  verbum  tuum,  et 
perduc  me  ad  convivium  epularum 
tuamm,  ubi  epulantur  tecum  omnes 
electi   tui.      Tu    es   enim    Christus 


Filius  Dei  vivi,  qui  praecepto  Patris 
mundum  salvasti  :  qui  Spiritum 
sanctum  nobis  dignatus  es  destinare, 
ut  nos  de  praeceptis  tuis  commone- 
faceret.  Per  eundem  Spiritum  tibi 
gratias  referimus,  per  inhnita  secula 
seculorum.  Et  cum  omnis  populus 
respondisset,  Amen  :  lux  tanta  ap- 
paruit  super  Apostolum  per  unam 
fere  horam,  ut  nullius  surficeret  as- 
pectus.  Post  htec  inventa  est  illa 
fossa  plena,  nihil  aliud  in  se  habens 
nisi  manna:  quod  gignit  usque  hodie. 
Unde  accidit  ut  quidam  eum  vivere 
asserant,  nec  mortuum  in  sepulchro, 
sed  dormientem  jacere  contendant : 
maxime  pro  eo  quod  illicterra  sensim 
ab  imo  scaturiens  ad  superhciem  se- 
pulchri  conscendat,  et  quasi  flatu 
quiescentis  deorsum  ad  superiora 
pulvis  ebulliat.  Eiunt  autem  in 
eodem  loco  virtutes  orationibus  ejus; 
et  ab  omnibus  infirmitatibus  et  peri- 
culis  liberantur  omnes  fideles,  et 
precum  suarum  consequuntur  ef- 
fectuin. 

R.  6.  Apparuit  charo  suo  Johanni 
Dominus  cum  discipulis  suis  :  et  ait 
illi,  Veni  dilecte  mi  ad  me.  Quia 
tempus  est  ut  epuleris  in  convivio 
meo  cum  fratribus  tuis. 

V.  Cumque  complesset  Aposto- 
lus  cursum  vitae  prsesentis  :  apparuit 
ei  Salvator  mundi,  et  ait  illi,  Veni 
dilecte.  Gloria  Patri.  Quia  tem- 
pus. 


In  lertio  Xocturno. 

Ant.  Apparuit  charo  suo  Jo- 
hanni  Dominus  Jesus  Christus  cum 
discipulis  suis,  et  ait  illi  :  veni  di- 
lecte  meus  ad  me,  quia  tempus  est 
ut  epuleris  in  convivio  meo  cum 
fratribus  tuis. 

Ps.  Confitebimur  tibi  (Ixxiiii.  p. 
136). 

Ant.  Expandens  manus  suas  ad 
Deum  dixit,  Invitatus  ad  convivium 


CCXXlll 


JOHANNIS   APOSTOLI. 


CCXXIV 


tuum  venio  gratias  agens  :  quia  me 
dignatus  es,  Domine  Jesu  Christe, 
ad  tuas  epulas  invitare,  sciens  quod 
ex  toto  corde  meo  desiderabam  te. 

Ps.  Dominus  regnavit,  exultet 
(xcvi.  p.  164). 

Ant.  Domine,  suscipe  me  ut  cum 
fratribus  meis  sim,  cum  quibus  ve- 
niens  invitasti  me  :  aperi  michi  ja- 
nuam  vitae,  et  perduc  me  ad  con- 
vivium  epularum  tuarum ;  tu  es 
enim  Christus  Filius  Dei  vivi,  qui 
prsecepto  Patris  mundum  salvasti : 
tibi  gratias  referimus  per  infinita 
seculorum  secnla. 

Ps.  Dominus  regnavit,  irascantur 
(xcviii.  p.  170). 

V.  Nimis  honorati  sunt  amici 
tui,  Deus. 

Lectio  sancti  Evangelii  secundum 
Johannem,ultimo.  [Joh.xxi.  19 — 24]. 

In  illo  tempore.  Dixit  Jesus 
Petro,  Sequere  me.  Conversus 
Petrus  vidit  illum  discipulum  quem 
diligebat  Jesus  sequentem,  qui  et 
recubuit  in  cena  super  pectus  ejus. 
Et  reliqua. 

Omelia  venerabilis  Pedce  pres- 
byteri  \yi.  lib.  £.*]. 

Commendat  nobis  beatissimus  E- 
vangelista  et  Apostolus  Johannes 
privilegium  amoris  prsecipui,  quo 
amplius  meruit  honorari  a  Domino. 
Commendat  testimonium  Evangelicse 
descriptionis,  quod  veritate  divina 
subnixum  nullus  fidelium  dubitare 
permittitur.  Commendat  placidam 
suse  carnis  absolutionem,  quam  spe- 
cialiter  Domino  se  visitante  percepit. 
Cum  enim  Dominus  post  resurrec- 
tionem  suam  septem  discipulis,  inter 
quos  erant  Petrus  et  Johannes,  ap- 
paruisset,  eisque  ad  prandium  invi- 
tatis  in  prandendo  ter  amorem  con- 
fitenti  Petro  oves  suas  pascendas 
commisisset,  deinde  quia  pro  earun- 
dem  ovium  cura  usque  ad  martyrium 
crucis  perventurus  esset  intimavit. 
Sed  ne  forte  gravis  Petro  videretur 


prsedicta  a  Domino  passio  crucis, 
hanc  confestim  lenire  suo  curavit 
exemplo,  dicens  :  Sequere  me.  Ac 
si  diceret,  Quia  ego  prius  pro  tua 
redemptione  crucis  supplicium  ssubire 
non  timui,  tu  quoque  pro  mei  con- 
fessione  nominis  crucem  pati  formi- 
dare  non  debes.  Tu  autem  Do- 
mine  [miserere  nostri]. 

R.  7.  Sic  eum  volo  manere  donec 
veniam.     Quid  ac?  te  tu  me  sequere. 

V.  Hunc  ergo  cum  vidisset  Pe- 
trus,  dixit  Jesu  :  Domine,  hic  autem 
quid.     Quid. 

Lectio  viii. 

Secutus  est  autem  cum  Petro 
Dominum  et  ille  discipulus  quem 
diligebat  Jesus,  Johannes  videlicet 
ipse  cujus  hodie  festa  celebramus, 
qui  hoc  scripsit  Evangelium.  Dili- 
gebat  autem  eum  Jesus  :  quia  spe- 
cialis  prserogativa  castitatis  ampliori 
dilectione  eumfeceratdignum.  Virgo 
enim  electus  ab  ipso,  virgo  in  sevum 
permansit.  Tradunt  namque  hys- 
torise  quod  eum  volentem  nubere  de 
nuptiis  vocaverit :  et  propterea  quem 
a  voluptate  carnali  retraxerat  potiore 
suo  amore  donavit.  Denique  mori- 
turus  in  cruce  huic  matrem  suam 
commendavit  :  ut  virginem  virgo 
servaret.  Quod  autem  discipulus  ille 
supra  pectus  magistri  recubuit,  futuri 
mysterii  signum  fuit.  Quia  enim  in 
pectore  Jesu  suut  omnes  thesauri 
sapientise  et  scientise  absconditi, 
merito  supra  pectus  ejus  recubuit, 
qui  ceteris  se  potius  exponendis  di- 
vinae  naturse  archanis  indidit,  paten- 
ter  insinuans  quod  de  pectore  Jesu 
nuenta  doctrinse  cselestis,  (quse  nobis 
ructaret),  hauserit.  Quia  vero  beatus 
Petrus  audierat  se  per  passionem 
crucis  clarificaturum  esse  Deum, 
voluit  etiam  de  condiscipulo  cognos- 
cere,  qua  morte  esset  perpetuam 
transiturus  ad  vitam.  Tu  autem 
Domine. 


Seini.  Hyemalcs  de  Sanctis.  Op.  Tom.  vn.  col.  310,  311. 


ccxxv 


JOHAXXIS   APOSTOLI. 


CCXXVl 


P.  8.  Diligebat  autem  eum  Jesus : 
quoniam  specialis  prserogativa  casti- 
tatis  ampliori  dilectione  fecerat  dig- 
num.  Quia  virgo  electus  ab  ipso 
virgo  in  sevuni  perrnansit. 

Yersus.  In  cruce  denique  mori- 
turus  huic  matrem  virginem  virffini 
commendavit.     Quia  virgo  electus. 

Lectio  i;c. 

Non  (inquit  Dominus)  eum  volo 
consummari  donec  veniam.  Et  qui- 
dem  hanc  Domini  responsionem  fra- 
tres  tunc  temporis  tractabant,  quasi 
Johannes  nunquam  esset  moriturus. 
Quod  non  ita  esse  intelligendum 
ipse  Johannes  admonere  curavit,  sed 
ita  potius,  quod,  ceteris  Christi  dis- 
cipulis  per  passionem  consummatis, 
ipse  in  pace  adventum  suae  vocationis 
expectaverit.  Sicut  enim  inpatrum 
litteris  invenimus,  cum  longo  con- 
fectus  senio  sciret  imminere  diem 
recessus  sui,  convocatis  discipulis  suis 
post  monita  exhortationum  ac  mis- 
sarum  celebration  em  ultimum  eis  vale 
fecit.  Deinde  descendens  in  defossum 
sepulturae  suse  locum.  facta  oratione, 
appositus  est  ad  patres  suos,  tam 
liber  a  dolore  mortis,  quam  fuerat 
alienus  a  corruptione  carnis.  Atque 
ita  completa  est  veridica  Salvatoris 
sententia,  quia  sic  eum  vohierit 
manere  donec  veniret.  Iste  est  dis- 
cipulus  qui  testimonium  perhibuit 
verbum  Dei  prseclicanclo  :  perhibuit 
et  scribendo.  Siquidem  a  tempore 
Dominicae  Ascensionis  usque  ad  ul- 
tima  tempora  Domiciani  principis, 
per  annos  circiter  sexaginta  quinque 
verbum  Deo  prsedicavit.  A  Domi- 
ciano  autem,  qui  secundus  post  Ne- 
ronem  Christianorum  persecutor 
extitit,  exilio  missus  :  post  occisio- 
nem  ejus  Ephesum  est  redire  per- 
missus.  Tunc  compulsus  psene  ab 
omnibus  Asyae  episcopis,  et  multa- 
rum  ecclesiarum  legationibus,  de 
coseterna  Patri  divinitate  Christi 
altius  facere  sermonem,  se  non  aliter 
S.  B.    I. 


facturum  hoc  respondit,  nisi  indicto 
jejunio  in  commune  Dominum  pre- 
carentur,ut  illis  digna  scribereposset. 
Quo  facto,  Sancti  Spiritus  gratia 
debriatus,  divinae  veritatis,  quantum 
alteri  mortalium  nulli  licuit,  archana 
reseravit. 

P.  9.  In  medio  ecclesire,  ut  supra 
ad  processionem  ;  et  didturhic  cum 
sua  Prosa,  et  cum  Gloria  Patri  ab 
omnibus  Sacerdotibus. 

Anf.e  Laudes  Versus.  Valde  ho- 
norandus  est  beatus  Johannes. 

In  Laudibus. 

Ant.  Hic  est  discipulus  ille  qui 
testimonium  perhibuit  :  et  scimus 
quia  verum  est  testimonium  ejus. 

Ps.  Dominus  regnavit  (xcii. 
p.  29). 

Ant.  Hic  est  /:liscipulus  meus  : 
sic  eum  volo  manere  donec  veniam. 

Ps.     Jubilate  (xcix.  p.  29). 

Ard.  Ecce  puer  meus  electus 
quem  elegi  :  posui  super  eum  Spi- 
ritum  meum. 

Ps.  Deus  Deus  meus  {Ixii. 
p.  30). 

Ant.  Sunt  de  hic  stantibus  qui 
non  gustabunt  mortem  :  donec  vi- 
deant  Filium  hominis  in  regno  suo. 

Ps.  Benedicite  omnia  {Danid 
iii.  p.  31). 

Ant.  Sic  eum  volo  manere  do- 
nec  veniam  :  tu  me  sequere. 

Ps.  Laudate  Dominum  (pp.  32, 
33). 

Capitulum.    [Ecclesiastici  xv.  1,2.] 

Qui  timet  Deum  faciet  bona,  et 
qui  continens  est  justitise  appre- 
hendet  illam  :  et  obviabit  illi  quasi 
mater  honorificata. 

Hymnus.    Exultet  cselum  (p.  368). 

V.     Annunciaverunt  opera  Dei. 

Ant.  Iste  est  Johannes  qui  su- 
pra  pectus  Domini  in  cena  recu- 
buit  :  beatus  Apostolus,  cui  revelata 
sunt  secreta  cselestia. 

Ps.     Benedictus  (p.  35). 

Oratio.     Ecclesiam,  p.  ccxii. 

h 


CCXXVll 


JOHANNIS   APOSTOLI. 


CC  XXVI 11 


Memoria  de  Nativitate. 

Ant.     Hodie  intacta  (p.  cxcvi). 
V.     Benedictus  qui  venit. 
Oratio.  Concede  quaesumus,  p.  cxc. 

Memoria  de  sancto  Stephano  ad 
has  Matutinas  fiat  cum  hac  Anti- 
phona,  sive  de  eo  prius  processio 
factafuerit,  sive  non. 

Ant.  Sepelierunt  Stephanum  viri 
timorati  :  et  fecerunt  planctum  mag- 
num  super  eum. 

V.     Justus  germinabit. 

Oratio.     Da  nobis,  qusesumus. 

Ad  Primam. 

Ant.     Hic  est  discipulus  ille. 
Ps.     Deus  in  nomine  (liii.  p.  42). 

Ad  Tertiam. 

Ant.     Hic  est  discipulus  meus. 

Ps.  Legem  pone  (cxviii.  33, 
p.  57). 

Capitulum.     Qui  timet. 

Responsoria  et  Versus  de  Com- 
muni  unius  Apostoli  ad  omnes  Ho- 
ras  dicuntur  cum  Alleluya.  Et 
responsiones  versicidorum  dicuntur 
sine  Alleluya. 

Ad  Sextam. 

Ant.     Ecce  puer. 

Ps.      Defecit  (cxviii.  81,  p.  61). 

Capitulum.     Ecclesiastici  xv.    [4, 

Cibavit  illum  pane  vita?  et  in- 
tellectus,  et  aqua  sapientise  salu- 
taris  potavit  illum  :  et  firmabitur 
in  illo  et  non  flectetur,  et  continebit 
illum,  et  non  confundetur,  et  exal- 
tabit  illum  apud  proximos  suos. 

Ad  Nonam. 

Ant.     Sic  eum. 

Ps.  Mirabilia  (cxviii.  129,  p.  65). 

Capitulum.     Ecclesiastici  xv.  [5.] 

In  medio  ecclesise  aperuit  os  ejus 
et   implevit   eum   Dominus   spiritu 


sapientise  et  intellectus :  stola  gloriae 
induit  eum. 

Ad  Vesperas. 

Ant.     Tecum  principium. 

Ps.     Dixit  Dominus  (cix.  p.  191). 

Capitulum.     Qui  timet  Deum. 

R.     Iste  est  Johannes. 

Hoc  Responsorium  a  solo  Sacerdote 
incvpiatur  ad  gradum  chori  in  cappa 
serica  :  et  suus  Versus  ab  omnibus 
Sacerdotibus  cantetur  in  suppelliciis 
ad  modum  Prosce  in  statione  pue- 
rorum  cum 

V.     Gloria  sit  Altissimo. 

Hymnus.    Exultet  caelum  (p.  368). 

V.     Annuntiaverunt  opera  Dei. 

Ant.  In  medio  ecclesise  aperuit 
os  ejus  :  et  implevit  eum  Dominus 
spiritu  sapientiae  et  intellectus  : 
stola  gloriae  induit  eum.  Alleluya. 
Alleluya.     Alleluya. 

Ps.     Magnificat  (p.  221). 

Oratio.  Ecclesiam  tuam,  p.  ccxiv. 

Memoria  de  Nativitate. 

Ant.     Gaudeamus,  p.  cxcvi. 
V.     Yerbum  caro. 

Oratio.   Concede  quaesumus,  p.  cxc. 

Iste  modus  servetur  ad  Memoriam 
de  Nativitate  in  Versibus  dicendis 
tam  ad  Vesperas  quam  ad  Matuti- 
nas :  scilicet  quod  ad  Vesperas  di- 
citur  V.  Verbum  caro,  et  ad  Ma- 
tutinas  dicitur  V.  Benedictus  qui 
venit. 

Memoria  de  sancto  Stephano  cum 
hac  Antiphona  Tu  principatum,  ubi 
processio  facta  fuerit  prius  de  eo  : 
ubi  vero  processio  facta  non  fuerit, 
dicitur  Ant.  Lapidaverunt. 

V.     Gloria  et  honore. 

Oratio.     Da  nobis  quaesumus. 

Similiter  fiat  de  sancto  Johanne, 
et  de  sancto  Thoma. 

Dictis  vero  propriis  Antiphonis  de 
sancto  Stephano,  fiat  de  eo  Memoria 
cum    Antiphonis    de    Laudibus   suo 


CCXXIX 


DIE    S.   JOHANNIS.  DE   INNOCENTIBUS   PROCESSIO. 


CCXXX 


ordine  :  qv.ibus  dictis  dicantur  An- 
tiphonce  de  Xocturnis.  Similiter  suo 
ordine  de  sancto  Johanne,  et  de 
Innocentibns,  et  de  sancto  Thoma 
eodem  modo  Jiat  Memoria. 

In  Octavis  vero prcedictorum  Sanc- 
torum  dicitur  una  de  propriis  An- 
tiphonis  ad  Memoriam,  quce  ibidem 
reperitur  notata. 

Tunc  eat  processio  Puerorum  ad 
altare  Innocentium,  vel  Sanctce  Trin- 
itatis,  cum  capis  sericis  et  cereis 
illuminatis  in  manibus  suis,  can- 
tando 

R.  Centum  quadraginta  quattuor 
milia  qui  empti  sunt  de  terra  :  hii 
sunt  qui  cum  mulieribus  non  sunt 
coinquinati,  virgines  enim  perman- 
serunt.  Ideo  regnant  cum  Deo  : 
et  Agnus  Dei  cum  illis. 

Episcopus  Puerorum,  si  assit, 
incipiet  hoc  Responsorium. 

Tres  pueri  dicant  V.  Hi  empti 
sunt  ex  omnibus  priniitise  Deo  et 
Agno  :  et  in  ore  eorum  non  est 
inventum  mendacium.     Ideo. 

Omnes  Pueri  cantent  simul  Pro~ 
sam,  ut  sequitur,  videlicet 

Sedentem  in  supernse  majestatis 
arce. 

Et  Chorus  respondeat  cantum  Pro- 
sce  post  unumquenque  Versum  sub 
littera  E. 

V.  Adorant  humillime  procla- 
mantes  ad  te. 

V.  Sancte,  Sancte,  Sancte,  Sa- 
baoth  rex. 

V.  Plena  sunt  orania  gloripe  tuse. 
Cum  illis  undevigintiquinque. 
Atque    cum     innocentissimo 


V. 

V. 

grege. 
V. 
V. 
V. 


Qui  sunt  sine  ulla  labe. 
Dicentes  excelsa  voce, 
Laus   tibi   sit,  Domine,    rex 
«ternge  glorise.     Ideo  regnant. 

Ad  hanc  processionem  non  di- 
catur  Gloria  Patri  :  sed  dum  Prosa 
canitur,  thurijicet  Episcopus  Pue- 
ronim  altare,  deinde  imaginem  Sccnc- 


tce  Trinitatis :  et  postea  dicat  Sacerdos 
modesta  voce  hunc 

V.     Lsetamini  in  Domino. 

Oratio. 

Deus,  cujus  hodierna  die  prae- 
conium  innocentes  martvres  non 
loquendo  sed  moriendo  confessi  sunt : 
omnia  in  nobis  vitiorum  mala  mor- 
tifica,  ut  tidem  tuam,  quam  lingua 
nostra  loquitur,  etiam  moribus  vita 
fateatur.      Qui  cum  Deo  Patre. 

In  redeundo,  de  sancta  Maria. 

R.  Felix  namque,  curn  suo  Versu, 
quofinito  dicat  Episcopus  Puerorum 
modesta  voce. 

V.     Speciosus  forma. 

Oratio.  Deus  qui  salutis.  quce 
sic  terminetur,  Qui  tecum  vivit  et 
regnat  in  unitate  Spiritus  sancti 
Deus.  Per  omnia  secula  seculorum. 
Amen. 

Dominus  vobiscum. 

Et  cum  spiritu  tuo. 

Deinde  sequatur  Benedicamus  Do- 
mino  a  d.uobus  vel  tribus,  extra 
regulam  [cf.  p.  cxci.]. 

Tunc  Episcopus  Puerorum  intret 
stallumsuum,  et  interim  Cruciferarius 
accipiat  baculum  episcopi  conversus 
ad  episcopum :  et  incipiat  hanc  An- 
tiphonam,  Princeps  ecclesise,  quoe  non 
dicitur  episcopo  absente.  Et  cum 
venerit  ad  istud  verbum,  Cum  man- 
suetudine,  convertat  se  ad  populum 
et  cantet  totam 

A  nt.  .  Princeps  ecclesiae,  pastor 
ovilis  :  cunctam  plebem  tuam  bene- 
dicere  digneris.  Cum  mansuetudine 
et  charitate  humiliate  vos  ad  bene- 
dictionem. 

Chorus  respondeat,  Deo  gratias. 

Deinde  tradat  baculum  episcopo  : 
et  tunc  incipiat  Episcopus  Puerorum, 
primo  signando  se  in  fronte,  hoc 
modo  incipiendo, 

Adjutorium  nostrum  in  nomine 
Domini. 

Chorus  respondeat,  Qui  fecit  caelum 
et  terram. 

h  2 


CCXXXl 


DIE   SS.   INNOCENTIUM. 


CCXXXll 


Item  episcopus,  signando  se  in 
pectore,  dicat 

Sit  nomen  Domini  benedictum. 

Chorus  respondeat,  Ex  hoc  nunc 
et  usque  in  seculum. 

Deinde  Episcopus  conversus  ad 
chorum  elevet  brachium  suum,  et  in~ 
cipiat  hanc  benedictionem  hoc  modo, 

Crucis  signo  vos  consigno, 

Hic  convertat  se  ad  populum, 
dicens, 

Vestra  sit  tuitio : 

Deinde  ad  altare  convertat  se, 
dicens, 

Qui  vos  emit,  et  redemit. 

Postea  ad  semetipsum  reversus,  po- 
nendo  manum  suam  super  pectus 
suum,  dicat, 

Suse  carnis  precio. 

Chorus.     Amen. 

His  itaque  peractis,  incipiat  Epi- 
scopus  Puerorum  Completorium  de 
die  more  solito:  post  Pater  noster  et 
Ave  Maria. 


Et  post  Completorium  dicat  Epi- 
scopus  Puerorum,  ad  chorum  con- 
versus,  sub  tono  praidicto, 

Adjutorium  nostrum  in  nomine 
Domini. 

Qui  fecit  cselum  et  terram. 

Sit  nomen  Domini  benedictum : 

Ex  hoc  nunc  et  usque  in  se- 
culum. 

Benedicat  vos  omnipotens  Deus  : 
Pater  et  Filius  et  Spiritus  sanctus. 
Amen. 

Ubi  vero  non  fit  processio  de  Inno- 
centibus,  tunc  fiat  in  primis  de  eis 
Memoria  ante  Memoriam  de  Nativi- 
tate,  cum  hac 

Antiphona.  Innocentes  proChristo 
infantes  occisi  sunt  ab  iniquo  rege, 
lactentes  interfecti  sunt :  ipsum  se- 
quuntur  Agnum  sine  macula,  et 
dicunt  semper,  Gloria  tibi,  Domine. 

V.     Lsetamini. 

Oratio.     Deus,  cujus  hodierna. 


DIE   SANCTORUM   INNOCENTIUM. 


Ad  Matutinas. 

Invitatorium.  Yenite,  adoremus 
Dominum.  Qui  in  sanctis  gloriosus 
est. 

Ps.     Venite. 

Hymnus.  Sanctorum  meritis,  p. 
395. 

In  primo  Noctumo. 

Ant.  Herodes  videns  quia  illusus 
esset  a  Magis  :  misit  in  Bethleem  et 
occidit  omnes  pueros  qui  erant  in  eo 
et  in  omnibus  finibus  ejus. 

Ps.     Beatus  vir  {%.  p.  5). 

Ant.  Christus  infans  non  de- 
spexit  suos  cosetaneos  milites,  sed 
provexit :  quibus  dedit  ante  tri- 
umphare  quam  loqui. 

Ps.      Quare  fremuerunt  (ii.  p.  7). 

Ant.  Arridebat  parvulus  occi- 
sori,  gladio  adjocabatur  infantulus : 


nutricis  loco  attendebat  lactens  per- 
cussoris  horrorem. 

Ps.    In  Domino  confido  (x.  p.  14). 

V.     Lsetaniini. 

Lectio  prima.     Severianus. 

Zelus  quo  tendat,  quo  prosiliat 
livor,  invidia  quo  feratur,  Herodi- 
ana  hodie  patefecit  immanitas.  Qu?e 
dum  temporalis  regni  semulatur  an- 
gustias,  seterni  regis  ortum  molitur 
extinguere.  Herodes  enim  videns 
quia  illusus  esset  a  magis,  misit  in 
Bethleem,  et  occidit  omnes  pueros 
qui  erant  in  ea  et  in  omnibus  fini- 
bus  ejus.  Dolet  impietas  se  esse 
illusam  :  dilatans  se  crudelitas  furit. 
Fremit  dolositas  se  esse  deceptam  : 
et  in  se  fraus  reversa  colliditur. 
Herodes  stridet,  cadens  ipse  in  la- 
queum  quem  tetendit :  hinc  iniqui- 


GCXXXlll 


DIE   SANCTOKUM   INNOCENTIUM. 


CCXXXIV 


tatem  quam  condiderat  evaginat. 
De  fide  perfidiae  sumit  arma :  ter- 
reno  quaerit  furore,  quem  natum 
caelitufl  non  credit.  Ad  sinum  ma- 
trum  militum  cogit  castra.  Inter 
ubera  arcem  pietatis  oppugnat.  In 
teueris  uberibus  ferrum  durat.  Lac 
fudit  antequam  sanguinem  :  dat 
ante  mortem  sentire  quam  vitam, 
tenebras  ingerit  intrantibus  lucem. 
Sie  agit  magister  niali,  minister  doli, 
irae  artifex,  inventor  sceleris,  impie- 
tatis  auctor,  pietatis  prsedo,  inimicus 
innocentiae,  hostis  naturse,  suis  pejor, 
pessimus  sibi.  Quem  Cnristus  non 
ut  evaderet,  sed  ne  videretur,  aufu- 
git.     Tu  autem. 

R.  1.  Sub  altare  Dei  audivi  voces 
occisorum,  dicentium,  Quare  non  de- 
f endis  sanguinem  nostrum  1  et  acce- 
perunt  divinum  responsum:  Adhuc 
sustinete  modicum  tempus,  donec  im- 
pleatur  numerus  fratrum  vestrorum. 

V.  Yidi  sub  altare  Dei  animas 
sanctorum  propter  verbum  Dei  quod 
habebant,  et  clara  voce  dicebant, 
Quare. 

Lectio   ii. 

Herodes  obsidens  terrenum  reg- 
num,  impugnat  cseleste.  Terrenis 
inhyans  irruit  in  divina;  ipsamque 
pietatem  omni  impietate  insectatur. 
Audierat  natum  regem  destinatus 
ad  scelus,  ad  piaculum  promptus, 
paratus  ad  crimen.  Causas  inno- 
centiae  non  requirit;  jus  abnegat, 
confundit  fasque  nepbasque.  Cui  ne- 
quitia  est  sodalis,  cui  odiosa  est 
sequitas,  iniquitas  est  semper  amica  : 
qui  caedibus  vivit,  qui  se  munit  san- 
guine,  qui  crudelitatibus  saevit,  cui 
de  timore  stat  totum,  de  amore  nichil 
constat,  Herodes  tunc  csecus  sic 
Christum  gladiis  quaerit,  investigat 
cruore,  crudelitate  rimatur.  Suc- 
cessorem  timens,  incessit  in  auc- 
torem.  Premit  innocentes,  volens 
innocentiam    deperire.      Innocentis 


causam  facit  nocentium  crimen. 
Munus  nati,  natorum  vertit  in  pce- 
nam.  •  Auctoris  ortum,  orientium 
mandat  occasum.  Kegotium  sal- 
vantis,  salvandorum  jubet  esse  dis- 
crimen.  Quorum  enim  lingua  ta- 
cuit,  oculi  nichil  viderunt,  nil  audi- 
erunt  aures,  manus  nil  fecerunt : 
apud  Herodem  solum  quod  nati 
sunt,  hoc  fuit  crimen.  Christus  fu- 
turorum  praescius,  conscius  secreto- 
rum,  cogitationum  judex,  mentium 
perscrutator :  quare  deseruit  quos 
sciebat  propter  se  quserendos  esse, 
propter  se  noverat  occidendos'?  Na- 
tus  rex  caelestis,  quare  neglexit  mi- 
lites  innocentiae  siue]  Coeetaneum 
sibi,  quare  contempsit  exercitum1? 
Quare  cunabulis  suis  deputatas  ex- 
cubias  sic  reliquit  ]  Fratres.  Christus 
non  despexit  suos  milites,  sed  pro- 
vexit:  quibus  ante  dedit  triumphare 
quam  vivere  :  quos  fecit  capere  sine 
concertatione  victoriam  :  quos  dona- 
vit  coronis  antequam  membris :  quos 
voluit  virtutibus  vitia  praeterire ; 
ante  caelum  possidere  quam  terram. 
Pr3emisit  ergo  Christus  suos  mi- 
lites,  non  amisit.  Pecepit  suas  acies, 
non  reliquit.  Beati,  quos  natos 
martyrio  videmus  esse,  non  seculo. 

R.  2.  Sub  throno  Dei  omnes 
sancti  clamant  Vindica  sanguinem 
nostrum,  Deus  noster. 

V.  Sub  altare  Dei  audivi  voces 
occisorum,  clamantium  et  dicentium, 
Yindica. 


Lectio  tertia. 

Beati,  qui  labores  in  requiem,  in 
refrigerium  dolores,  maerores  in  gau- 
dium  commutarunt.  Yivunt,  vivunt. 
Quare  vivunt  1  Quia  pro  Christo 
merentur  occidi.  Beati  ventres,  qui 
portavemnt  tales.  Beata  ubera,  qua^ 
se  talibus  infuderunt.  Beatae  lachri- 
ma3,  qua3  pro  talibus  fusse  :  fletibus 
gratiam  baptismatis  contulerunt.  Ar- 


ccxxxv 


DE   INNOCENTIBUS. 


CCXXXVl 


ridebat  igitur  parvulus  occisori :  gla- 
dio  adjocabatur  infantulus  :  nutricis 
loco  attendebat  lactens  percussoris 
horrorem.  Matres  tulerunt  quic- 
quid  et  languoris  extitit  et  doloris. 
Nam  gladius  filiorum  pertransiens 
membra  ad  matrum  corda  devenit : 
et  necesse  est  ut  sint  prsemii  con- 
sortes,  quse  fuerunt  socise  passionis. 
Non  enim  carebunt  martyris  gaudio, 
martyrii  lachrimas  quse  fuderunt. 
Hoc  loco  attendat  auditor,  et  intelli- 
gat  martyrium  non  constare  per  me- 
ritum,  sed  venire  per  gratiam.  In 
parvulis,  quse  voluntas,  quod  arbi- 
trium,  ubi  captiva  fuit  et  ipsa  na- 
tura  1  De  martyrio  ergo  demus  to- 
tum  Deo,  nichil  nobis.  Vincere  dya- 
bolum,  corpus  tradere,  contemnere 
viscera,  tormenta  expendere,  lassare 
tortorem,  capere  de  injuriis  gloriam, 
de  morte  vitam,  non  virtutis  hu- 
manse,  sed  muneris  est  divini. 

R.  3.  Dignus  a  dignis  laudatur. 
Et  innocens  innocentium  Testimonio 
comprobatur. 

V.  Accipiunt  enim  a  Christo  et 
referunt,  consequuntur  et  reddunt. 
Et  innocens.     Gloria.    Testimonio. 


In  Secundo  Nocturno. 

Ant.  Norunt  infantes  laudare 
Deum,  qui  loqui  non  noverant  : 
fiunt  periti  laude  qui  fuerant  impe- 
riti  sermone. 

Ps.     Domine  quis  habitabit  (xiv. 

p-17>- 

Ant.  Exigitur  itaque  infantium 
setas  in  laudem:  quse  delictorum  non 
noverat  crimen. 

Ps.     Conserva  me  (xv.  p.  17). 

Ant.  Dignus  a  dignis  laudatur  : 
et  innocens  innocentium  testimonio 
comprobatur. 

Ps.  Domini  est  terra  (xxiii.  p. 
40). 

V.     Exultent  justi. 


Lectio  iiii. 

Ser?no  beati  Johannis  episcopi 
[Crisostomi.  Serm.  31]. 

Dedicatur  novus  ab  infantibus 
sermo  :  in  gloriam  Domini  primam 
vocem  aperiunt  innocentes.  Fiunt 
diserti  laude,  qui  fuerunt  imperiti 
sermone.  OfFerunt  Domino  primi- 
tias  linguse  :  novos  oris  immolant 
fructus,  verborum  principia  libant. 
Infantia  enim,  quse  per  setatem  loqui 
non  poterat,  gratias  Dei  cum  gaudio 
resonabat.  Norunt  laudare  Christum, 
qui  loqui  non  noverant.  Fiunt  pe- 
riti  laude,  qui  fuerant  imperiti  ser- 
mone.  Ostendunt  laudibus  Domi- 
num,  suffragiis  prsedicant  Christum. 
Fiunt  interea  pueri  sine  magistro 
diserti,  docti  sine  doctore,  periti 
sine  eruditore.  Agnoscunt  infantes 
Christum,  prcedicant  Dominum,  non 
quem  persuasio  humana  docuerat, 
sed  quem  divinitas  innocentibus  in- 
spirabat.  Cessant  enim  humana 
cum  divina  tractantur  :  quia  humana 
ipsa  prodesse  non  poterunt,  nisi  di- 
vinorum  solatio  subleventur.  Ne- 
cesse  est  enim  terrena  succumbere, 
cum  cselestia  prsedicantur ;  naturalia 
silere,  cum  virtutes  loquuntur.  Exi- 
gitur  itaque  infantium  setas  in  lau- 
dem,  quse  delictorum  non  noverat 
crimen.  Dignus  a  dignis  laudatur: 
et  innocens  innocentium  testimo- 
nio  prsedicatur.  Accipiunt  enim  a 
Christo  et  reddunt,  consequuntur  et 
referunt.  Uno  enim  tempore  et  qui 
dederat  recipit,  et  qui  acceperat  red- 
dit.  Uno,  inquam,  tempore  sua 
Christo  redduntur ;  dum  ejus  laudes 
illi  ab  infantibus  referuntur. 

R.  4.  Effuderunt  sanguinem 
sanctorum  velut  aquam  In  circuitu 
Hierusalem  :  et  non  erat  qui  sepe- 
liret. 

V.  Yindica,  Domine,  sanguinem 
sanctorum  tuorum  qui  effusus  est. 
In  circuitu. 


CCXXXVll 


SANCTOKUM   INNOCENTIUM. 


CCXXXVlll 


Lectio  v. 

Diximus  de  laude  innocentium. 
Quid  de  lactentium  laudibus  profe- 
remus?  Quorum  laudem  invenire 
non  possumus,  nisi  eos  ipsos  qui  lau- 
daverunt  noverimus.  Qui  sint,  ubi 
sint,  quam  nunc  laudem  intulerint 
quaero,  qui  loqui  non  norant  ]  ISTeque 
enim  setas  illa  poterat  posse,  quod 
natura  non  dederat ;  aut  celebrari  a 
talibus  poterat  quod  institutio  de- 
negabat.  Dicunt  namque  Doniino 
laudes  trucidati  ab  Herode  lactentes. 
Loquuntur  sanguine,  quod  lingua 
non  possunt.  Passione  canunt,  quod 
sermone  non  norunt.  Occisi  prsedi- 
cant,  quod  vivi  non  poterant.  ISTec 
novum  quod  dicitur  ut  innocens  san- 
guis,  aut  Deo  referat  laudes,  aut 
suas  indicet  passiones  :  cum  Abel 
sanguis  clamet  ad  cselum,  et  occiso- 
rum  anirnae  ab  altari  vociferentur  ad 
Deum.  Contulit  infantulis  mar- 
tyrium  laudem,  quibus  negaverat 
natura  sermonem.  Licuit  sanguine 
clamare,  quibus  narrare  non  licebat 
voce.  Licuit  sanguine  loqui,  quibus 
lingua  non  licuit.  Miscent  cum  Do- 
mino  colloquia,  quibus  humana  ne- 
gata  sunt  verba.  Occisis  autem  in- 
nocentibus  istis,  impleta  sunt  pro- 
phetise  verba  dicentis  :  Vox  in  Rama 
auclita  est  fletus  et  plorationis,  Ka- 
chel  flentis  filios  suos  :  et  noluit  con- 
solari,  quia  non  sunt. 

Responsorium  5.  Isti  sunt  sancti 
qui  passi  sunt  propter  te,  Domine, 
vindica  eos.  Quia  clamant  ad  te 
quotidie. 

Versus.  Sub  throno  Dei  omnes 
sancti  clamant  :  Vindica  sanguinem 
nostrum.     Quia  clamant. 


Leclio  vi. 

In  Hachele  duo  diversa  conspicio  : 
fletum,  et  consolationis  contemptum. 
Sed  conditio  a  matre  defletur  :  spe 
autem  glorias  consolatio  humana  con- 


temnitur.  Pietatis  affectus  in  fleti- 
bus  declaratur  :  sed  pro  occisorum 
gloria  repudium  consolationi  indici- 
tur.  Pugnant  enim  in  matre  affec- 
tus  et  fides  :  humanitas  cum  devo- 
tione  decertat.  Deflet  humanitas  : 
sed  devotio  consolatur.  Licuit  enim 
rnatri  humanitus  flere,  cui  non  licuit 
consolatione  humanitus  indigere.  O 
beata  lactentium  gloria,  quibus  con- 
tigit  dedicare  martyria.  JSTovos  ex- 
ercitus  Christus  probat  :  legiones  lac- 
tentes  victoria  perpetrata  coronat. 
Fiunt  pro  Christo  victores,  qui  setate 
fuerant  cosequales.  Fiunt,  inquam, 
infantes  sine  certamine  fortes,  sine 
pugna  victores.  Xorunt  vincere, 
qui  non  norunt  pugnare.  Existunt 
victoriae  compotes,  qui  fuerant  setate 
imbelles.  Mercantur  praeinium  mar- 
tyrio,  gloriam  sanguine  comparant  : 
seternam  vitam  temporali  morte 
commutant.  Kec  timuit  illa  setas 
mortem,  nec  horruit.  Timere  enim 
non  potuit,  quse  timere  non  novit. 
Transmittit  infantes  infans  Christus 
ad  caelum.  Offert  nova  exennia 
Patri  :  primitias  fructuum  exhibet 
Genitori.  Ostendit  futuram  fecun- 
dissimam  segetem,  dum  in  semine 
tantam  exhibet  ubertatem.  Contulit 
hostilis  immanitas  infantibus  multis 
martyrium,  dum  infantem  quamt 
occidere  Christum.  Beneficium  tri- 
buit  cum  occidit.  Invideret  enim 
eorum  glorise,  si  amaret.  Sed  aliae 
sunt  terrestres  pugnse,  alia^  cselestes 
victorise.  In  prselio  Christi  mori- 
endo  vivitur,  cadendo  surgitur  :  vic- 
toria  per  interitum  comparatur.  Tu 
autem  Domine  miserere  nostri. 

R.  6.  Norunt  infantes  laudare 
Dominum  qui  loqui  non  noverant. 
Fiunt  periti  laude  Qui  fuerunt  impe- 
riti  sermone. 

V.  Licuit  sanguine  loqui  quibus 
lingua  non  licuit  :  miscent  cum  Do- 
mino  colloquia,  quibus  humana  ne- 
gata  sunt  verba.  Fiunt  periti.  Glo- 
ria  Patri  et  Filio.     Qui  fuerunt. 


CCXXXIX 


SANCTORUM  INNOCENTIUM. 


ccxl 


In  tertio  Nocturno. 

Ant.  Dicunt  infantes  Domino 
laudes  trucidati  ab  Herode  :  occisi 
prsedicant  quod  vivi  non  poterant. 

Ps.  Exultate  justi  in  Doniino 
(xxxii.  p.  75). 

Ant.  Licuit  sanguine  loqui,  qui- 
bus  lingua  non  licuit ;  raiscent  cum 
Domino  colloquia,  quibus  huniana 
negata  sunt  verba. 

Ps.     Benedicam  (xxxiii.  p.  77). 

Ant.  Vindica,  Domine,  sanguinem 
sanctorum  tuorum  qui  effusus  est, 

Ps.  Deus,  venerunt  gentes  (Ixxviii. 
p.  143). 

V.  Justorum  animre  in  manu 
Dei  sunt. 

R.  Et  non  tanget  illos  tormen- 
tum  inalitise. 


et  operatione  perfectos  indicant.  Qui 
vero  infra,  simplices  vel  ydiotas  fidei 
tamen  non  fictse  constantia  fortes 
aeque  denunciant.  Quod  illi  quidem 
occisi  sunt,  sed  Christus  qui  qusere- 
batur  vivens  evasit,  insinuat  corpora 
quidem  ab  impiis  posse  perimi,  sed 
Christum,  pro  quo  persecutio  tota 
ssevit,  nullatenus  eis  vel  viventibus 
vel  occisis  posse  auferri  :  sed  eos 
veraciter  contestari  quia  Sive  vivi- 
mus  Domino  vivimus,  Sive  morimur 
Domino  morimur.  Sive  enim  vivi- 
mus  sive  morimur,  Domini  sumus. 
Tu  autem  Domine  miserere  nostri. 

R.  7.  Isti  sunt  sancti  qui  non 
coinquinaverunt  vestimenta  sua. 
Ambulabunt  mecum  in  albis  quia 
digni  sunt.  V.  Hi  sunt  qui  cum 
mulieribus  non  sunt  coinquinati  : 
virgines  enim  sunt.     Ambulabunt. 


Lectio  sancti  Evangelii  secundtim 
Mattheum  ii.  [13 — 18]. 

In  illo  tempore.  Angelus  Do- 
mini  apparuit  in  somnis  Joseph,  di- 
cens.  Surge,  et  accipe  puerum  et 
matrem  ejus  et  fuge  in  Egyptum  : 
et  esto  ibi  usque  dum  dicam  tibi. 
Et  reliq.ua. 

Omelia  venerabilis  Bedai  preshy- 
teri.     [vii.  i.  Ubri.Y' 

In  preciosa  niartyrum  Christi  in- 
nocentium  morte  :  omnium  Christi 
martyrum  preciosa  mors  est  de- 
signata.-  Quod  enim  parvuli  occisi 
sunt,  significat  per  humilitatis  me- 
ritum  ad  martyrii  perveniendum 
gloriam.  Quod  in  Bethleem  occisi 
sunt  et  in  omnibus  finibus  ejus,  os- 
tendit  non  solum  in  Judea  unde  ec- 
clesise  origo  coepit,  sed  et  in  omnibus 
ejusdem  ecclesise  finibus  quacunque 
per  orbem  parte  diffusa  est,  persecu- 
tionem  ssevituram  perfidorum,  et 
piorum  patientiam  esse  coronandam. 
Qui  a  bimatu  occisi  sunt,  doctrina 


Lectio  octava. 

Vaticinium  autem  Hieremise  quo 
dicitur,  Vox  in  Rama,  id  est  in  ex- 
celsis,  audita  est  ploratus  et  ulula- 
tus,  manifeste  denunciat  luctum 
sanctse  ecclesiae,  quae  de  injusta  mem- 
brorum  suorum  nece  gemit,  non  ut 
hostes  garriunt  in  vacuum  cedere,  sed 
usque  ad  solium  ascendere  superni 
judicis  ;  et  sicut  prothomartyris 
Abel,  ita  etiam  sanguinem  cetero- 
rum  martyrum  de  terra  clamare  ad 
Dominum.  Quod  Rachel  plorasse 
filios  suos  dicitur,  nec  voluisse  con- 
solari  quia  non  sunt,  significat  eccle- 
siam  plorare  quidem  sanctorum  de 
hoc  seculo  ablationem,  sed  non  ita 
velle  consolari,  ut  qui  seculum  morte 
vicerunt  rursus  ad  seculi  certamine 
secum  tolleranda  redeant.  Quia  ni- 
mirum  non  sunt  ultra  revocandi  in 
mundum,  de  cujus  serumnis  semel 
evaserunt  coronandi  ad  Christum. 
Per  hoc  quod  Dominus  ne  occide- 
retur  ab  Herode  sublatus  est  a  pa- 
rentibus  in  Egyptum,   datur  exem- 


Beda?  Opera,  Tom.  vn.     Sermoncx  Hyemales  de  Sanctis,  col.  314. 


ccxli 


SANCTOBUM  INNOCENTIUM. 


ccxlii 


plum  fidelibus  ne  dubitent  rabiem 
persequentium  ubi  opportunum  fu- 
erit  declinare  fugiendo,  cum  hoc 
Deum  ac  Dominum  suum  fecisse 
meminerint.  Siquidem  ipse  qui 
erat  suis  prascepturus,  Cum  vos  per- 
secuti  fuerint  in  civitate  ista,  fugite 
in  aliam,  prius  fecit  quod  praecepit, 
fugiendo  hominem  quasi  homo  in 
terra,  quem  magis  paulo  ante  mon- 
stravit  stella  de  cselo. 

R.  8.  Acloravenmt  viventem  in 
secula  seculorum.  Mittentes  coronas 
suas  ante  thronum  Dei  sui.  V.  Et 
ceciderunt  in  conspectu  throni  in 
facies  suas  :  et  benedixerunt  viven- 
tem  in  secula.     Mittentes. 

Lectio  nona. 

Quod  occisis  pro  Domino  pueris 
Herodes  non  longe  post  obiit,  et  Jo- 
seph  monente  angelo  puerum  Jesum 
cum  matre  ad  terram  Israel  reduxit : 
significat  omnes  persecutiones,  quae 
contra  ecclesiam  erant  movendae, 
ipsorum  persecutorum  morte  vindi- 
candas,  eisdemque  mulctatis  perse- 
cutoribus  pacem  ecclesiae  denuo  red- 
dendam,  et  sanctos  qui  latuerant  ad 
loca  sua  esse  rever.-uros.  Oportet, 
fratres  charissimi,  quia  primitias 
martyrum  hodierna  festivitate  vene- 
ramur,  de  aeterna  quae  in  caalis  est 
martyrum  festivitate  sedule  cogite- 
mus  :  eorumque  vestigia  in  quantum 
possumus  sequendo,  et  ipsi  ejusdem 
festivitatis  supernse  participes  ex- 
istere  curemus  :  (testante  apostolo) 
quia  si  socii  passionum  fuerimus, 
simul  et  consolationis  erimus.  Nec 
tam  de  morte  eorum  lugeamus,  quam 
de  justa  palmse  perceptione  laetemur. 
Nam  superna  Hierusalem  quae  est 
rnater  omnium  hinc  eos  expulsos 
mox  in  aliam  vitam  obviis  laeticiae 
ministris  excepit,  atque  in  gaudium 
Domini  sui  perpetuo  coronandos  in- 
troduxit.  Stant  modo  (ut  Johannes 
clicit)    ante   thronum  Dei  coronati, 


qui  quondam  ante  thronos  judicum 
terrenorum  jacebant  pcenis  attriti. 
Stant  in  conspectu  Agni,  nulla  ra- 
tione  illic  a  contemplanda  ejus  glo- 
ria  separandi,  a  cujus  hic  amore  nec 
per  supplicia  potuerunt  separari. 
Stolis  fulgent  albis,  et  palmas  in 
manibus  habent  :  quia  praemia  in 
operibus  habent,  dum  corpora,  quae 
pro  Domino  omni  pcenarum  genere 
passi  sunt  dissipari,  per  resurrecti- 
onem  glorificata  recipiunt.  Magna 
voce  salutem  Deo  decantant,  quia 
magna  gratiarum  actione  recolunt 
non  sua  virtute,  sed  ipso  auxiliante, 
se  tribulationum  impugnantium  cer- 
tamina  superasse. 

R.  9.  Centum  quadraginta  ut  su- 
pra  ad  Vesperas  ;  et  dicitur  hic  cum 
sua  Prosa,  et  cum  Versu,  Gloria  Patri. 

V.     Justi  autem  in  perpetuum. 

Ix  Laudibus. 

Ant.  [Ad  Laudes.~\  Herodes  iratus 
occidit  multos  pueros  :  in  Bethleem 
Judaa  civitate  David. 

Ps.  Dominus  regnavit  decorem 
ixcii.  p.  29). 

Ant.  A  bimatu  et  infra  occidit 
multos  pueros  Herodes  propter  Do- 
minum. 

Ps.     Jubilate  {xcix.  p.  29). 

Aat.  "Vox  in  Rama  auclita  est 
ploratus  et  ululatus,  E,achel  plorans 
tilios  suos. 

Ps.     Deus  Deus  ilxii.  p.  30). 

Ant.  Sub  throno  Dei  omnes 
sancti  clamant,  Yindica  sanguinem 
nostrum,  Deus  noster. 

Ps.   Benedicite  [Daniel  iii.  p.  31). 

Aiit,  Laudes  reddant  pueri  tibi 
rex  sabaoth  :  quia  per  tropheum  pcr 
te  factum  exultant  innocentes. 

Ps.  Laudate  Dominum  (pp.  32, 
33). 

Capitidum.     Apoc.  xiv.  [1]. 

Vidi  supra  montem  Syon  Agnum 
stantem,  et  cum  eo  centum  quadra- 


ccxliii 


SANCTORUM   INNOCENTIUM. 


ccxliv 


ginta  quatuor  milia,  habentes  nomen 
ejus  et  nomen  Patris  ejus  scriptum 
in  frontibus  suis. 

Hymnus.  Rex  gloriose  martyrum 
(p.  406). 

V.     Mirabilis  Deus. 

Ant.  Hi  sunt  qui  cum  mulieribus 
non  sunt  coinquinati,  virgines  enim 
sunt,  et  sequuntur  Agnum  quocun- 
que  ierit. 

Ps.     Benedictus. 

Oratio.  Deus  cujus  hodierna,  ut 
supra  (p.  ccxxx.). 

Memoria  de  Nativitate. 

Ant.  Nesciens  mater.  V.  Bene- 
dictus  qui  venit. 

Oratio.     Concede,  qusesumus. 

Memoria  de  sancto  Stephano  :  ubi 
processio  prius  de  eo  facta  fuerit, 
cum  hac  Antiphona,  Lapidaverunt. 
i.  de  Laudibus  (p.  ccx.) :  ubi  processio 
facta  non  fiterit,  dicitur  Ant.  La- 
pides  torrentes.  ii.  de  Laudibus. 
V.  Justus  germinabit.  Oratio.  Da 
nobis,  qusesumus,  p.  cxcv. 

Memoria  de  sancto  Johanne  :  ubi 
processio  de  eo  prius  facta  fuerit,  cum 
hac  Antiphona,  Valde  honorandus 
est.  V.  Annunciaverunt.  Oratio. 
Ecclesiam  tuam  :  ubi  vero  processio 
facta  non  fuerit,  dicitur  Ant.  Hic 
est  discipulus.  i.  de  Laudibus  (p. 
ccxxvi.).  V.  Yalde  honorandus. 
Oratio.     Ecclesiam  tuam,  p.  ccxiv. 

Dictis  Memoriis  :  dicat  Episcopus 
Puerorum  benedictionem  super  popu- 
lum,  sicut  et  post  Gompletorium  su- 
pra  dictum  est. 

Ad  Primam. 

Ant.  Herodes  iratus.  i.  de  Lau- 
dibus  (p.  ccxlii.). 

Ps.     Deus  in  nomine  (liii.  p.  42). 

Ad  Tertiam. 

Ant.    A  bimatu.    ii.  de  Laudibus. 
Ps.  (cxviii.  33).      Legem  pone   (p. 
57). 


Cap.     Vidi  supra  montem. 

Responsoria  et  versus  de  Communi 
Plurimorum  Martyrum  ad  omnes 
Horas  dicuntur  cum  Alleluya.  Et 
responsiones  versuum  sine  Alleluya 
dicuntur. 

Ad  Sextam. 

Ant.  Vox  in  Pama.  iii.  de  Lau- 
dibus. 

Ps.     Defecit  (cxviii,  81,  p.  61). 

Capitulum.     Apoc.  xiv.  4. 

Hi  sunt  qui  cum  mulieribus  non 
sunt  coinquinati,  virgines  enim  sunt. 

Ad  Nonam. 

Ant.  Sub  throno.  iiii.  de  Laudi- 
bus. 

Ps.     Mirabilia  (cxviii.  129,  p.  65). 

Capitulum.     Apoc.  xiv.  4,  5. 

Hi  empti  sunt  ex  omnibus  primi- 
tise  Deo  et  Agno,  et  in  ore  eorum 
non  est  inventum  mendacium. 

Ad  Vesperas. 
Ant.    Tecum  principium,  p.  cxciii. 


Ant.    lecum  prmcipium,  p.  cxcm. 

Ps.     Dixit  Dominus  (cix.  p.  191). 

Cap.     Vidi  supra  montem. 

R.  [9.]  Centum  quadraginta  (p. 
ccxxix.). 

Hoc  responsorium  ab  uno  solo 
Puero  incipiatur  ad  gradum  chori  in 
capa  serica,  et  suus  versus  ab  omni- 
bus  Pueris  in  superpelliciis  cantetur 
in  statione  puerorum  cum  Prosa  si 
placet,  et  etiam  cum  Gloria  Patri. 

Hymnus.  Rex  gloriose  martirum 
(p.  406). 

V.     Mirabilis  Deus. 

Ant.  Ecce  vidi  Agnum  stantem 
supra  montem  Syon  :  et  cum  eo 
sanctorum  milia,  et  habebant  nomen 
ejus  et  nomen  Patris  ejus  scriptuni 
in  frontibus  suis. 

Ps.     Magnificat  (p.  221). 

Oratio.  Deus,  cujus  hodierna,  p. 
ccxxx. 


ccxlv 


DIE   SS.   INNOCENTIUM,   DE  THOMA  ARCII. 


ccxlvi 


Memoria  de  Nativitate  :  Ant. 
Virgo  verbo,  ut  supra  (p.  cxcvii.). 
V.  Verbum  caro.  Oratio.  Concede 
quaesumus,  p.  cxc. 

JLemoria  de  sancto  Stephano  : 
ubi  processio  prius  de  eo  facta  fuerit, 
cum  hac  Ant.  Lapides.  ii.  de  Laudi- 
bus  (p.  ccx.) :  ubi  vero  processio  facta 
non  fuerit,  dicitur  Ant.  Adhsesit 
anima.  iii.  de  Laudibus.  V.  Gloria 
et  honore.  Oratio.  Da  nobis  quse- 
sumus,  p.  cxcv. 

Jlemoria  de  sancto  Johanne  :  ubi 
processio  de  eo  prius  facta  fuerit, 
cum  hac  Ant.  Hic  est  discipulus 
ille.  i.  de  Laudibus  :  ubi  vero  pro- 
cessio  facta  non  fuerit,  dicitur  Ant. 
Hic  est  discipulus  meus.  ii.  de 
Laudibus  (p.  ccxxvi.). 

V.    Valde  honorandus. 

Oratio.    Ecclesiam  tuam,  p.  ccxiv. 

Postea  accipiat  Cruciferarius  bacu- 
lum  episcopi,  et  cantet 

Ant.  Princeps  ecclesise.  sicut  ad 
primas  Vesperas. 

Similiter  et  Episcopus  Puerorum 
benedicat  popidum  supradicto  modo. 
Et  sic  compleatur  Ofiicium  Puerorum 
hujus  diei. 

Tunc  eat  Processio  ad  altare  sancti 
ThomtE  martyris,  habitu  non  mu- 
tato,  absque  cereis  in  manibus,  can- 
tando  Responsorium,  Cantore  incipi- 
ente. 

R.     Jacet      granum      oppressum 
palea, 
justus    caesus  pravorum   fra- 

mea. 
Cselum     domo      commutans 
lutea. 
V.     Cadit  custos  vitis  in  vinea  : 
dux  in  castris,  cultor  in  area. 
Caelum. 
Deinde  dicatur  Prosa  ab  omnibus 
qui   volunt    in   superpelliciis   coram 
altare. 

Prosa.  Clangat  pastor  in  tuba 
cornea. 

Chorus  respondeat  cantum  Prosce 


post    unumquemque    Versum    super 
litteram  A. 

V.     Ut  libera  sit  Christi  vinea. 

V.    Quam   assuinptse    sub    carnis 
trabea. 

V.     Liberavit  cruce  purpurea. 

V.    Adversatrix  ovis  erronea. 

V.    Fit  pastoris  csede  sanguinea. 

V.    Pavimenta  Christi  marmorea 

V.     Sacro  madent  cruore  rubea. 

V.     Martir  vitae  donatus  laurea. 

V.     Velut  granum  purgatum  pa- 
lea. 

V.    In  divina  transfertur  horrea. 
Cselum. 

Ad  hanc  processionem  non  dicatur 
Gloria  :  sed  dum  Prosa  canitur,  thu- 
rificet  Sacerdos  altare,  deinde  ima- 
ginem  beatm  Thomoi  martyris ;  et 
postea  dicat  modesta  voce  Versum, 
Ora  pro  nobis  beate  Thoma. 

Oratio.  Deus,  pro  cujus  ecclesia 
gloriosus  pontifex  Thomas  gladiis 
impiorum  occubuit  :  praesta,  qusesu- 
mus,  ut  omnes  qui  ejus  implorant 
auxilium  petitionis  suse  salutare  con- 
sequantur  effectum.     Per. 

Ln  redeundo  dicitur  Responsorium 
vel  Antiphona  de  sancta  Jlaria. 

Ubi  vero  nonfit  processio  de  sancto 
Thoma,  tuncfiat  in  primis  de  eo  Me- 
moria,  ante  JLemoriam  de  Nativitate, 
cum  hac  Antiphona : 

Pastor  csesus  in  gregis  medio 
pacem  emit  cruoris  precio  ; 
O  laetus  dolor  in  tristi  gaudio, 
grex  respirat  pastore  mortuo, 
plangens  plaudit  mater  in  hlio, 
quia  vivit  victor  sub  gladio. 

V.     Ora  pro  nobis  beate  Thoma. 
Oratio.     Deus,  pro  cujus  ecclesia. 

ILa?  sequentes  Antiphonce  dicantur 
ad  JLemoriam  de  Innocentibus  per 
Octavas ;  quibus  dictis  dicantur  An- 
tiphoncE  de  Laudibus,  et  postea  de 
Nocturnis. 

Ant.     Laverunt  stolas  suas   :  et 


ccxlvii 


THOM.E   ARCHIEPISCOPI. 


ccxlviii 


candidas  eas  fecerunt   in    sanguine 
Agni. 

Ant.  Ambulabunt  mecum  in  al- 
bis,  quoniam  digni  sunt  :  et  non  de- 
lebo  nomina  eorum  de  libro  vitse. 


Ant.  Cantabunt  sancti  canticum 
novum  ante  sedem  Dei  et  Agni  :  et 
resonabat  terra  in  voces  eorum. 


IN   DIE  SANCTI   THOM^   MARTYRIS. 


Ad  Matutinas. 

1 nvitatorium. 

Assunt     Thoniae   martyris    so- 
lennia : 

Virgo  mater  jubilet  Ecclesia. 
Ps.     Venite. 
llymnus.     Martyr  Dei  (p.  372). 

In  primo  Noclurno. 

Ant.     Summo  sacerdotio  Thomas 
sublimatus  : 
Est  in  virum  alium  subito  mu- 
tatus. 
Ps.     Beatus  vir  (i.  p.  5). 
Ant.     Monachus  sub  clerico  clam 
ciliciatus 
Carnis     carne    fortior    edomat 
conatus. 
Ps.    Quare  fremuerunt  (ii.  p.  7). 
Ant.     Cultor  agri  Domini  tribu- 
los  avellit  : 
Et  vulpes  a  vineis  arcet  et  ex- 
pellit. 
Ps.     Doniine,    quid    multiplicati 
(iii.  p.  7). 

V.     Gloria  et  honore. 

Passio  sancti  Thomai  martyris, 
edita  a  Johanne  sanctm  Recordati- 
onis,  Garnotensi  episcopo,  prius  can- 
cellario  Sarum  ecclesios. 

Lectio  i. 

Gloriosi  martyris  Thomse,  fratres 
carissimi,  natalem  celebrantes,  quia 
totius  vitse  et  conversationis  ejus 
insignia  recolere  non  sufficimus,  pas- 
sionis  ejus  modum  causamque  suc- 
cinctus  sermo  percurrat.  Beatus 
igitur  Thomas  sicut  in  cancellarise 


vel  archidyaconatus  officio  in  rebus 
gerendis  incomparabiliter  extiterat 
strenuus  :  ita  et  post  susceptum  pas- 
toris  officium  supra  humanam  sesti- 
mationem  factus  est  Deo  devotus. 
Consecratus  enim  repente  mutatus 
est  in  virum  alium.  Cilicium  clam 
induit,  femoralibus  etiam  usus  est 
ad  poplites  cilicinis  :  et  sub  vestis 
clericalis  honestate  habitum  celans 
monachalem  carnem  prorsus  coegit 
servire  spiritui,  Deo  studens  om- 
nium  virtutum  exercitio  sine  inter- 
missione  placere.  Sciensque  se  cul- 
torem  positura  in  agro  Dominico,  in 
vinea  custodem,  pastorem  in  caulis  : 
ministerium  sibi  creditum  studiose 
complevit.  Jura  et  dignitates  eccle- 
sise,  quas  publica  sibi  potestas  usur- 
paverat,  resarcire  et  in  statum  de- 
bitum  revocare  conatus  est.  Unde 
gravi  qusestione  super  jure  ecclesi- 
astico  et  regni  consuetudinibus  inter 
ipsum  et  regem  Anglorum  exorta, 
coadunato  consilio  propositse  sunt 
consuetudines  illse  quas  idem  rex 
tam  archiepiscopi  quam  suffragane- 
orum  suorum  scripto  roborari  perti- 
naciter  exegit.  Negavit  constanter 
archiepiscopus  :  manifestam  in  eis 
asserens  libertatis  ecclesiasticse  sub- 
versionem.  Affectus  est  igitur  con- 
tumeliis  immensis,  damnis  graviori- 
bus  attritus,  et  innumeris  lacessitus 
injuriis.  Tandem  sibi  morte  in- 
tentata,  quia  causa  ecclesise  nondum 
plene  innotuerat,  et  personalis  vide- 
batur  persecutio  :  cedendum  censuit 
esse  malicise.  Actus  ergo  in  ex- 
ilium,  a  domino  papa  Alexandro 
Senonis  honorifice  susceptus  est  :  et 


ccxlix 


THOMJE  ARCHIEPISCOPI. 


ccl 


in  raonasterio  Pontiniacensi  studiose 
comniendatus. 

R.  1.     Studens  livor  Thomse  sup- 
plicio  : 
Thomae      genus      damnat 

exilio. 
Tota  simul  exit  cognatio. 
Yersus.      Orclo,  sexus,  aetas,  con- 
ditio  : 
Kullo  gaudet  hic  privi- 

legio. 
Tota. 


Lectio  ii. 
Confiscantur  interim  in  Anglia 
omnes  archiepiscopi  redditns,  vas- 
tantur  praedia,  possessiones  diripi- 
untur  :  et  excogitato  novo  supplicii 
genere,  tota  simul  proscribitur  Tho- 
mae  cognatio.  Omnes  etiam  amici 
ejus,  vel  familiares,  vel  quicunque 
eum  quocumque  titulo  contingebant, 
sine  delectu  conditionis  aut  fortuna?, 
dignitatis  aut  ordinis,  setatis  aut 
sexus,  pariter  relegantur.  jNam  et 
senes  et  decrepiti,  vagientes  in  cunis, 
et  mulieres  in  puerperio  decubantes, 
in  exilium  acti  sunt.  Quotquot  au- 
tem  discretionis  annos  attigerant, 
tactis  sacrosanctis  jurare  compulsi 
sunt,  quod  mari  transito  statim  Can- 
tuariensi  archiepiscopo  se  praesenta- 
rent,  ut  vel  compassionis  gladio  to- 
tiens  confossus  conceptum  animi  ri- 
gorem  ad  regis  voluntatem  inflect- 
eret.  Sed  vir  Dei  manum  suam 
mittens  ad  fortia,  exilium,  damna, 
contumelias,  et  opprobria,  parentum 
et  amicorum  proscriptionem  pro 
Christi  nomine  constanter  sustinuit, 
nulla  prorsus  fractus  aut  immutatus 
iDJuria.  Tanta  namque  fuit  con- 
fessoris  Christi  constantia,  ut  omnes 
coexules  suos  docere  videretur,  quod 
omne  solum  forti  patria  est. 

R.  2.     Thomas  manum  mittit  ad 

fortia, 
Spernit  damna,  spernit  op- 

probria. 


Nulla  Thomam  frangit  in- 
juria. 
Versus.      CJamat  cunctis  Thomas 
constantia  : 
Omne    solum    est    forti 

patria. 
Nulla. 

Lectio  iii. 

Audiens  ergo  rex  immobilem  ejus 
constantiam  :  directis  per  abbates 
quosdam  Cisterciensis  ordinis  ad 
capitulum  generale  litteris  commi- 
natoriis,  eum  a  Pontiniaco  pertur- 
bare  curavit.  Timens  autem  beatus 
Thomas  occasione  sui  viris  sanctis 
imminere  dispendium,  sponte  reces- 
sit.  Sed  antequam  inde  progrede- 
retur,  divina  revelatione  confortatus 
est  :  ostenso  sibi  caelitus  indicio  quod 
ad  ecclesiam  suam  rediturus  esset 
cum  gloria,  et  per  palmam  martvrii 
migraturum  ad  Dominum.  Per- 
turbatum  a  Pontiniaco  excepit  sum- 
mo  cum  honore  christianissimus 
Francorum  rex  Ludovicus,  et  eum 
humanissime  donec  pax  reformaretur 
exhibuit.  Saepius  tamen  et  licet 
ipse  incassum  pulsatus  est,  ne  regis 
Anglorum  proditori  aliquod  humani- 
tatis  beneficium  impenderet.  Pro- 
cessit  ulterius  furor  immanis,  et  piis 
auribus  horrenda  crudelitas.  Cum 
enim  catholica  et  pro  haereticis,  et 
scismaticis,  et  perfidis  Judeis  orat 
Ecclesia  :  prohibitum  est  ne  quis 
eum  orationum  suffragiis  juvaret. 
Sex  igitur  annis  exulans,  continuis 
variis  et  innumeris  afflictus  injuriis, 
et  quasi  lapis  vivus  in  structuram 
caelestis  edificii  multimodis  tunsioni- 
bus  atque  pressuris  conquadratus  : 
quo  magis  impulsus  est  ut  caderet, 
eo  firmius  et  immobilius  stare  pro- 
batus  est.  Neque  enim  aurum  tam 
examinatum  exuri  potuit  :  vel  do- 
mus  super  firmam  petram  fundata 
convelli.     Tu  autem  Dornine. 

R.  3.     Jacet  granum  ut  supra  ad 
Vesperas.    Et  dicitur  hic  sine  Prosa: 


ccli 


THOM.E  archiepiscopi. 


cclii 


sive  processio  de  sancto  Thomafacta 
fuerit  sive  non. 

In  secundo  Kocturno. 

Ant.  Nec  in  agnos  sustinet  lupos 
dessevire  : 

Nec  in  Aortum  olerum  vineam 
transire. 

Fs.     Cum  invocarem  (iiii.  p.  8). 

Ant.  Exulat  vir  optimus  sacer  et 
insignis  : 

Ne  cedat  Ecclesiae  dignitas  indignis. 

Ps.     Yerba  (v.  p.  8). 

Ant.  Exulantis  praedia  prseda 
sunt  malignis  : 

Sed  in  igne  positum  non  exurit 
ignis. 

Ps.  Domine,  Dominus  noster 
(yiii.  p.  11). 

V.     Posuisti. 

Zectio  iiii. 
Denique  tum  summo  pontince, 
tum  rege  Francorum  procurante, 
reformandse  paci  constituti  sunt  dies 
plurimi.  Quam  quia  Dei  servus 
non  nisi  salvo  honore  Dei,  et  salva 
honestate  Ecclesise  suscipere  voluit, 
discordes  adinvicem  recesserunt.  Mi- 
seratus  tandem  summus  pontifex  An- 
glicanse  desolationem  Ecclesiae,  pro- 
positis  comminatoriis,  vix  tandem 
extorsit  ut  pax  Ecclesiae  redderetur. 
Gavisa  sunt  er«go  regna,  quod  rex 
archiepiscopum  recepisset  in  gra- 
tiam  :  aliis  credentibus  negotium  agi 
veraciter,  aliis  aliud  conjicientibus. 
Igitur  exilii  sui  anno  septimo  rediit 
pastor  nobilis  in  Angliam  :  ut  vel 
oves  Christi  a  morsibus  luporum  li- 
beraret,  vel  pro  grege  sibi  credito 
seipsum  impenderet.  Suscipitur  ita- 
que  a  clero  et  populo  cum  gaudio 
inaestimabili  illachrimantibus  omni- 
bus  et  dicentibus,  Benedictus  qui 
venit  in  nomine  Domini.  Sed  post 
dies  paucos  iterum  damnis  et  in- 
juriis  supra  modum  et  numerum  af- 
f  ectus  est  :  et  edicto  publico  ecclesiae 
suae   septa  exire  prohibitus.     Quis- 


quis  ei  vel  alicui  suorum  faciem  hy- 
larem  praetendebat,  publicus  hostis 
censebatur.  In  omnibus  his  non  est 
effractus  animus  ejus  :  sed  adhuc  ad 
Ecclesiae  liberationem  manus  ejus 
extenta.  Hanc  jugiter  suspirabat, 
ob  hanc  vigiliis,  jejuniis  et  orationi- 
bus  insistebat  :  pro  hac  obtinenda, 
seipsum  impendere  summopere  desi- 
derabat. 

ii.  4.     Ex  summa  rerum  laeticia 
summus    fit    planctus    in 

Ecclesia 
de  tanti  patroni  absentia. 
Sed  cum  redeunt  miracula : 
redit  populo  laeticia. 
Versus.      Concurrit  turba  langui- 
dorum : 
et   consequitur   gratiam 

beneficiorum. 
Sed  cum. 

Lectio  v. 

Quinto  vero  Dominicse  nativitatis 
die  :  veniunt  Cantuariam  aulici  qua- 
tuor,  viri  quidem  praeclari  genere, 
sed  male  factis  famosi.  Et  ingressi 
pontificem  verbis  contumeliosis  ag- 
grediuntur  :  lacescunt  conviciis,  tan- 
demque  ei  graves  minas  intentant. 
Respondit  vir  Dei  modeste  juxta 
quod  ratio  exigebat  ad  singula  :  ad- 
jiciens  sibi  multas  et  Ecclesise  Dei 
post  pacis  reformationem  irrogatas 
esse  injurias.  Non  esse  qui  errata 
corrigeret,  dissimulare  se  de  cetero 
nec  posse  nec  velle,  quin  curae  pas- 
toralis  ofncium  exerceret.  Turbati 
sunt  igitur  insipientes  corde  :  et  ini- 
quitatem  in  excelso  locuti  exierunt 
continuo.  Quibus  egressis,  processit 
pontifex  in  ecclesiam,  ut  laudes 
Christo  vespertinas  exolveret.  Se- 
quuntur  a  tergo  gladiis  extractis 
Sathanse  satellites  loricati  :  armato- 
rum  manu  multa  sequente.  Aditum 
ecclesiae  monachis  praecludentibus, 
accurrens  Dei  sacerdos,  et  hostia 
Christi  mox  futurus,  hostibus  os- 
tium  reseravit  :  Non  est  (inquiens) 


ccliii 


THOM.E   ARCHIEPISCOPI. 


cciiv 


ecclesia  ut  castra  obseranda.  Ir- 
ruinpentibus  illis,  et  aliis,  Ubi  sit 
proditor,  aliis,  Ubi  sit  archiepisco- 
pus,  furibunda  voce  queerentibus  : 
processit  eis  obviam  Christi  con- 
tessor  intrepidus.  Intentantibus  ei 
niortetn,  Et  ego  (inquit)  pro  Dei 
Ecclesia  libenter  mortem  suscipiam  : 
sed  ex  Dei  parte  prsecipio  ne  meorum 
cuiquam  noceatis.  Christum  vide- 
licet  imitatus  in  passione  dicentem, 
Si  me  quaeritis,  sinite  hos  abire.  Ir- 
ruentes  igitur  in  pastorem  pium 
lupi  rapaces,  in  patrem  proprium 
degeneres  tiiii,  in  hostiam  Christi 
crudelissimi  lictores,  "consecratam 
capitis  coronam  funestis  gladiis  am- 
putaverunt,  et  christum  Doruini  so- 
lotenus  prsecipitantes,  cerebrum  cum 
sanguine  (quod  dictu  quoque  hor- 
rendum  est)  per  paviinentuin  crude- 
lissime  sparserunt.  Sic  itaque  gra- 
num  frumenti  oppressit  palea,  sic 
vinese  custos  in  vinea,  dux  in  castris, 
in  caulis  pastor,  cultor  in  area  csesus 
est  :  sic  justus  ab  injustis  occisus 
domum  luteam  coelesti  palatio  com- 
mutavit. 

E.  5.     Mundi  florem  a  mundo  con- 
teri, 
Rachel    plorans     jam    cessa 

conqueri. 
Thomas     csesus    dum    datur 

funeri  : 
novus  Abel  succedit  vetern 
Yersus.     Yox  cruoris  vox  sparsi 
cerebri  : 
cselum     replet     clamore 

celebri. 
Thomas  csesus. 

Lectio  vi. 

Ultima  vero  martvris  verba,  quse 
prae  confusione  clamoris  discerni  vix 
poterant,  juxta  propius  astantium 
assertionem  hsec  fuerunt.  Deo,  et 
beatae  Mariae,  et  sancto  Dyonisio,  et 
sanctis  hujus  ecclesise  patronis  me- 
ipsum  commendo  et  Ecclesise  cau- 
sam.  In  omnibus  autem  cruciatibus 
quos  invictissimus  Dei  athleta  per- 


tulit,  non  clamorem  emisit,  non  edi- 
dit  gemitum,  non  brachium  aut 
vestem  opposuit  ferienti  :  sed  caput 
quod  inclinatum  gladiis  exposuerat 
donec  consummaretur  tenens  immo- 
bile,  et  quasi  ad  orationem  prostratus 
obdormivit  in  Domino.  Regressi 
vero  viri  scelerati  in  sancti  pontificis 
palatium,  ut  passionem  servi  pas- 
sfoni  Domini  plenius  assimilarent, 
diviserunt  sibi  vestimenta  sua,  au- 
rum  et  argentum  et  vasa  preciosa.  et 
equos  electos,  et  quicquid  preciosum 
potuerunt  invenire,  statuentes  quis 
quid  tolleret.  Et  milites  quidem 
htec  fecerunt.  Cetera  sine  fletu  quis 
ref erat  ]  Tantus  erat  maeror  om- 
nium,  tanta  lamenta  singulorum  : 
ut  iterum  putares  impletum  illud 
propheticum.  Yox  in  Rama  audita 
est,  ploratus  et  ululatus  multus.  Ee- 
cit  tamen  repente  cum  tentatione 
proventum  divina  clementia,  et  per 
visiones  quasdam,  futuris  quasi  prse- 
ludens  miraculis,  martyrem  in  prox- 
imo  signis  glorificandum,  reddituram 
post  luctum  laeticiam,  et  turbidam 
languidorum  beneficiorum  gratiam 
innuit  esse  consecuturum. 

jff.  6.     Christe  Jesu  per   Thomae 

vulnera  : 
quse     nos     ligant     relaxa 

scelera. 
]STe  captivos  ferant  ad  in- 

fera 
hostis   mundus  vel  carnis 

opera. 
Yersus.      Per  te  Thoma  post  tua 
munera  : 

amplexetur      nos      Dei 
dextera. 

!Ne  captivos.    Gloria  Pa- 
tri.     Ne  captivos. 

In  tertio  Nocturno. 

Ant.      Sathanse    satellites   irrum- 
pentes  templum : 
inauditum  perpetrant  sce- 
leris  exemplum. 

Ps.     In  Domino  confido  (.r.  p.  1 4). 


cclv 


THOM^E  ARCHIEPISCOPI. 


ccl 


VI 


Ant. 


Ps. 
p.  17). 
Ant 


Ps. 
V. 


Strictis     Thomas    ensibus 

obviam  procedit ; 
non  minis,  non  gladiis,  sed 
nec  morti  cedit. 
Domine,  quis  habitabit  (xiiii. 

Felix  locus,  felix  ecclesia.: 
in  qua  Thomae  viget  me- 

moria  : 
felix  terra  quse  dedit  prse- 

sulem : 
felix    illa    quse   fovit   ex- 

ulem : 
felix  pater,    succurre   mi- 

seris  : 
ut    felices    jungamur    su- 

peris. 
Domine,  in  virtute  (xx.  p.2G). 
Justus  ut  palma. 


Lectio  vii. 
Secundum  Johannem  x.  [11 — 16]. 

In  illo  tempore.  Dixit  Jesus  dis- 
cipulis  suis.  Ego  sum  pastor  bonus. 
Bonus  pastor  animam  suam  ponit 
pro  ovibus  suis.     Et  reliqua. 

Omelia  beati  GregoHi  papce.  [Ho- 
milia  xiv.]* 

Audistis,  fratres  charissimi,  ex 
lectione  evangelica  eruditionem  ves- 
tram  :  audistis  et  periculum  nos- 
trum.  Ecce  enim  is  qui  non  ex 
accidenti  dono  sed  essentialiter  bo- 
nus  est,  dicit  :  Ego  sum  pastor  bo- 
nus.  Atque  ejusdem  bonitatis  for- 
mam  quam  nos  imitemur  adjungit, 
dicens  :  Bonus  pastor  animam  suam 
ponit  pro  ovibus  suis.  Eecit  quod 
monuit  :  ostendit  quod  jussit.  Bo- 
nus  pastor  pro  ovibus  suis  animam 
suam  posuit  :  ut  in  sacramento  nos- 
tro  corpus  suum  et  sanguinem  ver- 
teret,  et  oves  quas  redemerat  carnis 
suse  alimento  satiaret. 

E.  7.     Thomse   cedunt  et   parent 
omnia : 
pestis,    morbi,     mors,     et 
dsemonia. 

*  Gregorii  Opera,  Tom.  i.  col.  1484. 
secundum  Lncam  xix.  12 — 28,  de  Communi, 


Ignis,  aer,  tellus,  et  maria. 
Yersus.     Thomas  mundum  reple- 
vit  gloria  : 
Thomse  mundus  prcestat 

obsequia. 
Ignis. 
Octava  et  nona  Lectiones  de  pas- 
siotie  saticti  Thomce  legantur  :  et  noti 
de  expositione  Evangelii. 

Lectio  viii. 

Revera  beatus  Thomas  athleta 
Dei  preciosus  digne  glorificandus 
erat.  Si  enim  causa,  immo  quia 
causa  martyrem  facit  :  cui  unquam 
sanctorum  martyrum  titulus  extitit 
gloriosior  ]  Pro  Ecclesia  certans,  in 
ecclesia  etiam  passus  est,  in  loco 
sacro,  sacro  Dominicae  Nativitatis 
tempore,  inter  consacerdotes  et  manus 
religiosorum :  quatenus  in  agone  pon- 
tificis  sic  omnes  circumstantiae  con- 
currerent,  ut  patientis  titulum  illus- 
trarent,  et  persequentium  revelarent 
impietatem,  et  nomen  eorum  sempi- 
terno  macularent  opprobrio.  Adeo 
vero  in  martyris  persecutores  ultio 
divina  dessevit,  ut  in  brevi  sublati 
de  medio  non  comparerent.  Et  alii 
quidem  sine  confessione  et  viatico 
subito  rapti,  alii  digitos  vel  linguas 
proprias  dentibus  frustatim  discer- 
pentes,  alii  sanie  defluentes  et  toto 
corpore  tabefacti,  et  torsionibus  in- 
auditis  ante  mortem  cruciati,  alii 
paralysi  dissoluti,  alii  amentes  ef- 
fecti,  alii  cum  insania  expirantes, 
manifesta  reliquerunt  indicia,  quod 
injustae  persecutionis  et  excogitati 
parricidii  .poenas  exolverint.  Gau- 
deat  igitur  mater  Ecclesia  novum 
martyrem.  de  hostibus  reportasse 
triumphum  :  gaudeat  novum  pro 
sui  liberatione  Zachariam  immola- 
tum  in  templo  :  gaudeat  novi  Abel 
sanguinem  pro  se  contra  viros  san- 
guinum  clamare  ad  Dominum.  Yox 
enim  sanguinis  effusi,  vox  cerebri 
funestorum  satellitum  gladiis  dis- 
(In   Missali  vero,  Evangeliurn  de  die  est 


cclvn 


THOM.E   ARCHIEPISCOPI. 


cclviii 


persi,  et  mundum  simul  et   cselum 
celebri  clamore  complevit. 

R.  8.     Novis  fulget  Thomas  mira- 
culis, 
membris    clonat    castratos 

masculis. 
Ornat  visu  privatos  oculis. 
Versus.     Mundat   leprse  consper- 
sos  maculis 
solvit  mortis  ligatos  vin- 

culis. 
Ornat. 

Lectio  ix. 

Acclamore  namque  sanguinis  hu- 
jus  commota  est  et  contremuit  terra, 
sed  et  virtutes  cselorum  motse  sunt, 
adeo  ut  quasi  in  ultionem  sanguinis 
innocentis  surgeret  gens  contra  gen- 
tem,  et  regnum  adversus  regnum, 
immo  ut  regnum  in  seipsum  fieret 
divisum  :  terroresque  de  c?elo  et 
signa  ma<ma  fierent.  Primo  tamen 
martyrii  sui  tempore,  inusitatis  cce- 
pit  martvr  choruscare  miraculis  : 
csecis  visum,  claudis  gressum,  surdis 
auditum,  loquelam  mutis  restituens. 
Deinde  leprosos  mundans,  conso- 
lidans  paralyticos,  ydropysim  et  om- 
nium  morborum  incurabilium  ge- 
nera  curans,  resuscitans  mortuos. 
Daemoniis  etiam,  et  elementis  omni- 
bus  mirabiliter  imperans,  ad  inusi- 
tata  quoque  et  inaudita  signa  poten- 
tise  suse  manum  extendit.  Xam  et 
oculis  et  membris  genitalibus  pri- 
vati,  meritis  ipsius  nova  membra  me- 
ruerunt  suscipere.  Quidam  autem 
qui  Sancti  miracula  depravare  prse- 
sumpserunt,  repente  percussi  coacti 
sunt  ea  prsedicare  vel  inviti,  De- 
nique  adversus  omnes  semulos  suos 
usque  adeo  martyr  praevaluit,  quod 
singulis  fere  diebus  iteratum  videres 
in  servo  quod  de  Unigenito  legitur ; 
Venient  ad  te  qui  detrahebant  tibi, 
et  adorabunt  vestigia  pedum  tuorum. 
Passus  est  autem  egregius  Dei  ath- 
leta  Thomas  anno  ab  incarnatione 
Domini  (secundum  Dyonisium)  mil- 
S.B.    L 


lesimo  centesimo  septuagesimo  pri- 

mo  :  quarto  kalendas  Januarii,  feria 

tertia,  hora  quasi  undecima,  ut  Do- 

mini  natalis  ad  laborem,  ejus  fieret 

natalis  ad  requiem.     Ad  quam  nos 

perducere    dignetur   idem    Deus   et 

Dominus    noster    Jesus    Christus  : 

qui  cum  Patre  et  Spiritn  Sancto  vi- 

vit  et  regnat  Deus  per  omnia  secula 

seculorum.     Amen.     Tu  autem. 

R.  9.     Jesu    bone,     per    Thornae 

merita, 

nostra   nobis    dimitte    de- 

bita, 
domumportam,sepulchrum 

visita, 
Et  a  trina  nos  morte  sus- 
cita. 
Ycrsus.     Actu     mente    vel     usu 
perdita  : 
pietate  restaura  solita. 
Et  a  trina.    Gloria.    Et. 
Y.     Ora  pro  nobis  [beate  Thoma. 
R.  Ut  digni  efficiamur  promissioni- 
bus  Christi.    (1525-6)]. 

In  Laudibus. 

Ant.      Granum  cadit,  copiam  ge- 
minat  frumenti  : 
alabastrum  frangitur,  fra- 
grat  vis  unguenti. 
Ps.     Dominus   regnavit    (xcii.  p. 
29). 

Ant.      Totus  orbis  martyris   cer- 
tat  in  amorem : 
cujus  signa  singulos  agunt 
in  stuporem. 
Ps.     Jubilate  Deo  (xcix.  p.  29). 
A  nt.      Aqua  Thom?e  quinquies  va- 
rians  colorem  : 
in  lac  semel  transiit,  qua- 
ter  in  cruorem. 
Ps.     Deus  Deus  (Ixii.  p.  30). 
Ant.     Ad  Thoina?  memoriam  qua- 
ter  lux  descendit  : 
et  in  Sancti  gloriam  cereos 
accendit. 
Ps.     Benedicite  (Danieliii.  p.  31). 
Ant.      Tu  per  Thomse  sanguinem 
quem  pro  te  impendit : 


cclix 


THOM.E  ARCHIEPISCOPI. 


cclx 


fac  nos,  Christe,  scandere 
quo  Thomas  ascendit. 
Ps.     Laudate  Dominum  (p.  32). 
Cap.     Omnis  pontifex  (p.  386). 
Hymnus.     Deus  tuorum  militum, 
p.  384. 

V.     Justus  germinabit. 
Ant.      Opem    nobis,     O    Thoma, 
porrige, 
rege  stantes,  jacentes  erige, 
mores,  actus,  et  vitam  corrige  : 
et  in  pacis  nos  viam  dirige. 
Ps.     Benedictus  (p.  35). 
Oratio.     Deus,  pro  cujus  ecclesia, 
p.  ccxlvi. 

Memoria  de  Nativitate. 

Ant.     Beatus  venter. 
V.     Benedictus  qui  venit. 
Oratio.      Concede,   qusesunius,  p. 
cxc. 

Memoria  de  sancto  Stephano. 

Ubi  processio  prius  de  eo  facta 
fnerit,  cum  hac  Ant.  Adhsesit  ani- 
ma.  iii.  de  Laudibus  :  ubi  vero 
processio  facta  non  fuerit,  dicatur 
Ant.     Stephanus.     iiii.  de  Laudibus. 

V.     Posuisti,  Domine. 

Oratio.  Da  nobis,  quaBsumus,  p. 
cxcv. 

Memoria  de  sancto  Johanne. 

Ubi  processio  de  eo  prius  facta 
fuerit,  cum  hac  Ant.  Hic  est  disci- 
pulus  meus.  ii.  de  Laudibus  :  ubi 
processio  facta  non  fuerit,  dicatur 
Ant.  Ecce  puer.    iii.  cle  Laudibus. 

V.     Valde  honorandus. 

Oratio.    Ecclesiam  tuam,  p.  ccxiv. 

Memoria  de  Innocentibus. 

Ubi  processio  puerorum  factafue- 
rit,  cum  hac  Ant.  Innocentes  pro 
Christo,  ut  supra  :  ubi  vero  processio 
facta  non  fuerit,  dicatur  Ant.  Lave- 
runt  stolas,  ut  supra  (p.  407). 

V.     Mirabilis  Deus. 

Oratio.  Deus,  cujus  hodierna  die, 
p.  ccxxx. 


Ad  Primam. 

Ant.  Granum  cadit.  i.  de  Lau- 
dibus  (p.  cclviii.). 

Ps.  liii.     Deus  in  nomine  (p.  42). 

Ad  Tertiam. 

Ant.  Totus  orbis.  ii.  de  Laudibus. 

Ps.  cxviii.  33.   Legem  pone  (p.  57). 

Cap.     Omnis  pontifex  (p.  386). 

Capitula,  Responsoria  et  Versus 
de  Communi  unius  Martyris  et  Pon- 
tificis  (p.  386),  ita  quod  Responsoria 
dicantur  cum  Alleluya. 

Ad  Sextam. 

Ant.  Aqua  Thonise.  iii.  de  Lau- 
dibus. 

Ps.     Defecit  (cxviii.  81,  p.  61). 
Ad  .Nonam. 

A  nt.  Tu  per  Thomse.  v.  de  Lau- 
dibus,  p.  cclviii. 

Ps.    Mirabilia  (cxviii.  129,  p.  65). 

Ad  Vesperas. 
Ant.     Tecum   principium.     i.    de 
Laudibus*  (p.  cxciv.). 

Ps.     Dixit  Dominus  (cix.  p.  191). 
Cap.     Omnis  pontifex  (p.  386). 
P.     Jesu  bone  :  ei  dicatur  a  tri- 
bus    de    superiori    gradu,  sicut    in 
ceteris  festis  duplicibus  per  annum. 
Hymnus.     Deus  tuorum,  p.  384. 
V.     Justus  gercaiuabit. 
Ant.  Salve,  Thoma,  virgajusticise: 
mundi  jubar,  robur  Ecclesiae, 
plebis  amor,  cleri  delicise  : 
salve,  gregis  tutor  egregie, 
salva  tuse  gaudentes  glorise. 
Ps.     Magnificat  (p.  221). 
Oratio.    Deus,  pro  cujus,  p.  ccxlvi. 

Memoria  de  Nativitafe. 
Ant.     Virgo  Dei  ut  supra. 
V.    Verbum  caro. 
Oratio.  Concede,  quresumus,  p.  cxc. 

Memoria  de  sancto  Stephano. 

Ubi  processio  de  eo  prius  facta 
fuerit,  cum  hac  Ant.  Stephanus. 
iiii.  de  Laudibus  :  ubi  vero  processio 


*  Lcgendum  eratpotius,  'prima  de  secundis  Vesperis  Nativitatis  Domini.' 


Cclxi         DIE   VI.  POST   XATIVITATEM    DOMIXI.    (XXX.  DECEMB.)        cclxii 


non  fuerit  facta,  tunc  dicatur  Ant. 
Ecce  video.     v.  de  Laudibus. 

V.     Gloria  et  honore. 

Oratio.  Da  nobis,  qusesumus,  p. 
cxcv. 

Jfemoria  de  sancto  Johaxxe. 

Ubi  processio  de  eo  facta  fuerif, 
cum  hac  Ant.  Ecce  puer.  iii.  de 
Laudibus  :  ubi  vero  non  fuerit  pro- 
cessio  facta,  dicatur  Ant.  Sunt  de 
hic  stantibus.     iiii.  de  Laudibus. 

V.     Yalde  lionorandus. 

Ora.tio.    Ecclesiam  tuam,  p.  ccxiv. 

Memoria  de  Ixxocextibus. 

Ubi  processio  puerorum  facta  fue- 
rit,  cum  hac  Ant.  Laverunt  :  ubi 
vero  non,  dicatur  Ant.  Ambulabunt 
mecum  in  albis  quoniam  digni  sunt: 
et  non  delebo  nomina  eorum  de  libro 
vitse. 

V.     Lsetamini  ut  supra. 

Oratio.  Deus,  cujus  hodierna 
die,  p.  ccxxx. 

Sexta   die*   a   Nativitate 

Domini. 

Ad  Matutixas. 

fn  vitatorium,  ffymnus,  Antiphonce 
et  Pscdmi,  sicut  in  die  Xativitatis 
Domini  dicuntur  (p.  clxxi.). 

V.     Tanquam  sponsus. 

Tres  Lectiones  cum  regimine  chori. 

Lectio  i.  Secundum  Lucam  ii. 
[33—40]. 

In  illo  tempore.  Erant  pater  et 
mater  Jesu  mirantes  super  his  quse 
dicebantur  de  eo.     Et  reliqua. 

Sermo  ex  commentario  venerabilis 
Bedce  presbyteri.  [Super  Lucam,  Lib. 
i.  7,  versusfnemf.] 

Patrem  Salvatoris  appellah  Joseph, 
non  quod  vere  juxta  Fotinianos  pater 
fuerit  ejus,  sed  quod  ad  famam 
Marise  conservandam  pater  sit  ab 
omnibus    sestimatus.     Keque    enim 


(p- 


*  'Sexta  die,'  sic  legitur.     In  titulis  vero  paginarum,  'Feria  vi 
t  Beda  in  Lucam,  Cap.  n.  Lib.  i.  Op.  Tum.  v.  col.  2-44. 


oblitus  Evangelista,  quod  eam  de 
Spiritu  Sancto  concepisse  et  virgi- 
neni  peperisse  narraverit,  sed  opinio- 
nem  vulgi  exprimens  (quse  vera 
hystorise  lex  est)  patrem  Joseph 
nuncupat  Christi.  Quamvis  et  eo 
modo  pater  illius  valeat  dici,  quo  efc 
vir  Mariae  recte  intelligitur  sine  com- 
mixtione  carnis,  ipsa  copulatione 
conjugii,  multo  videlicet  conjunctius 
quam  si  esset  aliunde  adoptatus. 
Neque  enim  propterea  non  erat  ap- 
pellandus  Joseph  pater  Christi,  quia 
non  eum  concumbendo  genuerat, 
quandoquidemrecte  pater  esset  etiam 
ejus,  quem  non  ex  sua  conjuge  pro- 
creatum  aliunde  adoptasset.  Tu 
autem  Domine  miserere  nostri. 

B.     Hodie  nobis  cselorum.   i. 
clxxiv.) 

Lectio  ii. 
Et  benedixit  illis  Symeon,  et  dixit 
ad  ATariam  matrem  ejus  :  Ecce  posi- 
tus  est  hic  in  ruinam,  et  in  resurrec- 
tionem  multorum  in  Israel,  et  in 
signum  cui  contradicetur.  Bene  in 
resurrectionem,  quia  lumen  est  et 
gloria  plebis  Israel,  quia  dicit  :  Ego 
sum  resurrectio  et  vita :  qui  credit 
in  me,  etiamsi  mortuus  fuerit  vivet ; 
et  omnis  qui  vivit  et  credit  in  me 
non  morietur  in  asternum.  Quo- 
modo  autem  in  ruinam,  nisi  quia  et 
lapis  orTensionis  [est]  et  petra  scan- 
dali ;  id  est  ruinse  his  qui  offendunt 
verbo,  nec  credunt.  De  quibus  ipse 
dicit  :  Si  non  venissem,  et  locutus 
eis  f  uissem,  peccatum  non  haberent : 
nunc  autem  excusationem  non  ha- 
bent  de  peccato  suo.  Qui  non  in 
seipso  tantum,  sed  in  suis  quoque 
prredicatoribus,  in  ruinam  positus 
est  resurrectionemque  multorum,  tes- 
tante  Apostolo  qui  ait :  Christi  bo- 
nus  odor  sumus  Deo,  in  his  qui  salvi 
fiunt,  et  in  his  qui  pereunt.  Qui 
enim   prsedicante   Apostolo  verbum 

minus  recte. 


»2 


cclxiii 


DIE   VI.   POST    NATIYITATEM   DOMINI. 


cclxiv 


quod  audit  amando  sequitur,  bono 
odore  resurgit  et  salvatur  :  qui 
odiendo  insequitur,  eodem  ipso  odore 
corruit  et  moritur. 

P.  Hodie  nobis  de  cselo.  ii.  (p. 
clxxv.) 

Lectio  iii. 

Sigrium  autem  cui  contradicitur, 
fidem  Dominicse  crucis  accipe.  De 
qua  Apostolo  Paulo  dicunt  Judei : 
Nam  de  secta  hac  notum  est  nobis 
quod  ubique  ei  contradicitur.  Et 
Apostolus  ipse  :  Nos  enim,  inquit, 
prsedicamus  Christum  crucifixum, 
Judeis  quidem  scandalum,  gentibus 
autem  stulticiam.  Et  tuam  ipsius 
animam  pertransibit  gladius.  Nulla 
docet  hystoria  beatam  Mariam  ex 
hac  vita  gladii  occisione  migrasse  •: 
prassertim  cum  non  anima  sedcorpus 
ferro  soleat  interfici.  Unde  restat 
intelligi  gladium  illum  de  quo  dici- 
tur  :  Et  gladius  est  in  labiis  eorum  ; 
hoc  est,  dolorem  Dominicse  passionis 
ejus  animam  pertransisse.  Quse  etsi 
(Jhristum  ut  pote  Dei  Filium  sponte 
propria  mori,  mortemque  ipsam  non 
dubitaret  esse  devicturum,  ex  sua 
tamen  carne  procreatum  non  sine 
doloris  afFectu  potuit  videre  crucifigi. 
Nam  et  ferrum  quod  animam  Joseph 
pertransisse  canitur,  nullum  melius 
quam  dira  tribulatio  mentis  intelli- 
gitur. 

E.  Descendit  de  crelis.  iii.  (p. 
clxxvi.) 

Ps.  Te  Deum  (p.  27).  Et  dicitur 
quotidie  usque  ad  Octavas  Epyjohanice 
et  in  ipsis  Octavis,  nisi  in  Vigilia 
Epyphanice  cum  extra  Dominicam 
contigerit. 

V.     Yerbum  caro. 

In  Laudibus  hcec  sola  Ant.  Quem 
vidistis. 

Ps.  Dominus  regnavit,  et  ceteri 
Psalmi  consueti  dicantur.  Ita  tamen 
quod  tres  primi  Psalmi  sub  una  voce 
dicantur,  et  quartus  Psalmus  semper 
exaltetur  si  necesse  fuerit.     Quod  per 


totum  annum  observetur  ad  Laudes 
et  ad  Vesperas  quando  una  sola  Anti- 
phona  dicitur  super  Psalmos ;  sive 
de  Temporcdi,  sive  de  Eestis  sancto- 
rum  fit  servitium.  Simili  modo  fiat 
ad  Vesperas  quando  una  sola  Anti- 
]>hona  super  Psalmos  habetur. 

Capitidum.  Gcdat.  iv.  1.  Quanto 
tempore  heres  parvulus  est,  nichil 
differt  a  servo  cum  sit  dominus  om- 
nium,  sed  sub  tutoribus  et  actoribus 
est  usque  ad  prsefinitum  tempus  a 
patre. 

IToc  Capitidum  dicitur  ad  has  Ma- 
tutinas  tantum. 

Ilgmnus.  A  solis  ortus,  p.  clxxxix. 

V.     Benedictus  qui  venit. 

Ant.  Dum  medium  silentium  te- 
nerent  omnia,  et  nox  in  suo  cursu 
iter  perageret  :  omnipotens  sermo 
tuus,  Domine,  a  regalibus  sedibus 
venit.     Alleluya. 

Ps.     Benedictus  (p.  35). 

Oratio. 

Omnipotens  sempiterne  Deus,  di- 
rige  actus  nostros  in  beneplacito  tuo  : 
ut  in  nomine  dilecti  Filii  tui  merea- 
mur  bonis  operibus  abundare.  Qui 
tecum. 

Hcec  oratio  dicatur  ad  has  Matuti- 
nas  tantum,  et  ad  Primam  suo  loco 
tantum.  Ad  alias  Horas  dicatur 
Oratio  sicut  in  die  Natalis  Domini. 

Memoria  de  Nativitate. 

Ant.  Pastores.  V.  Ipse  invo- 
cavit  me.  Oratio.  Concede  quse- 
sumus,  p.  cxc. 

Memoria  de  sancto  Stephano. 

Ubi  2^rocess^°  prius  de  eo  facta 
fuerit,  cum  hac  Ant.  Ecce  video. 
v.  cle  Laudibus  :  iibi  vero  processio 
facta  non  fuerit,  dicitur 

Ant.  Beatus  Stephanus.  i.  de  i. 
Nocturno.  V.  Justus  germinabit. 
Oratio.    Da  nobis  qucesumus,  p.  cxcv. 

Memoria  de  sancto  Johanne. 
Ubi  processio  prius  de   eo   facta 
fuerit,  cum  hac  Ant.  Sunt    de    hic. 


cclxv 


DIE   VI.   POST   NATIVITATEM    DOMINI. 


cclxvi 


iiii.  de  Laudibus  :  ubi  vero  2^'ocessio 
non  Juerit  facta,  tunc  dicaiur  Ant. 
Sic  eum  volo  manere.  v.  de  Laudi- 
bus  (p.  ccxariv.).  V.  Valde  honoran- 
dus.     Oratio.  Ecclesiam,  p.  ccxiv. 

Memoria  de  Innocentibus. 

Ubi  processio  puerorum  facta  fue- 
rit,  cum  hac  Antiphona  Ambulabunt, 

ut  supra  :  ubi  vero  processio  facta 
non  fuerit,  dicitur  Ant.  Cantabant, 
V.  Mirabilia  Deus.  Oratio.  Deus, 
cujus  hodierna,  ;;.  ccxxx. 

Memoria  de  sancto  Thoma. 
Ubi  processio  de  eo  prius  facta 
fuerit,  cum  hac  Antiphona  Pastor 
csss\is,utsupra  :  ubi  vero  processio 
facta  nonfuerit,  dicitur  Antiphona, 
Granum  cadit.  i.  de  Laudibus  [S. 
Thoma?].  V.  Ora  pro  nobis.  Oratio. 
Deus,  pro  cujus  ecclesia,  p.  ccxlvi. 

Ad  Primam. 

Ant.  Quem  viclistis.  i.deLaudi- 
bus  [Xativitatis],  p.  clxxxviii. 

Ps.  Deus  in  nomine  (liii,  p. 
42). 

Ant.     Te  jure,  p.  49. 

Ps.     Quicunque  (p.  45). 

Ad  Tebtiam,  Sextam,  et  Nonam. 

Capitula,Responsoria,  Versus  sicut 
in  die  Nativitatis  Domini  dicuntur, 
cum  hac  Oratione,  Concede,  qua3- 
sumus,  p.  cxc. 

Si  dies  Dominica  in  sexta  die  a 
Nativitate  Domini  contigerit,  fiant 
ix  Lectiones,  scilicet  sex  de  sermone 
beati  Maximi  episcopi  de  Nativitate 
Domini,  scilicet  Lectio  i.  Hodierni 
mysterii  :  et  addantur  tres  Lectiones 
de  Expositione  Evangelii,  scilicet 
Erant  pater  et  mater,  ut  supra, 
p.  cclxi. 

Lnvitatorium,Humnus,Antiphoiue, 
Psalmij  Versus  et  Besponsoria  sicut 
in  die  Xatalis  Domini  dicantur. 


Lectio  i.     [Sermo  B.  Alaximi*.] 

Hodiemi  mysterii  sacramentum, 
fratres  charissimi,  sicut  credidistis 
semper  et  creclitis,  reparatio  est  salu- 
tis  huniauaB,  virtutum  nativitas,  rui- 
na  viciorum.  Hodie  namque  Chris- 
tus  Jesus  Dominus  noster,  in  quo 
divinitatis  est  plenitudo,  carnis  nos- 
trse  infirma  suscipiens,  novus  natus 
est  homo.  Hodie  refulsit  secundus 
ille  Aclam,  non  incola  sed  Dominus 
paradisi,  quein  interdictte  arboris 
pulchritudo  non  fallat,  serpens  non 
decipiat,  mulier  non  seducat.  Hodie 
exortum  est  in  tenebris  lumen  rectis 
corde,  hodie  illud  quod  cselum  et 
caeli  caelorum  se  habere  gaudebant, 
mundus  dum  nescit  accepit.  Xeque 
enim  ut  temporalis  quidam,  nec  qui 
ante  non  fuerit,  de  femina  nobis 
repentinus  emersit ;  sed  qui  semper 
erat  cum  Patre  Deus,  seniperque 
regnabat,  novo  per  virginem  voluit 
mortalibus  apparere  mysterio.  Xo- 
vus  quidem  homo,  sed  Dominus 
sempiternus.  Novua  Cbristus,  sed 
rex  omnium  seculorum.     Tu  autem. 

Lectio  ii. 

Ipse  est  in  fine  temporum  natus 
ex  Alaria,  qui  ante  omnia  secula 
unigenitus  processit  e  Patre.  Hic 
est  prsedictus  a  Patriarchis,  a  Pro- 
phetis  prredicatus,  annunciatus  ab 
Angelis,  ab  Apostolis  approbatus. 
De  uno  eodemque  legis  :  In  principio 
erat  Verbum ;  et  Yerbum  caro  fac- 
tum  est.  Gaude  nunc  et  exuka 
tandem  ad  Deum  tuum  conver^a 
gentilitas.  Percepisti  donum  quod 
Abraham  in  spiritu  se  vidisse  lsetatus 
est  :  meruisti  per  Christum  quod 
mereri  quondam  Hebreorum  gens 
electa  non  potuit,  Timens  enim 
Israel  et  tremens  mirabatur,  ut  le- 
gimus,  quod  Moyses  populi  princeps 
reconditus  in  nube  et  in  vertice 
montis  altisshni  solus  cum  Domino 


*  HomilicB  Hyemales;  In  Xatali  Domini,  Hora.  quaita.     Op.  p.  197,  Paris.  1071. 


cclxvii 


DIE  VI.   POST  NATIVITATEM  DOMINI. 


cclxviii 


loqueretur.  Tibi  vero  sic  natus  est 
Christus,  et  tantum  nobis  clignatio- 
nem  concessit,  ut  loqueretur  homini- 
bus,  et  ab  hominibus  videretur. 

Lectio  iii. 

Ad  illum  tunc  montem  Syna  qui- 
cunque  accessisset  ex  populo,  prse- 
senti  puniebatur  interitu.  Ad  hunc 
vero*  montem  qui  hodie  natus  est 
mundo  quicunque  non  accesserit 
morietur.  Et  quidem  unus  populus 
tunc  erudiebatur  ad  fidem,  nunc 
vero  omnes  gentes  vocantur  ad  vi- 
tam.  Viderunt  venerabiles  patres 
nostri  innumera  magnaque  mirabilia. 
Caelum  illis  angelicas  roravit  escas, 
dulcia  pocula  lapis  durissimus  mi- 
nistravit.  Jordanis  perpetem  mea- 
tum  suum  retorsit  in  fontem,  vali- 
dissimi  hostium  muri  ad  tubarum 
strepitum  corruerunt.  Sol  quoque 
commoratus  in  cselo  longiorem  trinm- 
phanti  populo  prsestitit  diem.  Hoc 
vero  nullis  antea  videre  seculis  da- 
tum  est,  ut  Unigenitus  Altissimi, 
quem  trementes  Archangelorum  sus- 
cipiunt  potestates,  hominem  se  ho- 
minibus  exhiberet,  et  carnem  quam 
assumpsit  ab  homine  transformaret 
in  Deuin. 

Lectio  iv. 

Amplectere  ergo  dignationem  ma- 
jestatis  seteriue  :  et  ne  archanam 
Dei  tui  discutias  voluntatem ;  quia 
omnibus  quidem  natus  est  Christus, 
sed  fidelibus  dat  salutem.  Quod  si 
tibi  sensuum  tuorum  fragilitate  mi- 
nus  dignum  videtur  Filium  Dei  na- 
tum  de  femina  credere,  virginem 
cogita  peperisse.  Si  tibi  panni  in 
quibus  obvolutus  est  fortasse  viles- 
cunt,  angelos  collaudantes  et  multi- 
tudinem  cselestis  exercitus  admirare. 
Si  prsesepe  in  quo  infans  jacuit  de- 


spicis,  erige  paulisper  oculos,  et 
novam  e  cselo  stellam  protestantem 
mundo  nativitatem  Dominicam  con- 
tuere.  Si  non  credis  vilia,  crede 
mirifica.  Si  de  his  quse  humilia 
sunt  disputas,  quse  alta  sunt  et  cse- 
lestia  venerare.  Isdem  enim  refer- 
entibus,  isdemque  auctoribus  de 
Domino  salvatore,  quse  humilia  et 
quse  gloriosa  sunt  didicisti.  Uni- 
versa  quse  ad  salutis  tuse  mysterium 
pertinebant,  sacra  tibi  Evangelia 
])rodiderunt.  Habes  in  his  unde 
Dominum  Jesum  et  natum  homi- 
nem  credas,  et  Deum  esse  dubitare 
non  possis,  qui  cum  Patre  et  Spiritu 
Sancto  vivit  et  regnat  Deus  :  per 
omnia  secula  seculorum.  Amen.  Tu 
autem  Domine  miserere  nostri. 

Lectio  v,  [Aug.  ser.  11  de  Tem- 
2?oref.] 

In  adventu  Dominico,  fratres  cha- 
rissimi,  solutus  est  omnis  paternse 
praevaricationis  metus,  quem  dya- 
bolicis  dudum  fraudibus  incurrit  cir- 
cumventa  mortalitas.  Adest  enim 
nobis  cseli  temeque  judex,  qui  re- 
scisso  cyrographodelictorum,  reatum 
nostrum  miseratus  absolvit.  Adest 
ille  Dominus,  qui  jugum  captivitatis 
antiquae  nostris  a  cervicibus  solvens 
mperorem  mundi  seterna  libertate 
toificet.  Adest  ille  rex  mansuetus, 
qui  per  spacia  totius  orbis  caelestis 
justitise  gressibus  incedens  super- 
bientem  furentis  inimici  conteret  ty- 
rannidem.     Tu  autem. 

Lectio  vi. 

Hodie  namque,  Maria  parturiente, 
natus  est  nobis  Dei  Filius ;  ut  ger- 
manae  carnis  conceptione  productus 
creato  a  se  homini  et  paternam  pie- 
tatem  et  fraternum  largiretur  affec- 
tum.     Et  natus  sane  ab  intacta  est 


*  ' ergo,'  in  Brev.  1531:  'vero'  1525. 

f  Maxiini  Hoviilice  Hyemales,  Honi.  tertia  de  eodem,  p.  196. 
Sernio  122.     Op.  Tom.v.  col.  2666. 


Augustin.    Appendix, 


cclxix 


SILVESTRI   PAP.E.     (XXXI.  DECEMB.) 


cclxx 


femina;  ut  Deurn*  pariter  et  homi- 
nem  testaretur  partus  humanus,  et 
Deum  probaret  aeterna  virginitas. 
Nam  sicut  non  poterat  nisi  caro  de 
carne  nasci;  ita  non  poteratDei  caro 
de  femineo  utero  nisi  sine  generante 
prodire.  Propter  quod  ait  angelus 
beatissimae  Marise  :  Spiritus  Sanctus 
superveniet  in  te,  et  virtus  Altissimi 
obumbrabit  tibi  :  et  quod  nascetur  ex 
te  Sanctum,  vocabitur  Filius  Dei. 
Spiritus  (inquit)  Sauctus  superveniet 
in  te.  Idcirco  tibi,  frater,  virtutem 
Spiritus  Sancti  angelicus  sermo  prae- 
texit,  ne  conjecturis  carnalis  dispu- 
tationis  hebetatus  caeleste  tibi  ipse 
mysterium  terrena  argumentatione 
confundas.  Aut  non  putes  eum  no- 
vum  puerum  in  alvo  virginis  potuisse 
formare,  qui  cum  primum  conderet 
hominem,  nec  semen  patris,  nec 
viscera  materna  qusesivitl  Tu  au- 
tem. 

Et  addantur  tres  Lectiones  de  Ex- 


positione  Evangelii,  Erant  pater  et 
mater  (p.  cclxi.). 

In  Laudihus  omnia  fiant  sicut 
prcenotatum  est,  sive  Dominica  fuerit 
Iiac  die  sive  non. 

Hoc  modo  dicuntur  Horoe. 

Ad  Primam. 

Ant.  Quem  vidistis,  p.  clxxxviii. 
Ps.  Deus  in  nomine  {liii.  p.  42). 
Aat.  Te  jure,  p.  49. 
Ps.   Quicunque  (p.  4G). 

Ad  Tertiam,  Sextam,  et  Nonam. 

CapituJa,  Responsoria  et  Versus 
sicut  in  die  Nativitatis  Domiai  di- 
cuatur,  cum  hac  Oratione,  Concede 
qusesumus  (p.  cxc). 

Si  dies  Dominicus  in  die  sancti 
Stephani,  vel  sancti  Johannis,  aut 
sanctorum  Innocentium,  aut  sancti 
Thomce,  aut  scmeti  Silvestri,  aut  Cir- 
cuncisionis  evenerit,  totum  servitium 
fiat  de  Festo,  et  aichil  de  Domiaica. 


SAXCTI  silyestei  pap.e  et  coxfessoeis. 


Ad  Yesperas. 

Ant.  Tecum  principium,  ut  supra 
ad  secundas  Yesperas  Xativitatis. 

Ps.    Dixit  Dominus  (cix.  p.  191). 

Cap.    Ecce  sacerdos  magnus. 

R.    Miles  Christi 

Hymnus.    Iste  confessor,  p.  410. 

V.    Amavit. 

Ant.    Confessor,  p.  410. 

Oratio. 

Da  nobis,  qusesumus,  omnipotens 
Deus  :  ut  beati  Silvestri  confessoris 
tui  atque  pontificis  veneranda  solen- 
nitas  et  devotionem  nobis  augeat  et 
salutem.     Per  Dominum. 


Memoria  de  Xativitate. 

Ant.    Yirgo   hodie.      V.    Yerbum 
caro.     Oratio.   Concede,  qusesumus. 


Memoria  de  sancto  Stephaxo. 

Ubi  processio  prius  de  eo  facta 
fuerit,  cum  hac  Ant.  Beatus  Ste- 
jjhanus,  ut  supra  inprimo  Xoeturno: 
ubi  vero  processio  facta  non  fuerit, 
dicitur  Antiphoaa  Constitutus,  ut 
supra  in  jrrimo  Xoctarno.  V.  Gloria 
et  honore.  Oratio.  Da  nobis,  qua3- 
sumus,  p.  cxcv. 

Memoria  de  sancto  Johanne. 

Ubi  processio  facta  fuerit,  cum  hac 
Antiphona  Sic  eum.  v.  de  Laudibus: 
ubi  vero  non,  tunc  dicitur  Antiphona 
Johannes  apostolus,  ut  supra  inprimo 
Nocturno.  V.  Yakle  honorandus. 
Oratio.   Ecclesiam  tuam,  p.  ccxiv. 

Memoria  de  Ixxocextibus. 
JJbi  processio  puerorum  facta  fue- 
rit,  cum  hac  Antiphona,  Cantabant 


'  eum '— Maximi  Op.  p.  197. 


cclxxi 


SILVESTRI  PAP^. 


cclxxii 


sancti  canticum  novum  ante  sedem 
Dei  et  Agni  :  et  resonabat  terra  in 
voces  eorum.  Ubi  vero  non  :  tunc 
dicitur  Antiphona  Herodes  iratus,  i. 
de  Laudibus.  V.  Lsetamini  in  Do- 
mino.    Oratio.  Deus,  cujus  hodierna. 

Memoria  de  sancto  Tiioma. 
Ubi  processio  de  eo  prius  facta 
fuerit,  cum  hac  Antiphona  Granum 
cadit,  i.  de  Laudibus  :  ubi  vero  pro- 
cessio  facta  non  fuerit,  dicitur  Anti- 
phona,  Totus  orbis,  ii.  de  Laudibus. 
V.  Ora  pro  nobis.  Oratio.  Deus,  pro 
cujus  Ecclesia,  p.  ccxlvi. 

Ad  Matutinas  de  S.  Silvestro. 

InvitatoHum,  Hymnus,  Antiphonce, 
Psalmi,  Versus  et  Responsoria  de 
Communi  unius  Confessoris  et  Ponti- 
Jicis  dicantur;  novem  Lectionesjiant. 

Lectio  i. 
Silvester  urbis  E-omse  episcopus 
cum  esset  infautulus  a  vidua  matre 
Justa  nomine  traditus  est  Cyrino 
presbytero  :  cujus  et  vitam  imitatus 
et  mores  ad  summum  apicem  Chris- 
tianse  religionis  attigit.  Factus  ju- 
venis  hospitalitatem  tota  animi  dili- 
gentia  exhibebat,  quam  non  divitite 
terrense,  sed  bome  voluntatis  thesauri 
adimplebant.  Tantamque  gratiam 
ei  Deus  dedit,  ut  non  solum  a  Chris- 
tianis,  sed  etiam  ab  ethnicis  nimio 
diligeretur  affectu.  Tricesimo  autem 
setatis  suse  anno  a  sancto  Melchiade 
urbisRomse  episcopo  dyaconusfactus; 
non  multo  post  omnis  populus  Chris- 
tianorum  in  urbe  presbyterum  eum 
sibi  exposcunt  fieri.  Sancto  igitur 
Silvestro  presbytero  ordinato,  tantum 
ei  Duminus  gratiain  contulit,  ut  nul- 
lus  esset  qui  non  illum  ex  affectu 
diligeret,  et  verum  Dei  esse  famulum 
acclamaret.  Erat  enim  aspectu  ange- 
licus,  sermone  nitidus,  opere  sanctus, 
corpore  integer,  ingenio  optimus,  con- 
silio  magnus,  fide  catholicus,  spe 
patientissimus,  charitate  diffusus.  Tu 
autem  Domine  miserere  nostri. 


Lcctio  ii. 

Sancto  itaque  Melchiade  episcopo 
migrante  ad  Dominum,  ab  omni  po- 
pulo  Silvester  eligitur  :  ita  ut  nullus 
inveniretur  qui  non  ejus  electionem 
acclamaret.      Sanctus  vero  Silvester 
setatis  suse  excusationem  opponens, 
quantum  se  accusabat  indignum,  tan- 
tum  ab  omnibus  dignus  clamabatur. 
Quid   multa  1    His    et  hujuscemodi 
assertionibus  populorum  artatus,  auc- 
tore  Deo  levatur  urbis  Roinse  epis- 
copus.      Et    quia   hoc   esse   meruit, 
operibus  declarabat.    Erat  enim  piis- 
siinus,  et  omni  suavitate  conspicuus  : 
atque  ita  inter  divites  et  pauperes 
medius,     ut    pauperes    illum    quasi 
parem  aspicerent,  divites  vero  quasi 
superiorem  sibi  divitem  sestitnarent. 
Non  enim  ad  personse  potentiam,  sed 
ad    morum    elegantiam  attendebat  ; 
et  tanto  unumquemque    eminentius 
honorabat,    quanto    sanctius    vivere 
didicisset.     Circa  egenos  vero  et  ad- 
venas  ita  secundum  verbum  Dei  se 
sollicitum    exhibebat,    ut    Christum 
esse  in  his  crederet,   et   in   eis   ipsi 
Christo  se  conferre  necessaria  gaude- 
ret.     Verumtamen  quoniam  longum 
est   ejus   sancta    dicta   et   mirabilia 
stylo  currente  describere,  paucissima 
ex  niuitis  de  divinis  mirabilibus,  qua3 
per  eum  fecit  Dominus  ad    laudem 
nominis  sui,  commemorare    dignum 
est.     Tu  autem. 

Lectio  iii. 

Constantinus  Augustus  cum  mo- 
narchiam  orbis  teneret,  et  plurimas 
strages  dedisset  de  Christianis,  Ele- 
phantise  a  Deo  lepra  percussus  est. 
Cui  cum  medicorum  multitudo  nulla 
medendi  ratione  subvenire  posset, 
extiterunt  qui  dicerent  debere  pisci- 
nam  fieri,  qure  innocentium  puerorum 
sanguine  repleretur ;  in  quam  nudus 
Augustus  descenderet,  ut  ab  omni 
leprse  vulnere  mundari  deberet.  Mis- 
sum  est  igitur,  et  fere  ad  tria  milia 


cclxxiii 


SILVESTRI   -PXVJE. 


cclxxiv 


infantes  adducti.  Die  autein  consti- 
tuto  egrediente  Imperatore  ut  san- 
guis  innoxius  funderetur,  occurrit  ei 
innuraerabilis  multitudo  mulierum, 
omnesque  solutis  crinibus  et  nudatis 
pectoribus  dantes  ululatus  et  gemitus 
coram  eo  prostratse,  horrorem  nimium 
ilii  et  cunctis  potestatibus  incusse- 
runt,  Percontante  autem  Augusto 
didicit  lias  matres  esse  filiorum  quo- 
rum  sanguis  esset  fundendus,  in  quo 
ipse  medendi  causa  lavandus  esset  et 
sanandus.  Tuuc  Imperator  exlior- 
ruit  facinus,  et  concionatus  ad  popu- 
lum  jussit  reddi  filios  matribus  suis, 
donaque  amplissima  expendi  :  ut  quse 
fleiites  venerant  ad  patriam  alienarn, 
alacres  reverterentur  ad  suam.  Se- 
quenti  igitur  nocte,  vidit  Augustus 
per  visionem  sanctos  Apostolos  assis- 
tentes  et  dicentes  sibi  :  Kos  sumus 
Petrus  et  Paulus  Apostoli  Dei.  Quo- 
niam  ergo  effusionem  innoxii  sangui- 
nis  horruisti,  missi  sumus  a  Domino 
Jesu  Christo  dare  tibi  sanitatis  recu- 
perandse  consilium.  Mitte  igitur  ad 
Silvestrum  civitatis  Ptoma?  episcopum, 
quipersecutionestuasfugiensinmonte 
Serapti  latitat.  Quem  cum  ad  te  ad- 
duxeris,  et  unum  Deura  credideris, 
ab  eo  in  piscina  Deitatis  ab  omni 
leprse  contagione  munclaberis.  Tu 
autem  Domine  miserere  nostri. 

Medice  Lectiones  de  Xativitate  Do- 
minijiant  cum  hoc  Yersu, 
V.  Ipse  invocavit  me. 

Sermo  beati  Fulgentii  episcopi. 
\De  Sermonibus    beati    Fulgentii, 
Serm.  2.  post  primum*.] 

Lectio  iiii. 
Bene  nunciate  (ait  propheta)  diem 
de  die  salutare  ejus.  Quid  est  diem 
de  die,  nisi  Filium  de  Patre  1  Est 
igitur  de  Patre  Filius,  de  die  dies  ; 
sed  tamen  Pater  et  Filius  non  duo 
dies,  sed  unus  est  dies.  Est  de  Patre 
Filius,  de  Deo  Deus  :  Pater  tamen 


et  Filius  non  duo  Dii,  sed  unus  e.-t 
Deus.  Unus  igitur  dies  seternitatis 
simul  Pater  et  Filius  a  nobis  cognos- 
citur;  in  die  autem  temporis  solus 
Filius  invenitur.  Dies  enim  seternus 
Pater  et  Filius  nostrum  corpus  et 
animam  fecit  :  in  die  vero  temporis, 
solus  Filius  nostrum  corpus  animara- 
que  suscepit.  Christus,  dies  seternus, 
unigenitus,  in  forma  Dei  manens ; 
Christus  in  die  temporis,  unigenitus, 
formam  servi  aceipiens  :  Christus, 
dies  aeternus,  dives  permanens  ut 
conderet  nos;  Christus  in  die  tem- 
poris,  pauper  factus  ut  redimeret  nos. 
Dies  seternus,  Christus  Deus  de  Deo 
Patre  :  Christus  in  die  temporis, 
Deus  homo  de  virgine  matre.  Chris- 
tus,  dies  seternus,  Verbum  eructatum 
de  corde  Patris  :  Christus  in  die 
temporis.  Verbum  caro  factum  est 
de  utero  virginis  matris.  Christus, 
dies  aeternus,  Deus  verus  de  Deo 
vero  :  Christus  in  die  temporis,  spon- 
sus  procedens  de  thalamo  suo.  Dies 
seternitatis  Christus  angelos  creans  : 
dies  in  tempore  Christus  homines 
salvans.  Dies  seternitatis  Christus 
in  cselo  sanctos  angelos  pascens  :  dies 
temporis  Christus  homines  in  terra 
reficiens.  Ut  etenim  panem  angelo- 
rum  manducaret  homo,  Creator  an- 
gelorum  factus  est  homo,  utrosque 
pascens,  et  integer  permanens.  Tu 
autem. 

R.  Quem  vidistis,  iiii.  (p.  clxxviii.). 

Lectio  v. 

Quam  bonus  panis,  qui  et  angelos 
pascit  per  speciem,  ut  de  seipso 
satientur  in  patria,  et  nos  pascit  per 
fidem,  ne  denciamus  iu  via.  Illo 
panis,  qui  seipsum  dat  angelis  ad 
gaudium  stabilitatis,  seipsum  dedit 
horainibus  ad  remedium  sanitatis,  t-t 
qui  estangelorum  esca,  nobis  factus 
est  medicina.  Yeruratamen  hic,  di- 
lectissimi  fratres,  attendite  magnitu- 


*  Fulgentius,  de  Duplici  Xativitate  Christi,  p.  525. 


cclxxv 


SILVESTRI   PAP.E. — DE  VERSIBUS,    ETC. 


cclxxvi 


dinem  gratise,  et  agnoscite,  quid 
Deus  hornini  dignatus  est  prsero- 
gare.  Cliristus  enim  Dei  Filius,  de 
Deo  vero  Deus  verus,  et  unus  cum 
Patre  naturaliter  Deus,  semper  ex 
seipso  sanctos  angelos  pascit;  sed 
tamen  angelicam  naturam  Dei  Filius 
non  accepit.  Ut  autem  suam  chari- 
tatem  Deus  commendaret  in  nobis, 
Filius  ejus  naturam  nostram  susce- 
pit  ex  nobis.  Et  Deus  unigenitus, 
qui  panis  est  angelorum,  ut  etiam 
seipsum  homini  faceret  panem,  si- 
mul  hominis  et  animam  suscepit  et 
carnem.  Accepit  utramque  veram, 
utramque  sanctam,  utramque  mun- 
dam :  accepit  animam  nostram  sine 
iniquitate,  accepit  carnem  nostram 
cum  mortalitate,  accepit  animam 
justam,  per  quam  nostris  animabus 
justitiam  redderet :  carnem  vero  prop- 
terea  dignatus  est  habere  mortalem, 
ut  secundum  ipsam  moriens  mortem 
vinceret,  secundum  etiam  ipsam  re- 
surgeret,  per  quam  nostra  quoque 
corpora  resuscitaret. 

R.     O  magnum  nrysterium.  v.  (p. 
clxxx.). 

Lectio  vi. 
Magnum  mysterium,  dilectissimi 
fratres:  magnum  divinae  dilectionis 
indicium.  Homo  Deum  contemnens 
a  Deo  recessit:  Deus  diligens  homi- 
nem  ad  homines  venit.  Dilexit  im- 
pium,  ut  faceret  justum:  dilexit  in- 
firmum,  ut  faceret  sanum:  dilexit 
perversum,  ut  faceret  rectum:  di- 
lexit  mortuum,  ut  faceret  vivum. 
Et  quid  amplius  dicam,  quandoqui- 
dem  Deus  genitus  humanam  natu- 
ram  tantum  dilexit,  ut  eam  non  solum 
a  potestate  mali  angeli  liberaret, 
verumetiam  in  seipso  super  omnes 
bonos  angelos  in  Patris  dextera  collo- 
careU  Natura  enim  quae  in  primo 
homine  a  malo  angelo  captivata 
fuerat,  ipsa  nunc  in  secundo  homine 
super  omnes  bonos  angelos  regnat. 
Natura  quae  in  primo  homine  mun- 


dum  peccato  polluit,  ipsa  in  secundo 
homine  mundum  a  peccato  mundavit. 
Primus  homode  terra  terrenus,  secun- 
dus  homo  de  cselo  cselestis.  Primum 
hominem  mulier  corrupta  mente 
decepit:  secundum  hominem  virgo 
incorrupta  virginitate  concepit.  In 
primi  hominis  conjuge  nequitia  dya- 
boli  seductam  depravavit  mentem: 
in  secundi  autem  hominis  matre 
gratia  Dei  et  mentem  integram  ser- 
vavit  et  carnem :  menti  contulit 
firmissimam  fidem,  carni  abstulit 
omnino  libidinem.  Quoniam  igitur 
miserabiliter  pro  peccato  damnatus 
est  homo,  ideo  sine  peccato  mirabili- 
ter  est  natus  Deus  homo.    Tu  autem. 

R.  Te  laudant.  vi.  (p.  clxxxi.). 
Nisi  quando  hoc  Festum  in  die  Lunce 
contigerit  tantum:  tunc  enim  dicitur 
V.  Tanquam  sponsus,  cum  his  Re- 
sponsoriis,  Hodie  nobis  cselorum.  R. 
Hodie  nobis  de  caelis.  R.  Descendit 
de  cselis  (pp.  clxxiv. — clxxvi.). 

Sciendum  est  quod  quandocunque 
fiunt  medice  Lectiones,  sive  sint  de 
Temporcdi  sive  de  Festis  Sanctorum, 
semper  dicantur  Versus  et  Responsoria 
secundum  ordinem  Noctumorum:  et 
hoc  ab  una  Dominica  usque  ad  aliam 
Dominicam  observetur:  ita  tamen 
quod  semper  in  Dominica,  quando 
medice  Lectiones  fiunt,  dicuntur  Ver- 
sus  et  Responsoria  de  primo  Noctur- 
no,  nisi  propria  Responsoria  habean- 
tur;  et  nisi  in  Exaltatione  Sanctce 
Crucis,  et  nisi  infra  Octavas  sine 
regimine  chori.  Nam  tunc  dicuntur 
Versus  et  Responsoria  secundum  or- 
dinem  Nocturnorum  quotidie  infra 
Octavas,  etiam  in  Dominica,  usque 
acl  Octavam  diem:  et  tunc  semper 
reincipiatur  Hystoria.  Si  vero  ali- 
quod  Festum  iii  Lectionum  unius 
Confessoris  et  Pontificis,  de  quo  fieri 
debeant  medice  Lectiones  in  Dominica, 
et  Festum  iii  Lectionum  unius  Con- 
fessoris  et  Abbatis  in  aliqua  feria 
ipsius  ebdomadce  contigerint :  tunc  in 
secundo    Festo   dicuntur    Versus   et 


cclxxvii 


DE   NOCTUEXIS,   ET  DE  MEMOPJIS. 


cclxxviii 


Responsoria  de  primo  Noctumo*,  et 
non  de  secundo :  et  hoc  ne  omittan- 
tur  duo  Responsoria  f  non  dicta  prop- 
ter  unum  ]>rius  dictinn.  Similiter 
e.tiam  fiat  quando  aliquod%  Festum 
iii  Lectionum  plurimorum  Marty- 
ru.m,  et  Festum  iii  Lectionum plvri- 
morum  Confessorum  in  una  ebdoma- 
da  contigerint.  Quandocunque  euim 
in  Matutinis  ix  Lectionum  tres 
medice  Lectiones  fiunt,  tunc  a  Versu 
medii  Noctumi  incipiatur  hujusmodi 
servitium  donec  idem  perficiatur  Noc- 
turnus,  et  non  ab  Antiphona  medii 
Nocturni,  ut  quidam  faciunt%.  Lta 
tamen  quod  omnes  Antiphonce  erunt 
de  Festo  ix  Lectionurn,  media  tamen 
Responsoria  cv.m  Versibus  possunt 
esse  de  primo  Noctvrno,  vel  secundo, 
vel  tertio,  prout  tempus  exegerit.  Et 
qv.ia  Antiphonce  in  Nocturnis  semper 
in  eadem  Hystoria  dicuntur,  ideo  a 
Versu  inchoatur  hujusmodi  servitium, 
quando  medio3  Lectiones  fiant  cdte- 
rius  Hystorice,  et  dicitur  medius 
Versus,  quia  medii  Versus  locum  ob- 
servat,  sivefuerit  de  primo  Nocturno, 
vel  secundo,  vel  tertio,  cdterius  Hys- 
torice:  ordo  tamen  Responsoriorvm 
ita  observetur,  ut  ad  niedias  Lectiones, 
de  quocunque  fieri  debeant,  ab  v.na 
Dominica  in  aliam  Lominicam,  sem- 
per  fiat  inchoatio  in  Dominica  cu.m 
Versibus  et  Resp>onsoriis  primi  Noc- 
turni,  nisi  infra  Octavas  sine  regi- 
mine  chori:  tunc  enim  a  primo  die 
usque  ad  octavam  diem  livjus  ordo 
observetur. 


Ln  duplicibusfestis  Sanctorum,  qui 
hvbent  Jlemorias  Sanctorum  Festis 
illorum  annexas,  sicut  in  Festis  sanc- 
torum  Jacobi,  Bartholomei,  Augus- 
tini  doctoris,  et  sancti  Mathei  apos- 
toli :  fiant  illce  Memorice  in  audientia, 
ne  omittantur:  tamen  quando  horum 
Festa  in  Dominicis  celebrantur,  tv.nc 
memorice  Sanctorum  adjv/nctorum 
cvni  Memoriis  de  Domiuica  et  de 
Trin.itate  sub  silentio  fiant. 

In  Festo  sancti  Augv.stini  doctoris, 
ad  secundas  Vesperas,  de  sancto  Jo- 
hanne  et  de  sancta  Sabina  solennes 
Memorice  fiant.  Tamen  si  Ftstum 
sancti  Avgv.stini  in  Dominica  conti- 
gerit,fiat  Memoria  de  sancto  Johauve 
ut  svpra  dictv.m  est,  et  memoria  de 
Dominica  sub  silentio. 

Si  Festum  duplex  in  Sabbato  con- 
tigerUj  fia.nt  Memorice  de  Dominica 
et  de  Trinitate  sub  silentio,  et  nullcc 
p)rocessio  ad  crucem. 

Ad  secundas  Vesperas  in  die  Fvri- 
ficationis,  et  Nativitatis  beatce  Marice, 
et  Dominicce  in  cdbis,  et  Sanctce 
Trinitatis,  et  Corporis  Christi,  nulla 
ornnino  fiat  Memoria  defesto  iii  Lec- 
tionum  in  crastino  contingenti,  nisi 
festum  ix  Lectionum  conjunctum 
fiverit:  tunc  de  utrisque  fiant  Memo- 
rice:  non  sicut  in  Festo  ap>ostolorvm 
Petri  et  Paidifit  Memoria  de  Octavis 
sancti  Johannis  Baptistce:  ita  nec 
solet  fieri  Memoria  de  Trinitate  in 
Festo  Corporis  Christi,  nisi  fuerit 
cum  regimine  chori.  MemorioB  de 
daplicibus  Festis  et  Octavis  cum  regi- 


*  Eecte,  secundum  Ordinale  Sarum,  quod  testatur  Defensorium  Directorii  (1188-97). 
Similiter  Crede  Jliciii,  quod  totam  fere  rubricam  continet. 

t  Add.  '  primi  Nocturni '  Crede  2Iichi,  1495-97. 

X  'Festum  unius  Martyris  et  Festum  unius  Abbatis,...  et  in  omnibus  fere  libris 
scribitur  quod  in  secundo  festo  dicant  Responsoria  de  ii.  nocturno,  quod  est  expresse  con- 
tra  Ordinale.'  (Defensorium  Directorii  Sarum.)  Utramque  regulam  profert  tractatus 
Crede  Michi. 

§  '.Quandocunque  enim  fiant  medias  lectiones  de  Temporali,  sive  de  Festis  Sancto- 
rum,  semper  a  Yersiculo  medii  Nocturni  incipiatur  hujusmodi  seryicium,  donec  idem 
perficiatur  nocturnus,  et  boc  ab  una  Dominica  in  aliam  observetur.'...(et  sequentia, 
totidem  fere  verbis  prout  in  superiori  pagina  rubricam  ex  Breviario  excudimus) — Crede 
Michi. 


cclxxix 


SILVESTKI   PAP^E. 


cclxxx 


mine  chori,  et  de  Commemorationibus, 
etiam  in  duplicibus  Eestis,  solennes 
Memoriaz  erunt. 

Tres  ultimce  Lectiones  de  Sancto 
Silvestro  dicuntur;  ita  tamen  quod 
septima  Lectio  legatur  de  Expositioiie 
Evangelii 

Secundum  Mattheum  xxv.  [14 — 23.] 
In  illo  tempore :  Dixit  Jesus  dis- 
cipulis  suis  parabolam  lianc.  Homo 
quidam  peregre  proficiscens  vocavit 
servos  suos:  et  tradidit  illis  bona 
sua.     Et  reliqua. 

Omelia  beati  Gregoriipapce*. 

Lectio  sancti  Evangelii,  fratres 
charissimi,  sollicite  considerare  nos 
admonet,  ne  nos,  qui  plus  ceteris  in 
hoc  mundo  accepisse  aliquid  cerni- 
mur  ab  auctore  mundi,  gravius  inde 
judicemur.  Cum  enim  augentur 
dona,  rationes  etiam  crescunt  dono- 
rum.  Tanto  ergo  esse  humilior, 
atque  ad  serviendum  promptior  quis- 
que  debet  esse  ex  munere,  quanto 
quisque  se  obligatiorem  conspicit  in 
reddenda  ratione.  Ecce  homo  qui 
peregre  proiiciscitur,  servos  suos 
vocat,  eisque  ad  negocium  talenta 
partitur.  Post  multum  vero  tem- 
poris  positurus  rationem  revertitur: 
bene  operantes  pro  apportato  lucro 
remunerat,  servum  vero  a  bono  opere 
torpentem  damnat.  Quis  itaque 
iste  homo  est  qui  peregre  proficisci- 
tur,  nisi  liedemptor  noster,  qui  in 
ea  carne  quam  assumpserat  abiit  in 
ca^lum?  Carnis  enim  locus  proprius 
terraest,qua3quasi  ad  peregrinamlum 
ducitur,  dum  per  Kedemptorem  nos- 
trum  in  cselo  collocatur.  Sed  homo 
iste  peregre  proficiscens  servis  suis 
bona  sua  tradidit,  quia  fidelibus  suis 
spiritualia  dona  concessit. 

Octava  et  nona  Lectiones  de  vita 
sancti  Silvestri  legantur. 


Lectio  viii. 

Exurgens  igitur  Constantinus, 
secundum  quod  jussum  sibi  fuerat, 
ad  Silvestrum  misit.  Qui  ubi  se  a 
militibus  circumventum  vidit,  ad 
coronam  martyrii  se  vocari  credidit. 
Faciensque  orationem  et  commen- 
dans  Deo  animam  suam,  et  dans 
omnibus  pacem,  ad  regem  venit. 
Cui  Augustus  assurgens  alacri  eum 
animo  suscepit:  deinde  ei  oinnia 
quse  facta  et  dicta  ei  fuerant,  diligen- 
ter  exposuit.  Post  finem  vero  nar- 
rationis  suse  percontabatur  Augus- 
tus,  qui  essent  isti  Dii  Petrus  et 
Paulus,  qui  eum  visitassent.  Cui 
sanctus  Silvester  dixit.  Petrus  et 
Paulus  non  sunt  Dii,  sed  servi  Dei : 
qui  illi  per  fidem  placentes  primi 
sunt  ab  eo  apostoli  facti.  Cumque 
hoc  gratanter  audiret  Augustus, 
dixit:  Peto,  si  eos  aliqua  imago 
habeat  expressos,  ut  mihi  ostendan- 
tur.  Tunc  sanctus  Silvester  jussit 
dyacono  suo,  ut  Apostolorum  exhi- 
beret  imagines.  Quas  cum  intuere- 
tur,  cum  ingenti  clamore  ccepit  Au- 
gustus  dicere:  Nihil  verius  quam 
horum  has  esse  imagines,  quorum 
visionem  aspexi.  Hi  mihi  dixerunt 
ut  ad  te  mitterem,  ut  per  te  pisci- 
nam  Deitatis  cognoscerem:  in  qua 
cum  lotus  fuissem,  omnium  vulne- 
rum  meorum  consequerer  sanita- 
tem. 

Lectio  ix. 

Cui  sanctus  Silvester  respondit, 
Audi  rex.  Salutis  tuas  piscina  est, 
ut  unum  Deum  cseli  et  terrse  creato- 
rem  cognoscas,  et  Filium  Dei  pro 
salute  hominum  de  caelo  in  terram 
credas  venisse.  Cui  Augustus  re- 
spondit:  Ego  nisi  credidissem,  ad  te 
penitus  non  misissem.  Indixit  ergo 
sanctus  Silvester  Au^usto  unius  eb- 


*  Gregorii  Magni  in  Evangelia,  Lib.  I.  Homil.  ix.  Opera  Tom.  i.  col.  1462-64. 


■clxxxi 


SILVESTRI    PAP.E. 


cclxxxii 


iloTnadoe    jejunium:    et    benedicens 

fecit  eum  cathecuminum.  Vespere 
autem  sabbati,  proces>it  Augustus 
ad  lavacrum  baptismi.  Quem  sanc- 
tus  Silvester  sancto  crismate  Christi 
perfundens,  interrogat  si  ex  toto 
corde  credat  in  Patrem  et  Filium  et 
Spiritum  Sanctum.  Qui  cum  se 
credere  clara  voce  diceret,  mersit 
eum  in  fontem,  dicens:  Deus  qui 
mundasti  in  Jordane  lepram  Naa- 
man  Syri,  et  Paulo  apostolo  per  bap- 
tismum  oculos  quos  amiserat  reddi- 
disti,  et  fecisti  nobis  ex  persecutore 
doctorem :  tu  emunda  hunc  servum 
tuum  omnium  terrenorum  principem 
Constantinum :  ut  sancta  tua  ecclesia 
glorietur  eum  se  habere  ex  perse- 
quente  credentem  et  defendentem. 
Cumque  omnes  respondissent,  Amen: 
subito  quasi  fulgor  lux  intolerabilis 
oculis  per  mediam  fere  horam  emi- 
cuit.  Post  hsec  exurgens  mundns  a 
fonte  Constantinus  Christum  se  vi- 
disse  confessus  est,  Indutusque 
vestibus  candidis  legem  hanc  dedit, 
Christum  Deum  verum  esse,  qui  se 
mundasset  a  leprae  periculo :  et  jube- 
bat  hunc  debere  coli  ab  omni  urbe 
Romana,  Et  si  quis  Christum  blas- 
phemasse  fuisset  comprobatus,  puni- 
retur. 

Xonum  Responsorium  a  duobus 
cantetur  in  suppelliciis  ad  gradum 
chori. 

V.  Ora  pro  nobis,  beate  Silvester. 

[P.  Ut  digni  emciamur  promis- 
sionibus  Christi.] 

In  Laudibus,  omniajiant  ut  unius 
Confessoris  et  Fontificis,  cum  pr&dic- 
ta  Oratione. 

Memoria  de  Nativitate. 

Ant.  Hodie  intacta.  V.  Bene- 
dictus  qui  venit,  Oratio.  Concede 
qusesumus  (p.  cxc). 

Memoria  de  sancto  Stephano. 

Ubi  processio  de  eo  facta  fuerit, 
cum  hac  Antiphona  Constitutus,  ii.  de 


primo  Xocturno.  Ubi  vero  non: 
tunc  dicitur  Antiphona  In  tribula- 
tione,  iii.  de  primo  Xocturno.  V. 
Posuisti  Domine.  Oratio.  Da  no- 
bis,  quaesumus  (p.  cxcv.). 

Memoria  de  sancto  Johaxxe. 
Ubi  processio  de  eo  prius  facla 
fnerit,  cum  hac  Antiphona  Johannes 
apostolus,  i.  de  primo  Xocturno. 
Ubi  vero  non:  tunc  dicitur  Antipho- 
na  Supra  pectus,  ii.  de  primo  Xoc- 
turno.  V.  Valde  honorandus.  Ora- 
tio.     Ecclesiam  tuam  (p.  ccxiv.). 

Memoria  de  Inxocextibus. 

Ubi  jirocessio  puerorum  facta  fue- 
rit,  cum  hac  Antiphona  Herodes  ira- 
tus,  i.  de  Laudibv.s.  Ubi  vero  non: 
tunc  dicitur  Antiphona  A  bimatu, 
ii.  de  Laudihus. 

V.     Mirabilis  Deus. 

Oratio.  Deus,  cujus  hodierna  die 
(p.  ccxxx.). 

Memoria  de  sancto  Thoma. 
Ubi  processio  de  eo  prius  facta 
fwrrit,  cum  hac  Antiphona  Totus  or- 
bis,  ii.  de  Laudibus.  Ubi  vero  pro~ 
cessio  facta  non  fuerit,  tunc  dicitur 
Antiphona  Aqua  Thomse,  iii.  de  Lau- 
dibus.  Y.  Ora  pro  nobis.  Oratio. 
Deus,  pro  cujus  ecclesia  (p.  ccxlvi.). 

Ad  Primam. 

Ant.     Ecce  sacerdos,  p.  419. 
Ps.     Deus  in  nomine  (liii.  p.  42). 
Ant.     Te  jure,  p.  49. 
Ps.     Quicunque  (p.  46). 

Ad  Tertiam. 

Ant.     Non  est  inventus,  p.  419. 

Cap.     Benedictionem. 

Besponsoria  et  Yersus  de  Communi 
unius  Confessoris  et  Pontificis  dicun- 
tur,  cum  Alleluya. 

Ad  Sextam. 

Ant.     Fidelis,  j).  420. 
Cap.     Cognovit,  p.  421. 

Ad  ISToxam. 
Ant.    Serve,  p.  420. 
Cap.    Magnincavit,  p.  421. 


cclxxxiii 


CIRCUNCISIO   DOMINI. 


cclxxxiv 


m  VIGILIA 
CIRCUNCISIONIS   DOMINL 

Ad  Vesperas. 

Ant.  Tecum  principium,  ad secun- 
das  Vesperas  Nativitatis,  p.  cxciv. 

Ps.    Dixit  Dominus  (cix.  p.  191). 

Cap.    Apparuit  gratia. 

R.  Verbum  caro.  Et  dicitur  hic 
sine  Prosa. 

Hymnus.  A  solis  ortus,^?.  clxxxix. 

V.    Tanquam  sponsus. 

Ant.  Qui  de  terra  est  de  terra 
loquitur  :  qui  de  caelo  venit  super 
omnes  est.  Et  quod  vidit  et  audivit 
hoc  testatur,  et  testimonium  ejus 
nemo  accipit.  Qui  autem  acceperit 
ejus  testimonium  signavit  quia  Deus 
verax  est. 

Ps.    Magnificat,  p.  221. 

Oratio. 

Deus,  qui  nobis  nati  Salvatoris 
diem  celebrare  concedis  octavum  : 
fac  nos,  qusesumus,  ejus  perpetua 
divinitate  muniri,  cujus  sumus  carnali 
commercio  reparati.  Qui  tecum  vi- 
vit  et  regnat. 

Nidlafiat  Memoria  adhas  Vesperas, 
nec  ad  Matutinas  in  crastino. 

Ad  Completorium. 

Ant.  Nato  Domino  angelorum 
chori  canebant  dicentes,  Salus  Deo 
nostro  sedentisuperthronumetAgno. 

Ps.    Cum  invocarem  (iv.  p.  222). 

Cap.    Tu  in  nobis. 

Hymnus.    Salvator  mundi,  p.  226. 

V.    Custodi  nos,  Domine. 

Ant.  Alleluya.  Verbum  caro  fac- 
tum. 

Ps.    Nunc  dimittis. 

Preces  et  cetera  quo3  ad  Completo- 
rium  pertinent  expleantur. 

Hoc  Completorium  non  mutatur 
usque  ad  Vigiliam  Epyphania?. 

*  Beda  in  Lucam,  Cap, 


[IN   DIE 
CIRCUNCISIONIS   DOMINL] 

Ad  Matutinas. 

Invitatorium.  Christus  natus  est 
nobis.     Venite,  adoremus. 

Ps.    Venite. 

Hymnus.  Christe,  Redemptor  om- 
nium,  p.  clxxi. 

In  primo  Noctumo. 

Ant.  Dominus  dixit  ad  me,  Filius 
meus  es  tu  :  ego  hodie  genui  te. 

Ps.    Quare  fremuerunt  (ii.  p.  7). 

Ant.  In  sole  posuit  tabernaculum 
suum  et  ipse  tanquam  sponsus  pro- 
cedens  de  thalamo  suo. 

Ps.    Cseli  enarrant  (xviii.  p.  23). 

Ant.  Elevamini  portse  seternales  : 
et  introibit  rex  glorise. 

Ps.  Domini  est  terra  (xxiii.  p. 
40). 

V.  Tanquam  sponsus. 

Lectio  i.  [Beda  super  Lucam,  Lib.  I. 
Cap.  7*.] 
Ritus  et  religio  circuncisionis,  fra- 
tres  charissimi,  a  beato  Abraham 
patriarcha  sumpsit  exordium.  Qui 
cum  positus  adhuc  in  prseputio  per- 
fecte  Deo  credidisset,  reputatumque 
ei  esset  ad  justitiam,  signum  accepit 
circuncisionis,  signaculum  justitise 
fidei,  quse  est  in  praeputio.  Erat 
enim  circuncisionis  typus  ac  figura 
multiformis.  Nam  et  signaculum  (ut 
dictum  est)  justitise  fidei  Abrahse  et 
seminis  ejus  erat  indicium,  castigando 
eos  qui  ad  hoc  semen  hancque  fidem 
pertinerent,  ab  omni  inquinamento 
carnis  et  spiritus  :  et  prophetia  nas- 
cituri  de  hoc  semine  Salvatoris,  qui 
nos  et  in  prsesenti  per  baptismum  ab 
omni  mortiferse  actionis  pollutione 
mundaret,  et  in  futuro  per  resurrec- 

ii.  Opera  Tom.  v.  238. 


CclxXXV  IX    DIE    CIRCUXCISIOXIS   DOMIXI.     (i.  JAXUAR.)         Cclxxxvi 


tionein   ab    universa    mortis   ipsius 
corruptione  liberaret. 

R.  1.  In  principio  erat  Verbum, 
et  "Verbum  erat  apud  Deurn,  et  Deus 
erat  Verbum,  hoc  erat  in  principio 
apud  Deum.  Omnia  per  ipsum  facta 
sunt,  et  sine  ipso  factum  est  nichil. 

V.  Quod  factum  est  in  ipso  vita 
erat,  et  vita  erat  lux  hominum.  Om- 


Lectio  ii. 

Et  praecipue  donum  remissionis, 
quod  sulveret  a  peccato  praavarica- 
tionis  Adse,  per  hanc  circuncisionem 
id  temporis  ministrari  eidem  gratise 
legisque  latori  complacuit.  Qui  enim 
nunc  dicit,  Nisi  quis  renatus  fuerit 
ex  aqua  et  Spiritu  Sancto,  non  potest 
introire  in  regnum  Dei,  ipse  tunc 
dicebat,  Alasculus  cujus  praeputii  caro 
circuncisa  non  fuerit,  peribit  anima 
illa  de  populo  suo,  quia  pactum  meum 
irritum  fecit.  Xon  pactum  utique 
circuncisionis,  quod  non  infans  qui 
discernere  necdum  valuit,  sed  majores 
qui  id  servare  noverant  irritum  fece- 
nmt  :  verum  pactum  quod  cum  primo 
homine  Deus  iniit,  quod  omnis  qui 
vel  unius  diei  vitam  gessit  in  terra 
prsevaricasse  convincitur,  atque  ideo 
remedio  salutis  aliquo  opus  habere 
non  ignoratur.  ISTam  qui  vel  ante 
ternpora  circuncisionis,  vel  etiam  post 
datam  circuncisionem,  de  exteris  gen- 
tibus  extitere  fideles,  ut  exemplar 
patientise  Job,  et  amici  liberique 
illius,  sive  victimis  hostiarum  se 
suosque  ab  originali  peccato,  seu 
certe  sola  fide  salvabant;  quia  justus 
ex  fide  vivit,  et  sine  fide  impossibile 
est  placere  Deo. 

P.  2.  Benedictus  qui  venit  in 
nomine  Domini  Deus  Dominus.  Et 
illuxit  nobis.    Alleluia.     Alleluia. 

V.  Lapidem  quem  reprobaverunt 
sedificantes,  hic  factus  est  in  caput 
anguli.     Et  illuxit. 


Lectio  iii. 

Verum  his  atque  hujusmodi  reme- 
diis  egent,  qui  de  peccati  traduce 
propagati  in  iniquitatibus  concepti 
et  in  delictis  sunt  nati  Kedemptor 
autem  noster,  qui  ut  peccatum  mundi 
tolleret  sine  peccato  venit  in  mun- 
dum,  sicut  suo  baptismate  nobis  re- 
media  procuravit,  id  est,  nostris 
abluendis  sceleribus  aquarum  quse 
subiit  lavacra  consecravit  :  ita  etiam 
circuncisione  quam  suscepit  non  sua 
(quse  nulla  erant)  admissa  purgavit, 
sed  nostrse  in  se  naturse  vetustatem 
docuit  innovandam,  et  nunc  videlicet 
eam  per  se  a  viciorum  labe  purgan- 
dam,  et  in  novissima  die  significans 
ab  ipsa  multipharise  mortalitatis  ac 
mortis  peste  penitus  esse  restauran- 
dam.  Unde  congrue  Jesus  octava 
die  circuncisus  asseritur,  quod  non 
facile  in  Veteri  Testamento  de  quo- 
quam  legimus,  quamvis  de  omnibus 
ssepissime  jussum,  absque  solo  dum- 
taxat  Isaac,  qui  quasi  filius  promis- 
sionis  primus  octava  die  circuncisio- 
nem  accepisse  perhibetur.   Tu  autem. 

R.  3.  Ecce  Agnus  Dei,  ecce  qui 
tollit  peccata  niuiidi  :  ecce  de  quo 
dicebam  vobis,  Qui  post  me  venit 
ante  me  factus  est.  Cujus  non  sum 
dismus  corrioaani  calciamenti  solvere. 

o  o 

V.  Hoc  est  testimonium  quod 
perhibuitJohannes.  Quipost.  Gloria 
Patri.     Cujus. 

Li  secundo  JSfocturno. 

Ant.  Speciosus  forma  prse  filiis 
hominum  :  diffusa  est  gratia  in  labiis 
tuis. 

Fs.    Eructavit  (xliiii.  p.  101). 

Ant.  Suscepimus  Deus  misericor- 
diam  tuam,  in  medio  templi  tui. 

Fs.  Magnus  Dominus  (xlvii.  p. 
104). 

Aiit.  Homo  natus  est  in  ea,  et 
ipse  fundavit  eam  Altissimus. 

Ps.    Fundamenta  (Ixxxvi.  p.  154). 

V.    Ipse  invocavit  me. 


ccixxxvn 


CIRCUNCISIO   DOMINI. 


cclxxxviii 


Lectio  iiii. 

Bene,  inquam,  Jesus  octava  die 
circunciditur  :  quia  videlicet  utraque 
Jisec  nostra  quam  prcediximus,  hoc 
est,  et  moderna  et  futura,  et  spiritus 
et  carnis  innovatio,  et  in  ejus  resur- 
rectione  figurata,  et  in  nostra  quan- 
doque  est  perficienda.  Siquidem  de 
prima  nostra  resurrectione,  quse  in- 
terim  vitse  et  fidei  emendatione  cele- 
bratur,  apostolus  ait  :  Quicunque 
enim  baptizati  sumus  in  Christo  Jesu, 
in  morte  ipsius  baptizati  sumus  :  ut 
quomodo  surrexit  Christus  a  mortuis 
per  gloriam  Patris,  ita  et  nos  in  novi- 
tate  vitse  ambulemus.  De  secunda 
autem  quae  in  fine  speratur,  ita  dicit : 
Si  enim  credimus  quod  Jesus  mortuus 
est  et  resurrexit,  ita  et  Deus  eos  qui 
dormierunt  per  Jesum  adducet  cum  eo. 
Octavum  autem  numerum  resurrec- 
tionis  glorise  convenire  pene  omnibus 
claret.  Nam  et  Dominus  octava  die, 
hoc  est,  post  septimam  sabbati,  resur- 
rexit  :  et  ipsi  post  sex  seculi  hujus 
retates  et  septimamsabbatianimarum, 
quse  nunc  interim  in  alia  vita  geritur, 
quasi  octavo  tempore  resurgemus : 
tunc  verissime  circuncisi,  hoc  est,  ab 
omnibus  carnalis  concupiscentiae  vitiis 
et  corruptionibus,  in  quibus  maxime 
luxuria  regnat,  expoliati,  verissime 
prseputium  incisi.  Quia  sicut  Domi- 
nus  ait  :  Pilii  seculi  hujus  nubunt, 
et  traduntur  ad  nuptias  :  illi  autem 
qui  digni  habentur,  seculo  illo,  et 
resurrectione  ex  mortuis,  neque  nu- 
bent,  neque  ducent  uxores,  neque 
nltra  mori  poterunt.  ^Equales  enim 
angelis  sunt,  et  filii  sunt  Dei,  cum 
filii  sint  resurrectionis. 

B.  4.  Nesciens  mater  virgo  vi- 
rum  peperit  sine  dolore  Salvatorem 
seculorum.  Ipsum  regem  angelo- 
rum  sola  virgo  lactabat  ubera  de  cselo 
plena. 

V.  Beata  viscera  Marise  virginis 
quse  portaverunt  seterni  Patris  Fi- 
lium.     Ipsum. 


Lectio  v. 

Verum  quia  de  circuncisione  sermo 
est,  libet  inquirere  quare  Moyses 
ipse,  qui  legem  circuncisionis  et  pa- 
tribus  a  Deo  datam,  et  sibi  totiens 
inculcatam  refert,  toto  ducatus  sui 
tempore  neminem  circuncidi  voluerit, 
prseter  unum  solummodofilium  suum, 
quem  mater  arreptum  petra  acutissi- 
ma,  ne  a  Domino  feriretur,  circunci- 
dit :  secl  omnesqui  in  heremo  nati  sunt 
a  Josue  circuncidendos  reliquerit  ; 
morem  videlicet  divinitus  imperatum, 
quadringentis  et  sex  annis  observa- 
tum,  et  avita  sibi  successione  contradi- 
tum,  annis  quadraginta  continuis  in- 
termittens.  De  quo,  salvo  majorum 
intellectu,  dicam  breviter  ipse  quod 
sentio.  Moyses  circuncisionem  prse- 
dicat,  sed  Josue  perficit  :  quia  lex 
per  Moysen  data  est,  gratia  autem 
et  veritas  per  Jesum  Christum  facta 
est.  Nichilque  prodest  littera  jubens, 
nisi  affuerit  gratia  juvans. 

R.  5.  Continet  in  gremio  cselum 
terramque  regentem 

Virgo  Dei  genitrix,  quem  totus 
non  capit  orbis 

Per  quem  mundus  ovans  celso  sub 
principe  pollet. 

Versus.     Casta^  parentis  viscera 
eselestis  intrat  gratia, 
venter  puellse  bajulat 
secreta  quse  non  noverat. 
Per  quem. 

Lectio  vi. 

Moyse  prsedicante  prseputium  cre- 
scit,  quia  sicut  Apostolus  ait  :  Ex 
operibus  legis  nonjustificabitur  omnis 
caro  coram  illo.  Per  legem  enim 
cognitio  peccati.  Et  alibi  :  Usque 
ad  legem  enim  peccatum  erat  in 
mundo.  Peccatum  autem  non  im- 
putatur,  cum  lex  non  esset.  Et  ite- 
rum  :  Lex  autem  subintravit,  ut 
abundaret  delictum.  Nam  concupi- 
scentiam  nesciebam,  nisi  ]ex  diceret, 
Non  concupisces.  Occasione  autem 
accepta,    peccatum    per    mandatum 


cclxxxix 


CIRCUXCISIO   DOMIXI. 


CCXC 


operatum  est  in  me  omneDi  concupis- 
centiam.  SedJosuepopulo  in  terram 
prornissionis  inducto  prseputiuniquod 
Moyse  vivente  accreverat,  cultris  pe- 
trinis  incidit  :  quia  ubi  abundavit 
delictum,  superabundavit  et  gratia. 
Nam  quare  petrinis  ad  circunciden- 
dum  Josue  cultris  utitur,  intelligat 
qui  legit  :  quia  petra  erat  Christus. 
Et  super  hanc  (inquit)  petram  adifi- 
cabo  ecclesiam  meam.  Quod  enim 
impossibile  erat  legi  in  qua  infirma- 
batur  per  carnera,  Deus  Filium  suum 
mittens  in  similitudinem  carnis  pec- 
cati  de  peccato  damnavit  peccatum 
in  carne,  ut  justificatio  legis  imple- 
retur  in  nobis  qui  non  secundum 
carnem  ambulamus,  sed  secimdivm 
Spiritum.     Tu  autem  Domine. 

P.   6.      Confirmatum  est  cor  vir- 
ginis  in  quo  divina  mysteria  angelo 
narrante  concepit    quem  forma  prse 
filiis  honrinuni  castis  concepit  visce- 
ribus.     Et    benedicta    in    seternuni 
Deurn  nobis  protulit  et  bominem. 
Yersus.    Domus  pudici  pectoris 
templum  repente  fit  Dei, 
intacta  nesciens  virum 
verbo  concepit  Filiuni. 
Et  benedicta.    Gloria.    Et. 

In  tertio  Nbcturno. 

Ant.  Exultabunt  omnia  ligna  sil- 
varum  ante  faciem  Domini  quoniam 
venit. 

Ps.    Cantate  i.  (xcv.  p.  1G4). 

Ant.  In  principio  et  ante  secula 
Deus  erat  Yerbum  :  ipse  natus  est 
nobis  Salvator  mimdi. 

Ps.  Dominus  regnavit,  exultet 
(xcvi.  p.  1G4). 

Aiit.  Ante  luciferum  genitus  et 
ante  secula  Dominus  Salvator  noster 
liodie  nasci  dignatus  est. 

Ps.    Cantate  ii.  (xcvii.  p.  1G9). 

V.    Xotum  fecit  Dorainus. 

Secundum  Lucam  ii.  [21.] 
In  illo  tempore.     Postquam  con- 


summati  sunt  dies  octo  ut  circunci- 
deretur  puer,  vocatum  est  nomen  ejus 
Jesus.     Et  reliqua. 

Omelia  venerabilis  Beclce  presby- 
teri*. 

Sanctam  venerandamque  prse- 
sentis  diei  memoriam  paucis  qui- 
dem  verbis  Evangelista  compre- 
hendit,  sed  non  pauca  caelestis  mys- 
terii  virtute  gravidam  reliquit.  Ex- 
posita  namque  nativitate  Dominica, 
cujus  gaudia  mox  angeli  dignis  lau- 
dibus  extulerunt,  pastores  devota 
visitatione  celebrarunt,  omnes  qui 
tunc  audiere  mirati  sunt,  nos  quo- 
que  pro  modulo  nostro,  prout  potui- 
mus  proxime  (Domino  largiente) 
congruis  missarum  hymnorumque 
solenniis  exegimus  :  subjunxit  atque 
ait  :  Et  postquam  consummati  sunt 
dies  octo  ut  circuncideretur  puer,  vo- 
catum  est  nomen  ejus  Jesus  :  quod  vo- 
catum  est  ab  angeio,  priusquam  in 
utero  conciperetur.  Ha?c  sunt  festi- 
vitatis  hodierme  gaudia  veneranda, 
ha^c  sacraa  solennitas  diei,  hsec  illa 
supernaB  pietatis  munera  sacrosancta, 
quae  fidelium  cordibus  commendans 
apostolus  ait  :  Quia  ubi  venit  pleni- 
tudo  temporis,  misit  Deus  Eilium 
suum,  factum  ex  muliere,  factum  sub 
lege,  ut  eos  qui  sub  lege  erant  redi- 
meret :  ut  adoptionem  filiorum  reci- 
peremus. 

R.  7.  O  regem  cseli  cui  talia  fa- 
mulantur  obsequia  stabulo  ponitur 
qui  continet  mundum.  Jacet  in 
prsesepio  et  in  nubibus  tonat. 

V.  Qui  caeluin  terramque  regit 
per  secula  solus.     Jacet. 

Lectio  viii. 

Magna  namque  dispensatione  pie- 
tatis  ad  redemptionem  generis  liu- 
mani  Deus  Pater  non  angelum,  non 
archangelum,  sed  Eilium  suum  uni- 
genitum  mittere  dignatus  est.  Quem 
quia  in  divinitatis  suse  specie  videre 


Beclae  Op.  vii.  col.  31-5.    Horailias  Hyemales  de  Sanctis  :  In  circumcisione  Domini. 
S.  B.  I.  k 


CCXCl 


CIRCUNCISIO    DOMINI. 


CCXCll 


nequivimus,  magna  rursum  dilec- 
tionis  arte  providit,  ut  liunc  factum 
ex  muliere,  hoc  est,  ex  maternse  car- 
nis  substantia,  sine  virili  admix- 
tione  conceptum,  ad  hmnanos  verum 
hominem  proferret  aspectus  :  qui  in 
divina  virtute  ac  substantia  manens, 
per  omnia  quod  erat,  veram  naturse 
mortalis  infirmitatem,  quam  non1 
habebat,  indueret.  Et  ut  nobis  ne- 
cessariam  obediendi  virtutem  prseci- 
puo  commendaret  exemplo,  factum 
sub  lege  Filium  suum  Deus  misit 
in  mundum.  Non  quia  ipse  legi 
quicquam  debeat,  qui  unus  est  ma- 
gister  noster,  unus  est  legislator  et 
judex ;  sed  ut  eos,  qui  sub  lege  po- 
siti  legis  onera  portare  nequiverant, 
sua  compassione  juvaret,  ac  de  ser- 
vili  conditione,  quse  sub  lege  erat, 
ereptos :  in  adoptionem  iiliorum,  quse 
per  gratiam  est,  sua  largitate  re- 
duceret. 

E.  8.  Congratulamini  micbi  om- 
nes  qui  diligitis  Dominum  :  quia 
cum  essem  parvula  placui  altissimo. 
Et  de  raeis  visceribus  genui  Deum  et 
hominem. 

V.  Beatam  me  dicent  omnes  ge- 
nerationes  :  quia  ancillam  humilem 
respexit  Deus.     Et  de  meis. 

Lectio  ix. 

Suscepit  ergo  circuncisionem  lege 
decretam  in  carne,  qui  absque  omni 
prorsus  labe  corruptionis  apparuit  in 
carne.  Et  qui  in  similitucune  carnis 
peccati,  non  autem  in  carne  peccati 
advenit,  remedium  quo  caro  peccati 
consueverat  mundari  non  respuit  : 
sicut  etiam  unda  baptisraatis,  qua 
novse  gratise  populos  a  peccatorum 
sorde  lavari  voluerit,  ipse  non  neces- 
sitatis,  sed  exempli  causa  subiit. 
Scire  etenim  debet  vestra  fraternitas, 
quia  idem  salutiferae  curationis  aux- 
ilium  circuncisio  in  lege  contra  ori- 
ginalis  peccati  vulnus  agebat,  quod 


nunc  baptismus  agere  revelatas  gra- 
tiae  tempore  consuevit :  excepto  quod 
regni  cselestis  januam  necdum  in- 
trare  poterant,  donec  adveniens  be- 
nedictionem  daret,  qui  legem  dedit, 
ut  videri  posset  Deus  deorum  in 
Syon.  Tantum  in  sinu  Abrahse  post 
mortem  beata  requie  consolati  su- 
pernse  pacis  ingressum  spe  felici  ex- 
pectabant.  Qui  enim  nunc  per 
Evangelium  suum  terribiliter  ac  sa- 
lubriter  clamat  :  Nisi  quis  renatus 
fuerit  ex  aqua  et  Spiritu  sancto,  non 
potest  introire  iu  regnum  Dei ;  ipse 
dudum  per  legem  suam  clamabat : 
Masculus,  cujus  prseputii  caro  cir- 
cuncisa  non  fuerit,  peribit  anima 
illa  de  populo  suo,  quia  pactum 
meum  irritum  fecit,  id  est,  quia  pac- 
tum  vitse  in  paradiso  hominibus 
mandatum  Adam  prsevaricante  trans- 
gressus  est,  in  quo  omnes  peccave- 
runt,  peribit  de  ccetu  sanctorum,  si 
non  ei  fuerit  lavacro  salutari  sub- 
ventum. 

E.  9.  Yerbum  caro  ut  supra  in  die 
Nativitatis  Domini,  ix.  (p.  clxxxvi.). 
Et  dicatur  hic  sine  Prosa,  sive  Domi- 
nica  fuerit  sive  non.  Ps.  Te  Deum 
(p.  27). 

V.  Verbum  caro,  ut  supra  in  die 
j\Tativitatis. 

Ix  Laudibus. 

Ant.  O  admirabile  commercium, 
creator  generis  humani  animatum 
corpus  sumens  de  virgine  nasci  dig- 
natus  est  :  et  procedens  homo  sine 
semine  largitus  est  nobis  suam  Dei- 
tatem. 

Ps.  Dorainus  regnavit  (xcii.  p. 
29). 

Ant.  Quando  natus  es  ineffabi- 
liter  ex  virgine,  tunc  impletae  sunt 
Scripturse  :  sicut  pluvia  in  vellus 
descendisti,  ut  salvum  faceres  genus 
huraanum,  te  laudamus  Deus 
noster. 


*  nunc,  in  Breviario.    non,  in  Beda. 


ccxcm 


CIRCUXCISIO   DOMIXI. 


CCXCIV 


Ps.     Jubilate  (xcix.  p.  29). 

A  nt.  RubiiDi  quem  viderat  Aloyses 
inconibustuni  conservatam  agnovi- 
mus  tuam  laudabilem  virginitatem  : 
Dei  genitrix  intercede  pro  nobis. 

Ps.     Deus  Deus  (Ixii.  p.  30). 

Ant.  Germinavit  raclix  Jesse  : 
orta  est  stella  ex  Jacob,  virgo  pe- 
perit  Salvatoreni,  te  laudamus  Deus 
noster. 

Ps.  Benedicite  (Daniel  iii.  p. 
31).  _         _       • 

Ant.  Ecce  Maria  genuit  nobis  Sal- 
vatorem  :  quem  Johannes  videns  ex- 
clamavit,  dicens,  Ecce  Agnus  Dei, 
ecce  qui  tollit  peccata  mundi.  Al- 
leluya. 

Ps.     Laudate  (cxhiii — cl.  p.  32). 

Cap.     Apparuit  gratia. 

Hymnus.  A  solis  ortus,  p.  clxxxix. 

V.     Benedictus  qui  venit. 

Ant.  Mirabile  mysterium  decla- 
ratur  hodie,  innovantur  naturse,  Deus 
homo  factus  est,  id  quod  fuit  per- 
mansit  :  et  quod  non  erat  assump- 
sit  :  non  commixtionem  passus  ne- 
que  divisionem. 

Ps.     Benedictus  (p.  35). 

Oratio.  Deus  qui  nobis,  p. 
cclxxxiii. 


Ant. 
dihus. 
Ps. 
Ant. 
Ps. 


Ad  Primam. 

O  admirabile.     i.  de  Lan- 


Deus  in  nomine  (liii.  p. 

Gratias  tibi. 
Quicunque  (p.  46). 


42). 


Ad  Tertiam. 

Ant.     Quando   natus   es.     ii. 
Laudilus. 


Ps.  Legem  pone  (cxviii.  33,  p. 
57). 

Capitida,  Pesponsoria  et  I  ersus 
sicut  in  die  Nativitatis  Domini  ad 
omnes  Horas  dicantur  cum  Oratione 
hujus  diei. 

Ad  Sextam. 

Ant.  Bubum  quem  viderat.  iii. 
de  Laudibus. 

Ps.     Defecit  (cxviii.  81,  p.  61). 

Ad  Xoxam. 

Aat.  Germinavit  radix  [iiii.  de 
Laudibus.] 

Ps.  Alirabilia  (cxviii.  129,  p. 
65). 

Ad  Yesperas. 

Ant.  Tecum  principium,  ad  sc- 
cundas  Vesperas  Xativitatis.  p. 
cxciv. 

Ps.     Dixit  Dominus  (cix.  p.  191). 

Cap.     Apparuit  gratia. 

E.     Confirmatum  est.     vi. 

Hyranus.  A  solis  ortus,  p.  clxxxix. 

Y.     Benedictus  qui  venit. 

Ant.  Magnum  hereditatis  mys- 
terium  :  templum  Dei  factus  est 
uterus  nescientis  viruin,  non  est 
pollutus  ex  ea  carnem  assumens, 
omnes  gentes  venient  dicentes  : 
gloria  tibi  Domine. 

Ps.     Magnificat  (p.  221). 

Oratio.  Deus,  qui  nobis,/>.  cclxxxiii. 

Memoria  de  S.  Stephaxo  tantum. 

Ant.     Tu  principatum. 
V.     Gloria  et  honore. 
Oratio.     Da  nobis,  quaesumus,  p. 
cxcv. 


k2 


ccxcv 


IX   OCTAVA  SAXCTI   STEPHAXI. 


CCXCVl 


IN   OCTAYA   SANCTI   STEPHANI. 


Ad  Matutinas. 
Invitatorium,  Hymni,  Antiphonce 
t  Psalmi  sicut  in  prima  die  dicun- 


e 

tur. 


V.    Gloria    et    honore    coronasti 
eum  Domine. 


Beati  Maximi  episcopi. 


Lectio   i* 

Considerate  attentius,  dilectissimi 
fratres,  cum  beatus  niartyr  Stepha- 
nus  Dominum  nostrum  Jesum  Chris- 
tum  ad  dexteram  Dei  Patris  stare 
vidisset,  cur  se  filium  hominis  videre 
testatus  est,  et  non  potius  Filium 
Dei  :  cum  utique  plus  honoris  Do- 
mino  delaturus  videretur,  si  se  Dei 
potius  quam  hominis  Filiuin  videre 
dixisset.  Sed  certa  ratio  postulabat, 
ut  hoc  ita  et  ostenderetur  in  cselo,  et 
prsedicaretur  in  mundo. 

Si  Dominica  fuerit,  dividantur 
isto3  tres  Lectiones  in  sex  :  hoc  modo. 
Si  Dominica  fuerit :  Lectio  ii. 

Omne  enim  Judeorum  scandalum 
in  hoc  erat  :  cur  Dominus  noster 
Jesus  Christus,  qui  secundum  car- 
nem  est  filius  hominis,  esse  etiam 
Filius  Dei  diceretur.  Ideo  ergo 
pulchre  Scriptura  divina  filium  ho- 
minis  ad  dexteram  Dei  Patris  stare 
memoravit :  ut  ad  confundendam  Ju- 
deorum  incredulitatem  ille  ostende- 
retur  rnartyri  in  cselo,  qui  a  perfidis 
Judeis  negabatur  in  mundo.  Et  illi 
testimonium  caelestis  veritas  daret, 
cui  fidem  terrena  impietas  derogaret. 

R.  1.  Stephanus  servus  Dei  quem 
lapidabant  Judei  vidit  caelos  aper- 
tos  :  vidit  et  introivit.  Beatus  homo 
cui  caeli  patebunt. 


V.  Stephanus  vidit  cselos  aper- 
tos  :  vidit  et  introivit.     Beatus. 

Lectio  ii.  [sive  m.] 

Si  quid  autem  distare  inter  mar- 
tyres  potest,  prsecipuus  videtur  esse 
qui  primus  est.  Nam  cum  sanctus 
Stephanus  ab  apostolis  dyaconus  or- 
dinatus  sit,  apostolos  ipsos  beata  ac 
triumphali  morte  prsecessit ;  ac  sic 
qui  erat  inferior  ordine,  primus  fac- 
tus  est  passione.  Mortem  enim 
quam  Salvator  dignatus  est  pro  om- 
nibus  pati,  hanc  ille  primus  reddidit 
Salvatori.  Videte  enim,  dilectissimi 
fratres,  afFectum  beati  viri  :  videte 
magnam  et  admirabilem  charitatem. 

JSi  Dominica  fuerit.     Lectio  quarta. 

In  persecutione  positus  erat  :  et 
pro  persecutoribus  supplicabat  :  at- 
que  in  illa  lapidum  ruina,  quando 
alius  oblivisci  poterat  etiam  charissi- 
mos  suos,  ille  Doniino  commendabat 
inimicos.  Quid  enim  dicebat  cum 
lapidaretur?  Domine  (inquit)  ne 
statuas  illis  hoc  peccatum.  Plus 
itaque  tunc  dolebat  illorum  peccata, 
quam  sua  vulnera  :  plus  illorum  im- 
pietatem,  quam  suam  mortem.  Et 
recte  plus.  In  illorum  quippe  iniqui- 
tate  erantmulta  quse  poterant  plangi, 
in  illius  autem  morte  non  erat  quod 
debuisset  doleri. 

R.     Lapidabant.     v.    (p.  cciv.) 

Lectio  iii.  \sive  vJ\ 

Imitemur  ergo  in  aliquo,  dilectis- 
simi  fratres,  tanti  magistri  fidem, 
tam  prseclari  martyris  charitatem. 
Diligamus  nos  hoc  in  ecclesia  fratres 
nostros  animo,  quo  ille  tunc  dilexit 


*  B.  Maximi,  Homilioe  de  Sanctis  :  In  Natali  Stcphani.     Op.  p.  224,  Paris,  1671. 


ccxcvn 


IX   OCTAVA   S.    STEPHAXI.      DE   S.   MARIA. 


CCXCVlll 


inimicos  suos.  Sed  quocl  pejus  est, 
aliquotiens  non  solum  inimicos  non 
diligimus,  sed  nec  amicis  quiclem 
fidem  integram  custodimus.  Sed 
dicit  aliquis  :  Non  possum  diligere 
inimicum  meum,  quem  quotidie 
yelut  hostem  crudelem  patior.  O 
quicunque  ille  es,  attendis  quicl  tibi 
fecerit  homo,  et  non  consideras  quid 
tu  feceris  Deo. 

Si  Dominicafuerit :  Lectio  sexta. 

Cum  enim  tu  multum  graviora  in 
Deum  peccata  commiseris,  quare 
non  dimittis  homini  parvum,  ut  tibi 
Deus  dignetur  dimittere  multum  ? 
Recole  quid  tibi  in  Evangelio  "Veri- 
tas  ipsa  promiserit,  et  quam  tibi  quo- 
dammodo  cautionem  fecerit,  vel 
quale  tecum  pactum  inierit.  Si  enim 
(inquit)  dimiseritis  hominibus  pec- 
cata  eorum,  dimittet  et  vobis  Pater 
vester  caslestis  peccata  vestra.  Vi- 
detis,  fratres,  quia  cum  Dei  gratia 
in  potestate  nostra  positum  est :  qua- 
liter  a  Domino  judicemur.  Si  (in- 
quit)  dimiseritis  :  dimittetur  vobis, 
Moneo  ergo  vos,  fratres,  ut  in  malis 
hominibus  medicorum  vicem  agere 
studeatis  :  et  non  ipsos  homines,  sed 
ipsorum  maliciam  odio  habeatis.  Pro 
bonis  orate  ut  semper  ad  meliora 
conscendant  :  pro  malis,  ut  cito  ad 
emendationem  vitae  per  pcenitentiae 
lamenta  confugiant.     Tu. 

R.    Lapides  torrentes.  vi.  p.  ccv. 

Si  vero  Dominica  fuerit,  erit  se- 
cundum  R.  2.  Videbant  omnes  (p. 
cc.)  et  tertium  R.  3.  Impetum  fece- 
runt. 

Ps.     Te  Deum  (p.  27). 

V.     Posuisti  Domine. 

Ix  Laudibus. 

Ho3C  sola  Ant.  Lapidaverunt,  p. 
ccx. 

Ps.  Dominus  regnavit  (xcii.  p. 
29). 

Capitulum,    Hymnus,     Versus    et 


Antiphona  svper  Ps.  Benedictus,  cum 
Oratione,  sicut  in  prima  die. 

Memoria  de  sancto  Johaxxe. 

Ubi  processio  de  eo  prius  facta 
fuerit,  cum  hac  Antiphona  Supra  pec- 
tus.  TJbi  vero  non  :  tunc  diciturAnti- 
phona  Quasi  unus. 

V.  Valde  honorandus.  Oratio. 
Ecclesiam  tuam,  p.  ccxiv. 

Memoria  de  Ixxocextibus. 

Ubi  Processio  Puerorum  facta  fue- 
rit,  cum  hac  Antiphona  A  bimatu 
(p.  ccxlii).  Ubi  vero  non  :  tunc 
dicitur  Antiphona  Vox  in  Eama. 
V.  Alirabilis  Deus.  Oratio.  Deus 
qui  hodierna,  p.  ccxxx. 

Memoria  de  sancto  Thoma. 

Ubi  processio  de  eo  prius  facta 
fuerit,  cum  hac  Antiphona,  Aqua 
ThomaB  (p.  cclviii).  Ubi  vero  non  ; 
tunc  dicitur  Antiphona  Ad  Thornse. 

V.     Ora  pro  nobis. 

Oratio.  Deus  pro  cujus,  p.  ccxlvi. 

Memoria  de  saneta  aIaria. 

Cum  hac  Antiphona,  Ecce  Maria. 
V.     Post  partum.  [p.  91. 

Oratio.    Deus,  qui  salutis,  p.  cxci. 

Ab  hac  die  usque  ad Purificationem 
quotidie  fiant  AIemorle  de  saxcta 
Maria,  de  quocunque  fiat  servitium, 
tam  ad  Vesperas  quam  ad  Matutinas, 
nisi  in  Vigilia  Epyphaniw,  et  in  die 
ejusdem. 

In  Festis  novem  Lectionum,  et  in 
Octavis,  et  infra  Octavas,  quando 
chorus  regitur,  et  in  Dominicis,  ad 
utrasque  Vesperas,  cum  hac  Anti- 
phona,  Quando  natus.  V.  Speciosus 
forma.  Oratio.  Deus  qui  salutirf. 
Ad  Matutinas  vero,  cum  hac  Anti- 
phona,  Ecce  Maria.    V.  Post  partum. 

In  feriis  vero  et  in  Festis  trium 
Lectionum  sine  regimine  chori,  ad 
Vesperas,  Ant.  Rubum  quem  vi- 
derat.  V.  Speciosus  forma.  Oratio. 
Deus   qui  salutis.      Ad  Matutinas, 


CCXCIX 


DE   S.   MARIA  IN   OCTAVA  S.   STEPHANI. 


CCC 


\Ant.  Post  partum.  V.  Germina- 
vit.f      Oratio  ut  supra. 

Quod  si  Octava  sancti  Stephani  in 
Dominica  evenerit,  fiant  ix  Lectiones 
de  sancto  Stephano,  videlicet  sex  de 
tribus  Lectionibus  supra  notatis  de 
Octava,  et  tres  ultimce  Lectiones  de 
expositione  Evangelii,  sicut  in  prima 
die.  Responsoria  vero  propria,  quas 
habentur  de  Octava,  primo  loco,  id 
est  in  primo  Nocturno  cantentur  : 
dehinc  hystoria  diei  suo  ordine  dica- 
tur.  Ad  Laudes  vero  omnes  Anti- 
phonce  dicantur,  et  cetera  sicut  in  die. 

Similiter  jiat  de  sancto  Johanne, 
et  de  Lnnocentibus. 

Sciendum  est  autem  quod  quando 
Octava  sancti  Johannis  in  Dominica 
evenerit,  Vesperoe  in  Sabbato  prcece- 
denti  de  sancto  Stephano  erunt,  et 
Memoria  de  sancto  Johanne  cum  hac 
Antiphona  Valde  honorandus.  V.  In 
omnem  terram.  Oratio.  Ecclesiam 
tuam. 

Similiter  quando  Octava  Sancto- 
rum  Lnnocentium  in  Dominica  evene- 
rit,  Vesperm  in  sabbato  prmcedenti 
erunt  de  sancto  Johanne,  et  Me- 
moria  de  Lnnocentibus  cum  hac  Anti- 
phona  Innocentes  pro  Christo.  V. 
Lsetamini  in  Domino.  Oratio.  Deus, 
cujus  hodierna  die. 

Liic  primum  fiant  Matutin^e  de 
sancta  Maria  in  Conventu  ;  ut  plene 
notatur  post  Commune  Sanctorum  ; 
et  ibi  require  omnia  de  sancta  Maria 
(p.  292). 

Ad  Primam  de  sancto  Stephano, 
sive  Dominica  fuerit  sive  non. 

Ant.     Lapidaverunt,  p.  ccx. 

Ps.     Deus  in  nomine  (liii.  p.  42). 

Ant.     Tejure,  p.  49. 


Ps.     Quicunque  vult  (p.  46). 

Ad  Tertiam,  et  ad  alias  Horas, 
Antiphonos,  Psalmi,  Capitula,  Re- 
sponsoria  et  Versus,  sicut  in  die 
sancti  Stephani  dicantur,  sive  Do- 
minicafuerit  sive  non,  cum  Oratione 
de  prima  die. 

Ad  Vesperas. 

Ant.  Tecum  principium,  p.  cxciii. 

Ps.    Dixit  Dominus  (cix.  p.  191). 

Capitulum  et  cetera  sicut  in  prima 
die  dicantur,  prceter  Eesponsorium 
quod  non  dicetur. 

Memoria  de  sancto  Johaxne. 
Ant.    Valde  honorandus,  p.  ccxiii. 
V.     In  omnem  terram. 
Oratio.  Ecclesiam  tuam,  p.  ccxiv. 

Memoria  de  Innocentibus. 
Ubi  Processio  Puerorum  factafue- 
rit,  cum  hac  Antiphona,  Vox  in 
Rama.  TJbi  vero  non  :  tunc  dicatur 
Antiphona,  Sub  throno.  V.  La> 
tamini.  Oratio.  Deus,  cujus  ho- 
dierna  die,  p.  ccxxx. 

Memoria  de  sancto  Thoma. 

Ubi  processio  prius  de  eo  facta 
fuerit,  cum  hac  Antiphona,  Ad 
Thomse.  Ubi  vero  processio  facta 
non  fuerit,  dicitur  Antiphona,  Tu 
per  Thomae.  V.  Ora  pro  nobis. 
Oratio.  Deus,  pro  cujus  Ecclesia, 
p.  ccxlvi. 

Memoria  de  sancta  Maria. 
Sive  Dominicafuerit  sive  non,  cum 
hac   Antiphona,    Quando    natus   es, 
p.  90.     V.  Speciosus  forma.    Oratio. 
Deus,  qui  salutis,  p.  cxci. 


+  Legendum,  ut  videtur,  fAnt.  Germinavit.  (p.  ccxciii.),  Versus,  Post  partum.'  ut  in 
Psalterio,  p.  91. 


CCCl 


IX   OCTAVA   S.   JOHANXTS  APOSTOLI.     (ill.  JANUAR.)  CCCli 


IIS"   OCTAYA   SANCTI   JOHANNIS   APOSTOLI. 


Ad  Matutixas. 

Invitatorium,  Hymnus,  Antiphonce 
et  Psalmi  sicut  in  prima  die  dican- 
tur. 

V.  In  omnem  terram  exivit  so- 
nus  eoruin. 

Lectio  i. 
Cum  post  Doiniciani  obitum  bea- 
tus  Johannes  de  Pathmos  insula 
Ephesuni  rediret  :  rogabatur  vicinas 
lustrare  provincias,  quo  vel  ecclesias 
fundaret  in  quibus  non  erant  locis, 
vel  in  quibus  erant,  sacerdotibus  ac 
ministris  instrueret :  secunduni  quod 
ei  de  unoquoque  Spiritus  sanctus 
indicasset.  Cum  igitur  venisset  ad 
quandam  urbem  omnibus  ecclesias- 
ticis  solenniter  adimpletis,  vidit  ju- 
venem  quendam  validum  corpore, 
sed  et  animo  acrem  nimis.  Bespi- 
ciensque  ad  episcopum  qui  nuper 
fuerat  ordinatus  :  hunc  (inquit)  tibi 
commendo  :  sub  testimonio  Christi 
et  totius  Ecclesise. 

Si  Dominica  fuerit.     Lectio  ii. 

Tunc  ille  juvenem  suscipiens,  om- 
nem  se  adhibiturum  diligentiam  pol- 
licetur.  Post  hsec  Apostolus  Ephe- 
sum  rediit.  Tunc  vero  presbiter  in 
domum  suam  adolescentem  suscepit 
commendatum  :  et  cum  omni  dili- 
gentia  enutrit,  amplectitur,  ad  ulti- 
mum  etiam  baptismi  gratiam  tradit. 
Tu  autem   Domine  miserere  nostri. 

R.  1.  Hic  est  beatissimus  Evange- 
lista  et  Apostolus  Joannes.  Qui 
privilegio  amoris  prascipui  :  ceteris 
altius  a  Domino  meruit  honorari. 

V.  Hic  est  discipulus  ille  quem 
diligebat  Jesus  :  qui  supra  pectus 
Domini  in  cena  recubuit.     Qui  pri- 


vilegio.      [Gloria   Patri.    Qui  privi- 


legio. 


Lectio  ii.  [sive  m.] 

Post  hrec  jam  velut  confidens  pres- 
biter  gratire  qua  juvenem  commonu- 
erat,  paulo  indulgentius  eum  ccepit 
habere.  Sed  ille  ubi  in  matura  liber- 
tate  positus  est,  continuo  per  aequa3- 
vos,  quibus  luxus  et  desidia  cordi 
est,  corruptse  viae  incedere  tramitem 
perdocetur.  Post  haec  jam  ad  ma- 
jora  flagitia  juvenis  pertrahitur,  et 
dedignabatur  jam  de  parvis  sceleri- 
bus  cogitare.  Denique  ipsos  qui 
prius  magistri  fuerant  discipulos 
facit,  et  his  cum  omni  crudelitate 
grassatur.     Tu  autem. 

Si  Dominicafuerit.    Lectio  quarta. 

Cum  autem  ad  eandem  urbem  ite- 
rum  venisset  Johannes,  et  cetera 
quorum  gratia  venerat  ordinasset  : 
age  (inquit)  0  Episcope,  de^^ositum 
repraesenta,  quod  tibi  ego  et  Christus 
commendavimus.  At  ille  obstupuit, 
pecuniam  putans  a  se  reposci,  quam 
non  acceperat.  Quem  Johannes  er- 
rantem  videns  :  juvenem  (inquit) 
illum  repeto  a  te  et  animam  fratris. 
Tunc  graviter  suspirans  senior  in 
lachrymis  resolutus  illi  ait,  Mortuus 
est.  Quomodo  (inquit)  vel  quali 
morte  1  Deo  (ait)  mortuus  est  : 
quia  pessimus  et  flagitiosus  evasit. 
Quibus  auditis  Apostolus  continuo 
vestem  qua  indutus  erat  scindens  : 
bonum  te,  inquit,  custodem  fratris 
animse  dereliqui.  Sed  jam  paretur 
mihi  equus,  et  dux  itineris.  Et  con- 
festim  ab  ipsa  ecclesia  ascendens  con- 
citus  properabat.     Tu  autem. 


CCClll 


1N   OCTAVA  SANCTI   JOHANNIS  APOSTOLI. 


CCCIV 


R.  2.  Qui  vicerit,  faciam  illum  co- 
lumnam  in  templo  meo,  dicit  Do- 
minus.  Et  scribam  super  eum  nomen 
meum,  et  nomen  civitatis  novse  Hi- 
erusalem. 

V.  Vincenti  dabo  edere  de  ligno 
vitse  quod  est  in  paradiso  Dei  mei. 
Et  scribam  super. 

Lectio  iii.  [sive  v.~\ 

Cum  ergo  beatus  Johannes  perve- 
nisset  ad  locum  :  attinetur  ab  his  la- 
tronibus  qui  custodias  observabant. 
Sed  ille  nusquam  effugere  nitens,  hac 
voce  tantum  proclamabat,  quia  ad 
hoc  ipsum  veni  :  adducite  michi  prin- 
cipem  vestrum.  Qui  cum  veniret 
armatus,  eminus  agnito  Johanne 
Apostolo,  pudore  actus  in  fugam  ver- 
titur.  Ille  in  equo  post  eum  ad- 
misso  confestim  insequitur  fugitan- 
tem,  clamans  :  Quid  fugis,  O  fili, 
patrem  tuum  1  Quid  fugis  inermem 
senem  %  Noli  timere  :  habes  adhuc 
spem  vitae.  Ego  Christo  rationem 
redclam  pro  te.  Certe  et  mortem 
pro  te  libenter  excipiam,  sicut  et 
Christus  excepit  pro  nobis  :  et  pro 
tua  anima  dabo  animam  meam.  Sta 
tantum,et  crede  michi  :  quiaChristus 
me  misit.  At  ille  audiens  restitit, 
et  vultum  demisit  in  terram. 

Si  Dominica  fuerit.     Lectio  sexta. 

Post  hsec  arma  projecit.  Tum 
deinde  tremefactus  flevit  amarissime. 
Et  accedentis  ad  se  senis  genibus 
provolvitur  :  gemitibus  et  ululatibus 
quibus  poterat  satisfaciens.  Apos- 
tolus  vero  se  ei  a  Salvatore  impetra- 
turum  veniam  pollicens,  ad  eccle- 
siam  revocat.  Et  indesinenter  pro 
eo  orationes  profundens  indulgen- 
tiam  a  Deo  quam  ei  pollicitus  fuerat 
expetebat.  Nec  prius  abstitit  quam 
eum  in  omnibus  emendatum  eccle- 
.siae  prseficeret  :  prcebens  per  hoc 
magna  exempla  verae  pcenitentia3,  et 
documentum  ingens  novse  regenera- 
tionis. 


R.     Apparuit  caro  suo,  p.  ccxx. 

V.     Cumque  complesset.     vi. 

Si  Dominica  fuerit,  tunc  erit  ter- 
tium  Responsorium  Iste  est  Jo- 
hannes,  p.  ccxvi. 

Et  deinceps  tota  Ilystoria  dicatur, 
sicut  in  prima  die,  usque  ad  Laudes. 

Ps.     Te  Deum,  p.  27. 

V.     Valde  honorandus. 

In  Laudibus. 

Hcec  sola  Antiphona.  Hic  est  dis- 
cipulus  ille,  p.  ccxxiv. 

Ps.  Dominus  regnavit  (xcii.  p. 
29) :  sive  Dominica  ftcerit  sive  non. 

Capitidum,  Hymnus,  Versus,  Anti- 
pliona  super  Psalmum  Benedictus, 
cicm  Oratione,  sicut  in  die  dicantur. 

Memoria  de  Innocentibus. 

TJbi  Processio  Puerorum  factafu- 
erit,  cum  hac  Antiphona,  Sub  throno. 
Ubi  vero  non  :  tunc  dicitur  Anti- 
phona,  Laucles  reddant,  p.  ccxlii. 

V.  Mirabilis  Deus.  Oratio,  Deus, 
cujus  hodierna,  p.  ccxxx. 

Memoria  de  sancto  Thoma. 

XJbi  processio  de  eo  prius  facta 
fuerit,  cum  hac  Antiphona,  Tu  per 
Thompe,  p.  cclviii.  Ubi  vero  non  : 
tunc  dicitur  Antiphona  Summo  sa- 
cerdotio,  p.  ccxlvii.  V.  Ora  pro 
nobis.  Oratio,  Deus,  pro  cujus  Ec- 
clesia,  p.  ccxlv. 

Memoria  de  sancta  Maria. 
Sive  Dominica  fuerit   sive   non  : 
cum  hac  Antiphona  EcceMaria,  p.  91. 
V.  Post  partum.     Oratio,  Deus,  qui 
salutis,  p.  cxci. 

Ad  Primam. 

Ant.     Hic  est  discipulus  ille. 

Ps.     Deus  in  nomine  (liii.  p.  42). 

Ant.     Tejure. 

Ps.     Quicunque  (p.  46). 

Adalias~fIoRAS,Antipho?ia3,Psahni, 
Capitula,  Responsoria  et  Versus  cum 
Oratione,  sicut  in  prima  die  dicantur. 


cccv 


IX  OCTAVA  SANCTOBUM  INNOOEMTIUM.    (IV.  JANUAR)      cccvi 


Ad  Yesperas. 

Ant.   Tecum  principium,  p.  cxciii. 

Ps.     Dixit  Dominus  (cza;.  p.  191). 

Antiphonce,  Psalmi,  Capitulum,  et 
cetera  omnia  sicut  in  die  sancti  Jo- 
hannis  :  prceter  Pesponsorium  quod 
non  dicetur. 


Jlemoria  de  Ixxocextibus. 

Ant.  Innocentes,  p.  ccxxxii.  V. 
Lretaniini. 

Oratio.  Deus,  cujus  hodiema  die, 
p.  ccxxx. 


Memoria  de  sancto  Thoma. 

Ubi  processio  de  eo  facta  fuerit  : 
cum  hac  Antiphona,  Sumrno  sacer- 
dotio.  Ubi  vero  non  :  tunc  dicitur 
Antiphona  Monachus  sub,  p.  ccxlvii. 

V.     Ora  pro  nobis. 

Ora.tio.  Deus,  pro  cujus  Ecclesia, 
p.  ccxlv. 

J/emoria  de  sancta  Maria. 

Sive   Dominica  fuerit   sive   non  : 
cum  hac  Antiphona  Quando  natus, 
V.     Speciosus  forma.  [p.  90. 

Oratio.  Deus,  qui  salutis,  p.  cxci. 


IN   OCTAYA   SAXCTOKUM   INNOCENTIUM. 


Ad  Matutixas. 

Invitatorium,  Hymnus,  Antiphonce 
et  Psalmi,sicut  inprima  die  dicantur. 
V.    La^tamini  in  Domino. 

Lectio  prima  *. 

Hodie,  fratres  charissimi,  natalem 
illorum  infantium  colimus,  quos  ab 
Herode  crudelissimo  rege  interfectos 
esse,  Evangelii  textus  eloquitur.  Et 
ideo  cum  summa  exultatione  gaudeat 
terra  nostra,  cselestium  militum  et 
tantarum  parens  fecunda  virtutum. 
Ecceprophanushostisnunquambeatis 
parvulis  tantum  prodesse  potuisset 
obsequio,  quantum  profuit  odio.  Xam 
sicut  sacratissima  prsesentis  diei  festa 
manifestant,  quanta  contra  beatos 
parvulos  iniquitas  abundavit,  tanta 
in  eis  gratia  benedictionis  effulsit. 

Si Dominica  fuerit,  Lectio  secunda. 

Beata  es,  O  Bethleem,  terra  Juda, 
quse  Herodis  regis  immanitatem  in 
puerorum  extinctione  perpessa  es, 
quae  sub  uno  tempore  candidatam 
plebem  rmbellis  infantise  Deo  offerre 

*  Augustin.  de  Sanctis  10,  ed.  Benedict. 
Paris. 


meruisti.  Digne  tamen  natale  illo- 
rum  colimus,  quos  beatius  seterme 
vitae  munus  edidit,  quam  quos  mater- 
norum  viscerum  partus  effudit.  Si- 
quidem  ante  vitse  perpetuse  adepti 
sunt  dignitatem,  quam  usum  pra> 
sentis  acciperent. 

R.  1.  Cantabant  sancti  canticum 
novum  ante  sedem  Dei  et  Agni.  Et 
resonabat  terra  in  voces  illorum. 

V.  Sub  throno  Dei  omnes  sancti 
clamant,  Yindica  sanguinem  nos- 
trum,  Deus  noster.     Et  resonabat. 

Lectio  secunda.    [sive  iii.~\ 

Aliorum  quidem  preciosa  mors 
martyrum  laudem  in  confessione  pro- 
meruit  :  horum  in  consummatione 
complacuit ;  quia  incipientis  vitae 
primordiis  ipse  eis  occasus  initium 
gloriae  dedit,  qui  prassentis  terminum 
imposuit  :  quos  Herodis  impietas 
lactentes  matrum  uberibus  abstraxit. 
Qui  jure  dicuntur  martyrum  flores, 
quos  in  medio  frigore  infidelitatis 
exortos  velut  primas  erumpentes  Ec- 
clesiae  gemmas  qusedam  persecutioms 

Appendix.      Sermo  220,  Tom.  v.  col.  2914. 


CCCVll 


IX   OCTAVA  INNOCENTIOI. 


CCCVlll 


pruina  decoxit.  Et  ideo  digrmm  est 
interfectis  pro  Christo  infantibus 
honoris  impendere  ceremonias  non 
doloris  :  et  sacramentis  dare  vota  non 
lachrimis  :  quia  ipse  illis  fuit  causa 
poense,  qui  exstitit  et  coronse  ;  ipse 
odii  causa,  qui  prsemii. 

Sive  Dominicafuerit,  sive  non,  se- 
cundum  R.   Sub  throno.  ii. 

Lectio  iii.  [sive  iv.~\ 

Parante  autem  Herodo  parvulis 
necem,  Joseph  per  angelum  monetur, 
ut  Christum  Dominum  in  ^Egyptum 
transferat :  iEgyptus  idolis  erat  plena. 
Kam  post  idolorum  persecutionem 
et  ad  occidendumChristum  prophanse 
plebis  assensum,  Christus  ad  gentes 
idolis  deditas  transire  dignatur ;  et 
Judseam  relinquens  ignoranti  seculo 
colendus  infertur.  Et  quia  in  Scrip- 
turis  divinis,  fratres  charissimi,  bonos 
et  justos  viros  persecutionem  malo- 
rum  semper  sustinuisse  cognoscimus ; 
si  diligenter  consideramus,  invenimus 
illos  majora  supplicia  sustinere  qui 
faciunt,  quam  qui  sustinere  videntur. 

Si  Dominica  nonfuerit,  sit  tertium 
R.  Centum  quadraginta,  p.  ccxxix. 

Si  vero  Dominica  fuerit,  tunc  erit 
tertiumR.  Dignus  aclignis,  p.  ccxxxv. 
Et  fiant  quatuor  Lectiones  cle  istis 
tribus pro3cedentibus,  et  pro  quinta  et 
sextadicantur duce  Lectiones  sequentes. 

Lectio  quinta'k. 

Omnis  homo  qui  alium  in  corpore 
persequitur,  prius  ipse  in  corde  per- 
secutionem  sustinere  cognoscitur. 
Nam  si  etiam  illi  quem  persequitur 
aliquid  de  substantia  sua  tulerit, 
majus  sibi  ipse  dispendium  facit  : 
quia  nemo  habet  injustum  lucrum 
sine  justo  damno.  Ubi  lucrum,  ibi  et 
damnum  :  lucrum  in  archa,  damnum 
in  conscientia.  Tollit  vestem,  et  per- 
dit  fidem ;  acquirit  pecuniam,  et  per- 
dit  justitiam.  Sed  hoc  homines  ideo 
faciunt,   quia  diem  novissimam  at- 

*  Augustin, 


tendere  nolunt.  Si  enim  diem  mortis 
suae  cogitare  jugiter  vellent,  animos 
suos  ab  omni  cupiditate  et  malicia 
cohiberent.  Sed  quod  moclo  nolunt 
salubriter  cogitare,  necesse  habent 
postea  sine  ullo  remedio  sustinere. 

Lectio  sexta. 

Yeniet  enim,  fratres,  dies  novissi- 
mus,  dies  veniet  judicii,  quando  eis 
nec  pcenitentiam  licebit  agere,  nec 
bonis  operibus  se  ab  seterna  morte 
poterunt  redimere.  Qui  percutitur 
etiam  hac  animadversione  percutitur, 
ut  moriens  obliviscatur  sui,  qui  dum 
viveret  oblitus  est  Dei.  Yeniet  dies 
juclicii,  quando  movebuntur  funda- 
menta  montium,  et  ardebit  terra  us- 
que  ad  inferos  deorsum  :  quando  creli 
ardentes  solventur,  quando  sol  ob- 
scurabitur,  et  luna  non  dabit  lumen 
suum,  quando  stellae  cadent  de  caelo  : 
quando  peccatores  et  impii  mittentur 
in  stagnum  ignis.  Et  fumus  tormen- 
torum  illorum  ascendet  in  secula 
seculorum,  ubi  erit  fletus  et  stridor 
clentium. 

Tres  ultimoe  Lectiones,  si  Dominica 
fuerit,  erunt  sicut  in  prima  die. 

Deinde  dicatur  tota  Hystoria  usque 
ad  Laudes,  sicut  in  prima  die  :  dica- 
tur  Ps.  Te  Deum;  V.  Justi  in  per- 
petuum. 

In  Laudibus,  ho3c  sola  Antiphona 
Herodes  iratus.  Ps.  Dominus  regna- 
vit  (xcii.  p.  29)  sive  Dominica  fuerit, 
sive  non.  Capitulum,  et  cetera  omnia 
sicut  in  prima  die. 

Memoria  de  sancto  Thoma,  ubi 
processio  de  eo  prius  facta  fuerit,  cum 
hac  Antiphona,  Monachus  :  ubi  vero 
non,  tunc  dicatur  Ant.  Cultor  agri. 
V.  Ora  pro  nobis.  Oratio.  Deus  pro 
cujus  ecclesia,  p.  ccxlv. 

Memoria  de  sancta  Maria,  sive 
Dominica  fuerit,  sive  non,  cum  hac 
Ant.  Ecce  Maria,7?.  91.  V.  Post  par- 
tum.  Oratio,  Deus  qui  salutis,  p.  cxci. 

v.  col.  2915. 


CCCIX 


IX   VIGILIA   EPYPHANIiE.      (V.  JANUAR.) 


CCCX 


Ad  Primam. 

Ant.    Herodes  iratus,  p.  ccxlii. 

Ps.    Deus  in  nomiiie  (liii.  p.  42). 

Ant.    Te  jure,  p.  49. 

Ps.    Quicunque,  p.  46. 

Ad  Teetiam,  et  ad  alias  Horas, 
Antiphonce,  Psahni,  Capitula,  Pe- 
sponsoria  et  Versus,  cum  Oratione, 
sicut  inprima  clie. 

Ad  Yesperas. 

Ant.    Tecum  principium. 

Ps.    Dixit  Dominus  (cix.  p.  191). 

Capitulum,  et  cetera  sicut  in  prima 
die  sanctorum  Innocentium  dicuntur, 
prceter  Responsorium,  quod  non  dice- 
tur. 

Memoria  de  sancto  Thoma. 

Ant.    Pastor  csesus. 
V.    Ora  pro  nobis. 


Oratio.  Deus  pro  cujus  ecclesia,  p. 
ccxlv. 

Deinde  fiat  Memoria  de  sancto 
Edwardo  rege  et  confessore. 

Ant.    Confessor  Domini,  p.  410. 

V.  Amavit  eum  Dominus  et  or- 
navit  eum. 

Oratio. 

Deus  qui  unigenitum  Filium  tuum 
Dominum  nostrum  Jesum  Christum 
gloriosissimo  regi  Echvardo  in  forma 
visibili  demonstrasti  :  tribue,  quae- 
sumus,  ut  ejus  meritis  et  precibus 
ad  seternam  ipsius  Domini  nostri  Jesu 
Christi  visionem  pertingere  merea- 
mur.      Qui  tecum. 

Memoria  de  sancta  Maria. 

Ant.    Quando  natus,  p.  90. 

V.    Speciosus  forma. 

Oratio.    Deus  qui  salutis,  p.  cxci. 


IN   VIGILIA   EPYPHAXI/E. 


Quidam  solus  de  secunda  forma, 
loco  nec  habitu  mutato,  dicat  Pnvita- 
torium  cum  cantuferiali. 

Livitatorium.  Christus  natus  est 
nobis.     Yenite  adoremus. 

Ps.    Yenite. 

Hymnus.  Christe  redemptor,  p. 
lxxi. 

Ant.    Dixit  Dominus. 

Ps.  Quare  fremuerunt  {%%.  p.  7), 
et  ceterce  Antiphonce  cum  suis  Psalmis, 
sicut  in  die  Circumcisionis  Domini, 
prceter  nonam  AntipJionam,  quce  erit 
Yirgo  verbo  concepit  :  qucere  post 
Vesperas  Innocentium* . 

Ps.    Cantate  ii.  {xcvii.  p.  169). 

V.    Xotum  fecit  Dominus. 

Secundum  Mattheum  ii.  [1 9 — 23.] 
In  illo  tempore.  Defuncto  Herode, 


ecce  apparuit  angelus  Domini  in 
somnis  Joseph  in  iEgypto,  dicens, 
Surge  et  accipe  puerum  et  matrem 
ejus  :  et  vade  in  terram  Israel.  Et 
reliqua. 

Omelia  excerpta  ex  diversis  tracta- 
tibus.    [Ex  Haumonef  et  aliis.~\ 

Obitus  Herodis  terminum  conten- 
tionis  maliciosse,  qua  nunc  contra 
ecclesiam  Judea  srevit,  insinuat.  In 
somnis  autem  hoc  significat,  quia 
mortuis  mundo  angeli  sunt  praesentes. 
Quod  igitur  defuncto  Herode  redit 
ad  terram  Israel  Jesus,  finem  seculi 
denunciat,  quando  Enoch  et  Helja 
praedicantibus,  Judaei  sopita  modernre 
invidise  flamma,  fidem  veritatis  acci- 
pient.  Et  bene  cum  Judaeam  deserit, 
fugere,  et  hoc  in  nocte,  dicitur ;  cum 
vero  revertitur,  nulla  non  solum  fucse. 


Post  Secundas  Vesperas  Nativitatis  Domini,  p.  cxcvii. 
t  Cf.  Havmonis  Halberstat.  episcopi  Homil.  de  Tempore  xii.,  de  SS.  Innoc  entibu*. 
Migne,  Patrol.  cxviii.  pp.  81,  82. 


CCCXl 


IN   VIGILIA   EPYPHANI^. 


cccxn 


sed  nec  noctis  fit  mentio  :  quia  nimi- 
rum  quos  ob  peccatorum  tenebras 
olim  persecutores  reliquit,  ipsos  ad 
luceni  fidei  tandem  se  quserentes  re- 
visit. 

R.  O  regem  caalorum,  ut  in  die 
Circumcisionis,  vii.  p.  ccxc. 

Lectio  ii. 

Defuncti  sunt  enim  qui  quserebant 
animam  pueri.  Ex  hoc  loco  intelli- 
gimus  non  solum  Herodem,  sed  et 
sacerdotes  et  scribaseo  temporenecem 
Domini  fuisse  meditatos.  Qui  con- 
surgens  accepit  puerum  et  matrem 
ejus,  et  venit  in  terram  Israel.  JSTon 
dixit,  accepit  filium  suum  et  uxorem 
suam ;  sed  puerum  et  matrem  ejus, 
quasi  nutricius,  non  maritus.  Au- 
diens  autem  quod  Archelaus  regnaret 
in  Judsea  pro  Herode  patre  suo, 
timuit  illo  ire.  Archelaus,  Agnoscens 
leo,  interpretatur :  Herodes,Pelliceus, 
sive  Pellis  gratia.  Herodes  ille,  qui 
cum  Pylato  postea,  amicitiam  fecit, 
hujus  Herodis  filius  est,  frater  Ar- 
chelai,  quem  et  ipsum  Tyberius  Cesar 
Lugdunum  (quse  Galliarum  est  civi- 
tas)  relegavit;  fratremque  ejus  Hero- 
dem  successorem  regni  fecit. 

R.    Congratulamini.  viii.  p.  ccxci. 

Lectio  iii. 

Quod  damnato  Herode  Joseph  ti- 
more  Archelai  in  Judeam  ire  formi- 
dans,  angelo  monente,  in  Nazareth 
Galilcse  secessit,  ultima  prsesentis  ec- 
clesise  tempora  designat  :  quando 
pro  ea  quse  nunc  est  universali  gen- 
tis  illius  csecitate,  qua  Christianos 
inquantum  valet  persequi  non  de- 
sistit,  acrior  in  quibusdam  anti- 
christi  persecutio  consurget.  Pars 
igitur  Judese  in  qua  regnabat  Arche- 
laus,  qui  interpretatur  Agnoscens 
leo,  de  quo  Apostolus  ait,  Adversa- 
rius  vester  dyabolus  tanquam  leo 
rugiens  circuit  qurerens  quem  de- 
voret  :  perfidos  antichristi  sequaces 
ostendit.     Tu  autem. 


R.  Confirmatumest.  vi.  p.  cclxxxix. 
Non  dicatur  Te  Deum,   nisi  Do- 
minica  fuerit  tantum. 

V.     Yerbum  caro  factum  est. 

In  Laudibus. 

Hcec  sola  Ant.  0  admirabile  com- 
mercium  (p.  ccxcii.).  Sive  dominica 
fuerit  sive  non  Ps.  Dominus  reg- 
navit  (xcii.  p.  29). 

Cap.     Apparuit  benignitas. 

Hymnus.  A  solis  ortus,  p.  clxxxix. 

V.  Benedictus  qui  venit  in  no- 
mine  Domini. 

Ps.     Benedictus  (p.  35). 

Oratio. 

Corda  nostra,  qusesumus,  Domine, 
venturae  solemnitatis  splendor  illus- 
tret  :  quo  mundi  hujus  tenebris  ca- 
rere  valeamus,  et  perveniamus  ad 
patriam  claritatis  seternse.  Per  Do- 
minum. 

Memoria  de  sancto  Thoma. 
Ant.     Opem  nobis,  p.   cclix.      V. 
Ora  pro   nobis.     Oratio,   Deus,  pro 
cujus  ecclesia,  p.  ccxlv. 

Memoria  de  sancto  Edwakdo. 
AnU   Euge  serve,  p.  420.     V.  Jus- 
tus  germinabit.     Oratio,  Deus,   qui 
unigenitum,  p.  cccx. 

Memoria  de  Omnibus  Sanctis. 

Ant.  Exultabunt  sancti.  V.  Mi- 
rabilis  Deus. 

Oratio.  Infirmitatem  nostram,  p. 
93. 

Nullafiat  Memoria  de  sancta  Ma- 
ria  :  nec  etiam  Matutince  dicantur  de 
ea  in  conventu. 

Ad  Pbimam. 

Ant.     O  admirabile,  p.  ccxcii. 

Ps.     Deus  in  nomine  (liii.  p.  42). 

Ant.     Gloria  tibi  Trinitas. 

Ps.     Quicunque  (p.  46). 

Cap.     Domine  miserere. 

R.  Jesu  Christe.  Cum  cantu, 
sicut  in  Vigilia  Nativitatis  Domini 
cum  extra  Dominicam  contigerit,  di- 


CCCXlll 


DOMINICA   IN   VIGILIA   EPYPHANI^. 


CCCXIV 


catur,  ut  supra  dictum  est,  scilicet  in 
prima  Dominica  Adventus  Domini; 
et  cetera  quce  ad  Primam  pertinent. 

Ad  Tertiam,  et  ad  alias  Horas  : 
dicatur  cantus  festivalis,  sicut  in  die- 
bus  Dominicis,  licet  Dominica  non 
fuerit,  super  Hymnum.  Antiphonce, 
Psalmi,  Capitula,  Responsoria,  Ver- 
sus,  s-icut  in  die  Circumcisionis  di- 
cantur  ;  cum  hac  Oratione,  Corda 
nostra. 

Hac  die,  nisi  Dominica  fuerit,  non 
dicitur  Te  Deum,  nec  Gloria  in  ex- 
celsis,  nec  Ite  missa  est,  quia  quasi 
vigilia  habetur. 

Si  ho3c  Vigilia  in  Dominica  eve- 
nerit,  hoc  modo  fiat  servitium: 

Ad  Matutinas. 

Invitatorium  a  duobus  Rectoribus 
chori  incipiatur  ad  graclum  chori 
cum  eodem  cantu  quo  in  die  Nativi- 
tatis  Domini,  et  percaiitetur  a  Choro. 

Invit.     Christus  natus  est. 

Ps.     Yenite. 

Hymnus,  Antiphonce  et  Psalmi 
sicut  in  die  Circumcisionis  Domini 
dicantur,  prceter  nonam  Antiphonam, 
qnrn  erit  Virgo  verbo  :  quccre  post 
Vesperas  Innocentium  (p.  cxcvii.). 

Ps.     Cantate  ii.  (xcvii.  p.  1G9). 

V.     Tanquam  sponsus. 

Etfiant  ix.  Lectiones. 

Tres  primce  Lectiones  de  sermone 
beati  Maximi  episcopi*. 

Lectio  i. 
Justissime,  fratres,  festivitate  prse- 
sentis  diei  in  omne  se  gaudium  totus 
ubique  suscitat  mundus,  quia  pro- 
missus  a  seculis  universo  orbi  judex 
natus  est  et  redemptor.  Et  necesse 
est  ut  in  commune  nos  omnes,  qui  fu- 
turi  examinis  resurrectionisque  pro- 
missae  salutarem  suscepimus  fidem, 
habeamus  metum  quidem  de  judice, 
sed  de  redemptore  laeticiam.  Omnis 
namque  fidelis  anima  timore  corri- 

*  B.  Maximi,  Homiliae  Hyemales. 


gitur,  correctione  lsetatur.  Et  in 
hoc,  charissimi,  quanta  erga  hu- 
manum  genus  omnipotentis  Patris 
dispensatio  est,  quantave  benignitas : 
ut  quem  judicem  prseparabat  incre- 
dulis,  hunc  credituris  praemitteret 
redemptorem,  quatenus  prsecurrens 
misericordia,  severitatem  adventantis 
judicis  praBveniret.  Natus  est  itaque 
Christus  :  sed  in  nativitate  ejus  nos- 
tra  omnium  habet  vita  natalem  ; 
quia  qui  privilegia  primse  nativitatis 
amisimus,  visitante  nos  Christo  sanc- 
tiore  partu  redimus  ad  vitam.  Pe- 
perit  virgo  Maria,  sed  ipsa  suum  par- 
turivit  auctorem.  Edidit  mundo  ho- 
minem  quem  non  suscepit  ab  ho- 
mine.     Tu  autem,  Domine. 

R.     In  principio.  i.    p.  cclxxxv. 

Lectio  ii. 

Quid  est  hoc  miraculi,  fratres"? 
Nascitur  caro  de  carne,  non  tamen 
generata  per  carnem.  Et  secreto 
quodam  incomprehensoque  conceptu 
procedit  de  mortali  femina  divina 
progenies.  Nec  mirum  sane  si  ex- 
titit  divina  nativitas  ubi  non  erat 
humana  conceptio,  aut  si  illam  ma- 
trem  non  violavit  partus,  quam  co- 
itus  non  fcedavit.  Ait  ille  quoddam 
futurorum  conscius  Esaias  populis 
et  gentibus  signum  novse  salutis  ape- 
riens  :  Ecce  virgo  in  utero  concipiet 
et  pariet  filium,  et  vocabunt  nomen 
ejusEmmammel,  quod  est  interpreta- 
tum,  nobiscum  Deus.  Atque  ut  ad- 
vertamus  novi  ac  veteris  testamenti 
unum  esse  consensura,  unumque  con- 
silium,  ait  etiam  beatissimus  Lucas 
evangelista,  Doininicse  generationis 
relator  egregius,  dicens  :  Missus  est 
Gabriel  angelus  a  Deo  ad  Mariam 
virginem  desponsatam  viro,  cui  no- 
men  erat  Joseph.  Et  ait  ad  illam  : 
Ecce  concipies  in  utero  et  paries 
filium  :  et  vocabis  nomen  ejus  Je- 
sum.     Jesus  autem,  charissimi,  La- 

Iu  Natali  Domiui.     Hom.  ii.  p.  195. 


cccxv 


DOMINICA    IN  VIGILIA   EPYPHANI.E. 


CCCXVl 


tino  sermone  Salvator  dicitur.     Tu 
autem  Domine  miserere  nostri. 

R.  Benedictus  qui  venit.  ii. 
p.  cclxxxv. 

Lectio  iii. 

Ecce  qualiter  seinvicem  concord- 
antibus  sententiis  testimonia  divina 
confirmantur.  Et  cum  prsedican- 
tium  diversa  sint  tempora,  non  ta- 
men  diversa  narratio.  Nam  partum 
virginis,  quem  ille  prsedixerat,  iste 
testatur.  Quis  igitur  de  nativitate 
Christi,  quis  de  redemptione  cunc- 
tetur,  quem  et  Esaias  profitetur 
Deum,  et  Gabriel  annunciat  salva- 
torem  ?  Quis  intactae  puerperse  al- 
vum  dubitet  floruisse,  quod  uno 
psene  ore  atque  eodem  spiritu  prolo- 
quuntur  evangelista,  angelus  et  pro- 
pheta?  Ubi  tanti  atque  tales  sunt 
testes,  non  erubescit  veritas,  sed  au- 
ditor  incredulus  confutatur.  Sed  jam 
videamus  quas  pro  nobis  notus  per- 
ferat  Christus  injurias,  quibusve  rur- 
sus  injurise  ilke  virtutibus  decoren- 
tur.  Et  ante  omnia  femineo  se  sexu 
concipi  patitur,  qui  in  exordio  mundi 
omnipotenti  manu  de  masculo  ope- 
ratus  est  feminam.  Sed  lianc  humi- 
litatem  nascendi  virginalis  matris 
sublimat  integritas.  Et  quamvis 
Christus  f emineo  ut  infans  lacte  pas- 
catur,  tamen  ut  rerum  potens  vir- 
gineis  nutritur  uberibus,  atque  ut 
primum  illum  in  has  seculi  procellas 
et  fluctuantis  sentinam  mundi  uterus 
maternus  efiudit,  vilissimis  circum- 
datur  pannis.  Pannis  induitur  ille 
pro  nobis,  qui  cum  crearet  omnia 
terras  luce  perfudit,  cselum  syderi- 
bus  adornavit,  et  ignea  solem  clari- 
tate  vestivit.  Obvolvitur  quidem 
pannis,  sed  hi  panni  nova  stella  ra- 
diante  munerantur  a  Magis,  et  exul- 
tantibus  angelis  honorantur. 

R.  Ecce  Agnus  Dei.  iii.  p.  cclxxxvi. 

Tres  medice  Lectiones  cum  Versibus 
et  Responsoriis  de  primo  Nocturno 
primce  diei  dicantur. 


Lectio  iiii. 

Cum  beati  Thomse  corpus  sepul- 
turse  tradendum  esset,  et  de  more 
pontificum  indueretur  :  quod  admo- 
dum  pauci  familiares  noverant  :  in- 
ventum  est  cilicio  referto  involutum, 
ipsaque  femoralia  ejusque  interiora 
usque  ad  poplites  cilicina  (quod  antea 
apud  nostrates  fuerat  inauditum)  re- 
perta  sunt.  Quis  quod  sequitur  sine 
lachrimis  referre  poterit  vel  audire  1 
Ecclesia  quidem  quse  sacro  cruore 
violata  f  uerat,  vel  potius  consecrata, 
quamvis  cum  multa  haesitatione  et 
deliberatione  non  moclica,  propter 
metum  tamen  impiorum  ad  protes- 
tandam  injuriam  Dei,  seipsam  sus- 
pendere  ausa  est  a  divinis.  Sed 
tantus  terror  ex  signis  patentibus 
provinciales  invasit,  ut  nullus  om- 
nino  aut  rarus  fuerit  qui  auderet  a 
divinis  cessare  pro  exhibitione  justi- 
tise,  aut  defunctis  debitum  ofiicium 
denegare.  Hoc  etiam  agebant  impii, 
ut  nomen  ejus  perpetuo  deleretur 
Tu  autem  Domine  miserere  nostri. 


Lectio  v. 

In  omnibus  his  persecutorum  non 
quievit  furor,  dicentium  corpus  pro- 
ditoris  inter  sanctos  pontifices  non 
esse  humandum,  sed  projiciendum  in 
paludem  viliorem,  vel  suspendendum 
esse  patibulo.  Unde  sancti  viri  qui 
aderant,  vim  sibi  timentes  subinferri, 
eum  in  cripta,  antequam  satellites 
Sathanas  qui  adsacrilegiaperpetranda 
vocati  fuerant  convenirent,  ante  al- 
tare  sancti  Johannis  baptistae  et 
sancti  Augustini  Anglorum  episcopi 
in  sarcophago  marmoreo  sepelierunt. 
Ne  si  honorificentius  in  loco  altiori 
ipsum  tumulassent,  invidia  impensi 
honoris  maleficos  ad  furorem  incita- 
ret ;  et  qui  in  sacrum  corpus  manus 
sacrilegas  audebant  extendere,  in 
sepulturoe  honestatem  destruendam 
non  formidarent  dessevire. 


CCCXVll 


IN   VIGILIA   EPYPHANI.E   AD   VESPERAS. 


CCCXVlll 


Lectio  vi. 

In  loco  autem  in  quo  vir  sanctus 
sepultus  est,  ad  laudem  et  gioriam 
omnipotentis  Dei  per  eum  multa 
et  magna  fiunt  miracula  :  catervatim 
confluentibus  populis  ut  in  aliis  vi- 
deant,  et  in  se  sentiant  potentiam  et 
clementiam  ejus  qui  semper  est  in 
sanctis  suis  mirabilis  et  gloriosus. 
Nam  et  in  loco  passionis  ejus,  et 
ubi  ante  majus  altare  pramotabatur 
humandu?,  et  in  quo  tanclem  sepultus 
est,  paralitici  curantur,  cseci  vident, 
surdi  audiunt,  loquuntur  muti,  claudi 
ambulant,  evadunt  febricitantes,  ar- 
repti  a  daemonio  liberantur,  et  a 
variis  morbis  sanantur  asgroti,  blas- 
phemi  a  daenionio  confunduntur.  Et 
quod  a  diebus  patrum  nostrorum  non 
est  auditum,  mortui  resurgunt.  Illo 
haec  et  plura  quse  referre  perlongum 
est  operante,  qui  solus  est  super 
omnia  benedictus  in  secula.  Amen. 
Tu  autem. 

Et  tres  idtimce  Lectiones  de  exposi- 
tione  Evangelii  Defuncto  Herode, 
ut  supra  (p.  cccix.),  cum  hoc  V. 
Notum  fecit  Dominus,  et  cum  his 
tribus  Responsoriis,  videlicet,  7.  O 
regem.  E.  8.  Congratulamini.  R.  9. 
Verbum  caro. 

Ps.    Te  Deum  (p.  27). 

V.    Yerbum  caro  factum  est. 

In  Laudibus. 

Ilcec  sola  Ant.  0  admirabile,  p. 
ccxcii. 

Ps.  Dominus  regnavit.  xcii.  Et 
ceteri  Pscdmi  (p.  29). 

Cap.    Apparuit  benignitas*. 

Ilymnus.  A  solis  ortus,  p.  clxxxix. 

V.    Benedictus  qui  venit. 


Ant.    Beatus  venter,  p.  cxcvi. 

Ps.    Benedictus. 

Oratio.    Corda  nostra,  p.  cccxii. 

Memoria  cle  sancto  Thoma. 
Ant.     Opem  nobis.      V.    Ora  pro 
nobis.      Oratio.     Deus,  pro  cujus  ec- 
clesia,  p.  ccxlv. 

Memoria  de  saucto  Edwardo. 

Ant.  Euge  serve.  V.  Justus  ger- 
minabit.  Oratio.  Deus,  qui  unigeni- 
tum,  p.  cccx. 

Nidlafiat  hic  Memoria  de  Omnibus 
Sanctis,  nec  de  sancta  Maria,  neque 
Jlatutince  de  ea  in  choro  dicantur. 

Ad  Primam. 

Ant.    0  admirabile,  p.  ccxcii. 

Ps.   Deus  in  nomine  (liii.  p.  42). 

Ant.    Te  jure  (p.  49). 

Ps.    Quicunque  (p.  46). 

Cap.    Begi  seculorum. 

R.  Jesu  Christe,  cum  cantu  quo 
in  die  Xativitaiis  Domini,  etprecibus, 
etc. 

Ad  Tertiam,  et  ad  alias  Horas, 
omnia  fiant  ut  supra  dictum  est,  p. 
cccxiii. 

Ad  Yesperas. 

Ant.    Tecum  principium,  p.  cxciii. 

Ps.    Dixit  Dominus  (cix.   p.  191). 

Capitulum.    Esai.  Ix.  1. 

Surge,  illuminare,  Hierusalem  : 
quia  venit  lumen  tuum ;  et  gloria 
Domini  super  te  orta  est. 

R.  Reges  Tharsis  et  insulae  mu- 
nera  offerent.  Pteges  Arabum  et 
Saba  dona  Domino  Deo  adducent. 

V.  Et  adorabunt  eum  omnes  reges : 
omnes  gentes  servient  ei.  Iteges. 
Cloria.      Domino. 


*  '  In  Vigilia  Epiphaniae  in  Laudibus  semper  dicitur  capitulum  Apparuit  benignitas, 
secundum  Ecclesiam  Sarum.'    Defensorium  Directorii  1488,  1495,  sed  omittit  ed.  1197. 

Cf.  Crede  Michi  1195.  '  De  Capitulo  in  Laudibus  in  Vigilia  Epiphaniae.  In 
Vigilia  Epiphaniae  in  Laudibus  multi  libri  habent  Cap.  Apparuit  gratia  Dei.  Et  sic 
scribitur  in  quodam  Ordinali.  Alii  affirmant  quod  in  illa  Vigilia,  Cap.  Apparuit 
benignitas  dicitur  in  Laudibus  tantum;  et  hoc  videtur  mirabile,  quia  Capitulum  quod 
habetur  in  Laudibus  solet  dici  ad  Terciam.  Eesponsio  : — Apparuit  benignitas  dicitur 
in  Laudibus  in  Vigilia  Epiphaniae  secundum  Ordinale  Sarum.' 


CCCXIX 


IX   DIE   EPYPHAXLE. 


cccxx 


Ilymnus. 

Hosiis  Herodes  inipie, 

Christum  venire  quid  thnes? 
Non  eripit  mortalia, 
Qui  regna  dat  cselestia. 

Ibant  magi  quam  viderant 
Stellam  sequentes  prseviam  : 
Lumen  requirunt  lumine, 
Deuni  fatentur  munere. 

Lavaclira  puri  gurgitis 
Cselestis  Agnus  attigit, 
Peccata  quse  non  detulit, 
Nos  abluendo  sustulit. 

Novum  genus  potentiae, 
Aquae  rubescunt  idrice  : 
Vinumque  jussa  fundere 
Mutavit  unda  originem. 

Gloria  tibi,  Domine, 
Qui  apparuisti  hodie, 
Cum  Patre  et  sancto  Spiritu, 
In  sempiterna  secula.     Amen. 

Hic  versus  dicitur  in  fine  omnium 
Ilymnorum  ejusdem  metri  per  totas 
Octavas  et  in  Octava. 

V.    Omnes  de  Saba  venient. 


R.  Aurum  et  thus  deferentes  :  et 
laudem  Domino  annunciantes. 

Ant.  Magi  videntes  stellam  dix- 
erunt  adinvicem  :  hoc  signum  magni 
regis  est :  eamus  et  inquiramus  eum, 
et  offeramus  ei  munera  :  aurum,  et 
thus,  et  mirram. 

Ps.    Magnificat,  ^.221. 

Oratio.  Corda  nostra,  ut  supra 
ad  Matutinas  (p.  cccxii.). 

Ad  Completorium. 

Ant.  Lux  de  luce  apparuisti, 
Christe  :  cui  magi  munera  offerunt. 
Alleluya.    Alleluya.     Alleluya. 

Ps.   Cum  invocarem  (iv.  p.  222). 

Cap.    Tu  in  nobis. 

Hymnus.    Salvator  mundi,  p.  226. 

V.    Custodi  nos  Domine. 

Ant.  Alleluya.  Omnes  de  Saba 
venient,  alleluya  :  aurum  et  thus  de- 
ferentes,  alleluya,  alleluya. 

Ps.    Nunc  dimittis  (p.  225). 

Preces  et  cetera  ut  swpra. 
Hoc   Completorium   non  mutatur 
per  totas  Octavas. 


IN    DIE    EPYPHANIJE. 


Ad  Matutinas  non  dicitur  Invi- 
tatoriu?n,  nec  Rymnus  :  sed  statim 
post  Domine  labia,  et  Deus  in  adju- 
torium,  incipiatur  Antiphona. 

In  primo  Nocturno. 

Ant.  Afferte  Domino,  filii  Dei, 
adorate  Dominum  in  aula  sancta 
ejus. 

Ps.    Ipsum*  (Ps.  xxviii.  p.  71). 

Ant.  Psallite  Deo  nostro,  psallite  : 
psallite  regi  nostro,  psallite  sapienter. 

Ps.    Omnes  gentes  (xlvi.  p.  103). 

Ant.  Omnis  terra  adoret  te  Deus 
et  psallat  tibi  :  psalmum  dicat  no- 
mini  tuo,  Domine. 

Ps.  Jubilate  Deo  omnis  terra  (Ixv. 
p.  122). 

V.    Omnes  de  Saba. 


Tres  primo3  Lectiones  legantur  de 
prophetia  Esaice  Iv.  [1 — 5.] 

Lectio  i. 
Omnes  sitientes  venite  ad  aquas, 
et  qui  non  habetis  argentum,  pro- 
perate,  emite,  et  comedite.  Yenite, 
emite  absque  argento,  et  absque  ulla 
commutatione  vinum  et  lac.  Quare 
appenditis  argentum  non  in  panibus, 
et  laborem  vestrum  non  in  saturi- 
tate  1  Audite  audientes  me,  et  com- 
edite  bonum,  et  delectabitur  in 
crassitudine  anima  vestra.  Incli- 
nate  aurem  vestram,  et  venite  ad 
me  :  audite,  et  vivet  anima  vestra. 
Et  feriam  vobiscum  pactum  sempi- 
ternum,  misericordias  David  fidelis. 
Ecce  testem  populis  dedi  eum,  ducem 
ac  prreceptorem  gentibus.   Ecce  gen- 


*  '  Psalmus,  Ipsum.'     (ita  saepe  legitur),  hoc  est,  Psalmas  ille  cujus  primus  versus 
idem  est  cum  Autiphona  mox  ante  citata. 


CCCXXl 


IX    DIE    EPYPHANIiE. 


cccxxu 


tem  quam  nesciebas  vocabis  :  et  gen- 
tes  quae  te  non  noverunt  ad  te  cur- 
rent,  propter  Dominum  Deum  tuum, 
et  sanctum  Israel,  quia  glorificavit 
te.  Ha?c  dicit  Domiuus  Deus  :  con- 
vertimini  ad  me  et  salvi  eritis. 

Xva  dicitur  Qui  hodierna  die  a 
Johanne  ete. 

\  R.  Illuminare,  illuminare,  Hie- 
rusalem,  quia  venit  lux  tua.  Et  glo- 
ria  Domini  super  te  orta  est. 

V.  Et  ambulabunt  gentes  in  lu- 
mine  tuo  :  et  reges  in  splendore  ortus 
tui.     Et. 

Lectio  ii.  \Esai.  Iv.  6  —  12.] 
Quserite  Dominum  dum  inveniri 
potest  :  invocate  eum  dum  prope  est. 
Derelinquat  impius  viam  suam,  et 
vir  iniquus  cogitaticnes  suas  :  et  re- 
vertatur  ad  Dominum,  et  miserebi- 
tur  ejus,  et  ad  Deum  nostrum,  quo- 
niam  multus  est  ad  ignoscendum. 
Non  enim  cogitationes  mea3  cogita- 
tiones  vestne,  neque  vise  mese  viae 
vestra?,  dicit  Dominus.  Sicut  enim 
exaltantur  cseli  a  terra,  sic  exaltata^ 
sunt  viae  mea?  a  viis  vestris  et  cogita- 
tiones  mea?  a  cogitationibus  vestris.  Et 
quomodo  descendit  ymber  et  nix  de 
cielo,  et  illuc  ultra  non  revertitur,  sed 
inebriat  terram  et  infundit  eam,  et 
germinare  eam  facit,  et  dat  semen  se- 
renti  et  panem  comedenti  :  sic  erit 
verbum  meum  quod  egredietur  de 
ore  meo.  Non  revertetur  ad  me  va- 
cuum  :  sed  faciet  quaecunque  volui, 
et  prosperabitur  in  his  ad  quae  misi 
illud.     Hsec  dicit  Dominus. 

2  R.  Omnes  de  Saba  venient  : 
aurum  et  thus  deferentes,  et  laudem 
Domino  annunciantes.  Alleluya.  Al- 
leluya.  Alleluya. 

V.  B.eges  Tharsis  et  insulae  mu- 
nera  offerent  :  reges  Arabum  et  Saba 
dona  adducent.     Alleluya. 

Lectio  iii.     [Esai.  lx.  1 — 7.] 
Surge,  illuminare,  Hierusalem,  quia 
venit  iumen  tuum,  et  gloria  Domini 

*  B.  Leonis  in  Epiph 
S.  B.    I. 


super  te  orta  est.  Quia  ecce  tenebraa 
operient  terram,  et  caligo  populos. 
Super  te  autem  orietur  Dominus,  et 
gloria  ejus  in  te  videbitur.  Et  am- 
bulabunt  gentes  in  lumine  tuo,  et 
reges  in  splendore  ortus  tui.  Leva  in 
circuitu  oculos  tuos  et  vide  :  omnes 
i>ti  congregati  sunt,  venerunt  tibi 
Filii  tui  de  longe  venient  et  fili» 
tuae  de  latere  surgent.  Tunc  videbis, 
et  alfiues,  et  mirabitur  et  dilatabitur 
cor  tuum  :  quando  conversa  fuerit 
ad  te  multitudo  maris,  fortitudo  gen- 
tium  venerit  tibi.  Inundatio  ca- 
melorum  operiet  te,  dromedarii  Ma- 
dian  et  Effa.  Omnes  de  Saba  veni- 
ent,  aurum  et  thus  deferentes,  et  lau- 
dem  Dominoannunciantes.  Haecdicit. 
3  R.  Reges  Tharsis,  ut  swpra  ad 
Vesperas. 

In  secundo  Xocturno. 

Ant.  Reges  Tharsis,  et  insuhe 
munera  offerent  regi  Domino. 

Ps.    Deusjudicium  (Ixxi.  p.  132). 

Aat.  Omnes  gentes  quascunque 
fecisti  :  venient  et  adorabunt  coram 
te,  Domine. 

Ps.  Inclina  Domine  (Ixxxv.  p. 
153). 

Ant.  Venite  adoremus  Dominum  : 
quia  ipse  est  Dominus  Deus  noster. 

Ps.     Ipsum  (Ps.  xciiii.  p.  163). 

V.  Iteges  Tharsis  et  insulas  mu- 
nera  offerent. 

R.     Reges  Arabum. 

Medim  Lectiones  de  sermone  beati 
Leonis  papae*. 

Lectio  iiii. 

Celebrato  proxirnse  festivitatis  die 
quo  intemerata  virginitas  humani 
generis  salvatorem  edidit,  Epypha- 
niae  nobis,  dilectissimi,  veneranda 
festivitas  dat  perseverantiam  gaudi- 
orum,  ut  inter  cognatarum  solemni- 
tatum  vicina  sacramenta  exultationis 
vigor  et  fervor  fidei  non  tepescat. 
Ad  omnium  enim  hominum  spectat 

.  Serm.  i.  Op.  p.  25. 

I 


CCCXXlll 


IN    DIE    EPYPHANLE. 


CCCXXIV 


salutein,  quod  infantia  mediatoris 
Dei  et  hominum  jam  universo  de- 
clarabatur  mundo,  cum  adhuc  exisuo 

o 

detineretur  opidulo.  Quamvis  enim 
Israeliticam  gentem,  et  ipsius  gentis 
unam  familiam  delegisset,  de  qua 
naturam  universse  liumanitatis  as- 
sumeret,  noluit  tamen  intra  maternse 
habitationis  angustias  ortus  sui  la- 
tere  primordia,  sed  mox  ab  omnibus 
voluit  agnosci,  qui  dignatus  est  pro 
omnibus  nasci.     Tu  autem  Domine. 

4  R.  Magi  veniunt  ab  oriente 
Hierosolimam  quaerentes  et  dicentes. 
TJbi  est  qui  natus  est  cujus  stellam  vi- 
dimus,  et  venimus  adorareDominuni. 

V.     Cum   natus    esset    Jesus    in 
Bethleem  Judse  in  diebus    Herodis 
regis  :  ecce  magi  ab  oriente  venerunt 
Hierosolymam  dicentes,  Ubi. 
Lectio  v. 

Tribus  igitur  Magis  in  regione  ori- 
entis  stella  novse  claritatis  apparuit : 
qiue  illustrior  ceteris  pulchriorque 
syderibus  facile  in  se  intuentium  ocu- 
los  animosque  converteret ;  ut  con- 
festim  adverteretur  non  esse  ociosum, 
quod  tam  insolitum  videbatur.  De- 
dit  ergo  aspicientibus  intellectum  qui 
praestitit  signum,  et  quod  fecit  intel- 
ligi  fecit  inquiri ;  et  se  inveniendum 
obtulit  requisitus.  Sequuntur  tres 
viri  superni  luminis  ductum;  et 
prsevii  fulgoris  indicium  intenta  con- 
templatione  comitantes  ad  agniti- 
onem  veritatis  gratiae  splendore  du- 
cuntur  qui  humano  sensu  significa- 
tum  sibi  veri  regis  ortum  sestimant 
in  civitate  regia  esse  quserendum. 
Sed  qui  servi  suscepit  formam,  et 
non  judicare  venerat,  sed  judicari, 
Bethleem  prseelegit  nativitati,  Hie- 
rosolimam  passioni.  Herodes  vero 
audiens  Judeorum  principem  natum, 
successorem  suspicatus  expavit,  et 
molitus  necem  salutis  auctori,  falsum 
spondet  obsequium.  Quam  felix  fo- 
ret  si  magorum  imitaretur  fidem,  et 
converteret  ad  religionem  quod  dis- 
ponebat  ad  fraudem.     Tu  autem. 


5  R.  Interrogabat  magos  He- 
rodes,  Quod  signum  vidistis  super 
na/tum  regem  ]  Stellam  magnam  ful- 
gentem,  cujus  splendor  illuminat 
mundum.  Et  nos  cognovimus  et 
venimus  adorare  Dominum. 

V.  Vidimus  stellam  ejus  in  ori- 
ente.     Et  nos. 

Lectio  vi. 
O  cseca  stultse  asmulationis  impie- 
tas,  quse  perturbandum  putas  di- 
vinum  tuo  furore  consilium.  Do- 
minus  mundi  temporale  non  quserit 
regnum,  qui  prsestat  seternuni.  Quid 
incommutabilem  dispositarum  rerum 
ordinem  vertere,  et  aliorum  facinus 
prasoccupare  conaris  1  Mors  Christi 
noii  est  temporis  tui.  Ante  conden- 
dum  est  Evangelium  :  ante  praedi- 
candum  est  regnum  Dei  :  ante  sani- 
tates  donandaB  :  ante  sunt  facienda 
miracula.  Cur  quod  alieni  futurum 
est  operis,  tui  e*se  vis  criminis ;  et 
non  habiturus  effectum  sceleris  in 
solum  te  reatum  prsecipitas  volun- 
tatis  ?  Nihil  hac  molitione  perficis, 
nihil  peragis.  Qui  voluntate  natus 
est,  arbitrii  sui  potestate  morietur. 
Consummant  ergo  magi  desiderium 
suum,  et  ad  puerum  Dominum  nos- 
trum  Jesum  Christum  eadem  stella 
praseunte  perveniunt.  Adorant  in 
carne  verbum,  in  infantia  sapien- 
tiam,  in  intirmitate  virtutem,  et  in 
hominis  veritate  Dominum  majesta- 
tis.  Tu  autem  Domine  miserere. 
6  R.  Tria  sunt  munera  preciosa, 
quae   obtulerunt  magi  Do- 

mino  in  die  ista 
et  habent  in  se  divina  mys- 

teria. 
In  auro  ut  ostendatur  re- 

gis  potentia  : 
in  thure  sacerdotem  mag- 

num  considera. 
Et    in   mirra    Dominicam 
sepulturam. 
V.     Salutis  nostra3  auctorem  magi 
venerati  sunt  in  cunabulis   :  et    de 


cccxxv 


IN   DIE    EPYPHANI.E. 


CCCXXVl 


thesauris  suis  mysticas  ei  munerum 
species  obtulerunt.  Iu  auro.  Gluria 
1  atri.      Et  iu  mirra. 

In  tcrtio  Xocturno. 

Ant.  Flumini.s  impetus  lretificat 
Alleluya  civitatem  Dei  Alleluya. 

Ps.  Deus  noster  refugium  {.clv. 
p.  103). 

Ant.  Adorate  Dominum  Alleluya 
in  aula  sancta  ejus  Alleluya. 

Ps.  Cantate  Doruino  *.  (xcv.  p. 
164). 

Ant.  Adorate  Dominum  Alle- 
luya  :  omnes  angeli  ejus  Alleluya. 

Ps.  Dominus  regnavit,  exultet 
(xcvi.  p.  164). 

V.  Omnes  gentes  quascunque 
fecisti. 

R.  Venient  et  adorabunt  coram 
te,  Domine. 

Lectio  sancti  Evcmgelii  secandum 
Matthwum  ii.  [1 — 12]. 

Cum  natus  esset  Jesus  in  Betli- 
leem  Judre  in  diebus  Herodis  regis  : 
ecce  magi  ab  oriente  venerunt  Hie- 
rosolimam,  dicentes,  Ubi  est  qui 
natus  est  rex  Judarorum?  Et  re- 
liqua. 

Omelia  leati  Greyorii papcs*. 

Sicut  ex  lectione  Evangelica,  fra- 
tres,  audistis,  cseli  rege  nato  rex 
terrae  turbatus  est  :  quia  nimirum 
terrena  altitudo  confunditur,  cum 
ca?lestis  celsitudo  aperitur.  Sed  qu?e- 
leudum  nobis  est  quidnam  sit  quod 
redemptore  nato  pastoribus  in  Ju- 
dsea  angelus  apparuit  :  atque  ad 
adorandum  hunc  ab  oriente  magos 
non  angelus  sed  stella  perduxit.  Quia 
videlicet  Judseis  tanquam  ratione 
utentibus  rationale  animal,  id  est 
angelus,  prsedicare  debuit  :  gentiles 
vero,  quia  uti  ratione  nesciebant  ad 
cognoscendum  Deum  non  per  vocem, 
sed  per  signa  perducuntur.  Quia  et 
illis  prophetise  tanquam  fidelibus, 
non  infidelibus  ;   et  istis  signa  tan- 

*  Gregorii  M.  in  Evan^eha,  Lib, 


quam  infidelibus,  non  fidelibus,  data 

sunt. 

7  11.  Hodie  in  Jordane  baptizato 
Domino  aperti  sunt  caeli  :  et  sicut 
columba  super  eum  Spiritus  mansit, 
et  vox  Patris  intonuit,  Hic  est  Fi- 
lius  meus  dilectus  in  quo  miclii  com- 
placui. 

V.  CaBli  aperti  sunt  super  eum  : 
et  vox  Patris  audita  est,  Hic  est 
Filius. 

Lectio  viii. 

Et  notandum  quod  redemptorem 
nostrum  cum  jam  perfectae  esset  yeta- 
tis  eisdem  gentibus  Apostoli  pra?di- 
cant  eumque  parvulum  et  necdum 
per  humani  corporis  orficium  loquen- 
tem  stella  gvntibus  denunciat.  Quia 
nimirum  rationis  ordo  poscebat  ut 
loquentem  jam  Dominum  loquentes 
nobis  pra3clicatores  innotescerent,  et 
necdum  locmentem  elementa  muta 
prsedicarent.  Sed  in  omnibus  signis 
quse  vel  nascente  Domino  vel  mori- 
ente  monstrata  sunt,  consiclerandum 
nobis  est  quanta  fuerit  in  quorundam 
Judasorum  corde  duricia,  quse  hunc 
nec  per  prophetia3  donum  nec  per 
miracula  agnovit.  Omnia  quippe 
elementa  auctorem  suum  venisse  tes- 
tata  sunt.  Ut  enim  quiddam  de  eis 
usu  humano  loquar  :  Deum  hunc 
esse  cseli  cognoverunt,  quia  protinus 
stellam  miserunt.  Mare  cognovit, 
quia  sub  plantis  ejus  se  calcabile 
prsebuit.  Terra  cognovit,  quia  eo 
moriente  contremuit.  Sol  cognovit, 
quia  lucis  sua?  radios  abscondit.  Saxa 
et  parietes  cognoverunt,  quia  tem- 
pore  mortis  ejus  scissa  sunt.  Infernus 
cognovit,  quia  hos  quos  tenebat  mor- 
tuos  reddidit.     Tu  autem  Domine. 

8  R.  Dies  sanctificatus  illuxit 
nobis,  venite  gentes  et  adorate  Do- 
minum  ;  quia  hodie  apparuit.  Lux 
magna  in  terris. 

V.  Pater  enim  auditur  in  voce  : 
Filius  manifestatur  in  homine  :  Spi- 

i.     Hom.  x.  Op.  Tom.  i.  14G8. 

12 


CCCXXVll 


IN    DIE   EPYPHANLE. 


CCCXXVIU 


ritus  sanctus  dinoscitur  in  coluinbae 
specie.      Lux  magna  in  terris. 

Lectio  ix. 

Hunc  quem  Deum  omnia  insensi- 
bilia  elementa  senserunt,  adhuc  infi- 
delium  Judaeorum  corda  Deum  esse 
minime  cognoscunt.  Et  duriora 
saxis  scindi  ad  pcenitentiam  nolunt, 
eumque  confiteri  abnegant,  quem  ele- 
menta  (ut  diximus)  aut  signis  aut 
scissionibus  Deum  clamant.  Qui 
etiam  ad  damnationis  suae  cumulum 
eum  quem  natum  despiciunt,  nasci- 
turum  longe  ante  praesciverunt.  Et 
non  solum  quia  nasceretur  noverant, 
sed  etiain  ubi  nasceretur.  Nam  ab 
Herode  requisiti  locuni  nativitatis 
ejus  exprimunt,  quem  scripturaB  auc- 
toritate  didicerunt ;  et  testimonium 
proferunt  quo  Betlileem  honorari 
nativitate  novi  ducis  ostenditur,  ut 
ipsa  eorum  gemina  scientia  et  illis 
fieret  ad  testimonium  damnationis, 
et  nobis  ad  adjutorium  credulitatis. 
Quos  profecto  bene  Isaac  cum  Jacob 
fiiium  suum  benediceret  designavit  : 
qui  et  caligans  oculis  sed  prophetans, 
in  prsesenti  filium  non  viclit,  cui  ca- 
men  multa  in  posterum  prsedixit  : 
quia  nimirum  Judaicus  populus  pro- 
phetise  spiritu  plenus,  et  cascus  eum 
de  quo  in  futurum  multa  praedixit, 
in  prsesenti  positum  non  agnovit. 

9  B.  In  columbae  specie  Spiritus 
sanctus  visus  est  :  Paterna  vox  au- 
dita  est,  Hic  est  Filius  meus  dilectus 
in  quo  michi  bene  complacui.  Ipsum 
audite. 

V.  Yox  Domini  super  aquas,  Deus 
majestatis  intonuit,  Dominus  super 
aquas  multas.  Paterna.  Gloria. 
Ipsum. 

Dum  istud  ultimum  Responsorium 
cum  suo  Ve?'su,  et  cum  suo  Gloria 
canitur,  prcecedat  Dyaconus  cum  Sub- 
dyacono,  et  Thuribulario  et  Cerofera- 
rio  et  Acolito  crucem  ferenti,  omnibus 
in  solenni  apparatu  indutis,  ad  thuri- 
ficandum  altare  ;  et  accepta  benedic- 


tione  ab  executore  officii  ad  cantan- 
dum  Ecangelium  :  hoc  modo  inci- 
piatur. 

Dominus  vobiscum.  Et  cum  spi- 
ritu  tuo. 

Sequentia  sancti  Evangelii  secun- 
dum  Lucam  iii.  (21 — iv.  1). 

Factum  est  autem  cum  baptiza- 
retur  omnis  populus,  et  Jesu  bap- 
tizato  et  orante,  apertum  est  cselum. 
Et  descendit  Spiritus  sanctus  corpo- 
rali  specie  sicut  columba  in  ipsum. 
Et  vox  de  cselo  facta  est  :  Tu  es  Pi- 
lius  meus  dilectus  :  in  te  complacuit 
michi.  Et  ipse  Jesus  erat  incipiens 
quasi  annorum  triginta  :  ut  putaba- 
tur,  filius  Joseph.  Qui  fuit  Hely. 
Qui  fuit  Mathat.  Qui  fuit  Levi. 
Qui  fuit  Melchi.  Qui  fuit  Janne. 
Qui  fuit  Joseph.  Qui  fuit  Mata- 
thise.  Qui  fuit  Amos.  Qui  fuit 
]STaum.  Qui  fuit  Hely.  Qui  fuit 
Nagge.  Qui  fuit  Maath.  Qui  fuit 
Mathathiae.  Qui      fuit       Semei. 

Qui  fuit  Joseph.  Qui  fuit  Juda. 
Qui  fuit  Johanna.  Qui  fuit  Resa. 
Qui  fuit  Zorobabel.  Qui  fuit  Sala- 
tliiel.  QuifuitNeri.  Qui  f uit  Melclii. 
Qui  fuit  Addi.  Qui  fuit  Chosaz. 
Qui  fuit  Elmadan.  Qui  fuit  Her. 
Qui  fuit  Jesu.  Qui  fuit  Elieser. 
Qui  fuit  Jorym.  Qui  fuit  Matath. 
Qui  fuit  Levi.  Qui  fuit  Symeon. 
Qui  fuit  Juda.  Qui  fuit  Joseph. 
Qui  fuit  Jona.  Qui  fuit  Eliachiz. 
Qui  fuit  Melcha.  Qui  fuit  Menna. 
Qui  fuit  Matatha.  Qui  fuit  Nathan. 
Qui  fuit  David.  Qui  fuit  Jesse. 
Qui  fuit  Obeth.  Qui  fuit  Booz. 
Qui  fuit  Salmon.  Qui  fuit  Naason. 
Qui  fuit  Aminadab.  Qui  fuit  Aram. 
Qui  fuit  Esrom.  Qui  fuit  Phares. 
Qui  fuit  Judae.  Qui  fuit  Jacob. 
Qui  fuit  Isaac.  Qui  fuit  Abrahae. 
Qui  fuit  Thare.  Qui  fuit  Nachor. 
Qui  fuit  Seruch.  Qui  fuit  Ragau. 
Qui  fuit  Phalech.  Qui  fuit  Heber. 
Qui  fuit  Sale.  Qui  fuit  Chainam. 
Qui  fuit  Arphaxat.  Qui  fuit  Sem. 
Qui  fuit  Noe.     Qui    fuit   Lamech. 


CCCXXIX 


IN    DIE    EPYPHANI.E. 


CCCXXX 


Qui  fuit  Mathusale.  Qui  fuit  Enoch. 
Qui  fuit  Jareth.  Qui  fuit  Melalehel. 
Qui  fuit  Chaynam.  Qui  fuit  Enos. 
Qui  fuit  Seth.  Qui  fuit  Adam. 
Qui  fuit  Dei.  Jesus  autem  plenus 
Spiritu  sancto  regressus  est  a  Jor- 
dane. 

Finito  Evangelio,  statim  incipiat 

rdos  in  stallo  suo,  in  capa  serica, 

alta  voce  PsaJmum  Te  Deum  (p.  27). 

Dum  canitur  Psalmus,  Sacerdos 
iJturijicet  altare. 

V.     Orunes  de  Saba. 

In  Laudibus. 

Aut.  Ante  luciferum  genitus  et 
ante  secula  Dominus  salvator  noster 
kodie  mundo  apparuit. 

Ps.  Dominus  regnavit  (xcii.  p. 
29). 

Ant.  \  enit  lumen  tuum  Hierusa- 
lem  :  et  gloria  Domini  super  te  orta 
est  :  et  ambulabunt  gentes  in  lumine 
tuo.    Alleluya. 

Ps.    Jubilate  (xcix.  p.  29). 
Ant.    Apertis  thesauris  suis  obtu- 
lerunt  magi  Domino  aurum  thus  et 
mirram.     Alleluya. 

Ps.    Deus  Deus  (Ixii.  p.  30). 
Ant.    Maria  et  flumina  benedicite 
Domino  :  hymnum  dicite  fontes  Do- 
mino.     Alleluya. 

Ps.    Benedicite  (Baniel  iii.  p.  31). 

Ant.    Tria  sunt  munera  quae  obtu- 

lerunt  magi  Domino  :  aurum  thus  et 

myrram  Filio  Dei  regi  magno.  Alle- 

luya. 

Ps.    Laudate  (cxhiii.—cl.  p.  32). 
Cap.    Surge,  illuminare,  Hierusa- 
lem. 

Ilymnus. 
A  Patre  TJnigenitus 

Ad  nos  venit  per  virginem, 
Baptisma  cruce  consecrans : 
Cunctos  fideles  generans. 
E  cselo  celsus  prodiit : 

Suscepit  formam  hominis  : 
Facturam  morte  redimens, 
Gaudia  vit?e  largiens. 


Hoc  te,  redemptor,  qusesumus. 
Illabere  propitius  : 
Clarumque  nostris  sensibus 
Lumen  praebe  fidelibus. 
Mane  nobiscum,  Domine, 
Noctem  obscuram  remove, 
Omne  delictum  ablue, 
Piam  medelam  tribue. 
Quem  jam  venisse  novimus 
Redire  iterum  credimus. 
Tu  sceptrum  tuum  inclitum, 

Tuo  defende  clipeo. 
Gloria  tibi,  Domine, 

Qui  apparuisti  hodie,  p.  cccxix. 
V.    Vox  Domini  super  aquas. 
P.    Deus  majestatis  intonuit  Do- 
minus  super  aquas  multas. 

Ant.  Hodie  caelesti  sponso  juncta 
est  ecclesia  quoniam  in  Jordane  lavit 
Christus  ejus  crimina  :  currunt  cum 
muneribus  magi  ad  regales  nuptias  : 
et  ex  aqua  facto  vino  lsetantur  con- 
vivae.  Alleluya. 
Ps.    Benedictus. 

Oratio.  Deus  qui  hodierna  die 
unigenitum  tuum  gentibus  stella 
duce  revelasti  :  concede  propitius  ut 
qui  jam  te  ex  fide  cognovimus,  usque 
ad  contemplandam  speciem  tuse  cel- 
situdinis  perducamur.     Per  eundem. 

Ad  Priiiaii. 

Ant.    Ante  luciferum. 
Ps.    Deus  in  nomine  (liii.  p.  42). 
Ant.    Gratias,  p.  49. 
Ps.     Quicunque. 
R.    Jesu  Christe  cum  alleluya. 
V.    Qui  hodie  mundo  apparuisti. 
Ilic  etiam  versus  dicitar  quotidie 
per  Octavas,  et  in  Octava. 

Ad  Tertiam. 

Ant.    Yenit. 

Ps.  Legem  pone  (cxviii.  33.  p.  57). 

Cap.    Surge,  illuminare. 

R.  Omnes  de  Saba  venient.  Al- 
leluya.    Alleluya. 

V.  Aurum  et  thus  deferentes,  et 
laudem  Domino  annunciantes.  Al- 
kiuva.    Alleluva. 


CCCXXXl 


PER   OCTAVAS    EPYPHANI/E. 


CCCXXXll 


V.  Reges  Tliarsis. 
R.  sine  Alleluya. 
Oratio.    Deus  qui  hodierna. 

Ad  Sextam. 

Ant.    Apertis  thesauris. 

Ps.     Defecit  (cxviii.  81.  p.  61). 

Capitidum.    Esai  Ix.  2. 

Super  te  autem,  Hierusalem,  orie- 
tur  Dominus,  et  gloria  ejus  in  te  vide- 
bitur,  et  arnbulabunt  gentes  in  lumine 
tuo,  et  reges  in  splendore  ortus  tui. 

R.  Reges  Tliarsis  et  insuhe  mu- 
nera  offerent.    Alleluya.    Alleluya. 

V.  Reges  Arabum  et  Saba  clona 
adducent.     Alleluya. 

V.    Adorate  Dominum. 

R.  In  aula  sancta  ejus.  sine  Al- 
leluya. 

Oratio  ut  supra  (p.  cccxxx.). 

Ad  Nonam. 

Ant.    Tria  sunt,  p.  cccxxix. 

Ps.  Mirabilia  (cxviii.  129.  p.  C5). 

Capitulum.    Esai.  Ix.  [6]. 

Omnes  de  Saba  venient,  aurum  et 
thus  deferentes,  et  laudem  Domino 
annunciantes. 

R.  Adorate  Dominum.  Alleluya. 
Alleluya. 

V.  In  aula  sancta  ejus.  Alleluya. 
Alleluya. 

V.    Adorate  Deum. 

R.  Omnes  angeli  ejus.  sine  Alle- 
luya. 

Oratio  ut  supra. 

Ad  Vesperas. 

Ant.    Tecum  principium,  p.  cxciii. 

Ps.    Dixit  Dominus  (cix.  p.  191). 

Cap.  Surge,  illuminare,^>.cccxviii. 

R.    Tria  sunt. 

Hymnus.  Hostis  Herodes,  p. 
cccxviii. 

V.    Omnes  de  Saba. 

Ant.  Ab  oriente  venerunt  magi 
in  Bethleem  adorare  Dominum  :  et 
apertis  thesauris  preciosa  munera 
obtulerunt :  aurum  sicut  regi  magno  : 
thus  sicut  Deo  vero  :  mirram  sepul- 
turaB  ejus.     Alleluya. 

*  B.  Leonis  in  Epiph. 


Ps.    Magnihcat  (p.  221). 
Oratio.    Deus  qui  hodierna. 

quotidie  per  octavas. 
Ad  Matutinas. 

Invitatorium.  Christus  apparuit 
nobis,  Venite  adoremus.  Ps.  Venite. 

Ilymnus.  Hostis  Herodes,  p. 
cccxviii. 

Ant.  Afferte.  Ps.  Ipsum  (Ps. 
xxviii.  p.  71),  et  ceterce  Antiphonm 
cum  suis  Psalmis  sicut  in  prima  die 
dicimtur,  prceter  sextam,  quw  erit 
Homonatus(p.  cclxxxvi.).  Ps.  Fun- 
damenta  (Ixxxvi.  p.  154). 

Die   II. 

V.    Omnes  de  Saba. 

Lectiones  de  sermoue  beati  Leouis 
prtjJtb*. 

Lectio  i. 

Gaudete  in  Domino  dilectissimi; 
iterum  dico,  gaudete  :  quoniam  brevi 
intervallo  temporis  post  solennitatem 
nativitatis  Christi  festivitas  declara- 
tionis  ejus  iliuxit.  Et  quem  in  illo 
die  virgo  peperit,  in  hoc  mundus 
agnovit.  Veibum  enim  caro  factum 
ita  susceptionis  nostrae  temperavit 
exordia,  ut  Jesus  natus  et  credenti- 
bus  manifestus,  et  persequentibus 
esset  occultus.  Jam  tunc  ergo  cseli 
enarraverunt  gloriam  Dei,  et  in  om- 
nem  terram  sonus  veritatis  exivit  : 
quando  et  pastoribus  exercitus  ange- 
lorum  salvatoris  ecliti  annunciator 
apparuit,  et  magos  ad  eum  adoran- 
iluin  prsevia  stella  perduxit,  ut  a 
solis  ortu  usque  ad  occasum  veri 
regis  generatio  choruscaret,  cum  re- 
rum  ndem  et  regna  orientis  per 
magos  discerent,  et  Romanum  impe- 
rium  non  lateret.      Tu  autem. 

R.    Illuminare,  p.  cccxxi. 

Lectio  ii. 
Saevitia  namque    Herodis    volens 
primordia  suspecti  sibi  regis  extin- 
guere,    huic    dispensationi    nesciens 

Serm.  n.  Op.  p.  26. 


CCCXXXlll 


PER    OCTAVAS    EPYPHAXI.E. 


CCCXXMV 


serviebat ;  ut  dum  atroci  intentus 
facinori  ignotum  sibi  puerum  indis- 
creta  caede  infantium  persequeretur, 
annunciatum  cauitus  donrinatoris  or- 
tum  insignior  ubique  fama  loquere- 
tur  quam  promptiorem  ad  narrandum 
diligentioremque  faciebat  et  supernse 
Lficationis  novitas,  et  cruentissimi 
persecutoris  impietas.  Tunc  autem 
etiani  in  Egypto  salvator  illatus  est, 
ut  gens  antiquis  erroribus  cledita 
jam  ad  vicinam  salutem  per  occultam 
gratiam  vocaretur ;  et  quse  nonJum 
ab  animo  reicerat  superstitionem, 
jam  hospitio  reciperet  veritatem. 
Merito  igitur,  dilectissimi,  dies  iste 
apparitione  Domini  consecratus  sj>e- 
cialem  in  toto  mundo  obtinuit  dig- 
nitatem.  Quae  in  nostris  cordibus 
digno  debet  splendore  clarescere,  ut 
rerum  gestarum  ordinem  non  solum 
credendo,  sed  etiam  intelligendo  ve- 
neremur.  Quantum  enim  gratiarum 
actionem  debeamus  Deo  pro  illumi- 
natione  gentium,  probat  excrecatio 
Judeorum.  Tu  autem  Domine. 
R.     Omnes  de  Saba.  ii.  (p.  cccxxi). 

Lectio  iii. 

Quid  enim  tam  caecum,  quid  tam 
lucis  alienum,  quam  illi  sacerdotes 
et  scribas  Israelitarum  fuerunt  :  qui 
percunctantibus  Magis,  et  Herode 
qurerente,  ubi  Christus  secundum 
scripturarum  testimonia  nasceretur, 
hoc  responderunt  de  prophetico  elo- 
quio  quod  indicabat  stella  de  crelol 
Quse  utique  poterat  magos  Hierosoly- 
mis  prretermissis  usque  ad  cunabula 
pueri  (sicut  postmodum  fecit)  sua 
signincatione  perducere,  nisi  acl  con- 
lutandani  Judeorum  duriciam  perti- 
nuisset,  ut  non  solum  ductu  syderis, 
sed  etiam  ipsorum  professione  in- 
notesceret  nativitas  salvatoris.  Jam 
ergo  ad  eruditionem  gentium  prophe- 
ticus  sermo  transibat,  et  prsenuncia- 
tum  antiquis  oraculis  Christum  alie- 
nigenarum  corcla  discebant,  cum  Jud- 
corum  infidelitas  veritatem  ore  pro- 


ferret,  et  mendacium  corde  retineret. 
Noluerunt  enim  agnoscere  oculis 
quem  de  sacris  indicabant  libris  ;  ut 
quem  non  adorabant  in  infantire  in- 
lirmitate  humilem,  postea  crucifige- 
rent  in  virtutum  sublimitate  fulgen- 
tem.  Tu  autem  Domine  miserere. 
R.  Reges  Tharsis.  iii.  (p.  cccxviii.) 
Quotidie  per  Octavas,  et  ia  Octava 
dicifu.r  Psalmus  Te  Deum  (p.  27). 

Et  semper  ante  Laudes  dicitur  V. 
Omnes  de  Saba,  nisi  quando  dicitur 
ante  Lectiones  ;  tunc  enim  dicitur  V. 
Ileges  Tharsis,  p.  cccxxii. 

In  Laudibus. 

Ilcec  sola  Antiphona  Ante  lucife- 
rum,  p.  cccxxix. 

Ps.  Dominus  regnaAT.t  (xcii.  p. 
29). 

Cfipifidum,  Hymnus  et  Versus, 
sicut  in  prima  die. 

Ilce  sequentes  Antiphonce  dicuntur 
p)er  Octacas  super  Ps.  Benedictus  et 
Magnificat,  et  non  alice  :  cum  fre- 
quenti  repetitione,  nisi  in  Dominica. 

Ant.  Stella  ista  sicut  namnia  cho- 
ruscat,  et  regem  regum  Deum  demon- 
strat  :  magi  eam  viderunt,  et  Christo 
regi  munera  obtulerunt. 

A  nt.  Tidentes  stellam  magi  gavisi 
sunt  gaudio  magno  :  et  intrantes 
domum  obtulerunt  Domino  aurum 
tlius  et  mirram. 

Ant.  Vox  de  crelis  sonuit  et  vox 
Patris  audita  est :  Hic  est  Filius  meus 
dilectus,  in  quo  michi  complacuit  : 
ipsum  audite. 

Ant.  Admoniti  magi  in  somnis 
ab  angelo  per  aliam  viam  reversi 
sunt  in  regionem  suam. 

Et  semper  dicaturlicec  Oratio,Deus 
qui  hodierna  (p.  ccexxx.). 

Nunquam  enimper  tofum  annum 
prcetermittatur  hcec  dictio  hodierna 
die  de  Orationibus  per  totas  Octavas. 
Tamen  quandocunque  dicuntur  tales 
Orutiones  extra  Octavas,  prcttermit- 
t  itur  omnino. 

In  Dominica  infra  Octavas,  et  in 


cccxxxv 


PER   OCTAVAS    EPYPHANI.E. 


CCCXXXVl 


ipsis  Octavls,  dicantur  Antiphonce 
super  Ps.  Magnificat  et  Benedictus 
sicut  in  prima  die,  et  semper  cum 
hac  Oratione,  Deus,  qui  hodierna. 

Nulla  fit  Memoria  de  Omnibus 
Sanctis  ad  Vesperas,  nec  ad  Matu- 
tinas  de  die  per  Octavas,  quia  chorus 
reyitur. 

Memoria  de  sancta  Maria  fiat 
quotidie  per  Octavas,  ad  Vesperas 
cum  hac  Antiphona  Quando  natus, 
et  ad  Matutinas  cum  hac  Antiphona 
Ecce  Maria,  cum  Versu  et  Oratione, 
ut  supra  dictum  est. 

/Si  Festum  alicujus  Sancti  iiiLectio- 

num  infira  Octavas  evenerit,  nihilfiat 

de  Festo  nisi  tantum  Memoria  ad  Ves- 

peras,  et  ad  Matutinas,  et  ad  Missam. 

Ad  Primam. 

A  nt.     Ante  luciferum. 

Ps.     Deus  in  nomine  (liii.  p.  42). 

Ant.     Te jure  (p.  49). 

Ps.     Quicunque  (p.  46). 

Ad  Tertiam,  et  ad  alias  Horas, 
Antiphonce,    Capitula,    Responsoria, 
Versus  sicut  in  prima  die  dicuntur, 
cum  Oratione  Deus,  qui  hodierna. 
Ad  Vesperas. 

Ant.    Tecum  principium,  p.  cxciii. 

Ps.     Dixit  Domitius  (cix.  p.  191). 

Cap.     Surge,  illuminare. 

Hymnus.  Hostis  Herodes,  p. 
cccxviii. 

V.     Omnes  de  Saba, 

Super  Ps.  Magnificat  dicaturuna 
de  supradictis  Autiphonis  per  ordi- 
dem. 

Oratio.     Deus,    qui   hodierna,  p. 

CCCXXX. 

Ad  has  Vesperas  fiat  Memoria  de 
Martyribus  Luciano  sociisque  eius. 

Ant.     Gaudent  in  cselis,  p.  396. 

V.     Lsetamini. 

Oratio  cle  Communi  plurim.orum 
Martyrum  non  pontificum  (p.  397). 

Deinde  fiat  Memoria  de  sancta 
Maria. 

*  B.  Maximi  Homiliae  Hvemales. 


DlE    III. 

V.     Reges  Tharsis. 

Lectiones  de  sermone  beati  Maximi 
episcopi*. 

Lectio  i. 

Audistis,  fratres  charissimi,  lectio- 
nem  Evangelii  salutaria  praesentis 
diei  sacramenta  recitantem  :  audistis 
qualiter  Christus  Dominus,  qui  in 
hunc  mundum  latenter  advenit,  pau- 
latim  dignatus  est  suam  mortalibus 
aperire  majestatem;  quamquam,  cha- 
rissimi,  latere  inter  obscura  seculi 
lumen  caeleste  non  poterat.  Denique 
cum  visitationem  suam  necdum  teira 
cognosceret,  c?elum  sua  gaudia  ac 
totius  mundi  laeticiam  Caldeis  stu- 
pentibus  tacito  in  sydere  loquebatur. 
Et  cum  quis  quantusve  esset  necdum 
infidelis  posset  videre  Judea,  jam 
tunc  gloriam  ejus  indiciis  excitata 
caelestibus  gentilitas  sentiebat.  Nova 
enim  stella  novum  adventasse  homi- 
nem  revelabat.  Et  ita  revera  novum, 
ut  dum  Dei  esset  Filius  indueret 
carnem  sine  generatione  carnali ;  et 
haberet  secundum  hominem  tempus 
nascendi,  qui  secundum  Deum  nati- 
vitatis  initium  non  habebat.  Novum 
nimirum  erat,  ut  unigenito  Altis^imi 
quem  non  capit  caelum  parvissimi 
tugurii  minimum  prsesepe  sufficeret. 
Novum  erat,  ut  qui  in  caelestibus 
cum  Deo  Patre  regnabat,  terrena 
matre  contentus  vagitus  infantise 
daret  in  pannis.  Tu  autem  Domine 
miserere  nostii. 

R.  Magi  veniunt,  iiii.  (p.  cccxxiii.) 

Lectio  ii. 

Laetemur  itaque,  fratres,  totisque 
gaudiis  exultemus  :  quia  nobis  natus 
est  Christus  ex  femina,  nobis  jacuit  in 
praesepi,  nobis  vagiebat  in  cunis,  no- 
bis  arridebat  in  stella.  Totum  enim 
nobis  proficiebat,  quicquid  salvator 
hominis  agebat  in  homine.  Ait  ita- 
De  Epiph.  Homil.  ii.   Op.  p.  200. 


cccxxxvu 


PER    OCTAVAS    EPYPHANLE. 


CCCXXXVIll 


que  Evangelicus  sermo  :  Ecce  enim 
magi  ab  oriente  advenerunt  Hiero- 
solymam,  dicentes ;  Ubi  est  qui  natus 
est  rex  Judeorum  ;  Yidimus  stellam 
ejus  in  oriente,  et  venimus  adorare 
eum.  Quousque,  Judee  durissime, 
obtusa  aure,  clausis  oculis,  et  infido 
corde  persistis  l  Ecce  jam  post  illa 
patriarcharum  prreconia,  post  vati- 
cinia  prophetarum,  Christus  a  genti- 
bus  praedicatur.  Si  patribus  tuis 
credere  detrectas,  qui  ab  initio  seculi 
aeterni  regis  adventum  innumeris 
sacratisque  vocibus  cecinerunt :  crede 
vel  his  tandem  qui  eum  non  adhuc 
post  tempora  nasciturum,  sed  jam 
apud  te  et  tibi  natum  esse  testantur. 
Qua?  tanta  est  in  pectore  tuo  morti- 
feras  obstinatiouis  aversio,  ut  solus 
non  audias  quod  omnes  loquuntur, 
solus  refugias  quod  universitas  credit, 
solus  certe  videre  contemnas  quod 
splendet  e  ca?lo  ?  Apud  te  virgo  con- 
cepit :  et  virginis  tua?  partum  alienus 
asmoscit.  Tibi  salutem  tuam  an^elicse 
voces  persuadere  non  possunt  :  et  ad 
Ohristum  tuum  una  Galdeos  stella 
perduxit.  Tu  autem  Domine. 
li.     Interrogabat  v.  (p.  cccxxiv.) 

Lectio  iii. 

Ubi  est  (inquiunt  magi)  qui  natus 
est  rex  Judeorum  ?  Vidimus  stellam 
ejus  in  oriente,  et  veuimus  adorare 
eum.  In  his  impletum  est  illud  quod 
prophetico  sermone  prpedictum  est  : 
Quibus  nunciatum  non  est  de  eo 
videbunt  :  et  qui  non  audierunt  in- 
telligent.  Ecce  enim  Caldeus,  cui 
neque  nunciatum  de  Christo  fuerat, 
neque  audierat,  vidit  stellam  Christi, 
et  adesse  eum  intellexit  in  stella. 
Adorant  itaque  magi  Dominum,  et 
offerunt  ei  munera  :  ut  impleretur 
illud  quod  ait  ille  prophetarum 
prrecipuus  David  :  Afferte  Domino, 
patriae  gentium  :  afferte  Domino  glo- 
riam  et  honorem.  Domino  et  Do- 
mino  quod  ait,  Dominum  illum  esse 
*  B.  Maximi  Homiliae  Hvemales. 


secundum  Deum,  et  Dominum  secun- 
dum  hominem,  mystico  sermone  de- 
clarat.  Quod  enim  Deus  est,  creator 
est  mundi  :  quod  autem  homo  est, 
redemptor  est  mundi.  Quomodo 
ergo  non  privilegio  utriusque  sub- 
stantias  Dominus  est  omnium  Chris- 
tus,  qui  sibi  universa  aut  creatione 
aut  redemptione  subegit  ]  Afferte 
(inquit)  Domino  gloriam  et  honorem. 
Honoris  ergo  est,  charissimi,  quod 
offerunt  gentiles  munera  :  glorise, 
quod  adorant.     Tu  autem. 

3.  R.  Stella  quam  viderant  magi 
ab  oriente  :  antecedebat  eos  donec 
venirent  ad  locum  ubi  puer  erat. 
Videntes  autem  stellam  gavisi  sunt 
gaudio  magno. 

V.  Et  intrantes  domum  invene- 
runt  puerum  cum  Maria  matre  ejus  : 
et  procidentes  adoraverunt  eum.  \i- 
dentes.     Gloria.     Gavisi. 

Et  cetera  ut  supradictum  est. 

Memoria  de  [Luciaxo  <£c.]  Marty- 
ribus. 

Ant.  Justorum  (p.40G).  V.  Mirabilis 
(p.  407).  Oratio  de  Communi(p.  397). 

Die   IV. 

V.  Omnes  gentes  quascunque  fe- 
cisti. 

LectioTies  de  sermoae  beati  Maximi 
episcojri*. 

Lectio  i. 
Ait   prophetarum    praecipmis    E- 

saias,  sicut  audistis,  charissimi :  II- 
luminare,  illuminare,  Hierusalem ; 
ade>t  enim  lumen  tuum,  et  majestas 
Domini  in  te  orta  est.  Hierusalem 
vero  manifestum  est  esse  fidelium 
civitatem.  Unde  nos,  fratres,  qui 
portas  cselestis  Hierusalem  ccepinius 
intruire ;  illuminati  salutaribus  sa- 
cramentis,  in  conspectu  Dei  nostri 
novo  gaudio  necesse  est  ut  exulte- 
mus  :  quia  nova  hodie  stella  novum 
mundo  hominem  revelavit.  Hoc 
profecto  die  Christus  Jesus  a  Patre 
veniens,  Deus  et  homo  natus  e  fe- 

In  Epiph.  Homil.  iv.   Op.  p.  201. 


cccxxxix 


PER   OCTAVAS    EPYPHAXEE. 


cccxl 


mina,  sub  specie  adorantium  Calde- 
orum  fidem  gentium  dedicavit.  Qui 
quamvis  divinitatem  suam  nostri 
corporis  obumbratione  velaret,  Deum 
tamen  esse  illum  cselum  prodidit  et 
terra  cognovit.  Humilis  quidem,  sed 
mirabilis  venit  :  ut  pariter  in  eo  et 
assumptse  carnis  veritas,  et  inefia- 
bilis  deitatis  natura  fulgeret.  Tu 
autem  Domine  miserere  nostri. 

JR.  Hodie  in  Jordane.  vii.  (p. 
cccxxvi.) 

Lectio  ii. 

Quanquam  nascentem  illum  cuna- 
bula  terrena  susceperint,  non  tamen 
^sse  terrenum  cseleste  signaculum 
testabatnr.  In  cunis  namque  jace- 
bat,  sed  radiabat  e  caslo.  Vagiebat 
apud  Judeos,  et  apud  gentiles  reg- 
nabat.  In  Bethleem  lactabatur  a 
matre,  et  in  Clialdea  adorabatur  a 
magis.  Ait  beatissimus  Evanwlista 
Matheus  :  Ecce  magi  ab  oriente  ad- 
venerunt,  dicentes  :  Ubi  est  qui  na- 
tus  est  rex  Judeorum  1  Quam  bene 
ab  oriente  properare  dicuntur,  qui 
adoraturi  veniunt  sempiternum  Ori- 
entem,  de  quo  dictum  est  :  Et  visit- 
avit  nos  Oriens  ex  alto,  illuminare 
his  qui  in  tenebris  et  in  umbra  mor- 
tissedent.  Deinde,  subjungunt  Clial- 
dei  :  Vidimus  stellam  ejus,  et  veni- 
rnus  adorare  eum.  Ecce  inquiunt, 
stellam  ejus  vidimus.  Bene,  Ejus, 
quia  quamvis  omnes  ab  eodem  creatse 
stellse  ipsius  sint,  hsec  tamen  proprie 
Christi  erat  qua^  specialiter  ejus 
nunciabat  adventum.  Et  ceterse 
quidem  stellre  facta?  sunt,  ut  mundi 
istius  tempora  cursusque  distingue- 
rent  :  h?ec  vero  prodire  jussa  est, 
ut  ipsum  muncli  Dominum  et  regni 
cselestis  adesse  tempus  ostenderet. 

R.     Dies  sanctiticatus.     viij. 

Lectio  iii. 

Aiunt  itaque  magi  :  Yidimus  stel- 
lam  ejus,  et  venimus  adorare  eum. 
Ecce  Christum  qui  non  habent  ha- 

*  B.  Maximi  iii  Epiph. 


bere  volunt,  et  invenire  contendunfc. 
Judeus  Deum  suum  refugit,  paganus 
inquirit.  Quod  proximus  non  ag- 
noscit,  alienus  intelligit.  Gentilis 
stellam  Christi  videt,  et  venit  :  Ju- 
deus  videt  et  invidet.  Sicut  lectum 
est  :  In  sua  venit,  et  sui  eum  non 
receperunt.  Vere  Judea  durissima 
suaque  infidelitate  csecata  non  vide- 
bat  quod  stella  radiabat,  nec  audire 
poterat  quod  angeli  conclamabant. 
Igitur  inquirentibus  Magis  ac  dicen- 
tibus,  Ubi  est  qui  natus  est  rex  Ju- 
deorum,  conturbatus  est  Herodes,  et 
omnis  Hierosolima  cum  illo.  Tur- 
batur  rex  regno  suo  metuens,  credo, 
nesciens  quia  Christus  non  veniebat 
regnum  ejus  invadere  sed  salvare,  et 
quod  nulli  inferret  mortem  qui  esset 
vita  cunctorum.  Et  cum  ambularent 
magi,  Stella  (sicut  lectum  est)  quam 
viderant  in  oriente  antecedebat  eos, 
donec  venit  et  stetit  supra  ubi  erat 
puer.  "Venit  (inquit)  et  stetit  supra 
ubi  erat  puer.  Nunquid  non  dicere 
et  clamare  videbatur,  Hic  est  puer 
quem  natum  testabar  e  ca^lo ;  hic , 
est  rex  ille  magnus,  qui  venit  caelesti 
imperio  regnum  sociare  terrarum  ? 

3.  i?.  Yidentes  stellam  magi  gavisi 
sunt  gaudio  magno  :  et  intrantes  do- 
mum  invenerunt  puerum  cum  Maria 
matre  ejus,  et  procidentes  adorave- 
runt  eum.  Et  apertis  thesauris  suis, 
Obtulerunt  ei  munera,  aurum,  thus 
et  myrram. 

V.  Stella  quam  viderant  in  ori- 
ente  antecedebat  eos  :  usque  dum 
veniens  staret  supra  ubi  erat  puer. 
Et  apertis.      Gloria.     Obtulerunt. 

Die  quinta,  sexta  et  septima  idem 
ordo  servetwr  de  Vevsibus  et  Respon- 
soriis,  qui  in  prcecedentibus  diebus. 

DlE  V. 

Lectiones  de  sermonebeati  Maximi 
episcopi*. 

Lectio  i. 

Salutare  nobis  est,  fratres,  atque 

Hom.  v.  Op.  p.  202. 


cccxli 


PER   OCTAVAS    EPYPHANLE. 


cccxlii 


couveniens,  ut  concurrentes  ad  festa 
Dominica  et  mysteria  salvatoris  nos- 
tri,  de  cujus  nativitate  gavisi  sumus, 
de  ejus  etiam  manifestatione  laete- 
mur  :  quia  sicut  nascendo  gloriosus 
est  Dei  Filius,  ita  apparendo  mira- 
bilis.  Mirum  namque  quod  Christus 
processit  ex  virgine,  nec  minus  mag- 
nificum  quod  ostensus  est  e  crelo. 
Mirum  valde  quod  novum  hominem 
terra  suscepit  :  stupendum  nihilo- 
minus  quod  novum  hunc  hominem 
nova  de  caelo  stella  prodiderit.  Apud 
Judeam  Christus  in  prsesepe  pastori- 
bus  vagiebat  :  et  in  Chaldea  mago- 
rum  oculis  inter  syclera  choruscabat. 
Apud  Judeos  sordebat  in  pannis  : 
apud  gentiles  fulgebat  in  gloria.  Et 
quidem  necesse  erat  ut  cseloriim  Do- 
minum  testimonium  cseleste  praece- 
deret,  et  auctorem  lucis  signum  lu- 
minis  revelaret.  Magnum  hoc,  fra- 
tres,  treinenduinque  mysterium,  cum 
onua  idenique  annuuciatur  de  Patre 
Deus,  et  homo  de  matre;  unus  idem- 
que  filius  femina?  et  Filius  majestatis, 
unus  ideinque  hominum  particeps  et 
Dominus  aiigelorum. 

Lectio  ii. 

Quis  enim  valeat  sestimare  quanti 
sacramenti,  quantaeque  sit  gloria?, 
quod  ille  sugit  ubera  qui  pascit  om- 
nia,  et  qui  universis  animantibus  vi- 
vendi  substantiam  praestat  e  crelo, 
ob  salutem  terrestrium  terreno  lacte 
nutritur  ?  Xullus  ergo  ambigat, 
nemo  contetur,  quod  Christus  in 
terra  degens  fulgebat  in  cselo  :  quia 
ric  venit  ad  terras  ut  non  relinqueret 
caelum.  Et  inde  est  quod  virginalem 
hunc  puerum  laudant  angeli,  miran- 
tur  paatores,  cselum  attestatur,  vene- 
rantur  et  magi  :  quia  mystica  ejus 
nativitas  sempiterno  gauclio  et  ter- 
ram  Lctiticavit  et  creluin.  Hunc  ergo 
regem  caelestium  hominumque  rec- 
torem  sub  carnis  mysterio  venientem 

*  Maximi  in  Epiph.  Hom.  vii.  Op.  p. 
Tom.  v.  col.  2697,  ed.  Paris  1838. 


invidus  tremit  Herodes,  Judea  inri- 
delis  abjurat.  Tremit  Herodes  in- 
fantem  regiae  dignitatis,  quia  boni- 
tatem  nasceutis  ignorat.  Abjurat 
Christum  Judea  quem  praedicat,  quia 
impietatibus  suis  metuens,  justi  ju- 
clicis  refugit  sequitateni ;  et  scelerum 
suorum  obcaecata  tenebris  sola  videre 
non  potest  quod  omnibus  splendet  e 
caslo.  Et  cum  omnium  patriarcha- 
rum  doctrina  ac  prophetica  sancto- 
rumque  virorum  eloquia  ad  agniti- 
onem  Filii  Dei  Judaica  corda  non 
flexerint,  unius  stellae  raclius  fidem 
gentium  suscitavit.     Tu  autem. 

Lectio  iii. 

Qua3  tanta  permutatio,  fratres, 
quaeve  ista  conversio  est  ?  Apucl  Ju- 
cleos  propheta  loquitur,  nec  auditur : 
apud  gentiles  stella  tacet,  et  suadet. 
Vere  sicut  scriptum  est :  Quibus  non 
est  nunciatum  de  eo  videbunt,  et 
qui  non  audierunt  intelligent.  Ecce 
enim  Clialdei,  quibus  nunquam 
fuerat  hujusmodi  mysterium  pra> 
dicatum,  intellexerunt  nativitatem 
Christi,  ipsumque  Christum  sollicite 
perquirunt,  ceelo  monstrante.  X ec 
sane  a  quibuscunque  vilibus  ob- 
scuris  abjectisque  hominibus  ha3c 
sunt  vel  intellecta  vel  visa,  sed  a 
Chaldeis,  icl  est  apud  quos  supersti- 
tionum  regnabat  error.  In  his  in- 
gressus  mundum  Chiistus  primitias 
lidei  salutaris  invenit  :  et  factum  est 
inter  Judeos  et  gentiles  quoddam 
perfidiae  ficleique  certamen.  ISTato 
enim  Christo  exultabat  Chaldea  :  et 
tota  cum  suis  principibus  Hieruso- 
lima  torquebatur.  Insectabatur  Ju- 
deus  :  magus  aclorabat.  Herodes 
acuebat  gladium  :  Chaldeus  munera 
praeparabat.     Tu  autem  Domine. 

DlE  VI. 

Lectiones  deSermone  beati  Jfazimi, 
\Episcopi. — Augustini  sermone  37 
de  Tempore.]* 

204.     Augustin.  Append.  Serm.  134.     Op. 


CCCXllll 


PER   OCTAYAS    EPYPHANLE. 


cccxliv 


Lectio  i. 
Licet,  fratres  charissimi,  cle  solen- 
nitate  liujus  diei  veterum  sit  diversa 
traditio,  una  tamen  sanctse  devoti- 
onis  est  fides.  Et  quamquam  non- 
nulli  hodie  Dominum  nostium  Je- 
sum  Cliristum  stella  duce  venientibus 
ab  oriente  Magis  sestiment  adoratum ; 
alii  autem  asserant  eum  aquas  in 
vina  mutasse ;  quidam  vero  bap- 
tizatum  illum  ab  Johanne  confirm- 
ent :  in  omnibus  ille  Dei  Filius  cre- 
ditur,  in  omnibus  est  festivitas  nos- 
tra.  Nam  quod  Magis,  utique  genti- 
libus,  et  adorare  Dominum  et  munera 
offerre  conceditur,  gentium  est  pra> 
figurata  vocatio.  Quod  aquce  trans- 
formantur  in  vinum,  religionis  nos- 
trse  designatur  archanum.  Quod  vero 
fluentis  aquis  Jordanis  baptizatur 
Jesus,  aquae  nostro  baptismati  con- 
secrantur.  Oportet  itaque,  fratres, 
ut  aliqua  nunc  de  ipso  baptismate 
sanctitati  vestrae  prout  Dominus  do- 
naverit  proferamus  :  ut  simul  et  hu- 
militatem  salvatoris  nostri,  et  mis- 
teiiorum  gloriam  cognoscatis.  Prse- 
dicabat  in  deserto  Johannes  baptis- 
mum  pcenitentise  populo  peccatori  : 
non  quo  crimina  commissa  deleret, 
sed  quo  emendaret  errantes.  Nara 
remissio  peccatorum  Christi  gratiae 
servabatur. 

Lectio  ii. 

Confluebat  igitur  ad  Jordanem 
desiderio  lavacri  diversorum  copiosa 
multitudo,  quorum  essent  tam  scele- 
rati  actus,  vita  tam  perdita,  ut  eos 
venerabilis  baptista  vipereo  semini 
compararet.  Inter  hujusmodi  ho- 
mines  ille  virtutum  cselestium  Do- 
minus,  ille  qui  respicit  terram  et 
facit  eam  tremere,  Christus  Jesus, 
non  dedignatur  humilis  et  quietus 
ad  servuli  sui  bapti>mum  properare. 
Sed  quid  mirum  de  mansuetudine 
salvatoris  si  se  prophetse  sui  mani- 
bus  inclinavit,    qui    se    ab    inimicis 


suis  passus  est  crucifigi  1  Quo  pro- 
perante  ad  fluvium,  talem  Johannes 
circunstantibus  turbis  erupit  in  vo- 
cem  :  Ecce  agnus  Dei  :  ecce  qui  tol- 
lit  peccata  mundi.  Hoc  est  dicere  : 
Cessate  jam,  cessate  a  baptismo  meo 
quo  pcenitentia  suscipitur  :  ecce  bap- 
tista  per  quem  crimina  dimittuntur. 
Desinite  ulterius  a  conservo  vestro 
baptizari  velle  :  prsesens  est  Dominus 
omnium  nostrum  qui  baptizat  ad 
vitam.  Illum  sequimini,  illi  credite, 
ab  illo  lavachrum  salutis  tota  mente 
supplices  postulate,  a  quo  et  ego  ipse 
baptista  vester  cupio  baptizari. 

Lectio  iii. 

Non  renuit  quidem  Jesus  testi- 
moniumvocis  hujus  :  sed  qui  per  or- 
dinem  vellet  universa  compleri,  nihi- 
lominus  baptizari  se  expetit  ab  Jo- 
hanne.  Tunc  baptista  devotus  bap- 
tizandi  sui  potentia  tremefactus  ait : 
Ego  debeo  a  te  baptizari  :  et  tu  venis 
ad  me1?  Id  est,  Quoniam  ego  crea- 
tura  sum,  tu  creator  :  ego  servus,  tu 
Dominus  :  ego  figura,  tu  veritas.  At 
Jesus  ait  :  Sine  modo  :  sic  enim  decet 
nos  implere  omnem  justitiam.  Id 
est,  Quid  nunc  ista  commemoras'? 
Propositum  susceptae  humanitatis 
implendum  est.  Tunc  ille,  qui  prae- 
sumere  formidabat,  velociter  paruit 
prsecipientis  imperio.  Baptizatur 
ergo  Jesus,  non  sibi  sed  nobis.  Bap- 
tizatur,  non  ut  purificetur  aquis, 
sed  ut  aquas  ipse  sanctificet.  Bap- 
tizatur  novus  homo,  ut  novi  baptis- 
matis  constituat  sacramentum.  A- 
perti  sunt,  inquit,  ei  cseli.  ^Estimo, 
ut  in  crelestibus  esset  miraculum  de 
his  quse  gerebantur  in  terris,  sicut 
ait  scriptura  :  In  quse  concupiscunt 
angeli  prospicere.  Quomodo  enim 
non  mirari  poterant  virtutes  caelo- 
rum,  et  dominationes,  cherubin  et 
seraphin,  cum  viderent  Dominum 
sabaoth  in  fluvio  ab  homine  bap- 
tizari  1 


cccxlv 


POMIXICA    INFRA    OCTAVAS    EPYPHAXLF. 


CCCXlVl 


Si  DIES  DOMINICA  infra  Octaras 
■it.noiit  ix  Lectiones  de  Epy- 
phania,  et  cantentur  Versus  et  Re- 
gponsoria  de  Nocturnis  suo  ordine 
sicut  in  die  Epyphaniae,  cum  Invita- 
torio  Christus  apparuit  (p.  cccxxxii. ). 

Ili/mnus,  Hostis  Herodes  (p. 
cccxviii.).  AntipltoncB  et  Pscdmi 
ticut   infra   Octavas    dicuntur. 

Ad  utrasque  Vesperas  omnia  fiant 
sicut  in  prima  die,  prceter  Responso- 
rium  quocl  non  dieetur  cum  Oratione 
Deus  qui  hodierna  (p.  cccxxx.). 

Ad  Matutinas. 

Lectiones  de  sermone  beati  Leonis 
papce  [39  hujus  festi*]. 

Le>:tio  i. 
Quamvis  sciam,  dilectissimi,  quod 
sanctitatem  vestram  hodiernre  festi- 
vitatis  causa  non  lateat,  eamque  se- 
cundum  consuetudinem  Evangelicus 
nobis  sermo  revelaverit  :  tamen  ut 
nichil  nostri  desit  officii,  loqui  de 
eadem  quod  Dominus  donaverit  au- 
debo,  ut  in  communi  gaudio  tanto 
religiosior  sit  omnium  pietas,  quanto 
magis  intellecta  fuerit  solennitas. 
Providentia  misericordire  Dei  dis- 
positum  habens  pereunti  mundo  in 
novissimis  temporibus  subvenire,  sal- 
vatorem  omnium  gentium  praefinivit 
in  Christo.  Ut  quia  et  cunctas  na- 
tiones  a  veri  Dei  cultu  impius  error 
dudum  averterat,  et  ipse  peculiaris 
Dei  populus  Israel  ab  institutis  le- 
galibus  pame  totus  exciderat,  con- 
clusis  omnibus  sub  peccato  omnium 
miseretur.  Deficiente  enim  ubique 
justitia,  et  toto  mundo  in  vana  et 
maligna  prolapso,  nisijudicium  suum 
potestas  divina  differret,  universitas 
hominum  sententiam  damnationis 
exciperet.  Sed  in  indulgentiam  ira 
translata  est.  Et  ut  clarior  fieret 
exercenche  gratiae  magnitudo,  tunc 
placuit  abolendis  peccatis  hominum 
sacramentum  remissionis  afferri, 
quando  nemo  poterat  de  suis  meritis 

*  B.  Leonis,  de  Epiph. 


gloriari.    Tu  autem  Domine  miserere 

nostri. 

Lectio  ii. 

Hujus  autem,  dilectissimi,  ineffa- 
bilis  misericordiye  manifestatio  facta 
est,  Herode  apud  Judeos  tenente  jus 
regium  ubi  legittima  successione  ces- 
sante,  et  pontificum  potestate  de- 
structa,  alienigena  obtinuerat  prin- 
cipatum  :  ut  veri  regis  ortus  illius 
prophetiae  probaretur  voce  qu?e  dix- 
erat  :  Xon  deficiet  princeps  ex  Jtula, 
neque  dux  de  femoribus  ejus,  donec 
veniat  cui  repositum  est  et  ipse  erit 
expectatio  gentium.  De  qtiibus  quon- 
dam  beatissimo  patriarclue  AbrahaB 
innumerabilis  fuerat  promissa  suc- 
cessio,  non  carnis  semine,  sed  fidei 
fecunclitate  generanda  :  et  ideo  stel- 
larum  multitudini  comparata :  ut  ab 
omnitim  gentium  patre  non  terrena 
sed  crelestis  progenies  speraretur. 
Tu  autem  Domine  miserere  nostri. 

Lectio  iii. 
Ad  creandam  ergo  promissam  pos- 
teritatem  heredes  in  syderibus  desig- 
nati  ortu  novi  syderis  excitantur : 
ut  in  qtio  cseli  adhibitum  fuerat  tes- 
timoninm,  ca?li  famularetur  ohse- 
quiuin.  Cominovit  magos  habita- 
tores  remotioris  orientis  stellis  ce- 
teris  stella  fulgentior  :  et  de  mirandi 
luminis  claritate  viri  ad  ha?c  expe- 
tenda  non  inscii  macmitudinem  sig- 
nificationis  intelligunt.  Agente  hoc 
sine  dubio  in  eorum  cordibus  inspira- 
tione  di^ina,  ut  eos  tantse  ^usionis 
mysterium  non  lateret,  et  quod  ocu- 
lis  ostendebatur  insolitum  animisnon 
esset  obscurum.  Denique  ofScium 
stium  cum  religione  disponunt,  et  his 
se  instruunt  donis,  ut  adoraturi  uuum 
tria  se  credidisse  demonstrenfe  :  auro 
honorantes  personam  regiam,  mirra 
humanam,  thure  divinam. 

Lectio  iiii. 
Tngrediuntur  itaque  Judaici  regni 
Serm.  iii.  Op.  p.  27. 


cccxlvii 


DOMINICA   IXFRA   OCTAVAS   EPYPHANLE. 


cccxlviii 


prsecipuam  civitatem,  et  in  urbe  re- 
gia  ostendi  sibi  postulant,  quem  ad 
resmandum  didicerant  natum.  Con- 
turbatur  Herodes,  timet  saiuti  suse, 
metuit  potestati  :  requirit  a  sacer- 
dotibus  et  doctoribus  legis  quid  de 
ortu  Christi  scriptura  prsedixerit.  In 
noticiam  venit  quod  fuerat  proplie- 
tatum  :  veritas  illuminat  magos,  in- 
fidelitas  obcsecat  magistros.  Carnalis 
I.srael  non  intelligit  quod  legit  :  non 
videt  quod  ostendit.  Utitur  pa- 
ginis,  quarum  non  credit  eloquiis. 
Ubi  est,  Judea,  gloriatio  tua  1  Ubi 
de  Abraham  patre  ducta  nobilitas  1 
Ecce  major  servis  minori,  et  alieni- 
genis  in  sortem  tuse  hereditatis  in- 
trantibus  ejus  testamenti,  quod  in 
sola  littera  tenes,  recitatione  famil- 
iaris. 

Lectlo  v. 

Intret  in  patriarcharum  familiam 
gentium  plenitudo,  et  benedictionem 
in  semine  Abrahse  (qua  se  filii  car- 
nis  abdicant)  filii  promissionis  acci- 
piant.  Adorent  in  tribus  Magis 
omnes  populi  universitatis  auctorem ; 
et  non  in  Judea  tantum  Deus  sed 
in  toto  orbe  sit  notus,  et  ubique  in 
Israel  sit  magnum  nomen  ejus  :  quo- 
niam  hanc  elegit  generis  dignitatem, 
ut  sicut  infidelitas  in  suis  posteris 
convicit  esse  degenerem,  ita  fidem 
omnibus  faciat  esse  communem. 
Adorato  autem  Domino  magi,  et 
omni  devotione  completa,  secundum 
admonitionem  somnii,  non  eodem  quo 
venerant  itinere  revertuntur.  Opor- 
tebat  enim  ut  jam  in  Christum  cre- 
dentes  non  per  antiquse  conversati- 
onis  semitas  ambularent,  sed  novam 
ingressi  viam  relictis  erroribus  ab- 
stinerent.  Tunc  etiam  Herodis  ut 
vacuarentur  insidiaa,  qui  in  Domi- 
num  Jesum  Christum  impietatem 
doli  per  simulationem  disponebat  of- 


ficii.  Unde  quia  spes  istius  erat 
soluta  commenti,  in  majorem  fu- 
rorem  iracundia  regis  ardescit. 

Lectio  vL 

Nam  recolens  tempus  quod  indi- 
caverant  magi  in  omnes  Bethleem 
pueros  rabiem  crudelitatis  efiundit, 
et  csede  generali  in  beatam  civitatis 
illius  dessevit  infantiam,  sestirnans 
fore  ut  nullo  illic  parvulo  non  occiso 
occideretur  et  Christus.  Sed  ille  qui 
sanguinem  suum  pro  redemptione 
mundi  fundendum  in  aliam  difierret 
astatem,  Egypto  se  parentum  minis- 
terio  subvectus  intulerat,  repetens 
scilicet  Hebreae  gentis  antiqua  cuna- 
bula,  et  principatum  veri  Joseph 
majoris  providentise  potestate  dispo- 
nens,  ut  illam  duriorem  omni  inedia 
famem,  qua  Egyptiorum  mentes  veri- 
tatis  inopia  laborabant,  veniens  e 
cselo  panis  vitse  et  cibus  rationis 
auferret.  Nec  sine  ulla  ratione  pa- 
raretur  singularis  hostipe  sacramen- 
tum,  in  qua  primuin  occisione  agni 
salutiferum  crucis  signum,  et  pascha 
Domini  fuerat  praeformatum. 

Lectio  sancti  Evangelii  secundum 
Johannem  i.  (29 — 34). 

In  illo  tempore  :  Vidit  Johannes 
Jesum  venientem  ad  se,  et  ait,  Ecce 
agnus  Dei  :  ecce  qui  tollit  peccata 
mundi.      Et  reliqua. 

Omelia  venerabilis  Beclo3  preshy- 
teri.      [13  primi  libri.~\* 

Johannes  baptista  et  praecursor 
Domini  salvatoris,  quem  diu  ven- 
turum  populis  verbo  prsedicaverat, 
ipsum  jam  venientem  ad  se,  sicut  ex 
lectione  sancti  Evangelii,  fratres, 
modo  cum  legeretur  audistis,  mox 
digito  demonstravit  dicens,  Ecce 
agnus  Dei  :  ecce  qui  tollit  peccata 
mundi.  Ecce  agnus  Dei,  ecce  inno- 
cens,  et  ab  omni  peccato  immunis, 
utpote  os  quidem  de  ossibus  Adam, 
et  caro  de  carne  Adam,  sed  nullam 


*  Beda,  Hom.  Hyemales  de  Sanctis.     In  Epipli.  Op.  Tom.  vn.  col.  320. 


cccxlix 


DOMINICA    INFRA    OCTAVAS    EPYPHAXLE. 


cccl 


de  carne  peccatrice  traxit  maculam 
culpas.  Ecce  qui  tollit  peccata  mtm- 
di,  ecce  qui  justus  inter  peccatores, 
mitis  inter  impios,  hoc  est,  quasi 
agnus  inter  lupos  apparens,  etiam 
peccatores  et  impios  justificandi  ha- 
bet  potestatem.  Quomodo  autem 
peccata  mundi  tollat,  quo  orcline 
justificet  impios,  apostolus  Petrus 
ostendit,  qui  ait,  Non  corruptibili 
argento  vel  auro  redempti  estis  de 
vana  vestra  conversatione  paternae 
traditionis,  sed  precioso  sanguine 
quasi  agni  incontaminati  et  imma- 
culati  Jesti  Christi.  Et  in  Apoca- 
lipsi  Johannes  apostolus,  cujus  est 
hoc  evangelium,  Qui  dilexit  nos 
(inquit)  et  lavit  nos  a  peccatis  nos- 
toris  iu  sanguine  suo. 

Lectio  viii. 
Xon  solum  autem  lavit  nos  a  pec- 
catis  nostris  in  sanguine  suo,  quando 
sanguinem  suum  dedit  in  cruce  pro 
nobis,  vel  quando  unusquisque  nos- 
trum  mysterio  sacrosancta?  passionis 
illius  baptisnio  aquae  ablutus  est :  ve- 
rum  etiam  quotidie  tollit  peccata 
mundi.  lavatque  nos  a  peccatis  nos- 
tris  quotidie  in  sanguine  suo,  cum 
ejusdem  beatar  passionis  ad  altare 
memoria  replicatur,  cum  panis  et 
vini  creatura  in  sacramentum  carnis 
et  sanguinis  ejus  ineffabilis  Spiritus 
sanctiticatione  transfertur.  Sicque 
corpus  et  sanguis  illius  non  inride- 
lium  manibus  ad  perniciem  ipsorum 
funditur  et  occiditur,  sed  fidelium 
ore  suam  surnitur  in  salutem.  Cujus 
recte  figuram  agnus  in  lege  paschalis 
ostendit,  qui  semel  populum  de  E- 
gyptia  servitute  liberans,  in  memo- 
riam  ejusdem  liberationis  per  omnes 
annos,  immolatione  sua  populum 
eundem  sanctificare  solebat,  donec 
veniret  ipse  cui  talis  hostia  testi- 
monium  dabat,  oblatusque  Patri  pro 
nobis  in  hostiam  odoremque  suavi- 
tatis,  mysteriumque  sirae  passionis 
oblato  aguo  in  creaturam  panis  vi- 


nique  transferret,  sacerdos  factus  in 
seternum  secundum  ordinem  Melchi- 
sedech. 

Lectio  ix. 

Sequitur,  Johannes  testimonium 
perhibens  de  Domino,Hic  est(inquit) 
de  quo  dixi  :  Post  me  venit  vir  qui 
ante  me  factus  est,  quia  prior  me 
erat.  Post  me  venit  vir  :  post  me 
natus  est  in  mundo.  Post  me  prsedi- 
care  incipiet  mundo,  qui  ante  me 
factus  est  :  qui  me  potentia  majesta- 
tis  tantum  quantuin  sol  luciferum 
licet  post  apparens  antecellit.  Quia 
prior  me  erat  :  quia  in  principio  erat 
verbum,  et  verbum  eratapud  Deum; 
et  Deus  erat  verbum.  Post  me  ve- 
nit  vir  :  tempus  humanae  nativitatis 
quo  Johanne  posterior  est  intellige. 
Qui  ante  me  factus  est  :  primatum 
regise  potestatis  quo  etiam  angelis 
prsesidet  intuere.  Quia  prior  me 
erat  :  seternitatem  divinae  majestatis 
qua  Patri  est  sequalis  intellige.  Post 
me  venit  vir,  qui  ante  me  factus  est : 
quia  prior  me  erat.  Post  me  venit 
in  humanitate,  qui  ideo  me  prsecellit 
dignitate,  quia  prior  me  erat  divi- 
nitate. 

Ad  Laudes,  Juec  sola  Antiphona. 
Ante  luciferum  (p.  cccxxix.). 

Ad  utrasque  Yesperas,  et 
ad  Matutixas,  Antiphona  super 
Psalmum  Benedictus,  et  Magniticat, 
sicut  in  clie  Epyphanioe,  similit&r  et 
Oratio. 

Si  dies  Dominicus  infra  Octavas 
non  evenerit,  tunc  in  quarta  feria 
infra  Octavas  legatur  hoc  prcedictum 
Evangelium,  scilicet  Vidit  Johannes. 

Ad  Laudes  una  sola  Antiphona 
svper  omnes  Psalmos  dicatur.  Et 
super  Ps.  Benedictus  dicatur  Anti- 
phona,  sicut  in  prima  die  :  similiter 
tt  Oratio. 

Ad  Pbimam,  et  ad  omxes  alias 
Horas,  omnia  fiant  sicut  infra  Oc- 
tavas. 


cccli 


IN    OCTAYA    EPYPHANI.E. 


ccclii 


Sequentibus  vero  dlebus  tunc  post 
Dominicam  infra  Octavas,  servetur 
ordo  dierum  :  ita  tamen  quod  in  die 
Luno3  semper  reincipiatur  Hystoria. 

Cum  autem  aliquod  festum  simplex 
ix  Lectionum  in  Octava  die  contigerit 


differatur  usque  ad  pvoximam  feriam 
vacantem  ipsius  ebdomadai,  ubi  con- 
venientius  potest  celebrari.  Eadem 
regula  fiat  de  Octavis  Ascensionis  Do- 
mini,  et  Dedicationis  Ecclesice. 


IN   OCTAVA   EPYPHANT^E. 


Ad  Vesperas. 

Ant.     Tecum  principinm. 

Ps.  cix.  Dixit  Dominus  (p.  191), 
Et  cetero3  Antiphonce  et  Psalmi. 

Gapitulum.     Esaim  25  ut  in  70*. 

Domine  Deus  meus,  honorificabo 
te  :  laudem  tribuam  nomini  tuo  qui 
facis  mirabiles  res,  consilium  tuum 
antiquum  verum  fiat. 

P.     In  columbse. 

Ilymnus.  Hostis  Herodes,  p. 
cccxviii. 

V.     Omnes  de  Saba. 

Ant.  Baptizat  miles  regem,  servus 
dominum  suum,  Joliannes  Salva- 
torem,  aqua  Jordanis  obstupuit,  co- 
lumba  protestabatur  :  paterna  vox 
audita  est  Filius  meus  dilectus. 

Ps.     Magnificat,  p.  221. 

Oratio. 

Deus,  cujus  unigenitus  in  sub- 
stantia  nostrse  carnis  apparuit,  proe- 
sta,  queesumus  :  ut  per  eum,  quem 
similem  nobis  foris  agnovimus,  intus 
reformari  mereamur.  Qui  tecum 
vivit. 

Memoria  de  sancto  Hylario  epi- 
scopo  et  confessore. 

Ant.     Confessor  (p.  410). 

V.     Amavit. 

Oratio. 

Adesto,  Domine,  supplicationibus 
nostris  :  et  intercessione  beati  Hy- 
larii  confessoris  tui  atque  pontificis, 
cujus  depositionem  celebramus,  per- 
petuam  nobis  misericordiambenignus 
impende.     Per  Christum  Dominum. 

Memoria  de  sancta  Maria. 

*  Hoc  estjuxta  Septuaginta 


Ad  Matutixas. 

Invitatorium.     Christus  apparuit. 

Hymnus,  Antiphonm  et  Psalmi, 
sicut  infra  Octavas  :  tamen  cantus 
super  Hymnum  dicatur  sicut  in  die 
supradictum  est.  Versus  et  Respon- 
soria  in  primo  et  tertio  Nocturno  sicut 
in  prima  die  dicuntur. 

Novem  Lectiones  fiant. 

Lectio  i. 
Festivitatis  nostrre,  ut  probabiliter 
celebritatem  colamus,  rationem  nos- 
cere  debemus.  Epiphania  quam  ho- 
die  observamus,  Grseco  nomine  ap- 
pellata,  Ostensionem  vel  Apparitio- 
nem  nostro  sermone  significat.  Ideo 
autem  ostensionis  vel  ajDparitionis 
hic  dies  dictus  est  :  quod  hac  die 
manifestis  signis  Christus  Deus  nos- 
ter  semetipsum  ost#iderit.  Hodie 
enim  vel  a  Magis  stellam  illam  se- 
quentibus  Dominum  nostrum  Christ- 
um  adoratum  esse  confirmant,  vel 
aquas  illas  in  Galilea  a  Domino  in 
vinum  esse  conversas.      Tu  autem. 

Lectio  ii. 
Proxime  ergo  celebravimus  diem 
qua  natus  est  Dominus  :  hodiernam 
vero  colimus,  qua  est  manifestatus. 
Manifestavit  itaque  se,  cum  inaudito 
et  mirifico  opere  aquas  vertit  in  vi- 
num.  Sicut  enim  divini  operis  est 
naturam  condere,  ita  est  commutare. 
Itaque  ejusdem  rei  cujus  Creator 
erat,  etiam  recreator  effectus  est  : 
quia  facile  ex  alio  in  aliud  trans- 
ferre  opus  suum  potuit,  qui  hoc  ip- 

Interpretes  (Isai.  xxv.  1). 


cccliii 


DE   S.    HILAPJO.    (XIII.    JANUAR.) 


cccliv 


sum  poterat  ex  nichilo  proferre.  Nam 
cuin  ageretur  celebritas  nuptiarum, 
et  (ut  Evangeliuni  loquitur)  cum  vi- 
num  epulantibus  defecisset,  vasa 
jussit  Dominus  aqua  impleri  :  quje 
cum  impleta  essent  jussit  hauriri. 

Lectlo  iii. 

O  insigne  miraculurn  :  inter  ma- 
nus  oculosque  ministrorum  latenter 
caelestis  virtus  operatur.  Ees  agi- 
tur  :  nec  tamen  quemadmodum  aga- 
tur  agnoscitur.  Latet  ratio  :  effectus 
apparet.  Unde  istud,  nisi  quia  om- 
nia  quae  vult  Deus  etiicit,  nisi  quia 
illius  totum  posse  solum  velle  est  ? 
Unde,  nisi  quia  tam  magnifica  po- 
testas  ejus  est,  ut  non  immerito  de 
eodem  in  ordinatione  totius  crea- 
turse  propheta  testetur,  ipse  dixit, 
et  facta  sunt,  ipse  mandavit  et  creata 
sunt  ?  Mirum  hoc  quidem  :  sed  quid 
non  mirum  in  omni  opere  suo  Domi- 
nusostendit?  Sed  ut  hasc  ipsa  al- 
tiora  mysticus  intellectus  requirat, 
quid  illse  significabant  nuptia?,  qui- 
bus  Christus  intererat,  nisi  illas 
utique  quibus  ipse  Christus  ecclesiis 
jungebatur,  qui  tanquam  sponsus 
procedens  de  thalamo  suo  ad  de- 
sponsatam  sibi  promissam  jure  veni- 
ebat,  ubi  utique  ex  aquis  vinum,  id 
est,  ex  gentibus  fideles  conversionem 
divini  operis  effecit  ? 

MecUa  Lecticmes  de  sancto  HUario 
episcopo  fiant  cum  Versvbus  et  Re- 
wpomorus  de  primo  Nocturno  com- 
munu  hfstorice  unius  Confessoris  et 
Pontificis  (p.  412). 

Lectio  iiii. 

Eeatus  Hylarius  Pictavorum  urbis 
episcopus,regionis  Aquitanise  fuit  ori- 
undus.  Qui  apud  Gallicanas  fami- 
lias  pro  ceteris  generositate  praeditns, 
nitore  pectoris  addito,  velut  lucifer 
emicuit  divinitus.  Denique  in  lai- 
cali  adhuc  proposito  constitutus,  ec- 
clesiasticae  regulae  ita  disciplinis  se 
S.  B.    I. 


cohercebat  intentus,  ut  jam  tunc  vitse 
moribus  pr?esignaret,  quod  postea 
irreprehensibilis  sacerdos  in  templo 
Christi  existeret.  Xam  nunc  ali- 
quos  ex  fide  sanctse  Trinitatis  instru- 
ebat,  nunc  alios  ad  pi?e  religionis 
opera  commonebat  :  nunc  alios  ad 
gaudia  promissa  regni  caelestis  invi- 
tabat.  Itaque  dum  gratia  rnerito- 
rum  beati  viri  quotidie  cresceret :  non 
potuit  lucerna  ecclesiaa  sub  modio 
esse,  et  si  latere  voluisset.  Tu  autem 
Domine  miserere  nostri. 

Lectio  v. 

Divina  namque  providentia  ad 
sacri  ministerii  dignitatem  prsedesti- 
natus,  concordante  favore  populi  sa- 
cerdos  et  tutor  ecclesiae  est  electus, 
et  ad  pontificatus  honorem  provectus. 
Cujus  gloria  toto  post  hoec  orbi  eni- 
tuit  :  et  pro  sanctse  fidei  defensione 
fideliter  et  constanter  dimicavit.  Cum 
igitur  Constantii  imperatoris  tem- 
pore,  Arriana  hseresis  de  sua?  perfidiae 
radice  venenata  pullularet  :  vir  sanc- 
tus  divinus  armis  prsecinctus  quasi 
signifer  belligerator  per  medias  acies 
sic  se  inter  vesanos  fremitus  et  hos- 
tiles  gladios  hsereticorum  ingerebat, 
eisque  victorioso  certamine  insiste- 
bat.  Nequibat  enim  hsereticus  ante 
insuperabilem  ejus  facundiam  aliquas 
erroris  nebulas  prsetendere  :  quia  sic 
ejus  eloquio  premebatur,  ut  nulla 
versutia  adversus  eum  posset  profi- 
cere.  Unde  factum  est  ut  immanes 
catholicae  fidei  perturbatores,  vide- 
licet  Yalens  et  XJrsacius  imperatori 
persuaderent,  quatenus  eum  exilio 
condemnaret.     Tu  autem  Domine. 

Lectio  vi. 

Itaque  in  Frigeam  relegatus,  ad 
virtutum  augmentum  gratias  agebat : 
quia  quantum  longius  pro  Christi 
nomine  a  proprio  solo  discedebat, 
tantum  cselo  vicinior  fiebat.  Finito 
autem  quadriennio  in  eodem  exilio, 
inde  Seleuciam  cum  reliquis  orien- 


ccclv 


IN    OCTAVA    EPYPHANI.E. 


ccclvi 


talibus  episcopis  adversus  Arrianos 
disceptaturus  venire  compellebatur 
imperatoris  edicto.  Qui  dum  in  quod- 
dam  castellum  ingrederetur,  Floren- 
tia,  puella  gentilis,  servum  Dei  ad- 
venisse  vociferando  testabatur.  Cum 
qua  Florentius  pater  ejus  efc  tota 
ejus  familia  credidit  :  et  a  beato  viro 
baptizari  promeruit.  Cum  vero  Se- 
leuciam  pervenisset,  ibidemque  vic- 
toriosorum  prsesulum  examinatio 
hsereticam  pravitatem  damnasset  : 
mox  de  prospera  Synodo  ad  impera- 
torem  legatio  dirigitur,  cum  qua 
inclitus  Dei  bellator  ad  eundem  pro- 
ficiscitur,  ut  non  damnata  perfidia 
adhuc  vel  eo  absente  contra  religionis 
dogmata  erigeretur.  Valens  vero  et 
Ursacius  reatu  perterriti  conscientiae, 
imperatoris  animum  ad  hoc  persua- 
serunt,  ut  eum  ad  Gallias  perurgeret 
redire.  Ubi  ssepius  factis  Synodis 
mundum  jam  pa^ne  totum  errore  con- 
fusum,  per  eum  ad  viam  veritatis 
fuisse  adductum,  confitetur  lingua 
multorum. 

Tres  ultimceLectionesde  expositione 
Evangelii. 

Secundum  Mattheum  iii.  [13 — 17]. 

In  illo  tempore  :  Venit  Jesus  a 
Galilea  in  Jordanem  ad  Johannem, 
ut  baptizaretur  ab  eo.      Et  reliqua. 

Sermo  ex  commentario  venerabilis 
Bedce  presbyteri.   \Omelia  9  libri  1  *.] 

Lectio  sancti  Evangelii,  quam  mo- 
do,  fratres,  audivimus,  magnum  nobis 
et  in  Domino  et  in  servo  dat  perfectse 
humilitatis  exemplum.  In  Domino 
quidem,  quia  cum  sit  Dominus  om- 
nium  non  solum  ab  homine  servo 
baptizari,  sed  etiam  ipse  ad  hunc 
baptizandus  venire  dignatus  est.  In 
servo  autem,  quia  cum  sciret  prsecur- 
sorem  se  ac  baptistam  sui  salvatoris 
esse  destinatum  :  memor  tamen  pro- 
prise  fragilitatis  injunctum  sibi  hu- 


militer  recusavit  officium,  dicens  : 
Ego  a  te  debeo  baptizari  :  et  tu  venis 
ad  mel  Sed  quia  omnis  qui  se  hu- 
miliat  exaltabitur,  et  Dominus  qui 
in  forma  hominis  propter  homines 
instruendos  humilis  apparuit,  mox 
a  Deo  Patre,  quantum  super  homines 
immo  etiam  super  angelos  et  super 
omne  quod  creatum  est  emineret, 
apparuit,  voce  delapsa  ad  eum  hujus- 
cemodi  a  magnifica  gloria,  Hic  est 
Filius  meus  dilectus  in  quo  michi 
complacui.  Et  fidelissimus  atque 
uhmillimus  servus  ille  Johannes,  qui 
baptizari  a  Domino,  quam  baptizare 
Dominum  magis  optavit,  et  ipsum 
baptizare  Dominum  et  apertis  suse 
mentis  oculis  descendentem  super 
eum  Spiritum  prse  ceteris  mortalibus 
videre  promeruit. 

Lectio  viii. 

Verum  quia  breviter  ista  pra?liba- 
vimus,  latius  jam  cuncta  exposituri 
ipsum  sacrse  lectionis  videamus  ex- 
ordium.  Tunc  venit  (inquit)  Jesus 
in  Jordanem  ad  Johannem,  ut  bap- 
tizaretur  ab  eo.  Venit  Filius  Dei 
baptizari  ab  homine,  non  anxia  neces- 
sitate  abluendi  alicujus  sui  peccati, 
qui  peccatum  non  fecit,  nec  inventus 
est  dolus  in  ore  ejus  ;  sed  pia  dispen- 
satione  abluendi  omnis  nostri  con- 
tagionem  peccati  qui  in  multis  offen- 
dimus  omnes,  et  si  dixerimus  quia 
peccatum  non  habemus,  nosipsos  se- 
ducimus,  et  veritas  in  nobis  non  est. 
Venit  baptizari  in  aquis  ipsarum 
aquarum  conditor,  ut  nobis  qui  in 
iniquitatibus  concepti  et  in  delictis 
sumus  generati,  secundse  nativitatis 
quse  per  aquam  et  Spiritumcelebratur 
appetendum  insinuaret  mysterium. 
Dignatus  est  lavari  aquis  Jordanicis, 
qui  mundus  erat  a  sordibus  cunctis, 
ufc  ad  diluendas  nostrorum  sordes 
scelerum  omnia  fluenta  sanctificaret 
aquarum. 


Bedae,  Homiliae  HyemaUs  dc  Sanctis,  Opera  Tom.  vn.  col.  323,  324. 


ccclvii 


IN    OCTAVA    EPYPHANIjE. 


ccclviii 


Nona  benedictio.  In  unitate  [Sanc- 
ti  Spiritus  :  Benedicat  nos  Pater  et 
Filius.] 

Lectio  ix. 

Sed  quia  humillimam  Domini  dis- 
pensationem  ex  lectione  Evangelica 
cognovimus,  etiam  servi  humillimam 
obeditionem  sollicita  intentione  vi- 
deamus.  Sequitur,  Johannes  autem 
prohibebat  eum,  dicens  :  ego  a  te 
debeo  baptizari  :  et  tu  venis  ad  me? 
Expavit  illum  ad  se  venisse  ut  bap- 
tizaretur  aqua,  cui  nulla  inerat  quae 
baptismo  tergeretur  culpa,  immo  qui 
per  sui  gratiam  Spiritus  cunctam 
credentibus  mundi  tolleret  culpam. 
Unde  recte  intelligitur  quod  hic  dicit 
Johannes,  Ego  a  te  debeo  baptizari  : 
hoc  esse  quod  apud  evangelistam 
Johannem  illo  ad  se  veniente  dixisse 
narratur,  Ecce  agnus  Dei,  ecce  qui 
tollit  peccata  mundi.  Ab  illo  enim 
debemus  omnes  baptizari,  qui  ad  hoc 
venit  in  mundum  ut  peccata  tolleret 
mundi.  Ab  illo  enim  debuit  ipse 
Johannes  baptizari,  id  est  a  peccati 
originalis  contagione  mundari  :  qui 
quamvis  nullus  inter  natos  mulierum 
major  eo,  tamen  quasi  natus  ex  mu- 
liere  culpse  nsevo  non  carebat,  ideo- 
que  cum  ceteris  mulierum  natis  ab  eo 
qui  natus  ex  virgine  Deus  in  carne 
apparuit  opus  habebat  ablui.  Tu  au- 
tem  Domine  miserere  nostri. 

V.     Omnes  de  Saba  venient. 

In  Laudibus. 

Ant.  Veterem  hominem  reno- 
vans  Salvator  venit  ad  baptisnmm. 
Ut  naturam  quae  corrupta  est  per 
aquam  recuperaret  :  incorruptibili 
veste  circumamictans  nos. 

Ps.  Dominus  regnavit  (xcii.  p. 
29). 

Ant.  Tu  qui  in  spiritu  et  igne 
purificas  humana  contagia,  Deum  ac 
Redemptorem  omnes  glorificamus. 

Ps.     Jubilate  (xcix.  p.  29). 

Ant.     Baptista  contremuit  et  non 


audet  tangere  sanctum  Dei  verticem : 
sed  clamat  cum  tremore,  Sanctifica 
me  Salvator. 

Ps.  Deus  Deus  meus  (Ixii.  p. 
30). 

Ant.  Caput  draconis  Salvator  con- 
trivit  in  Jordanis  rluinine,  ab  ejus 
potestate  omnes  eripuit. 

Ps.  Benedicite  (Daniel  iii.  p. 
31). 

Ant.  Magnum  mysterium  decla- 
ratur  hodie  :  quia  Creator  omnium 
in  Jordane  expurgat  nostra  facinora. 

Ps.  Laudate  Dominum  (cxlviii. 
— cl.  p.  32,  33). 

Cap.    Domine  Deus. 

Hymnus.  A  Patre  unigenitus, 
p.  cccxxix. 

V.     Vox  Domini  super  aquas. 

Ant.  Prsecursor  Johannes  exultat 
cum  Jordane  baptizato  Domiuo  facta 
est  orbis  terrarum  exultatio  :  facta 
est  peccatorum  nostrorum  remissio 
sanctificans  aquas.  ipsi  omnes  clame- 
mus,  miserere  nobis. 

Ps.     Benedictus,  p.  35. 

Oratio.      Deus  cujus  unigenitus. 

Memoria  de  Sancto  Hylario. 
Ant.     Euge  serve  (p.  420). 


V. 


Justus  germinabit. 


Oratio.     Adesto  Domine. 

Memoria  de  S.  Maria. 
Ad  Primam. 
Ant.     Veterem  hominem. 
Ps.     Deus  in  nomine  (liii.  p.  42). 
Ant.     Tejure. 
Ps.     Quicunque,  p.  46. 

Ad  Tertiam. 

Ant.     Tu  qui  in  spiritu. 

Ps..  Legem  pone  (cxxiii.  33.  p. 
57). 

Cap.     Domine  Deus. 

Responsoria  et  versus  sicut  in  die 
Epyphanice  ad  omnes  Horas  dicun- 
tur,  cum  hac  Oratione  Deus,  cujus 
unigenitus,  p.  cccli. 

m  2 


ccciix 


DE    HYSTORIA    ' DOMIXE    NE    IN    IRA. 


ccclx 


Ad  Sextam. 

Ant.     Baptista  contremuit. 

Ps.     Defecit  (cxviii.  81.  p.  61). 

Capitulum.  Esai.  xxviii.  [5.  lxx]  *. 

Domine,  excelsum  est  brachium 
tuum,  Deus  sabaoth,  corona  spei  quse 
ornata  est  gloria. 

Ad  ISTonam. 

Ant.     Magnum  mysterium. 

Ps.  Mirabilia  (cxviii.  129.  p.  65). 

Capitulum.     Esai.  xii.  [3]. 

Haurietis  aquas  in  gaudio  de  fonti- 
bus  salvatoris,  et  dicetis  in  illa  die, 
Confitemini  Domino  et  invocate  no- 
men  ejus. 

Ad  secundas  Vesperas. 

Ant.     Tecum  principium,  p.  cxciii. 

Ps.     Dixit  Dominus  (cix.  p.  191). 

Cap.     Domine  Deus. 

Hymnus.  A  Patre  unigenitus,  p. 
cccxxix. 

V.     Vox  Domini. 

Ant.  Fontes  aquarum  sanctificati 
sunt  Christo  apparente  in  gloria, 
orbis  terrarum  haurite  aquas  de  fon- 
tibus  salvatoris  :  sanctificavit  enim 
nunc  omnem  creaturam  Christus  Deus 
noster. 

Ps.     Magnificat  (p.  221). 

Oratio.     Deus  cujus  unigenitus. 

Memoria  de  sancto  Felice  episcopo 
et  martyre. 

Ant.     Hic  est  vere  martyr,  p.  373. 

V.      Gloria  et  honore. 

Oratio.  Concede,  qusesumus,  om- 
nipotens  Deus,  ut  ad  meliorem  vi- 
tam  sancti  Felicis  martyris  tui  ex- 
empla  nos  provocent :  quatenus  cujus 
solennia  agimus,  etiam  actus  imite- 
mur.  Per  Christum  Dominum  nos- 
trum. 


Memoria  de  S.  Maria. 

Si  vero  Octavai  Epyphanice  in  Sab- 
bato  contigerint,  tunc  erunt  Vesperce 
in  ipso  Sabbato  de  Octavis,  et  solennis 
Memoria  de  sancto  Felice  in  primis, 
et  postea  de  Dominica,  deinde  de 
sancta  Maria.  Completorium  vero  de 
dieEpyphanice  non  mutatur,  sive  Sab- 
batum  fuerit  sive  non. 

fSciendum  est  quod  in  Octavis  Epy- 
plianim,  Ascensionis  Domini,  Cor- 
poris  Christi,  Visitationis,  Assumpti- 
onis,  et  Nativitatis  beatce  Marice,  et 
Dedicationis  ecclesice,  semper  ultimce 
secundce  Vesperce  erunt  de  Octavis, 
licet  in  crastino  nova  Hystoria  fuerit 
inchoanda,  vel  Festum  ix  Lectionum, 
vel  Commemoratio  beatce  Marice  vir- 
ginis  celebranda  fuerit  ;  nisi  fuerit 
tale  Festum  ix  Lectionum  quod  suas 
secundas  Vesperas  habere  non  po- 
terit. 

DOMIXICA    I.    POST  OCTAVAS    EPY- 

phani^e  inchoetur  Hystoria  Domine 
ne  in  ira.  Si  vero  Octava  Epyphanice, 
in  Dominica  evenerit,  et  tempus  pro- 
lixum  fuerit,  tota  septimana  fiat  de 
Festis  Sanctorum ;  scilicet  de  sancto 
Felice ;  de  sancto  Mauro,  Marcello, 
Sulpitio,  et  de  sancta  Maria  in  sexta 
feria,  et  in  sabbato  de  sancto  Wlstano : 
et  in  sequenti  Dominica  inchoetur 
Hystoria  Domine  ne  in  ira,  cum  sua 
Memoria  tantum,  scilicet  ad  utrasque 
Vesperas,  Matutinas,  et  Missam ;  et 
totum  servitium  fiat  de  Festo  sanc- 
torum  Fabiani  et  Sebastiani.  Tamen 
si  tempus  breve  fuerit  inter  Octavas 
Epyphanice  et  Septuagesimam,  tunc 
differatur  Festum  sanctorum  Fabiani 
et    Sebastiani   usque    in    crastinum 


sancti  Vincentii%.     Similiter  fiat  de 

In  die  illa  erit  Dominus  exercituum  corona  glorias,  et  sertum... 

Trj  rjiitpq.  eKdvrj  ecrrai  Kvpios  cra/3ad>0  d  are<pavos  tt)$  iXwidos,  6  7r\aKeis 


*  Ed.  Vulg. 
^  Vers.  LXX. 

T7JS  86£r/S,  t$... 

+  'In  Octava  die  Octavae  cum  regimine  Chori,  secundae  Vesperae  erunt  de  ipsis 
Octavis.     S-ciendum  est  quod...non  poterit.'    Crede  Michi,  1495 — 97. 

X  'Inter  Octavas  Epiphaniae  et  Septuagesimam  dicitur  "tempus  breve"  quando 
sunt  una  Dominica,  vel  duae  Dominicae,  ut  nulla  Dominica  :  "aequale,"  quando  sunt 
tres  Dominicae  :  " prolixum,"  quando  sunt  quatuor  vel  quinque  Dominicae.'     Ibid. 


ccclxi 


DOMINICA   I.       POST   OCTAVAS    EPYPHANLE. 


ccclxii 


sancto  Wlstano,  si  tempus  breve  fu- 
erit,  quando  in  Dominica  contigerit. 
Si  fuerit  prolixum  tempus  inter  Do- 
minicam  qua  incipienda  est  Hystoria 
Domine  ne  in  ira,  et  Septuagesimam, 
et  Festum  sancti  Wlstani  fuerit  in 
eadem  Dominica  :  fiat  Memoria  de 
Dominica  ad  utrasque  Vesperas,  et 
ad  Matutinas,  et  ad  Missam,  qua3 
prcecedet  Memoriam  beatce  Marice. 
Eodem  modofiat  de  Festo  sanctorum 
Fabiani  et  Sebastiani,  quando  in  Do- 
minica  contigerit. 

Si  vero  inter  Octavas  Epyphanice 
et  Septuagesimam  nidla  dies  Domi- 
nica  evenerit,  tunc  in  Dominica  infra 
Octavas,  vel  in  Octava  Epyphanice  si 
Dominica  fuerit,  fiat  Memoria  ad 
utrasque  Vesperas,  et  ad  Matutinas, 
et  ad  Missam,  de  Hystoria  Domine 
ne  in  ira,  quw  prcecedet  Memoriam 
beatos  Mariai.  In  mediis  autem  feriis 
tunc  fiatferiale  servitium,  etnichil  de 
Hystoria  Dominicali.  Et  in  eisdem 
feriis  Officium  In  excelso  throno, 
et  Omnis  terra,  et  Adorate  cantetur, 
scilicet  cum  propriis  Collectis,  Epi- 
stolis  et  Evangeliis ;  tamen  Oratio 
primce  Dominicce,  scilicet  Vota,  quse- 
sumus,  Domine,  dicitur  in  illis  tribus 
feriis  tam  ad  Vesperas  quam  ad  Ma- 
tatinas,  et  ad  omnes  alias  Horas.  In 
aliis  vero  Officiis,  ut  in  Omnis  terra, 
et  Adorate,  suce  proprice  Collectce  di- 
cantur  ad  Missam  tantum,  et  nichil 
fiat  tunc  de  Festisiii  Lectionum,  quce 
in  illis  tribus  feriis  praidictis  contin- 
gere  possunt,  prceter  Memoriam,  quce 
fiet  de  eis  ad  Vesperas  et  ad  Matu- 
tinas  de  sancta  Maria,  quae  prcecedet 
Memoriam  de  Sancto  Spiritu.  Si 
Septuagesima  vero  in  Festo  sancti 
Wlstani  forte  contigerit,  dijferatur 
Festum  usque  in  crastinum  sancti 
Vincentii.  Eodem  modo  fiet  de  Festo 
sanctorum  Fabiani  et  Sebastiani,  et 
de  sancta  Agnete,  et  de  sancto  Vin- 
centio. 


Cum  autem  una  dies  Dominica 
tantum  inter  Octavas  Epyphanice  et 
Septuagesimam  contigerit,  totum  ser- 
vitium  fiat  de  Dominica,  et  tantum 
Memoria  de  Festis  iii  Lectionum  quce 
ibi  contingere  possunt.  Festa  autem 
ix  Lectionum  differantur  usque  in 
crastinum  sancti  Vincentii.  In  se- 
quentibus  vero  feriis  tunc  nichil  fiat 
de  feriali  servitio,  sed  de  Sanctis  si 
habeatur*.  Ita  tamenquod  duce  Mis- 
sce  quce  restant  cantandce,  videlicet 
Omnis  terra,  et  Adorate,  in  eisdem 
feriis,  vel  Festis  iii  Lectionum  si  fe- 
rice  non  vacaverint,  cantentur.  Ita 
tamen  quod  C ommemorationes  beatce 
Marice  ac  Festi  loci  non  omittantur : 
et  tuncfiat  totum  servitium  de  Festis 
iii  Lectionum,  quce  ibi  contingere 
possunt,  usque  ad  Missam  tantum  : 
et  ad  Missam  quce  erit  de  Dominica 
fiat  Memoria  de  Festo.  Et  si  ita 
forte  contigerit  quod  nisi  una  Missa 
Dominicalis  in  prcedictis  feriis  vel  in 
Festis  poterit  cantari  propter  Festum 
ix  Lectionum,  et  propter  Commemo- 
rationes  :  tunc  Missa  Dominicalis 
Adorate  in  cdiquo  Festo  ix  Lecti- 
onum  in  Capitulo  cantetur.  Si  vero 
Festum  sancti  Wlstani  in  proxima 
Domiiiica  ante  Septuagesimam  forte 
contigerit,  tunc  oportet  ex  necessitate 
quod  utrceque  Missce  prcedictce  in  Ca- 
pitulo  cantentur. 

Si  vero  in  Dominica,  in  qua  inci- 
pienda  est  Hystoria  Domine  ne  in 
ira,  Festum  iii  Lectionum  de  quo  pro- 
price  Lectiones  et  Collectce  habeantur 
evenerit,  et  Hystoria  duratura  fu- 
erit,  ita  quod  una  Dominica  ad  mi- 
nus  ante  Septuagesimam  a  Festo  va- 
caverit  :  tunc  fiat  de  Festo  Memoria 
et  mediaz  Lectiones.  Si  autem  nulla 
Dominica  a  Festo  vacaverit  ante  Sep- 
tuagesimam,  tunc  in  prima  Dominica 
tota  cantetur  Hystoria,  et  de  Festo 
tantum  fiat  Memoria. 

Si  autem  tres  fuerint  Dominicce 


'Sed  de  Sanctis  usque  ad  Missam  tantum."     Crcdc  Michi 


ccclxiii 


FELICIS   EPISCOPI  (XIV.    JANUAR.). 


ccclxiv 


inter  Octavas  Epyphanice  et  Septua- 
gesimam,  ita  quod  tria  Officia  intren- 
tur,  scilicet  In  excelso  throno,  et 
Omnis  terra,  et  Adorate  :  tunc  in 
feriis  post  tertiam  Dominicam,  si 
vacaverint,dicantur  Epistolce  et  Evan- 
gelia  de  quarta  Dominica  et  quinta 
in  Missis  de  die. 

Sciendum  est  quod  in  inceptione 
omnium  Hystoriarum  totius  anni, 
in  quarum  initio  ad  Vesperas  Sab- 


bato  cantatur  Responsorium,  scilicet 
quod  si  Hystoria  a  sua  Dominica 
usque  ad  aliam  differatur,  vel  in  me- 
diis  feriis  cantatur,  et  in  Dominica, 
in  qua  inchoanda  erat,  facta  fuerit 
Memoria,  deinceps  ad  ejus  inceptio- 
nem,  ubicunque  incipiatur,  nullum 
ad  Vesperas  cantabitur  Respons- 
orium,  et  ubi  non  prcecesserit  ejus 
Memoria  semper  cum  Responsorio 
incipitur. 


DE  SANCTO  FELICE  hoc  modo  fiat  servitium. 


Ad  Matutinas. 

Invitatorium.  Regem  martyrum 
(p.  373). 

Ps.     Venite. 

Hymnus.  Martyr  Dei  qui  uni- 
cum,  p.  372. 

Notandum  est  quod  in  omnibus 
Festis  iii  Lectionum  extra  tempus 
Paschce  quce  fiunt  de  Hystoria  com- 
muni,  nisi  in  Festis  plurimarum  Vir- 
ginum,  semper  dicantur  novem  Anti- 
phono3  et  novem  Psalmi  ante  Lectiones 
cum  uno  Versu  et  tribus  Responsoriis 
secundum  ordinem  Nocturnorum,  si- 
cut  sunt  ordinati  in  Hystoria,  et  hoc 
ab  una  Dominica  usque  ad  aliam  ob- 
servetur,  et  sic  interim  reincipiatur 
hujusmodi  servitium.  Et  si  Festum 
ix  Lectionum,  in  quo  tota  Hystoria 
cantanda  ficerit,  per  ebdomadam  con- 
tigerit,  ei  in  eadem  ebdomada  Festum 
iii  Lectionum,  de  quo  servitium  fieri 
debeat  de  eadem  Hystoria,  similiter 
evenerit  :  tunc  reincipiatur  primus 
Nocturnus  Hystorio?,,  nisi  propria 
Hystoria  habeatur,  vel  in  die  Festi 
alia  Responsoria  fuerint  notata. 

Si  in  una  eadem  ebdomada,   uno 


die  contigerit  Festum  iii  Lectionum 
unius  Martyris,  et  alio  die  unius 
Abbatis  ;  vel  in  uno  die  Festum  unius 
Abbatis,  et  in  alio  die  Festum  unius 
Confessoris  et  Pontificis  :  in  utroque 
Festo  dicantur  Responsoria  de  primo 
Nocturno.  Et  est  ratio  :  quia  ut  ordo 
Responsoriorum  servetur,  propter  re- 
petitionem  unius  prius  dicti  non 
omittuntur  duo  prius  non  dicta  ejus- 
dem  Nocturni.  Et  sic  fiat  in  con- 
similibus. 

Veruntamen*  si  Festum  unius 
Confessoris,  et  Festum  unius  Mar- 
tyris,  et  subsequenter  unius  Abba- 
tis  trium  Lectionum  in  una  et 
eadem  ebdomada  concurrant ;  in 
Festo  Abbatis  dicantur  Responsoria 
de  secundo  Nocturno,  ne  duo  ante- 
dicta  repetantur  propter  unum  Re- 
sponsorium  minime  prius  dictum. 
Aut  quotiens  in  Festis  alicujus  Con- 
fessoris  fiant  medice  Lectiones  de  uno 
Abbate  :  vel  in  Festo  de  uno  Abbate, 
de  uno  Martyre  :  tunc  semper  ne 
unicum  Responsorium  repetatur  in 
eisdem  Matutinis,  dicantur  Respon- 
soria  de  secundo  Nocturno  Sancti  t. 
Similiter  fiat  quando  Festum  iii  Lec- 


*  '  Si  Festum. . . hebdomada  contigerit,  infesto..  .mimine  dictum.''  Crede  Michi,  1495 — 7. 
+  'Sancti  cujus  sunt  mediae  lectiones.     Vera  regula  Sarum,  et  patet  expresse  quando 
Octavae  Epiphaniae  in  ii.  Feria  contingunt  [hoc  est,  littera  Dominicali  E.].'     Ibid. 


ccclxv 


MAURI   ABBATIS.       (XXV.   JANUAR.) 


ccelxvi 


tionum  plurimorum  Martyrum,  vel 
Festum  iii  Lectionum  plurimorum 
Corfessorum  in  una  ebdomada  con- 
tigerint. 

Tres  Lectiones  fiant 
Lectio  i.  Temporibus  Dyocletiani 
et  Maxiiniani  imperatorum,  exiit 
edictum  per  omnes  provincias,  ut 
libros  divinos  extorquerent  de  mani- 
bus  episcoporum  et  presbiterorum. 
Tunc  beatus  Felix  episcopus  civita- 
tis  Tubizacensis  comprehensus  missus 
est  Carthaginem  ad  Auolinum  pro- 
consulem.  Cui  Auolinus  dixit,  Ha- 
bes  scripturas  supervacuas  1  Felix 
episcopus  dixit,  Habeo  scripturas 
sed  ut  asseris  non  supervacuas  :  quas 
cognosce  a  me  nequaquam  tradendas. 
Auolinus  ergo  proconsul  misit  eum 
Romam  ad  praefectum  prsetorii.  Pras- 
fectus  misit  eum  Nolam  post  impe- 
ratores  ;  durisque  nexibus  cathena- 
rum  colligatus  beatus  Felix  jacuit 
in  subsellio  navis  sub  pedibus  equo- 
rum  quatuor  diebus  et  quatuor  nocti- 
bus,  panem  non  comedens  nec  aquam 
bibeus,  jejunusque  venit  Nolam. 

Lectio  ii.  Cognitor  ergo  memo- 
ratse  civitatis  beatum  Felicem  epi- 
scopum  gravioribus  vinculis  inno- 
datum  sibi  prsesentari  constituit. 
Cui  sic  ait.  Si  in  tua  propria  civi- 
tate  vel  apud  Carthaginem  scrip- 
turas  deificas  ad  comburendum  tra- 
didisses.  ad  me  hucusque  minime 
adductus  fuisses  :  Felix  episcopus 
dixit,  Igitur  sicut  diversis  inqui- 
rentibus  jam  supra  respondi,  ita 
etiam  tibi  moclo  certissime  mani- 
festo,  quia  scripturas  divinas  nullo 
modo  tradam.  Cognitor  dixit,  Si 
scripturas  deificas  tradere  nolueris, 
capite  plecteris.  Felix  episcopus 
dixit,  Paratus  sum  potius  plecti 
capite  quam  libros  Dominicos  sacri- 
legis  tradere.  Tunc  memoratus  cog- 
nitor  dixit,  Quoniam  Felix  episco- 
pus  tantum  in  hac  confessione  dura- 
vit  :  ideo  secundum  prseceptum  prin- 


cipum  hunc  eundem  gladio  animad- 
verti  constituo. 

Lectio  iii.  Beatus  Felix  episcopus 
elevans  oculos  suos  ad  cselum  dixit, 
Deus,  gratias  tibi  ago,  quia  per  quin- 
quaginta  et  sex  annos  virginitatem 
meam  custodire  dignatus  es  in  prae- 
senti  seculo.  Et  nunc,  Domine, 
propter  te  et  propter  tuam  legem 
haec  patior,  et  cervicem  meain  lsetus 
ad  victimam  flecto.  Peto  ergo  ut 
accipias  spiritum  meum  de  hoc  mor- 
tali  seculo  :  quia  tu  solus  es  Deus 
vivens  et  permanens  gloriosus  in  se- 
cula  seculorum.  Hac  oratione  com- 
pleta  eductus  a  militibus  nonodecimo 
kalendas  Februarii  ibidem  est  decol- 
latus  :  positumque  est  Nolse  corpus 
ejus  ;  per  religiosos  autem  Dei  servos 
et  matris  Ecclesise  tilios  beati  Felicis 
reliquise  Carthaginem  sunt  perlatse. 
In  quo  loco  meritis  beati  Felicis 
multa  miracula  fiunt  :  prsestante  Do- 
mino  Deo  nostro,  cui  est  honor  et 
gloria  per  infinita  seculorum  secula. 
Amen.     Tu  autem  Domine. 

Ln  Laudibus  vero  semper  sola 
prima  Antiphona  dicatur  in  talibus 
Festis,  nisi  proprice  Laudes  habe- 
antur. 

Oratio.  Concede,  qusesumus  (p. 
cccli.),  et  cetera  de  Communi  unius 
martyris  et  pontificis  (p.  392). 

Ab  hac  die  usque  ad  quartam 
feriam  in  Capite  Jejunii  fiat  Memo- 
ria  de  sancta  Maria,  et  de  Omnibus 
Sanctis,  ad  Vesperas  et  ad  Matutinas 
in  Festis  iii  Lectionum  et  in  feriis 
quando  fuerint  sine  regimine  chori, 
sicut  in  secunda  feria  post  Domine 
ne  in  ir&  patebit. 

Yesper^:  fiant  de  sancto  Mauro 
abbate,  et  nichil  de  sancto  Felice. 
Nulla  enim  Festa  iii  Lectionum  sine 
regimine  chori  suas  habeant  secundas 
Vesperas,  nec  etiam  Memoriam  loco 
secundarum  Vesperarum. 

Ad  Vesperas  de  sancto  Mauro  An~ 
tiphonce  ct  Psalmi  feriales.     Et  hoc 


ccclxvii 


MAURI   ABBATIS. 


ccclxviii 


observetur  per  totum  annum  in  Festis 
iii  Lectionum  sine  regimine  chori  : 
nisi  infra  Octavas  Sanctorum  quando 
cle  Octavis  dicitur. 

Capitulum,  et  cetera  de  Communi 
unius  confessoris  et  abbatis  (p.  428). 

Oratio.  Deus,  qui  seternse  glorise 
participem  concessisti  fleri  beatissi- 
mum  Maurum  levitam  atque  ab- 
batem  :  concede  nobis  propitius  ipso 
intercedente  aditum  regni  cselestis, 
cujus  ad  bene  vivendum  informamur 
exemplis.     Per  Dominum. 

Ad  Completorium. 

Ant.     Miserere. 

Ps.     Cum  invocarem  (iv.  p.  222). 

Cap.      Tu  in  nobis. 

Hymnus.     Te  lucis,  p.  224. 

V.     Custodi  nos,  Domine. 

Ant.  Salva  nos,  Domine,  vigi- 
lantes  :  custodi  nos  dormientes  :  ut 
vigilemus  cum  Christo,  et  requies- 
camus  in  pace. 

Ps.     Nunc  dimittis  (p.  225). 

Preces,  et  cetera  qum  ad  Completo- 
rium  pertinent  expleantur. 

Hoc  Completorium  dicatur  a  cras- 
tino  Octavarum  Epyphanice  usque 
ad  Quadragesimam,  ei  a  crastino 
Sancto3  Trinitatis  usque  ad  Adventum 
Domini  :  nisi  in  Festis  duplicibus, 
et  per  Octavas  Corporis  Christi,  No- 
minis  Jesu,  Visitationis,  Assumpti- 
onis,  et  Nativitatis  beatai  Marim,  et 
Dedicationis  Ecclesim,  et  in  Comme- 
morationibus  beatm  Marice. 

De  sancto  Mauro  tres  Lectiones 
fiant. 

Lectio  i.  Beatus  Maurus,  claris- 
simo  senatorum  genere  exortus,  om- 
nipotenti  Deo  sub  regulari  institu- 
tione  nutriendus  duodenis  sancto 
Benedicto  a  parentibus  est  traditus. 
Qui  cum  adhuc  junior  bonis  pol- 
leret  moribus,  sicut  etiam  ipsi  vidi- 
mus,  magistri  ccepit  adjutor  existere, 
ac  ejus  miraculoium  cooperator  esse. 
Munc  enim  sanctus  Benedictus  prse 


omnibus  semper  carius  dilexit  et  in- 
struxit  :  atque  ita  omnipotentis  Dei 
informavit  servitio,  ut  nemini  post 
ipsum  in  sacrosancta  ccenobiali  ob- 
servatione  fuerat  secundus.  Quis 
enim  unquam  austerius  corpus  pro- 
prium  jejuniis,  abstinentia,  ac  vi- 
giliis,  squaloribus  quoque  et  nimiis 
edomuit  frigoribus1?  Frequenter  e- 
nim  eum  vidimus  in  diebus  sanctse 
Quadragesimse,  nec  tunica,  nec  cu- 
culla,  nisi  solummodo  sacco  uti  cili- 
cino  :  et  duabus  tantum  vicibus  in 
ebdomada  parvissimum  potius  prse- 
gustare  quam  sumere  cibum.  Iste 
quippe  mos  in  omni  vita  sancto  fuit 
Beneclicto.  Beatus  igitur  Maurus 
exemplo  magistri  sui  provocatus, 
afflictione  pervalida  carnem  mace- 
rabat,  inquantum  illius  ejusdem  pa- 
tris  sui  permittebat  licentia.  Nam 
reliquo  totius  anni  tempore,  sub  mo- 
nachali  tunica  a  scapulis  usque  ad 
renes  semper  asperrimo  induebatur 
trogulo.  In  stratu  vero  super  ag- 
gestum  calcis  et  sabuli  (excepto  Qua- 
dragesimali  tempore)  semper  ute- 
batur  cilicio.  Tunc  enim  nou  ja- 
cendo  sed  potius  stando  :  vel.  cum 
nimia  eum  lassitudo  compulerat,  se- 
dendo  somnum  capere  consueverat. 
JNTemo  illumunquam  vidit  de  lectulo 
cum  ceteris  surgere  fratribus  :  sem- 
per  nocturnos  prsevenire  hymnos 
procurabat  attentius.  Plerumque 
quinquagenos,  ssepe  etiam  plures,  et 
nonnunquam  totum  ex  ordine  Psal- 
terium  ante  nocturnale  consumma- 
bat  officium.  Supradictis  ergo  beato 
viro  Mauro  succrescente  virtutibus, 
de  illo  sanctus  Benedictus  plerum- 
que  in  conventu  fratrum  suppresso 
ejus  nomine  quasi  de  alio  loque- 
batur,  junioribus  et  negligentioribus 
illum  proponens  sequendum, 

Lectio  ii.  Vidimus  (aiebat  de 
sancto  Mauro  beatus  Benedictus) 
vestra  aetate  quendam  strennuissima' 
nobilitatis  juvenem,  infra  annos  ado- 
lescentite  ita  omnis  monastic?e  reli- 


ccclxix 


MAURI    ABBATIS. 


ccclxx 


gionis  subito  arripuisse  perfecti- 
onem,  ut  alicui  ex  prioribus  similis, 
inimo  sequalis  per  omnia  dignissime 
judicetur.  Sed  licet  haec  beatus  Deo- 
que  dilectus  Maurus,  ac  nonnulli  ex 
fratribus  de  eo  sancti  Benedicti  ore 
proferri  scirent  :  numquam  tamen 
ille  pro  hoc  vicio  succubuit  jactantise, 
ardua  semper  et  sanctiora  appetens, 
et  toto  conamine  de  virtute  in  vir- 
tutem  proficere  studens.  Cum  ergo 
beatus  Maurus  in  monasterio  patris 
Benedicti,  praepositi  ac  procuratoris 
post  ipsum  fungeretur  officio,  et  eo 
absente  quadam  die  ab  agri  opere 
reverteretur,  claudum  quendam  ac 
mutum  puerulum  in  itinere  invenit. 
Cujus  pater  ac  mater,  beati  viri  pe- 
dibus  provoluti,  terribile  Dei  nomen 
obtestantur,  ut  filium  suum  sanum 
eis  redderet.  At  ille  lachrimis  per- 
fusus  atque  in  oratione  prostratus, 
deinde  super  infirmum  crucis  signum 
facicens  atque  ad  caelum  oculos  eri- 
gens  dixit  :  In  nomine  sanctse  et  in- 
dividuse  Trinitatis,  adjutus  meritis 
sanctissimi  magistri  nostri,  sta  sanus 
et  incolumis.  Et  continuo  sospitati 
redditus  rectissime  ante  eum  ccepit 
pergere,  ac  Deum  voce  exultationis 
benedicere.  Erat  eo  tempore  vir 
quidam  nomine  Florus,  inter  primos 
proceres  regni  Francorum  primus, 
in  habitu  quidem  seculari  consti- 
tutus,  sed  omnipotenti  Deo  semper 
placere  cupidus.  Qui  perfectos  in 
hac  religione  viros  invenire  deside- 
rans,  in  sua  possessione  monasterium 
construere,  unicumque  filium  suum 
Deo  offerre,  ac  sic  demum  omnibus 
mundi  negotiis  exutus  Deo  in  eodem 
optabat  servire.  Ex  his  autem  nun- 
ciis  qui  cum  beato  viro  revertebantur 
erat  quidam  vir  nomine  Arcleradus 
praedicti  Flori  consobrinus.  Qui 
Flori  voluntatem  cognoscens,  illico 
ad  eum  accessit,  et  causam  adventus 
beati  viri  per  ordinem  ei  innotuit. 
Florus  ergo  gaudio  repletus  mox  ad 
regem  accessit,  et  ut  ei  monasterium 


sicut  desiderabat  construere  liceret 
petiit.  Deinde  beatum  virum  ad  se 
venire  fecit,  et  voluntatem  suam  de 
construendo  cceuobio  ei  aperuit. 

Lectio  iii.  Post  hsec  Florus,  opor- 
tunum  locum  ubi  construi  mo- 
nasterium  deberet,  beato  viro  os- 
tendit,  filiumque  suum  puerulum 
nomine  Bertulphum  ejus  doctrina 
et  magisterio  instruendum  tradidit, 
congregatisque  plurimis  artificibus 
opus  incipere  maturavit.  Cumque 
jam  dictum  opus  juvante  Deo  altius 
sublimaretur,  quidam  clericus  qui 
opificibus  prseerat  de  altissimis  gra- 
dibus  retrorsum  corruit,  et  supra 
acervum  lapidum  gravi  lapsu  cecidit. 
Cumque  eum  omnes  mortuum  cre- 
derent,  vir  Dei  cum  Floro  advenit, 
seque  in  terram  prostravit.  Cumque 
diutissime  orasset,  surrexit  et  super 
collisa  membra  signum  crucis  faci- 
ens,  ait  :  In  Dei  nomine  surge  sanus, 
et  tuum  perfice"  opus.  Qui  statim 
velut  a  somno  sanus  surrexit.  Ex 
eis  autem  opificibus  quidam  beato 
viro  inter  se  detrahere  cceperunt  : 
sed  malignus  spiritus  tres  ex  illis 
subito  invasit,  ac  uni  eorum  statim 
animam  extorsit.  Quod  ubi  vir  Dei 
cognovit,  vehementer  flere  ccepit. 
Moxque  orationi  incubuit,  et  eos  qui 
adhuc  vivi  erant  ab  infestatione  de- 
moniaca  liberavit.  Post  haec  vir  Dei 
jejunans  assiduisque  gemitibus  Do- 
minum  exorans,  et  sacrificium  re- 
demptionis  nostrae  pro  anima  de- 
functi  Domino  offerens,  deincle  ad 
corpus  accedens  ait ;  Domine  Jesu 
Christe,  qui  quatriduanum  Lazarum 
suscitasti,  redde  in  hoc  corpus  ani- 
mam  quam  de  eo  hostis  humani  ge- 
neris  effugavit.  Et  cum  hoc  dix- 
isset,  continuo  corpus  totum  se  com- 
movit,  illicoque  surrexit.  Monasterii 
autem  coustructione  completa,  prae- 
dictus  Florus  semetipsum  serviturum 
Domino  devotus  obtulit,  et  in  sancta 
religione  duodecim  annis  postea  vix- 
it.     In    eodem    autem     monasterio 


CCclxxi       MARCELLI    PAP^   ET   MARTYRIS.      (XVI.   JANUAR.)         CCclxxii 


multi  viri  undique  convenere,  ac  se 
omnipotentis  Dei  servitio  tradidere. 
Cumque  fratrum  congregatio  non 
modica  facta  fuisset,  et  sanctus  vir 
gregi  suo  triginta  annis  post  funda- 
tionem  sui  monasterii  prsefuisset, 
praedictum  Berthulphum,  quem  in 
sancta  religione  educaverat,  sibi  pas- 
torem  substituit,  et  in  secretiori  cel- 
lula  remotius  vitam  ducere  delegit. 
Duobusque  annis  ac  dimidio  in  con- 
tritione  spiritus  ac  maceratione  cor- 


poris  completis,  dolor  lateris  eum 
invasit.  Quo  ingravescente,  ante 
altare  beati  Martini  super  cilicium 
decubans,  exitum  suum  vivificorum 
sacramentorum  perceptionemunivit : 
deinde  feliciter  ad  Dominum  migra- 
vit.  In  quo  loco  multa  miracula 
Deus  operatur  :  ad  laudem  et  gloriam 
nominis  sui. 

Et  cetera  de  Communi  unius  Con- 
fessoris  et  Abbatis. 


SANCTI   MARCELLI   PAP^E   ET   MARTYRIS. 


Sancti  Marcelli  papm  et  martyris. 

Capituhvm.     Omnis  pontifex. 

Oratio.  Preces  populi  tui,  quae- 
sumus,  Domine,  clementer  exaudi  : 
ut  beati  Marcelli  martyris  tui  atque 
pontificis  meritis  adjuvemur,  cujus 
passione  laetamur.      Per. 

Tres  Lectiones  fiant. 

Lectio  i.  Maximianus  Augustus 
Dyocleciani  filius  prsecepit  ut  Chris- 
tiani  ubicunque  inventi  fuissent 
punirentur.  Eodem  tempore  tenuit 
Ciriacum  urbis  Romse  dyaconum,  et 
misit  in  custodiam,  et  prsecepit  ut 
die  processionis  suse  ad  exemplum 
Christianorum  nudus  cathenis  obli- 
gatus  ante  redam  ejus  traheretur. 
In  die  autem  processionis  suse 
veniens  Marcellus  urbis  Romae 
episcopus  obtulit  se  Maximiano 
Augusto,  dicens  ei ;  Pietati  tuse 
suggero,  servos  Dei  qui  orant  pro 
regno  tuo  et  pro  republica  quare 
trucidas  ?  Tunc  iratus  Maximianus 
Augustus  prsecepit  ut  fustibus 
csederetur,  et  expelleretur  Marcellus 
episcopus. 

Lectio  ii.  Post  hsec  Maximianus 
Augustus  jussit  omnes  vinctos  qui 
erant  in  custodia  uni  cum  Ciriaco 
dyacono    capite   truncari.     Et  data 


sententia,  ducti  sunt  cum  Ciriaco 
dyacono  promiscui  sexus  numero 
viginti  et  unus,  et  decollati  sunt 
via  Salaria,  intra  tAermas  Sa- 
lustii  foris  muros.  Quorum  cor- 
pora  collegit  noctu  Johannes  pres- 
biter,  et  sepelivit.  Post  dies  octo 
veniens  beatus  Marcellus  episcopus 
cum  Lucina  matrona  Christianissima 
condivit  corpora  sanctorum  cum 
aromatibus  et  lintheaminibus,  et 
transtulerunt  ea  in  prsedium  ejus 
via  Hostiensi,  miliario  ab  urbe 
Roma  septimo  :  ubi  requiescunt  in 
sarcophagis  lapideis,  quos  manu  sua 
recondidit  beata  Lucina  in  pace, 
octavo  die  mensis  Augusti.  Tu 
autem,  Domine,  miserere  nostri. 

Lectio  iii.  Eodem  tempore  beata 
Lucina  fecit  donationem  de  facultate 
sua  Ecclesise  catholicse.  Hoc  audiens 
Maximianus  Augustus  indignatus 
proscriptione  eam  damnavit.  Beata 
autem  Lucina  rogavit  beatum  Mar- 
cellum  episcopum,  ut  domum  ejus 
ecclesiam  consecraret  :  quod  et  cum 
omni  devotione  fecit  beatus  Mar- 
cellus  episcopus.  At  ubi  frequenter 
in  eadem  domo  missas  celebraret  in 
media  via  lata  :  audiens  hoc  Max- 
imianus  Augustus  jussit  ut  in  eadem 


CCclxxiii    SULPICII  EPISCOPI  ET  CONFESSOPJS.  (XVII.  JAXUAR.)    CCclxxiv 


ecclesia  palece  stemerentur  ad  ani- 
malia  stabuli  publici,  et  eundem 
Marcellum  episcopum  deputavit  ad 
servitium  animalium  cum  custodia 
publica.  Ubi  etiam  post  multos 
annos  Deo  serviendo  requievit  in 
pace.     Cujus  corpus  rapuit  Johannes 


presbiter  noctu  cum  beata  Lucina, 
et  condivit  cum  aromatibus,  et 
sepelivit  in  cymiterio  Priscillae 
virginis,  via  Salaria,  non  longe  ab 
urbe  Roma. 

Cetera  de  Communi  unius  Ma/rtyris 
et  Pontijicis. 


SAXCTI    SULPICII    EPISCOPI    ET    COXFESSORIS. 


Oratio.  Proesta,  qusesumus,  om- 
nipotens  Deus,  ut  qui  beati  Sulpicii 
confessoris  tui  atque  pontificis  de- 
positionem  colimus  :  ejus  apud  te 
intercessionibus  adjuvemur.  Per 
Dominum  nostrum. 

Ad  Matutixas,  tres  Lectiones 
Jiant. 

Lectio  i.  Beatus  Sulpicius  epis- 
copus,  dum  adhuc  in  seculari  habitu 
in  domo  parentum  consistere  vide- 
retur,  ita  bonis  operibus  deditus  est, 
ut  nihil  aliud  videretur  agere,  quam 
aut  ecclesiasaedificare,aut  monasteria 
construere,  aut  in  operibus  miseri- 
cordiae  circa  pauperes  se  infati- 
gabiliter  exercere.  Sed  et  amore 
castitatis  copulam  matrimonii  spre- 
visse  visns  est.  Et  cum  dominus 
jam  suis  votis  et  bonis  propositis 
satisfacere  dignaretur  ;  decisa  capitis 
sui  caesarie  facta  corona  suscepit  onus 
clericatus,  et  succedentibus  gradibus 
ecclesiasticae  dignitatis  usque  ad  eum 
locum  pervenit,  ut  electione  populi 
et  clericorum  convenientia  episco- 
patus  dignitatem  ascenderet.  In  quo 
omcio  nichil  aliud  magis  insistebat 
juxta  ecclesiae  regimen,  quam  ut 
curam  gereret  pauperum  ;  et  summo 
nisu  elaboraret  illis  semper  alimenta 
ministrare,  et  quibus  tegerentur 
praeparare.  Quis  clericorum  ad 
comparationem  beati  viri  possit  sic 
perpetuis  noctibus  vigilare,  aut  ad 


mensuram  illius  jejunare?  Cum 
nocte  in  ecclesiam  veniret,  antequam 
librum  Psalmorum  psallendo  finiret, 
de  ecclesia  non  recedebat.  Tu  autem. 
Lectio  ii.  Eo  tempore  faciente 
cupiditate  Dagobertus  rex  praecepit 
fautori  suo  Lulloni,  homini  feroci 
moribus,  et  sine  ullo  vestigio  miseri- 
cordiae,  ut  plebi  Bituricae  insuetum 
censum  imponeret,  et  sub  pensione 
census  viverent,  et  regis  imperio 
deservirent.  Qua  afflictione  univer- 
sus  populus  regionis  illius  congre- 
gatus  :  ad  memoratum  virum  Dei 
multitudo  plangentium  convenit  :  et 
elevata  lamentatione,  confusa  voce 
deprecabantur  Dei  virum  ut  sibi 
subvenire  deberet.  Ille  motus 
pietate,  non  sustinens  eorum  ejula- 
tum  et  lachrimas,  cum  clericis  in- 
dicto  jejunio  per  triduum  Domini 
postulavit  misericordiam,  ut  memo- 
ratam  populi  sui  relevaret  afflic- 
tionem.  Misit  ergo  quendam  de 
suis  clericis  nomine  Ebrigiselum, 
qui  memoratum  regem  pro  hoc 
scelere  redarguere  deberet,  et  de- 
nunciaret  ei  celerem  interitum,  nisi 
hoc  esset  celerius  emendatum.  Quo 
audito,  rex  metu  deterritus  confestim 
praecepit  populum  illum  de  ipso  censu 
relevari,  et  descriptionem  ip.sam  quae 
facta  fuerat  deleri.  Itaque  populus 
ille  ab  ipsa  afflictione  relevatus  est; 
hodieque  in  pristina  permanet  liber- 
tate.     Nichilomiaus   tamen    ultione 


CCCIXXV      PRISCE   VIRGINIS    ET   MARTYRIS.    (XVIII.   JANUAR.)      ccclxxvi 


sequente,  creditur  propter  facinus  et 
regem  et  satellitem  suum  post  breve 
spacium  interisse. 

Lectio  iii.  Cum  autem  memoratus 
pontifextanto  onereinter  ecclesiarum 
sollicitudinem,  et  pauperum  curam, 
vel  universse  plebis  negocia  videret 
se  graviter  prsegravari  :  petiit  sibi  a 
rege  socium  ad  hujus  oneris  negotium 
supportandum.  Cui  rex  praebuit 
assensum,  et  dedit  quem  petierat 
viruni  prudentissimum,  cui  vocabu- 
lum  est  Wlfolendo.  Ille  vero  sub 
ea  humilitate  qua  prius  pauperum 
curam  gerebat,  et  magis  magisque 
deinceps  prsesidia  pauperum  sub- 
ministrare  videbatur.  Nonnulli  vero 
ei  detrahebant,  cur  episcopatu  relicto 
alteri  tradidisset,  et  in  quorundam 
animalium  multiplicatione  delecta- 
retur.  Sed  ille  in  ccepto  opere  per- 
sistebat,  et  laudem  humanam  f ugiens, 
et    jactantiam     vanitatis    devitans, 


semper  persistebat,  ut  pauperum  in- 
digentiam  victu  ac  vestitu  relevaret. 
Et  post  hsec  consummata  jam  setate 
sui  temporis,  plenus  dierum  in  pace 
migravit  ad  Dominum.  Locus  ille 
ubi  ipsa  basilica,  in  qua  memoratus 
vir  Dei  sepultus  est,  nominatur  navis, 
eo  quod  ibidem  portus  navigii  esse 
videtur.  Locus  amcenissimus  duobus 
fluviis,  nemoribus,  et  vineis  copiosus, 
partim  fluminibus  interfusa  immensa 
planicie,  ut  ibidem  habitantes  simili- 
tudinem  paradisi  videntur  possidere. 
In  quoloco  gratia  Domini  ad  salutem 
generis  humani  perseverare  dig- 
netur  :  ipso  prsestante,  qui  in  Trini- 
tate  perfecta  vivit  et  regnat  unus 
Deus  seternus,  et  sine  fine  incom- 
mutabilis  permanens  in  secula  secu- 
lorum.  Amen.  Tu  autem  Domine 
miserere  nostri. 

Et  cetera  de  Communi  unius  Con- 
fessoris  et  Pontificis. 


SANCT^K   PKISC^E   VIRGINIS   ET   MAKTYMS. 


Oratio.  Da,  qusesumus,  omnipo- 
tens  Deus,  ut  qui  beatse  Prisca? 
virginis  et  martyris  tuse  natalicia 
colimus  :  et  annua  solennitate  lsete- 
mur,  et  tantse  iidei  proficiamus  ex- 
emplo.     Per  Dominum. 

Tres  Lectiones  Jiant  de  Communi. 

Cetera  de  Communi  unius  Virginis 
et  Martyris. 


Oratio  ut  supra. 

Ab  Octavis  Epyphanice  usque  ad 
Quinquagesimam  singulis  Sabbatis 
fiat  Servitium  de  sancta  Maria  :  nisi 
Festum  ix  Lectionum  impedierit  :  et 
tunc  fiet  servitium  de  ea  in  aliqua 
feria  ebdomadce,  ut  supra  in  Adventu 
plenius  notatum  est. 


ccclxxvii 


TABULA   HYSTOPJARUM. 


ccclxxviii 


DE   HYSTORITS   INCHOANDIS. 

Regula  de  omnibus  Hystoriis  inchoandis  et  de  omnibus  Responsoriis 
Ferialibus  dicendis,  de  Memoriis  soieuniter  vel  sub  silentio  celebrandis  vel 
omittendis,  de  tribus  Commemorationibus  faciendis,  de  Missis  in  Capitulo 
celebrandis  per  totum  annum,  tracta  de  Ordinali  Sarisburiensi  per  septem 
litteras  Kalendarii  :  et  quselibet  littera  per  se  dividitur  in  quinque  paii.es  : 
et  hoc  propter  festa  mobilia  et  annos  bisextiles. 

Ideo  in  primis  sciatis  quse  sit  littera  dominicalis  in  anno  jam  prassente  : 
deinde  numerum  per  quem  luna  currit  in  eodem  anno. 

Quibus  cognitis  intrate  in  regularn  sequentem  :  et  quserite  eandem  litteram 
dominicalem,  quousque  inveniatis  praedictum  numerum  lunarem  et  prae- 
dictam  litteram  dominicalem  simul  stantes. 

Quibus  inventis  operamini  cum  eadem  littera  per  totum  annum  jam 
prsesentem. 

Cognita  littera  dominicali  cum  numero  lunari,  statim  cognoscitur  istius 
operis  introductio  in  qualibet  littera  :  ut  patet  per  tabulam  sequentem. 


SEQUITUR  TABULA, 


A 

1  .. 

.  16,13,  5,  2. 

2  . 

.  18,  15,  10,  7. 

3  .. 

.  12,  9,  4,  1. 

4  . 

.  17,  14,  11,  6,  3. 

5  . 

.  19,  8. 

B 

1  . 

.  16,  13,5,  2. 

0 

.  18,  10,  7,  4,  1.5. 

3  . 

.  17,12,9,  1. 

4  . 

.  14,  11,6,3. 

5  . 

.  19,  8. 

C 

1  . 

..  16,  13,  10,  5,  2. 

2 

.  18,  15,  7,  4. 

3  '. 

..  17,  12,  9,  1.  6. 

4  . 

..  19,  14,  11,  3. 

5  . 

..  8. 

D 

1  . 

..  16. 

9 

..  13,  10,  5,  2. 

3  . 

..  18,15,12,7,4. 

4  . 

..  17,  9,  6,  1. 

5  . 

..  19,  11,  8,  3.  14. 

E 


G 


16,  5. 

18,  13,  2,  10. 

15,  12,  7,  4,  1. 

17,  14,  9,  6. 

19,  8,  3,  11. 

16,  5. 

18,  13,  2,  10.  7. 

15,  12,  4,  1,  7. 

14,  9,  6,  3,  17. 

19,  11,  8. 

16,  13,  5. 

18,  10,  7,  2. 

15,  12,  9,  4,  1. 

17,  14,  6,  3. 

19,  11,  8. 

Explicit  Tabula. 


ccclxxix 


TABULA   SEQUIOFJS   ^EVI. 


ccclxxx 


[ALTERAM    TABULAM 

IN   HOC   LOCO    SUBJECIMUS 

Seculo  nostro  magis  accommodatam 
et  a.d.    1875 — 2199  inservientem*. 


LITTERA 

PICA. 

(kalendar). 

DIES 

AUREI  numeri. 

DOMINICALIS. 

PASCH. 

A. 

1  A. 

(v.) 

26  Martii ; 

14.  3.  llf 

2  A. 

(xii.) 

2  Aprilis ; 

19.  8.  16.  5 

3  A. 

(xix.) 

9  Aprilis ; 

13.  2.  10.  18.  7f 

4  A. 

(xxvi.) 

16  Aprilis; 

15.  4.  12.  1 

5  A. 

(xxxiii.) 

23  Aprilis; 

9.  17.  6 

G. 

1  G. 

(iv.) 

25  Martii ; 

14.  3 

2  G. 

(xi.) 

1  Aprilis ; 

11.  19.  8.  16.  5f 

3  G. 

(xviii.) 

8  Aprilis; 

13.  2.  10.  18f 

4G. 

(xxv.) 

15  Aprilis; 

7.  15.  4.  12.  lt 

5  G. 

(xxxii.) 

22  Aprilis ; 

9.  17.  6 

F. 

1  F. 

(iu.) 

24  Martii ; 

14.  3t 

2  F. 

(X.) 

31  Martii; 

11.  19.  8.  16f 

3  F. 

(xvii.) 

7  Aprilis ; 

5.  13.  2.  10 

4  F. 

(xxiv.) 

14  Aprilis ; 

18.  7.  15.  4.  12f 

5  F. 

(xxxi.) 

21  Apriiis; 

1.  9.  17.  6 

E. 

1  E. 

(ii.) 

23  Martii; 

14f 

2  E. 

(ix.) 

30  Martii ; 

3.  11.  19.  8 

3  E. 

(xvi.) 

6  Aprilis ; 

16.  5.  13.  2.  10f 

4  E. 

(xxiii.) 

13  Aprilis; 

18.  7.  15.  4 

5  E. 

(xxx.) 

20  Aprilis ; 

12.  1.  9.  17.  6 

D. 

1  D. 

(i) 

22  Martii; 

numquam  usurpatur  inter 

A.D. 

1818  el  ( 

si  quis  erit)  A. 

D.  2285. 

2D. 

(viii.) 

29  Martii; 

14.  3.  11.  19.  8f 

3D. 

(XV.) 

5  Aprilis ; 

16.  5.  13.  2 

4  D. 

(xxii.) 

1 2  Aprilis  ; 

10.  18.  7.  15.  4f 

5D. 

(xxix.) 

19  Aprilis; 

12.  1.  9.  17.  6f 

*  Excipiendus  tamen  est  annus  1893,  cujus  pica  est  2A. 

t  In  annis  bissextilibus  quando  aureus  numerus  fuerit  ex  iis  quos  obelo  notavimus, 
tunc  quod  menses  Januarium  et  Februarium  adtinet,  pro  Pica  isti  numero  adsignata, 
Pica  proxime  sequens  erit  usurpanda ;  quia  Pascba  notatum  est  apud  litteram  parilem 
sequentem  :  Ex.  gr.,  Si  litteras  dominicales  fuerint  A  G,  et  aureus  numerus  fuerit  11, 
tunc  in  mensibus  Januario  et  Februario  usurpanda  est  Pica  2  A  (et  non  1  A)  et  deinde 
Pica  2G;  quia  Pascha  pro  aureo  numero  11  in  Kalendis  Aprilibus  invenitur  apud  2  G. 

Nota  vero  quod  in  talibus  annis  in  quibus  litterae  dominicales  fuerint  D  C,  Pica 
1  C  sequitur  2  D,  2  C  sequitur  3  D,  &c. 

Proinde  siquidem  cum  aureo  numero  6  litterae  dominicales  fuerint  D  C,  in  mensi- 
bus  Jan.  et  Feb.,  Pica  5  D  non  est  usurpanda,  sed  alia  quaedam  exquirenda  in  qua 
Dominica  in  Septuagesima  incidat  in  Cathedram  S.  Petri  (Feb.  xxii.).  Quale  quidem 
nunquam  eveniet  ante  a.d.  2200,  et  in  isto  anno  aureorum  numerorum  co*nlocatio  erit 
permutanda.  Et  ideo  insuper,  loco  hujusce  tabulae,  alia  erit  insuper  usurpanda.  Primo 
nempe  eventurum  est  in  anno  3784  secundum  Kalendarium  Gregorianum.    [J.  R.  Lunn.] 


CCclxxxi  TABULA    HYSTORIARUM.  CCclxxxii 

C. 


B. 


Kota  quod  numeri  romani  uncinis  inclusi  denotant  numeros  formularum  in 
Libro  Kalendariorum  Demorganiano  excusarum  :  Ita  igitur  intellegas  lineam 
Tabulse  (exempli  gratia)  primam  [scilicet,  '1  A  (v.)  26  Martii ;  14.  3.  11'], 
ut  sit,  'Quando  luna  currit  per  14,  sive  per  3,  sive  per  11,  (hoc  est,  'Quando 
aureus  numerus  est  14,  vel  3,  vel  11)  et  quando  pariter  littera  dominicalis 
est  A  ;  tunc  in  hoc  anno  [aut  in  decem  mensibus  posterioribus  hujus  anni, 
si  fuerit  bissextilis]  pica  erit  1  A,  et  Kalendarium  erit  secundum  formam 
Kalendarii  Demorganiani  5U  et  Pascha  erit  die  Martii  26t0.' 


TABULA    HYSTORIARUM. 

1  c. 

(vii.) 

28  Martii ; 

14.  3.  11.  19t 

2  C. 

(xiv.) 

4  Aprilis ; 

8.  16.  5.  13.  2f 

3  C. 

(xxi.) 

1 1  Aprilis ; 

10.  18.  7.  15t 

4  C. 

(xxviii.) 

18  Aprilis; 

4.  12.  1.  9.  17t 

5  C. 

(xxxv. ) 

25  Aprilis ; 

6 

1  B. 

(vi.) 

27  Martii; 

14.  3.  11 

2  B. 

(xiii.) 

3  Aprilis ; 

19.  8.  16.  5.  13 

3  B. 

(XX.) 

10  Aprilis; 

2.  10.  18.  7 

4  B. 

(xxvii.) 

17  Aprilis; 

15.  4.  12.  1.  9t 

5  B. 

(xxxiv.) 

24  Aprilis  ; 

17.  6 

A.D.      . 

A.UREUS 

XUMERUS. 

1880 

(19)     pica  erit 

2  D,  et  1  C  a  mense  Martio. 

1881 

(i)     

4  B  per  annum. 

1882 

(2)         

3  A 

1883 

(3)        

1  G 

1884 

(4)        

4  F,  et  4  E  a  mense  Martio. 

1885 

(5)        

3  D  per  annum. 

1886 

(6)        

5  C 

1887 

(7)       

3  B 

1888 

(8)        

2  A,  et  2  G  a  mense  Martio. 

1889 

(9)        

5  F  per  annum. 

1890 

(10)     

3  E 

1891 

(11)      

2D 

1892 

(12)      

4  C,  et  4  C  a  mense  Martio. 

1893 

(13)      

2  A  per  annum. 

1894 

(14)      

1  G 

1895 

(15)      

4F 

1896 

(16)      

3  E,  et  3  D  a  mense  Martio. 

1897 

(17)      

4  C  per  annum. 

1898 

(18)      

3  B 

1899 

(19)      

2  A 

1900 

(1)        

4  G  (non  bissextil.)  per  annum. 

Nota  quod  in  unoquoque  anno  a  mense  Augusto  inito  aut  mox  ineundo 
usque  in  octavas  Epyphanise  sequentis  anni  omne  A,  omne  B...ttc, 
vocitatur  6  A,  6  B...&C.  (aut  interdum  A  tantum,  B  tantum,  &c.,  sine 
numero)  ut  unicuique  Temporale  nostrum  pervolventi  satis  patebit.] 


CCclxxxiii  TABULA   HYSTORIARUM.  CCclxxxiv 


[TABULA   HYSTORIARUM.] 

Tamen  cautus  sit  lector  huius  operis  quibusdain  annis  bissextilibus. 
Nam  in  quibusdam  saltandum  est  a  1.  A.  usque  ad  2.  A.,  et  a  1.  C.  usque  ad 
2.  C.  ;  et  sic  de  ceteris  litteris,  de  quibus  in  suis  locis  patet  :  ut  sic, — 

Quando  luna  currit  per  2.,  et  in  eodem  anno  fuerit  bissextus  :  tunc 
accipietur  2.  A.  pro  littera  dominicali  et  non  1.  A.,  et  observentur  omnia 
quse  scripta  sunt  ibidem. 

Et  ideo  in  anno  bissextili,  si  vis  esse  securus,  primo  quaere  Pascha, 
deinde  computa  retro  Dominicas  novem  quousque  ad  Septuagesimam  per- 
veneris  :  quse  erit  in  ipsa  Dominica  nona,  Dominica  Paschse  non  com- 
putata.  Et  secundum  hoc,  Hystoriam  Domine  ne  in  ira,  incipe,  juxta 
regulam  inceptionis  illius  hystoriae.  Deinde  considerato  ebdomadarum 
numero  durationis  ejusdem  hystorise  usque  ad  Septuagesimam  prius  iu- 
ventam,  accipe  Picam  juxta  litteram  dominicalem  tunc  currentem,  et  eodem 
ebdomadarum  numero  convenientem. 


Sabbato  in  crastino  octavarum  Epyphanise,  de  S.  Maria  siue  vesperis. 

1.  A.       Dominica  prima  post  octavas  Epyphanise  xviii  kalendarum  Februarii  tota 

cantetur  hystoria  et  tantum  memoria  de  Sancto  [Mauro]  et  de  S.  Maria.  In 
Iaudibus  omnes  antiphonse  dicuntur.  Secundae  vesperae  erunt  de  com- 
memoratione,  et  memoria  de  Sancto  [Marcello]  et  de  S.  Maria. 

Feria  ii.,  iii.,  et  iv.  de  commemorationibus,  et  duse  missse  dominicales 
dicuntur  in  capitulo  in  ii.  et  iii.  feria,  et  in  iv.  feria  dicitur  Y.  Sjnritus 
et  alme  (p.  483). 

2.  A.      Nota  quod  quando  luna  currit  per  15,  et  in  eodem  anno  fuerit  bissextus 

accipietur  3.  A. 

Dominica  prima  post  octavas  Epyphaniae  tota  cantetur  hystoria  ut  supra 
ad  1.  A. 

Feria  ii.,  iii.  et  iv.  de  commemorationibus,  et  memoria  de  Sanctis  [Mar- 
cello,  Sulpicio,  Prisca]  et  de  S.  Maria. 

Dominica  Secunda  de  S.  Yincentio.  Antiphona  super  psalmum  et  re- 
sponsorium  cantetur  in  superiori  gradu.  Ad  primas  vesperas  memoria  de 
S.  Agnete,  de  dominica,  et  de  S.  Maria ;  et  ad  secundas  vesperas  memoria 
de  dominica  et  de  S.  Maria,  et  missa  dominicalis  dicitur  in  capitulo  sine 
memoria. 

Feria  ii.  de  feria,  cum  responsorio  de  eadem  feria,  et  missa  Adorate. 

Feria  iii.,  v.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus,  cum  V.  Spiritus  et  alme. 

3.  A.      Dominica  prima  post  octavas,  de  dominica ;  memoria  et  medise  lectiones 

de  Sancto  [Mauro].     In  laudibus  omnes  antiphonre  dicuntur. 
Feria  ii.,  iii.,  et  iv.     de  commemorationibus. 
Dominica  Secunda  de  Sancto  [Yincentio],  ut  supra  ad  2.  A. 


CCCIXXXV  POST   OCTAVAS    EPYPHANLE.  CCClxxxvi 

Feria  ii.     de  feria  ciun  niissa  dominicali. 
Feria  iii.,  v.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Dominica  Tertia  tota  cantetur  hystoria.  In  laudibus  omnes  antiphonse 
dicuntur. 

Feria  ii,  iii.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus,  cum  V.  Spiritus  et  alme. 

A.  Xota  quod  quando  luna  currit  per  11,  et  in  eodem  anno  fuerit  bis- 
sextus,  tunc  accipietur  5.  A  *. 

Dominica  prima  post  octavas  Epyphania?  tota  cantetur  hystoria.  Me- 
moria  et  mediae  lectiones  de  Sancto  [Alauro].    Inlaudibus  omnes  antiphona?. 

Feria  ii.,  iii,  et  iv.     de  commemorationibus. 

Dominica  Secunda  de  Sancto  [Vincentio],  ut  supra  ad  2.  A. 

Feria  ii.     de  feria  cum  missa  dominicali. 

Feria  iii.,  v.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Dominica  Tertia  tota  cantetur  hystoria.     In  laudibus  omnes  antiphonse. 

Feria  ii.,  iii.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Dominica  Quarta  de  S.  Agatha, 

Feria  iii.,  v.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus  et  in  iv.  Feria  de  feria 
cum  missa  dominicali.     Sabbato  dicitur  V.  Spiritus  et  alme  (p.  483). 

A.  Dominica  prima  post  octavas  Epyphania?  incohetur  hystoria  Domine  ne 
in  ira.     Omnia  ut  supra  ad  4.-4. 

Dominica  Secunda  patet. 

Feria  ii.     de  feria  cum  missa  dominicali. 

Feria  iii.,  v.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Dominica  Tertia  tota  cantetur  hystoria. 

Feria  ii,  iii,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Dominica  Quarta  de  S.  Agatha  :  memoria  de  dominica  ad  utrasque 
vesperas,  ad  matutinas,  et  ad  missam. 

Feria  iii.,  v.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Et  in  iv.  Feria  dicitur  missa  dominicalis. 

Dominica  Sexta  tota  cantetur  hystoria.  In  laudibus  omnes  antiphonse 
dicuntur. 

Feria  ii.,  vi.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Feria  iv.     de  feria  cum  epistola  et  evangelio  ejusdem  feriae. 

Sabbato  dicitur  V.  Spiritus  et  alme. 

Feria  vi.  et  Sabbato  post  octavas  Epyphanise  de  commemoratione. 

B.  _  Dominica  prima  post  octavas  Epyphanise  tota  cantetur  hystoria  Domine  ne 
•n  ira.  In  laudibus  omnes  antiphonse  dicuntur  :  et  memoria  tantum  de  Sancto 
Marcello  f. 

Feria  ii  et  iii.  de  commemoratione,  et  dicitur  V.  Spiritus  et  alme,  et 
duaB  missse  dominicales  dicuntur  in  capitulo  in  eisdem  feiiis. 

B.  Xota  quod  quando  luna  currit  per  4,  et  eodem  amio  fuerit  bissextus,  tunc 
accipiatur  3.  B. 

Feria  vi.  et  Sabbato  post  octavas  Epyphaniae,  de  commemoratione. 
Dominica  prima  post  octavas  Epyphanias  inchoetur  hystoria,  et  memoria 
et  mediap  lectiones  de  Sancto  [Marcello  papa].     In  laudibus  omnes  anti- 
phonae  dicuntur  et  duae  meniorie. 

*'3A.'    ChevaUon,  1531.  t  '  et  de  S.  Maria.'     1525-6. 

S.B.    I.  n 


cccixxxvii  post  octavas  epyphanijE.  ccclxxxviii 

Feria  ii.,  iv.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus,  et  dicitur  V.  Spiritus  et 
alme  (p.  483). 

Et  missa  Adorate  dicitur  in  vi.  feria  pro  missa  de  die  :  et  memoria  de 
festo  [S.  Agnetis]. 

3.  .B.      Nota  quod  quando  luna  currit  per  17,  et  in  eodem  anno  fuerit  bissextus, 

tunc  accipietur  4.  B. 

Feria  vi.  et  Sabbato  post  octavas,  de  commemoratione. 

Dominica  prima  post  octavas  Epyphanise  inchoetur  hystoria,  et  memoria 
et  medise  lectiones  de  festo  [S.  Marcelli].  In  laudibus  omnes  antiphonse 
dicuntur. 

Feria  ii.  et  iii.,  de  commemoratione. 

Dominica  Secunda  tota  cantetur  historia. 

Feria  ii.,  iv.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Dominica  Tertia  de  servitio  dominicali,  memoria  et  medise  lectiones  de 
festo  [S.  Batildse],  vi.  R.  Eegnum  mundi.  In  laudibus  omnes  antiphonse 
dicuntur. 

Feria  ii.,  iii.,  et  vi.,  de  commemorationibus ;  et  dicitur  V.  Spvritus  et 
alme. 

4.  B.      Dominica  prima  post  octavas  Epyphanise  inchoetur  hystoria,  memoria, 

et  medise  lectiones  de  Sancto  [Marcello].  In  laudibus  omnes  antiphonse 
dicuntur. 

Feria  ii.,  et  iii.,  de  commemoratione. 

Dominica  Secunda  tota  cantetur  historia. 

Feria  ii.,  iv.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Dominica  Tertia  de  servitio  dominicali ;  memoria  et  mediae  lectiones  de 
festo  [S.  Batildse],  vi.  R.  Eegnum  mundi. 

Feria  ii.,  iii.,  et  vi.,  de  commemorationibus. 

Dominica  Quarta,  de  servitio  dominicali,  memoria  et  medise  lectiones  de 
Sanctis  [Vedasto  et  Amando].     In  laudibus  omnes  antiphonse  dicuntur. 

Feria  ii.,  iii.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus,  cum  V.  Spiritus  et  alme. 

Feria  iv.  et  vi.,  de  feria.  Et  in  vi.  feria  dicitur  missa  de  quinta 
dominica. 

5.  B.      Dominica  prima  post  octavas  Epyphanise  inchoetur  hystoria,  memoria  et 

medise  lectiones  de  Sancto  [Marcello].     In  laudibus  omnes  antiphonaB. 

Feria  ii.  et  iii.,  de  commemoratione. 

Dominica  Secunda  tota  cantetur  historia. 

Feria  ii.,  iv.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Dominica  Tertia,  de  servitio  dominicali  :  memoria  et  medise  lectiones  de 
festo  [S.  Batildse],  vi.  B.  Eegnum  mundi. 

Feria  ii.,  iii.,  et  vi.,  de  commemorationibus. 

Dominica  Quarta,  de  servitio  dominicali ;  memoria  et  medise  lectiones  de 
Sanctis  [Vedasto  et  Amando]. 

Feria  ii.,  iii.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Feria  iv.  et  vi.  de  feria,  cum  responsoriis  de  eisdem  feriis. 

Dominica  Quinta,  de  servitio  dominicali.     In  laudibus  omnes  antiphonse. 

Feria  iii.,  v.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus,  cum  V.  Spiritus  et 
alme. 

Feria  vi.  de  feria,  cum  responsoriis  de  eadem  feria. 


CCclxxxix  POST   OCTAVAS   EPYPHANLE.  CCCXC 

L.  C.  Nota  quod  quando  luna  currit  per  10,  et  in  eodem  anno  fuerit  bissextus, 
tunc  accipietur  2.  C. 

Feria  v.  et  vi.,  et  Sabbato  post  octavas  Epyphanise,  de  commemora- 
tionibus,  et  memoria  de  Sanctis. 

Dominica  prima  post  octavas  Epyphanise  tota  cantetur  historia  et  me- 
moria  tantum  de  Sancto  [Sulpitio].     In  laudibus  omnes  antiphonse. 

Feria  ii.  et  Sabbato,  de  commemoratione  cum  Y.  Spiritus  et  alrne;  et 
duse  missae  dominicales,  scilicet  Omnis  terra.  et  Adorate,  in  capitulo  dicuntur, 
scilicet  Feria  iii.  et  Feria  v. 

).  C.  Dominica  prima  post  octavas  Epyphanise  inchoetur  hystoria  et  medise 
lectiones  de  festo  [S.  Sulpitii].  In  laudibus  omnes  antiphonse. 

Feria  ii.  et  Sabbato,  de  commemoratione,  et  nichil  de  tertia  commemora- 
tione  in  hac  ebdomada. 

Dominica  Secunda  tota  cantetur  hystoria.  In  laudibus  omnes  antiphonae. 
Feria  iii.,  vi.,  et  Sabbato  de  commemorationibus. 

Et  missa  Adorate.  dicitur  in  v.  Feria  pro  alta  missa,  et  memoria  de  festo. 
Et  in  Sabbato  dicitur  Y.  Spiritus  et  alme  (p.  483). 

3.  C.  Nota  quod  quando  luna  currit  per  6,  et  in  eodem  anno  fuerit  bissextus, 
tunc  accipiatur  4.  C. 

Dominica  prima  post  octavas  Epyphaniae  inchoetur  hystoria,  memoria, 
et  mediee  lectiones  de  Sancto  [Sulpitio].     In  laudibus  omnes  antiphonse. 

Feria  ii.  et  Sabbato,  de  commemoratione,  et  nichil  de  tertia  commemora- 
tione. 

Dominica  Secunda  post  octavas  Epyphanise  tota  cantetur  hystoria. 

Feria  iii.,  vi.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Dominica  Tertia,  de  servitio  dominicali.     In  lauclibus  omnes  antiphonse. 

Feria  ii.,  v.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus  cum  Y.  Spiritus  et  alme. 

i.  C.  Nota  quod  quando  luna  currit  per  19,  et  in  eodem  anno  fuerit  bissextus, 
tunc  accipiatur  5.  C. 

Dominica  prima  post  octavas  Epiphaniae  inchoetur  hystoria  et  medise 
lectiones  de  festo  [S.  Sulpitii].     In  laudibus  omnes  antiphonae. 

Feria  ii.  et  Sabbato,  de  commemoratione. 

Dominica  Secunda  post  octavas  Epiphanise,  de  servitio  dominicali  :  tota 
cantetur  historia. 

Feria  iii.,  vi.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Dominica  Tertia*,  de  servitio  dominicalL 

Feria  ii.,  v.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus  et  memoria  de  Sanctis. 

Dominica  Quarta,  tota  cantetur  hystoria.    In  laudibus  omnes  antiphonse. 

Feria  ii.;  iii.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Feria  v.,  de  feria,  cum  epistola  et  evangelio  iv.  feriae  : 

Et  in  vi.  Feria  dicitur  missa  de  quinta  dominica. 

Sabbato  dicitur  Y.  Spiritus  et  alme. 

5.  C.      Dominica  prima  post  octavas  Epiphaniae,  inchoetur  hystoria  et  medioe 
lectiones  de  Sancto  [Sulpitio].     In  lauciibus  omnes  antiphonse. 
Feria  ii.  et  Sabbato,  de  commemoratione. 
Dominica  Secunda,  tota  cantetur  hystoria. 
Feria  iii.,  vi.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

7l2 


CCCXCl  POST   OCTAVAS    EPYPHANI.E.  CCCXCll 

Dominica  Tertia,  de  servitio  dominicali 
Feria  ii.,  v.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 
Dominica  Quarta,  de  servitio  dominicali. 
Feria  ii.,  iii.,  et  Sabbato  de  commemorationibus. 
Feria  v.  de  feria.     Epistola  et  evangelium  quartae  ferioe. 
Dominica  Quinta,   de  servitio  dominicali  et  medise  lectioncs  de  Sancto 
[Valentino].     In  laudibus  omnes  antiphonae. 

Feria  v.,  vi.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus,  cum  V.  Spiritus  et  alme. 

Feria  iii.*  missa  Salus  populi. 

Feria  iv.,  epistola  et  evangelium  eiusdem  feriae. 

1.  D.       Nota  quod  quando  luna  currit  per  16,  et  littera  dominicalis  D.  et  in 

eodem  anno  fuerit  bissextus  :  tunc  ab  18  die  Januarii  usque  ad  ultimum 
diem  Februarii  accipietur  2.  D.  pro  littera  dominicali  :  et  tunc  accipietur 
1.  G.  pro  littera  dominicali. 

LlTTERA  DOMINICALIS  D. 

Tertio  idus  Januarii  inchoetur  hystoria  Domine  ne  in  ira,  cum  memoria 
tantum. 

Sabbato,  de  S.  Maria  cum  V.  Spiritus  et  alme,  et  memoria  de  Sancto 
[Sulpitio]. 

Feria  iv.,  v.,  et  vi.,  de  feria  cum  V.  et  R.  de  suis  propriis  feriis,  et 
non  de  hystoria  dominicali.  In  his  tribus  feriis  dicuntur  missse  In  excelso, 
Omnis  terra,  et  Adorate,  et  nihil  fiat  de  sanctis  nisi  memoria  tantum  ad 
vesperas  et  matutinas  de  S.  Maria  f. 

Feria  v.,  vi.,  et  Sabbato  post  Octavas  Epyphanise,  de  commemorationibus, 
et  memoria  de  Sanctis  et  de  S.  Maria. 

2.  D.      Dominica  prima  post  octavas  Epiphaniae  tota  cantetur  hystoria,  et  memoria 

tantum  de  festo  [S.  Priscse],  et  de  S.  Maria.    In  laudibus  omnes  antiphonae. 

Feria  vi.  et  Sabbato,  de  commemoratione.  Et  duse  missaa  dominicales, 
scilicet  Omnis  terra,  et  Adorate,  in  capitulo  dicuntur  in  ii.  et  iii  feria;  et  in 
Sabbato  dicitur  V.  Spiritus  et  alme  (p.  483). 

Feria  v.,  vi.,  et  Sabbato  post  octavas  Epyphanise,  de  commemorationibus, 
et  memoria  de  Sanctis  et  de  S.  Maria. 

3.  D.       [Nbta  quod  quando  luna  currit  per  12,  et  in  eodem  anno  fuerit  bissextus  : 

tunc  accipiatur  4.  D.  et  3.  C.  pro  littera  dominicali.] 

Dominica  prima  post  octavas  Epyphanise,  tota  cantetur  hystoria;  et  tantum 
memoria  de  festo  [S.  Priscse],  et  de  S.  Maria.     In  laudibus  omnes  antiphonse. 

Feria  vi.  et  Sabbato  de  commemoratione,  et  nihil  de  tertia  commemo- 
ratione. 

Dominica  Secunda,  de  Apostolo  [Paulo],  et  memoria  de  Sancto  [PraBJecto], 
et  de  dominica,  et  de  S.  Maria. 

Feria  ii.,  v.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus  cum  V.  Spiritus  et  alme, 
et  dua3  missse  dominicales,  scilicet  Omnis  terra,  et  Adorate,  dicuntur  in  iv. 
et  vi.  Feria  pro  alta  missa,  et  memoria  de  festo. 

*  '  Fcria  ii.  missa  Salus  populi.'    Directorium  (1495),  Portif.  1525-6.  Cf.  p.  cccclxxx.  n. 

+  '  ad  vesperas  et  matutinas  de  S.  Maria.]  id  est,  ad  vesperas  de  S.  Maria  et  ad 
matutinas  de  S.  Maria,  scilicet  in  Omcio  Parvo  B.  Mariiie,  quod,  quandocunque  non 
fieret  Plenum  Servitium  de  ea,  Officio  diei  addendum  erat. '    (C.  Seager,  Portif.  i.  xlvi.) 


CCCXciii  POST   OCTAVAS   EPYPHANLE.  CCCXCIV 

Feria  v.,  vi.,  et  Sabbato  post  octavas  Epyphanice,  de  conirnemorationibus, 
et  meinoria  de  Sanctis  et  de  S.  Maria. 

D.       Dominica  prima  post  octavas  Epyphaniae,  omnia  ut  supra  ad  3.'  D. 

Feria  vi.  et  Sabbato  de  commemoratione,  et  nicliil  de  tertia  commemo- 
ratione. 

Dominica  Secunda,  de  Apostolo  [Paulo]  et  memoria  de  Sancto  [Praejecto], 
et  de  dominica,  et  de  S.  Maria. 

Feria  ii.,  v.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus;  et  missa  dominicalis 
dicitur  in  vi.  Eeria  pro  alta  missa. 

Dominica  Tertia,  de  servitio  dominicali,  et  memoria  et  medise  lectiones 
de  festo  [S.  Brigidse].  In  laudibus  omnes  antiphona?.  Secundae  vesperse 
erunt  de  Purificatione,  et  memoria  sub  silentio  de  dominica. 

Feria  iv.,  vi.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus,  cum  V.  Spiritus  et  alme. 

D.  Nota  quod  quando  luna  currit  per  8,  et  in  eodeni  anno  fuerit  bissextus  : 
tunc  in  Cathedra  S.  Petri  erit  Septuagesima. 

Feria  iv.  in  crastino  octavarum  Epiphanise,  de  S.  Felice ;  in  missa 
dicuntur  tres  collectaB  * 

Feria  v.,  vi.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus,  et  memoria  de  Sanctis  et 
de  S.  Maria. 

Dominica  prima  post  octavas  Epiphanise  tota  cantetur  hystoria  et  tantum 
memoria  de  festo  [S.  Prisca?],  et  de  S.  Maria.  In  laudibus  omnes  antiphona? 
dicuntur. 

Feria  vi.  et  Sabbato  de  commemoratione. 

Dominica  Secunda,  de  Apostolo  [Paulo],  et  memoria  de  Sancto  [Prsejecto], 
de  dominica,  et  de  S.  Maria. 

Feria  ii.  et  v.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus,  et  rnissa  dominicalis 
dicitur  in  capitulo,  et  tunc  ad  altam  missam  dicuntur  tantum  duae  memorise. 

Dominica  Tertia,  de  dominica  et  mediae  lectiones  de  festo  [S.  Brigidae]. 
Secundse  vesperse  erunt  de  Purihcatione,  et  memoria  sub  silentio  dedominica. 

Feria  iv.,  vi.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus,  et  memoria  de  Sanctis. 

Dominica  Quarta  tota  cantetur  hystoria.    In  laudibus  omnes  antiphonse. 

Feria  ii.,  v.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus,  cum  V.  Spiritus  et  alme. 

Feria  iv.  Epistola  et  Evangelium  eiusdem  feri?e. 

Feria  vi.  missa  de  quinta  dominica. 

E.  Nota  quod  quando  lnna  currit  per  5,  et  in  eodem  anno  fuerit  bissextus, 
tunc  accipiatur  2.  E. 

LlTTERA  DOMINICALIS  E. 

Pridie  idus  Januarii  totum  servitium  fiat  de  octava  [Epyphaniae],  et 
hystoria  Domine  ne  in  ira,  cum  memoria  inchoetur. 

Feria  v.  et  Sabbato  de  commemoratione.  In  Sabbato  dicitur  V.  Spiritus 
et  ahne,  et  nichil  de  tertia  comuiemoratione. 

Feria  iii.,  iv.,  et  vi,  de  feria  cum  responsoriis  de  suis  propriis  ferialibus 
ct  non  de  hystoria  dominicali,  et  nichil  de  sanctis  ibidem  contingentibus, 
nisi  tantum  memoria  ad  vesperas  et  ad  matutinas  de  S.  Maria  :  et  in  his 
tribus  feriis  dicuntur  missae  In  excelso,  Omnis  tcrra,  [et]  Adorate. 

*  '  quinquc  Collecta.*     Birectoriu.ru  (1±%),  Poitif.  1525-G. 


CCCXCV  POST   OCT.    EPYPHANLE.  CCCXCVl 

2.  E.      Nota  quod  quando  luna  currit  per  18,  et  in  eodem  anno  fuerit  bissextus, 

tunc  accipietur  3.  E. 

Feria  iii.  in  crastina  octavse  Epiphanise,  de  S.  Felice,  in  missa  dicuntur 
tres  collectse*. 

Feria  iv.,  vi.,  et  Sabbato,  de  commemorationfbus,  et  memoria  de  Sanctis. 

Dominica  prima  post  octavas  Epyphaniae  tota  cantetur  hystoria.  In 
laudibus  omnes  antiphonse,  et  festum  S.  Wulstani  differatur  in  v.  feriam. 

Feria  vi.  de  S.  Maria,  cum  V.  Spiritus  et  alme,  et  duse  rnissae  dominicales 
dicuntur  in  capitulo,  iv.  et  vi.  Feria. 

3.  E.      Nota  quod  quando  luna  currit  per  1,  et  in  eodem  anno  fuerit  bissextus, 

tunc  accipiatur  4.  E. 

Feria  iii.  post  octavas  Epiphanise  de  S.  Felice  :  ad  missam  dicuntur 
tres  collectse*. 

Feria  iv.,  vi.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Dominica  prima  post  octavas,  de  S.  Wulstano;  et  hystoria  inchoetur 
cum  memoria  tantum  ad  altam  missam,  et  memoria  de  S.  Maria,  et  de 
omnibus  sanctis  tantum ;  missa  dominicalis  dicitur  in  capitulosine  memoria. 

Feria  v.  et  vi.  de  commemoratione,  et  nihil  de  tertia  commemoratione. 

Dominica  Secunda  tota  cantetur  hystoria.    In  laudibus  omnes  antiphonae. 

Feria  iv.,  vi.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus  et  missa  Adorate  in  v. 
Feria  dicitur  pro  missa  de  die  :  et  memoria  de  festo  [S.  Batildae]. 

Sabbato  V.  Spiritus  et  alme  (p.  483). 

4.  E.      Nota  quod  quando  luna  currit  per  14,  et  in  eodem  anno  fuerit  bissextus, 

tunc  accipietur  5.  E. 

Feria  iii.  post  octavas  Epiphanise  de  S.  Felice  ad  missam  tres  col- 
lectse  *. 

Feria  iv.,  vi,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Dominica  prima  post  octavas  Epyphanise,  et  per  Hebdomadam,  ut  supra 
ad  3E. 

Dominica  Secunda  post  octavam  Epiphanise  tota  cantetur  historia.  In 
laudibus  omnes  antiphona?. 

Feria  iv.,  vi.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Dominica  Tertia,  de  Purificatione,  et  memoria  de  dominica  sub  silentio. 

Feria  iii.,  vi.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus  :  missa  dominicalis  in 
ii.  Feria,  et  memoria  de  Sancto  [Blasio]. 

Sabbato  dicitur  V.  Spiritus  et  alme  (p.  483). 

5.  E.      Feria  iii.,  iv.,  v.,  vi.,  et  Sabbato  post  octavas  Epiphanise,  et  per  ebdoma- 

dam,  omnia  ut  supra  ad  4  E. 

Dominica  prima  post  octavas  Epiphanise,  et  per  ebdomadam,  omnia  ut 
supra  ad  4.  E. 

Dominica  Secunda  post  octavas  Epiphaniae  tota  cantetur  hystoria. 

Feria  iv.,  vi.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Dominica  Tertia  post  octavas  Epiphanise,  de  Purificatione,  et  memoria 
sub  silentio  de  dominica. 

Feria  iii.,  vi.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus,  et  missa  dominicalis  in 
ii.  Feria  dicitur. 

Dominica  Quarta,  totum  servitium  de  dominica.  In  laudibus  omnes 
antiphonse. 

*   'quinque  Collectce:    Directorium  (1495),  Portif.  1525-6. 


CCCXCvii  POST   OCT.    EPYPHANI.E.  CCCXCVlil 

Feria  iii.  v.  et  Sabbato,  de  commemoratioxiibus,  cum  V.  Spiritus  et  alme. 
Et  in  iv.  Feria  dicitur  missa  dominicalis  doruinicas  quintae. 

1#  F.  Littera  Dominicalis  F.  Tredecimo  die  Januarii  fiat  servitium  de 
octava  Epiphaniae,  et  mediae  lectiones  de  Sancto  [Hilario],  et  hystoria 
Domine  ne  in  irci  inchoetur  cum  memoria,  Ant.  Peccata  mea,  et  postea 
memoria  de  S.  Maria. 

Feria  iii.  et  v.  de  commemoratione,  et  nichil  de  tertia  commemoratione. 
Feria  ii.,  iv.,  et  vi.,  de  feria,  et  nichil  de  festis  ibidem  contingentibus  nisi 
tantum  memoria  ad  vesperas  et  matutinas  de  S.  Maria,  et  in  tribus  diebus 
non  dicitur  R.  de  hystoria,  sed  R.  de  suis  propriis  feriis ;  lectiones  tamen 
legantur  per  ordinem,  et  in  his  tribus  feriis  dicuntur  tres  missae  domini- 
cales  In  excelso,  Omnis  terra  et  Adorate,  et  in  v.  Feria  dicitur  Y.  Spiritus 
et  alme. 

2.  F.      Nota  quod  quando  luna  currit  per  7,  et  in  eodem  anno  fuerit  bissextus, 

tunc  accipitur  3.  F.  pro  littera  dominicali. 

Littera  dominicalis  F.  Tredecimo  die  Januarii  fiat  servitium  de  octava 
Epyphaniae,  et  mediae  lectiones  de  sancto  [Hilario]. 

Feria  iii.,  v.,  et  vi.,  de  commemorationibus,  et  memoria  de  Sanctis  et  de 
S.  Maria.     Feria  iii.  incipiantur  Exequise  Mortuorum. 

Dominica  prima  post  octavas  Epyphanise,  tota  cantetur  historia  JDo- 
niine  ne  in  ira.  In  laudibus  omnes  antiphonae  :  et  festum  [Fabiani  et 
Sebastiani]  differatur  in  iv.  Feriam. 

Feria  v.  et  Sabbato,  de  commemoratione  cum  Y.  Spiritus  et  alme ;  et 
duse  niissse  Dominicales  dicantur  in  capitulo  in  ii.  et  iv.  Feriis. 

3.  F.      Littera  dominicalis  F.     Tredecimo  die  Januarii,  de  octavis  Epyphaniaa 

et  niediae  lectiones  de  sancto  [Hilario]. 

Feria  iii,  v.,  et  vi.,  de  commemorationibus,  et  memoria  de  Sanctis,  et  de 
S.  Maria. 

Dominica  prima  post  octavas  Epyphaniae,  de  martyribus  [Fabiano  et 
Sebastiano],  et  hystoria  Domine  ne  in  ira  inchoetur  cum  memoria,  et  missa 
dominicalis  dicitur  in  capitulo. 

Feria  iv.,  v.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus  cum  Y.  Spiritus  et  alme. 

Dominica  Secunda,  tota  cantetur  hystoria,  et  memoria  tantum  de  Sancto 
[Juliano].     In  laudibus  omnes  antiphonse. 

Feria  iii.,  iv.,  et  v.,  de  commemorationibus,  cum  Y.  Spiritus  et  alme  (p. 
483). 

Et  missa  Adorate  dicitur  in  vi.  Feria;  et  memoria  de  festo  [S.  Pauli]. 

Sabbato  festum  Purificationis,  secundse  vesperse  erunt  de  festo  cum 
hymno  Quod  chorus.  Nulla  memoria  de  Sancto  [Blasio]  :  sed  de  dominica 
fiat  solennis  memoria. 

4.  F.      Nota  quod  quando  luna  currit  per  3,  et  in  eodem  anno  fuerit  bissextus, 

tunc  accipiatur  5.  F. 

Littera  dominicalis  F.  Tertio  decimo  die  Januarii  fiat  servitium  de 
Octavis  Epiphaniaa  et  medise  lectiones  de  sancto  [Hilario]. 

Feria  iii.,  v.,  et  vi.,  de  commemorationibus. 

Dominica  prima  post  octavas  Epyphanise,  de  martyribus  [Fabiano  et 
Sebastiano],  et  hystoria  Domine  ne  in  ira  inchoetur  cum  memoria. 


CCCXCIX  POST   OCT.    EPYPHANIiE.  CCCC 

Feria  iv.,  vi.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus,  et  missa  dominicalis 
dicitur  in  capitulo. 

Dominica  Secunda  tota  cantetur  hystoria.  In  laudibus  una  antiphona  et 
memoria  tantum  de  sancto  [Juliano]  et  de  S.  Maria. 

Feria  iii.,  iv.,  et  v.,  de  commemorationibus. 

Sabbato  de  Purificatione.  Ad  secundas  vesperas  fiat  memoria  de  do- 
minica  sub  silentio,  nulla  memoria  de  sancto. 

Dominica  Tertia  de  servitio  dominicali,  memoria  et  medise  lectiones  de 
sancto  [Blasio].     In  laudibus  omnes  antiphonse. 

Feria  v.r  vi.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus,  cum  "V.  Spiritus  et  alme. 

Missa  de  quarta  dominica  in  ii.  Feria  dicitur,  et  missa  de  quinta  dominica 
praetermittatur. 

5  Y.  Littera  dominicalis  F.  Tredecimo  die  Januarii,  de  octavis  Epyphanise, 
memoria  et  medise  lectiones  de  sancto  [Hilario]. 

Feria  iii.,  v.,  et  vi.,  de  commemorationibus,  et  memoria  de  sanctis  et  de 
S.  Maria. 

Dominica  prima  post  octavas  Epiphanise,  de  martyribus  [Fabiano  et 
Sebastiano],  et  hystoria  Domine  ne  in  ira  inchoetur  cum  memoria  tantum. 

Feria  iv.,  v.,  et  Sabbato,  de  commemorationibuS)  et  missa  dominicalis 
dicitur  in  capitulo  in  dominica. 

Dominica  Secunda,  tota  cantetur  hystoria.  In  laudibus  una  sola  anti- 
phona  et  memoria  tantum  de  S.  Juliano  et  de  S.  Maria. 

Feria  iii.,  iv.,  et  v.  de  commemorationibus.  Sabbato  festum  Purifica- 
tionis.  Ad  ii.  vesperas  memoria  de  dominica  sub  silentio  et  nichil  de 
S.  Blasio. 

Doniinica  Tertia,  de  servitio  dominicali,  medise  lectiones  de  S.  Blasio, 
vesperse  erunt  de  dominica. 

Feria  ii.  et  v.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Dominica  Quarta,  de  dominica.  In  laudibus  omnes  antiphonae  :  me- 
moria  et  medise  lectiones  de  festo  [S.  Scholasticse]. 

Feria  ii.,  iii.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus,  cum  V.  Sjdritus  et 
alme  (p.  483). 

Feria  iv.  epistola  et  evangelium  illius  ferise. 

Feria  vi.  dicitur  missa  de  quiuta  dominica. 

1.  G.      Nota  quod  quando  luna  currit  per  13,  et  in  eodem  anno  fuerit  bissextus 

tunc  accipiatur  2  G. 

Littera  dominicalis  G.  Quarto  decimo  die  Januarii  tota  cantetur 
historia  Domine  ne  in  ira :  tantum  memoria  de  sancto  [Felice]  et  de  S. 
Maria.     In  laudibus  omnes  antiphonse. 

Feria  iii.,  iv.,  et  v.,  de  commemorationibus,  cum  V.  S^nritus  et  alme. 
Missa  Omnis  terra  dicitur  ii.  feria  et  memoria  de  sancto  [Mauro]  :  et  missa 
Adorate  dicitur  in  capitulo  feria  vi. 

2.  G.      Littera    dominicalis    G.       Quarto    decimo   die   Januarii   tota   cantetur 

hystoria  Domine  ne  in  ira,  et  tantum  memoria  de  sancto  [Felice]  et  de 
S.  Maria.     In  laudibus  omnes  antiphonse. 

Feria  iii.,  iv.,  et  v.,  de  commemorationibus. 

Dominica  Secunda  de  S.  Agncte  et  missa  dominicalis  dicitur  in  capitulo. 


CCCCl  POST   OCTAVAS   EPYPIIANLE.  CCCCll 

Feria  iii.,  iv.,  et  Sabbato,  cle  commemorationibus  cum  V.  Spiritus  et 
alme,  et  missa  Adorate  dicitur  in  vi.  feria. 

3.  G.      Nota  quod  quando  luna  currit  per  9,  et  in  eodem  anno  fuerit  bissextus 

tunc  accipietur  4.  G. 

Littera  dominicalis  G.  Quarto  decimo  die  Januarii  tota  cantetur 
hystoria  Domine  ne  in  ira,  et  tantum  memoria  de  sancto  et  de  S.  Maria. 
In  laudibus  omnes  antiphonse. 

Feria  iii.,  iv.,  et  v.,  de  commemorationibus. 

Dominica  Secunda,  de  S.  Agnete,  et  memoria  de  dominica  et  de  S.  Maria. 

Feria  iii.,  iv.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus,  et  missa  dominicalis 
dicitur  in  vi.  feria. 

Dominica  Tertia,  de  servitio  dominicali.  In  laudibus  omnes  antiphonne, 
memoria  et  medise  lectiones  de  festo  [S.  Agnetis,  2d0]. 

Feria  ii.,  iv.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus,  cum  V.  Spiritus  el 
alme. 

4.  G.      Littera  dominicalis  G.     Quarto  decimo  die  Januarii  inchoetur  hystoria 

Domine  ne  in  ira,  memoria  et  niedise  lectiones  de  sancto  [Felice].  ln 
laudibus  omnes  antiphonae. 

Feria  iii.,  iv.,  et  v.,  de  commemorationibus,  et  memoria  de  sanctis  et  de 
S.  Maria. 

Dominica  Secunda  de  S.  Agnete. 

Feria  iiL,  iv.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus,  et  missa  dominicalis 
dicitur  in  vi.  feria. 

Dominica  Tertia  de  servitio  dominicali,  et  memoria  et  medise  lectione? 
de  festo  [S.  Agnetis  2d0]. 

Feria  ii.,  iv.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Dominica  Quarta  tota  cantetur  hystoria.    In  laudibus  omnes  antiphonse. 

Feria  iv.,  v.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus,  cum  V.  Spiritus  ei 
alme. 

Feria  vi.  dicitur  missa  de  quinta  dominica. 

5.  G.      Littera  dominicalis  G.     Quarto  decimo  die  Januarii  inchoetur  hystoria 

Domine  ne  in  ira,  memoria  et  inedise  lectiones  de  sancto  [Felice].  In 
laudibus  omnes  antiphona?. 

Feria  iii.,  iv.,  et  v.  de  commemorationibus. 

Dominica  Secunda  de  S.  Agnete. 

Feria  iii.,  iv.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus,  et  missa  dominicalis 
dicitur  in  vi.  feria. 

Dominica  Tertia  de  servitio  dominicali,  et  fiant  medise  lectiones  de  festo 
[S.  Agnetis  2d0]. 

Feria  ii.,  iv.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Dominica  Quarta  tota  cantetur  hystoria.  Secundse  vesperae  erunt  de  festo 
[S.  Agathse],  et  memoria  de  dominica. 

Feria  iv.,  v.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus. 

Feria  vi.  de  feria.     Epistola  et  evangelium  ejusdem  ferirc. 

Dominica  Quinta  de  servitio  dominicali.     In  laudibus  omnes  antiphome. 

Feria  ii.,  iii.,  et  Sabbato,  de  commemorationibus  cum  V.  Spiritus  et  alme. 

In  v.  feria  epistola  et  evangelium  iv.  ferke. 


CCCClll 


POST   OCTAVAS   EPYPHANI^.     DE  SABBATO. 


CCCCIV 


DOMINICA  PRIMA  POST   OCTAVAS   EPYPHANI.E. 


Ad  primas  Vesperas. 

Ant.  Benedictus.  Psalmus  Ipsum*, 
ut  in  Psalterio  notatum  est  in  locis 
suis  propriis  (p.  215). 

Istas  Antiphonoe  cum  suis  Psalmis 
dicuntur  omnibus  sabbatis  per  an- 
num  quando  de  Dominica  agitur, 
pi*ceterquam  in  Paschali  tempore. 
Idem  autem  ordo  servetur  in  se- 
cundis  Vesperis  in  suis  Antiphonis 
dicendis. 

Capitulum.    (2  Cor.  i.  3). 

Benedictus  Deus  et  Pater  Domini 
nostri  Jesu  Christi,  Pater  miseri- 
cordiarum,  et  Deus  totius  conso- 
lationis,  qui  consolatur  nos  in  omni 
tribulatione  nostra. 

Hoc  Capitulum  dicatur  omnibus 
sabbatis  ad  Vesperas  usque  ad  Sep- 
iuagesimam,  et  a  Deus  omnium  us- 
que  ad  Adventum  Domini,  quando 
de  Dominica  agitur. 

R.  Deus  qui  sedes.  ii.  (p.  ccccvii.) 

Hymnus. 

Deus  creator  omnium 
polique  rector,  vestiens 
diem  decoro  lumine, 
noctem  soporis  gratia. 
Artus  solutos  ut  quies 
reddat  laboris  usui: 
mentesque  fessas  allevet, 
luctusque  solvat  anxios. 
Grates  peracto  jam  die 
et  noctis  exortu  preces 
votis  reos  ut  adjuves  : 
hymnuni  canentes  solvimus. 
Te  cordis  ima  concinant, 
te  vox  canora  concrepet, 
te  diligat  castus  amor, 
te  mens  adoret  sobria, 
Ut  cum  profundo  clauserit 
diem  caligo  noctium : 
fides  tenebras  nesciat, 
et  nox  fidei  luceat. 


Dormire  mentem  ne  sinas, 
dormire  culpam  noveris, 
castos  fides  refrigerans 
somni  vaporem  temperet. 
Exuta  sensu  lubrico 
te  cordis  alta  somnient, 
ne  hostis  invidi  dolo 
pavor  quietos  suscitet. 
Christum  rogemus  et  Patrem 
Christi  Patrisque  Spiritum, 
unum  potens  per  omnia 
fove  precantes  Trinitas.  Amen. 

Sequens  Versus,  scilicet  Gloria 
tibi,  Domine,  dicitur  quotidie  in 
fine  Hymnorum  usque  ad  Purifica- 
tionem,  nisi  in  fine  Hymni  Deus 
creator. 

V.  Vespertina  oratio :  ascendat 
ad  te,  Domine.  Et  descendat  super 
nos  misericordia  tua. 

Iste  Versus  dicatur  in  omnibus 
Sabbatis  ad  Vesperas  usque  ad  Qua- 
dragesimam,  et  a  Deus  omnium  usque 
ad  Adventum  Domini,  quando  de 
Dominica  agitur. 

Ant.  Peccata  mea,  Domine,  sicut 
sagittse  infixa  sunt  in  me  :  sed  ante- 
quam  vulnera  generent  in  me  :  sana 
me,  Domine,  medicamento  pceni- 
tentise,  Deus.       Ps.  Magnificat. 

Hazc  Antiphona  dicatur  in  omni- 
bus  Sabbatis  super  Psalmum  Mag- 
nificat  ad  Vesperas  usque  ad  Sep- 
tuagesimam,  vel  ad  Memoriam  de 
Dominica,  cum  de  aliquo  Festo  ix. 
Lectionum  fit  servitium. 

Oratio.  Vota,  qusesumus,  Do- 
mine,  supplicantis  populi  cselesti 
pietate  prosequere  :  ut  et  quse  agen- 
da  sunt  videant,  et  ad  implenda 
quse  viderint  convalescant.  Per 
Dominum. 

Memoria  de  sancta  Maria,  ut 
supra,  usque  ad  Purificationem. 

Si    in    hoc  Sabbato,  vel    in   alio 


*  'Ps.  Ipsum.'     Cf.  p.  ccccvii.  n. 


ccccv 


DOMINICA   I.   POST  OCT.    EPYPHANLE. 


CCCCVl 


abhinc  usque  ad  Passionem,  vel  ab 
Octavis  Paschce  usque  ad  Ascen- 
sionem  Domini,  vel  a  Festo  Trini- 
tatis  usque  ad  Adventum  Domini, 
cdiquod  simplex  Festum  ix  Lectio- 
num  evenerit,  Vesperce  fiant  de  Do- 
minica  et  Memoria  de  Festo,  nisi 
tale  fuerit  quod  in  Vigilia  prcece- 
denti  suas  Vesperas  habere  non  po- 
terat  :  vel  nisi  Octavce  Epyphanice 
in  hoc  Sabbato  contigerint  :  et  nisi 
tale  Festum  in  Dominica  contigerit 
de  quo  totum  servitium  fieri  debeat  : 
tunc  enim  in  Sabbato  Vesperce  de 
ipso  Festo  erunt,  cum  toto  suo  ser- 
vitio  in  ipsa  Dominica,  usque  ad 
Septuagesimam  si  tempus  prolixum 
fuerit,  et  Memoria  de  Dominica,  et 
postea  de  sancta  Maria,  scilicet  usque 
ad  Purificationem.  Tamen  si  ali- 
quod  Festum  iii  Lectionum  in  ipsa 
Dominica  contigerit,  tunc  in  prirnis 
fiat  de  eo  Memoria,  deinde  de  Do- 
minica,  et  postea  de  sancta  Maria, 
ad  primas  Vesperas,  et  ad  Matutinas, 
et  ad  Missam.  Quandocunque  vero 
Festum  ix  Lectionum  in  secunda 
feria  contigerit,  semper  in  Dominica 
erunt  Vesperce  de  Festo  et  Memoria 
de  Dominica,  nisi  duplex  Festum 
in  sabbato  prcecedenti  celebratum 
fuerit. 

Ad  Completoeium. 

A  nt.     Miserere. 

Ps.  Cum  invocarem  (iv.  p.  222). 
Et  cetera  ut  supra  in  crastino  Octa- 
varum  Epyphanice,  scilicet  in  Festo 
sancti  Mauri  abbatis. 

Ad  Matutixas. 

Invitatorium.  Prseoccupemus  fa- 
ciem  Domini,  Et  in  Psalniis  jubi- 
lemus  ei.       Ps.  Venite. 

Hoc  Invitatorium  dicatur  in  om- 
nlbus  Dominicis  usque  ad  Septua- 
gesimam,  quando  de  Dominica  agi- 
tur. 


Hymnus. 

Primo  dierum  omnium 
quo  mundus  extat  conditus, 
vel   quo  resurgens  conditor 
nos  morte  victa  liberet. 
Pulsis  procul  torporibus 
surgamus  omnes  ocius, 
et  nocte  quseramus  pium 
sicut  prophetam  novimus. 
Nostras  preces  ut  audiat, 
suamque  dextram  porrigat : 
et  expiatos  sordibus, 
reddat  polorum  sedibus. 
Ut  quique  sacratissimo 
hujus  diei  tempore 
horis  quietis  psallimus  : 
donis  beatis  muneret. 
Jam  nunc  paterna  claritas 
te  postulamus  affatim, 
absit  libido  sordidans 
omnisque  actus  noxius. 
Ne  fceda  sit  vel  lubrica 
compago  nostri  corporis  : 
per  quam  averni  ignibus 
ipsi  crememur  acrius. 
Ob  hoc,  Redemptor,  quaesumus 
ut  probra  nostra  diluas  : 
vitse  perennis  commoda 
nobis  benignus  conferas. 
Quo  camis  actu  exules 
etfecti  ipsi  cselibes  : 
ut  prsestolamur  cernui, 
melos  canamus  gloriae. 
Prsesta,   Pater  piissime, 
Patrique  compar  unice  (p.  6).     , 

In  fyrimo  Nocturno. 

Ant.     Servite  Domino  in  timore. 
Pscdmi.     Beatus  vir  (p.  5). 
Quare  fremuerunt. 
Domine,  quid. 
Domine,  ne  in  furore  i. 
Et  dicantur  sub  una  voce,  nullum 
Pscdmum    exaltando :    et    sub    uno 
Gloria  Patri  dicantur. 

Ant.     Domine  Deus  meus,  in  te 
speravi. 


CCCCVli    D03IIXE    NE    IN    IRA.     DOMINICA  I.   POST  OCT.  EPYPHANI.E.    CCCCVIU 


Psalmus  Ipsum*,  usque  ad  Psal- 
mum  Salvum  me  fac.  Sub  uno 
Gloria  dicantur  (pp.  10 — 15). 

Ant.  Respice  et  exaudi  me 
Domine  Deus  meus. 

Ps.  Salvum  me  fac  (xi.  p.  15). 
Sub  uno  Gloria  dicuntur  Psalmi 
usque  ad  Psalmum  Conserva  (pp. 
15—17). 

Hai  prcedictce  Antiphonce  cum  suis 
Psalmis,  et  alice  quce  sequuntur  in 
Nocturnis  dicantur  omnibus  diebus 
Dominicis  usque  ad  Passionem  Do- 
mini,  quando  de  Dominica  agitur. 

V.  Memor  fui  nocte  :  nominis 
tui,  Domine. 

R.     Et  custodivi  legem  tuam. 

Hac  die  incipiantur  Epistolce 
Pauli  :  et  legantur  in  Dominicis  et 
in  Feriis  usque  ad  Septuagesimam, 
quando  de  temporali  agitur. 

Lectiones  de  Epistola  Pauli  ad 
Romanos. 

Lectio  i.     (Rom.  i.  1.) 

Paulus  servus  Christi  Jesu  vo- 
catus  apostolus,  segregatus  in  evan- 
gelium  Dei  quod  ante  promiserat  per 
prophetas  suos  in  scripturis  sanctis 
de  Eilio  suo,  qui  factus  est  ei  ex 
semine  David  secundum  carnem, 
qui  prsedestinatus  est  Filius  Dei  in 
virtute  secundum  Spiritum  sancti- 
ncationis  ex  resurrectione  mortu- 
orum  Jesu  Christi  Domini  nostri  : 
per  quem  accepimus  gratiam  et 
apostolatum  ad  obediendum  fidei  in 
omuibus  gentibus  pro  nomine  ejus ; 
in  quibus  estis  et  vos  vocati  Jesu 
Christi  Domini  nostri  :  omnibus  qui 
sunt  Romse  dilectis  Dei  vocatis  sanc- 
tis,  gratia  vobis  et  pax  a  Deo  Patre 
et  Domino  nostro  Jesu  Christo.  Tu 
autem  Domine  miserere  nostri. 

R.  1.  Domine,  ne  in  ira  tua 
arguas    me,    neque    in    furore    tuo 

*  '  Psalmus  Ipsum.';  quasi  diceret,  is  Psalmus  cujus  initium  idem  est,  <?t  nihil  aliud 
sonat,  quam  initium  Antiphona?  cujusdam  jam  supradictae :  ut  in  hoc  loco  Psahnus 
vii.  (p.  10)  ipsum  est,  aut  nihil  aliud,  quoad  nomen  vel  titulum  Dominc  Deusmeus  in  te 
spcravi  adtinet,  quam  Antiphona  praelibata,  viz.  Dominc  Dews  mcus  (p.  15). 


corripias  me.    Miserere  mei,  Domine, 
quoniam  infirmus  sum. 

V.  Timor  et  tremor  venerunt 
super  me,  et  contexerunt  me  tene- 
brae,  et  dixi.     Miserere. 

Lectio  ii.     (Rom.  i.  8). 

Primum  quidem  gratias  ago  Deo 
meo  per  Jesum  Christum  pro  omni- 
bus  vobis  :  quia  fides  vestra  annun- 
ciatur  in  uniuerso  mundo.  Testis 
enim  michi  est  Deus  cui  servio  in 
spiritu  meo  in  evangelio  Filii  ejus, 
quod  sine  intermissione  memoriam 
vestri  facio  semper  in  orationibus 
meis  :  obsecrans,  si  quo  modo  tandem 
aliquando  prosperum  iter  habeam  in 
voluntate  Dei  veniendi  ad  vos.  De- 
sidero  enim  videre  vos,  ut  aliquid 
impartiar  vobis  gratise  spiritualis  ad 
confirmandos  vos,  id  est  simul  con- 
solari  in  vobis,  per  eam  quse  invicem 
est  fidem  vestram  atque  meam. 

R.  2.  Deus  qui  sedes  super  thro- 
num  et  judicas  sequitateni  :  esto 
refugium  pauperum  in  tribulatione. 
Quia  tu  solus  laborem  et  dolorem 
consideras. 

V.  Tibi  enim  derelictus  est  pau- 
per  :  pupillo  tu  eris  adjutor.  Quia 
tu  solus  laborem. 

Lectio  iii.  (Rom.  i.  13.) 
Nolo  autem  vos  ignorare,  fratres, 
quia  saepe  proposui  venire  ad  vos, 
et  prohibitus  sum  usque  adhuc  : 
u t  aliquem  fructum  habeam  in  vobis 
sicut  et  in  ceteris  gentibus.  Grecis 
ac  barbaris,  sapientibus  et  insipi- 
entibus  debitor  sum  :  ita  quod  in 
me  promptum  est  et  vobis  qui  RomaB 
estis  evangelizare.  Non  enim  eru- 
besco  evangelium.  Virtus  enim  Dei 
est  in  salutem  omni  credenti  :  Judeo 
primum  et  Greco.  Justicia  enim 
Dei  in  eo  revelatur  ex  fide  in  fidem  : 
sicut  scriptum  est,  Justus  autem 
ex  fide  vivit. 


CCCCIX 


DOMIXICA    PRIMA    POST    OCTAVAS    EPYPITANLE. 


CCCCX 


E.  3.  A  dextris  est  michi  Domi- 
nus  ne  commovear.  Propter  hoc 
dilatatum  est  cor  meuru.  Et  exul- 
tavit  lingua  mea. 

V.  Conserva  me,  Domine,  quo- 
niam  in  te  speravi,  dixi  Domino, 
Deus  meus  es  tu.  Propter  hoc. 
Gloria.     Et  exultavit. 

In  secundo  Xocturno. 

Ant.  Bonorum  meorum  non  in- 
diges,  in  te  speravi,  conserva  me, 
Domine. 

Ps.     Conserva  (xv.  p.  17). 

Ant.  Inclina,  Domine,  aurem 
tuam  michi,  et  exaudi  verba  mea. 

Ps.     Exaudi,  Domine  (xvi.  p.  19). 

Ant.  .  Dominus  firmamentum 
meum  et  refugium  meum. 

Ps.     Diligam  (xvii.  p.  20). 

V.  Media  nocte  surgebam  :  ad 
confitendum  tibi. 

E.  Super  judicia  justificationis 
tuse. 

Lectio  iiii.     (Eom.  i.  18.) 

Revelatur  enim  ira  Dei  de  caelo 
super  impietatem  et  omnem  injus- 
ticiam  hominum,  eorum  qui  veri- 
tatem  Dei  in  injusticia  detinent  : 
quia  quod  notum  est  Dei  mani- 
festum  est  in  iilis.  Deus  enim  illis 
manifestavit.  Invisibilia  enim  ip- 
sius  a  creatura  nruncli  per  ea  quas 
facta  sunt  intellecta  conspiciuntur. 
Sempiterna  quoque  ejus  virtus  et 
divinitas,  ita  ut  sint  inexcusabiles, 
quia  cum  cognovissent  Deum  non 
sicut  Deum  glorificaverunt  aut  gra- 
tias  egerunt  :  sed  evanuenmt  in 
cogitationibus  suis,  et  obscuratum 
est  insipiens  cor  eorum.  Dicentes 
enim  se  esse  sapientes  stulti  facti 
sunt.  Et  mutaverunt  gloriam  in- 
corruptibilis  Dei  in  similitudinem 
imaginis  corruptibilis  hominis,  et 
volucrurn,  et  quadrupedum  et  ser- 
pentium.  Propter  quod  tradidit 
illos  Deus  in  desideria  cordLs  eorum, 
in  immundiciam,  ut  contumeliis  affi- 


ciant  corpora  sua  in  semetipsis  : 
quia  comniutaverunt  veritatem  Dei 
in  mendacium  et  coluerunt  et  ser- 
vierunt  creaturse  potius  quam  Crea- 
tori,  qui  est  benedictus  in  secula. 
Amen.     Tu  autem. 

E.  4.  Notas  michi  fecisti,  Do- 
mine,  vias  vitae,  adimplebis  me 
Iseticia  cum  vultu  tuo.  Delecta- 
tiones  in  dextera  tua  usque  in 
finem. 

V.  Conserva  me,  Domine,  quo- 
niam  in  te  speravi,  dixi  Domino, 
Deus  meus  es  tu.     Delectationes. 

Lectio  v.  (Eom.  i.  26—32.) 
TVadidit  Deus  impios  et  injustos 
homines  in  passiones  ignoininia\ 
Xam  feruinse  eorum  immutaverunt 
naturalern  usum  in  eum  usum  qui 
est  contra  naturam.  Similiter  autem 
et  masculi  relicto  naturali  usu  femi- 
noe  exarserunt  in  desideriis  suis  : 
invicem  masculi  in  masculos  turpi- 
tudinem  operantes,  et  mercedem 
quam  oportuit  erroris  sui  in  semet- 
ipsis  recipientes.  Et  sicut  non  pro- 
baverunt  Deum  habere  in  noticia, 
tradidit  illos  Deus  in  reprobum 
sensum  :  ut  faciant  ea  qure  non  con- 
veniunt  :  repletos  omni  iniquitate, 
malicia,  fornicatione,  avaricia,  ne- 
quitia,  plenos  invidia,  homicidio, 
contentione,  dolo,  malignitate,  su- 
surrones,  detractores,  Deo  odibiles, 
contumeliosos,  superbos,  elatos,  in- 
ventores  malorum,  parentibus  non 
obedientes,  insipientes,  incompositos, 
sine  affectione,  absque  fcedere,  sine 
misericordia.  Qui  cum  justiciam 
Dei  cognovissent,  non  intellexerunt 
quoniam  qui  talia  agunt  digni  sunt 
morte.  Xon  solum  qui  ea  faciunt,  sed 
etiam  qui  consentiunt  facientibus. 

E.  5.  Diligam  te,  Domine,  virtus 
mea.  Dominus  firmamentum  meum 
et  refugium  meum. 

V.  Laudans  invocabo  Dominum  : 
et  ab  inimicis  meis  salvus  ero.  Do- 
minus. 


CCCCXl 


DOMINICA   PRIMA   POST   OCTAVAS   EPYPHANI^. 


CCCCXll 


Lectio  vi.     {Rom.  cap.  ii.  1.) 

Propter  quod  inexcusabilis  es,  O 
homo  :  omnis  qui  judicas.  In  quo 
enim  judicas  alterum,  teipsum  con- 
demnas.  Eadem  enim  agis  qua3 
judicas.  Scimus  enim  quoniam  ju- 
dicium  Dei  est  secundum  veritatem 
in  eos  qui  talia  agunt.  Existimas 
autem  hoc,  O  homo  qui  judicas  eos 
qui  talia  agunt  et  facis  ea,  quia  tu 
effugies  judicium  Dei  1  An  divitias 
bonitatis  ejus,  et  patientise,  et  long- 
animitatis  contemnis,  ignorans  quo- 
niam  benignitas  Dei  ad  pcenitentiam 
te  adducit?  Secundum  duriciam 
autem  tuam  et  impoenitens  cor  the- 
saurizas  tibi  iram  in  die  irae  et  reve- 
lationis  justi  judicii  Dei,  qui  reddet 
unicuique  juxta  opera  sua  :  his 
quidem  qui  secundum  patientiam 
boni  operis  gloriam,  et  honorem,  et 
incorruptionem  quaerentibus  vitam 
seternam.  His  autem  qui  ex  con- 
tentione,  et  qui  non  acquiescunt 
veritati,  credunt  autem  iniquitati  : 
ira  et  indignatio,  tribulatio  et  an- 
gustia  in  omnem  animam  operantis 
malum,  Judei  primum,  et  Greci. 
Gloria  autem,  honor,  et  pax  omni 
operanti  bonum  :  Judeo  primum,  et 
Greco. 

R.  6.  Domini  est  terra  et  pleni- 
tudo  ejus.  Orbis  terrarum  et  uni- 
versi  Qui  habitant  in  eo. 

V.  Ipse  super  maria  fundavit 
eum  :  et  super  flumina  prseparavit 
eum.     Orbis.    Gloria.    Qui. 

In  lertio  Noctumo. 

Ant.  Praeceptum  Domini  luci- 
dum  illuminans  oculos. 

Ps.     Cseli  enarrant  (xviii.  p.  23). 

Ant.  Impleat  Dominus  omnes 
petitiones  tuas. 

Ps.     Exaudiat  (xix.  p.  25). 

Ant.  Domine,  in  virtute  tua  lse- 
tabitur  rex. 

Psalmus  Ipsum  (xx.  p.  26). 


V.  Exaltare,  Domine,  in  virtute 
tua. 

R.  Cantabimus  et  psallemus  vir- 
tutes  tuas. 

Secundum  Lucam  ii.  (42 — 52). 

Cum  factus  esset  Jesus  annorum 
duodecim  :  ascendentibus  illis  Hie- 
rosolimam  secundum  consuetudinem 
diei  festi  :  consummatisque  diebus 
ut  redirent  remansit  puer  Jesus  in 
Hierusalem,  et  non  cognoverunt  pa- 
rentes  ejus.     Et  reliqua. 

Omelia  venerabilis  Bedce  presbiteri 
(xi.  libri  primi.  &.). 

Quod  Dominus  per  omnes  annos 
cum  parentibus  in  pascha  Hiero- 
solymam  venit,  hunianae  nimirum 
est  humilitatis  indicium.  Hominis 
namque  est  ad  offerenda  Deo  sacri- 
ficiorum  spiritualium  vota  concur- 
rere,  et  auctorem  suum  orationibus 
lachrimisque  sibi  conciliare  profusis. 
Fecit  ergo  Dominus  inter  homines 
homo  natus,  quod  faciendum  ho- 
minibus  per  angelos  imperaverat 
Deus.  Servavit  ipse  legem  quam 
dedit,  ut  nobis  qui  puri  homines 
sumus  servandum  per  omnia  quic- 
quid  Deus  jubet  ostenderet.  Se- 
quamur  ergo  iter  humanse  conversa- 
tionis  ejus  si  Deitatis  gloriam  delec- 
tamur  intueri  :  si  optamus  videre 
eum,  et  habitare  in  domo  seterna  in 
cselis  omnibus  diebus  vitae  nostrse  : 
si  juvat  videre  voluntatem  Domini, 
et  protegi  a  templo  sancto  ejus.  Et 
ne  ulla  in  seternum  malorum  aura 
pulsemur,  meminerimus  prsesentis 
ecclesiae  domum  necessariis  precum 
mundarum  frequentare  muneribus. 

R.  7.  Ad  te,  Domine,  levavi 
animam  meam.  Deus  meus,  in  te 
confido,  non  erubescam. 

V.  Neque  irrideant  me  inimici 
mei,  etenim  universi  qui  sustinent 
te  confundentur.     Deus. 

Lectio  viii.  Quod  ipse  duodennis 
in  templo  sedit  in  medio  doctorum 
audiens  et  interrogans  illos,  humana^ 


CCCCXlll 


DOMINICA   PRIMA   POST  OCTAVAS   EPYPHANI^E. 


CCCCXIV 


fragilitatis  est  indicium,  immo  etiam 
exiinium  discendse  humilitatis  ex- 
emplum.  Dei  quippe  virtus  et  Dei 
sapientia  seternaque  Divinitas  lo- 
quitur,  Ego  sapientia  habito  in 
consilio  :  et  eruditis  intersum  cogi- 
tationibus.  Meum  est  consilium  et 
aequitas  :  mea  est  prudentia,  mea 
est  fortitudo.  Per  me  reges  reg- 
nant  :  et  conditores  legum  justa 
decernunt.  Beatus  autem  homo  qui 
audit  me  :  et  qui  vigilat  ad  fores 
meas  quotidie,  et  observat  ad  postes 
ostii  mei.  Ipsa  homine  induta  ad 
erudiendos  homines  advenire  clig- 
nata  est,  ut  nimirum  hominibus 
quamvis  summo  ingenio  prseditis  ne- 
cessariam  discendi  verbi  formam 
praerogaret  :  ne  si  qui  discipuli  ve- 
ritatis  fieri  refugerent,  magistri  effi: 
cerentur  erroris. 

R.  8.  Aucli,  Domine,  vocem  lau- 
dis  tuae.  Ut  enarrem  universa  mi- 
rabilia  tua. 

V.  Domine,  dilexisti  decorem 
domus  tuae  :  et  locum  habitationis 
gloriae  tuae. 

Ut  enarrem. 

Lectio  ix.  Bene  qui  juvenis  erat 
doctrinse  subiturus  ofncium,  puerulus 
adhuc  seniores  audit  et  interrogat  : 
ut  videlicet  provida  dispensatione 
eorum  compescat  audaciam,  qui  non 
solum  indocti  sed  etiam  impubes  ad 
docendum  prorumpere  magis  quam 
ad  discendum  volunt  submitti.  Se- 
quamur  iter  ejus  humanitatis  si  nos 
mansio  divinae  delectat  visionis  : 
memores  semper  illius  praecepti; 
Audi,  fili  mi,  disciplinam  patris  tui, 
et  ne  dimittas  legem  matris  tuse  : 
ut  addatur  gratia  capiti  tuo,  et 
torques  collo  tuo.  Per  auditum 
quippe  disciplinae  paternae,  ac  per 
observantiam  maternae  legis,  gratia 
capiti  nostro  et  collo  torques  ad- 
ditur  :  quia  quanto  quis  divinis 
intentus  fuerit  auscultare  prseceptis, 
quanto  ea  quae  didicerit  in  unitate 
matris  ecclesiae  diligentius  observare 


studuerit,  tanto  et  nunc  dignius  ad 
honorem  praedicandi,  et  in  futuro 
sublimius  ascendet  ad  beatitudinem 
cum  Christo  sine  fine  regnandi 

R.  9.  Abscondi  tanquam  aurum 
peccata  mea  :  et  celavi  in  sinu  meo 
iniquitatem  meam.  Miserere  mei, 
Deus,  secundum  magnam  miseri- 
cordiam  tuam. 

V.  Quoniam  iniquitatem  meam 
ego  agnosco,  et  delictum  meum  con- 
tra  me  est  semper  :  tibi  soli  peccavi 
Miserere.     Gloria.     Miserere. 

Hoc  Responsorium  subsequens  non 
dicitur  ad  Jlatutiiuis  :  sed  ad  Pro- 
cessionem  in  ferialibus  diebus  per 
Quadragesimam. 

R.  Afflicti  pro  peccatis  nostris, 
quotidie  cum  lachrymis  expectemus 
finem  nostrum,  dolor  cordis  nostri 
ascendat  ad  te,  Domine,  Ut  eruas 
nos  a  malis  quae  innovantur  in 
nobis. 

V.  Domine  Deus  Israel,  exaudi 
preces  nostras  :  auribus  percipe  do- 
lorem  cordis  nostri.     Ut. 

Versiculus  ante  Laudes.  Excelsus 
super  omnes  gentes  Dominus. 

R.     Et  super  caelos  gloria  ejus. 

Iste  Yersus  et  alii  prcedicti  Versus 
de  Nocturnis  dicuntur  usque  ad 
Quadragesimani)  et  a  Deus  omnium 
usque  ad  Adventum,  quando  de  Do- 
minica  agitur. 

In~  Laudibus. 

Ant.  Begnavit  Dominus  prae- 
cinctus  fortitudine  cum  decore  vir- 
tutum,  cujus  sedes  est  in  seternum. 

Ps.  Dominus  regnavit  (xcii.  p. 
29). 

Ant.  Sciamus  omnes  quia  Do- 
minus  ipse  est  Deus,  cui  jubilemus 
et  laudemus  nomen  ejus  in  aeternum. 

Ps.     Jubilate  (xcix.  p.  29). 

Ant.  Benedicam  te,  Domine,  in 
vita  mea,  ut  videam  virtutem  tuam 
et  gloriam  tuam. 

Ps.     Deus  Deus  (Ixii.  p.  30). 

Ant.    Omnis  creatura  caeli  et  terrae 


ccccxv 


DOMINICA   PRIMA   POST    OCTAVAS    EPYPIIANL/E. 


CCCCXVl 


benedicat  Dominum  :  hymnum  dicat 
et  superexaltet  eum  in  secula. 

Ps.     Benedicite  (p.  31). 

Ant.  Spiritus  omnis  laudet  Do- 
minum,  quia  ipse  dixit,  et  facta  sunt 
omnia  :  mandavit,  et  creata  sunt 
universa. 

Ps.     Laudate  (cxlviii. — cl.  p.  32). 

Istce  prcedictoz  Antiphonce  super 
Laudes  dicuntur  hac  die  Dominica, 
et  quando  ultimo  cantetur  Hystoria 
Domine  ne  in  ira  ante  Septuagesimam 
tantum,  ceteris  autem  mediis  Do- 
minicisprima  istarum  Antiphonarum 
tantum  dicitur.  Quando  vero  cdiquod 
Festum  ix  Lectionum  in  prima  Do- 
minica  qua  hichoanda  est  Hystoria 
prcedicta  celebratum  fuerit,  vel  Me- 
moria  facta  fuerit  :  tunc  in  proxima 
Dominica  sequenti  dicitur  hcec  sola 
Antiphona  Regnavit  Dominus,  nisi 
ultima  fuerit  Dominica  ante  Septua- 
gesimam,  in  qua  Dominica  omnes 
Antiphonce  dicantur. 

Capitulum.     (Apoc.  vii.  12.) 

Benedictio  et  claritas,  et  sapientia 
et  gratiarum  actio  :  honor  et  virtus 
et  fortitudo  Deo  nostro  in  secula 
seculorum.     Amen. 


Hymnus. 

^Eterne  rerum  conditor, 
noctem  diemque  qui  regis 
et  temporum  das  tempora 
ut  alleves  fastidium. 

Prseco  diei  jam  sonet 
noctis  profundae  pervigil 
nocturna  lux  viantibus 


Hoc  excitatus  lucifer 
solvit  polum  caligine  : 
hoc  omnis  errorum  chorus 
viam  nocendi  deserit. 

Hoc  nauta  vires  colligit, 
pontique  mitescunt  freta  : 
hoc  ipsa  petra  ecclesise 
canente  culpam  diluil. 


Surgamus  omnes  strennue, 
gallus  jacentes  excitat : 
et  somnolentos  increpat 
gallus  negantes  arguit. 

Gallo  canente  spes  redit 
segris  salus  refunditur : 
mucro  latronis  conditur, 
lapsis  fides  revertitur. 

Jesu,  labentes  respice, 
et  nos  videndo  corrige  : 
si  respicis  lapsus  cadunt 
fletuque  culpa  solvitur. 

Tu  lux  ref  ulge  sensibus 
mentisque  somnum  discute  : 
te  nostra  vox  primum  sonet, 
et  vota  solvamus  tibi 

Deo  Patri  (p.  clxvi.). 

V.     Dominus  regnavit. 

E.     Decorem  induit.     Alleluya. 

Iste  Versus  cum  prcedicto  Gapitulo 
dicatur  in  omnibus  Dominicis  ante 
Laudes  usque  ad  Septuagesimam, 
et  a  Deus  omnium  usque  ad  Ad- 
ventumDomini,  quando  de  Dominica 
agitur. 

Ant.  Fili,  quid  fecisti  nobis  sic, 
ego  et  pater  tuus  dolentes  qusere- 
bamus  te  :  quid  est  quod  me  queere- 
batis,  nesciebatis  .quia  in  his  quae 
Patris  mei  sunt  oportet  me  esse. 

Ps.     Benedictus  (p.  31). 

Oratio.  Yota,  qusesumus,  Do- 
mine  (p.  ccciv). 

Memoria  de  sancta  Maria. 

Ad  Primam. 

Hymnus.     Jam  lucis,  p.  37. 

Ant.  Dominus  regit  me,  et  nichil 
mihi  deerit  :  in  loco  pascuse  ibi  me 
collocavit. 

Ps.  Deus  Deus  meus  respice 
(xxi.  p.  37). 

Et  ceteri  Psalmi  consueti  dicantur, 
sicut  in  prima  Dominica  Adventus 
Domini  prcenotatum  est,  cum  prce- 
dicta  Antiphona  omnibus  Dominicis 
usque  ad  Septuagesimam,  et  a  Deus 


CCCCXVll     FERIA  II.  EBDOMAD.E  I.  POST  OCTAVAS  EPYPHANLE.   CCCCXVlll 


omnium  usque  ad  Adventum  Domini, 
quando  de  Dominica  agitur  tantum. 
Cetera  omnia  quce  ad  Primam 
pertinent  more  solito  expleantur  :  ita 
tamen  quod  usque  ad  Purificationem 
dicatur  Responsorium  Jesu  Christe 
cum  Versu  Qui  de  virgine. 

Ad  Tertiam. 

Hymnus.     Nunc  sancte,  p.  57. 
Ant.     Laus  et  perennis. 
Ps.    Legem  pone  (cxviii.  33,  p.  57). 
Cap.     Gratia  Doniini. 
R.     Inclina  cor  meum. 
V.     Ego  dixi. 

JJt  in  Psalterio  notatur  :  cum  Ora- 
tione  Yota,  quaesunius  (p.  cccciii.). 

Ad  Sextam. 

Hymnus.     Kector  potens,  p.  61. 

Ant.       Gloria  laudis. 

Ps.     Defecit  (cxviii.  81,  p.  61). 

Cap.     Tres  sunt. 

R.     In  Eeternum. 

V.     Dominus  regit. 

TJt  in  Psalterio  notatum  est. 

Oratio.     Yota,  qusesumus. 

Ad  Noxam. 

Hymnus.     Rerum  Deus,  p.  65. 

Ant.     Ex  quo. 

Ps.    Mirabilia  (cxviii.  129,  p.  65). 

Cap.     Unus  Dominus. 

E.     Clamavi. 

¥,.  Ab  occultis.  Ut  in  Psalterio 
notatum  est. 

Oratio.    Yota,  qua^sumus,  Domine. 

Istce  Horce  supradicto  modo  di- 
cuntur  usque  ad  Septuagesimam  in 
diebus  Dominicis  tantum,  et  a  Deus 
omnium  usque  ad  Adventum Domini, 
quando  de  Dominica  agitur. 

Ad  Secuxdas  Yesperas. 

Ant.     Sede  a  dextris. 

Ps.    Dixit  Dominus  (cix.  p.  191). 

Et  alice  Antiphonoz  cum  suis 
Psalmis,  sicut  in  Psalterio  notatum 
est. 


Capitidum.     (2  Thess.  iii.  5.) 

Dominus  autem  dirigat  corda  et 
corpora  nostra  in  charitate  Dei,  et 
patientia  Christi.     Deo  gratias. 

Hoc  capitulum  dicatur  in  omnibus 
Dominicis,  et  in  feriis,  usque  ad 
Septuagesimam,  et  a  Deus  omnium 
usqu.e  ad  Adrentum  Domini  ad  Ves- 
peras,  quando  de  Temporali  agitur. 
Dicetur  etiam  inferiis  infra  Septua- 
gesimam  usque  ad  Quadragesimam 
ad  Vesperas,  quando  de  feria  agitur. 

Hymnus.  Lucis  creator.  Require 
in  Psalterio  (p.  195). 

Hic  Hymnus  dicatur  ad  Vesperas 
omnibus  Dominicis  usque  ad  Quadra- 
gesimam  :  dicetur  etiam  a  Deus  om- 
nium  usque  ad  Adventum  Domini, 
tam  in  feriis  quam  in  Dominicis, 
quando  de  Temporali  agitur. 

V.     Dirigatur,  Domine. 

Iste  Versus  dicatur  ad  Vesperas 
omnibus  Dominicis  diebus  et  inferiis 
usque  ad  quadragesimam,  et  a  Deus 
omnium  usque  ad  Adventum  Domini, 
quando  de  Temporali  agitur. 

Ant.  Puer  Jesus  pronciebat  setate 
et  sapientia  :  coram  Deo  et  ho- 
minibus. 

Ps.     Magnificat. 

Oratio.  Yota,  qusesumus,  Do- 
mine  (p.  cccciv.). 

Feria  ii. 

Invitatorium.  Yenite,  exultemus 
Domino. 

Ps.  Jubilemus  Deo  (xciv.  1.  b. 
p.  2). 

Hymnus.  Somno  refectis  artubus, 
p.  69. 

Ad  Nocturnum. 

Ant.     Dominus  defensor. 

Ps.  Dominus  illuminatio  (xxvi. 
p.  69). 

Et  alice  Antiphonce  cum  suis 
Psalmisj  sicut  in  Psalterio  notatum 
est. 


S.  B.    I. 


CCCCXIX        FERIA  II.  EBDOMAD.E  I.  POST  OCTAVAS  EPYPHANI^.       CCCCXX 


V.  Domine  in  cselo  misericordia 
tua. 

R.    Et  veritas  tua  usque  ad  nubes. 

Lectio  i.     (Roma.ii.  [12].) 

Quicunque  enim  sine  lege  pec- 
caverunt,  sine  lege  peribunt.  Et 
quicunque  in  lege  peccaverunt,  per 
legem  judicabuntur.  Non  enim  au- 
ditores  legis  justi  sunt  apud  Deum, 
sedfactores  legis  justificabimtur.  Tu. 

R.  1.  Quam  magna  multitudo 
dulcedinis  tuae,  Domine.  Quam  abs- 
condisti  timentibus  te. 

V.  Perfecisti  eis  qui  sperant  in 
te  :  in  conspectu  filiorum  hominum. 
Quam  abscondisti. 

Lectio  ii.     (Rom.  ii.  [14].) 

Cum  enim  gentes  quse  legem  non 
habent  naturaliter,  ea  quse  legis 
sunt  faciunt,  ejusinodi  legem  non 
habentes :  ipsi  sibi  sunt  lex,  qui 
ostendunt  opus  legis  scriptum  in 
cordibus  suis,  testimonium  reddente 
illis  conscientia  ipsorum,  et  inter  se 
invicem  cogitationum  accusantium, 
aut  etiam  defendentium,  in  die  cum 
judicaverit  Deus  occulta  hominum 
secundum  evangelium  meuin,  per 
Jesum  Christum.     Tu  autem. 

R.  2.  Benedicam  Dominum  in 
omni  tempore.  Semper  laus  ejus  in 
ore  meo. 

V.  In  Domino  laudabitur  anima 
mea,  audiant  mansueti  et  lcetentur. 
Semper. 

Lectio  iii.     (Rom.  ii.  17.) 

Si  autem  tu  Judeus  cognominaris, 
et  requiescis  in  lege,  et  gloriaris  in 
Deo,  et  nosti  voluntatem  ejus,  et 
probas  utiliora  instructus  per  legem  : 
confidis  teipsum  esse  ducem  cseco- 
rum,  lumen  eorum  qui  in  tenebris 
sunt,  eruditorem  insipientium,  ma- 
gistrum.  infantium,  habentem  for- 
mam  scientire  et  veritatis  in  lege. 
Qui  ergo  alium  doces,  teipsum  non 


doces  ?  Qui  pnedicas  non  furandum, 
f uraris  1  Qui  dicis  non  mcechandum, 
moecharis?  Qui  abominaris  ydola, 
sacrilegium  facis  1  Qui  in  lege  glori- 
aris,  per  praevaricationem  legis  Deum 
inhonoras?  Nomen  enim  Dei  per 
vos  blasphematur  inter  gentes  :  sicut 
scriptum  est.  Circuncisio  quidem 
prodest,  si  legem  observes.  Si  autem 
praevaricator  legis  sis,  circuncisio  tua 
prseputium  facta  est. 

R.  3.  Delectare  in  Domino.  Et 
dabit  tibi  petitiones  cordis  tui. 

V.  Spera  in  Domino  et  fac  boni- 
tatem  :  et  inhabita  terram  et  pasceris 
in  divitiis  ejus.  Et  dabit.  Gloria. 
Et. 

V.  Fiat  misericordia  tua,  Domine, 
super  nos. 

R.  Quemadmodum  speravimus 
in  te. 

Iste  Yersus  dicitur  ante  Laucles  in 
omnibus  feriis  a  Domine  ne  in  ira 
usque  ad  Quadragesimam,  et  a  Deus 
omnium  usque  ad  A  dventum  Domini, 
quando  deferia  agitur. 

In  Laudibus. 

Ant.     Miserere. 
JJs.     Ipsinn  (l.  p.  85). 
Et    aiice     Antiphonai     cum     suis 
Pscdmis,  ut  in  Psalterio  notatum  est. 

Capitulum.    (1  Corinth.  xvi.  [13].) 

Yigilate  et  orate,  state  in  fide, 
viriliter  agite,  et  confortamini  ;  et 
onmia  vestra  in  charitate  fiant. 

11  oc  capitulum  dicatur  in  omnibus 
feriis  ad  Laudes  usque  ad  Caput 
Jejunii,  et  a  Deus  omnium  usque  ad 
Adventum  Domini,  quando  de  feria 
agitur. 

Ilymnus.  Splendor  paternse  gloriae. 
ut  in  Pscdterio  notatur  (p.  88). 

V.  In  matutinis,  Domine,  medi- 
tabor  in  te. 

R.     Quia  fuisti  adjutor  meus. 

Iste  Versus  dicatur  in  omnibus 
feriis  ad  Laudes  usque  ad  Quadra- 


CCCCXxi  AD  HOEAS  :   FERIA  II.  EBD.  I.  POST  OCT.  EPYPHANI^.   CCCCXXll 


gesimam,  et  a  Deus  omnium  usque 
ad  Adventum  Domini,  quando  de 
ferla  agitur. 

Ant.     Benedictus  I)eus  Israel. 

Ps.     fpsum  (p.  35). 

Kyrieleyson. 

Preces  ut  in  Psalterio  notatum  est 
post  nocturnum  Doniinus  illuminatio 
mea  (p.  89)*. 

Oratio.     Yota,  quresumus. 

Quotidie  jiant  Memorice  de  sancta 
3fa7'ia,  et  de  Omnibus  Sanctis,  in 
feriis  et  in  Festis  iii  Lectionum,  usque 
ad  Caput  Jejunii  tam  ad  Vesperas 
quam  ad  Matutinas. 

Be  sancta  Maria  fiat  Memoria 
supradicto  modo  usque  ad  Purifica- 

tionem.     Post   Purificationem 

vero  usque  ad  Caput  Jejunii,  in  pro- 
festis  dielus : 
Ad  Matutinas. 

Memoria  de  sancta  Maria  (pp. 
91,  93). 

Ant.  Beata  mater.  V.  Post  partum. 
Oratio.  Famulorum.  Vel  Oratio.  Om- 
nipotens  sempiterne  Deus,  nos  famu- 
los.  Kon  dicitur  Oratio  Concede, 
qusesumus,  misericors  Deus,  fragili- 
tati  acl  Memoriam  de  sancta  Maria  : 
nisi  ad  processionem  tantum. 

Memoria  de  Omnibus  Saxctis  (p. 
93). 

Ant.  Exultabunt  sancti.    V.  Mira- 
bilis  Deus.       Oratio.     Iniirmitatem. 
Alia    Oratio.     Omnium    sanctorum. 
Alia  Oratio.   Yide,  Domine. 
Oratio.  Tribue,  quaesunius,  Domine. 

Ad  Pbimam. 

Ant.  Deus,  exaudi  orationem 
meam  :  auribus  percipe  verba  oris 
mei. 

Ps.  Deus,  in  nomine  tuo  (liii. 
p.  42). 


Cetera  omnia  quai  ad  Primam 
pertinent,  ut  in  secunda  feria  Ad- 
ventus  Domini  supra  dictum  est,  ex- 
pleantur  :  ita  tamen  quod  Eespon- 
sorium  Jesu  Christe  dicatur  usque 
ad  Purificationem,  cum  Versu  Qui 
de  Yirgine  [dignatus  es  nasci,  Mise- 
rere  nobis,  &c,  p.  50]. 


Ar>  Tertiam. 

Ant.     Yeniat  michi. 
Ps.       Legem    pone    (c 


«, 


p.  57). 

Cap.     Sana  me,  Domine. 
P.     Sana  Domine.      V.    Adjutor. 
Eequire   omnia  ista   in   Psalterio 
post  Legem  pone. 

Ad  Sextam. 

Ant.     !Non  confuudar. 

Ps.     Defecit  (cxviii.  81,  p.  Gl). 

Cap.     Omnia  probate. 

P.  Benedicam.  V.  Dominus 
regit  me. 

Pequire  omnia  ista  post  Psalmum 
Defecit  in  Psalterio. 

Ad  Nonam. 

Ant.     Juxta  eloquium. 

Ps.    Mirabilia  (cxviii.  129,  p.  65). 

Cap.     Alter  alterius. 

B.  Bedime  me.      V.   Ab  occultis. 

Require  omnia  ista  in  Pscdterio 
post  Psalmum  Mirabilia. 

fforce  prozdictm  dicuntur  supra- 
dicto  modo  in  omnibus  feriis  usque 
ad  Quadragesimam,  et  a  Deus  om- 
nium  usque  ad  Adventum  Domini, 
quando  deferia  agitur. 

Ad  Yesperas. 

Ant.     Inclinavit. 
Ps.     Dilexi  (cxiiii.  p.  196). 
Cap.     Dominus  autem  dirigat. 
ffymnus.    Immense  cseli  conditor. 


*  hoc  est,  post  Matutinas  (et  Laudes)  de  ii.  Feria  (pp.  69—89)  cruae  initium  habent 
cum  Ps.  xxvi.,  p.  69. 

o2 


CCCCXXlll   FERIA  III.  EBDOMAD^E  I.  POST  OCTAVAS  EPYPHANIiE.  CCCCXxiv 


V.     Dirigatur. 

Ant.     Magnificet. 

Ps.     Magnificat. 

Require  omnia  ista  in  Psalterio 
cum  suis  Antiphonis,  sicut  ibidem 
notatum  est. 

Preces  et  Oratio  ut  supra. 

Memoria  de  sancta  Maria  ut  su- 
p>ra  usque  ad  Purijicationem.  Post 
Purificationem,  Ant.  Sancta  Maria. 
V.  Sancta  Dei  genitrix. 

Vel  alia  Ant.  Sancta  Dei  genitrix. 
V.    Post  partum. 

Vel  alia  Ant.  In  prole  mater. 
V.     Sancta  Dei  genitrix. 

Oratio.  Eamulorum.  Vel  Oratio. 
Omnipotens  sempiterne.  ut  supra 
ad  Matutinas. 

Memoria  de  Omnibus  Sanctis. 

Ant.  Sancti  Dei  omnes.  Vel 
Ant.  Sanctorum  precibus.  Vel  Ant. 
Omnes  electi.      Vel  Ant.    O  quam. 

V.     Lsetamini. 

Oratio.  Infirmitatem.  Vel  alice 
Orationes,  ut  supra  ad  Matutinas  : 
quaire  in  secunda  feria  post  Hysto- 
riam  Deus  omnium. 

Isti  duo  Versus,  qui  dicuntur  ad 
Memoriam  de  Omnibus  Sanctis,  vide- 
licet  ad  Matutinas  et  ad  Vesperas,  non 
variantur  :  nisi  quando  Versus  Laeta- 
mini  ad  primas  Vesperas  de  die  di- 
citur  :  tunc  ad  Memoriam  de  Om- 
nibus  Sanctis  dicetur  Versus  Exultent 
justi.  Similiter  ad  Matutinas,  quando 
Versus  Mirabilis  Deus  in  Laudibus 
dicitur  :  tunc  ad  Memoriam  de  Om- 
nibus  Sanctis  dicetur  Versus  Justo- 
rum  animse  (p.  95).  Quod  per  totum 
annum  observetur  :  nisi  in  Adventu 
Bomini,  et  in  tempore  Paschali,  et 
cetera. 

Feria  iii. 

Invitatorium.    Jubilemus  (p.  95). 
Ps.  Venite  (xciiii.  p.  2). 
Hymnus.  Consors  paterni  luminis. 
Super  Nocturnum,  Ant.     Ut  non 
delinquam  [in  lingua  mea]. 


Ps.  Dixi  custodiam  (xxxviii.  p. 
95). 

Et  alioz  Antiphonm  cum  suis 
Psalmis,  ut  in  Psalterio  ibidem  no- 
tatum  est. 

V.  Immola  Deo  sacrificium  laudis. 

R.     Et  redde  Altissimo  vota  tua. 

Lectio  i.     (Poma.  ii.  26.) 

Si  igitur  prseputium  justitias  legis 
custodiat  :  nonne  prseputium  illius 
in  circuncisionem  reputabitur,  et 
judicabit  quod  ex  natura  est  prse- 
putium,  legem  consummans,  te  qui 
per  litteram  et  circuncisionem  prse- 
varicator  legis  esl  Non  enim  qui 
in  manifesto  Judeus  est,  neque  quse 
in  manifesto  in  carne  est  circuncisio  : 
sed  qui  in  abscondito  Judeus  est, 
et  circuncisio  cordis  in  spiritu  non 
littera  :  cujus  laus  non  ex  hominibus, 
sed  ex  Deo  est. 

R.  1.  Auribus  percipe,  Domine, 
lachrymas  meas,  ne  sileas  a  me  ;  re- 
mitte  michi.  Quoniam  incola  ego 
sum  apud  te  et  peregrinus. 

V.  Dixi  custodiam  vias  meas  ut 
non  delinquam  in  lingua  mea.  Quo- 
niam  incola. 

Lectio  ii.     (Roma.  iii.  1.) 

Quid  ergo  amplius  est  Judeo,  aut 
quse  utilitas  circuncisionis  1  Multum 
per  omnem  modum.  Primum  qui- 
dem,  quia  credita  sunt  illis  eloquia 
Dei.  Quid  enim  si  quidam  eorum 
non  crediderunt  ?  •  Nunquid  incredu- 
litas  illorum  fidem  Dei  evacuavit? 
Absit.  Est  autem  Deus  verax, 
omnis  autem  homo  mendax,  sicut 
scriptum  est,  Ut  justificeris  in  ser- 
monibus  tuis  :  et  vincas  cum  judi- 
caris. 

R.  2.  Statuit  Dominus  supra  pe- 
tram  pedes  meos  :  et  direxit  gressus 
meos  Deus  meus.  Et  immisit  in  os 
meum  canticum  novum. 

V.  Expectans  expectavi  Domi- 
num  :  et  respexit  me.     Et  immisit. 


CCCCXXV     FEPJA  IV.  EBDOMADJE  I.  POST  OCTAVIS  EPYPHAXI.E.    CCCCXXvi 


Lectio  iii.     [Rom.  iii.  5.] 

Si  autern  iniquitas  nostra  justiciam 
Dei  commendat,  quicl  dicemus  \  lS"un- 
quid  iniquus  Deus  est  qui  infert 
iram?  Secundum  hominem  dico. 
Absit.  Alioquin,  quomodo  judica- 
bit  Deus  hunc  mundum?  Si  enim 
veritas  Dei  in  meo  mendacio  abun- 
davit  in  gloriam  ipsius  :  quid  adhuc 
et  ego  tanquam  peccator  judicor  ;  et 
non  sicut  blasphemamur,  et  sicut 
aiunt  quidam  nos  dicere,  Faciamus 
mala  ut  veniant  bona  1  Quorum 
damnatio  justa  est.     Tu  autem. 

R.  3.  Ego  dixi,  Domine,  miserere 
mei.  Sana  animam  meam  quia  pec- 
cavi  tibi. 

V.  Domine,  ne  in  ira  tua  arguas 
me,  neque  in  furore  tuo  corripias 
me.     Sana.     Gloria.     Sana. 

V.     Fiat  misericordia  tua. 

In  Laudibus. 

Ant.  Secundum  magnam.  Et 
alice  Antiphonce  cum  suis  Psalmis, 
ut  in  Psalterio  ibidem  notatum  est 
(p.  109). 

Cap.     Yigilate. 

Hymnus.  Ales  diei  nuncius,£>.  111. 

F.     In  matutinis. 

Ant.  Erexit  Dominus.  Ps.  Bene- 
dictus.  Ut  in  Psalterio  ibidem  nota- 
tum  est  (35). 

Ad  Vesperas. 

Ant.     In  domum. 

Ps.     Lsetatus  (cxxi.  p.  199). 

Et  alia3  Antiphonce  cum  suis 
Psalmis,  ut  in  Psalterio  ibidem  no- 
tatum  est. 

Cap.     Dominus  autem  dirigat. 

Hymnus.  Telluris  ingens  con- 
ditor,  p.  201. 

V.     Dirigatur,  Domine. 

Ant.     Exultavit. 

Ps.     Magnificat  (p.  221). 

Ut  in  Psalterio  ibidem  notatum  est 


Feria  IV. 

Invitatorium.  Inmanutua(p.  111). 

Ps.     Yenite. 

Ilymnus.    Rerum  Creator  optime. 

Super  Nocturnum,  Ant.  Avertet 
Dominus. 

Ps.     Dixit  insipiens  (lii.  p.  112). 

Et  alice  Antiphonce  cum  suis  Psal- 
mis,  ut  in  Psalterio  ibidem  notatum 
est. 

V.  Deus,  vitam  meam  annunciavi 
tibi. 

R.  Posuisti  lachrymas  meas  in 
conspectu  tuo. 

Lectio  i.     (Poma.  iii.  9.) 

Quid  igitur?  PraBcellimus  eos? 
Kequaquam.  Causati  enim  sumus 
Judeos  atque  Grecos  omnes  sub  pec- 
cato  esse,  sicut  scriptum  est  :  quia 
non  est  justus  quisquam  ;  non  est  in- 
telligens ;  non  est  requirens  Deum. 
Omnes  declinaverunt  simul  inutiles 
facti  sunt  :  non  est  qui  faciat  bonum, 
non  est  usque  ad  unum.  Sepulchrum 
patens  est  guttur  eorum,  linguis  suis 
dolose  agebant  :  venenum  aspidum 
sub  labiis  eorum.  Quorum  os  male- 
dictione  et  amaritudine  plenum  est : 
veloces  pedes  eorum  ad  effundendum 
sanguinem.  Contritio  et  infelicitas 
in  viis  eorum,  et  viam  pacis  non  cog- 
noverunt  :  non  est  timor  Dei  ante 
oculos  eorum.     Tu  autem,  Domine. 

R.  1.  Ke  perdideris  me,  Domine, 
cum  iniquitatibus  meis.  Neque  in 
finem  iratus  reserves  mala  mea. 

V.  Miserere  mei,  Deus,  miserere 
mei  :  quoniam  in  te  confidit  anima 
mea.     Neque  in. 

Lectio  ii.     [Rom.  iii.  19.] 

Scimus  autem  quoniam  qusecun- 
que  lex  loquitur,  his  qui  in  lege  sunt 
loquitur,  ut  omne  os  obstruatur,  et 
fiat  subditus  omnis  mundus  Deo  : 
quia  ex  operibus  legis  non  justifica- 


CCCCXXVll 


FERIA  V.  POST   OCTAVAS   EPYPHANI.E. 


CCCCXXVlll 


bitur  omnis  caro  coram  illo.  Per 
legem  enim  cognitio  peccati.  Nunc 
autem  sine  lege  justicia  Dei  mani- 
festata  est  :  testificata  a  lege  et  pro- 
phetis.  Tu  autem,  Domine,  mise- 
rere  nostri. 

R.  2.  Paratum  cor  meum,  Deus, 
paratum  cor  meum.  Cantabo  et 
psalmum  dicam  Domino. 

V.  Exurge  gloria  mea  :  exurge 
psalterium  et  cythara,  exurgam  cli- 
luculo.      Cantabo  et  psalmum. 

Lectio  iii.     \_Rom.  iii.  22.] 

Justitia  autem  Dei  est  per  fidem 
Jesu  Christi  in  omnes  et  super 
omnes  qui  credunt  in  eum.  Non 
enim  est  distinctio.  Omnes  enim 
peccaverunt,  et  egent  gloria  Dei  : 
justificati  gratis  per  gratiam  ipsius, 
per  redemptionem  qiue  est  in  Ohristo 
Jesu,  quem  proposuit  Deus  propicia- 
torem  per  fidem  in  sanguine  ipsius, 
ad  ostensionem  j  usticise  suse,  propter 
remissionem  praecedentium  delicto- 
rum  in  sustentatione  Dei  ad  osten- 
sionem  justitise  ejus  in  hoc  tempore  : 
ut  sit  ipse  justus,  et  justificans  eum 
qui  ex  fide  est  Jesu  Christi. 

R.  3.  Adjutor  meus,  tibi  psallam, 
quia  Deus  susceptor  meus  es.  Deus 
meus  misericordia  mea. 

V.  Eripe  me  de  inimicis  meis, 
Deus  meus  :  et  ab  insurgentibus  in 
me  libera  me.    Deus.   Gloria.  Deus. 

V.  Fiat  misericordia  tua,  Do- 
mine. 

In  Laudibus. 

Ant.     Amplius  (p.  12G). 

Ps.     Miserere  (l.  p.  85). 

Et  alice  Antiphonce  cum  suis  Psal- 
mis,  ut  in  Psalterio  ibidem  notatum 
est. 

Cap.     Yigilate. 

Hymnus.    JSTox  et  tenebrse,  p.  127. 

V.     In  matutinis. 

Ant.  Salutem.  Ut  in  Psalterio 
ibidem  notatum  est. 


Ad  Vesperas. 

Ant.  Beatus  vir  (p.  202).  Et 
alioB  Antiphonce  cum  suis  Psalmis, 
ut  in  Psalterio  ibidem  notatum  est. 

Cap.     Dominus  autem  (p.  195). 

PLymnus.     Cseli  Deus,  p.  204. 

V.     Dirigatur. 

Ant.     Eespexisti  (p.  204). 

Ps.     Magnificat. 

Ut  in  Psalterio  ibidem  notatum  est. 


Fepja  v. 

Invitatorium.  Adoremus  Domi- 
num  [Quoniam  ipse  fecit  nos]. 

Ps.     Venite. 

Ilymnus.     Nox  atra,  p.  128. 

Super  Noctumum,  Aut.  Domine 
Deus. 

Ps.  Salvum  secundus  (Ixviii.  p. 
128). 

Et  alice  Antiphonce  cum  suis  Psal- 
mis,  ut  in  Psalterio  ibidem  notatum 
est. 

V.  Gaudebunt  labia  mea  cum 
cantavero  tibi. 

R.    Et  anima  mea  quam  redemisti. 

Lectio  i.  (Roma.  iii.  27.) 
Ubi  est  ergo  gloriatio  tua?  Ex- 
clusa  est.  Per  quam  legem  ?  Fac- 
torum?  Non:  sed  per  legem  fidei. 
Arbitramur  enim  justificari  homi- 
nem  per  fidem,  sine  operibus  legis. 
An  Judeorum  Deus  tantum  1  Nonne 
etgentium'?  Immo  et  gentium.  Quo- 
niam  quidem  unus  est  Deus  qui  justi- 
ficat  circuncisionem  ex  fide  :  et  pr?e- 
putium  per  fidem. 

R.  1.  Deus,  in  te  speravi,  Do- 
mine  :  non  confundar  in  seternum. 
In  tua  justitia  libera  me  et  eripe  me. 
V.  Esto  michi  in  Deum  protecto- 
rem,  et  in  locum  munitum,  ut  salvum 
me  facias.     In  tua. 

Lectio  ii.     (Rom.  iii.  31.) 

Legem  ergo  destruimus  per  fidem  % 
Absit :  sed  et  legem  statuimus.  Quid 
ergo  dicemus  invenisse  Abraham  pa- 


ccccxxix 


FERIA  VI.  POST  OCTAVAS  EPYPHANLE. 


ccccxxx 


trem  nostrum  secimdum  carnem  ?  Si 
enim  Abraham  ex  operibus  legis  jus- 
tificatus  est  :  habet  gloriam,  sed  non 
apucl  Deum.  Quid  enim  scriptura 
dicit?  Credidit  Abraham  Deo  :  et 
reputatum  est  ei  ad  justitiam. 

R.  2.  Repleatur  os  meum  laude, 
ut  hynmum  dicam  gloriae  tuae  :  tota 
die  magnificentiae  tuae,  noli  me  proji- 
cere  in  tempore  senectutis.  Cum  cle- 
fecerit  virtus  mea,  Deus,  ne  derelin- 
quas  me. 

V.  Gaudebunt  labia  mea  cum 
cantavero  tibi  :  et  anima  mea  quam 
redemisti.     Cum  defecerit  virtus. 

Zectio  iii.     (Rom.  iv.  4.) 

Ei  autern  qui  operatur,  merces 
non  imputatur  secundum  gratiam  : 
sed  secundum  debitum.  Ei  vero  qui 
non  operatur,  credenti  autem  in  eum 
qui  justificat  impium,  reputatur  fides 
ejus  ad  justitiam,  secundum  proposi- 
tum  gratiae  Dei  :  sicut  et  Davicl  dicit 
beatitudinem  hominis  cui  Deus  ac- 
cepto  fert  justitiam  sine  operibus, 
Beati  quorum  remissae  sunt  iniqui- 
tates  :  et  quorum  tecta  sunt  peccata. 
Beatus  vir  cui  non  imputavit  Do- 
minus  peccatum.  Beatitudo  ergo 
hsec  in  circuncisione  tantum  manet  : 
an  etiam  in  praeputio  ?  Dicimus 
enim  quia  reputata  est  Abrahse  fides 
ad  justitiam.  •  Quomodo  ergo  repu- 
tata  est?  In  circuncisione  an  in 
prreputio]  Xon  in  circuncisione  : 
sed  in  praeputio.    Tu  autem,  Domine. 

R.  3.  Gaudebunt  labia  mea  clurn 
cantavero  tibi.  Et  anima  mea  quam 
redemisti,  Domine. 

V.  Sed  et  lingua  mea  meditabitur 
justitiam  tuam  tota  die  laudem  tuam. 

Et.     Gloria.     Et. 

V.     Eiat  misericordia. 

Ix  Laudibus. 

Ant.  Tibi  soli  (p.  145). 
JPs.  Miserere  (l.  p.  85). 
Et  alica  Antiphonce  cv.m  suis  Psal- 


mis,  ut  in  Psalterio  ibidem  [p.  145] 
notatum  est. 

Cap.     Yigilate  et  orate. 

Hijmnus.     Lux  ecce,  p.  148. 

V.     In  matutinis. 

Ant.     In  sanctitate. 

Ps.  Benedictus.  Ut  in  Psalterio 
ibidem  notatum  est. 

Ad  Vesperas. 

Ant.     Et  omnis  (p.  205). 

Ps.     Memento  (cxxxi.  p.  204). 

Et  alicn  AntiphoncB  cum  suis  Psal- 
mis,  ut  in  Psalterio  ibidem  notatu.m 
est. 

Cap.      Dominus  autem  dirigat. 

Hymnus.  ATagnae  Deus  potentiae, 
p.  209. 

V.     Dirigatur. 

Ant.     Deposuit. 

Ps.  Magnificat.  Ut  in  Psalterio 
ibidem  notatum  est. 

Fepja  VI. 

Invitaiorium.  Dominum  qui  (p. 
149). 

Ps.     Yenite. 

Hymnus.     Tu  Trinitatis  unitas. 

Super  Xocturnum,  Ant.    Exultate. 

Ps.     Ipsum  (Ixxx.  p.  149). 

Et  ceterce  Antiphonce  cum  suis  Psal- 
mis,  ut  in  Psalterio  ibidem  notatum 
est. 

V.  Intret  oratio  mea  in  conspectu 
tuo  (p.  165). 

Lectio  i.  (Pom.  iv.  11.) 
Et  signum  accepit  circuncisionis, 
signaculum  justitise  fidei  quae  est  in 
praeputio  :  ut  sit  pater  omnium  cre- 
dentium  per  prreputium,  ut  reputetur 
et  illis  ad  justiciam  :  et  sit  pater  cir- 
cuncisionis,  non  liis  tantum  qui  sunt 
ex  circuncisione,  sed  et  his  qui  sec- 
tantur  vestigia  fidei  quae  est  in  prae- 
putio  patris  nostri  Abrahae. 

1  R.  Confitebor  tibi,  Domine 
Deus,  in  toto  corde  meo,  et  honorifi- 
cabo  nomen  tuum  in  setemum.  Quia 


CCCCXXXl 


SABBATO   POST  OCTAVAS   EPYPHANI^. 


CCCCXXXU 


misericordia  tua,  Doniine,  magna  est 
super  me. 

V.  Et  eripuisti  animam  meam  ex 
inferno  inferiori. 

Quia. 

Lectio  ii.  (Eom.  iv.  13.) 
Non  enim  per  legem  promissio 
Abrahse,  aut  semini  ejus,  ut  heres 
esset  mundi  :  sed  per  justitiam  fidei. 
Si  enim  qui  ex  lege  heredes  sunt  : 
exinanita  est  fides,  abolita  est  pro- 
missio.  Lex  enim  :  iram  operatur. 
Ubi  enim  non  est  lex  :  nec  prsevari- 
catio.     Tu  autem,  Domine. 

2  B.  Misericordia  tua,  Domine, 
magna  est  super  me.  Et  liberasti 
animam  meam  ex  inferno  inferiori. 

V.  Deus,  iniqui  insurrexerunt  in 
me,  et  fortes  qusesierunt  animam 
meam.     Et  liberasti. 

Lectio  iii.     (Rom.  iv.  16.) 

Ideo  ex  fide  :  ut  secundum  gratiam 
firma  sit  promissio  omni  semini.  Non 
ei  qui  ex  lege  est  solum,  sed  et  ei 
qui  ex  fide  est  Abrahse,  qui  est  pater 
omnium  nostrum  :  sicut  scriptum 
est,  quia  patrem  multarum  gentium 
posui  te  ante  Deum ;  cui  credidisti, 
qui  vivificat  mortuos,  et  vocat  ea 
quse  non  sunt  tanquam  ea  quse  sunt. 

3  R.  Factus  est  michi  Dominus 
in  refugium.  Et  Deus  meus  in  auxi- 
lium  spei  mese. 

V.  Deus  ultionum  Dominus,  Deus 
ultionum  libere  egit.  Et  Deus.  Glo- 
ria.     Et. 

V.     Fiat  misericordia. 

In  Laudibus. 

Ant.     Spiritu  principali  (p.  165). 

Ps.     Miserere  (l.  p.  85). 

JEt  alice  Antiphonce  cum  suis  Psalr 
mis,  sicut  in  Psalterio  ibidem  notatum 
est. 

Cap.     Vigilate  et  orate. 

Hymnus.  ^Eterna  cseli  gloria,  p. 
168. 

Lsti  prcedicti  Hymni  /eriales,   et 


prmdicti  Hymni  dominicales,  scilicet 
Deus  Creator  omnium,  et  Primo  die- 
rum,  et  ^Eterne  rerum  hoc  eodem  or- 
dine  dicuntur  in  Dominicis  et  inferiis 
usque  ad  Quadragesimam  tantum 
quando  de  Temporali  agitur. 

V.     In  matutinis  (p.  88). 

Ant.     Per  viscera  (p.  169). 

Ps.  Benedictus.  Ut  in  Psalterio 
ibidem  notatum  est. 

Ad  Yesperas. 

Ant.  In  conspectu  angelorum 
(P-  210). 

Ps.  Confitebor  iii.  (cxxxvii.  p. 
209). 

Et  alice  Antiphonm  cum  suis  Psal- 
mis,  ut  in  Psalterio  ibidem  notatum 
est. 

Cap.     Dominus  autem  dirigat. 

Hymnus.  Plasmator  hominis,  p. 
214. 

V.     Dirigatur. 

Ant.     Suscepit  Deus. 

Ps.     Magnificat. 

Ut  in  Psalterio  ibidem  notatum  est. 

Sabbato. 

Lnvitatorium.  Dominum  Deum 
(p.  169). 

Ps.     Yenite. 

Hymnus.  Summse  Deus  clementiae 
(p.  169). 

Super  Nocturnum,  Ant.  Quia  mi- 
rabilia. 

Ps.     Cantate  ii.  (xcvii.  p.  169). 

Et  alice  Antiphonce  cum  suis  Psal- 
mis,  ut  in  Psalterio  ibidem  notatum 
est. 

V.  Domine,  exaudi  orationem 
meam. 

P.     Et  clamor. 

Lectio  i.     (Rom.  iv.  18.) 

Qui  contra  spem  in  spem  credidit 
ut  fieret  pater  multarum  gentium  : 
secundum  quod  dictum  est  ei,  Sic 
erit  semen  tuum,  sicut  stellse  cseli  et 
arena  maris.     Et  non  est  infirmatus 


ceccxxxm 


SABBATO   POST   OCTAYAS   EPTPHANLE. 


CCCCXXXIV 


in  fide,  nec  consideravit  corpus  suum 
emortuum,  cum  jam  fere  centum 
esset  annorum  :  et  emortuam  vulvam 
Sarae.  Tu  autem  Doniine  miserere 
nostri. 

1  R.  Misericordiam  et  judicium 
cantabo  tibi,  Domine.  Psallam  et 
intelligam  in  via  immaculata  quando 
venies  ad  me. 

V.     Perambulabam  in  innocentia 
cordis  mei  :  in  medio  domus  niese. 
Psallam. 

Lectio  ii.  (Eom.  iv.  20.) 
In  repromissione  etiam  Dei  non 
hsesitavit  drffidentia,  sed  confortatus 
est  fide  dans  gloriam  Deo  :  plenis- 
sime  sciens  quia  quaecunque  promisit 
Deus  potens  est  et  facere.  Ideo  et 
reputatum  est  illi  ad  justitiam.  Non 
est  autem  scriptum  tantum  propter 
ipsum,  quia  reputatum  est  illi  ad 
justitiam  :  sed  et  propter  nos  quibus 
reputabitur  credentibus  in  eum,  qui 
suscitavit  Dominum  nostrum  Jesum 
Christum  a  mortuis,  qui  traditus  est 
propter  delicta  nostra,  et  resurrexit 
propter  justificationem  nostram. 

2  R.  Domine,  exaudi  orationem 
meam,  et  clamor  meus  ad  te  veniat. 
Quia  non  spernis,  Deus,  preces  pau- 
perum. 

V.  De  profundis  clamavi  ad  te, 
Domine  :  Domine,  exaudi  vocem 
meam.     Quia. 

Lectio  iii.     (Roma.  v.  1.) 

Justificati  ergo  ex  fide  pacem 
habeamus  ad  Deum  per  Dominum 
nostrum  Jesum  Christum  :  per  quem 
acces^um  habemus  per  fidem  in  gra- 
tiam  istam  et  in  qua  stamus,  et  glo- 
riamur  in  spe  gloriae  filiorum  Dei. 
Xon  solum  autem,  sed  et  gloriamur 
in  tribulationibus  :  scientes  quod 
tribulatio  patientiam  operatur,  pati- 
entia  autem  probationem,  probatio 
vero  spem.     Spes  autem   non  con- 


fundit  :  quia  charitas  Dei  diffusa  est 
in  cordibus  nostris,  per  Spiritum 
Sanctum  qui  datus  est  nobis. 

3  R.  Yelociter  exaudi  me,  Do- 
mine.  Quia  defecerunt  sicut  fumus 
dies  mei. 

V.  Dies  mei  sicut  umbra  declina- 
verunt  et  ego  sicut  fenum  arui.  Quia. 
Gloria.     Quia. 

V.     Piat  misericordia  tua. 

Ix  Laudibus. 

Ant,     Benigne  (p.  186). 

Ps.     Miserere  (l.  p.  85). 

Et  alice  Antiphonce  cum  suis  Psal- 
mis,  ut  in  Psalterio  ibidem  notatum 
est. 

Cap.     Yigilate  et  orate. 

Hymnus.  Aurora  jam  spargit 
polum,  p.  191. 

V.     In  matutinis  (p.  88). 

Ant.     In  viam. 

Ps.     Benedictus  (p.  35). 

Ut  in  Psalterio  ibidem  notatum  est. 

Supradictus  ordo  feriarum  de  Invi- 
tatoriis  incipiendis  servetur  in  omni- 
bus  feriis  a  Domine  ne  in  ira  usque 
ad  Passionem  Domini  :  et  a  Deus 
omnium  usque  ad  Adventum  Domini. 
De  Antiphonis  vero  cum  suis  Psahnis 
ad  Vesperas  et  ad  Jlatutinas  in  Xoc- 
turnis  idem  ordo  servetur  per  totum 
annum  extra  tempus  Paschm.  De 
Versibus  etiam  ante  Lectiones,  a  Do- 
mine  ne  in  ira  usque  ad  Quadragesi- 
mam,  et  a  Deus  omnium  usque  ad 
Adventum  Domini.  De  Antiplionis 
in  Laudibus,  per  totum  annum  extra 
tempus  Paschce  :  nisi  in  tertia  ebdo- 
madaAdventus  Domini,  et  in  proxima 
ebdomada  ante  Pascha.  De  Respon- 
soriis  vero  ad  Jlatutinas,  a  Domine 
ne  in  ira  usque  ad  Septuagesimam 
tantum.  De  Antiphonis  vero  super 
Benedictus  et  Magnificat,  usque  ad 
Septuagesimam,  et  a  Deus  omnium 
usque  ad  Adventum  Domini*.  Et  si 
aliquod  Festum  in  aliqua  prcedicta- 


*  '  qnando  non  agitur  de  Dominica  ferialiter.'    Eubrica  Brev.  Ebor. 


ccccxxxv 


DOMINICA  II.   POST   OCTAVAS   EPYPHANI^. 


CCCCXXXVl 


rumferiarumcontigerit:nichilominus 
ordo  feriarum  de  Invitatoriis,  Anti- 
phonis,  Psalmis,  et  Versiadis  in  Noc- 
turnis,  et  de  Responsoriis,  et  de  Anti- 
phonis  cum  suis  Pscdmis  in  Laudibus, 
et  de  A.ntiphonis  super  Psalmum 
Benedictus,  et  Magnificat,  servabitur 
in  sequenti  feria. 

DOMINICA   II.   POST 
OCTAVAS   EPYPHANI^. 

Ad  Vesperas. 

Ant.     Benedictus. 

Ps.     Jpsum  (cxliii.  p.  215). 

Capitulum,  Hym n us,  Versus,  et  An- 
tiphona  super  Psalmum  Magnificat, 
ut  supra  in  Dominica  prcecedenti. 

Oratio.  Omnipotens  sempiterne 
Deus,  qui  crelestia  simul  et  terrena 
moderaris,  supplicationes  populi  tui 
clementer  exaudi  :  et  pacem  tuam 
nostris  concede  temporibus.  Per 
Dcminum. 

Ad  Matutinas. 

Invitatorium,  Hymnus,  Antiphonai, 
Psalnii,  Versus  et  Responsoria,  sicut 
in  prcBcedenii  Dominica  :  et  sic  fiat 
omnibus  Dominicis  usque  ad  Septua- 
gesimam,  quando  de  Dominica  ayitur. 

Lectioues  de  Epistola  Pauli  ad 
Chorin.  i. 

Lectio  i.     (1  Corin.  i.  1.) 

Paulus  vocatus  apostolus  Jesu 
Christi  per  voluntatem  Dei,  et  Sos- 
tlienes  frater,  ecclesije  Dei  quse  est 
Corinthi,  sanctificatis  in  Christo 
Jesu,  vocatis  sanctis,  cum  omnibus 
qui  invocant  nomen  Domini  nostri 
Jesu  Christi  in  omni  loco  ipsorum 
et  nostro  :  gratia  vobis  et  pax  a  Deo 
Patre  nostro  et  Domino  Jesu  Christo. 
Gratias  ago  Deo  meo  semper  pro 
vobis  in  gratia  Dei  quse  data  est  vobis 
in  Christo  Jesu  :  quia  in  omnibus 
divites  facti  estis  in  illo,  in  omni 
verbo  et  in  omni  scientia  :  sicut  tes- 
timonium  Christi  confirmatum  est  in 


vobis,  ita  ut  nichil  vobis  desit  in  ulla 
gratia,  expectantibus  revelationem 
Domini  nostri  Jesu  Christi,  qui  et 
confirmabit  vos  usque  in  finem  sine 
crimine,  in  diem  adventus  Domini 
nostri  Jesu  Christi.  Fidelis  Deus  : 
per  quem  vocati  estis  in  societatem 
Pilii  ejus  Jesu  Christi  Domini  nostri. 
Tu  autem  Domine  miserere  nostri. 

Leciio  ii.     (1  Cor.  i.  10.) 

Obsecro  autem  vos.  fratres,  per 
nomen  Domini  nostri  Jesu  Christi, 
ut  id  ipsum  dicatis  omnes  :  et  non 
sint  in  vobis  scismata.  Sitis  autem 
perfecti  in  eodem  sensu,  et  in  eadem 
scientia.  Significatum  enim  est  michi 
de  vobis,  fratres  mei,  ab  his  qui  sunt 
Cloes  :  quia  contentiones  sunt  inter 
vos.  Hoc  autem  dico  :  quod  unus- 
quisque  vestrum  dicit,  Ego  quidem 
sum  Pauli,  ego  autem  Apollo,  ego 
vero  Cephse  :  ego  autem  Christi. 
Divisus  est  ergo  Christus?  Nun- 
quid  Paulus  crucifixus  est  pro  vobis  : 
aut  in  nomine  Pauli  baptizati  estis  *? 
Gratias  ago  Deo  meo  quod  neminem 
vestrum  baptizavi  nisi  Crispum  et 
Gayum  :  ne  quis  dicat  quod  in  nomine 
meo  baptizati  estis.  Baptizavi  autem 
et  Stephame  domum.  Ceterum  ne- 
scio  si  quem  alium  vestrum  baptiza- 
verim. 

Lectio  iii.      (1  Cor.  i.  17.) 

Non  enim  misit  me  Christus  bap- 
tizare  sed  evangelizare,  non  in  sapi- 
entia  verbi  :  ut  non  evacuetur  crux 
Christi.  Verbum  enim  crucis  pereun- 
tibus  quidem  stultitia  est  :  his  autem 
qui  salvi  fiunt,  id  est  nobis,  virtus 
Dei  est.  Scriptum  est  enim,  Per- 
dam  sapientiam  sapientum  :  et  pru- 
dentiam  prudentum  reprobabo.  Ubi 
sapiens  1  Ubi  scriba  1  Ubi  conqui- 
sitor  hujus  seculi  ?  Nonne  stultam 
fecit  Deus  sapientiam  hujus  mundi? 
Nam  quia  in  Dei  ssapientia  non  cog- 
novit  mundus  per  sapientiam  Deum  : 
placuit  Deo  per  stultitiam  praedica- 


CCCCXXXVll 


DOMIXICA   II.    POST   OCTAVAS   EPYPHAXEE.       CCCCXXXVlii 


tionis  salvos  facere  credentes.  Quo- 
niam  et  Judei  signa  petunt  :  et  Greci 
sapientiam  quserunt. 

Lectio  iv.     (1  Cor.  i.  23.) 

Nos  autem  prsedicamns  Christum 
crucifixum  :  Judeis  quidem  scan- 
dalum,  gentibus  autem  stultitiam. 
Ipsis  autem  vocatis  Judeis  atque 
Grecis  Christum  Dei  virtutem  et 
Dei  sapientiam.  Quia  quod  stul- 
tum  est  Dei  sapientius  est  hornini- 
bus  :  et  quod  infirmum  est  Dei  f ortius 
est  honiinibus.  Yidete  enim  voca- 
tionem  vestram,  fratres,  quia  non 
multi  sapientes  secundum  carnem, 
non  multi  potentes,  non  multi  no- 
biles,  sed  quse  stulta  sunt  muncli 
elegit  Deus  ut  confundat  sapientes ; 
et  infirma  mundi  elegit  Deus  ut  con- 
fundat  fortia  :  et  ignobilia  mundi, 
et  contemptibilia  elegit  Deus,  et  ea 
quae  non  sunt,  ut  ea  quse  sunt  de- 
strueret  :  ut  non  glorietur  omnis 
caro  in  conspectu  ejus.  Ex  ipso 
autem  vos  estis  in  Christo  Jesu,  qui 
factus  est  nobis  sapientia  a  Deo,  et 
justicia,  et  sanctificatio,  et  redemp- 
tio  :  ut  quemadmodum  scriptum  est, 
qui  gloriatur  in  Domino  glorietur. 

Lectio  v.     (1  Cor.  ii.  1.) 

Fratres,  ego  cum  venissem  ad  vos, 
veni  non  in  sublimitate  sermonis 
aut  sapientia?,  annuncians  vobis  tes- 
timonium  Christi.  Xon  enim  judi- 
cavi  scire  me  aliquid  inter  vos  nisi 
Christum  Jesum,  et  hunc  crucifixum. 
Et  ego  in  infirmitate,  et  in  timore, 
et  tremore  multo  fui  apud  vos.  Et 
sermo  meus  et  praedicatio  mea  non 
in  persuasibilibus  humanas  sapientne 
verbis,  sed  in  ostensione  Spiritus  et 
virtutis  :  ut  fides  vestra  non  sit  in 
sapientia  honiinis,  sed  in  virtute  Dei. 

Lectio  vi.      (1  Cor.  ii.  6.) 
Sapientiam  autem  loquimur  inter 


perfectos  :  sapientiam  veronon  hujus 
seculi  neque  principum  hujus  seculi 
qui  destruuntur  :  sed  loquimur  Dei 
sapientiam  in  mysterio  quas  abscon- 
dita  est,  quam  praedestinavit  Deus 
ante  secula  in  gloriam  nostram,  quam 
nemo  principum  hujus  seculi  cogno- 
vit.  Si  enim  cognovissent,  nunquam 
Dominum  gloria?  crucifixissent.  Sicut 
scriptum  est,  quod  oculus  non  vidit, 
nec  auris  audivit,  nec  in  cor  hominis 
ascendit,  quae  prseparavit  Deus  his 
qui  diligunt  illuni.  Xobis  autem 
revelavit  Deus  per  Spiritum  suum. 
Spiritus  euim  omnia  scrutatur,  etiam 
prof  unda  Dei.  Quis  enim  scit  homi- 
num  quse  sunt  hominis,  nisi  spiritus 
hominis  qui  in  ipso  est  1  Ita  et  quae 
sunt  Dei  nemo  cognovit,  nisi  Spiritus 
Dei. 
Secundum  Johannem  ii.  [1 — 11.] 

In  illo  tempore.  Xuptiae  factae 
sunt  in  Chana  Galilese  :  et  erat  mater 
Jesu  ibi.  A^ocatus  est  autem  Jesus, 
et  discipuli  ejus  ad  nuptias.  Et  re- 
liqua. 

Omelia  veneralilis  Beda?  presbyteri. 
[10.  libri  primi  omeliarum.]* 

Quod  Dominus  atque  Salvator 
noster  ad  nuptias  vocatus  non  solum 
venire  sed  et  miraculum  ibidem  quo 
convivas  lretificaret  facere  dignatus 
est,  exceptis  sacramentorum  cseles- 
tium  figuris,  etiam  juxta  litteram 
fidem  recte  credentium  confirmat. 
Porro  Taciani  et  Marciani  cetero- 
rumque  qui  nuptiis  detrahunt  per- 
fidia,  quam  sit  damnabilis  insinuat. 
Si  enim  thoro  immaculato  et  nuptiis 
debita  castitate  celebratis  culpa  in- 
esset,  nequaquam  Dominus  ad  has 
venire,  nequaquam  suorum  signorum 
initiis  consecrare  voluisset.  Xunc 
autem  quia  bona  est  castitas  conju- 
galis,  melior  continentia  vidualis, 
optima  perfectio  virginalis  :  ad  com- 
probandam  omnium  electionem  gra- 


*  Bcdce  Serm.  Hyeinales  de  Tempore  Op.  vii.  204. 


CCCCXXXIX 


EBDOMADA  II.   POST   OCT.    EPYPHANI^. 


ccccxl 


duum,  cliscernendum  tamen  meritum 
singulorum,  ex  intemeratoMarise  vir- 
ginis  utero  nasci  dignatus  est,  a  pro- 
phetico  Annse  viduae  ore  mox  natus 
benedicitur,  a  nuptiarum  celebrato- 
ribus  jam  juvenis  invitatur,  et  lios 
sua3  prsesentia  virtutis  honorat,  et 
altiorem  cselestium  lseticiam  figurat. 

Lectio  viii.  Miracula  namque  fac- 
turus  in  terra  Dei  Filius  venit  ad 
nuptias,  ut  ipsum  se  esse  doceret,  de 
quo  sub  typo  solis  psalmista  prsecinit. 
Et  ipse  tanquam  sponsus  procederis 
de  thalamo  suo,  exultavit  ut  gygas 
ad  currendam  viam.  A  summo  cselo 
egressio  ejus  :  et  occursus  ejus  usque 
ad  summum  ejus.  Qui  et  ipse  quo- 
dam  loco  de  se  suisque  fidelibus  ait. 
Nunquid  possunt  filii  sponsi  lugere, 
quandiu  cum  illis  est  sponsus  1  Ve- 
nient  autem  dies  cum  auferetur  ab 
eis  sponsus  :  et  tunc  jejunabunt. 
Quia  nimirum  incarnatio  nostri  Sal- 
vatoris,  ex  quo  patribus  ccepit  pro- 
mitti,  multis  sanctorum  est  lachrimis 
et  luctu  semper  expectata  donec  ve- 
niret.  Similiter  ex  quo  post  resur- 
rectionem  ascendit  ad  cselum,  omnis 
sanctorum  spes  ad  ejus  pendet  redi- 
tum.  Solo  autem  quo  cum  homini- 
bus  conversatus  est  tempore  flere  ac 
lugere  nequiverunt  :  quiajamsecum 
etiam  corporaliter  eum  quem  spiritu- 
aliter  dilexerunt  habebant. 

Lectio  ix.  Sponsus  ergo  Christus  : 
sponsa  ejus  est  ecclesia.  Filii  sponsi 
vel  nuptiarum  singuli  quique  fide- 
lium  ejus  sunt.  Tempus  nuptiarum 
est  tempus  illud,  quando  per  incar- 
nationis  mysterium  sanctam  sibi  ec- 
clesiam  sociavit.  Non  igitur  casu, 
sed  certi  causa  mysterii  venit  ad 
nuptias  in  terra  carnali  more  cele- 
bratas,  qui  ad  copulandam  sibi  spiri- 
tuali  amore  ecclesiam  de  cselo  de- 
scendit  ad  terram.  Cujus  quidem  tha- 
lamus  incorruptae  genitricis  uterus 
fuit,  in  quo  Deus  hunianse  naturae 
conjunctus  est,  et  ex  quo  ad  socian- 


dam  sibi  ecclesiam  tanquam  sponsus 
processit.  Primus  nuptiarum  locus 
Judea  extitit,  in  qua  Dei  Filius 
homo  fieri,  et  ecclesiam  sui  corporis 
ac  sanguinis  participatione  conse- 
crare  et  sui  Spiritus  pignore  in  fide 
confirmare  dignatus  est.  Sed  vocatis 
ad  fidem  gentibus,  usque  ad  finem 
orbis  terrse  earundem  nuptiarum  vo- 
tiva  gaudia  pervenerunt.  Tu  autem. 

In  Laudibus. 

Hcec  sola  Antiphona,  Regnavit  (p. 
28)  ut  supra  dictum  est. 

Ant.  Nuptise  factae  sunt  in  Chana 
Galileae,  et  erat  ibi  Jesus  cum  Maria 
matre  ejus. 

Ps.     Benedictus. 

Ad  Vesperas. 

Ant.  Deficiente  vino  jussit  Jesus 
implere  ydrias  aqua,  quae  in  vinum 
conversa  est.     Alleluya. 

Ps.     Miserere  (l.  p.  85). 

Feria  secunda,  et  quotidle  in  om~ 
nibus  feriis,  supradictus  ordo  feria- 
rum  servetur  usque  ad  Quadragesi- 
mam,  nisi  de  Responsoriis  infra  Sep- 
tuagesimam  :  tunc  enim  dicuntur 
Besponsoria  de  Hystoria  Dominicali. 

Feria  ii. 

Lectio  i.  (1  Corin.  ii.  12.) 
Nos  autem  non  spiritum  hujus 
mundi  accepimus,  sed  spiritum  qui 
ex  Deo  est  :  ut  sciamus  quoe  a  Deo 
donata  sunt  nobis,  quae  etloquimur, 
non  in  doctis  humanae  sapientiae 
verbis,  sed  in  doctrina  Spiritus  spi- 
ritualibus  spiritualia  comparantes. 

Lectio  ii.  (1  Cor.  ii.  14.) 
Animalis  autem  homo  non  per- 
cipit  ea  quae  sunt  Spiritus  Dei.  Stul- 
ticia  enim  est  illi,  et  non  potest  in- 
telligere  :  quia  spiritualiter  exami- 
natur.  Spiritualis  autem  judicat 
omnia,  et  ipse  a  nemine  judicatur. 
Quis  enim  cognovit  sensum  Domini, 
aut  quis  instruxit  eum  1  Nos  autem 
sensum  Christi  habemus. 


ccccxli 


EBDOMADA   II.   POST   OCTAVAS   EPYPHANLE. 


ccccxlii 


Lectio  iii.     (1  Cor.  iii.  1.) 

Et  ego,  fratres,  non  potui  vobis 
loqui  quasi  spiritualibus,  sed  quasi 
carnalibus.  Tanquam  parvulis  in 
Christo,  lac  vobis  potum  dedi,  non 
escam.  Nonduni  enim  poteratis,  sed 
nec  nunc  quidem  potestis.  Adhuc 
enim  estis  carnales.  Cum  enim  sit 
inter  vos  zelus  et  contentio  :  nonne 
carnales  estis  et  secundum  hominem 
ambulatis. 

Feria  iii. 

Lectio  i.     (1  Cor.  iii.  4.) 

Cum  enim  quis  dicat,  ego  quidem 
sum  Pauli  :  alius  autem,  ego  Apollo, 
nonne  homines  estis  %  Quid  est 
igitur  Apollo  ?  Quid  vero  Paulus  1 
Ministri  ejus  cui  credidistis  :  et  uni- 
cuique  sicut  Deus  dedit.  Ego  plan- 
tavi,  Apollo  rigavit  :  sed  Deus  incre- 
mentum  dedit.  Itaque  neque  qui 
plantat  est  aliquid,  neque  qui  rigat : 
sed  qui  incrementum  dat  Deus.  Qui 
plantat  autem  et  qui  rigat  unum 
sunt. 

Lectio  ii.     (1  Cor.  iii.  8.) 

Unusquisque  autem  propriam  mer- 
cedem  accipiet  secundum  suum  labo- 
rem.  Dei  enim  sumus  adjutores, 
Dei  agricultura  estis,  Dei  aBclificatio 
estis.  Secundum  gratiam  Dei  quse 
data  est  michi,  ut  sapiens  architectus 
fundamentum  posui  :  alius  autem 
superaedificat.  Unusquisque  autem 
videat  quomodo  supersedificet.  Fun- 
damentum  enim  aliud  nemo  potest 
ponere  prseter  id  quod  positum  est  : 
quod  est  Christus  Jesus. 

Lectio  iii.     (1  Cor.  iii.  12.) 

Si  quis  autem  supersedificat  super 
fundamentum  hoc  aumm,  et  argen- 
tum,  lapides  preciosos,  ligna,  fenum, 
stipulam  :  uniuscujusque  opus  mani- 
festum  erit.     Dies  enim  Domini  de- 


clarabit,  quia  in  igne  revelabitur  : 
et  uniuscujusque  opus  quale  sit  ignis 
probabit.  Si  cujus  opus  manserit 
quod  superaedificavit,  mercedem  ac- 
cipiet.  Si  cujus  opus  arserit,  detri- 
mentum  patietur.  Ipse  autem  salvus 
erit,  sic  tamen  quasi  per  ignem. 

Feria  IV. 

Lectio  i.  (1  Corin.  iii.  16.) 
Nescitis  quia  templum  Dei  estis, 
et  Spiritus  Dei  habitat  in  vobis  1  Si 
quis  autem  templum  Dei  violaverit, 
disperdet  illum  Deus.  Templum 
enim  Dei  sanctum  est  :  quod  estis 
vos.  Nemo  se  seducat.  Si  quis 
videtur  inter  vos  sapiens  esse  in  hoc 
seculo,  stultus  fiat  ut  sit  sapiens. 
Sapientia  enim  hujus  mundi  stul- 
titia  est  apud  Deum.  Scriptum  est 
enim,  Comprehendam  sapientes  in  Joh.  v. 
astutia  eorum.  Et  iterum,  Dominus 
novit  cogitationes  sapientium  :  quo- 
niam  vanse  sunt. 

Lectio  ii.     (1  Cor.  iii.  21.) 

Itaque  nemo  glorietur  in  homini- 
bus.  Oninia  enim  vestra  sunt  :  sive 
Paulus,  sive  Apollo,  sive  Cephas, 
sive  mundus,  sive  vita,  sive  mors, 
sive  praesentia,  sive  futura.  Omnia 
enim  vestra  sunt :  vos  autem  Christi, 
Christus  autem  Dei.  (1  Cor.  iv.) 

Sic  nos  existimet  homo  ut  minis- 
tros  Christi,  et  dispensatores  minis- 
teriorum*  Dei.  Hic  jam  quasritur 
inter  dispensatores,  ut  fidelis  quis 
inveniatur.  Michi  autem  pro  mini- 
mo  est  ut  a  vobis  judicer,  aut  ab 
humano  die  :  sed  neque  meipsum 
judico.  Nichil  enim  mihi  conscius 
sum  :  sed  non  in  hoc  justificatus  sum. 
Qui  autem  judicat  me  Dominus  est. 
Itaque  nolite  ante  tempus  judicaref 
quoadusque  veniat  Dominus,  qui  et 
illuminabit  abscondita  tenebrarum, 
et  manifestabit  consilia  cordium,  et 
tunc  laus  erit  unicuique  a  Deo. 


*  '  mysteriorum '  Vulg. 


t  '  indicare '  Chev. 


ccccxliii 


DOMINICA  III.   POST  OCTAVAS  EPYPHANI^. 


ccccxliv 


Lectio  iii.     (1  Cor.  iv.  G.) 

Hsec  autem,  fratres,  transfiguravi 
in  me  et  Apollo  propter  vos  :  ut  in 
nobis  discatis  ne  supra  quam  scrip- 
tum  est  unus  adversus  alterum  in- 
fletur  pro  alio.  Quis  enim  te  dis- 
cennt?  Quid  autem  habes  quod 
non  accepisti1?  Si  accepisti,  quid 
gloriaris  quasi  non  acceperis  1  Jam 
saturati  estis  :  jam  divites  facti  estis. 
Sine  nobis  regnatis.  Et  utinam  reg- 
netis,  ut  et  nos  vobiscum  regnemus. 
Puto  enim  quod  Deus  apostolos  nos 
novissimos  ostendit,  tanquam  morti 
destinatos.  Quia  spectaculum  facti 
sumus  munclo  :  et  angelis  et  homi- 
nibus.  JSTos  stulti  propter  Christum  : 
vos  autem  prudentes  in  Christo.  Nos 
infirmi  :  vos  autem  fortes.  Vos  no- 
biles  :  nos  autem  ignobiles.  Usque 
in  hanc  horam  et  esurimns,  et  siti- 
mus,  et  nudi  sumus.  Et  colaphis 
csedimur,  et  instabiles  sumus,  et  la- 
boramus  operantes  manibus  nostris. 
Maledicimur,  et  benedicimus.  Per- 
secutionem  patimur,  et  sustinemus. 
Blasphemamur,  et  obsecramus.  Tan- 
quam  purgamenta  hujus  mundi  facti 
sumus,  omnium  peripsima  usque  ad- 
huc.  Non  ut  confundam  vos  hoc 
scribo  :  sed  ut  filios  meos  charissimos 
moneo.     Tu  autem. 

Feria  v. 

Lectio  i.     (1  Cor.  iv.  15.) 

Nam  si  decem  milia  psedagogorum 
habeatis  in  Christo,  sed  non  multos 
patres.  Nam  in  Christo  Jesu  per 
evangelium  ego  vos  genui.  Kogo 
ergo  vos  :  imitatores  mei  estote,  sicut 
et  ego  Christi.  Ideo  misi  ad  vos 
Tymotheum  qui  est  filius  meus  cha- 
rissimus  et  fidelis  in  Domino  :  qui 
vos  commonefaciat  vias  meas  quse 
sunt  in  Christo  Jesu,  sicut  ubique  in 
omni  ecclesia  doceo. 

•  Lectio  ii.     (1  Cor.  iv.  18.) 
Tanquam   non   venturus   sim  ad 


vos,  sic  inflati  sunt  quidam.  Yeniam 
autem  ad  vos  cito,  si  Dominus  volu- 
erit.  Et  cognoscam  non  sermonem 
eorum  qui  inflati  sunt,  sed  virtutem. 
Non  enim  in  sermone  est  regnum 
Dei  :  sed  in  virtute.  Quid  vultis1? 
In  virga  veniam  ad  vos,  an  in  chari- 
tate  et  spiritu  mansuetudinis  1 

Lectio  iii.     (1  Cor.  v.  1.) 

Omnino  auditur  inter  vos  forni- 
catio,  et  talis  fornicatio  qualis  nec 
inter  gentes  :  ita  ut  uxorem  patris 
sui  aliquis  habeat.  Et  vos  inflati 
estis,  et  non  magis  luctum  habuistis  : 
ut  tollatur  de  medio  vestrum  qui  hoc 
opus  fecit.  Ego  quidem  absens  cor- 
pore,  praesens  autem  spiritu,  jarn  judi- 
cavi  ut  prsesens  eum  qui  sic  operatus 
est  :  in  nomine  Domini  nostri  Jesu 
Christi  congregatis  vobis  et  meo 
spiritu  cum  virtute  Domini  Jesu, 
tradere  hujusmodi  SathanaB  in  inte- 
ritum  carnis  :  ut  spiritus  salvus  sit 
in  die  Domini  nostri  Jesu  Christi. 

DOMINICA  III. 

Oratio.  Omnipotens  sempiterne 
Deus,  infirmitatem  nostram  pro- 
picius  respice  :  atque  ad  protegen- 
dum  nos  dexteram  tuse  majestatis 
extende.     Per  Dominum. 

Ad  Matutinas. 

Lectiones  de  Epistola  Pauli  ad 
Chorinth.  secunda. 

Lectio  i.  (2  Cor.  i.  1.) 
Paulus  apostolus  Jesu  Christi  per 
voluntatem  Dei,  et  Tymotheus  frater, 
ecclesise  Dei  quse  est  Corinthi,  cum 
omnibus  sanctis  qui  sunt  in  universa 
Achaia  :  gratia  vobis  et  pax  a  Deo 
Patre  nostro  et  Domino  Jesu  Christo. 
Benedictus  Deus  et  Pater  Domini 
nostri  Jesu  Christi,  Pater  miseri- 
cordiarum  et  Deus  totius  consola- 
tionis  :  qui  consolatur  nos  in  omni 
tribulatione  nostra,  ut  possimus  et 
ipsi  consolari  eos  qui  in  omni  pres- 


ccccxlv 


DOMINICA  III.   POST   OCTAVAS   EPYPHANLE. 


ccccxlvi 


sura  sunt,  per  exhortationem  qua 
exhortamur  et  ipsi  a  Deo.  Quoniam 
sicut  abundant  passiones  Christi  in 
nobis,  ita  et  per  Ohristum  abundat 
consolatio  nostra.  Sive  autem  tribu- 
lamur  pro  vestra  exhortatione  et  sa- 
lute;  sive  consolanmr  pro  vestra  con- 
solatione  :  sive  exhortamur  pro  vestra 
exhortatinne  et  salute  quse  operatur 
tollerantiam  earundem  passionum 
quas  et  nos  patimur  :  ut  spes  nostra 
rirma  sit  pro  vobis,  scientes  quoniam 
sicut  socii  passionum  estis,  sic  eritis  et 
consolationis. 

Lectio  ii.     (2  Cor.  i.  8.) 

"Non  enim  volumus  vos  ignorare, 
fratres,  de  tribulatione  nostra  quse 
facta  est  in  Asia,  quoniam  supra 
modum  gravati  sumus  et  supra  vir- 
tutem  :  ita  ut  tcederet  nos  etiam 
vivere.  Sed  et  ipsi  in  nobisipsis 
responsum  mortis  habuimus,  ut  non 
simus  fidentes  in  nobis,  sed  in  Deo 
qui  suscitat  mortuos  :  qui  de  tantis 
periculis  eripuit  nos  et  eruit,  in  quem 
speramus  quoniam  et  adhuc  eripiet, 
adjuvantibus  vobis  in  orationibus 
pro  nobis  :  ut  ex  multarum  personis 
facierum  ejus  qure  in  nobis  est  dona- 
tionis  per  multos  agantur  gratise 
pro  nobis.  Nam  gloria  nostra  hsec 
est,  testimonium  conscientise  nostrse, 
quod  in  simplicitate  cordis  et  sinceri- 
tate  Dei,  et  non  in  sapientia  carnali, 
sed  in  gratia  Dei  conversati  sumus 
in  hoc  mundo,  abundantius  autem 
ad  vos. 

Lectio  iii.     (2  Cor.  i.  13.) 

Non  enim  alia  scribimus  vobis 
quam  quse  legistis  et  cognovistis. 
Spero  autem  quod  usque  in  finem 
cognoscetis  :  sicut  et  cognovistis  nos 
ex  parte.  Quia  gloria  vestra  sumus 
sicut  et  vos  nostra,  in  die  Domini 
nostri  Jesu  Christi.  Et  hac  confi- 
dentia  volui  prius  venire  ad  vos,  ut 
secundam  gratiam  haberetis,  et  per 
vos   transirem   in    Macedoniam,    et 


iterum  a  Macedonia  venire  ad  vos, 
et  a  vobis  deduci  in  Judeam.  Cum 
ergo  hoc  voluissem,  nunquid  levitate 
usus  sum  1  Aut  quse  cogito,  secun- 
dum  carnem  cogito,  ut  sit  apud  me 
est  et  non?  Fidelis  autem  Deus  : 
quia  sermo  noster  qui  fuit  apud  vos 
non  est  in  illo  est  et  non. 

Lectio  iv.     (2  Cor.  i.  19.) 

Dei  enim  Filius  Jesus  Christus, 
qui  in  vobis  per  nos  prredicatus  est, 
per  me  et  Silvanum  et  Tymotheum, 
non  fuit  in  illo  est  et  non,  secl  est  in 
illo  fuit.  Quotquot  enim  promis- 
siones  Dei  sunt  in  illo  etiam.  Ideo 
et  per  ipsum  dicimus  amen  Deo  ad 
gloriam  vestram.  Qui  autem  con- 
firmat  nos  vobiscum  in  Christo  et 
qui  unxit  nos  Deus  :  et  qui  signavit 
nos  et  dedit  pignus  Spiritus  in  cor- 
dibus  nostris.  Ego  autem  testem 
invoco  Deum  in  animam  meam,  quod 
parceus  vobis  non  veni  ultra  Corin- 
thum.  Non  quia  dominamur  fidei 
vestrse,  sed  adjutores  sunms  gaudii 
vestri.  Nam  ficle  statis.   (2  Corin.  ii.) 

Statui  autem  hoc  ipsum  apucl  me  : 
ne  iterum  in  tristicia  venirem  ad  vos. 
Si  enim  ego  contristo  vos,  et  quis  est 
qui  me  lretificet,  nisi  qui  contristatur 
ex  me  1  Et  hoc  ipsum  scripsi  vobis, 
ut  non  cum  venero  tristiciam  super 
tristiciam  habeam,  de  quibus  opor- 
tuerat  me  gaudere,  confidens  in  om- 
nibus  vobis,  quia  meum  gaudium 
omnium  vestrum  est.     Tu  autem. 

Lectio  v.     (2  Cor.  ii.  4.) 

Fratres,  ex  mnlta  tribulatione  et 
angustia  cordis  scripsi  vobis  per 
multas  lachrymas,  non  ut  contriste- 
mini,  sed  ut  sciatis  quam  charitatem 
habeam  abundantius  in  vobis.  Si 
quis  autem  contristavit  me  :  non  me 
contristavit  sed  ex  parte,  ut  non 
onerem  omnes  vos.  Sufficit  illi  qui 
hujusmodi  est  objurgatio  hoec  quse 
fit  a  pluribus  :  ita  ut  econtrario 
magis    donetis    et    consolemini,    ne 


ccccxlvii 


DOMINICA  III.  POST  OCTAVAS   EPYPHANIiE. 


ccccxlviii 


forte  abundantiori  tristicia  absor- 
beatur  qui  liujusmodi  est.  Propter 
quod  obsecro  vos  ut  confirmetis  in 
illum  charitatem.  Ideo  enim  et 
scripsi  vobis  ut  cognoscam  experi- 
mentum  vestrum  :  an  in  omnibus 
obedientes  sitis.  Cui  autem  aliquid 
donastis,  et  ego.  Nam  et  ego  quod 
donavi,  si  quid  donavi,  propter  vos 
in  persona  Christi  :  ut  non  circum- 
veniamur  a  Sathana.  Non  enim 
ignoramus  cogitationes  ejus. 

Zectio  vi.     (2  Cor.  ii.  12.) 

Cum  autem  venissem  Troadem 
propter  evangelium  Christi,  et  ostium 
micbi  apertum  esset  in  Domino  :  non 
habui  requiem  spiritui  meo,  eo  quod 
non  invenerim  Tythum  fratrem 
meum  :  sed  valefaciens  eis  profectus 
sum  in  Macedoniam.  Deo  autem 
gratias  qui  semper  triumphat  nos  in 
Christo  Jesu,  et  odorem  noticise  suae 
manifestat  per  nos  in  omni  loco  : 
quia  Christi  bonus  odor  sumus  Deo, 
in  his  qui  salvi  fiunt,  et  in  his  qui 
pereunt.  Aliis  quidem  odor  mortis 
in  mortem  :  aliis  autem  odor  vitse  in 
vitam.  Et  ad  haec  quis  tam  idoneus  1 
Non  enim  sumus  sicut  plurimi  adul- 
terantes  verbum  Dei  :  sed  ex  since- 
ritate  sicut  ex  Deo  coram  Deo  in 
Christo  loquimur. 

Lectio  sancti  Evangelii  secundum 
Mattheum,  viii.  [1 — 13.] 

In  illo  tempore.  Cum  descendisset 
Jesus  de  monte  :  secutae  sunt  eum 
turbse  multse.     Et  reliqua. 

Omelia  Origenis.  (5  inter  diversos.) 
Docente  in  monte  Domino,  dis- 
cipuli  venerunt  ad  eum,  sicut  alacres, 
sicut  domestici,  sicut  proximi,  sicut 
amici  vel  fratres.  Ideo  ait  Dominus 
ad  eos.  Yos  estis  sal  terrse  :  et  vos 
estis  lux  mundi.  Nunc  vero  de- 
scendente  eodem  de  monte,  turbse 
secutse  sunt  eum  quse  in  montem 
ascendere  non  potuerunt,  ut  pigri 
populi,  ut  negligentes,  ut  imperfecti. 


Ita  et  filii  Israel  primitus  in  montem 
ascendere  non  valuerunt,  ad  obvian- 
dum  Deo  pergere  non  potuerunt, 
propter  suam  irreligiositatem  et  im- 
pietatem  :  sed  solus  Moyses  ascendit, 
et  pauci  cum  eo  seniorum  Israel. 
Ita  et  cum  Domino  discipuli  soli  in 
montem  ascenderunt  :  et  tardiores 
deorsum  steterunt.  Sic  et  modo 
vigilantes  et  alacres  et  fideles  aninise 
Deum  timentes,  et  Dominum  dili- 
gentes,  regna  cselestia  desiderantes, 
Dominum  semper  sequentes,  post 
Dominum  in  illum  cselestem  montem 
ascendunt,  audientes  apostolum  di- 
centem,  Quse  sursum  sunt  quserite, 
non  quse  super  terram.  Quse  sursum 
sunt  sapite ;  ubi  Christus  est  in  dex- 
tera  Dei  sedens. 

Lectio  viii,  Descendente  nunc 
Domino,  hoc  est  inclinante  se  ad 
infirmitatem,  et  humilitatem,  et  im- 
potentiam  ceterorum  :  misertus  est 
imperfectioni  eorum  vel  infirmitati  ; 
secutae  sunt  eum  turbse  multse.  Ali- 
quanti  propter  charitatem,  aliquanti 
propter  doctrinam,  aliquanti  propter 
admirationem  et  curationem.  Et 
ecce  homo  leprosus  unus  ex  illis  qui 
curam  quserebant,  qui  levamen  de- 
siderabant.  Et  ecce  leprosus  veniens 
adorabat  eum,  dicens.  Domine,  si 
vis  potes  me  mundare.  Deorsum 
currens  rogas,  O  homo ;  et  in  monte 
nichil  dicis?  Quare  sic?  Quia  tem- 
pus  et  tempora  omni  rei  sub  cselo. 
Tempus  doctrinae,  et  tempus  cura- 
tionis.  In  monte  docuit,  illuminavit, 
monuit  :  animas  curavit,  corda  sana- 
vit.  Propterea  ergo  illa  majora  ten- 
tare  volui,  illa  summa  tardare  passus 
sum. 

Lectio  ix.  Ipsis  ergo  ab  illo  com- 
pletis,  deorsum  eo  de  monte  ad  curan- 
dum  descendente,  sicut  de  cselo,  sicut 
de  cselestibus  montibus  ad  salvandos 
carnales :  venit  ad  eum  homo  leprosus 
adorans  eum.  Antequam  peteret, 
adorare  coeperat.  Antequam  rogaret, 
culturam  ostendit.     Adoravit  eum. 


ccccxlix 


EBDOMADA  III.   POST*   OCTAVAS   EPYPHANLE. 


ccccl 


Pro  hoc  ipso  Deum  et  Dominum  eum 
invocaus,  adorabat  eum.  Sic  et  illi 
beati  Magi  prius  procidentes  adora- 
verunt  eum  :  et  ita  demum  munera 
ei  obtulerunt.  Eodem  modo  et  nunc 
iste  eadens  adoravit,  et  sic  suppli- 
cem  obtulit  postulationem  Domino, 
dicens»  Tu  qui  digne  adoraris,  qui 
merito  coleris  :  te  ego  ut  Dominum 
adoro.  Ideoque  te  Dominum  dico, 
opera  prius  contestans,  et  sic  verba 
loquens.  Per  te  enim  omnia  facta 
sunt.  Tu  ergo,  Domine,  si  vis,  potes 
me  mundare.  Yoluntas  tua  opus 
est  :  ideo  si  vis  potes  me  mutidare. 

Ant.  Cum  autem  descendisset 
Jesus  de  monte  :  ecce  leprosus  veni- 
ens  adorabat  eum  dicens  :  Domine, 
si  vis  potes  me  mundare.  et  ex- 
tendens  manum  tetigit  eum  dicens; 
volo  raundare. 

Ps.    Benedictus. 

Ad  Yesperas. 

Ant.  Domine,  puer  meus  jacet 
paraliticus  in  domo  et  male  tor- 
quetur  :  amen  dico  tibi  ego  veniam 
et  curabo  eum. 

Ps.   Magnificat  (p.  221). 

Feria  ii. 
Lectio  i.  (2  Cor.  iii.  1.) 
Incipimus  iterum  nosmetipsos 
commendare'?  Aut  nunquid  egemus 
sicut  quidam  commendaticiis  epi- 
stolis  ad  vos  aut  ex  vobis?  Epistola 
nostra  vos  estis  scripta  in  cordibus 
nostris,  quse  scitur  et  legitur  ab 
omnibus  hominibus  :  manifestati 
quoniam  epistola  estis  Christi  minis- 
trata  a  nobis,  et  scripta  non  atra- 
mento,  sed  Spiritu  Dei  vivi ;  non 
in  tabulis  lapideis,  sed  in  tabulis 
cordis  carnalibus. 

Lectio  ii.  (2  Cor.  iii.  4.) 
Fiduciam  talem  habemus  per 
Christum  ad  Deum,  non  quod  suffi- 
cientes  simus  cogitare  aliquid  a 
nobis  quasi  ex  nobis,  sed  sufficientia 
nostra  ex  Deo  est  :  qui  et  idoneos 

S.  B.  I. 


nos  fecit  ministros  novi  testamenti, 
non  littera  sed  spiritu.  Littera 
enim  occidit,  spiritus  autem  vivifi- 
cat.  Quod  si  ministratio  mortis 
Htteris  deformata  in  lapidibus  fuit 
in  gloria,  ita  ut  non  possent  inten- 
dere  filii  Israel  in  faciem  Moysi, 
propter  gloriam  vultus  ejus  quse 
evacuatur  :  quomodo  non  rnagis 
ministratio  spiritus  erit  in  gloria  ? 
Nam  si  ministratio  damnationis 
facta  est  in  gloria,  multo  magis 
abundat  ministerium  justicise  in 
gloria.  Nam  nec  glorincatum  est 
quod  claruit  in  hac  parte,  propter 
excellentem  gloriam.  Si  enim  quod 
evacuatur  per  gloriam  est  :  multo 
magis  quod  manet  in  gloria  est. 

Lectio  iii.  (2  Cor.  iii.  12.) 
Habentes  igitur  talem  spem  multa 
fiducia  utimur.  Et  non  sicut  Moyses 
ponebat  velamen  super  faciem  suam, 
ut  non  intenderent  filii  Israel  in 
faciem  ejus  quod  evacuatur  :  sed 
obtusi  sunt  sensus  eorum.  Usque 
in  hodiernum  enim  diern,  idipsum 
velamen  in  lectione  veteris  testa- 
menti  manet  non  revelatum,  quod 
in  Christo  evacuatur.  Sed  usque 
in  hodiernum  diem  cum  legitur 
Moyses,  velamen  est  positum  super 
cor  eorum.  Cum  autem  conversi 
fuerint  ad  Deum,  auferetur  vela- 
men.  Dominus  autem  Spiritus  est. 
Ubi  autem  Spiritus  Domini,  ibi 
Hbertas.  Nos  vero  omnes  revelata 
facie  gloriam  Domini  speculantes  in 
eandem  imaginem  transformamur  a 
claritate  in  claritatem,  tanquam  a 
Spiritu  Domini. 

Feria  iii. 

Lectio  i.  (2  Cor.  iv.  1.) 
Ideo  habentes  hanc  ministratio- 
nem,  juxta  quod  misericordiam  con- 
secuti  sumus,  non  deficimus,  sed 
abdicamus  occulta  dedecoris,  non 
ambulantes  in  astutia,  neque  adul- 
terantes  verbum  Dei  :  sed  in  mani- 


V 


ccccli 


EBDOMADA   III.    POST   OCTAVAS   EPYPHANLE. 


cccclii 


festatione  veritatis  commendantes 
nosmetipsos  ad  omnem  conscientiam 
hominum  coram  Deo. 

Lectio  ii.     (2  Cor.  iv.  3) 

Quod  si  etiam  opertuin  est  evan- 
gelium  nostrum,  in  his  qui  pereunt 
opertum  est,  in  quibus  deus  hujus 
seculi  excsecavit  mentes  infideliuni, 
ut  non  fulgeat  illuminatio  evangelii 
glorise  Christi,  qui  est  imago  Dei. 
N on  enim  nosmetipsos  prsedicanius, 
sed  Jesum  Christum  Dominuin  nos- 
trum,  nos  autem  servos  vestros  per 
Jesum.  Quoniam  Deus,  qui  dixit 
de  tenebris  lumen  splendescere,  il- 
luxit  in  cordibus  nostris  ad  illumi- 
nationem  scientise  claritatis  Dei  in 
facie  Christi  Jesu. 

Lectio  iii.     (2  Cor.  iv.  7.) 

Habemus  autem  thesaurum  istum 
in  vasis  fictilibus,  ut  sublimitas  sit 
virtutis  Dei,  et  non  ex  nobis.  ln 
omnibus  tribulationem  patimur,  sed 
non  angustiamur.  Aporiainur,  sed 
non  destituimur.  Persecutionem 
patimur,  sed  non  derelinquimur. 
Dejicimur,  sed  non  perimus.  Sem- 
per  mortificationem  Jesu  in  corpore 
nostro  circumferentes,  ut  et  vita 
Jesu  in  corporibus  nostris  mani- 
festetur.  Semper  enim  nos  qui 
vivimus  in  mortem  tradimur  prop- 
ter  Jesum ;  ut  et  vita  Jesu  mani- 
festetur  in  carne  nostra  mortali. 
Ergo  mors  in  nobis  operatur,  vita 
autem  in  vobis.  Habentes  autem 
eundem  spiritum  fidei,  sicut  scrip- 
tum  est,  Credidi  propter  quod 
locutus  sum,  et  nos  credimus  propter 
quod  et  loquimur,  scientes  quoniam 
qui  suscitavit  Jesum  et  nos  cum 
Jesu  suscitabit  et  constituet  vobis- 
cum.  Omnia  enim  propter  vos  : 
ut  gratia  abundans  per  multos  in 
gratiarum  actione  abundet  in  glo- 
riam  Dei.     Propter  quod  non  defici- 


mus.  Sed  licet  is  qui  foris  est 
noster  homo  corrumpatur,  tamen  is 
qui  intus  est  renovatur  de  die  in 
diem.  Id  enim  quod  in  prsesenti 
est  momentaneum  et  leve  tribula- 
tionis  nostrse,  supra  modum  in  sub- 
limitate  seternum  glorise  pondus 
operatur  in  nobis  :  non  contemplan- 
tibus  quse  videntur,  sed  qu?e  non 
videntur.  Quse  enim  videntur  tem- 
poralia  sunt  :  quse  autem  non  viden- 
tur  seterna  sunt.     Tu  autem. 

Feria  IV. 

Lectio  i.  (2  Cor.  v.  1.) 
Scimus  enim  quoniam  si  terrestris 
domus  nostra  hujus  habitationis  dis- 
solvatur,  quod  sedificationem  ex  Deo 
habemus,  domum  non  manufactam, 
sed  seternam  in  cselis.  Nam  et  in 
hoc  ingemiscimus,  habitationem  nos- 
tram  quse  de  cselo  est  superindui 
cupientes  :  si  tamen  vestiti  et  non 
nudi  inveniamur.  Kam  et  qui 
sumus  in  tabernaculo  isto  ingemi- 
scimus,  gravati  eo  quod  nolumus 
expoliari,  sed  supervestiri  :  ut  ab- 
sorbeatur  quod  mortale  est  a  vita. 
Qui  autem  efficit  nos  in  hoc  ipsum 
Deus,  qui  dedit  nobis  pignus  Spi- 
ritus.     Tu  autem. 

Lectio  ii.     (2  Cor.  v.  6.) 

Audientes*  igitur  semper  et  scien- 
tes,  quoniam  dum  sumus  in  hoc  cor- 
pore  peregrinamur  a  Domino.  Per 
fidem  enim  ambulamus,  et  non  per 
speciem.  Audemus  autem,  et  bonam 
voluntatem  habemus,  magis  pere- 
grinari  a  corpore,  et  prsesentes  esse 
ad  Deum.  Et  ideo  contendimus,  sive 
absentes  sive  prsesentes,  placere  illi. 
Omnes  enim  nos  manifestari  oportet 
ante  tribunal  Christi,  ut  referat 
unusquisque  propria  corporis  prout 
gessit,  sive  bonum  sive  malum. 
Scientes  igitur  timorem  Domini 
hominibus  suademus  :  Deo  autem  ma- 


'Au.lentcs,'  Vuhj. 


ccccliii 


EBDOMADA   III.    POST    OCTAVAS    EPYPHAXLE. 


ccccliv 


nifesti  sumus.  Spero  autem  et  in  con- 
bcientiis  vestris  manifestos  nos  esse. 

Lectio  iii.  (2  Cor.  v.  12.) 
Xon  iterum  commendamus  nos 
vobis,  sed  occasionem  damus  vobis 
gloriandi  pro  nobis  :  ut  habeatis  ad 
eos  qui  in  facie  gloriantur,  et  non 
in  corde.  Sive  enim  mente  excedi- 
mus,  Deo  :  sive  sobrii  sunius,  vobis. 
Charitas  enim  Ckristi  urget  nos, 
existimantes  hoc,  quoniam  si  unus 
pro  omnibus  mortuus  est,  ergo  om- 
nes  mortui  sunt.  Ed  pro  omnibus 
mortuus  est  Christus  :  ut  et  qui 
vivxmt  jam  non  sibi  vivant,  sed  ei 
qui  pro  ipsis  mortuus  est  et  resur- 
rexit.  Itaque  nos  ex  hoc  neminem 
novimus  secundum  carnem.  Et  si 
secundum  carnem  Christum  cogno- 
vimus  :  sed  nunc  jam  non  novinius. 

Feria  v. 
Lectio  i.     (2  Cor.  v.  17.) 

Si  qua  ergo  in  Christo  nova  crea- 
tura  est  :  vetera  transierunt,  ecce 
facta  sunt  omnia  nova.  Omnia 
autem  ex  Deo  qui  reconciliavit  nos 
sibi  per  Christum  :  et  dedit  nobis 
ministerium  reconciliationis.  Quo- 
niam  quidem  Deus  erat  in  Christo 
mundum  reconcilians  sibi,  non  repu- 
tans  illis  delicta  ipsorum  :  et  posuit 
in  nobis  verbuni  reconciliationis. 
Pro  Christo  ergo  legatione  fungi- 
mur  :  tanquam  Deo  exhortante  per 
nos,  obsecramus  pro  Christo,  recon- 
ciliamini  Deo.  Eum  enim  qui  non 
noverat  peccatum  pro  nobis  pecca- 
tum  fecit :  ut  nos  efficeremur  justitia 
Dei  in  ipso.  (2  Coriath.  vi.) 

Adjuvantes  autem  exhortamur,  ne 
in  vacuum  gratiam  Dei  recipiatis. 
Ait  enim,  Tempore  accepto  exaudivi 
te  :  et  in  die  salutis  adjuvi  te. 

Lectio  ii.     [2  Cor.  vi.  2.] 

Ecce  nunc  tempus  acceptabile  : 
ecce  nunc  dies  salutis.  Nemini 
dantes   ullam    ofFensionem,    ut   non 


vituperetur  ministerium  nostrum. 
Sed  in  omnibus  exhibeamus  nos- 
metipsos  sicut  Dei  ministros  in 
multa  patientia,  in  tribulationibus, 
in  necessitatibus,  in  angustiis,  in 
plagis,  in  carceribus,  in  seditionibus, 
in  laboribus,  in  vigiliis,  in  jejuniis, 
in  castitate,  in  scientia,  in  longani- 
mitate,  in  suavitate,  in  Spiritu 
Sancto,  in  charitate  non  ficta,  in 
verbo  veritatis,  in  virtute  Dei.  Per 
arma  justitise  a  dextris  et  a  sinistris. 
Per  gloriam,  et  ignobilitatem  :  per 
infamiam,  et  bonam  famam.  Ut 
seductores,  et  veraces.  Sicut  qui 
ignoti,  et  cognith  Quasi  morientes, 
et  ecce  vivimus.  Ut  castigati,  et 
non  mortificati.  Quasi  tristes,  sem- 
per  autem  gaudentes.  Sicut  egentes, 
multos  autem  locupletantes.  Tan- 
quam  nichil  habentes,  et  omnia  pos- 
sidentes. 


Lect 


w  lll. 


(2  Cor.  vi  II.) 


Os  nostrum  patet  ad  vos,  O 
Corinthii  :  cor  nostrum  dilatatum 
est.  Xon  angustiamini  in  nobis  : 
angustiamini  autem  in  visceribus 
vestris.  Eandem  autem  habentes 
remunerationem,  tanquam  filiis  dico, 
dilatamini  et  vos.  Et  nolite  jugum 
ducere  cum  infidelibus.  Quae  enim 
participatio  justiciae  cum  iniquitate  ? 
Aut  quse  societas  luci  ad  tenebras  l 
Quaa  autem  conventio  Christi  ad 
Belial?  Aut  quaa  pars  fidelis  cum 
infideli  ?  Qui  autem  consensus  tem- 
plo  Dei  cum  idolis  ?  Vos  enim 
estis  templum  Dei  vivi  :  sicut  dixit 
Dominus,  quoniam  inhabitabo  in 
illis  et  inambulabo,  et  ero  illorum 
Deus,  et  ipsi  erunt  michi  populus. 
Propter  quod  exite  de  medio  eorum 
et  separamini,  dicit  Dominus,  et 
immundum  ne  tetigeritis,  et  ego 
recipiam  vos  :  et  ero  vobis  in  pa- 
trem,  et  vos  eritis  michi  in  filios  et 
filias,  dicit  Dominus  omnipotens. 
Tu  autem. 

P2 


cccclv 


DOMINICA  IV.   POST   OCTAYAS   EPYPHANLE. 


cccch 


DOMINICA   QTTARTA. 

Oratio.  Deus,  qui  nos  in  tantis 
periculis  constitutos  pro  humana 
scis  fragilitate  non  posse  subsistere  : 
da  nobis  salutem  mentis  et  corporis, 
ut  ea  quse  pro  peccatis  nostris  pati- 
mur,  te  adjuvante  vincamus.  Per 
Dominum. 

Lectiones  de  Epistola  Pauli  ad 
Galathas. 

Lectio  i.  (Ad  Galathas.  i.  1.) 
Paulus  apostolus  non  ab  liomi- 
nibus  neque  per  hominem,  sed  per 
Jesum  Christum  et  Deum  Patrem 
qui  suscitavit  eum  a  mortuis  :  et 
qui  mecum  sunt  omnes  fratres  eccle- 
sise  Galathiae.  Gratia  vobis  et  pax 
a  Deo  Patre  nostro  et  Domino  Jesu 
Christo,  qui  dedit  semetipsum  pro 
peccatis  nostris,  ut  eriperet  nos  de 
prsesenti  seculo  nequam  secundum 
voluntatem  Dei  et  Patris  nostri,  cui 
est  gloria  in  secula  seculorum. 
Amen.  Miror  quod  sic  tam  cito 
transferimini  ab  eo  qui  vos  vocavit 
in  gratiam  Christi,  in  aliud  evan- 
gelium,  quod  non  est  aliud,  nisi 
sunt  aliqui  qui  vos  conturbant  et  vo- 
lunt  subvertere  evangelium  Christi. 

Lectio  ii.     (Ad  Galat.  i.  8.) 

Sed  licet  nos  aut  angelus  de  caelo 
evangelizet  vobis  prseterquam  quod 
evangelizavimus  vobis,  anathema 
sit.  Sicut  prsedixi  et  nunc  iterum 
dico.  Si  quis  vobis  evangelizaverit 
praeter  id  quod  accepistis,  anathema 
sit.  Modo  enim  hominibus  suadeo 
an  Deo  %  An  quaero  hominibus 
placere  1  Si  adhuc  hominibus  pla- 
cerem,  Christi  servus  non  essem. 
Notum  enim  vobis  facio,  fratres, 
evangelium  quod  evangelizatum  est 
a  me,  quia  non  est  secundum  homi- 
nem.  Neque  enim  ego  ab  homine 
accepi  illud,  neque  didici,  sed  per 
revelationem  Jesu  Christi.  Audistis 
enim  conversationem  meam  aliquan- 


do  in  Judaismo,  quoniam  supra  mo- 
dum  persequebar  ecclesiam  Dei,  et 
expugnabam  eam,  et  proficiebam  in 
Judaismo  supra  multos  coaetaneos 
meos  in  genere  meo,  abundantius 
aemulator  existens  paternarum  mea- 
rum  traditionum. 

Lectio  iii.     (Ad  Galat.  i.  15.) 

Cum  autem  complacuit  ei  qui  me 
segregavit  ex  utero  matris  meae,  et 
vocavit  per  gratiam  suam,  ut  reve- 
laret  Filium  suum  in  me,  ut  evan- 
gelizarem  illum  in  gentibus  :  con- 
tinuo  non  acquievi  carni  et  sanguini, 
neque  veni  Hierosolymam  ad  ante- 
cessores  meos  apostolos,  sed  abii  in 
Arabiam,  et  iterum  reversus  sum 
Damascum.  Deinde  post  annos  tres 
veni  Hierosolymam  videre  Petrum  : 
et  mansi  apud  eum  diebus  quinde- 
cim.  Alium  autem  apostolorum 
vidi  neminem,  nisi  Jacobum  fratrem 
Domini.  Quae  autem  scribo  vobis, 
ecce  coram  Deo  quia  non  mentior. 
Deinde  veni  in  partes  Syriae  et  Ci- 
liciae.  Eram  autem  ignotus  facie 
ecclesiis  Judeae  quae  erant  in  Christo. 
Tantum  autem  auditum  habebant, 
quoniam  qui  persequebatur  nos  ali- 
quando,  nunc  evangelizat  fidem 
quam  aliquando  expugnabat,  et  in 
me  clarificabant  Deum. 

Lectio  iiii.     (Ad  Galathas.  ii.  1.) 

Deinde  post  annos  quatuordecim 
iterum  ascendi  Hierosolymam  cum 
Barnaba,  assumpto  et  Tyto.  Ascen- 
di  autem  secundum  revelationem. 
Et  contuli  cum  illis  evangelium 
quod  praadico  in  gentibus  :  seorsum 
autem  his  qui  videbantur  aliquid 
esse,  ne  forte  in  vacuum  currerem, 
aut  cucurrissem.  Sed  neque  Tytus 
qui  mecum  erat,  cum  esset  gentilis, 
compulsus  est  circuncidi  :  sed  prop- 
ter  subintroductos  falsos  fratres,  qui 
subintroierunt  explorare  libertatem 
nostram,  quam  habemus  in  Christo 
Jesu,  ut  nos  in  servitutem    redige- 


ccccl 


Vll 


DOMINICA  IV.   POST   OCTAVAS   EPYPHANLE. 


cccclviii 


rent  :  quibus  neque  ad  horam  cessi- 
raus  subjectioni,  ut  veritas  evangelii 
permaneat  apud  vos.  Ab  his  autem 
qui  videbantur  aliquid  esse,  quales 
aliquandofuerint,  nichil  meainterest. 
Tu  autem. 

Lectio  v.     (Ad  Galat.  ii.  6.) 

Deus  personam  hominis  non  acci- 
pit.  Michi  enim  qui  videbantur  esse 
aliquid  nichil  contulertmt.  Sed  econ- 
tra  cum  vidissent  quod  creditum 
est  michi  evangelium  praeputii,  sicut 
et  Petro  circuncisionis,  qui  enim 
operatus  est  Petro  in  apostolatum 
circuncisionis  operatus  est  et  michi 
inter  gentes;  et  cum  cognovissent 
gratiam  quse  data  est  michi,  Jacobus 
et  Cephas  et  Johannes,  qui  vide- 
bantur  colurunse  esse,  dederunt  michi 
dextras  et  Barnaboe  societatis,  ut 
nos  in  gentes  ipsi  autem  in  circun- 
cisionem  tantum  *  ut  pauperum 
memores  essemus  :  quod  etiam  solli- 
citus  fui  hoc  ipsum  facere. 

Lectio  vi.     [Ad  Galat.  ii.  11.) 

Cum  autem  venisset  Cephas  An- 
tiochiam,  in  faciem  ei  restiti,  quia 
reprehensibilis  erat.  Prius  enim 
quam  veuirent  quidam  a  Jacobo, 
cum  gentibus  edebat.  Cum  autem 
venissent,  subtrahebat  et  segregabat 
se,  timens  eos  qui  ex  circuncisione 
erant.  Et  simulationi  ejus  consen- 
serunt  ceteri  Judei  :  ita  ut  et  Bar- 
nabas  duceretur  ab  eis  in  illam 
simulationem.  Sed  cum  vidissem 
quod  non  recte  ambularent  ad  veri- 
tatem  evangelii,  dixi  Cephae  coram 
omnibus.  Si  tu  cum  Judeus  sis 
gentiliter  et  non  judaice  vivis  :  quo- 
modo  gentes  cogis  judaizare  ]  ISTos 
natura  Judei  :  et  non  ex  gentibus 
peccatores.     Tu  autem. 

Lectio  sancti  Evangelii  secundum 
Mattheum  viii.  [23 — 27]. 

In    illo     tempore.       Ascendente 


Jesu  in  naviculam  :  secuti  sunt  eum 
discipuli  ejus.     Et  reliqua. 

Omelia  Origenis.     (6  in  diversis.) 

Ingrediente  Domino  in  naviculam 
secuti  sunt  eum  discipuli  ejus  :  non 
imbecilles  sed  firmi  et  stabiles  in 
fide,  mansueti  et  pii,  speinentes 
niundum,  non  duplici  corde  sed 
simplici.  Hi  ergo  secuti  sunt  eum  : 
non  tantum  gressus  ejus  sequentes, 
sed  magis  sanctitatem  ejus  comi- 
tantes,  et  justitiam  ejus  cousectantes. 
Et  ecce  tempestas  magna  facta  est 
in  mari,  ita  ut  navicula  operiretur 
fluctibus.  Facta  est  tempestas  mag- 
na  et  non  pusilla  :  ut  magnum 
opus  et  non  pusillum  ostenderetur. 
Quantoque  fluctus  navicula?  irrue- 
bant,  tanto  magis  discipulos  timor 
conturbabat  :  ut  plus  magis  deside- 
rarent  ad  liberandum  se  mirabilia 
Salvatoris. 

Lectio  viii.  Dominus  vero  dor- 
miebat.  Dormiebat  quidem  cor- 
pore,  sed  vigilabat  Deitate.  Dor- 
miebat  corpore,  ut  apostolos  susci- 
taret,  et  evigilare  faceret ;  pra^cipue 
autem  omnes  nos,  ne  unquam  animo 
dormiamus,  neve  intellectu  aut  pru- 
dentia,  sed  vigilare  in  omni  tempore 
et  jubilare  Domino,  et  salutem  ab 
eo  postulare  studeamus.  Ad  quem 
accedentes  discipuli  excitabant  eum, 
dicentes,  Domine,  salva  nos.  Peri- 
mus.  Tunc  dixit  eis  Jesus,  Quid 
turbati  estis  modicse  fidei?  Et  sur- 
gens  imperabat  ventis  et  mari  :  et 
facta  est  tranquillitas  magna.  Jubet 
mari  :  et  non  contemnit.  Dicit 
ventis  et  tempestatibus  :  et  mox 
compescuntur.  Jubet  omni  crea- 
turse  :  et  non  supergreditur  jussio- 
nem  ejus.  Sed  unum  hominum 
genus,  quod  secundum  similitudi- 
nem  Dei  honorificatum  est,  cui 
verbum  Dei  et  prudentia  data  est  : 
hi   soli   homines   scilicet    resistunt. 


'in  circumcisionem  :  tantum  ut,'  Vulg. 


:ccclix 


EBDOMADA   IV.    POST   OCTAVAS    EPYPHANI^. 


cccclx 


Hi  tantum  inobedientes  sunt  :  bi 
soli  contemnunt.  Ideoque  et  hi  soli 
in  judicio  damnabuntur,  et  a  justitia 
punientur  :  velut  deteriores  mutis 
animalibus,  vel  iis  quse  sine  spiritu 
et  anima  sunt  in  isto  mundo. 

Lectio  ix.  Dedit  per  haec  omnia 
nobis  Dominus  figuram  et  doctrinse 
imaginem  :  ut  et  nos  in  omni  con- 
turbatione  et  contumelia  patientiam 
teneamus,  stabiles  simus,  fidem  non 
deseramus.  Et  si  iste  omnis  mu